AN-ANIMAL, SIMBOLIKO NGA

Manipud nabayagen a tiempo, napaliiwen ti sangatauan dagiti galad ken ug-ugali ti an-animal ket iti piguratibo wenno simboliko a kaipapanan inyaplikarda dagita kadagiti tattao, il-ili, gobierno, ken organisasion. Nasayaat ti panangaramat ti Biblia iti daytoy epektibo a pamay-an ti panangyilustrar. Dagiti pagarigan a tumukoy iti piguratibo nga usar dagiti kualidad nga adda iti maysa nga animal, wenno ipasimudaag dagiti galadna, ket nailanad kadagiti naipakuyog a tsart.

An-animal Kas Simbolo Dagiti Gobierno. Direkta nga agparang iti rekord ti Biblia ti sumagmamano a kangrunaan a pannakabalin ti lubong iti pakasaritaan, ket amin dagitoy, kasta met ti dadduma pay a nasion, nagaramatda iti an-animal kas simbolo dagiti gobiernoda. Idiay Egipto, nalatak ti serpiente; kas pagarigan, ti uraeus a sagrado nga aspid agparang iti uklop dagiti Faraon. Nupay kasta, ti Egipto inrepresentar met ti toro, kas iti Asiria. Ti Medo-Persia inaramatna ti agila (adda nabalitokan nga agila kadagiti kalasag dagiti Medo; adda ladawan ti agila a naikapet iti murdong ti gayang dagiti Persiano). Ti Atenas natukoy babaen iti kullaaw; ti Roma, agila; ti Gran Britania natukoy babaen iti leon; ti Estados Unidos, agila. Manipud kadagiti kadaanan unay a tiempo, ti Tsina ket insimbolo ti dragon. Pagaammo ti Aleman kas “dua ti ulona nga agila.”

Dagiti Atap nga Animal iti Daniel ken iti Apocalipsis. Silalawag a naibaga a ti an-animal a nadeskribir kadagitoy a libro irepresentarda dagiti napolitikaan a pagarian wenno gobierno, a mangwatwatwat iti kinaturay ken autoridad. (Da 7:6, 12, 23; 8:20-22; Apo 16:10; 17:3, 9-12) Nupay agduduma ti simboliko a langa dagitoy napolitikaan nga ‘atap nga an-animal,’ kaskasdi nga adda sumagmamano a galad a pagpapadaanda amin, kas ipalgak ti panangusig kadagiti teksto iti Biblia. Aminda ket naipakita a bumusbusor iti turay ti Dios iti sangatauan babaen ti Mesianiko a Pagarian. Nailadawanda met kas bumusbusor kadagiti “sasanto” ti Dios, ti ili a nakitulaganna, umuna ti Judio a nasion, kalpasanna ti kongregasion Kristiano. Dagidiay espesipiko a nainaganan (Medo-Persia ken Grecia) ket kangrunaan a pannakabalin ti lubong, ket ti naikuna a kinadakkel ti sabsabali pay wenno ti pannakailadawan ti tigtignayda ipasimudaagna a dagitoy met ket saan a babassit a pagarian. (Iti sumagmamano a kaso, mapaliiw a dagiti nababbaba a pagarian ket isimsimbolo dagiti sara.) Nairepresentar ti amin nga an-animal kas agresibo unay, a sapsapulenda ti saad a panangituray kadagiti nasion wenno il-ili a madanon ti pannakabalinda.​—Idiligyo ti Da 7:17, 18, 21; 8:9-11, 23, 24; Apo 13:4-7, 15; 17:12-14.

