Uwedẹ Nin Mhan Ha Rẹ Sabọ Tẹmhọn Osẹnobulua Man Ẹbho Nin Ẹmhọn Oga Iyẹẹ

1. Emhin nela wo manman fidenọ bhi ije eso ẹlẹnan nian?

BHI ẹghe ẹdẹlẹ, ẹbho ne bunbun wo ha mhọn oga nin ele ye. Ẹlẹnan nian, emhin wo manman fidenọ. Ẹbho ne bunbun iyẹ mhọn oga soso nin ele deba. Bhi agbaẹbho eso, ẹbho eso ki ha tale ghe ẹmhọn oga iyẹẹ ele hiehie.b—Matt. 24:12.

2. Emhin eso nela zẹle nin ẹmhọn oga ida yẹẹ ẹbho ẹlẹnan?

² Bezẹle nin ẹmhọn oga ida yẹẹ ẹbho ne bunbun ẹlẹnan?c Asabọmiẹn ẹmhọn iregbe re ahoho nin ele ki wo denọ ẹlo ọ zẹle, la ele wo ji ọnọghọ ọsi iẹnlẹn ha kpokpo ele bhi ọkhọle. (Luke 8:14) Ẹbho eso bha yẹ rẹọbhọ ghe Osẹnobulua ribhọ. Sẹyẹ, ẹbho eso ne rẹọbhọ ghe Osẹnobulua ribhọ, riale ghe, iria-ẹghe a nọn nanrẹ deba oga. Ele yẹ riale ghe, ẹmhọn oga bha diẹn mun iman-emhin ọsi ekhẹn azemhinre. Asabọmiẹn ele họn bhi unun ọsi imọẹ ele, ene man ele emhin bhi isiku, la ene re emhin man bhi T.V ghe, ọria soso iribhọ nọn man emhin, ghe emhin ne nyẹnlẹn tobele zegbere. Ọkpakinọn, ele ikẹ họn ọta nọn ha re ele rẹọbhọ ghe Osẹnobulua ribhọ. Sẹyẹ, uwedẹ nin ene mun ọkalo bhi oga rẹ nyẹnlẹn, re ẹmhọn oga khan ẹbho eso. Bhi agbaẹbho eso, ene gbẹloghe mun idobolo ọbhi ilọnmhọn oga.

3. Uwedẹ nela ọne uhọnmhọn-ọta nan ha rẹ rẹkpa mhan?

³ Jesu taman mhan ghe nin mhan “dọ re ẹbho bhi agbaẹbho rebhe kiẹn edibo.” (Matt. 28:19) Uwedẹ nela mhan ha rẹ sabọ rẹkpa ẹbho nin ẹmhọn oga iyẹẹ, nin ele da sabọ dọ hoẹmhọn iJehova yẹ kiẹn edibo nesi Jesu Kristi? Ọkhẹke nin mhan lẹn sẹbhọ ghe, eji ọria da wanre dẹ sabọ rẹso uwedẹ nin ọle ha rẹ miẹn ẹmhọn Osẹnobulua ọbhi egbe. Bhi ọsi ijiẹmhin, uwedẹ nin ẹbho ne ribhi otọ Europe ha rẹ miẹn ẹmhọn Osẹnobulua ọbhi egbe, sabọ rẹ dikẹ bhi uwedẹ nin ẹbho ne ribhi otọ Asia ha rẹ miẹn ọlẹn ọbhi egbe. Bezẹle? Ranmhude, bhi Europe, ẹbho ne bunbun lẹn ẹmhọn iBaibo. Ele yẹ họn ghe Osẹnobulua man emhin rebhe. Ọkpakinọn, bhi Asia, obhi emhin khere, ọle ẹbho ne bunbun lẹn bhi Baibo, la ele bhọ bha lẹn ọlẹn hiehie. Sẹyẹ, asabọmiẹn ele bha rẹọbhọ ghe Osẹnobulua hi ọnọn man emhin. Bhiriọ, ọne uhọnmhọn-ọta nan dẹ rẹkpa mhan lẹn ebi mhan ha rẹ tẹmhọn Osẹnobulua man unan eria kẹkẹ yẹ, nọn da sabọ sẹ ele otọ ẹkẹ.

