Eji A Da Ne Emhin Nan Gbẹn Ọbhi Ebe ọsi Ikolo Unyẹnmhin bi Iwẹnna Oga Nọnsẹmhan

NOVEMBER 2-8

EMHIN NE GHANLẸN NE RIBHI BAIBO | EXODUS 39-40

“Moses Da Lu Rẹkhan Emhin Rebhe Nin Jehova Taman Ọlẹn”

(Exodus 39:32) Bhiriọ, a da lu iwẹnna rebhe ọsi ọne ibọkpọ ọsi uwa oga sotọ. Ene ibhokhan Izrẹl da lu emhin rebhe nin Jehova taman iMoses. Iriọ ele wo lu tee.

w11 9/15 27 ¶13

Jehova Be Lẹn Uwẹ?

¹³ Moses bha diabe enekẹle. “ọria nọn sẹ manman mhọn ẹkẹ-omẹnhiẹn nẹ bhi ẹwẹ ikpea rebhe ne ha nyẹnlẹn bhi ọne otọ nan,” ọle iMoses ha khin. (Num. 12:3) Ọle wo re ẹkẹ-omẹnhiẹn bi idegbere man bhi uwedẹ nin ọle rẹ muegbe nin ọle rẹ lu rẹkhan uhi nesi Jehova. (Ex. 7:6; 40:16) Ije soso iribhọ nọn rẹman ghe, Moses ha ne iJehova gbugan ranmhude uwedẹ nin ọle rẹ ha lu emhin, la ji ẹkẹ ha khọ ọle ranmhude uhi nin Jehova re ọbhi otọ nanlẹn. Bhi ọsi ijiẹmhin, Jehova taman iMoses ebi ọle ha rẹ bọn ibọkpọ ọsi oga yẹ, rẹ sẹbhi ene emhin ne khere-khere nin ọle ha lu bhi ọne ibọkpọ ọsi oga, bọsi alo ọsi ọne olu nin ọle ha noo bi eka olu ọle ha noo rẹ lu ukpọn ọsi ọne ibọkpọ. (Ex. 26:​1-6) Ahamiẹn ọwanlẹn bhi agbotu mun ẹsọn nin uwẹ nin uwẹ lu, ọle da yẹ gbotọ emhin rebhe fanọn an man uwẹ, rẹ sẹbhi ene emhin ne khere-khere nin uwẹ ha lu, ẹgheso ọ sabọ rẹ re egbe lọ uwẹ. Sọkpan, Jehova hi ọnọn gbẹloghe nọn khia nẹ. Ọkhọle rebhe ọle rẹ mun ẹsọn nin eguọmhandia nesọle, ranmhude ọle rẹọbhọ ghe, ele dẹ sabọ miẹn ọne ẹsọn. Ọle ha manman gbotọ emhin nin ọle yọle nin mhan lu fanọn an nin mhan, ọmhẹn nọnsẹmhan zẹle nin ọle da lu ọle. Lẹn sẹbhọ ghe, arẹmiẹn Jehova manman gbotọ emhin fanọn an man iMoses, Moses bha ha ji ọnan khọ ọle bhi ẹkẹ. Ọle bha ha riale ghe Jehova re ẹlo gbe ọle a, la miẹn ọle isẹhoa rẹ lu ebi ọle guanọ. Sokpan, Moses da lu ọle nan miẹn ghe, ene ha lu ọne iwẹnna lu emhin rebhe beji Jehova tale tee. (Ex. 39:32) Idegbere Moses wo rẹman bhi enin! Moses lẹnmhin ghe, iwẹnna nọnsi Jehova khọnan. Ọle yẹ lẹn ghe Jehova noo ọle rẹ mun ọne iwẹnna sẹ.

(Exodus 39:43) Moses ki fẹ iwẹnna nesele rebhe ghe, ọle da kere ghe ele wo lu ọle beji Jehova tale; bhiriọ, Moses da nan erọnmhọn nin ele.

(Exodus 40:​1, 2) Bhiriọ, Jehova da taman iMoses yọle: ² “Bhi ukpẹdẹ ọhẹnhẹn bhi uki nin ọhẹnhẹn, uwẹ dẹ mhanmhan ọne ibọkpọ ọsi uwa oga.

(Exodus 40:16) Moses da lu emhin rebhe beji Jehova taman ọlẹn. Iriọ ọle wo lu tee.

w05 7/15 27 ¶3

Ọria Nan Gbaẹkẹ Ole bhi Emhin Rebhe Uwẹ Be Khin?

³ Hebrews 3:5 ji mhan lẹn ghe, ọguọmhandia nan gbaẹkẹ ọle, ọle iMoses ha khin. Bezẹle nin Moses nin akhasẹ da ha yi ọria nan gbaẹkẹ ọle? Ẹghe nan rẹ ha bọn ibọkpọ ọsi oga, “Moses da lu emhin rebhe beji Jehova taman ọlẹn. Iriọ ọle wo lu tee.” (Exodus 40:16) Mhan dẹ sabọ rẹman iJehova ghe, eria nan gbaẹkẹ ọle mhan khin, sade mhan hẹnmhọn nanlẹn beji mhan rẹ ga ọle. Uwedẹ ọkpa nin mhan ha rẹ lu ọnan hi, mhan ki ha sun rẹkhan iJehova aharẹmiẹn mhan kuẹlo da edọnmhẹn la ọkakale. Sọkpan, aharẹmiẹn ghe mhan sabọ khọn edọnmhẹn miotọ, ọ iyi ọnin ha rẹman ghe mhan ga nọnsẹn. Ọnan zẹle nin Jesu da yọle: “Ọria nọn lu nọnsẹn bhi obhi emhin khere, ọle yẹ lu nọnsẹn bhi emhin nọn kpọnọ. Ọria nọn bha khia bhi obhi emhin khere, ọle iyẹ khia bhi emhin nọn kpọnọ.” (Luke 16:10) Ọnan rẹman ghẹ, ọkhẹke nin mhan ha yi eria nan gbaẹkẹ ọle bhi emhin rebhe, rẹ sẹbhi emhin ne dia khere.

