BIDDUT, PAGKURANGAN, PANAGSAPUL-BIDDUT

Ti biddut ket panagbaybay-a, panagkamali, pilaw, riro, kinaimperpekto; mabalin a kaipapananna ti pannakapaay a mangaramid iti umiso; kasta met, panungsungbat iti pannakapaay wenno iti dakes nga aramid wenno basol. (Ex 5:16; Sal 50:20; Mt 18:15) Iti Biblia, ti biddut masansan a tumukoy iti kasasaad a makagapu iti pannakababalaw wenno iti maysa a piho a pakaigapuan ti di pannakaanamong.

Panagsapul-biddut. Ti sasao nga “agsapul iti biddut” agparang agpadpada iti Hebreo ken iti Kristiano a Griego a Kasuratan. Iti Hebreo, dayta ti pakaipatarusan ti berbo a riv, kaipapananna ti “makisupiat” iti anag a pisikal, berbal, wenno legal-hudisial. Gapuna, naipatarus a ‘makiriri,’ ‘makisupiat,’ ken ‘tamingen ti legal a kaso’ (Ge 26:20; De 33:7; 1Sm 24:15), kasta met nga “agsapul iti biddut.”​—Ne 5:7; 13:11, 17, 25; Sal 103:9; kitaenyo ti RIRI.

Ti Griego a sao nga ai·tiʹa, nga agparang iti sasao nga “agsapul iti biddut,” naipatarus met a “pakaigapuan,” “pammabasol,” ken “pangibatayan.” (Ara 13:28; 25:18; Mt 19:3) Kalpasan ti panangusigna ken Jesu-Kristo mainaig kadagiti pammabasol nga inyeg dagiti Judio, awan nasarakan ni Pilato a pammaneknek a nakabasol ni Jesus ket namitlo nga impakaammona kadagiti Judio: “Awan masarakak a biddut kenkuana.” (Jn 18:38; 19:4, 6) Ti “agsapul [wenno agsarak] iti biddut” ket pakaipatarusan met ti Griego a memʹpho·mai, kaipapananna ti “babalawen; mangidatag iti pammabalaw.”​—Ro 9:19; Heb 8:8.

Dagiti Pannakilangen ni Jehova iti Managbiddut a Sangatauan. Naan-anay ken awan pagkurangan (Heb., ta·mimʹ, tumukoy iti maysa a banag a nasayaat, naan-anay, awanan pagkurangan) ti aramid ni Jehova a Dios, kas met laeng ti amin a sasao ken tigtignayna. (De 32:4, Rbi8 ftn) Maigapu itoy ken gapu iti kinamannakabalin-amin ti Dios, mabalinna a kunaen, kas panangilintegna ken Job: “Rebbeng kadi a ti maysa a manangsapul-biddut [iti literal, daydiay mangdusdusa, mangilinlinteg, mangdisdisiplina] adda aniaman a pannakisupiatna iti Mannakabalin-amin?” (Job 40:1, 2) Ipatuldo ni apostol Pablo nga adda kalintegan ti Dios no kasanona a pakilangenan dagiti parsuana kas iti pakaay-aywanna, no kasano a ti managdamili mangaramid kadagiti kita ti basehas a tarigagayanna a patauden. Ti Dios panuynoyanna dagiti “basehas ti pungtot” maipaay iti maysa a panggep, kas iti inaramidna ken Faraon, idinto ta kaasianna dagiti “basehas ti asi,” ket awan kalintegantayo a mangkuestionar iti tignay ti Dios mainaig iti daytoy.​—Ro 9:14-24.

Iti sabali a bangir, masansan nga adda pagkurangan ti daldalan ken gapuanan ti tao. Basol ken biddut ti natawid ti amin a tattao manipud ken Adan. (Ro 5:12; Sal 51:5) Ngem ni Jehova, nga awan pagkuranganna, ket naasi ken “pagaammona unay ti pannakapormatayo, a laglagipenna a tapoktayo.” (Sal 103:13, 14) Imbilangna ni matalek, natulnog a Noe kas “awan pagkuranganna iti tengnga dagiti kapatadanna.” (Ge 6:9) Imbilinna ken Abraham, “Magnaka iti sanguanak ket paneknekam ti bagim nga awan pagkuranganna.” (Ge 17:1) Nupay agpadpada nga imperpekto ken natayen dagitoy a lallaki, minatmatan ida ni Jehova kas awan pagkuranganna, “kitaenna no ania ti puso.” (1Sm 16:7; idiligyo ti 2Ar 20:3; 2Cr 16:9.) Imbilinna iti Israel: “Rebbeng a paneknekam ti bagim nga awan pagkuranganna ken Jehova a Diosmo.” (De 18:13; 2Sm 22:24) Impaayna ti awan pagkuranganna nga Anakna (Heb 7:26) kas subbot a sakripisio, ket maibatay iti daytoy mabalinna nga awagan kas “nalinteg,” wenno awan pagkuranganna, dagidiay mangwatwatwat iti pammati ken agtultulnog, nupay kasta mataginayonna latta ti saadna kas daydiay Ukom a nalinteg ken awan pagkuranganna.​—Ro 3:25, 26; kitaenyo ti KINANAAN-ANAY, KINAPERPEKTO; KINATARNAW.

