MAGADAN

Maysa a lugar iti asideg ti Baybay ti Galilea a napanan ni Jesus kalpasan ti namilagruan a panangpakanna iti agarup 4,000 a lallaki. (Mt 15:39; “Magdala” ti mabasa kadagiti manuskrito a nabarbaro ti petsana.) Sigun kadagiti kasayaatan a Griego a manuskrito, tinukoy ni Marcos (8:10) ti isu met laeng a teritoria kas “Dalmanuta.”​—Kitaenyo ti DALMANUTA.

Awan ita ti lugar a pagaammo a maawagan Magadan iti aglikmut ti Baybay ti Galilea. Nupay kasta, patien ti sumagmamano nga eskolar a ti Magadan isu met laeng ti Magdala. Ti mangpatalged iti daytoy a panangmatmat isu ti kinapudno nga iti Aramaiko, ti n iti Hebreo a sasao ket masansan a masuktan iti letra nga l. Isu a ti Magadan nalabit napagbalin a Magdala. Kuna ti dadduma nga eskolar a nagparang ti “Magdala” kadagiti nabarbaro a kopia ti Griego a teksto nalabit gapu ta kayatda a pagpadaen ti Magadan ken ti moderno a Majdal.

Ti Magdala (mabalin a ti Magadan) ket maibilang nga isu ti Khirbet Majdal (Migdal), agarup 6 km (3.5 mi) iti amianan nga amianan-a-laud ti Tiberias iti Baybay ti Galilea. Nasayaat ti nagsaadanna agsipud ta masarakan dayta iti asideg ti nagsapalan ti kalsada nga ayan ti dalan a timmaraigid iti Baybay ti Galilea manipud Tiberias ken ti dalan a sumalog manipud kadagiti makinlaud a turod. Ipasimudaag dagiti rebba ti moderno a torre a masarakan sadiay a binantayan idi ti Majdal ti makin-abagatan a pagserkan iti Tanap ti Genesaret. Ti Majdal ken Magdala (maysa a porma ti Hebreo a migh·dalʹ) ket agpada a kaipapananda ti “Torre.” Masansan a maikunkuna a ditoy a nagtaeng ni Maria Magdalena.