Guanọ Emhin Oriọn ne Ghanlẹn

(Exodus 39:34) ukpọn nan re efun ọsi oghohuan lu yẹ re alo nọn gian gbo nan rẹ gue ọle, ukpọn nan re efun ọsi seal lu nan rẹ gue ọle, ọne ukpọn nan rẹ gue odẹ;

it-2 884 ¶3

Efun ọsi Elanmhẹn Natiọle Seal

Ebi Ibhokhan Izrẹl Rẹ Miẹn Elạnmhẹn Natiọle Seal Yẹ. Ahamiẹn ghe emhin nin Baibo tiọle taʹchash ọle elanmhẹn natiọle seal khin, be ibhokhan Izrẹl ki rẹ miẹn efun ọsi ọne elanmhẹn nan natiọle seal yẹ? Eji ẹdẹ ye ne manman fuọfuọ natiọle Arctic bi Antarctic, enin a da kẹ miẹn ene elanmhẹn nan natiọle seal. Ọkpakinọn, a sẹyẹ miẹn eso bhi ene elanmhẹn nan bhi eji ovuẹnlẹn da manman zẹ. Ẹlẹnan nian, a dẹ yẹ sabọ miẹn eso bhi ene elanmhẹn nan natiọle seal bhi ijeso bhi okpẹdẹ natiọle Mediterranean, bi bhi ẹdẹ ebhebhe ne bha fuọfuọ. Bhi ẹghe ẹdẹlẹ, asabọmiẹn ene elanmhẹn nan wo manman ha bun bhi eji okpẹdẹ natiọle Mediterranean bi Red Sea ye. Ọkpakinọn, bhi ikpe ne bunbun ne gbera nian, ene elanmhẹn bha yẹ bun beji ọ ka ye khẹ, ranmhude ẹbho sẹ wo manman gbono ene elanmhẹn nan an. Ebe ọkpa natiọle Calmet’s Dictionary of the Holy Bible nan gbẹn bhi ukpe 1832 (apapale 139) da tale ghe, ene elanmhẹn nan natiọle seal wo ha ribhi agbaẹbho khere-khere ne sikẹ Red sea bi Sinai.​—Sẹyẹ fẹ ọne ebe nan ghe: The Tabernacle’s Typical Teaching, A. J. Pollock, London, apapale 47.

(Exodus 40:34) Adudu-amẹn da munhẹn ha de gue ọne ibọkpọ ọsi uwa oga, sẹyẹ, uyi nọnsi Jehova da vuọn ọne uwa oga.

w15 7/15 21 ¶1

Ọria Nela Uwẹ Guanọ Nọn Daghe Iwẹnna Nin Uwẹ Lu?

Ẹghe nan ki rẹ bọn ọne ibọkpọ ọsi oga fo, “adudu-amẹn da munhẹn ha de gue ọne ibọkpọ ọsi uwa oga, sẹyẹ, uyi nọnsi Jehova da vuọn ọne uwa oga.” (Ex. 40:34) Ọnan wo rẹman ghe, Jehova wo re obọ ọbhi ọne iwẹnna! Be uwẹ riale ọ dia Bezalel bi Oholiab bhi egbe yẹ ẹghe nin ọnan rẹ sunu? Arẹmiẹn ghe a bha gbẹn elin nọnsele ọbhi iwẹnna nin ele lu, ele wo manman ghọnghọn ọbhọ nin ele rẹ lẹn ghe Osẹnobulua wo nan erọnmhọn ọbhi iwẹnna nin ele lu. (Prov. 10:22) Bhi ikpe ne bunbun ne rẹkhan ọlẹn, ọ wo manman ha ti ele bhọ rẹ daghe ghe, a wo ha noo iwẹnna nesele rẹ ga iJehova. Bezalel bi Oholiab ha kie vae bhi iẹnlẹn bhi agbọn ọsọgbọn nọn vade, edandan iribhọ ghe ele dẹ wo manman ha ghọnghọn rẹ lẹn ghe, ibhokhan Izrẹl wo sẹyẹ ha noo ọne ibọkpọ ọsi oga rẹ ha ga iJehova bhi ebe sẹbhi ikpe 500!

NOVEMBER 9-15

EMHIN NE GHANLẸN NE RIBHI BAIBO | LEVITICUS 1-3

“Ebezẹle Nin Ibhokhan Izrẹl Da Ha Lu Izọese”

(Leviticus 1:3) “‘Ahamiẹn elanmhẹn ọle ha noo rẹ lu izọese nan tuẹ a, ọle ki noo elanmhẹn nin egbe gba nan, okpea nọn ribhọ. Ọle ki re ọkhọle nọnsọle rẹ mun ọlẹn re bhi odalo iJehova bhi odẹ nan da nabhi ọne ibọkpọ ọsi oga.

(Leviticus 2:1) “‘Ahamiẹn ọria guanọ nin ọle lu izọese ọsi ebale ji Jehova, ọne izọese ki ha yi ọne a nọ sun, ọle ki sa abhii ọbhọ yẹ ne ifrankincense ọbhọ.

(Leviticus 2:12) “‘Ibha sabọ re ne ji Jehova bọsi izọese ọsi emhin-ekọnọ ọhẹnhẹn, sokpan, bha hẹi ne ele re bhi ukhuo-izọese bọsi emhin nọn vin-ohin.

it-2 525

Izọese Kẹkẹ

Izọese nan tuẹ a. Ahamiẹn ghe ọria mhọn elanmhẹn nin ọle guanọ nin ọle rẹ lu izọese nan tuẹ a ji Jehova, ọne elanmhẹn rebhe ọle ha noo rẹ lu ọne izọese; ọle ida re bhọ kie. (Sẹyẹ fẹ Jg 11:​30, 31, 39, 40 ghe.) Ibhokhan Izrẹl lu ọne izọese nan tuẹ a nan ji Jehova, nin ele rẹ bhii ọle, nin ọle miẹn izọese ọsi olukhọ nan ze ji ọle ọbhi egbe. Ele lu ọne izọese nan ba izọese ọsi olukhọ ẹgheso. Jesu re egbe ọle rebhe rẹ zọese nin mhan bọsi izọese nan tuẹ a.

it-2 528 ¶4

Izọese Kẹkẹ

Izọese ọsi ebale. Ibhokhan Izrẹl lu izọese ọsi ebale ba izọese ọsi ọfure, izọese nan tuẹ a, bi izọese ọsi olukhọ. Ele yẹ re ọle lu izọese ọsi emhin-ekọnọ ọhẹnhẹn. Ẹgheso, a yẹ lu ọle ọkpa. (Ex 29:​40-42; Le 23:​10-13, 15-18; Nu 15:​8, 9, 22-24; 28:​9, 10, 20, 26-28; uhọnmhọnlẹn 29) Ibhokhan Izrẹl lu ọne izọese nan, nin ele rẹ yi Jehova obulu bhi erọnmhọn nin ọle nan nin ele bi emhin ugbo nọnsele. Ele sa abhii yẹ ne ifrankincense ba ọne izọese ọsi ebale nan. Izọese ọsi ebale sabọ ha yi emhin nan nọ sun, emhin ugbo nan tọn, ibrẹdi nọn dia kholobo, la ekala, emhin nan re igaga tọn, la emhin nan re ikettle nọn bhia nyẹn. Eso bhi ene emhin nan rẹ lu izọese ọsi ebale nan, a ne ele ọbhi ukhuo-izọese ọsi izọese nan tuẹ a. Ene ohẹn ki le eso bhọ. Sẹyẹ, ahamiẹn izọese ọsi ọfure a re ọle lu, ọnọn lu ọne izọese ki yẹ le bhọ. (Le 6:​14-23; 7:​11-13; Nu 18:​8-11) A ida re emhin nọn huẹ, la emhin nọn re ebale khekhe ba izọese ọsi ebale nan ha zẹ bhi ukhuo-izọese.​—Le 2:​1-16.