Ikagkagumaan ti adu a komentarista a limitaran ti kaitungpalan dagiti sirmata maipapan iti an-animal iti libro ti Daniel tapno saan nga aglayon iti labes ti tiempo a kaadda ni Jesu-Kristo ditoy daga, a ti Imperio ti Roma ti mangiturturay a pannakabalin iti daydi a tiempo. Nupay kasta, ibatad dagiti mismo a padto nga aglayonda iti labes dayta a tiempo. Dagiti kamaudianan a langa ti an-animal naipakita kas dumanon agingga iti ‘idadateng ti naikeddeng a tiempo a dagiti sasanto ti Dios tagikuaenda ti pagarian’ iti “naituding a tiempo ti panungpalan.” Kalpasanna, ti Mesias dadaelennan iti agnanayon ti kasta nga inaanimal nga ibubusor. (Da 7:21-27; 8:19-25; idiligyo met ti Apo 17:13, 14; 19:19, 20.) Mapaliiw a sibabatad nga impadto ni Kristo Jesus a ti ibubusor iti Mesianiko a Pagarian agtultuloy agingga iti tiempo ti panungpalan, iti kasta dagiti adalanna iti dayta a tiempo a mangikaskasaba iti dayta a Pagarian agbalinda a ‘puntiria ti pananggura ti amin a nasnasion.’ (Mt 24:3, 9-14) Nalawag a daytoy ket saanna nga ipuera ti aniaman a nasion, nangnangruna dagiti pannakabalin ti lubong, iti posible a pannakainaig kadagiti kamaudianan a langa wenno ebkas ti simboliko nga atap nga an-animal.

Sirmata ni Daniel maipapan iti an-animal manipud iti baybay. Kalpasan a naileppas ti Egipto ken Asiria ti nagsinnaruno a periodo ti panangiturayda, ken idi asidegen nga agpatingga ti Imperio ti Babilonia, ni Jehova a Dios nangted ken Daniel iti sirmata maipapan iti “uppat a nakadakdakkel nga an-animal” a sumangsang-at manipud iti nakalawlawa a baybay. (Da 7:1-3) Dagiti tattao a naisina iti Dios ket inyarig ti Isaias 57:20 iti baybay, a kunkunana: “Ngem dagiti nadangkes kaslada iti baybay a maipalpallayog, no saan a makapaglinak, a ti dandanumna mangipurpuruakda iti ruot ti baybay ken pitak.”​—Kitaenyo met ti Apo 17:15.

Dagiti komentarista iti Biblia kanayon nga inaigda daytoy a sirmata iti daydiay sirmata maipapan iti nagdakkelan a ladawan iti maikadua a kapitulo ti Daniel. Kas ipakita ti panamagdilig iti kapitulo 2 ken 7, adda dagiti piho a pagaspinganda. Ti nagdakkelan a ladawan addaan iti uppat a kangrunaan a paset wenno benneg, maidilig kadagiti uppat nga animal. Dagiti metal iti ladawan nangrugida iti kapatgan, ti balitok, ket sinaruno dagiti nababbaba ti kitada a metal, a nagsasaganad manipud nakapuy agingga iti kakapuyan, idinto ta ti an-animal nangrugida iti nadaeg a leon. Kadagitoy a dua a sirmata, nangnangruna a mausig ti maikapat a paset, wenno “pagarian,” ket daytoy iparangarangna ti kakomplikaduan a langa, mangiparang kadagiti baro nga elemento, ken agtultuloy agingga iti tiempo inton ti nadibinuan a panangukom maipakat iti dayta gapu iti ibubusorna iti turay ti Dios.

Iti ababa, ti uppat nga an-animal ket: leon, idi damo addaan kadagiti payak ti agila, kalpasanna napukawna dagita ket naaddaan kadagiti natauan a kualidad; oso (nagingginad ken saan unay a nadaeg a parsua no idilig iti leon), nga agalun-on iti nakaad-adu a lasag; leopardo nga addaan iti uppat a payak (mangdegdeg iti kasta unay a kinapartakna) ken uppat nga ulo; ken maysa a maikapat nga atap nga animal nga awan kapadpadana nga aniaman nga aktual nga animal, di gagangay ti kinapigsana, addaan iti dadakkel a ngipen a landok, sangapulo a sara, ken sabali pay a sara a timpuar nga addaan iti matmata ken “ngiwat nga agsasao iti nakatantan-ok a bambanag.” Ti kaaduan a paset ti kapitulo salaysayenna ti maikapat nga animal ken ti di gagangay a sarana. Nupay ti tunggal animal ket “naiduma iti sabsabali,” nangnangruna a pudno daytoy maipapan iti daydiay maikapat.​—Da 7:3-8, 11, 12, 15-26.

