Bezẹle Nin Uwedẹ Nin Jehova Rẹ Rẹhunmhan Da Wo Manman Ti Mhan Bhọ?

1-2. Uwedẹ nela idia nọnsẹmhan rẹ diabe ọsi ọne usẹn okpea nan tẹmhọnlẹn bhi uduọle nin 1?

RIA ẸMHỌN usẹn okpea nin ene biẹ ọle manman wo mhọn igho. Ẹdọkpa, emhin rebhe da wo fidenọ; ene biẹ ọle da yu bhi asidẹnt. Ọne emhin nọn sunu nan da wo gbe ọle ahu sotọ. Rẹ deba ọnan, ọkakale ọbhebhe nin ọle bha rẹ re ẹlo ọ i da yẹ zegbere. Ọle da dọ lẹn kere ghe, ene biẹ ọle zanzan igho rebhe nin ele mhọn kua, sẹyẹ, ele mhọn udede osa bhi uru. Bhiriọ, igho nọn rẹ khẹke ọle bha yẹ sẹ ọle obọ, sokpan, osa ọ ki khẹke nin ọle ha nian. Sẹyẹ, ene re ọne igho nin ene biẹ ọle mọnmọn da ha guanọ nin ọle jẹje ha ọle. Ọne osa nin ele lu i da fo ọle rẹ ha ghẹdẹ.

² Bhi uwedẹ eso, inian idia nọnsẹmhan diabe ọsi ọne usẹn okpea. Ọ rẹ wo gba nin Adam bi Ivi ne yi aba mhan bi inẹn mhan nin odede, sẹyẹ ogba ọfubhegbe ele da ha nyẹnlẹn. (Gen. 1:27; 2:​7-9) Ele wo ha mhọn ọne isẹhoa rẹ ha mhọn iẹnlẹn nin eghọnghọn ye rẹ dọ sẹbhi ighegheghe. Ọkpakinọn, emhin da wo re osukpa fidenọ. A da khu ele sibhi ọne ogba ọfubhegbe re, sẹyẹ ele da mun ọne isẹhoa fia nin ele rẹ nyẹnlẹn rẹ sẹbhi ighegheghe. Emhin nela ele fiọbhi otọ nin imọn nesele? Baibo da yọle: “Obọ okpea ọkpa [Adam] olukhọ na vae bhi ọne agbọn nan. Ọne olukhọ da si uu re. Iriọ eria rebhe rẹ ha yu, ranmhude ele rebhe kiẹn eria olukhọ.” (Rom 5:12) Emhin ebe imọn nesi Adam le bhi uku bhi obọ ọle. Ọne emhin ebe si uu ji mhan. Inian emhin ebe nin mhan le bhi uku diabe udede osa nin ọria soso bhi ẹwẹ mhan i da sabọ ha.—Ps. 49:8.

3. Bezẹle nan ha da sabọ re emhin ebe nesẹmhan rẹ khọkhọ “osa”?

³ Jesu da re emhin ebe rẹ khọkhọ “osa.” (Mat. 18:​32-35) Ẹghe-ẹghe nọn hi ki rẹ khin nin mhan rẹ lu emhin ebe, inian ọ diabe ghe mhan mhọn Jehova osa. Bhiriọ, ọ dẹ khẹke nin mhan ha Jehova ọne osa. Sade Jehova bha zẹ uwedẹ egbe dagbare nan ha rẹ re emhin ebe nesẹmhan rẹhunmhan mhan nọn, uu mhan ha rẹ ha ọne osa, sẹyẹ mhan i rẹ ha mhọn ikhuaẹloghe.—Rom 6:​7, 23.

4. (a) Be ha rẹ sunu ji eria olukhọ rebhe sade a bha rẹkpa ele? (Psalm 49:​7-9) (b) Be “olukhọ” mundia nan bhi Baibo? (Fẹ ọne ẹkpẹti ghe nọn yọle “Emhin Ebe.”)