(Leviticus 3:1) “‘Ahamiẹn izọese ọsi ọfure ọle guanọ nin ọle lu, ghe elanmhẹn ọle ho nin ọle rẹ zọese ji Jehova, ọ ki ha yi ọne egbe gba nan, aharẹmiẹn ọsi okpea nọn la ọsi okhuo.

it-2 526 ¶1

Izọese Kẹkẹ

Izọese ọsi ọfure. Ahamiẹn Jehova miẹn izọese ọsi ọfure nin ọria lu ji ọle ọbhi egbe, ọnin rẹman ghe ọle bi ọne ọria ribhi ọfure. Ọne ọria nọn lu ọne izọese bi azagba-uwa nọnsọle yẹ deba le bhi ọne izọese (bhi ẹkẹ azagba ọsi ọne ibọkpọ ọsi uwa oga; ẹghe nin ele rẹ ha noo ibọkpọ ọsi oga, ije kẹkẹ ribhọ nan lu bhi ẹkẹ azagba ọsi ọne ibọkpọ ọsi oga nin ele da ha le ọne ebale; ẹghe nan ki rẹ ha noo uwa oga natiọle temple, a da lu ugha nan da le ebale). Ọne ohẹn nọn lu ọne izọese, bi ene ohẹn nekẹle ne ga bhi ọne ukpẹdẹ nin dẹ yẹ le bhi ọne izọese. Sẹyẹ, ọne ighogho nọn vin-ohin nọn sibhi abhii ọsi ọne elanmhẹn nan tuẹ a re ki ha yi ọsi Jehova. Ọne aranlẹn nọn mundia nin iẹnlẹn ọsi ọne elanmhẹn nan rẹ lu izọese, ki yẹ ha yi ọsi Jehova. Bhiriọ, ọ ki diabe ene ohẹn, ene lu ọne izọese, bi Jehova ko dotua ha le ebale kugbe. Ọnan rẹman ghe, ele bi Jehova ko ribhi ọfure. Ahamiẹn ọria nọn bha khia (beji ọne Uhi tale) le bhi ọne izọese, la ọria nọn hi ki rẹ khin nọn le efun ọsi ọne elanmhẹn sade ọ ki gbera ikpẹdẹ nan yọle nan rẹ le ọle, a ki gbe ọne ọria a. Ọle re ọne ebale kiẹn emhin nọn bha khia, ranmhude egbe nọn bha khia ọle rẹ le ọle, la ranmhude ọle le ebale nọn bha khia bhi ẹlo nọnsi Jehova. Ọnan rẹman ghe ọle bha mun ekpẹn nin emhin ne khiale.​—Le 7:​16-21; 19:​5-8.

Guanọ Emhin Oriọn ne Ghanlẹn

(Leviticus 2:13) “‘Izọese ọsi ebale nọn hi ki rẹ khin nin uwẹ ha ze, uwẹ dẹ re umhẹn ọbhọ; sẹyẹ, hẹi ja miẹn ghe uwẹ bha ne umhẹn ọsi akovẹn ọsi Osẹnobulua nọnsẹ ọbhi ọne izọese ọsi ebale. Ha ne umhẹn rẹkhan izọese nọn hi ki rẹ khin nin uwẹ ha lu.

(Ezekiel 43:24) Uwẹ ha ne ele ji Jehova. Sẹyẹ, ene ohẹn ki khakha umhẹn ọbhọ yẹ re ele rebhe lu izọese nan tuẹ a ji Jehova.

w04 5/15 22 ¶1

Emhin Eso Nan Miẹn Tie bhi Ebe ọsi Leviticus

2:13​—Bezẹle nin ibhokhan Izrẹl da ha ne umhẹn ba izọese rebhe nin ele ha lu? Ọ iyi nin ene izọese ha mhẹn bhi unun zẹle nin ele da ha ne umhẹn ọbhọ. Bhi ọne otọ agbọn nan rebhe, ẹbho ne umhẹn ba emhin nin ọne emhin hẹi kẹ riia a. Asabọmiẹn ebezẹle nin ibhokhan Izrẹl da ha ne umhẹn ba izọese nin ele ha lu hi, ranmhude ọ mundia nin emhin nọn iwea la emhin nọn iriia a.

(Leviticus 3:17) “‘Ọne uhi nan dẹ ha ribhọ bhi ore nọnsẹbha rebhe, bhi eji bha da nyẹnlẹn rebhe: Bha hẹi le abhii elanmhẹn soso la aranlẹn soso hiehie.’”

it-1 813

Abhii ọsi Elanmhẹn

Ebezẹle nan da gbe ọne uhi. Beji a tale bhi Uhi ọsi akovẹn, Jehova ọkpa nyan aranlẹn bi abhii ọsi ọne elanmhẹn nan rẹ lu izọese. Beji a miẹn ghe aranlẹn, ọle hi iẹnlẹn ọsi ọne elanmhẹn, Jehova ọkpa nyan ọlẹn, ranmhude ọle hi ọnọn re iẹnlẹn nin emhin rebhe ne nyẹnlẹn. (Le 17:​11, 14) Ene ibhokhan Izrẹl wo ha ghe abhii ọsi elanmhẹn bii emhin nọn mhẹn nẹ bhi egbe ọsi elanmhẹn. Ele re abhii ọsi ọne elanmhẹn rẹ zọese ji Jehova, nin ele rẹ rẹman ghe, eje mhẹn nẹ bhi ọne elanmhẹn ele mun nin Jehova, ranmhude, Jehova re emhin rebhe nin ele. Ọria nọn lu ọne izọese yẹ re ọnan rẹman ghe, ọle mhọn ọne ọkhọle nin ọle rẹ re emhin nọn mhẹn nẹ rẹ zọese ji Jehova. Ranmhude ọne abhii mundia nin oga nọn mhẹn nẹ nin ibhokhan Izrẹl re ji Jehova, ele da ha tuẹ ọne abhii bhi ukhuo-izọese bọsi ebale bi emhin nọn vin-ohin ji Jehova. (Le 3:​11, 16) Bhiriọ, ọria ha le abhii elanmhẹn, ọle gbobọra uhi, ranmhude, ọle le ebale nan rẹ guẹ nin Jehova, emhin nọn khẹke iJehova ọkpa. Ọria nọn hi ki rẹ khin nọn le abhii elanmhẹn ki re uhọnmhọn ọbhọ. Ọkpakinọn, abhii elanmhẹn dikẹ bhi aranlẹn, ranmhude, asabọ noo abhii ọsi elanmhẹn nọn tobọle yu, la ọsi elanmhẹn nin elanmhẹn ọbhebhe gbe a.​—Le 7:​23-25.

w04 5/15 22 ¶2

Emhin Eso Nan Miẹn Tie bhi Ebe ọsi Leviticus

3:17. Beji a miẹn ghe ibhokhan Izrẹl ghe abhii elanmhẹn bii eje mhẹn nẹ bhi egbe ọsi elanmhẹn, uhi nan gbe nin ibhokhan Izrẹl ghe nin ele hẹi le ọle, da re ele lẹn ghe, Jehova nyan eje mhẹn nẹ bhi egbe ọsi elanmhẹn. (Genesis 45:18) Ọnan rẹman ghe, ọkhẹke nin mhan ha re emhin nọn mhẹn nẹ bhi iẹnlẹn nọnsẹmhan nin Jehova.​—Proverbs 3:​9, 10; Colossians 3:​23, 24.