Iti maudi a kakapat ti maikapito a siglo K.K.P., nagbalin ti Babilonia kas mangiturturay a pannakabalin iti Makintengnga a Daya. Ti pagarian ti Babilonia sipapartak a pinalawana ti pagturayanna agingga iti Siria ken Palestina, a dinuprakna ti pagarian ti Juda agraman ti linia dagiti Davidiko nga agtuturay a nagtugaw iti nadayag a trono ni Jehova idiay Jerusalem. (1Cr 29:23) Mapaliiw nga idi a ti Juda ket pakpakdaaran ni mammadto Jeremias maipapan iti umad-adanin a pannakatnag dayta iti Babilonia, ‘maysa a leon a simmang-at manipud iti kasamekan’ ti nangyaspinganna iti daydiay masanguanan a manangparmek. (Jer 4:5-7; idiligyo ti 50:17.) Kalpasan ti pannakarba ti Jerusalem, kinuna ni Jeremias a dagiti puersa ti Babilonia “nasigsiglatda ngem kadagiti agila” iti panangkamatda kadagiti Judeano. (Un 4:19) Ipakita ti pakasaritaan nga iti maysa a tiempo, ti ilalawa ti Babilonia dimmanon agingga idiay Egipto. Nupay kasta, di nagbayag simmardeng dayta nga ilalawa, ket iti naud-udi a periodo ti imperio, dagiti agtuturay ti Babilonia saanda unayen nga agresibo a kas idi damo.

Natnag ti Babilonia iti pagarian ti Medo-Persia, a ti pannakasentrona adda kadagiti turod iti daya ti tantanap ti Mesopotamia. Ti Imperio ti Medo-Persia naiduma unay iti Semitiko nga Imperio ti Babilonia, yantangay dayta ti umuna a Jafetiko (wenno Aryano) a pannakabalin a makagun-od iti mangituray a saad iti Makintengnga a Daya. Nupay napalubosan dagiti Judio nga agsubli idiay Juda, nagtultuloyda kas sakup nga ili iti sidong ti sangol ti Medo-Persia. (Ne 9:36, 37) Daytoy nga imperio nakarkaro pay ti panaggartemna iti teritoria ngem iti panaggartem ti Babilonia, a pinalawana ti pagturayanna manipud “India agingga iti Etiopia.”​—Est 1:1.

Nagpatingga ti panagturay ti Medo-Persia babaen ti insiwet a panangparmek dagiti puersa ti Grecia nga indauluan ni Alejandro a Dakkel. Iti sumagmamano laeng a tawen, isu nangibangon iti maysa nga imperio a nangsaklaw iti paspaset ti Europa, Asia, ken Africa. Daytoy ti kaunaan a Europa-ti-pannakasentrona a pannakabalin nga agikut iti kasta a saad. Kalpasan ti ipapatay ni Alejandro, nagdadangadangan dagiti heneralna ti panangituray iti imperio, nga idi agangay uppat kadakuada ti nakagun-od iti panangituray iti nadumaduma a benneg. Dagiti agkaribal a Seleucido ken Ptolemaiko a pagpagarian pinagdangadanganda ti Palestina.

Idi agangay, ti Imperio ti Grecia naan-anay a sinakup ti Roma. Ti Imperio ti Roma linab-awanna amin nga immun-una nga imperio saan laeng nga iti kalawa ti pagturayanna (a sinaklawna ti intero a lugar ti Mediteraneo ken idi agangay dimmanon agingga iti British Isles) no di ket kasta met iti kinalaing ti puersa militarna ken iti kinainget ti panangipakatna iti linteg ti Roma kadagiti probinsia iti nakasaksaknap nga imperiona. Siempre, ti Roma ti napolitikaan nga instrumento a naaramat a mangpapatay iti Mesias, ni Kristo Jesus, kasta met iti pannakaidadanes ti nagkauna a kongregasion Kristiano. Kalpasan dayta naglayon ti imperio iti gistay sangaribu a tawen iti nadumaduma a langa ngem idi agangay nasinasina a nagbalin a nagduduma a nasion, a ti Britania ti nakagun-od iti mangituray a saad kamaudiananna.

