Dagiti Robot—Kasano ti Kinamodernodan? — Watchtower ONLINE A LIBRARIA

Dagiti Robot—Kasano ti Kinamodernodan?

BABAEN ITI MANNURAT TI AGRIINGKAYO! IDIAY JAPAN

ROBOT. Ania ti mapanunotmo no mangngegmo dayta a sao? Dadduma a tattao matmatanda dagiti robot kas mannakigayyem, naasi a kadua wenno katulongan. Dadduma ibilangda dagita kas pangta—dagiti makina a nakalalaing, a nalabit mangsukatto kadagiti tattao iti masanguanan. Adu met a tattao ti mangibilang kadagiti robot kas paset laeng ti pinarparbo a siensia.

Ita ngay? Sigun iti pattapatta nga impakaammo ti International Federation of Robotics idi 2006, adda dandani maysa a milion a robot a maus-usar iti industria iti intero a lubong, ket dandani kagudua kadagitoy ti adda iti Asia. Apay a timmaud ti kasta a panagkasapulan?

Ti Maaramidan Dagiti Robot

Panunotem ti maysa a trabahador a kanayon nga agtartrabaho, saan nga agrekreklamo, ken di mabannog nga agtrabaho iti 24 nga oras iti pito nga aldaw iti makalawas. Kasta dagiti robot, nga awan sardayna nga agaramid iti adu a kasapulan dagiti paktoria ti lugan, alikamen a kasapulan ti koriente, ken adu nga alikamen iti balay. Maitutop ti naganda a robot, a naggapu iti Czech a sao a robota a ti kaipapananna ket “inkapilitan a panagtrabaho.” Idi 2005, napattapatta nga iti paktoria ti lugan, mausar ti 1 a robot iti kada 10 a trabahador!

Ngem saan laeng nga iti paktoria ti pakausaran dagiti robot. Dadduma a robot ti nakabalan iti programa a mangilasin iti timek, gyroscope, instrumento para iti komunikasion, Global Positioning Systems, ken dadduma pay a detektor a mangilasin iti pudot, puersa, kemikal, uni a di mangngeg ti tao (ultrasound), ken enerhia. Ad-adu itan ti pakausaran dagiti robot agraman dagiti trabaho a naipagarup a saanda a kabaelan sumagmamano laeng a tawen ti napalabas. Usigenyo ti sumagmamano a pagarigan.

◼ Serbisio. Iti maysa nga ospital idiay Gran Britania, maysa a robot nga addaan iti de motor a takiag ti agtartrabaho iti parmasia a sipapartak a mangala ken mangyawat kadagiti agas. Iti opisina ti koreo iti Estados Unidos, sumagmamano a robot ti agtartrabaho a manglasinlasin, mangitag-ay, ken mangisalansan kadagiti kahon ti pakete. Dagiti robot a kasla uleg ti takiagda sumrekda pay kadagiti nasupit a lugar—kas iti uneg ti payak ti eroplano—tapno agsukimat wenno agtarimaan.

◼ Gayyem. Iti maysa a pagaywanan idiay Japan, agsusublat dagiti lallakay ken babbaket a mangapros iti napintas, burburan a robot nga urbon a poka. Nalaka nga agtignay ti robot no masagid, malawagan, mapudotan, adda uni, ken uray no maawit. Matuladna ti nabiag a poka ket aguni, agkirem, ken aggaraw dagiti pannakapigarna. Sigun iti dadduma, agserbi ti robot a poka kas gayyem ken mausar pay kas maysa a kita ti panangagas.

◼ Panangagas. Maysa a robot nga addaan iti tallo a takiag ti mangopera iti pasiente. Iti asidegna, maysa a siruhano ti mangbuybuya iti ladawan ti puso ti pasientena iti dakkel a telebision. Ti siruhano kontrolenna ti takiag ti robot bayat nga iwaen ken daitenna ti balbula ti puso tapno matarimaan. Iti kasta a pamay-an, basbassit ti sugat ken eksakto ti garaw ti robot, isu a saan unay a masaktan ti bagi, basbassit ti agsayasay a dara, ken naparpartak nga umimbag.

◼ Iti Balay. Maysa laeng a talmeg ket agtrabahon ti kasla pinggan ti sukogna a robot tapno susopenna dagiti rugit iti datar. Bayat ti agrikrikus a panaggarawna, dalusanna amin a lugar agraman dagiti diding ken inton agangay, “kabesadonan” ti kasasaad ti kuarto ket ibagayna ti pamay-an ti panagdalusna iti dayta. Ammona no adda agdan ket liklikanna dagita. Automatiko nga agsardeng no nakadalusen ket agsublin iti estasionna tapno agkarga iti enerhia. Maus-usaren ti nasurok a dua a milion kadagitoy a robot.

◼ Law-ang. Maysa nga innem ti daligna nga agakar-akar a robot a napanaganan iti Spirit ti mangsukisok iti rabaw ti Mars. Babaen kadagiti instrumento ken alikamen a naikabit iti takiagna, sukimaten ti robot ti pakabuklan ti daga ken dagiti bato iti Mars. Babaen iti kamerana, naretrato ti Spirit ti nasurok a 88,500 a ladawan iti Mars, agraman ti buya ken kasasaad ti dagana, dagiti abutna, ulep, ti bagyo a tapuk, ken ti ilelennek ti init. Maysa dayta kadagiti robot nga agdama a mangsuksukimat iti Mars.