NOVEMBER 16-22

EMHIN NE GHANLẸN NE RIBHI BAIBO | LEVITICUS 4-5

“Re Emhin Nọn Mhẹn Nẹ bhi Iẹnlẹn Nọnsẹ Nin Jehova”

(Leviticus 5:​5, 6) “‘Ahamiẹn ọle gbobọra ọkpa bhi ene uhi nan, ọle ki tare olukhọ nin ọle lu. ⁶ Ọle ki yẹ mun izọese ọsi ikioya ji Jehova ranmhude olukhọ nin ọle lu. Ọle ki mun elanmhẹn re, okhuo nọn ribhọ, ọ sabọ rẹ ha yi obhi-ohuan la obhi-ẹbhe, nin ọle rẹ lu izọese ọsi olukhọ. Bhiriọ, ọne ohẹn ki lu izọese nanlẹn bhi olukhọ nin ọle lu.

it-2 527 ¶9

Izọese Kẹkẹ

Izọese ọsi ikioya. Bhi uhi nin Jehova gbe nin ibhokhan Izrẹl, ọria ha lu olukhọ, ọle hi ghe ọne ọria gbobọra uhi. Bhiriọ, ọne ọria ki dọ lu izọese ọsi ikioya, ranmhude, a yẹ lu izọese ọsi ikioya ọbhi olukhọ. Ọkpakinọn, ọ iyi olukhọ rebhe ọria da lu izọese ọsi ikioya. Izọese ọsi ikioya dikẹ khere bhi izọese ọsi olukhọ. Asabọmiẹn ọria ha lu emhin ọbe da iJehova la ọria ọbhebhe, ọle zẹle nin ọria da lu izọese ọsi ikioya. Ahamiẹn ghe Jehova miẹn ọne izọese ọsi ikioya ọbhi egbe, Jehova ki gbe ebi ọle lu kua. Ọne ọria iyẹ da ha loya ọbhi olukhọ nin ọle lu. Egbe ki fu ọne ọria re bhi iẹnlẹn.​—Sẹyẹ fẹ Isa 53:10 ghe.

(Leviticus 5:7) “‘Ahamiẹn ọle bha sabọ dẹ oghogho, ọle ki mun idulu eva la enekhukhu ne khere-khere eva ji Jehova nin ọle rẹ lu izọese ọsi ikioya ọbhi olukhọ nin ọle lu. Ọkpa ki ha yi ọsi izọese ọsi olukhọ, ọnọnkẹle ki ha yi ọsi izọese nan tuẹ a.

w09 6/1 26 ¶3

Jehova Lẹn Ebi Ahu Nọnsẹmhan Ha Sabọ Gbe

Ranmhude Osẹnobulua nọn mhọn ẹkẹ-ẹjẹjẹ iJehova khin, ọle da taman ibhokhan Izrẹl yọle: “Ahamiẹn ọle bha sabọ dẹ oghogho, ọle ki mun idulu eva la enekhukhu ne khere-khere eva ji Jehova nin ọle rẹ lu izọese ọsi ikioya ọbhi olukhọ nin ọle lu.” (Lev. 5:7) Ikpọta nan rẹ yọle, “Ahamiẹn ọle bha sabọ dẹ” sabọ yẹ rẹ mundia nin “ahamiẹn obọ ọle bha sẹbhọ.” Ahamiẹn obhokhan Izrẹl bha sabọ dẹ oghogho, Jehova re obọ ọbhọ nin ọle rẹ ze idulu eva la enekhukhu eva, sade ọnin ahu nọnsọle sabọ gbe.

(Leviticus 5:11) “‘Ahamiẹn ọle bha sabọ dẹ idulu eva la enekhukhu ne khere-khere eva, ọle ki mun obọ ọkpa bhi igbe ọsi ephah ọsi emhin nan nọ sun rẹ lu izọese ọsi olukhọ. Ọle hẹi sa abhii ọbhọ la ne ifrankincense ọbhọ, ranmhude, izọese ọsi olukhọ nọn.

w09 6/1 26 ¶4

Jehova Lẹn Ebi Ahu Nọnsẹmhan Ha Sabọ Gbe

Ahakimiẹn ahu ọne ọria bha gbe ene afianmhẹn eva kii? Ọne uhi da yọle: “Ọle ki mun obọ ọkpa bhi igbe ọsi ephah [la ukpu elẹnlẹn la isinlin] ọsi emhin nan nọ sun rẹ lu izọese ọsi olukhọ.” (Lev. 5:11) Jehova re otọ nin ẹbho ne imhọn hiehie, nin ele rẹ noo emhin nọn imhọn aranlẹn rẹ lu izọese ọsi olukhọ. Bhiriọ, obhokhan Izrẹl soso ida sabọ yọle ghe, ranmhude ọle imhọn emhin soso, ọle ida sabọ ze izọese ji Jehova, nin Jehova da nan erọnmhọn nanlẹn, la nin ọle bi Jehova ko ha ribhi ọfure.

Guanọ Emhin Oriọn ne Ghanlẹn

(Leviticus 5:1) “‘Ahamiẹn ghe ọria lu olukhọ ranmhude a tie ọle bhi ogbakha nin ọle dọ sọsali, sẹyẹ, ọle yi ọsali la ẹlo ọle sẹbhọ la ọle lẹn emhin nọn sunu, sokpan ọle bha tale dagbare, ọle ki loya ọbhi olukhọ nin ọle lu.