HẸI HA RIALE GHE ỌRIA SOSO IDA SABỌ FIDENỌ

4. Bezẹle nọn da khẹke nin mhan ha mhọnlẹn bhi ọkhọle ghe, ẹbho dẹ sabọ fidenọ?

⁴ Ha Mhọn Ọlẹn bhi Ọkhọle Ghe Ele Dẹ Sabọ Fidenọ. Ukpe-ukpe, ẹbho nin ẹmhọn oga ika yẹẹ, vae dọ deba Esali Jehova. Emhin ne imhẹn ka ha sọnọn ene bunbun bhi ẹwẹ ele. Ẹmhọn oga ohoghe ka wo ha sọnọn ele. Ọkpakinọn, eso yẹ ribhọ nan miẹn ghe, ele ka ha nyẹnlẹn bhi uwedẹ nọn imhẹn. Bhiriọ, ọkhẹke nin ele fi emhin ne bunbun denọ bhi iẹnlẹn nọnsele. Mhan mhọnlẹn bhi ọkhọle ghe, Jehova dẹ rẹkpa mhan rẹ sabọ miẹn ẹbho ne “muegbe nin ele rẹ nyẹnlẹn bhi uwedẹ nin ele ha da miẹn aribhọ ọsi ighegheghe.”—Acts 13:48; 1 Tim. 2:3, 4.

5. Emhin nela zẹle nin ẹbho eso da miẹn uhọnmhunje nọnsẹmhan ọbhi egbe?

⁵ Ha Re Ekpẹn bi Ẹwanlẹn Rẹ Ne Ele Lu Emhin. Ẹgheso, ọ iyi emhin nin mhan ta zẹle nin ẹbho da re ehọ ọbhi uhọnmhunje nọnsẹmhan, uwedẹ nin mhan rẹ tale zẹle. Ọ yẹẹ ele sade mhan re ekpẹn bi ẹwanlẹn rẹ ne ele talọ, bi sade mhan rẹman ele ghe, ẹmhọn ele ti mhan bhọ. Mhan ida si ele ọbhọ nin ele ka mhan ehọ. Ebi mhan ha lu hi, mhan ki dọnmhegbe rẹ lẹn ebezẹle nin ele da rẹọbhi emhin nin ele rẹọ. Bhi ọsi ijiẹmhin, mhan dọ kere ghe, ọ iyẹẹ ẹbho eso rẹ deba ọriọbhe ha tẹmhọn oga la ẹmhọn Osẹnobulua. Ẹbho eso riale ghe, ọ iyi emhin ekpẹn nan rẹ ha nọọn ọria ebi ọle gene lẹn rẹji Osẹnobulua. Sẹyẹ, ọ re ẹkhọle lo ẹbho eso sade ọria daghe ele tie iBaibo, manman nọn sade ele deba Esali Jehova luẹ iBaibo. Ebi ọ hi ki rẹ khin, ọkhẹke nin mhan dọnmhegbe lẹn ebezẹle nin ele da lu emhin bhi uwedẹ nin ele rẹ lu emhin.—2 Tim. 2:24, ftn.