Idatag ti historiador a ni H. G. Wells dagiti sumaganad a makapainteres a kapaliiwan maipapan iti kinanaisalsalumina ti Imperio ti Roma: “Daytoy baro a Romano a pannakabalin a timmanor a mangdominar iti makinlaud a lubong idi maikadua ken umuna a siglo B.C. ket adda nakaidumaanna iti aniaman a dadakkel nga imperio nga agingga itoy a tiempo nakapagtalinaed iti sibilisado a lubong. Idi damo saan a monarkia dayta, ket saan a partuat ti asinoman a nabileg a manangparmek. . . . Dayta ti kaunaan nga imperio a republika a saan a naungaw, ken nagtultuloy a maaddaan kadagiti kabbaro a panagrang-ay. . . . Basbassit ti Hamitiko ken Semitiko a paset ti populasionna ngem iti populasion ti aniaman nga immun-una nga imperio. . . . Maysa dayta a baro padron iti pakasaritaan iti daydi a tiempo, maysa a napalawa nga Aryano a republika. . . . Kanayon idi nga agbaliwbaliw dayta. Saanna a pulos nagtengan ti aniaman a kinapermanente. Arigna a napaay ti panageksperimento [mainaig iti panangtarawidwid]. Arigna a nagtalinaed a di nalpas ti eksperimento, ket ti Europa ken America ita risrisutenda pay laeng dagiti parikut iti sangalubongan a panangtarawidwid iti estado a damo a nakaipasanguan dagiti umili ti Roma.”​—The Pocket History of the World, 1943, p. 149-151.

Ti kalakian a karnero ken ti kalakian a kalding. Iti sirmata nga inawat ni Daniel dua a tawen kalpasanna (Da 8:1), silalawag a nainaganan dagiti pannakabalin nga inrepresentar dagiti nainaig a dua a simboliko nga animal. Ti pagarian ti Medo-Persia nailadawan ditoy kas kalakian a karnero nga addaan dua a sara, a ti nataytayag a sara timpuar kalpasanna. Ipakita ti pakasaritaan nga idi damo napigpigsa dagiti Medo, ket kalpasanna nagun-od dagiti Persiano ti panangituray, nupay nagtalinaed a nagkaykaysa dagitoy a dua nga ili iti nagkappon a pannakabalin. Ti maysa a kalakian a kalding, a nakaparpartak a lumaslasat iti daga, insimbolona ti Grecia a pannakabalin ti lubong. (Da 8:3-8, 20, 21) Ipakita ti naimpadtuan a sirmata a ti “dakkel a sara” ti kalding a masarakan iti nagbaetan dagiti matana, a mangirepresentar iti umuna nga ari, ket nabungtol “apaman a nagbalin a nabileg,” ket nagbanag iti itataud ti uppat a pagarian, nupay nakapkapuy ti bilegda. (Da 8:5, 8, 21, 22) Nailawlawagen ti napartak a panangparmek ni Alejandro iti Imperio ti Medo-Persia, kasta met ti pannakabingay ti pagarianna kadagiti uppat a heneralna.

Napateg a dakamaten ditoy a ti maymaysa a nasion wenno dagiti agtuturayna ket mabalin nga irepresentar ti nadumaduma a simbolo nga animal iti nadumaduma a padto. Gapuna, iti Jeremias 50:17 ti ar-ari ti Asiria ken Babilonia ket irepresentar dagiti leon, idinto ta iti Ezequiel 17:3-17 dagiti agtuturay iti Babilonia ken Egipto ket iladladawan ti dadakkel nga agila. Iti sabali a teksto, ni Ezequiel inyarigna ti Egipto iti “dakkel nga ulimaw ti baybay” a siuunnat kadagiti kanal ti Nilo. (Eze 29:3) Gapuna, ti kinapudno a ti Medo-Persia ken Grecia ket irepresentar ti sumagmamano a simbolo a naaramat iti Daniel kapitulo 8 saanna nga ikkaten ti posibilidad nga irepresentar ida ti sabsabali pay a simbolo a naaramat iti immun-una a sirmata (Da 7) wenno uray iti simmaganad a padpadto.