w16.02 30 ¶14

Re Egbe Khọkhọ Eguọmhandia Nesi Jehova Ne Mhọn Asun-rẹkhan

¹⁴ Ifuẹkẹ dẹ re uwẹ rẹkpa ọria nin uwẹ hoẹmhọnlẹn sade ọle lu emhin nọn bha gba. Bhi ọsi ijiẹmhin, ji a mhan yọle ghe uwẹ lẹn ghe obhio ẹ bhi ẹkẹ agbotu gbobọra uhi nọnsi Jehova. Ranmhude ọne ọria manman sikẹ ẹ, uwẹ sabọ rẹ ha guanọ nin uwẹ gue nanlẹn. Ọkpakinọn, uwẹ ha gue nanlẹn, ọnin rẹman ghe ọ iyi Osẹnobulua uwẹ sun rẹkhan. Sokpan, hẹi yele a ghe Jehova ọkhẹke nin uwẹ ka sun rẹkhan. Bhi idia nọn sẹnian, ọkhẹke nin uwẹ re egbe khọkhọ iNathan, nin ofẹn bha mun rẹ lu ebe khẹke. Bhiriọ, re ẹkpẹn rẹ ne ọne ọria talọ, sọkpan hẹi ji ofẹn mun uwẹ. Taman ọlẹn nin ọle bu ene ewanlẹn nin ele rẹkpa ọle. Ahamiẹn ghe ọne ọria bha bu ene ewanlẹn bhi ẹghe nin uwẹ re nanlẹn, uwẹ ki tobuwẹ dọ taman ene ewanlẹn ranmhude asun-rẹkhan nin uwẹ mhọn da Osẹnobulua. Uwẹ ha lu ọnan, uwẹ ki rẹman ghe uwẹ sun rẹkhan iJehova, yẹ mhọn ifuẹkẹ da ọne obhio ẹ la ọmọẹ ẹ nọn lu olukhọ. Ene ewanlẹn ki dọnmhegbe nin ele rẹ re ifuẹkẹ rẹ rẹkpa ọne ọria.​—Tie Leviticus 5:1; Galatians 6:1.

(Leviticus 5:​15, 16) “Ahamiẹn ọria lu khọlọ ranmhude ọle dobọ lu emhin nọn bha gba rẹji emhin ne khiale nesi Jehova, ọle ki mun oghohuan nin egbe gba nan ji Jehova nin ọle rẹ lu izọese ọsi ikioya; shekel nan noo bhi ọne eje khiale, ọle a ha rẹ lẹn ebi ọ ghan sẹ yẹ bhi siliva shekel. ¹⁶ Ọle ki haosa ọbhi olukhọ nin ọle lu da eje khiale. Ọle ki yẹ ne obọ ọkpa bhi isẹn ọsi ọne emhin ba ọle. Ọle ki mun ọlẹn ji ọne ohẹn, beji ọne ohẹn ha da re ọne oghohuan rẹ lu izọese ọsi ikioya nanlẹn. Bhiriọ, a ki rẹhunmhan ọlẹn.

it-1 1130 ¶2

Ikhiale

Elanmhẹn bi Emhin-Ekọnọ. Elanmhẹn okpea nin ọhẹnhẹn nin ẹmena, ohuan, bi ẹbhe biẹ, da ha yi emhin nọn khiale rẹji Jehova. Ọria ida sabọ dẹ ele kiere. A ki re ele zọese ji Jehova, yẹ mun obọ ọkpa bhọ nin ene ohẹn. (Nu 18:​17-19) Emhin-ekọnọ nin ọhẹnhẹn nin ibhokhan Izrẹl rọ bhi ugbo, bi obọ ọkpa bhi igbe bhi emhin rebhe nin ele mhọnlẹn, da yẹ ha yi emhin nọn khiale rẹji Jehova. Iriọ yẹ nọn rẹji emhin rebhe nin ele rẹ lu ẹsele bi emhin rebhe nin ele rẹ zọese bhi uwa oga. (Ex 28:38) Ẹlo kpataki a rẹ ha ghe ene emhin nan ne khiale. Oga nọnsi Jehova ọkpa a da ha noo ele. A ida sabọ re ele lu emhin ọbhebhe. Bhi ọsi ijiẹmhin, ahamiẹn ghe ọria dobọ ne bhi obọ ọkpa bhi igbe nin ọle ho nin ọle rẹ zọese ji Jehova, nin ọle da re ọle lu emhin ọbhebhe, ọne ọria ki kiẹn ọria nọn lu olukhọ da emhin ne khiale nesi Jehova. Jehova da yọle ghe ọne ọria dẹ haosa ọbhi emhin nin ọle dobọ ne, yẹ ne obọ ọkpa bhi isẹn ọsi ọne emhin ba ọle. Gbera ọnin, ọle ki sẹyẹ mun oghohuan nin egbe gba nan re, nan rẹ zọese nanlẹn. Ọne uhi nan da re ọrebhe manman ha mun ekpẹn nin emhin ne khiale nesi Jehova.​—Le 5:​14-16.

NOVEMBER 23-29

EMHIN NE GHANLẸN NE RIBHI BAIBO | LEVITICUS 6-7

“Izọese ọsi Ekhuẹnmhẹn”

(Leviticus 7:​11, 12) “‘Ejayenan nian, ọnan hi uhi ọsi izọese ọsi ọfure nin ọria ha sabọ ze ji Jehova: ¹² Ahamiẹn ghe ekhuẹnmhẹn ọle guanọ nin ọle re ọle lu, ọle ki ne ene emhin nan ba ọne izọese ọsi ekhuẹnmhẹn: Ibrẹdi nọn ihuẹ ne dia kholobo, nan re abhii gua, ekala nọn ihuẹ nan re abhii gbo, bi brẹdi ne dia kholobo nan re flour nan nọ sun lu, nan manman re abhii gua nọnsẹn.

(Leviticus 7:​13-15) Ọle ki ne ibrẹdi nọn huẹ ne dia kholobo bi izọese ọsi ekhuẹnmhẹn nin ọle ha rẹ lu izọese ọsi ọfure ba izọese nin ọle ha lu. ¹⁴ Ọle ki ne ọkpa-ọkpa bhi ene izọese rẹ guẹ nin Jehova; ọ ki ha yi ọsi ọne ohẹn nọn khakha aranlẹn ọsi ọne izọese ọsi ọfure. ¹⁵ Ọne ukpẹdẹ nin ọle rẹ lu izọese, ọle a ha rẹ le ọne efun ọsi ọne elanmhẹn izọese ọsi ekhuẹnmhẹn nan rẹ lu izọese ọsi ọfure. Ọle ida mun ọsoso ya sẹ ẹdẹ we.

w00 8/15 15 ¶15

Izọese Ne Ti Jehova Bhọ

¹⁵ Izọese ọbhebhe nin ọria tobọle re ọkhọle nọnsọle ze, ọle hi izọese ọsi ọfure nan tẹmhọnlẹn bhi Leviticus uhọnmhọnlẹn 3. A ha tẹmhọn “ọfure” bhi urolo iHebrew, ọ iyi ẹghe nin okhọn la oleghe irẹ ribhọ ọkpa a tẹmhọnlẹn. Ebe natiọle Studies in the Mosaic Institutions da yọle ghe, ‘a ha tẹmhọn ọfure bhi Baibo, ọ yẹ mundia nin ẹghe nin ọria bi Osẹnobulua rẹ ko ribhi ọfure, ọnyẹnmhẹn, bi eghọnghọn.’ Ọria nọn lu ọne izọese nan ilu ọle nin ọle rẹ bhii Jehova, nin Jehova da deba ọle ha ribhi ọfure. Sọkpan, ọle lu ọle nin ọle rẹ re ekhuẹnmhẹn ji Jehova, la nin ọle rẹ ghọnghọn ọbhi ọfure nin ọle bi Jehova ko ye. Ene ohẹn bi ọne ọria nọn lu ọne izọese ki le bhi ọne elanmhẹn, sade a re ọne aranlẹn bi abhii ne ribhọ ze ji Jehova fo. (Leviticus 3:17; 7:​16-21; 19:​5-8) Beji ene ohẹn bi ọria nọn lu ọne izọese rẹ le bhi ọne izọese, ọ ki diabe ghe ele bi Jehova ko dotua ha le ebale kugbe. Ọnan rẹman ghe ele bi Jehova ko ribhi ọfure.