⁴ Ene emhin rebhe nin Adam bi Ivi mun fia dẹ be kie sabọ sẹ mhan obọ? Ọ i da sabọ sẹ mhan obọ sade a bha rẹkpa mhan. (Tie Psalm 49:​7-9.) Ahamiẹn a bha rẹkpa mhan, mhan i da sabọ ha mhọn ikhuaẹloghe rẹ nyẹnlẹn bhi ẹghe odalo, la ikhuaẹloghe ọsi ariọkpanọ. Bhi ọsi ẹmhọanta, inian mhan ha rẹ ha yu bii elanmhẹn.—Eccl. 3:19; 2 Pita 2:12.

5. Be Aba mhan nọn hoẹmhọn mhan rẹ rẹkpa mhan yẹ rẹ sabọ haosa emhin ebe nin mhan le bhi uku? (Fẹ adudu nọn ribhi odalo ọle ghe.)

⁵ Kie ria ẹmhọn ọne usẹn okpea nan ka tẹmhọnlẹn bhi uduọle nin ọhẹnhẹn, be uwẹ riale ghe egbe dẹ dia ọle yẹ sade okpea ọkpa nọn manman fe yọle ghe ọle dẹ nanlẹn ha ọne osa? Bhi ọsi ẹmhọanta, ọne usẹn okpea dẹ wo manman ha ghọnghọn, yẹ miẹn ọne ẹsele ọbhi egbe. Iriọ sẹyẹ nọn, Jehova nin Aba mhan nin Osẹ ọsi oyẹẹ lu ẹsele nin mhan nọn gue olukhọ nin mhan le bhi uku bhi obọ Adam. Inian Jesu rẹ tẹmhọn ọne ẹsele: “Osẹnobulua wo manman hoẹmhọn ọne agbọn nan. Ranmhude ọnan, ọle da re Ukpọmọn ọkpa sẹsẹ nọnsọle nin ele. Beji a ha da miẹn ghe, ọrebhe ne mhọn urẹọbhọ da ọle ki ha mhọn iẹnlẹn ọsi ighegheghe. A ida fuẹn ele a.” (Jọni 3:16) Rẹ deba ọnin, ọne ẹsele nan yẹ re isẹhoa nin mhan rẹ sabọ deba Jehova ha mhọn ikolu nọn mhẹn.

6. Ẹmhọn eso nela a noo bhi Baibo nin mhan ha zilo nyan bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan? Bezẹle?

⁶ Be mhan ha rẹ sabọ miẹn elele yẹ bhi ọne ẹseọhẹ nan nọn ha sabọ gbo olukhọ nọnsẹmhan kua? Mhan dẹ miẹn ewanniẹn rẹji ọne inọnta nan bhi ẹmhọn eso nan noo bhi Baibo. Ẹmhọn bii, kie deba Osẹnobulua ha mhọn ikolu, izọese, dẹ ẹbho kiere, umiẹnfan bi tie mhan eria ne khiale. Bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan, mhan dẹ zilo nyan ebi ọdeọde bhi ene ẹmhọn nan mundia nan. Beji mhan ha rẹ ha ria eria nyan ebi a rẹ gbotọ ene ẹmhọn nan fanọn an yẹ, ọtibhọ nin mhan mhọn da emhin nin Jehova lu nin ọle rẹ sabọ re emhin ebe nesẹmhan rẹhunmhan mhan ki ha tuẹn okhun.

EBEZẸLE JEHOVA LU ỌLE: NIN MHAN RẸ KIE SABỌ DEBA ỌLE HA MHỌN IKOLU

7. (a) Emhin ọbhebhe nela yulu Adam bi Ivi? (b) Emhin nela imọn nesi Adam manman wo guanọ? (Rom 5:​10, 11)

