1921—Ikpe Iyisẹn Ne Gbera

BHI “Watch Tower ọsi January 1, 1921, a da nọọn ekhẹn Bible Student ọne inọnta nan nọn yọle: ‘Ẹsọn nela mhan ha miẹn bhi ọne ukpe nan?’” Ọ da noo ẹmhọn nọn ribhi Isaiah 61:1, 2 rẹ re ewanniẹn ọbhi ọne inọnta nin. Enin yọle: “Jehova zẹ imẹn nin mẹn wewe ọta nọn mhẹn man ene mhọn ẹkẹ omẹnhiẹn . . . , nin mẹn wewe ẹmhọn ukpe nin Jehova ha rẹ miẹn ẹbho ọbhi egbe, bi ukpẹdẹ ohu nọnsi Osẹnobulua.” Ọne ewanniẹn da rẹkpa ele yere ẹsọn nan mun nin ele rẹ tẹmhọn Osẹnobulua.

EKHẸN BIBLE STUDENT DA RE IZEBHUDU TẸMHỌN OSẸNOBULUA

Nin ekhẹn Bible Student rẹ sabọ ha tẹmhọn Osẹnobulua man ẹbho, ọ da khẹke nin ele ha mhọn izebhudu. Ọ iyi ẹbho ne mhọn ẹkẹ omẹnhiẹn ọkpa ele ha “wewe ọta nọn mhẹn” man. Sokpan, ọ da yẹ khẹke nin ele dọ wewe “ukpẹdẹ ohu nọnsi Osẹnobulua” man eria ebe.

Obhio mhan natiọle J. H. Hoskin, nọn nyẹnlẹn bhi Canada da wo re izebhudu rẹ tẹmhọn Osẹnobulua bhi ukpe 1921 arẹmiẹn a wo ha kpokpo ọle. Ọle da miẹn ọria ọkpa nọn yo otuẹ nọn yẹ tẹmhọn Osẹnobulua. Obhio mhan nin Hoskin da taman ọlẹn yọle: “Ji mhan ko zilo nyan ebi Baibo tale. Aharẹmiẹn mhan bha ko rẹọbhi emhin eso, mhan dẹ yẹ sabọ re uwedẹ ọfure rẹ kpẹn ebi mhan zilo ọle, yẹ ha yi imọẹ.” Sokpan, ọnan bha sunu. Obhio mhan nin Hoskin da yọle: “Ọ bha sẹ bue egbe nin mhan munhẹn ha talọ, ọle da wo re ohu rẹ sẹbhọ ghe, ọle da wo gbe obọ ọbhi odẹ. Mẹn da ha riale ughegbe nọn ribhi ọne odẹ dẹ guọghọa.”

Ọne okpea da vanhiẹn imẹn yọle: “Bezẹle nin uwẹ bha da bu ẹbho ne iga Osẹnobulua dọ ne ele talọ?” Obhio mhan nin Hoskin bha wanniẹn ọlẹn fikie. Ọkpakinọn, ọle ki kpanọ bhi enin re fo, ọle da taman egbe ọle ghe, ‘Ọne ọria nan bha lu emhin bhi uwedẹ nin Kristiẹn rẹ lu emhin!’

Ẹghe nin ọne ọria rẹ dọ ha tẹmhọn Osẹnobulua bhi otuẹ nọnsọle bhi ukpẹdẹ nọn rẹkhan ọlẹn, ọle da ta emhin ne imhẹn rẹji obhio mhan nin Hoskin. Obhio mhan nin Hoskin da yọle: “Ọle da taman ene ẹbho ghe, a bha sẹ miẹn ọria nọn vae bhi ọne agbaẹbho nan nọn bha ohoghe sẹ bii mẹn, ghe ọkhẹke nan gbe imẹn an.” Ọne obhio mhan bha ji ọnan da re egbe lọ ọle. Ọle da sẹyẹ wo ha tẹmhọn Osẹnobulua, yẹ miẹn ẹbho ne bunbun ne talọ. Ọle da yọle: “Mẹn wo manman ha sọnyẹnmhẹn bhi iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua nin mẹn ha lu bhi ọne agbaẹbho nin. Eso bhi ene ẹbho bhọ da yọle: ‘Mhan lẹnmhin ghe iwẹnna nọnsi Osẹnobulua uwẹ lu!’ Bhiriọ, ele da zegbere nin ele rẹ ne emhin nin mẹn guanọ nin mẹn.”