Ti pito-ti-ulona nga atap nga animal manipud iti baybay. Iti sirmata ni apostol Juan ken nailanad iti Apocalipsis 13, tumpuar manipud iti baybay ti pito ti ulona, sangapulo ti sarana nga atap nga animal, kasla leopardo, ngem addaan iti saksaka ti oso ken ngiwat ti leon. Ngarud, ragup a langa dayta ti sumagmamano kadagiti simbolo nga agparang iti sirmata ni Daniel maipapan iti uppat nga animal. Ti dragon, nayam-ammo iti Apocalipsis 12:9 kas ni Satanas a Diablo, itedna iti animal ti autoridad ken pannakabalinna. (Apo 13:1, 2) Daytoy a pito nga ulo ti animal (addaan sangapulo a sara) idumana dayta kadagiti maysa-ti-ulona nga animal iti sirmata ni Daniel. Ti pito (ken sangapulo) ket gagangay a mabigbig kas simbolo iti Biblia maipaay iti kinanaan-anay. (Kitaenyo ti NUMERO, BILANG.) Daytoy ket patalgedan ti kalawa ti pagturayan daytoy nga animal, ta watwatenna ti autoridad, saan nga iti maymaysa a nasion wenno maymaysa a grupo ti nasnasion, no di ket “iti tunggal tribu ken ili ken pagsasao ken nasion.” (Apo 13:7, 8; idiligyo ti 16:13, 14.) Iti pannakapaliiwna kadagitoy, kunaen ti The Interpreter’s Dictionary of the Bible: “Iti umuna kadagitoy nga animal [iti Apo 13] agtitipon ti ragup a galgalad ti uppat nga animal iti sirmata ni Daniel . . . Maitunos iti dayta, daytoy umuna nga animal irepresentarna ti nagtitipon a puersa ti isuamin a napolitikaan a turay iti lubong a bumusbusor iti Dios.”​—Inurnos ni G. Buttrick, 1962, Tomo 1, p. 369.

Dua ti sarana nga animal. Kalpasanna nakakita ni Juan iti animal a timpuar iti daga nga addaan iti dua a sara kas kadagiti sara ti di makadangran a kordero, ngem agsasao kas maysa a dragon, a watwatwatenna ti naan-anay nga autoridad ti immuna nga atap nga animal a kadakdakamat. Ibilbilinna ti panangaramid iti ladawan ti pito ti ulona nga animal nga agturturay iti sangalubongan, a pilitenna ti amin a tattao a mangawat iti “marka” dayta.​—Apo 13:11-17.

Malagip a ti dua ti sarana a kalakian a karnero ti Daniel kapitulo 8 inrepresentarna ti nagkappon a pannakabalin, ti Medo-Persia. Siempre, nabayagen a nagpukaw dayta a pannakabalin idi kaaldawan ni apostol Juan, ket ti sirmatana maipapan idi iti bambanag nga adda pay laeng iti masanguanan. (Apo 1:1) Nanipud kaaldawan ni Juan, timmaud ti sabsabali pay a nagkappon a pannakabalin, ngem ti nangnangruna a naisalsalumina ken nakapapaut kadagitoy isu ti nalatak-iti-pakasaritaan a panagkadua ti Britania ken ti Estados Unidos.

Ti sabali pay a naisalsalumina a galad ti dua ti sarana nga animal​—ti panagsasaona a kas iti dragon​—ipalagipna ti “ngiwat nga agsasao iti nakatantan-ok a bambanag” maipapan iti naisangsangayan a sara ti maikapat nga animal iti Daniel 7 (ber 8, 20-26); idinto ta ti ‘panangyaw-awanna’ kadagiti agnanaed iti daga pumadpada iti panangallilaw nga ar-aramiden ti ‘narungsot nga ari’ a nadeskribir iti Daniel 8:23-25.​—Apo 13:11, 14.

