APOSTASIA

Daytoy a termino iti Griego (a·po·sta·siʹa) nagtaud iti berbo nga a·phiʹste·mi, literal a kaipapananna ti “umadayo.” Ti nombre adda kaipapananna nga “iyiikay, panangpanaw wenno panagrebelde.” (Ara 21:21, Rbi8 ftn) Iti klasikal a Griego nausar ti nombre a pangtukoy iti napolitikaan nga itatallikud, ket ti berbo nabatad a naaramat iti kastoy a kaipapanan iti Aramid 5:37, maipapan ken Judas a taga Galilea a ‘nangpasurot’ (a·peʹste·se, porma ti a·phiʹste·mi) iti paspasurot. Ti Griego a Septuagint usarenna ti berbo iti Genesis 14:4 iti panangtukoy iti kasta a panagrebelde. Nupay kasta, iti Kristiano a Griego a Kasuratan kangrunaanna a nausar ti nombre mainaig iti narelihiosuan nga itatallikud; iyiikkat wenno panangpanaw iti pudno nga iruprupir, panagdaydayaw, ken panagserbi iti Dios, ket ngarud panangpanaw iti sigud nga ipadpaduyakyak ti maysa ken naan-anay nga iyiikay kadagiti prinsipio wenno iti pammati. Dagiti relihioso a papanguluen ti Jerusalem pinabasolda ni Pablo iti kasta a panagapostasia maibusor iti Mosaiko a Linteg.

Umiso a maikuna a ti Kabusor ti Dios isu ti kaunaan nga apostata, kas ipatuldo ti nagan a Satanas. Pinagapostatana ti immuna a natauan a pagassawaan. (Ge 3:1-15; Jn 8:44) Kalpasan ti Layus, adda panagrebelde maibusor iti sasao ti Dios ni Noe. (Ge 11:1-9) Idi agangay nakita ni Job a nasken nga ikalinteganna ti bagina maibusor iti pammabasol nga apostasia nga indatag dagiti tallo a manangliwliwana kampay idi. (Job 8:13; 15:34; 20:5) Iti panangikalinteganna, impakita ni Job a ti Dios saanna nga imdengan ti apostata (Job 13:16), ken impakitana met ti awanan namnama a kasasaad daydiay magessat gapu iti apostasia. (Job 27:8; idiligyo met ti sasao ni Eliu iti 34:30; 36:13.) Kadagitoy a kaso naaramat ti Hebreo a nombre a cha·nephʹ, kaipapananna “[daydiay] naisina iti Dios,” awan sabali, maysa nga apostata. Ti nainaig a berbo a cha·nephʹ kaipapananna ti “agannayas nga umadayo iti umiso a relasion iti Dios,” wenno “rugitan, iturong iti apostasia.”​—Lexicon in Veteris Testamenti Libros, da L. Koehler ken W. Baumgartner, Leiden, 1958, p. 317.

Apostasia iti Israel. Ti umuna a dua a bilin iti Linteg kinondenarda ti isuamin nga apostasia. (Ex 20:3-6) Ket sakbay ti iseserrek ti Israel iti Naikari a Daga, napakdaaranda maibusor iti nakaro a peggad ti apostasia nga ibunga dagiti pannakiasawa iti tattao iti dayta a daga. (De 7:3, 4) Uray no ti tao a manggargari iti sabsabali tapno agapostata ket asideg a kabagian wenno asawa, mapapatay idi gapu ta “nagsao iti iyaalsa ken Jehova a Diosyo.” (De 13:1-15) Dagiti tribu ti Ruben, Gad, ken Manases sidadaras nga inabsueltoda ti bagbagida manipud iti timmanor a pammabasol nga apostasia gapu iti panangibangonda iti maysa nga altar.​—Jos 22:21-29.