⁷ Ọ i yi ọne isẹhoa nin Adam bi Ivi mhọn nin ele rẹ wo ha nyẹnlẹn khian ọkpa ele mun fia, sokpan, ọne isẹhoa nin ele mhọn rẹ deba Jehova nin Aba ele ha mhọn ikolu da yẹ yulu ele. Ọkuẹsẹ ele lu olukhọ, azagba-uwa nọnsi Osẹnobulua ele ha ye. (Luk 3:38) Ọkpakinọn, ẹghe nin ele ki rẹ mhọn akan-ehọ da Jehova, ọle da khu ele sibhi azagba-uwa nọnsọle re. Ele bha sẹ ha mhọn imọn bhi ọne ẹghe nan. (Gen. 3:​23, 24; 4:1) Ọ da khẹke nin mhan nin imọn nesele kie deba Jehova ha mhọn ikolu. (Tie Rom 5:​10, 11.) Ọnin hi, nin mhan bi ọle rẹ ko ha yi imọẹ. Beji ebe ọkpa re otọle man, ọne ukpọta Grik nan noo bhi enan nan zedu ọle diọbhi nan rẹ “kie deba Jehova ha mhọn ikolu” mundia nin “nan rẹ re oghian kiẹn ọmọẹ.” Bhi ọsi ẹmhọanta, Jehova hi ọnọn lu emhin nọn ha sabọ re ọnan sunu. Be ọle lu?

EBI JEHOVA NOO: IZỌESE

8. Emhin nela Jehova lu?

⁸ Izọese nin ibhokhan Izrẹl ha lu bhi ẹghe ẹdẹlẹ, ọle hi emhanmhan nin Jehova re ọbhi otọ nin eria olukhọ rẹ kie sabọ deba ọle ha mhọn ikolu nọn mhẹn. Ebi a re izọese ta hi, emhin nan noo rẹ haosa emhin nan riia, la emhin nọn yulua. Emhin nan ha noo re haosa dẹ ghan sẹ bii ọne emhin nọn yulua la nọn riia. Ebe ọsi Rom 3:25 da yẹ tẹmhọn ọne emhanmhan nan nin Jehova zẹ ọle egbe dagbare nin eria rẹ sabọ deba ọle ha mhọn ikolu.

9. Emhin nela Jehova lu beji ọle ha da sabọ re emhin ebe ọsi ibhokhan Izrẹl rẹhunmhan ele?

⁹ Nin ibhokhan Izrẹl rẹ sabọ deba Jehova ha mhọn ikolu nọn mhẹn, ọle da zẹ uwedẹ egbe dagbare nin ọle ha rẹ sabọ ha re emhin ebe nọnsele rẹ rẹhunmhan ele. Ọ da khẹke nin ibhokhan Izrẹl re ukpẹdẹ ọkpa yi bhi ukpe nin ele ha rẹ ha zọese ọbhi emhin ebe nọnsele. Bhi ọne ukpẹdẹ nin, ọne ojohẹn ki re aranlẹn ọsi elanmhẹn rẹ zọese ọbhi olukhọ ọsi ene ẹbho. Bhi ọsi ẹmhọanta, aranlẹn ọsi elanmhẹn i da sabọ gbe olukhọ ọsi eria kua sẹsẹsẹ, ranmhude eria ghan nẹ elanmhẹn. Ọkpakinọn, ahamiẹn ibhokhan Izrẹl wo ha lu ọne izọese nan, Jehova ki wo ha rẹhunmhan ele. (Hib. 10:​1-4) Rẹ deba ọnin, ọne izọese nin ele ha lu ẹghe rebhe da ye ele re ghe eria olukhọ ele khin, sẹyẹ, ele guanọ emhin ọbhebhe nọn ha sabọ gue olukhọ nọnsele sẹsẹsẹ.

10. Emhin nela Jehova lu nin ọle rẹ sabọ re emhin ebe nesẹmhan rẹhunmhan mhan sẹsẹsẹ?

¹⁰ Jehova da ha mhọn emhanmhan bhi ọkhọle nin ọle ha rẹ sabọ re emhin ebe ọsi eria rẹhunmhan ele sẹsẹsẹ. Ọle da mhanmhanlẹn nin Ọmọn nọnsọle rẹ “yu ọbhi olukhọ ọsi ẹbho ne bunbun osukpa ọkpa.” (Hib. 9:28) Jesu da re “iẹnlẹn nọnsọle zọese, nin ọle rẹ dẹ ẹbho ne bunbun kiere.” (Mat. 20:28) Be bhọ hi izọese nin Jesu lu?