Ti eskarlata ti marisna nga atap nga animal. Iti Apocalipsis 17 ilanad ti apostol ti sirmatana maipapan iti eskarlata ti marisna nga animal nga addaan iti pito nga ulo ken sangapulo a sara, daydiay a nagsakayan ti simboliko a babai a “Babilonia a Dakkel.” Ngarud daytoy nga animal kaar-arngina, wenno kaladladawanna, ti immuna nga animal iti Apocalipsis 13 ngem naiduma gapu iti eskarlata a marisna ken yantangay awan korkorona a makita iti sangapulo a sarana. Iti pannakakitana iti animal, naibaga ken Juan a natnagen ti lima kadagiti pito nga ari nga inrepresentar ti pito nga ulo, idinto ta maysa ti adda iti daydi a tiempo, ket dumtengto pay laeng ti maikapito. Ti mismo nga eskarlata ti marisna nga animal ket maikawalo nga ari ngem agtaud manipud kadagiti immun-una a pito. Ababa laeng a tiempo ti kaadda ti “sangapulo nga ari” nga irepresentar ti sangapulo a sara kasta met ti panangwatwatda iti autoridad a kadua ti eskarlata nga animal. Matnagdanto iti pannakaabak iti pannakigubatda iti Kordero, ni Jesu-Kristo, ken kadagidiay naikuyog kenkuana.​—Apo 17:3-5, 9-14.

Ti sumagmamano nga eskolar iyaplikarda iti pagano a Roma daytoy a sirmata, ket ti pito nga ulo iyaplikarda iti pito nga emperador ti Roma, a sarunuen ti maysa a maikawalo nga emperador. Nupay kasta, saanda nga agtutunos no asino dagiti karaman nga emperador. Ti Biblia a mismo saan a manginagan iti nasursurok ngem tallo a Romano nga emperador, agraman iti maikapat (ni Nero) a nadakamat iti sidong ti titulo a “Cesar.” Tarusan ti dadduma nga eskolar a dagiti “ulo” wenno “ar-ari” irepresentarda dagiti pannakabalin ti lubong, kas iti adda iti libro ti Daniel. Makapainteres ta inaganan ti Biblia ti lima a pannakabalin ti lubong iti Hebreo a Kasuratan, awan sabali, ti Egipto, Asiria, Babilonia, Medo-Persia, ken Grecia, idinto ta ti Griego a Kasuratan inagananna ti maikanem, ti Roma, nga agturturay idi kaaldawan ni Juan. Daytoy a di pannakainagan ti maikapito nga ‘ari’ umataday iti kinapudno a saan pay a nagparang dayta idi inlanad ni Juan ti Apocalipsis. Ti maikawalo nga ari, ti simboliko nga eskarlata nga animal, iti maysa a pamay-an ikaykaysana iti bagina dagitoy pito nga ulo idinto ta nagtaud kadakuada dayta.

[Tsart iti panid 158]

SIMBOLO DAGITI MAKAAY-AYO A BANAG

ANIMAL

GALAD WENNO KUALIDAD

MAISIMSIMBOLO

Agila

Kinaadayo ti panagkita

Sirib, galad ti “sibibiag a parsua” nga adda iti asideg ti trono ni Jehova (Apo 4:7)

Panangilasin, naespirituan a pannakasirmata dagiti adipen ti Dios maipapan iti masanguanan (Mt 24:28; Lu 17:37)

Asno

Pannakabael nga agtrabaho iti nadagsen

Tribu ni Isacar a madadaan nga agtrabaho (Ge 49:14, 15)

Gasela (ken nainaig nga an-animal)

Kinapintas, kinamakaay-ayo

Kinapardas

Pastor a kaayan-ayat ti Sulamita (Sol 2:9)

Kinapardas dagiti Gadita a mannakigubat (1Cr 12:8)

Ikan

Ti sumagmamano nga ikan nadalus sigun iti Linteg (Le 11:9)