6. Be iPaul nin odibo rẹ man ẹbho ẹmhọn Osẹnobulua yẹ? Be imhan ha rẹ re egbe khọkhọ ọle yẹ?

⁶ Be imhan ha lu sade mhan kere ghe, ọ iyẹẹ ọria rẹ họn ghe mhan sounun bhi ẹmhọn “iBaibo,” “emhin nan manlẹn,” “Osẹnobulua,” la “oga”? Ọkhẹke nin mhan fi uwedẹ nin mhan ha rẹ deba ọle zilo denọ beji Paul lu. Ẹghe nin Paul rẹ ha ne ibhokhan iJew talọ, Baibo iPaul noolo rẹ deba ele zilo. Ọkpakinọn, ẹghe nin ọle rẹ ha ne ibhokhan Greek talọ bhi Areopagus, ọle bha taman ele ghe Baibo ọle rẹ ne ele zilo. (Acts 17:2, 3, 22-31) Be imhan ha rẹ re egbe khọkhọ ijiẹmhin ọsi Paul yẹ? Ahamiẹn ghe mhan miẹn ọria nọn bha rẹọbhi ebi Baibo tale, ọ bha khẹke nin mhan wo ha sounun bhi Baibo sade mhan nanlẹn zilo. Uwẹ ha lẹn ghe, ọria nin uwẹ ne zilo bha guanọ nin ọria ọbhebhe daghe ghe ọle deba uwẹ luẹ iBaibo, uwẹ sabọ rẹ re iBaibo man ọlẹn bhi uwedẹ nin ẹbho ida rẹ lẹn ghe Baibo uwẹ man ọle le. Bhi ọsi ijiẹmhin, uwẹ sabọ rẹ na bhi foni re iBaibo man ọlẹn.

7. Be imhan ha lu, nin mhan da sabọ re egbe khọkhọ ijiẹmhin nin Paul rẹman bhi 1 Corinthians 9:20-23?

⁷ Lẹn Ebi Emhin Dia Ele Yẹ bhi Egbe, Uwẹ Ha Yẹ Ha Ka Ele Ehọ Nọnsẹn. Dọnmhegbe nin uwẹ lẹn ebezẹle nin ẹbho nin uwẹ tẹmhọn Osẹnobulua man da ria eria beji ele rẹ ria eria. (Prov. 20:5) Bha ji mhan gbo fẹ ijiẹmhin ọsi iPaul ghe. Ẹwẹ ibhokhan iJew ọle da wanre. Ọkpakinọn, ọle da fi uwedẹ nin ọle rẹ ha tẹmhọn Osẹnobulua man ẹbho ne iyi iJew denọ, ranmhude, ele bha manman lẹn ẹmhọn iJehova bi Baibo. Nin mhan rẹ sabọ lẹn uwedẹ nin ẹbho ne ribhi eji mhan da tẹmhọn Osẹnobulua rẹ ria eria, mhan sabọ rẹ nọọn ene imhan ko ga, la mhan sabọ rẹ tobọmhan guanọ otọ ọle fẹghe nọnsẹn.—Tie 1 Corinthians 9:20-23.

8. Uwedẹ ọkpa nela mhan ha rẹ sabọ munhẹn ha tẹmhọn iBaibo man ẹbho?

⁸ Ẹbho ne “mhọn ọkhọle esili,” ele mhan guanọ sade mhan tẹmhọn Osẹnobulua. (Matt. 10:11) Nin mhan rẹ sabọ lu ọne iwẹnna nan nọnsẹn, ọkhẹke nin mhan ha nọọn ele ọta rẹ lẹn emhin nọn re ele bhi ọkhọle, mhan ha yẹ ka ele ehọ nọnsẹn. Iriọ obhio mhan ọkpa nọn ribhi England lu. Ahamiẹn ọle tẹmhọn Osẹnobulua, ọle ki ha nọọn ẹbho ebi ele riale ọria ha rẹ sabọ ha mhọn azagba-uwa nin eghọnghọn ye yẹ, ebi ọria ha rẹ sabọ bẹẹ imọn wanre yẹ, la ebi ọria ha rẹ sabọ ha mhọn iziẹngbe yẹ sade ẹbho denyẹnyẹn ọlẹn. Ọle ha ki ka ele ehọ fo, ọle ki yọle, “Uwẹ riale ọne adia nan nọn ki bue sẹbhi ikpe 2,000 dẹ sabọ rẹkpa ọria?” Bhiriọ, ọle ki re ifoni nọnsọle rẹ re ije kẹkẹ man ọlẹn bhi Baibo. Ọkpakinọn, ọle ida taman ele ghe “iBaibo” ọle ho nin ọle rẹman ele.

