AKELDAMA

[Talon ti Dara].

Ti nagan nga inyawag dagiti Judio iti sangkadisso a daga, a nagatang dayta babaen ti “bayad ti kinakillo” a naitangdan ken Judas Iscariote iti panangliputna ken Kristo Jesus. (Ara 1:18, 19) Naikuna a dayta ket isu ti Haqq ed-Dumm (kaipapananna ti “Gatad ti Dara”) nga adda iti makin-abagatan a deppaar ti Ginget ti Hinnom, iti “Turod ti Dakes a Patigmaan,” a maysa dayta a nasimpa a sangkadisso a daga a pangasidegen iti ngatuen ti darisdis. Iti daytoy a disso adda rebrebba ti maysa a balay a pagikabilan iti tultulang. Adda iti medio abagatan a daya ti Minzar Haqal Demaʼ (Monasterio ti Akeldama) a naipatakder iti rabaw ti tedtedda ti rukib a tantanem.

Ti sasao iti Aramid 1:18 a ni Judas “gimmatang iti talon” ipasimudaagna nga isu ti nangipaay iti panggatang iti talon, wenno isu ti makagapu a nagatang dayta. Ipakita ti rekord iti Mateo 27:3-10 nga inaramat ti papadi ti 30 a kapisi a pirak (no siklo, $66) nga impuruak ni Judas iti templo tapno gatangenda a mismo ti talon, ken daytoy a “Talon ti Dara” ket talon idi ti agdamdamili a ginatang ti papadi “tapno pagitabonan kadagiti ganggannaet.” (Kitaenyo ti TALON TI AGDAMDAMILI.) Ti naikuna nga ayanna ket naar-aramaten kas disso a pagitabonan manipud kadagidi nagkauna a siglo.

Apay a kunaen ni Mateo a ni Jeremias ti makinpadto iti Zacarias 11:12, 13?

Ti kaitungpalan ti padto nga inlanad ni Mateo ket naibatay iti “naisao babaen ken Jeremias a mammadto.” No dadduma nailista ni Jeremias kas kaunaan kadagiti “Naud-udi a Mammadto,” ket daytoy a benneg ti padpadto saanna laeng ngarud a ramanen ti sursurat ni Jeremias no di pay ket ti sursurat ni Zacarias. (Idiligyo ti Lu 24:44.) Agparang a nangnangruna a nagadaw ni Mateo manipud Zacarias 11:12, 13, ngem iti sidong ti panangipaltiing ti espiritu ti Dios binaliwan ni Mateo ti pannakaisao dayta ken inyaplikarna kadagiti kasasaad a kaitungpalan dayta. Gapu ta talon dayta ti agdamdamili, ti daga ket maibilang a naabusaren ken bassiten ti pategna, a gatad laeng ti maysa nga adipen ti balorna.