Apay a Matalimudawak?
Kayat nga ammuen ti doktorko ti presion iti matak ket kasapulan a sagidenna ti matak babaen ti maysa nga instrumento. Ammok lattan no ania ti mapasamak—matalimudawak. Kanayon a kasta, uray no mangala laeng ti nars iti darak, wenno uray no mapagsasaritaan laeng ti maipapan kadagiti sugat.
Sigun iti report manipud Canada, agarup 3 a porsiento kadatayo ti masansan a matalimudaw no maipasangotayo iti maysa kadagiti nadakamat a situasion. No maysaka met kadagiti pasaray matalimudaw, mabalin a dimo malapdan dayta. Mabalin a pinadasmo ti napan iti banio tapno maliklikam ti matalimudaw iti sango ti tattao. Ngem saan a nasayaat dayta. Mabalin a kellaat a matalimudawka bayat ti pannagnam ket madangranka. Namin-adun a dandani natalimudawak isu nga inkeddengko nga ammuen ti makagapu.
Kalpasan a kinapatangko ti maysa a manangtulong a doktor ken sinukimatko ti sumagmamano a libro, naammuak a ti kasta a pasamak ket maawagan iti vasovagal a reaksion.a Dayta ket naipagarup a di normal a panagandar ti sistema ti bagi a nairanta a mangkontrol iti sirkulasion ti dara, kas koma no baliwam ti posisionmo manipud iti nakatugaw saka tumakder.
Iti dadduma a kasasaad, a kas no makakitaka iti dara wenno maeksamen dagiti matam, ti nervous system ti bagim ket agandar a kasla ket nakaiddaka, idinto ta nakatugaw wenno nakatakderka. Iti damo, pumartak ti pitik ti pusom gapu iti danag. Kalpasanna, kellaat a bumuntog ti pitik ti pulsom ken dumakkel wenno lumawa dagiti urat kadagiti sakam. Kas resultana, umadu ti suplay ti dara kadagiti sakam ken bumassit dayta iti ulom. Bumassit ti oksihena iti ulom, isu a matalimudawka. Ania ti aramidem tapno saan a mapasamak dayta?
Kumitaka iti sabali no adda nars a mangal-ala iti daram, wenno agiddaka kabayatan dayta. Kas nadakamat, apaman a mangrugi ti vasovagal a reaksion, masansan a madlawmo dagiti mamakdaar a pagilasinan. Isu a kaaduanna, adda tiempom nga agtignay sakbay a matalimudawka. Isingasing ti adu a doktor nga agiddaka ket isadagmo dagiti sakam iti tugaw wenno iti diding. Iti kasta, saan a maurnong ti daram kadagiti sakam, isu a malapdam ti naan-anay a pannakatalimudawmo. Iti las-ud ti sumagmamano la a minuto, mabalin a nasaysayaatton ti riknam.
No matulongannaka daytoy nga impormasion a kas iti naaramidanna kaniak, madlawmonto dagiti pagilasinan ti vasovagal a reaksion. Iti kasta, makaaramidka a dagus iti pamuspusan ket malapdam sakbay a mapasamak dayta.—Naipatulod.
[Footnote]
a Ti “vasovagal” ket tumukoy iti andar dagiti urat ti atiddog a nerbio a maawagan iti vagus nerve. Ti kayat a sawen ti Latin a sao a vagus ket “agsursursor.”
[Blurb iti panid 28]
Mabalin a makatulong ti panagidda bayat ti medikal nga eksamenasion