ILUẸMHIN IBAIBO NIN ỌRIA TOBỌLE LU, BI ỌSI AZAGBA-UWA

Nin ekhẹn Bible Student rẹ sabọ rẹkpa ẹbho lẹn otọ iBaibo nọnsẹn, ele ki ha printi inọnta bi ewanniẹn nan re bhi ẹkẹ iBaibo dagbare bhi ebe nọnsẹmhan natiọle The Golden Age, nan ki tiọle Awake nian. Inọnta eso ribhọ ne rẹtẹ ene usẹn, nin ene biẹ imọn ha sabọ ne imọn nesele zilo ọle. Ele ki nọọn imọn nesele ene inọnta nan, yẹ rẹkpa ele guanọ ọne ewanniẹn bhi Baibo. Eso bhi ene inọnta nan man emhin eso bhi Baibo ne bha nọghọ nan rẹ lẹn. Inọnta bọsi, “Eka ikpebe ribhi Baibo?” Inọnta nekẹle bọsi, “Ọ be khẹke nin Kristiẹn ọsaje ha muegbe ọbhi otọ khẹ ekpokpo?,” mun ene usẹn egbe ọbhi otọ rẹ sabọ re izebhudu ha tẹmhọn Osẹnobulua.

Inọnta bi ewanniẹn eso ribhọ nan yẹ ne dagbare bhi Baibo, nan mhanmhan nin eria ne manman lẹn emhin eso bhi Baibo. A dẹ sabọ miẹn ewanniẹn rẹji ene inọnta nan bhi ebe nọnsẹmhan natiọle Studies in the Scriptures nin ọhẹnhẹn nan gbẹn. Ẹbho ne bunbun ne tie ebe nesẹmhan wo manman miẹn elele bhi ene inọnta bi ewanniẹn nan. Sokpan, a da yọle ghe a ida yẹ ha gbẹn ene inọnta nan dagbare. Bezẹle nan da fi ọnan denọ?

EBE ỌSỌGBỌN

Ebe natiọle *The Harp of God*

Obhi ebe nan rẹ ha ji ene luẹ emhin lẹn eji ele ha tie

Obhi ebe nin inọnta kẹkẹ ye

Ibhio mhan ne mun ọkalo bhi oga ẹghenin da dọ lẹn sẹbhọ ghe, ọkhẹke nin eria ne la munhẹn ha luẹ Baibo ha luẹ ẹmhọanta ne ribhi Baibo khere-khere. Bhiriọ, ele da zẹ ebe ọkpa dagbare natiọle The Harp of God bhi November 1921. Ẹbho ne guanọ nin ele luẹ Baibo ne re ọne ebe nan da yẹ re obọ ọbhi emhanmhan nin ele rẹ tobele ha luẹ iBaibo. Ọnan da rẹkpa ẹbho lẹn iho nọnsi Osẹnobulua nin ọle rẹ re iẹnlẹn ighegheghe nin eria. Be ele rẹ ha lu ọne iluẹmhin yẹ?

Ahamiẹn ọria re ọne ebe, a ki re obhi ebe khere nanlẹn nọn ha rẹkpa ọle rẹ lẹn apapale kẹkẹ nin ọle ha tie bhọ. Bhi uzana nọn rẹkhan ọlẹn, a ki gbẹn inọnta kẹkẹ ọbhi obhi ebe khere re ji ọne ọria nọn diẹn mun emhin nin ọle tiele. Eje kike bhi ọne obhi ebe ki rẹkpa ọne ọria rẹ lẹn eji ọle ha tie bhi ọne ebe bhi uzana nọn rẹkhan ọlẹn.