Tattao a nadarisay, nalinteg, maikanatad maipaay iti Pagarian (Mt 13:47-50)

Kabaian nga Ugsa

Kinasiglat

Tribu ni Neftali a nasiglat iti bakal (Ge 49:21)

Di panagtibkol ti saka

Kinatibker ken panangiwanwan ni Jehova kadagiti addang ti maysa (2Sm 22:34; Sal 18:33)

Panagbalin a maay-ayat

Bukod nga asawa ti maysa (Pr 5:19)

Kabalio (puraw)

Panagsakay maipaay iti gubat

Nalinteg a pannakigubat (Apo 19:11, 16)

Kalapati (pagaw)

Kinamakaay-ayo, kinapintas, kinasingpet

Balasang a Sulamita (Sol 1:15; 5:2)

Ad-adipen ti Dios nasingpet, saan a managsalungasing iti linteg (Mt 10:16)

Ammona ti agawid

Pannakaummong ti ili ni Jehova (Isa 60:8)

Kalding

Animal a sakripisio

Ni Jesu-Kristo kas maysa a sakripisio (Heb 9:11-14)

Karnero

Animal a sakripisio; kinaemma, kinatudio, mannakipulapol

Ni Jesu-Kristo, “ti Kordero ti Dios” (Jn 1:29; Apo 5:6; 14:1; 22:3)

Arban nga ili ni Jehova (Sal 79:13; Jn 10:7; Heb 13:20)

Tattao nga agaramid iti naimbag maipaay iti naespirituan a kakabsat ni Kristo, ken sumrek kadagiti bendision ti Pagarian (Mt 25:32-34)

Leon

Kinadaeg, kinatured, kinamanangdadael kadagiti kabusor

Kinahustisia, galad ti “sibibiag a parsua” nga adda iti asideg ti trono ni Jehova (Apo 4:7)

Ni Jesus kas naarian nga agturay, Ari, manangipakat iti kinahustisia (Ge 49:9; Apo 5:5)

Ni Jehova (Isa 31:4; Os 11:10)

Ili ni Jehova (Mik 5:8)

Lobo

Mannakidangadang

Tribu ni Benjamin, mannakidangadang kadagiti kabusor ti Dios (Ge 49:27)

Nagsara nga uleg (serpiente)

Kinapeggad

Tribu ni Dan, makabael a guardia iti likudan ti Israel (Ge 49:17)

Paypayak ti agila

Bileg iti panagtayab

Mangpasaranta a kired, kinaandur (Sal 103:5; Isa 40:31)

Panangaywan, pannalaknib

Panangaywan ni Jehova iti Israel (Ex 19:4) ken iti “babai” a kukuana (Apo 12:14)

Serpiente

Kinaannad (Ge 3:1)

Ad-adipen ti Dios naannad (Mt 10:16)

Toro

Pigsa, bileg, pannakabalin (Job 39:9-11)

Pannakabalin, galad ti “sibibiag a parsua” nga adda iti asideg ti trono ni Jehova (Apo 4:7)

Toro, urbon (kigaw a baka)

Animal a maisakripisio

Bunga dagiti bibig, sakripisio ti panagdaydayaw (Os 14:2; Heb 13:15)

Ni Jesu-Kristo kas maysa a sakripisio (Heb 9:11-14)

Upa

Panangsalaknib kadagiti piek

Nadungngo a panangaywan ni Jesus (Mt 23:37; Lu 13:34)

[Tsart iti panid 160-161]

SIMBOLO ITI DAYDIAY DAKES KEN DI MAKAAY-AYO

ANIMAL

GALAD WENNO KUALIDAD

MAISIMSIMBOLO

Agila

Garamugam, managanup

Ar-ari ti Babilonia ken Egipto (Eze 17:3, 7, 12, 15)

An-animal iti pangkaaduan

Kinaawan nakem

Nadangkes a tattao (2Pe 2:12; Jud 10)

Asno

Narugso a seksual a tarigagay

Awanan pammati a Juda iti ibabaw-ingna iti Asiria ken Egipto (Eze 23:20)