OSA NIN JEHOVA HA: IZỌESE NỌNSI JESU NỌN DẸ ẸBHO KIERE

11. (a) Beji Baibo rẹman, be bhọ hi izọese? (b) Be ọkhẹke nin ọria nọn ha zọese nin mhan ha mhọnlẹn?

¹¹ Beji a rẹ re otọle man bhi Baibo, izọese hi osa nan ha nan rẹ sabọ dẹ emhin fikiere, la nan rẹ fi emhin fikiere. Ọle hi emhin nin Jehova noo rẹ dẹ emhin ne yulua fikiere. Bhi uwedẹ nela? Yere ghe Adam bi Ivi mun iẹnlẹn nọn gbale nin ele rẹ ha mhọn fia, bi ọne isẹhoa nin ele rẹ nyẹnlẹn bhi ighegheghe. Bhiriọ, emhin nan ha noo rẹ lu ọne izọese dẹ ghan sẹbhi emhin nọn yulua. (1 Tim. 2:6) Okpea nọn wanre ọkpa ha sabọ ha ọle. Ọne okpea ki ha yi (1) ọria nọn gba nan; (2) ọ ki ha mhọn ọne isẹhoa nin ọle rẹ sabọ nyẹnlẹn bhi ọne otọ nan rẹ sẹbhi ighegheghe; bi (3) ọle ki muegbe nin ọle rẹ re iẹnlẹn nọnsọle rẹ zọese nin eria. Ọria nọn sẹ inian ọkpa ha sabọ zọese nin mhan, la rẹkpa mhan rẹ kie sabọ ha mhọn iẹnlẹn nọn yulu mhan.

12. Bezẹle nin Jesu da sabọ lu izọese nọn khẹke nan lu rẹ dẹ mhan kiere?

¹² Bha ji mhan fẹ emhin ea ghe nọn zẹle nin Jesu da sabọ zọese nin mhan. (1) Ọ wo gba nanlẹn—“ọle bha lu emhin ebe soso.” (1 Pita 2:22) (2) Ranmhude ọnan, ọle mhọn ọne ahu nin ọle rẹ sabọ nyẹnlẹn bhi ọne otọ nan rẹ sẹbhi ighegheghe. (3) Ọle muegbe nin ọle rẹ yu, yẹ re iẹnlẹn nọnsọle rẹ zọese nin mhan. (Hib. 10:​9, 10) Ọ wo gba nin Jesu beji ọ yẹ rẹ gba nin Adam ọkuẹsẹ ọle lu emhin ebe. (1 Kọr. 15:45) Bhiriọ, beji Jesu yu, ọle da sabọ haosa nọn khẹke nan ha rẹ dẹ emhin nọn yulua fikiere. (Rom 5:19) Bhiriọ, Jesu da dọ kiẹn “Adam nọn kike.” Ọ bha yẹ khẹke nin ọria nọn gba nan ọbhebhe vae dọ haosa bhi emhin nin Adam mun fia. “Ẹghe ọkpa” sẹsẹ Jesu rẹ wo lu ọle.—Hib. 7:27; 10:12.

13. Ikẹkẹ nela ribhi emhanmhan ọsi ọne izọese nin Jehova mugbọ bi izọese nọnsi Jesu?

¹³ Bhiriọ, be emhanmhan ọsi izọese nin Jehova re ọbhi otọ nin ọle rẹ sabọ ha rẹhunmhan ibhokhan Izrẹl rẹ dikẹ yẹ bhi izọese nọnsi Jesu? Ọne emhanmhan ọsi izọese nin Osẹnobulua mun gbọ, ọle emhin nin ọle noo rẹ rẹkpa eria rẹ kie sabọ deba ọle ha mhọn ikolu nọn mhẹn. Ọne izọese da ha yi osa nin ọle ha nin ọle rẹ sabọ rẹhunmhan eria sẹsẹsẹ. Ọne osa mundia nin aranlẹn nọn ghanlẹn nọnsi Jesu nan gbe kua nin mhan.—Ẹfẹ. 1:7; Hib. 9:14.