Uzana-uzana rẹ na bhi uki ea, a ki ha gbẹn obhi ebe ọsọgbọn re je ọne ọria nọn luẹ emhin, rẹ na obọ agbotu nọn sikẹ eji ọle ye. Ibhio mhan ne wanre bi ene iyẹ sabọ tẹmhọn Osẹnobulua rẹ na bhi uwa rẹ sẹbhi uwa a kẹ je nin ele ne ene obhi ebe nan je ene eria. Bhi ọsi ijiẹmhin, obhio mhan natiọle Anna K. Gardner, nọn na bhi Millvale, Pennsylvania, U.S.A. vae, da yọle: “Ẹghe nan rẹ re ọne ebe natiọle The Harp of God dagbare, ọ da wo rẹkpa obhio mẹn nin okhuo natiọle Thayle nọn isabọ khian nọnsẹn rẹ miẹn ẹsọn ha miẹn bhi agbotu. Ọle ki ha je ene obhi ebe nan gbẹn inọnta ọi dagbare uzana-uzana.” Ọria nọn luẹ emhin ha sabọ lu ọnan sotọ, obhio mhan bha agbotu ki rẹnẹ ji ọle dọ rẹkpa ọle manman lẹn emhin bhi Baibo.

Obhio mhan nin Thayle Gardner nọn isabọ khian

IWẸNNA NỌN RIBHI ODALO

Ọne ukpe ki sotọ, obhio mhan nin J. F. Rutherford da je ilẹta je agbotu kẹkẹ ne rẹkpa bhi ọne ẹsọn nan. Ọle da yọle: “Uwedẹ nan rẹ tẹmhọn Agbejele nọnsi Osẹnobulua bhi ọne ukpe nan, bi uwedẹ nan rẹ rẹkpa ẹbho luẹ iBaibo sẹ bun nẹ bhi ikpe ne gbera.” Ọle da yẹ yọle: “Mhan sẹyẹ mhọn iwẹnna ne bunbun nin mhan ha lu. Bha rẹkpa ẹbho nekẹle rẹ deba bhi ọne ẹsọn nọn mhẹn an nan.” Ene ekhẹn Bible Student da wo gene re obọ rẹkhan ebi ọle ta tee. Bhi ukpe 1922, ele da wo gene re izebhudu rẹ ha tẹmhọn Agbejele nọnsi Osẹnobulua gbera ọnikhẹ.

Imọẹ Ne Re Izebhudu Man

Ekhẹn Bible Student wo ha re oyẹẹ man egbe. Beji mhan ha luẹ nian, ele wo ha yi imọẹ nan ha sabọ mun udu nyan bhi ẹghe ọnọghọ.—Prov. 17:17.

Bhi ẹdẹ iTuesday, May 31, 1921, ebi a ki tiọle Tulsa Race Massacre da sunu bhi Tulsa, Oklahoma, U.S.A. Bhi ọne ukpẹdẹ nin, a da mun okpea ọkpa nọn bhihi khue bhi ighan, ranmhude ọle bha re obọ esili mun okhuo ọkpa nọn yi ebo. Akizẹbue, ikpea ne yi ebo ne bun sẹbhi 1,000, da ha ne ikpea ne bhihi ne bha manman bun khọnlẹn. Ọne okhọnlẹn da wo re ẹjẹje sẹbhi agọ natiọle Greenwood, bhi eji ene bhihi da nyẹnlẹn. Uwa bi istọ nin ẹbho da muno emhin yẹ tuẹ a bun gbera 1,400. A da yọle ghe, itue 36 yuno. Ọkpakinọn, a sabọ miẹn ebe sẹbhi itue 300 yuno bhi ọne okhọnlẹn.

Obhio mhan nọn bhihi natiọle Richard J. Hill, nọn yi ọkpa bhi ekhẹn Bible Student nọn ha nyẹnlẹn bhi Greenwood da tẹmhọn ebe sunu. Ọle da yọle: “Ikolo oga mhan ha ye bhi ọne ukpasọn nin ọne okhọn de. Mhan ki zobọ, mhan da wo ha hẹnmhọn osisi nin ẹbho ha fino. Iriọ mhan rẹ hẹnmhọn ene osisi sẹbhi ẹghe nin owe rẹ re mhan.” Bhi ọsewewiẹ ẹdẹ iWednesday June 1, ọne okhọn da wo kie manman khọ bhọ. Obhio mhan nin Richard J. Hill da yẹ yọle: “Ẹbho eso da taman mhan ghe, ahamiẹn mhan guanọ ugbega, ọkhẹke nin mhan runẹ ha khian iTown Họọ nọn ribhi Tulsa. Obhio mhan nin Hill, okhuo ọle bi imọn isẹn nesọle da nẹ diọbhi enin. Ikpea bi ikhuo ne bhihi ne bun sẹbhi 3,000 da yẹ ha ribhi enin. Ekhẹn eyokhọnlẹn nin gọvamẹnt je ha khian enin ne dọ re emhin nọnsẹn da ha gbega ele.