Adu kadagiti ar-ari ti Israel ken Juda ti nangsurot iti dana a panagapostata​—kas pagarigan, ni Saul (1Sm 15:11; 28:6, 7), ni Jeroboam (1Ar 12:28-32), ni Acab (1Ar 16:30-33), ni Ocozias (1Ar 22:51-53), ni Jehoram (2Cr 21:6-15), ni Acaz (2Cr 28:1-4), ken ni Amon (2Cr 33:22, 23). Iti naikeddeng a tiempo timmanor ti maysa a nasion dagiti apostata agsipud ta dagiti umili immimdengda kadagiti apostata a papadi ken mammadto (Jer 23:11, 15) ken dadduma pay nga awanan prinsipio a tattao a, babaen kadagiti nalamuyot a sasao ken ulbod a pagkukuna, intuggodda ida iti nalulok a kababalin, imoralidad, ken iyiikay ken Jehova, ti “ubbog ti sibibiag a danum.” (Isa 10:6; 32:6, 7; Jer 3:1; 17:13) Sigun iti Isaias 24:5, ti mismo a daga “narugitan [cha·nephahʹ] iti sidong dagiti agnanaed iti dayta, ta linaksidda dagiti linteg, binaliwanda ti alagaden, rinakrakda ti di nakedngan ti kapautna a tulag.” Awan ti asi a maipaay idi kadakuada iti naipadto a pannakadadael.​—Isa 9:17; 33:11-14; Sof 1:4-6.

Ania dagiti galad a mangipabigbig kadagiti apostata kas naiduma kadagiti pudno a Kristiano?

Impadto ni apostol Pablo iti 2 Tesalonica 2:3 ti apostasia iti tengnga dagiti agkunkuna a Kristiano. Espesipiko a dinakamatna ti sumagmamano kadagiti apostata, kas kada Himeneo, Alejandro, ken Fileto. (1Ti 1:19, 20; 2Ti 2:16-19) Karaman iti nadumaduma a makagapu iti apostasia a nadakamat kadagiti pammakdaar dagiti apostol ket: kaawan ti pammati (Heb 3:12), kaawan ti panagibtur iti sango ti pannakaidadanes (Heb 10:32-39), panangbaybay-a kadagiti umiso a moral a pagalagadan (2Pe 2:15-22), panangipangag iti “parparbo a sasao” dagiti ulbod a mannursuro ken “makayaw-awan a naipaltiing a sasao” (2Pe 2:1-3; 1Ti 4:1-3; 2Ti 2:16-19; idiligyo ti Pr 11:9), ken panangpadpadas “a maideklara a nalinteg babaen ti linteg” (Ga 5:2-4). Nupay kunkunaenda nga addaanda pay laeng iti pammati iti Sao ti Dios, dagiti apostata mabalin a baybay-anda ti panagserbi kenkuana babaen ti panangtagtagilag-anda iti trabaho a panangasaba ken panangisuro nga intudingna kadagiti pasurot ni Jesu-Kristo. (Lu 6:46; Mt 24:14; 28:19, 20) Mabalin a kunaenda met nga agserserbida iti Dios ngem laklaksidenda dagiti pannakabagina, ti makitkita a paset ti organisasionna. (Jud 8, 11; Nu 16:19-21) Masansan nga ikagkagumaan dagiti apostata a pagbalinen a pasurotda ti sabsabali. (Ara 20:30; 2Pe 2:1, 3) Ti kakasta a tattao a sipapakinakem a mangpanaw iti kongregasion Kristiano agbalinda ngarud a paset ti “antikristo.” (1Jn 2:18, 19) Kas kadagidi apostata nga Israelita, naipadto met ti pannakadadael dagiti apostata iti kongregasion Kristiano.​—2Pe 2:1; Heb 6:4-8; kitaenyo ti TIMPUYOG.

Bayat ti periodo ti pannakaidadanes a napasaran ti nagkauna a kongregasion Kristiano iti im-ima ti Imperio ti Roma, no dadduma mauyotan dagiti agkunkuna a Kristiano a mangilibak iti Nakristianuan a kinaadalanda, ket dagidiay nangaramid iti kasta nakalikaguman a patalgedanda ti panagapostatada babaen ti panangidatonda iti insienso iti sanguanan ti maysa a pagano a dios wenno babaen ti sipapanayag a panangtabbaawda iti nagan ni Kristo.

Nabatad nga adda nagdumaan ti ‘pannakatnag’ maigapu iti kinakapuy ken ti ‘iyiikay’ a maibilang kas apostasia. Ti naud-udi a nadakamat ipasimudaagna ti nabatad ken sipapakinakem nga ipapanaw iti dana ti kinalinteg. (1Jn 3:4-8; 5:16, 17) Aniaman ti nalawag a nakaibatayan dayta, uray no intelektual, moral, wenno naespirituan, maibilang kas panagrebelde iti Dios ken panangilaksid iti Saona a kinapudno.​—2Te 2:3, 4; kitaenyo ti TAO TI KINAKILLO.