TA EMHIN NỌN HA SẸBHI ỌKHỌLE NỌNSI ẸBHO

9. Be imhan ha rẹ sabọ rẹkpa ẹbho ne iguanọ nin ele re ehọ ọbhi ẹmhọn Osẹnobulua yẹ?

⁹ Ẹbho eso ribhọ ne iguanọ nin ele re ehọ ọbhi ẹmhọn Osẹnobulua hiehie. Ọkpakinọn, ahamiẹn emhin nọn ti ele bhọ mhan rẹ munhẹn ha ne ele zilo, mhan ki sabọ ta ebe ha sẹbhi ọkhọle nọnsele. Bhi ọsi ijiẹmhin, ọ wo yẹẹ ẹbho rẹ ha daghe emhin ne mhọn-ose ne nẹga ele. Bhiriọ, mhan sabọ rẹ taman ele yọle: “Asabọmiẹn uwẹ lẹn ghe, emhin ne bunbun nin ekhẹn azemhinre ze ọle egbe dagbare, emhin ne nyẹnlẹn ele ghe rẹ lu ele. Bhi ọsi ijiẹmhin, ehọ, ọle ele daghe nin ele da sabọ lu microfone. Sẹyẹ, ẹlo, ọle ele daghe nin ele da sabọ lu icamera nan rẹ mun ifoto. Je uwẹ riale ene emhin nan ne nẹga uwẹ na vae? Uwẹ be riale ghe ele tobele zegbere, la ọria man ele?” Uwẹ ha ki ka ọle ehọ nọnsẹn fo, uwẹ sabọ yẹ taman ọlẹn yọle: “Họla uwẹ riale ghe ekhẹn azemhinre luẹ bhi obọ ọle, ẹghe nin ele rẹ ghe ehọ bi ẹlo rẹ lu microfone bi camera? Ọta nin ọria tale bhi ẹghe ẹdẹlẹ wo manman ti mẹn bhọ. Ọne ọria da yọle: ‘Ọnọn man ehọ, ọle ida be sabọ họn ẹmhọn? Ọnọn man ẹlo, ọle ida be sabọ daghe? . . . Ọle hi Ọnọn re ilẹnmhin nin ẹbho!’ Ekhẹn azemhinre eso yẹ dọ rẹọbhi ebi ọne ọria nan tale.” (Ps. 94:9, 10) Bhiriọ, mhan sabọ rẹ re ividio ọkpa nọn ribhi jw.org^® man ọlẹn. (Diọbhi PUBLICATIONS > VIDEOS >INTERVIEWS AND EXPERIENCES > VIEWPOINTS ON THE ORIGIN OF LIFE.) La mhan sabọ rẹ re ibrokiọ nanlẹn nọn yọle Was Life Created? la ọnọn yọle The Origin of Life—Five Questions Worth Asking.

10. Ahamiẹn ghe mhan miẹn eria ne iguanọ nin ele re ehọ ọbhi ẹmhọn Osẹnobulua, be imhan ha rẹ munhẹn ha ne ele zilo yẹ?

¹⁰ Ẹbho ne bunbun guanọ nin ẹghe odalo nọnsele ha mhẹn. Ọkpakinọn, ofẹn mun ẹbho ne bunbun ghe ọne otọ nan dẹ fuẹan sẹsẹsẹ. Ọfẹotughe ọkpa nọn ribhi Norway da tale ghe, ẹbho eso ribhọ ne iguanọ nin ele re ehọ ọbhi ẹmhọn Osẹnobulua. Ọkpakinọn, ọ yẹẹ ele rẹ ha tẹmhọn emhin ne sunu bhi ọne agbọn nan. Ọne ọfẹotughe da tale ghe, ọle ha tuẹ ele fo, ọle ki nọọn ele yọle: “Uwẹ be riale ghe emhin dẹ mhẹn nin mhan bhi ẹghe odalo? Hola uwẹ riale ghe ọ dẹ sabọ lu ọle nin mhan? Uwẹ be riale ekhẹn ahinmhin-ibo, ekhẹn azemhinre, la ọria ọbhebhe nọn?” Ele ha re ewanniẹn ọbhọ fo, ọle ki tie iBaibo man ele, la sounun bhi ijeso bhi Baibo nọn tẹmhọn odalo nọn mhẹn. Ọ yẹẹ ẹbho eso rẹ luẹ bhi Baibo ghe, ọne otọ nan dẹ ha ribhọ bhi ighegheghe, ghe, eria ne mhẹn dẹ nyẹnlẹn bhọ bhi ighegheghe.—Ps. 37:29; Eccl. 1:4.