Aso

Kinadamsak, kinarugit, panagtignay a binungbunggoy, di mapmapnek iti seksual a tarigagay

Nadangkes a kabkabusor ni David (Sal 22:16; 59:6, 14)

Ballikug mainaig iti sekso (De 23:18; Fil 3:2; Apo 22:15)

Awan kaes-eskanna nga indibidual (2Sm 16:9)

Nadangkes a papastor ti Israel (Isa 56:10, 11)

Kadaanan a panangmatmat dagiti Judio maipapan kadagiti di nakugit a Gentil (Mt 15:26, 27)

Apostata (2Pe 2:22)

Dragon

Mangalun-on, mangrumek, mangalimon

Satanas a Diablo (Apo 12:9)

Ari ti Babilonia (Jer 51:34, Rbi8 ftn)

Igges

Nababa, nakapuy, nanumo

Israel (Jacob) a nasion ti Dios, nakapuy no is-isuna, napigsa babaen ti pannakabalin ni Jehova (Isa 41:13-15)

Ikan

Ti sumagmamano nga ikan ket nadalus sigun iti Linteg (Le 11:9)

Nadangkes a tattao, di maikanatad maipaay iti Pagarian (Mt 13:47-50)

Kabalio

Adu ti usarna iti bakal (Job 39:19-25)

Pannakigubat, alikamen a pakigubat (Sal 33:17; 147:10; Isa 31:1; Jer 4:13)

Narugso a seksual a tarigagay

Dagiti mauyong-iti-sekso nga Israelita idi kaaldawan ni Jeremias (Jer 5:8)

Kalapati

Nalaka a masinga, di natalged, ampapaok

Sangapulo-tribu a pagarian ti Israel (Os 7:11)

Kalding

Kinasungit, ugali a panagwaywayas, pagannayasan a sumangdo

Tattao a saan a nainggayyeman iti naespirituan a kakabsat ni Kristo, “nailunoden” a tattao a mapan iti pannakadadael (Mt 25:32, 41, 46)

Grecia a Pannakabalin ti Lubong (Da 8:5, 21)

Kamelio (kabaian)

Awanan panggep a panangikagumaan a panangpennek iti tarigagay

Nagulib nga isusurot ti Israel kadagiti pagano a nasion ken iti didiosda (Jer 2:23)

Karnero (kalakian)

Sumangdo

Medo-Persia a Pannakabalin ti Lubong (Da 8:3, 4, 20)

Leon

Narungsot, garamugam, managanup

Nadangkes a kabkabusor ni David (Sal 22:13)

Babilonia a Pannakabalin ti Lubong (Da 7:4)

Ar-ari ti Asiria ken Babilonia (Jer 50:17)

Diablo (1Pe 5:8)

Leopardo

Kinapardas

Kinapartak ti pannakaparmek dagiti Caldeo (Hab 1:8)

Grecia a Pannakabalin ti Lubong (Da 7:6)

Lobo

Kinarungsot, kinagaramugam, kinadamsak, kinasikap

Ulbod a mammadto (Mt 7:15)

Nadangkes, ulbod a Kristiano; ulbod a mannursuro (Ara 20:29)

Nadangkes a tattao iti lubong (Mt 10:16)

Oso

Kinarungsot

Nadangkes nga agtuturay (Pr 28:15)

Medo-Persia a Pannakabalin ti Lubong (Da 7:5)

Sebra (kabaian)

Aggartem iti panagpennek iti sekso manipud aniaman a bunggoy

Nagulib a panangsurot ti Israel kadagiti pagano a nasion ken iti didiosda (Jer 2:24)

Serpiente

Nasikap, kinamanangallilaw (2Co 11:3)

Satanas a Diablo (Apo 12:9)

Sora

Kinasikap, kinasuitik

Nagulib nga Ari Herodes Antipas (Lu 13:32)

Takong

Kinarugit

Apostata (2Pe 2:22)

Toro

Kinarungsot

Nadangkes a kabkabusor ni David (Sal 22:12)