(Leviticus 7:20) “‘Ọkpakinọn, ọria nọn hi ki rẹ khin nọn bha khia nọn le ọne efun ọsi ọne elanmhẹn nan rẹ lu izọese ọsi ọfure ji Jehova, a ki gbe ọle a.

w00 8/15 19 ¶8

Izọese ọsi Ekhuẹnmhẹn Nin Jehova Miẹn Ọbhi Egbe

⁸ Ọria nọn lu ọne izọese kii? Ọne Uhi yọle ghe, ọria nọn hi ki rẹ khin nọn ha vae bhi odalo iJehova ki ha yi ọria nọn khiale. Ahamiẹn ọria lu emhin nọn re ọle kiẹn ọria nọn bha khia, ọle ki ka dọ lu izọese ọsi olukhọ, la izọese ọsi ikioya fo, nin ọle da kiẹn ọria nọn khiale bhi ẹlo nọnsi Jehova. Bhiriọ, izọese nan tuẹ a la izọese ọsi ọfure nin ọle guanọ nin ọle lu, Jehova ki miẹn ọlẹn ọbhi egbe. (Leviticus 5:​1-6, 15, 17) Mhan be daghe ọle ghe, emhin kpataki nọn nin mhan rẹ ha yi eria ne khiale bhi ẹlo nọnsi Jehova ẹghe rebhe? Ahamiẹn ghe mhan guanọ nin Osẹnobulua miẹn oga nọnsẹmhan ọbhi egbe, ọkhẹke nin mhan re ẹjẹje dia iẹnlẹn nọnsẹmhan yẹ re obọ rẹkhan uhi nesọle. Ọ yẹ khẹke nin mhan re ẹjẹje ha miẹn urẹkpa nin Jehova re nin mhan ọbhi egbe. Ene urẹkpa hi, ewanlẹn ne ribhi agbotu, bi Jesu Kristi nin ọle rẹ zọese ọbhi olukhọ nọnsẹmhan.​—James 5:14; 1 John 2:​1, 2.

Guanọ Emhin Oriọn ne Ghanlẹn

(Leviticus 6:13) Ọne eranlẹn ki wo ha to bhi ọne ukhuo-izọese ẹghe rebhe. Ọne eranlẹn ida fun.

it-1 833 ¶1

Eranlẹn

Ebi a rẹ ha noo ọle yẹ bhi ibọkpa ọsi oga natiọle tabernacle bi uwa oga natiọle temple. Eranlẹn deba emhin nin ibhokhan Izrẹl ha noo rẹ lu ilọnmhọn oga ẹghe nin ele rẹ ha ga bhi ibọkpọ ọsi oga bi bhi ẹghe nin ele rẹ ha ga bhi uwa oga natiọle temple. Ọsewewiẹ ẹdẹ-ẹdẹ bi ọsemuan sade oẹnlẹn defia fo, ọne ojohẹn ki tuẹ emhin nọn vin-ohin bhi ukhuo-izọese nan da tuẹ emhin nọn vin-ohin. (Ex 30:​7, 8) Osẹnobulua re uhi ọbhi otọ ghe, ọne eranlẹn nan fi bhi ọne ukhuo-izọese nan da re emhin ze ki wo ha to ẹghe rebhe, ọne eranlẹn ida fun. (Le 6:​12, 13) Ibhokhan iJew rẹọbhọ ghe, ọne eranlẹn nan fi bhi ọne ukhuo-izọese, uwedẹ ohan-ilo Jehova rẹ lu ọle nin ọne eranlẹn da ha bhala. Arẹmiẹn ẹbho ne bunbun rẹọbhi ọnan, ọ iyi iriọ Baibo tale. Bhi ọne uhi ọhẹnhẹn nin Jehova gbe nin Moses, imọn nesi Aaron, ele ha si eran koko bhi ọne ukhuo-izọese yẹ fi eranlẹn ọbhọ, ọkuẹsẹ ele mun ọne elanmhẹn nin ele ha rẹ zọese ọbhi ọne ukhuo-izọese. (Le 1:​7, 8) Ẹghe nan rẹ re Aaron kiẹn ohẹn fo, bi ẹghe nan rẹ lu ọne izọese nan rẹ re ọle kiẹn ohẹn fo, ẹghenin eranlẹn rẹ na obọ iJehova vae. Asabọmiẹn ọne adudu amẹn nọn gue ọne ibọkpọ ọsi oga, enin eranlẹn na vae dọ tuẹ ọne izọese nọn ha ribhi ukhuo-izọese a. Bhiriọ, mhan dẹ sabọ yọle ghe, ọne izọese nan tuẹ a bi ene abhii ọsi ọne elanmhẹn nọn ha ribhi ọne ukhuo-izọese, ọle ọne eranlẹn nọn na obọ iJehova vae tuẹ a. Ọ iyi ọne eran nan si koko bhi ọne ukhuo-izọese ọle tuẹ a. Asabọmiẹn ghe, ọne eranlẹn nan ka fi bhi ọne ukhuo-izọese, bi ọne eranlẹn nọn na obọ iJehova vae, ọle zẹle nin ọne eranlẹn nọn ha to bhi ọne ukhuo-izọese bha da wẹ a. (Le 8:14–9:24) Ọnan hi emhin nọn yẹ sunu ẹghe nin Solomon wo la nan erọnmhọn ọbhi uwa oga yẹ re ọle guẹ nin Jehova. Eranlẹn ọhan-ilo da na obọ iJehova vae tuẹ izọese a.​—2Ch 7:1; Sẹyẹ fẹ ene iBaibo nan ghe, nin uwẹ daghe ijiẹmhin ebhebhe ne rẹman ebi Jehova rẹ re uwedẹ ọhan-ilo mun eranlẹn ọbhi izọese ọsi eguọmhandia nesọle yẹ, nin ọle rẹ rẹman ele ghe ọle miẹn ọne izọese ọbhi egbe. Ene iBaibo hi, Jg 6:21; 1Ki 18:​21-39; 1Ch 21:26.