◼ Agsapul ken Mangispal. Iti sirok dagiti umas-asuk a rebba ti nakapudpudot a natiritir a landok nga awanan ken soleras ken narbek a semento ti narba a World Trade Towers, 17 a robot a kas kadakkel iti bola ti basketbol ti nagsapul ken nangispal kadagiti nakalasat. Sipud idin, napataud ti ad-adu a moderno a modelo kas iti makita ditoy.

◼ Iti Uneg ti Danum. Us-usarenen dagiti sientista dagiti alikamen a makabael a mangsukimat iti tukok ti taaw. Dagitoy a robot agandarda a bukodda. Mausarda pay iti uneg ti danum nga agbirok ken mangalaw, mangsukimat kadagiti kable ti radio ken telepono, mangsiput kadagiti balyena, ken mangdalus kadagiti makadangran a banag iti taaw.

Umaspingda Kadi Kadagiti Tao?

Iti adu a siglo, inar-arapaapen ti tao ti mangaramid iti robot a kaasping ti tao. Ngem nakarigrigat nga aramiden daytoy! “Ti mangaramid iti makina a makagaraw a kas iti tao, makakita, makaangot, makangngeg, ken makarikna, ken addaan iti sirib a dandani umasping iti kinasirib ti tao ket narigrigat nga amang ngem ti mangaramid kadagiti kamodernuan a kompiuter, nangangato a pasdek, ken uray pay ti mangdisenio iti intero a siudad,” kinuna ti pagbasaan a Business Week.

Kas pagarigan, usigenyo ti panangaramid iti robot a makapagna a kas iti tao. Dagiti enheniero a Hapones nagballigida laeng a nangaramid iti dayta idi Setiembre 1997, kalpasan ti 11 a tawen a panagsirarak, panangpasayaat, ken panangbusbosda iti nagadu a doliar. Sipud idin, naaramiden dagiti robot a kaasping ti tao ta kabaelandan ti umuli iti agdan, agtaray, agsala, agawit iti bandeha, agiduron iti kareton, ken bumangon no matuangda!

Anianto Ngata ti Pakausaranda iti Masanguanan?

Ania ngata ti masanguanan dagiti robot? Ti U.S. National Aeronautics and Space Administration, ikagkagumaanna ti mangpataud iti robot a makabael a mangaramid kadagiti napeggad a trabaho iti law-ang. Ni Bill Gates, a nalatak a nangidaulo iti panagbalbaliw iti teknolohia dagiti kompiuter, kinunana a mabalin a “dagiti robot addanto napateg a pasetda iti panangtulong ken uray pay panangandingay kadagiti lallakay ken babbaket.”

Kasta met, maysa a report nga inruar ti gobierno a Hapones ti mangipadpadto nga inton 2025, addanto maysa a kagimongan a dagiti tattao kaduadanto dagiti robot nga agaywan kadagiti masakit, tumulong a mangpadakkel kadagiti ubbing, ken agaramid kadagiti trabaho iti balay. Inton 2050, namnamaen dagiti managsirarak a makapataudda iti maysa a grupo dagiti umaayam iti soccer a puro robot ti miembrona ken abakenda ti grupo dagiti tattao. Namnamaenda pay nga iti sumagmamano laeng a dekada, mapataudto dagiti makina a nasirsirib ngem tao.

Ngem pagduaduaan dayta ti dadduma. Mainaig kadagiti karit a masapul a sanguen, kastoy ti kinuna ti managsirarak a ni Jordan B. Pollack maipapan iti artipisial a kinalaing: “Kasla nalipatantayon no kasano kakomplikado ti Nakaparsuaan.”

Ditay ammo no anianto pay ti pagrang-ayan dagiti robot. Ngem sigurado ti maysa a banag: Ti abilidad nga agayat ken mangipakat iti sirib, kinahustisia, ken pannakabalin agtalinaedto a naisangsangayan a galad ti tao. Apay? Nalawag a kuna ti Biblia a ti laeng tao ti naparsua iti ladawan ti Dios, isu a naiduma kadagiti dadduma a sibibiag a parsua. (Genesis 1:27) Dagiti tattao saanda a makina a makabael laeng a mangusig kadagiti bambanag ngem awanan iti rikna. Addaanda iti wayawaya, puot, ken abilidad nga agdayaw iti Dios. Daytoy koma ti mangtignay kadatayo nga ad-adda nga umadani iti Namarsua kadatayo, ni Jehova a Dios!—Santiago 4:8.

[Picture Credit Lines iti panid 16]

Iti pammalubos ni Aaron Edsinger

Iti pammalubos ti OC Robotics

[Picture Credit Lines iti panid 17]

Iti pammalubos ti AIST

Iti pammalubos ti iRobot Corp.

[Picture Credit Lines iti panid 18]

Ngato: NASA/JPL-Solar System Visualization Team; kannigid: NASA/JPL/Cornell University

Greg McFall/NOAA/Gray’s Reef National Marine Sanctuary

[Picture Credit Line iti panid 19]