KAS konsiumer, kanayon a makakita ken makangngegtayo kadagiti patalastas. Ania ti panggep dagiti agipatpatalastas? Ipariknada a kasapulantayo dagiti banag a kayattayo. Ammoda a dagiti konsiumer ket kangrunaanna nga im-impluensiaan ti emosionda. Isu a nadisenio dagiti patalastas ken ti mismo a panaggatang a makapagagar unay kadagiti konsiumer.

Kuna ti libro a Why People Buy Things They Don’t Need: “No agplano ti konsiumer iti baro a gatangenna, masansan nga ar-arapaapenna a sapsapulenna ti maysa a produkto, nasarakanna, sa natagikuanan dayta.” Sigun iti dadduma nga eksperto, mabalin a magagaran unay dagiti tattao bayat a gumatgatangda ta uray la nga agbalinda a nakagangganaygay. Kuna ti eksperto iti panaglako a ni Jim Pooler: “No madlaw ti aglaklako ti kasta a karirikna ti gumatang, mabalin nga usarenna dayta ken gundawayanna ti kinagagar ti kostumer ken ti kinalakana a makomkombinsir.”

Kasano a maliklikam ti agbalin a biktima dagiti nasikap nga aglaklako? Kontrolem ti emosionmo ken pagdiligem ti kari dagiti aglaklako ken ti realidad.

KARI: “Sumayaat ti Kalidad ti Biagmo”

Natural a kayattayo ti nasaysayaat a biag. Nagadu ti patalastas a naglaon iti mensahe a magun-odantayo amin a tartarigagayantayo—nasaysayaat a salun-at, seguridad, bang-ar iti stress, ken nasingsinged a relasion—no umiso dagiti gatangentayo.

REALIDAD:

Bayat nga umad-adu ti ik-ikutantayo, kinaagpaysuanna mabalin a bumaba ti kalidad ti biagtayo. Ad-adu nga oras ken kuarta ti kasapulan a pangmantener iti ad-adu a material a banag. Kumaro met ti stress gapu iti panangbayad iti utang, isu a basbassiten ti panawentayo iti pamilia ken gagayyem.

Prinsipio: “Uray no addaan kinaruay ti maysa a tao ti biagna saan nga agtaud iti bambanag nga ik-ikutanna.”—Lucas 12:15.

KARI: “Agbalinka a Nalatak ken Natan-ok”

Manmano ti mangadmitir a gumatangda tapno mapagbilibda ti sabsabali. Ngem kuna ni Jim Pooler: “No gumatang dagiti tattao, ti kangrunaan a makagapu ket ti pannakikompetensiada kadagiti gagayyem, kaarruba, katrabahuan ken kakabagianda.” Gapu iti dayta, masansan a makita kadagiti patalastas dagiti produkto nga us-usaren dagiti naballigi ken nabaknang. Ti mensahe dagita a patalastas ket: “Makapagbalinka met a kastoy!”

REALIDAD:

No ibataytayo ti kinapategtayo iti kasasaad ti sabsabali, pulos a ditayto mapmapnek. Apaman a naragpatmon ti maysa a tartarigagayam, addanto manen sabali a kayatmo a gun-oden a dagus.

Prinsipio: “Ti managayat laeng iti pirak saanto a mapnek iti pirak.”—Eclesiastes 5:10.

KARI: “Ipakitana ti Kinasiasinom”

Kuna ti libro a Shiny Objects: “Ti gagangay a pangyam-ammotayo iti kinasiasinotayo (wenno iti kayattayo a pagbalinan) ket babaen ti panangusar ken panangipakitatayo kadagiti material nga ik-ikutantayo.” Ammo dayta dagiti aglaklako ken ikagumaanda nga inaig ti tatak dagiti produkto—nangruna dagiti agkakangina—kadagiti espesipiko nga estilo ti panagbiag ken estandarte.

Ania ti kayatmo a pagbalinan, ken ania ti kayatmo a pamigbigan kenka dagiti sabsabali? Maysa a naestilo? Atletiko? Aniaman ti kayatmo, ikari dagiti aglaklako a no basta umiso a tatak ti gatangem, agbalinka a kas iti tartarigagayam.