11. Bezẹle nọn da khẹke nin mhan ha noo uwedẹ kẹkẹ rẹ ne ẹbho zilo? Be imhan ha rẹ re egbe khọkhọ ijiẹmhin ọsi Paul yẹ nan gbẹn ọbhi Romans 1:14-16?

¹¹ Ọkhẹke nin mhan ha noo uwedẹ kẹkẹ rẹ ne ẹbho nin mhan miẹn zilo bhi Baibo. Bezẹle? Ranmhude, ẹbho kẹkẹ a miẹn. Asabọmiẹn ghe, emhin nọn yẹẹ ọria ọkpa, iyẹẹ ọria nọnkẹle. Ọ yẹẹ ẹbho eso sade uwẹ wo munhẹn ha tẹmhọn Osẹnobulua la iBaibo man ele. Ọkpakinọn, ọ imanman yẹẹ ẹbho eso. Bhiriọ, uwẹ ha miẹn ẹbho ne dia inian, sẹ ka re emhin ọbhebhe rẹ munhẹn ha ne ele zilo. Ọria nọn hi ki rẹ khin nin mhan miẹn, ọkhẹke nin mhan dọnmhegbe rẹ tẹmhọn Osẹnobulua man ọlẹn. (Tie Romans 1:14-16.) Ọkhẹke nin mhan ha mhọnlẹn bhi ọkhọle ghe, obọ iJehova, ọle ọ ye nin ẹmhọanta nin mhan kọle ọbhi ọkhọle nọnsi eria rẹ jẹre.—1 Cor. 3:6, 7.

UWEDẸ NIN IBHIO MHAN RẸ TẸMHỌN OSẸNOBULUA MAN ẸBHO BHI OTỌ ASIA

12. Be imhan ha rẹ sabo rẹkpa ẹbho ne na bhi otọ Asia vae ne bha sẹ lẹn si a miẹn Osẹnobulua?

¹² Bhi ije kẹkẹ bhi ọne agbọn nan, Esali Jehova miẹn ẹbho ne na bhi otọ Asia vae bhi agbaẹbho nọnsele. Mhan yẹ miẹn ẹbho ne na bhi agbaẹbho kẹkẹ vae nin ene gbẹloghe da mun idobolo ọbhi ilọnmhọn oga. Bhi agbaẹbho eso bhi otọ Asia, ẹbho ne bunbun bha sẹ gene dotua riale fẹghe si a gene miẹn Osẹnobulua. Ẹso guanọ nin ele lẹn. Bhiriọ, ele ki munhẹn ha luẹ iBaibo. Ọkpakinọn, bhi ọsi ọhẹnhẹn, ẹso ida guanọ nin ele re ehọ ọbhi iman-emhin ọsọgbọn. Be imhan ha rẹ sabọ rẹkpa ele yẹ? Ibhio mhan eso ne ki manman wanre bhi uwedẹ oriọn dọ kere ghe, nan rẹ sabọ rẹkpa ene ẹbho nan, ọkhẹke nin mhan ka munhẹn deba ele ha zilo nyan emhin ọbhebhe, yẹ rẹman ele ghe ẹmhọn ele rẹtẹ mhan. Bhiriọ, beji mhan ha rẹ ha ne ele zilo, mhan sabọ rẹ ji ele lẹn ebi Baibo sẹ rẹ rẹkpa mhan ha lu nọnsẹn yẹ bhi iẹnlẹn.