(Leviticus 6:25) “Ta ọnan man Aaron bi imọn nesọle, ‘Ọnan hi uhi ọsi izọese ọsi olukhọ: Eji a da gbe ọne elanmhẹn ọsi izọese nan tuẹ a, enin bha ha da yẹ gbe ọne elanmhẹn nan ha rẹ lu izọese ọsi olukhọ a bhi odalo iJehova. Ranmhude, emhin nọn manman khia nọn.

si 27 ¶15

Ebe IBaibo Nọnzi 3​—Leviticus

¹⁵ (3) Ọria ha dobọ lu emhin nọn bha gba, ọle ki dọ lu izọese ọsi olukhọ. Unan elanmhẹn kẹkẹ, ọle ibhokhan Izrẹl rẹ ha lu izọese ọsi olukhọ. Elanmhẹn nan rẹ zọese nin ene ohẹn dikẹ bhi ọne a rẹ zọese nin ene agbaẹbho rebhe. Sẹyẹ, ọne a noo rẹ zọese nin ene ekhaẹmhọn yẹ dikẹ bhi ọne a noo nin ọria ọkhọnkhan. Izọese ọsi olukhọ dikẹ bhi izọese nan tuẹ a bi izọese ọsi ọfure nin ọria tobọle re ọkhọle lu, ranmhude oko nọn ghe, ọria nọn lu emhin nọn bha gba dẹ lu izọese ọsi olukhọ.​—Le 4:​1-35; 6:​24-30.

NOVEMBER 30–DECEMBER 6

EMHIN NE GHANLẸN NE RIBHI BAIBO | LEVITICUS 8-9

“Emhin Ne Rẹman Ghe Jehova Gene Nan Erọnmhọn Nin Ẹbho Nesọle”

(Leviticus 8:​6-9) Bhiriọ, Moses da tie Aaron bi imọn nesọle re yẹ re amẹn kpe ele a. ⁷ Ọnin ki fo, ọle da re ukpọn yọ Aaron, ọle da re ugbakun nan re ukpọn lu gba ọle, ọle da re ukpọn nọn tan nọn imhọn obọ yọ ọle, ọle da yẹ mun ọne eph’od nyan ọlẹn, yẹ re ugbakun nan do nọn yi ọsi ọne eph’od rẹ gba ọle akun nọnsẹn. ⁸ Ọle da sẹyẹ mun emhin yọ ọle bhi udu, ọle da ne Uʹrim bi Thumʹmim ọbhọ. ⁹ Ọle da mun ugbaneto ọbhi uhọnmhọn nọnsọle, yẹ re emhin nọn dia para nọn fi wanlan-wanlan nan re igolu lu fi ọbhi odalo ọne ugbaneto, ọne iyaman nọn khiale ọsi iregbeguẹ, beji Jehova taman iMoses nin ọle lu.

(Leviticus 8:12) Bhi ọkike ọle, ọle da biri abhii nan rẹ zẹ ọria ọbhi uhọnmhọn ọsi Aarọn rẹ zẹ ọle beji ọle a da kpe ọle khia.

it-1 1207

Ẹghe Nan Rẹ Ne Aarọn bi Imọn Nesọle Ọbhi Ihe

Moses da khọ Aarọn bi imọn nesọle nin Nadab, Abihu, Eleazar, bi Ithamar bhi ẹkẹ tasa nan re oze lu nọn ribhi azagba ọsi ibọkpọ ọsi oga (la ọle da taman ele nin ele khọ a). Ọle ki lu ọnan fo, ọle da mun ukpọn nọn mhọn-ose ọsi ojohẹn yọ Aaron. (Nu 3:​2, 3) Ọne ukpọn nọn mhọn-ose nan mun yọ Aaron mundia nin ikpẹ esili kẹkẹ nọn khẹke nin ojohẹn ha mhọnlẹn, bi iwẹnna kẹkẹ nin ọle ha lu bhi uwa oga. Ọnin ki gbera, Moses da kpe ọne ibọkpọ ọsi oga khia bi emhin kẹkẹ nan noo bhọ. Ọle da yẹ kpe ukhuo-izọese nan da re emhin ze khia, bi tasa bi emhin rebhe nan noo rẹkhan ọlẹn. Ọle lu ọle nin ọle rẹ rẹman ghe, uwa oga ọkpa a da ha noo ene emhin nan nin ọle kpe khia. Bhi ọkike ọle, Moses da sa abhii ọbhi uhọnmhọn ọsi Aaron rẹ zẹ ọle.​—Le 8:​6-12; Ex 30:​22-33; Ps 133:2.

(Leviticus 9:​1-5) Bhi ukpẹdẹ nọnzi elẹnlẹn, Moses da tie Aaron bi imọn nesọle bi ene ewanlẹn ọsi Izrẹl. ² Ọle da taman Aaron yọle: “Mun obhi ẹmena nin egbe gba nan nin uwẹ ha rẹ lu izọese ọsi olukhọ bi oghohuan nin egbe gba nan nin uwẹ ha rẹ lu izọese nan tuẹ a, uwẹ ha mun ele vae bhi odalo iJehova. ³ Ọkpakinọn, uwẹ ha taman ibhokhan Izrẹl yọle, ‘Mun obhukhọ nọn yi ukpe ọkpa rẹ lu izọese ọsi olukhọ, sẹyẹ mun obhi ẹmena nọn yi ukpe ọkpa bi obhi ohuan nọn yi ukpe ọkpa, ene egbe gba nan, rẹ lu izọese ọsi emhin nan tuẹ a. ⁴ Ibha ki yẹ mun ogho-ẹmena bi oghohuan nan ha rẹ lu izọese ọsi ọfure, rẹ lu izọese bhi odalo iJehova, bi izọese ọsi emhin-ekọnọ nan re abhii gua, ranmhude, Jehova dẹ re egbe ọle man bha ẹlẹnan.’” ⁵ Ele da ne emhin rebhe nin Moses tẹmhọnlẹn vae bhi ọne ibọkpọ ọsi oga. Bhiriọ, ibhokhan Izrẹl rebhe da vae dọ mundia bhi odalo iJehova.

it-1 1208 ¶8

Ẹghe Nan Rẹ Ne Aaron bi Imọn Nesọle Ọbhi Ihe

A ki ne Aaron bi imọn nesọle ọbhi ihe ọsi ohẹn fo, ele da lu iwẹnna ọhẹnhẹn nọnsele bhi ukpẹdẹ nọnzi elẹnlẹn. (Bhi ọne ẹghe nan, Moses bha rẹkpa ele.) Ele da lu izọese nin agbaẹbho ọsi ibhokhan Izrẹl. Ọ da khẹke nan kpe ene ibhokhan Izrẹl khia. Ọ iwo gheghe yi ranmhude ifiobọdọn nọnsele ọkpa, manman nọn, ranmhude emhin ebe nin ele lu da iJehova yẹ re ẹkẹ khọ ọle, ẹghe nin ele rẹ man amanzẹ ọsi obhi ẹmena nan re igolu lu yẹ ha ga ọle. (Le 9:​1-7; Ex 32:​1-10) Aaron bi imọn nesọle ki lu iwẹnna ọhẹn ọhẹnhẹn nọnsele fo, Jehova da rẹman ghe ọle miẹn ọlẹn ọbhi egbe yẹ re obọ ọbhi ihe ọsi ohẹn nan ne ele ọi. Ọle da re uwedẹ ọhan-ilo rẹ je eranlẹn rẹ tuẹ ọne izọese nọn ribhi ukhuo-izọese a. Asabọmiẹn adudu amẹn nọn ribhi okhun ibọkpọ ọsi oga, ọle ọne eranlẹn da dagbare.​—Le 9:​23, 24.