Bhi ọne uri-ẹghe nin sẹyẹ, obhio mhan nin Arthur Claus nọn yi ebo da re izebhudu man. Ọle da yọle: “Ẹghe nin mẹn rẹ họn ghe, ẹbho wo ha muno emhin ọsi ẹbho bhi Greenwood yẹ tuẹ ele uwa a, mẹn da zẹ nin men rẹ dọ fẹ obhio mhan nin Hill nin ọmọẹ mẹn ghe.”

Obhio mhan nin Arthur Claus da noo ebe natiọle The Harp of God rẹ rẹkpa ibhokhan 14 luẹ emhin bhi Baibo

Ọle ki sẹbhi uwa ọsi Hill, ọle da daghe idiake nọnsọle nọn yi ebo re osisi mhọnlẹn. Ọmọẹ iHill ọne idiake nan yẹ khin. Bhiriọ, ọle da rẹ ha riale ghe, ọkpa bhi ẹbho ne khọnlẹn obhio mhan nin Arthur ha khin. Ọle da re so yọle: “Be uwẹ lu bhi enan?”

Arthur da yọle: “Ọne okpea nan ha rẹ fi mẹn, sade ebi mẹn taman ọlẹn bha mun ọlẹn ẹlo kore. Mẹn da taman ọlẹn ghe, ọmọẹ iHill mẹn khin. Mẹn yẹ wo rẹnẹ ji ọle bhi uwa.” Arthur bi ọne idiake nan da gbega uwa ọsi obhio mhan nin Hill bhi obọ ẹbho ne ha khọnlẹn.

Ọ bha bue gbe, Arthur da lẹn ghe, obhio mhan nin Hill bi azagba-uwa nọnsọle ribhi ọne iTown Họọ. A da taman ọlẹn ghe, ẹbho ne bhihi ida sabọ sibhi enin re sade General Barrett nọn gbẹloghe enin bha re obọ bhọ. Arthur da yọle: “Ọ bha zẹwẹ lẹkhẹ nan rẹ miẹn ọne General nan. Ẹghe nin mẹn rẹ taman ọlẹn ghe, mẹn ho nin mẹn re Hill bi azagba-uwa nọnsọle kpanọ bhi enin, ọle da nọọn mẹn yọle: ‘Uwẹ dẹ sabọ gbẹloghe ọne azagba-uwa nan, yẹ re ebi ele guanọ nin ele?’ Mẹn da re eghọnghọn taman ọlẹn yọle, ehe.”

Ọle ki re otọ nin Arthur rẹ lu ebi ọle ho nin ọle lu, Arthur da wo runẹ ha khian eji ọne iHọọ ye. Ọle ki sẹbhi enin, ọle da taman ọyokhọnlẹn nọn ribhi enin ebi ọle vae dọ lu. Ọne ọyokhọnlẹn da yọle: “Bezẹle nin General da re obọ bhi ọnan? Uwẹ be lẹnmhin ghe, uwẹ hi ọria ọhẹnhẹn nọn sẹ vae dọ re ọria sibhi enan re?” Ọ bha bue gbe, Arthur bi ọne ọyokhọnlẹn da miẹn obhio mhan nin Hill bi azagba-uwa nọnsọle. Ele rebhe da na ọbhi moto ọsi Arthur ha khian uwa.

Obhio mhan nin Arthur da wo gene gbẹloghe obhio mhan nin Hill bi azagba-uwa nọnsọle. Oyẹẹ bi izebhudu nin obhio mhan nin Arthur rẹman da wo ti ẹbho bhọ. Arthur da yọle: “Ẹmhọn Esali Jehova da wo kie manman ha ti ọne idiake nọn gbega uwa nọnsi Hill bhọ. Ẹmhọn Agbejele nin mhan ta da wo kie dọ ha ti ẹbho bhọ. Ele da dọ daghe ghe, imhan nin Esali Jehova izọn egbe. Sẹyẹ, mhan iriale ghe, imhan mhẹn gbera ibhio mhan nin mhan ko ga.”