EMBAHADOR
Sigun iti pannakaaramatna iti Biblia, maysa nga opisial a pannakabagi nga imbaon ti maysa nga agturay iti maysa a naisangsangayan a pasamak maipaay iti espesipiko a panggep. Dagiti lallakay, nataengan a lallaki ti gagangay a nagserbi iti daytoy a takem. Gapuna, dagiti Griego a sao a pre·sbeuʹo (‘agakem kas embahador’ [Efe 6:20]; ‘agbalin nga embahador’ [2Co 5:20]) ken pre·sbeiʹa (“bagi dagiti embahador” [Lu 14:32]) agpadada a nainaig iti sao a pre·sbyʹte·ros, kaipapananna ti “lallakay; panglakayen.”—Ara 11:30; Apo 4:4.
Immay ni Jesu-Kristo kas “apostol” wenno “daydiay imbaon” ni Jehova a Dios. Isu daydiay “nangipaay ti lawag iti biag ken di panagrupsa babaen ti naimbag a damag.”—Heb 3:1; 2Ti 1:10.
Yantangay awanen a mismo ni Kristo ditoy daga kalpasan ti pannakapagungarna nga agturong iti langlangit, nadutokan dagiti matalek a pasurotna nga agakem iti saadna, “mangisunsuno ken Kristo” kas dagiti embahador ti Dios. Espesipiko a dakamaten ni Pablo ti akemna kas embahador. (2Co 5:18-20) Kas iti amin a napulotan a paspasurot ni Jesu-Kristo, isu naibaon kadagiti nasion ken tattao a naisina ken Jehova a Dios a Katan-okan a Soberano—dagiti embahador a naibaon iti lubong a saan a naikappia iti Dios. (Jn 14:30; 15:18, 19; San 4:4) Kas embahador, addaan ni Pablo iti mensahe ti pannakikappia iti Dios baeten ken Kristo ket ngarud bayat ti kaaddana iti pagbaludan tinukoyna ti bagina kas “embahador a sikakawar.” (Efe 6:20) Sipud pay nakabaybayagen a tiempo, napagraraeman dagiti embahador ken nasaluadan amin a kalinteganda; gapuna, ti pannakaikawar ni Pablo ket parangarang iti bumusbusor a kababalin daytoy a lubong maibusor iti Dios, iti Kristo, ken iti gobierno ti Mesianiko a Pagarian. Gapu iti di panangraem dagiti nasion kadagiti embahador a naibaon a mangirepresentar iti Pagarian ti Dios iti sidong ni Kristo, imparangarangda ti kakaruan nga ibubusor ken napalalo unay a pananginsulto.
Iti panangitungpalna iti akemna kas embahador, rinaem ni Pablo dagiti linteg ti daga ngem siiinget a nagtalinaed nga awan dasdasiganna iti napolitikaan ken namilitariaan nga ar-aramid ti lubong. Maitunos daytoy iti prinsipio a dagiti embahador ti gobgobierno ti lubong masapul nga agtulnogda iti linteg ngem saan a kasapulan nga ipakitada ti kinasungdo iti pagilian a pakaibaonanda.
Kas ken apostol Pablo, amin dagiti matalek, napulotan, nayanak-iti-espiritu a paspasurot ni Kristo, isuda nga addaan iti nailangitan a pannakipagili, ket “embahador a mangisunsuno ken Kristo.”—2Co 5:20; Fil 3:20.
No kasano ti panangawat ti maysa a tao kadagitoy nga embahador ti Dios, kasta met laeng ti wagas a pannakilangen kenkuana ti Dios. Dayta a prinsipio ket impasdek ni Jesu-Kristo iti pangngarigna maipapan iti lalaki a makinkukua iti maysa a kaubasan, nga idi damo imbaonna dagiti adipenna, kalpasanna ti anakna, kas pannakabagina. Dagiti agtaltalon iti kaubasan siuulpit a rinanggasanda dagidiay nga adipen ket pinapatayda ti anak ti makinkukua. Gapu itoy, ti makinkukua iti kaubasan dinadaelna dagiti bumusbusor nga agtaltalon. (Mt 21:33-41) Nangipaay ni Jesus iti sabali pay a pangngarig, maipapan iti ari a dagiti adipenna ket napapatay bayat ti panagserbida kas mensahero nga agaw-awis kadagiti sangaili iti maysa a padaya ti kasar. Dagidiay nangtrato kadagiti pannakabagina iti kasta a pamay-an naibilangda kas kabkabusor ti ari. (Mt 22:2-7) Silalawag nga imbaga ni Jesus dayta a prinsipio idi kinunana: “Ti umawat iti asinoman nga ibaonko awatennak met. Kalpasanna ti umawat kaniak, awatenna met daydiay nangibaon kaniak.”—Jn 13:20; kitaenyo met ti Mt 23:34, 35; 25:34-46.