EBE NABHỌRE: MHAN DA MIẸN UMIẸNFAN, SẸYẸ A DA TIE MHAN ERIA NE KHIALE

14. Emhin nela mhan ha zilo nyan nian? Bezẹle?

¹⁴ Elele nela mhan miẹn bhi ebi Jehova lu nin mhan? Nin mhan rẹ re ewanniẹn bhi ọne inọnta nan, mhan dẹ zilo nyan ẹmhọn eva nan noo bhi Baibo, bi ebi ele mundia nan. Ene ẹmhọn dẹ rẹkpa rẹ lẹn otọ ebi mhan rẹ miẹn elele yẹ bhi urẹhunmhan nọnsi Jehova.

15-16. (a) Isẹhoa nela mhan ki dọ ha mhọn nian nan rẹ zọese nin mhan? (b) Be ọnan rẹ rẹso mhan yẹ?

¹⁵ Baibo yọle ghe ranmhude a zọese nin mhan, a ki miẹn mhan fan, la fan mhan fia. Inian Pita nin odibo rẹ tẹmhọnlẹn, ọle da yọle: “Ẹghe nin Osẹnobulua rẹ miẹn ibha fan bhi uwedẹ iẹnlẹn nin elele iye, nin aba ibha nin ẹdẹlẹ man bha le, ọ iyi emhin ne sabọ wea ọle noolo. Ọle bha noo igolu la isiliva. Ọkpakinọn, aranlẹn nọn manman ghan nọnsi Kristi, nọn diabe aranlẹn ọsi ohuan nin egbe gba nan, ọle Osẹnobulua rẹ miẹn bha fan.”—1 Pita 1:​18, 19.

¹⁶ Ranmhude izọese nọnsi Jesu, mhan ki dẹ sabọ miuhọnmhọn bhi obọ emhin ebe bi uu nọn si iloya ji mhan. (Rom 5:21) Bhi ọsi ẹmhọanta, mhan mhọn emhin ne bunbun ne ha re mhan ha khuẹnmhẹn Jehova bi Jesu bhi umiẹnfan nin izọese nọnsi Jesu rẹkpa mhan rẹ ha mhọn.—1 Kọr. 15:22.

17-18. (a) Be a rẹ ọle ta beji a yọle ghe a re mhan kiẹn eria ne khiale? (b) Elele nela mhan miẹn bhọ nan rẹ re mhan kiẹn eria ne khiale?

¹⁷ Baibo yọle ghe a rẹ mhan kiẹn eria ne khiale, ọnan rẹman ghe Osẹnobulua bha yẹ yọle nin mhan haosa bhi olukhọ nesẹmhan. Ọnan bha rẹman ghe Jehova i yẹ lu emhin bhi uwedẹ nọn gbale. Ọ i yi ranmhude mhan wẹnna ọbhọ zẹle ọle re mhan kiẹn eria ne khiale, sẹyẹ, ọ bha rẹman ghe ọle re obọ ọbhi emhin ebe nesẹmhan. Ọkpakinọn, Jehova muegbe nin ọle rẹ re emhin ebe nesẹmhan rẹhunmhan mhan, ranmhude urẹọbhọ nin mhan mhọn da ebi ọle bi Ọmọn nọnsọle lu nin ọle rẹ sabọ re emhin ebe nesẹmhan rẹhunmhan mhan.—Rom 3:24; Gal. 2:16.