REALIDAD:

Awan magatang a produkto ti makabalbaliw iti agpayso a kinasiasinotayo wenno makaipaay kadatayo kadagiti makaay-ayo a kualidad, kas iti kinamapagpiaran ken kinatarnaw.

Prinsipio: “Ti arkosyo saan koma a . . . ti panangikapet kadagiti balitok a pagarkos wenno ti panangikawes kadagiti makinruar a kawes, no di ket isu koma ti nalimed a kinatao ti puso.”—1 Pedro 3:3, 4.

Malaksid iti panangguyugoy dagiti aglaklako, dagiti mismo a rikna ken ugalitayo ti sabali pay a makagapu iti aglablabes a panaggastotayo. Adtoy ti innem a singasing a makatulong kenka a mangkontrol iti panaggastom.

1. Liklikam ti darasudos a panaggatang. Maay-ayatanka kadi a gumatang ken makakita iti nalalaka a tagilako? No wen, mabalin a kayatmo ti gumatang a dagus. Tapno maliklikam, agteppelka ken panunotem dagiti agpaut nga epekto ti pananggatang, panangtagikua, ken panangmantener iti kayatmo a gatangen. Lagipem dagiti dinadarasudos a ginatangmo a pinagbabawyam idi agangay. Agpanunotka pay laeng sakbay nga agdesisionka.

2. Dika aggatang tapno sumayaat ti riknam. Ti panaggatang ket apagbiit a makailiwliwag iti riknam. Ngem inton madi manen ti riknam, mabalin nga ad-adda nga ipamuspusam ti mabang-aran babaen ti panaggasto. Imbes nga aggatangka tapno sumayaat ti riknam, agpatulongka kadagiti naasi a gagayyem wenno agehersisioka kas iti panagpagnapagna.

3. Dimo pagbalinen a pagpalpaliwaan ti panaggatang. Dagiti dadakkel a shopping malls pinagbalindan a pagpalpaliwaan ti panaggatang. Nupay mabalin a mapanka iti mall wenno agkitakita wenno ag-browse iti Internet tapno agpalpaliwa, kaaduan a makitam ket nadisenio a mangallukoy iti tarigagaymo a gumatang. Gumatangka laeng no adda nasken a gatangem ken surotem ti planom.

4. Piliem a naimbag ti kakaduam. Adda dakkel nga impluensia kenka ti estilo ti panagbiag ken pannakisarsarita ti gagayyemmo. No sobra ti panaggastom tapno matuladmo ti gagayyemmo, ti piliem ngarud a gagayyem ket dagidiay di mangipangpangruna iti kuarta ken material a bambanag.

5. Usarem a nainsiriban dagiti credit cards. Nalakaka a gumatang babaen kadagiti credit cards no dimo pampanunoten dagiti resultana. Kada bulan, ikagumaam a bayadan ti intero nga utangmo iti credit card. Ammuem dagiti interest rates ken babayadam iti credit card. Pagdidiligem dagiti tukon tapno maammuam dagiti kalakaan. Agannadka kadagiti premium card a dakdakkel ti singirda iti inutangmo ken mangitukon kadagiti benepisio a dimo kasapulan. Imbes a credit card ti usarem no gumatangka, agurnongka pay laeng iti kuarta a pagbayadmonto kadagiti daddadakkel ti presiona a tagilako.

6. Ammuem ti pinansial a kasasaadmo. Nalaklaka ti aggasto iti aglablabes no dimo ammo ti pinansial a kasasaadmo. Kanayon nga ammuem ti intero a pinansial a kasasaadmo. Mangaramidka iti realistiko a binulan a listaan ti badyetmo sigun iti mateggedam a kuarta ken iti napalabas a naggastuam. Irekordmo dagiti nagastom ken idiligmo iti inaramidmo a listaan. Agpatulongka iti mapagtalkan a gayyem tapno maawatam dagiti pinansial a banag a dimo ammo.