Ti Linteg ti Tulag. Kunaen ni apostol Pablo a ti Linteg “naespirituan” ken “nasayaat” (Ro 7:14; 1Ti 1:8) ket, kalpasan ti panangibinsabinsana iti maikasangapulo a bilin, kunaenna a ti “Linteg ket nasantuan, ket ti bilin nasantuan ken nalinteg ken naimbag.” (Ro 7:7-12) Apay ngarud a kunaenna met: “No daydi immuna a tulag awan pagkuranganna [wenno, awan pakababalawanna], awan koman ti nasapulan a lugar maipaay iti maikadua”? (Heb 8:7) Ilawlawag ni Pablo: “Isu [ni Jehova, babaen ken Jeremias] makasarak iti biddut [wenno, pammabalaw] kadagiti umili.” (Heb 8:8, 9; idiligyo ti Jer 31:31, 32.) Iti sabali a teksto, ipakitana nga adda di pannakabael iti biang ti Linteg, bayat a “nakapuy idi dayta babaen ti lasag.” (Ro 8:3) Kasta met, iti lohikal a pamay-an ilawlawagna a ti kinanaan-anay saan a dumteng babaen iti Levitico a kinapadi, a kasapulan idi a mabalbaliwan, agraman ti linteg a namagandar iti dayta; ilawlawagna met a ti “Linteg awan pinagbalinna a naan-anay”; ket dagiti sagut ken sakripisiona “saanda a kabaelan a pagbalinen a perpekto no maipapan iti konsiensiana ti tao nga agar-aramid iti sagrado a panagserbi.”​—Heb 7:11, 12, 19; 9:9.

Panangtaming Kadagiti Biddut ti Maysa ken Maysa. Ipatigmaan kadatayo ti Biblia nga ‘itultuloytayo nga anusan ti maysa ken maysa ken sibubulos a pakawanen ti maysa ken maysa no ti asinoman adda pakaigapuan ti reklamona maibusor iti sabali.’ (Col 3:13) No koma maisingir kadatayo ti amin a bidduttayo, makondenartayo amin. Adu a biddut ti mabalin a palabsen; sigurado a saan a rumbeng a pakaringgoran ti maysa a Kristiano nga ipanayag dagiti biddut ti kakabsatna. Kuna ti Kasuratan maipapan iti nadangkes a tao: “Agtugaw ken agsaoka maibusor iti bukodmo a kabsat, maibusor iti anak ni inam mangipadlawka iti biddut.”​—Sal 50:16, 20.

Nupay kasta, binilin ni Jesu-Kristo dagiti adalanna no ania ti aramidenda maipapan iti sumagmamano a nadagsen a basol. Kas umuna nga addang, impatigmaanna: “No ni kabsatmo makaaramid ti basol, inka idatag ti basolna (wenno, biddutna) [iti literal, “tubngarem”] a dakdakayo. No dumngeg kenka, nagun-odmo ni kabsatmo.” Kalpasanna imbalabala ni Jesus dagiti addang nga aramiden no mapaay daytoy nga umuna a panagregget.​—Mt 18:15-17; kitaenyo met ti Ga 6:1.

Awanan Biddut a Ministerio. Ni apostol Pablo, a siyayaman ken mangtagtagipateg unay iti nadayag a gameng ti ministerio, nagannad tapno maipadayagna daytoy a ministerio babaen ti siiinget a panangaluadna iti tunggal aspeto ti panagbiag ken kababalinna. Kinunana iti suratna iti kongregasion idiay Corinto: “Saankami a pulos mangmangted ti aniaman a pakaigapuan ti pannakaitibkol, tapno ti ministeriomi saan koma a masarakan nga addaan biddut.” (2Co 6:3) Dagiti lallaki a nangkarit iti kinaapostol ni Pablo naitimpuyogda iti kongregasion sadiay ken naigamerda iti kasta unay a panagsapul iti biddut ken panangpardaya maibusor ken Pablo tapno isu tagibassitenda ken tapno dadaelenda ti autoridadna iti kongregasion bilang apostol. Yantangay nabigbigna daytoy ken ammona met ti peggad ti panagsapul iti biddut ken ti riribuk mainaig iti kuarta, impasiguradona iti kongregasion nga ibaonna ni Tito ken ti sabali pay a mapagtalkan a kabsat a dinutokan dagiti kongregasion tapno tamingenda dagiti kontribusion. “Gapuna,” insurat ni Pablo, “likliklikanmi nga adda asinoman a tao a makasarak iti biddut kadakami mainaig iti daytoy naparabur a kontribusion nga aywananmi.”​—2Co 8:16-21.