¹⁸ Be mhan rẹ miẹn elele bhọ yẹ nin Jehova rẹ re mhan kiẹn eria ne khiale? Ranmhude ọne emhin nan nin Jehova lu, a da re enanzẹle ne ha dọ deba Jesu gbẹloghe bhi okhun kiẹn eria ne khiale, sẹyẹ imọn nesi Osẹnobulua ele khin. (Tai. 3:7; 1 Jọni 3:1) A re emhin ebe nọnsele rẹhunmhan ele. Inian ọ ki dọ diabe ghe ele bha sẹ ka lu emhin ebe soso khẹ. Bhiriọ, ele ki dẹ sabọ dọ deba Jesu gbẹloghe bhi okhun. (Rom 8:​1, 2, 30) Eria ebhebhe nan yẹ tie ele eria ne khiale mhọn ọne isẹhoa nin ele rẹ nyẹnlẹn bhi ọne otọ nan rẹ sẹbhi ighegheghe. Jehova yẹ re emhin ebe nọnsele rẹ rẹhunmhan ele, sẹyẹ ele dọ kiẹn imọẹ ọle. (Jem. 2:​21-23) Ene usun ẹbho nan ne bunbun ne ha miuhọnmhọn bhi okhọn Amagẹdọn i da yu ghẹdẹ. (Jọni 11:26) A dẹ riọ “ene khiale” bi “ene bha khia” ne ribhi idin kpanọ bhi ẹghe odalo. (Iwẹnna 24:15; Jọni 5:​28, 29) Beji ẹghe ha rẹ ha khian, eguọmhandia nesi Jehova rebhe ne ribhi ọne otọ nan “ki dọ ha yi eria nan fan fia bọsi imọn nesi Osẹnobulua.” (Rom 8:21) Udede erọnmhọn wo na bhi ọne izọese ọsi Jesu re. Ranmhude ọne izọese, mhan dẹ wo kie sabọ deba Jehova nin Aba mhan ha mhọn ikolu!

19. Be idia nọnsẹmhan ki rẹ dọ fidenọ yẹ? (Yẹ fẹ ọne ẹkpẹti ghe nọn yọle “Ebi Jehova Rẹ Rẹhunmhan Mhan Yẹ.”)

¹⁹ Bhi ọsi ẹmhọnata, inian idia nọnsẹmhan rẹ ka diabe ọsi ọne usẹn okpea nin mhan ka tẹmhọnlẹn bhi uduọle nin ọhẹnhẹn ne emhin rebhe yulu ọle, nan yẹ lu udede osa nin ọle i da sabọ ha ghẹdẹ khẹ. Ọkpakinọn, mhan khuẹnmhẹn Jehova ghe mhan mhọn urẹkpa. Idia nọnsẹmhan wo dọ fidenọ ranmhude emhanmhan ọsi ọne izọese nin Jehova zẹ ọle egbe dagbare, bi ọne osa nin Jesu re iẹnlẹn nọnsọle ha. Urẹọbhọ nin mhan mhọn da Jesu Kristi rẹkpa mhan rẹ miẹn umiẹnfan, yẹ rẹkpa mhan rẹ miuhọnmhọn bhi obọ emhin ebe bi uu. Jehova ki dẹ sabọ gbo emhin ebe nesẹmhan an, bọsi ghe mhan bha sẹ ka lu ọne emhin ebe khẹ hiehie. Ọnọn ke okhun nẹ hi, mhan ki dẹ sabọ deba Jehova nin Aba mhan nin Osẹ ọsi oyẹẹ ha mhọn ikolu nọn mhẹn.

20. Be mhan ha zilo nyan bhi uhọnmhọn-ọta nọn ki sẹ ọle bhi egbe?

²⁰ Ọ manman wo ti mhan bhọ sade mhan ria eria nyan emhin nin Jehova bi Jesu lu nin mhan. (2 Kọr. 5:15) Sade ọ i yi ele nọn, mhan i rẹ ha mhọn ikhuaẹloghe. Ọkpakinọn, be uwedẹ nin Jehova rẹ rẹhunmhan ha rẹ sabọ rẹso ọdeọde bhi ẹwẹ mhan yẹ? Ọnan mhan ki da zilo nyan bhi uhọnmhọn-ọta nọn ki sẹ ọle bhi egbe.