Inusar met ni Jesus ti trabaho ti maysa nga embahador kas manangitandudo iti talna tapno iyilustrarna ti panagkasapulan ti tunggal maysa kadatayo nga agkiddaw maipaay iti pannakikappia ken Jehova a Dios ken mangisuko iti isuamin tapno sumurottayo kadagiti addang ti Anakna iti kasta magun-odantayo ti anamong ti Dios ken ti agnanayon a biag. (Lu 14:31-33) Maisupadi iti dayta, inyilustrarna ti kinamaag ti pannakaitimpuyog kadagidiay agibabaon kadagiti embahador tapno agsaoda maibusor iti daydiay nangipaayan ti Dios iti naarian a pannakabalin. (Lu 19:12-14, 27) Dagiti Gabaonita nasayaatda nga ulidan iti panagtignay buyogen ti nataktika ken naballigi a panagpakaasi maipaay iti kappia.—Jos 9:3-15, 22-27.
Dagiti Babaonen Sakbay ti Panawen Kristiano. Iti periodo sakbay ti panawen Kristiano, awan ti opisial a takem iti gobierno nga apag-isu a katupag ti agdama-aldaw nga embahador. Awan opisial nga agserserbi kas pannakabagi ti maysa a ganggannaet a gobierno a nagnaed iti nakaibaonanna a daga. Gapuna, dagiti annongenda kadagidi tiempo ti Biblia ad-adda a siuumiso a deskribiren dagiti termino a “mensahero” (Heb., mal·ʼakhʹ) ken “babaonen” (Heb., tsir). Nupay kasta, ti ranggo ken sasaadenda adu ti umaspinganda iti kasasaad dagiti embahador, ket mausig ditoy ti sumagmamano kadagitoy nga aspeto. Ti kakasta a lallaki ket opisial a pannakabagi a nagawit kadagiti mensahe iti nagbaetan dagiti gobierno ken dagiti indibidual nga agtuturay.
Saan a kas kadagiti agdama-aldaw nga embahador, dagiti babaonen wenno mensahero kadagidi kadaanan a tiempo saanda a nagnaed kadagiti ganggannaet a kabesera no di ket naibaonda laeng kadagiti naisangsangayan a pasamak maipaay kadagiti espesipiko a panggep. Masansan a nangato ti saad dagitoy a tattao (2Ar 18:17, 18), ket mararaem unay ti takemda. Gapuna, masaluadan amin a kalinteganda no sumarsarungkarda iti dadduma nga agtuturay.
Ti panangtrato a naipaay kadagiti mensahero wenno babaonen ti maysa nga agturay ket naibilang kas panangtrato iti agturay ken iti gobiernona. Gapuna, idi sipaparabur a pinakilangenan ni Rahab dagiti mensahero nga imbaon ni Josue kas managsimisim idiay Jerico, nagtignay iti kasta a wagas agsipud ta binigbigna a ni Jehova ti Dios ken Ari ti Israel. Gapu iti dayta, impakitaan ni Jehova iti parabur, babaen ken Josue. (Jos 6:17; Heb 11:31) Ti tignay ni Hanun nga ari ti Ammon, a nangibaonan ni Ari David iti sumagmamano nga adipen kas tanda ti panaggayyem, ket naibilang a napanayag a panangsalungasing iti maakseptar a sapasap a kaugalian a panangraem kadagiti babaonen. Dimngeg ti ari ti Ammon kadagiti prinsipena, a siuulbod a nangawag kadagiti mensahero kas managsimisim, ket sipapanayag nga impababana dagiti mensahero, nga imparangarangna ti saanna a panagraem ken David ken iti gobiernona. Daytoy nakababain a tignay nagbanag iti gubat.—2Sm 10:2–11:1; 12:26-31.
Dagiti nasion iti agdama a tiempo pagawidenda ti embahadorda no marakrak dagiti diplomatiko a relasion; ngem dagiti tattao kadagidi kadaanan a tiempo nangibaonda kadagiti mensahero wenno babaonen kas pannakangiwatda bayat dagiti nairteng a kasasaad, iti panagregget a mangipasdek manen kadagiti natalna a relasion. Tinukoy ni Isaias dagiti kasta a “mensahero ti kappia.” (Isa 33:7) Nangipatulod ni Ezekias iti dawat ti kappia ken Senaquerib nga ari ti Asiria. Nupay ipangpangta idi ni Senaquerib dagiti nasarikedkedan a siudad ti Juda, dagiti Asirio inikkanda dagiti mensahero iti wayawaya a lumasat agsipud ta agak-akemda idi kas babaonen ni Ezekias. (2Ar 18:13-15) Ti sabali pay a pagarigan iti daytoy ket makita iti rekord maipapan ken Jefte, maysa nga ukom ti Israel. Babaen kadagiti mensahero, nangipatulod iti surat iti ari dagiti Ammonita tapno makirinnason maibusor iti biddut a tignay iti biang ti ari ken tapno tamingen ti supiat maipapan kadagiti kalintegan iti teritoria. Babaen kadagiti babaonenna, ti parikut risuten koma ni Jefte, no mabalbalin, nga awan mapasamak a gubat. Awan lapped a napalubosan dagitoy a mensahero a lumasat nga agsublisubli iti nagbaetan dagiti buyot.—Uk 11:12-28; kitaenyo ti MENSAHERO.