13. Emhin nela ha sabọ rẹkpa ọria rẹ ha mhọn ọtibhọ rẹ deba uwẹ luẹ iBaibo? (Fẹ adudu nọn ribhi odalo ọne ebe nan ghe.)

¹³ Ranmhude adia ne ribhi Baibo rẹkpa ẹbho bhi iẹnlẹn, ọle zẹle nọn da yẹẹ ẹbho eso rẹ munhẹn ha luẹ ọle. (Eccl. 7:12) Bhi New York, obhio mhan ọkpa nin okhuo nọn rẹnẹ ji ẹbhọ ne zẹ urolo Mandarin da yọle: “Mẹn dọnmhegbe nin mẹn rẹ lẹn ene eria, yẹ ka ele ehọ nọnsẹn. Mẹn ha lẹn ghe ene ẹbho la vae bhi agbaẹbho nọnsẹmhan, mẹn ki nọọn ele yọle: ‘Be ibha ki rẹ fẹkẹ guẹ otọ bhi enan yẹ? Ibha sẹ be miẹn iwẹnna? Ene ẹbho ne ribhi ọne agbaẹbho nan be lu bha nọnsẹn?’” Ẹgheso, ọnan ki tuje uwedẹ a nanlẹn rẹ munhẹn ha ne ele zilo bhi Baibo. Beji ele ha rẹ ha zilo khian, ọne obhio mhan sabọ rẹ nọọn ele yọle: “Emhin kpataki nela uwẹ riale ghe mhan ha lu nin mhan da sabọ deba ẹbho ha nyẹnlẹn bhi ọfure? Ji mẹn re itan ọkpa man uwẹ bhi Baibo. Ọ yọle: ‘Nan rẹ mun okhọn hẹn, inian ọ diabe a tuje amẹn an nọn ha vẹ dagbare. Ọkuẹsẹ ovan de, kpanọ sibhi enin re.’ Uwẹ be riale ghe ọne adia nan dẹ sabọ rẹkpa mhan rẹ deba ẹbho ha nyẹnlẹn nọnsẹn?” (Prov. 17:14) Mhan ha re inian deba ọria ha zilo, mhan ki sabọ lẹn eria ne guanọ nin man fikie bu ele.

14. Be obhio mhan ọkpa nọn ribhi East rẹ rẹkpa eria ne yọle ele bha rẹọbhi Osẹnobulua yẹ?

¹⁴ Be imhan ha sabọ taman ọria nọn yọle ọle bha rẹọbhọ ghe Osẹnobulua ribhọ? Obhio mhan nin okpea ọkpa nọn sabọ wo tẹmhọn Osẹnobulua man eria ne dia inian bhi East da yọle: “Gene gene, ọria bhi ọne agbaẹbho nan ha yọle, ‘Mẹn bha rẹọbhi Osẹnobulua,’ ebi ọle tẹmhọnlẹn hi, ọle bha rẹọbhi ene ẹbọ nin ẹbho ne ribhi ọne agbaẹbho nan ga. Bhiriọ, mẹn ki taman ọne ọria ghe, ene ẹbọ nan kẹkẹ igene yi osẹ ọsi ẹmhọanta. Jeremiah 16:20 mẹn kẹ tie man ele. Enin yọle: ‘Ọria dẹ be sabọ man osẹ nin egbe ọle, arẹmiẹn ele igene yi osẹ ọsaje?’ Bhiriọ, mẹn ki nọọn ele yọle: ‘Be imhan ha rẹ sabọ lẹn ikẹkẹ bhi ẹwẹ osẹ ọsi ẹmhọanta bi osẹ nin ọria re obọ man yẹ?’ Imẹn ki ka ele ehọ nọnsẹn, yẹ tie Isaiah 41:23 man ele. Enin yọle: ‘Taman mhan ebe ha sunu bhi ẹghe odalo nin mhan da sabọ lẹn ghe osẹ bha khin.’ Bhiriọ, mẹn ki re ijiẹmhin ọsi ebi Jehova rẹ tẹmhọn ebe ha sunu bhi ẹghe odalo man ele.”