(Leviticus 9:​23, 24) Bhi ọkike ọle, Moses bi Aaron da nabhi ẹkẹ ọne ibọkpọ ọsi oga yẹ dagbare. Ele da yẹ nan erọnmhọn nin ene ẹbho. Bhiriọ, uyi nọnsi Jehova da zegbere man ene ẹbho rebhe. ²⁴ Sẹyẹ, eranlẹn da na obọ iJehova vae yẹ tuẹ ọne izọese nan tuẹ a bi ene abhii elanmhẹn ne ribhi ọne ukhuo-izọese. Ene ẹbho rebhe ki daghe ọle, ele da ha so, ele da dehianre yẹ gbe uhọnmhọn kotọ.

Guanọ Emhin Oriọn ne Ghanlẹn

(Leviticus 8:6) Bhiriọ, Moses da tie Aaron bi imọn nesọle re yẹ re amẹn kpe ele a.

w14 11/15 9 ¶6

Ebezẹle Nọn Da Khẹke Nin Mhan Ha Yi Eria Ne Khiale

⁶ Ẹbho nesi Jehova ẹlẹnan nian, dẹ miẹn emhin luẹ bhi uhi nin Jehova gbe nin ohẹn ọsi ibhokhan Izrẹl ghe nin ele ha kpe egbe nọnsele khia. Ẹbho nin mhan man ele iBaibo wo daghe ọle ghe, eji mhan da ga, ukpọn nin mhan yọ, bi uwedẹ nin mhan rẹ muegbe wo manman mhẹn bhi ẹlo. Ọrẹyiriọ, uwedẹ nin ene ohẹn rẹ ha kpe egbe ele khia re imhan lẹn ghe, ọkhẹke nin ọria nọn hi ki rẹ khin nọn guanọ nin ọle ga iJehova yẹ ha mhọn ọkhọle nọn khiale. (Tie Psalm 24:​3, 4; Isa. 2:​2, 3.) Ọkhẹke nin mhan ha mhọn egbe nọn khiale, iria-eria nọn khiale, bi ọkhọle nọn khiale beji mhan rẹ ga iJehova. Uwedẹ ọkpa nin mhan ha rẹ lu ọnan hi, mhan ki ha fẹ egbe mhan ghe nọnsẹn ẹghe-ẹghe nin mhan da daghe eji ọ da kẹ mhan rẹ nin mhan ha da fidenọ, beji mhan ha da sabọ ha yi eria ne khiale. (2 Cor. 13:5) Bhi ọsi ijiẹmhin, ahamiẹn ghe ọria nọn mianmẹn fo sẹyẹ ghe adudu ọsi ẹbho ne banọn an, ọkhẹke nin ọle nọọn egbe ọle ọne inọnta nan, ‘Imẹn be rẹman ghe ọria nọn khiale mẹn khin?’ Bhiriọ, ọkhẹke nin ọne ọria dọ guanọ urẹkpa, nin ọle da sabọ ne obọ kie bhi ọne emhin ebe nan re.​—Jas. 5:14.

(Leviticus 8:​14-17) Ọle da yẹ mun ọne ogho-ẹmena nan ha rẹ lu izọese ọsi olukhọ re, sẹyẹ, Aaron bi imọn nesọle da yẹ ne obọ nọnsele ọbhi uhọnmhọn ọsi ọne ogho-ẹmena nan ha rẹ lu izọese ọsi olukhọ. ¹⁵ Moses da hian ọle uru a yẹ re ikpian-obọ nọnsọle rẹ sa ọne aranlẹn yẹ nọnọn ọlẹn ọbhi ukhaẹn rebhe ne ribhi ọne ukhuo-izọese. Ọle da kpe ọne ukhuo-izọese khia bhi olukhọ. Ọkpakinọn, ọle da biri ọne aranlẹn nekẹle ọbhi otọ ọne ukhuo-izọese, nin ọle rẹ kpe ọle khia yẹ zọese bhi uke ọle. ¹⁶ Ọnin ki fo, Moses da ne ene abhii rebhe ne ribhi ene ibiẹ, ene efun ne yo dagbare bhi ọne ibẹn, bi ene ikpakiẹn eva bi abhii ọle yẹ tuẹ ele a bhi uke ọne ukhuo-izọese. ¹⁷ Bhiriọ ọle da ne emhin ne kẹre bhi ọne ogho-ẹmena, egbe ọle, efun ọlẹn, bi isọn nọnsọle. Ọle da ne ele dagbare bhi ọne agọ yẹ re eranlẹn tuẹ ele a, beji Jehova taman iMoses nin ọle lu.

it-2 437 ¶3

Moses

Moses hi ọsunmhan nin Osẹnobulua na obọ ọle ne ọne Uhi ọsi akovẹn nin ibhokhan Izrẹl. Ọne ihe nan nin Osẹnobulua re iMoses ọi, ọria soso iribhọ nan sẹ re ọbhi ọne ihe nan khẹ, gbera iJesu Kristi nọn yi Ọsunmhan ọsi akovẹn ọsọgbọn. Aranlẹn ọsi elanmhẹn nan rẹ lu izọese, Moses da khakha ọle ọbhi ọne ebe ọsi akovẹn, bhiriọ, Moses da mundia nin Jehova bhi obọ ọkpa, ọle da yẹ mundia nin ene ẹbho bhi obọ nọnkẹle. Moses da tie ọne ebe ọsi akovẹn man ene ẹbho, bhiriọ, ene ẹbho da wanniẹn ọlẹn yọle, ‘mhan dẹ lu emhin rebhe nin Jehova tale.’ (Ex 24:​3-8; Heb 9:19) Ihe nin Moses ha ye, da re isẹhoa nanlẹn rẹ sun ẹbho ne ha bọn ibọkpọ ọsi oga bi ene ẹbho ne ha lu ene emhin nan ha ne ọbhi ọne ibọkpọ ọsi oga, beji Jehova yọle nin ele rẹ lu ọle. Moses sẹyẹ ne ene ohẹn ọbhi ihe nin ele ha ye. Ọle da kpe ibọkpọ ọsi oga khia, yẹ re abhii nan rẹ zẹ rẹ zẹ Aaron ọbhi ihe ọsi ojohẹn. Sẹyẹ, Moses hi ọria nọn yẹ re ẹlo ọbhi iwẹnna ọhẹnhẹn nin Aaron bi imọn nesọle lu.​—Ex uhọnmhọnlẹn 25-29; Le uhọnmhọnlẹn 8, 9.