15. Be imhan miẹn luẹ bhi ijiẹmhin ọsi obhio mhan ọkpa nọn ribhi Asia?

¹⁵ Bha ji mhan yẹ tẹmhọn ebi obhio mhan ọbhebhe bhi Asia rẹ lu afikie yo yẹ. Ọle da yọle: “Mẹn ha fikie bu ọria, mẹn ki re adia ne ribhi Baibo man ọlẹn. Mẹn ki yẹ re akhasẹ ne ribhi Baibo ne munsẹ, bi ene uhi ne gbega ọne agbọn nan nin Baibo tẹmhọnlẹn man ọlẹn. Bhiriọ, mẹn ki rẹman ọlẹn ebi ene emhin nan rebhe rẹ rẹman yẹ ghe, ọria ribhọ nọn man emhin rebhe. Ọne ọria ha ki ha riale ghe Osẹnobulua gene ribhọ, mẹn ki munhẹn ha man ọlẹn ebi Baibo tale rẹji Jehova.”

16. Beji Hebrews 11:6 rẹman, bezẹle nọn da khẹke nin eria nin mhan man ele iBaibo ha mhọn urẹọbhọ da Osẹnobulua bi Baibo? Be imhan ha rẹ rẹkpa ele ha mhọn ọne urẹọbhọ nan yẹ?

¹⁶ Ahamiẹn ẹbho nin ẹmhọn oga iyẹẹ mhan ne zilo, ọkhẹke nin mhan hẹi ji egbe lọ mhan rẹ ha rẹkpa ele ziẹn urẹọbhọ nọnsele ghe, Osẹnobulua gene ribhọ. (Tie Hebrews 11:6.) Ọ yẹ khẹke nin mhan rẹkpa ele rẹọbhọ ghe Ọta nọnsi Osẹnobulua Baibo khin. Nin mhan rẹ sabọ lu ọnan, mhan sabọ rẹ man ele emhin ọkpa bhi Baibo igba ne bunbun. Ahamiẹn mhan man ele emhin, ọ yẹ khẹke nin mhan man ele emhin eso ne rẹman ghe, Ọta nọnsi Osẹnobulua iBaibo khin. Mhan sabọ rẹ re akhasẹ ne ribhi Baibo ne munsẹ man ele. Sẹyẹ, mhan sabọ rẹ rẹman ọne ọria ghe, ebi Baibo tale rẹji azemhinre bi emhin ne ka sunu bhi ẹghe ẹdẹlẹ gbamhin. Mhan ki yẹ rẹman ọlẹn ebi ẹwanlẹn ne ribhi Baibo rẹ sabọ rẹkpa ọria yẹ bhi iẹnlẹn.

17. Ahamiẹn ghe mhan mhọn oyẹẹ da ẹbho, be ọnan ha rẹ rẹso ele yẹ?

¹⁷ Ahamiẹn mhan mhọn oyẹẹ da ẹbho, ọle mhan ha da sabọ rẹkpa ele kiẹn edibo nesi Jesu, aharẹmiẹn ẹmhọn oga ti ele bhọ la ọ iti ele bhọ. (1 Cor. 13:1) Beji mhan ha rẹ ha man ele iBaibo, ọkhẹke nin mhan rẹkpa ele lẹn ghe, Osẹnobulua hoẹmhọn mhan, ghe, ọle yẹ guanọ nin mhan hoẹmhọn ọlẹn. Ukpe-ukpe, ẹbho eso nin ẹmhọn oga ika yẹẹ, dọ ha luẹ ẹmhọn Osẹnobulua yẹ mianmẹn, ranmhude ele dọ hoẹmhọn ọlẹn. Bhiriọ, hẹi ha riale ghe ọria soso ida sabọ fidenọ. Ha mhọn oyẹẹ da ẹbho rebhe, uwẹ ha yẹ ji ele lẹn ghe ẹmhọn ele rẹtẹ uwẹ. Ka ele ehọ nọnsẹn. Dọnmhegbe lẹn ebe emhin dia ele yẹ bhi egbe. Re ijiẹmhin nọnsẹ rẹ rẹman ele ghe, ọkhẹke nin ele vae dọ kiẹn edibo nọnsi Jesu Kristi.