Emhin Nin Mhan Khuaẹloghe Dẹ Sẹ Obọ

1. Bezẹle nin mhan ha da sabọ yọle ghẹ emhin nin Ebraham khuaẹloghe iyi ihoho?

JEHOVA da ve nin Ebraham nin ọmọẹ ọle ghe, rẹ na bhi obọ ọmọn nọnsọle, agbaẹgho rebhe bhi ọne otọ nan dẹ miẹn erọnmhọn. (Gen. 15:5; 22:18) Ranmhude Ebraham mhọn urẹọbhọ nọn ziẹn da Osẹnobulua, ọle da ha mhọn ọne izebhudu ghe, ive nin Osẹnobulua ve dẹ munsẹ. Arẹmiẹn Ebraham ribhi ikpe 100, sẹyẹ okhuo ọle ribhi ikpe 90, ele bha sẹyẹ ha mhọn ọmọn. (Gen. 21:1-7) Ọrẹyiriọ, Baibo da yọle: “Ranmhude iruduba, [Ebraham] da ha mhọn ọne urẹọbhọ ghe, ọle dẹ ha yi aba ọsi agbaẹbho ne bunbun beji Osẹnobulua ka taman ọlẹn.” (Rom. 4:18) Mhan lẹnmhin ghe emhin nin Ebraham ha khuaẹloghe wo gene sunu. Ọle da gene biẹ Aizik nọn yi ọmọn nin ọle mọn da khẹ. Emhin nela rẹkpa Ebraham rẹ mun dun nyan Jehova?

2. Be re Ebraham rẹọbhọ ghe ive nin Jehova ve dẹ munsẹ?

² Ranmhude ikolu nọn ziẹn nin Ebraham deba Jehova ha mhọnlẹn, “ọle da re ọkhọle rebhe rẹọbhọ ghe Osẹnobulua dẹ sabọ mun ive nin Ọle vele se.” (Rom. 4:21) Jehova da re ẹlo esili rẹ ghe Ebraham yẹ tiọle ọria nọn khiale ranmhude urẹọbhọ nọn ọle ha mhọn. (Jas. 2:23) Beji a rẹman bhi Romans 4:18, Ebraham wo ha mhọn urẹọbhọ bi ikhuaẹloghe. Bhi ejayenan nian, bha ji mhan zilo nyan ebi Pọl nin odibo tale rẹji ikhuaẹloghe bhi ẹmhọn nin ọle tale bhi Romans uhọnmhọnlẹn nọnzi 5.

3. Be Pọl tale rẹji ikhuaẹloghe?

³ Pọl da re otọle man ebezẹle nin mhan ha da sabọ ha mhọn ọne izebhudu ghe emhin nin mhan khuaẹloghe dẹ sẹ mhan obọ. (Rom. 5:5) Ọle da yẹ rẹkpa mhan rẹ lẹn ebi ikhuaẹloghe nin ene ga Osẹnobulua mhọn rẹ manman ha ziẹn bhọ yẹ. Beji mhan ha rẹ ha zilo nyan ene emhin kẹkẹ nin Pọl tẹmhọnlẹn bhi Romans 5:1-5, ha ria ria nyan ebi ikhuaẹloghe nin uwẹ mhọn rẹ dọ ha ziẹn ọbhọ yẹ beji ẹghe rẹ ha gbera. Emhin nin mhan ha zilo nyan dẹ yẹ rẹkpa uwẹ rẹ lẹn ebi uwẹ ha rẹ sabọ ha ziẹn ikhuaẹloghe nọnsẹ yẹ gbera ọnikhẹ. Bha ji mhan ka zilo nyan ẹmhọn ikhuaẹloghe nọn mhẹn an nin Pọl yọle ghe ọ ida hiẹ mhan.

IKHUAẸLOGHE NỌN MHẸN AN

4. Be a tẹmhọnlẹn bhi Romans 5:1, 2?

⁴ Tie Romans 5:1, 2. Agbotu nọn ribhi Romu Pọl gbẹn ene ẹmhọn nan je. Ibhio mhan ne ribhi enin ki ka luẹ ẹmhọn Jehova bi Jesu, ele ki mhọn urẹọbhọ, sẹyẹ ele dọ kiẹn Kristiẹn. Bhiriọ, Osẹnobulua da ‘tie ele eria ne khiale ranmhude urẹọbhọ nin ele mhọnlẹn,’ yẹ re ẹlinmhin nọn khiale rẹ zẹ ele. Bhiriọ, ele ki dẹ sabọ ha mhọn ikhuaẹloghe rẹji ẹghe odalo, yẹ mhọn ọne izebhudu ghe, ebi ele khuaẹloghe dẹ sẹ ele obọ.

5. Ikhuaẹloghe nela enazẹle mhọn?

⁵ Pọl da yẹ gbẹn ebe ji ene Kristiẹn nan zẹle ne ribhi Ẹfẹsọs rẹji ikhuaẹloghe nin Osẹnobulua rẹ nin ele, ọnin hi, nin ele rẹ miẹn ‘ẹsele nin ene khiale mẹn.’ (Eph. 1:18) Pọl da yẹ ji ibhokhan Colossae lẹn eji ikhuaẹloghe nọnsele ha da sẹ ele obọ. Ọle da tiọle “elele nọn khẹ bha bhi okhun.” (Col. 1:4, 5) Bhiriọ, ikhuaẹloghe nin enanzẹle mhọn hi, nin ele rẹ riọ kpanọ diọbhi okhun dọ deba Jesu ha gbẹloghe.—1 Thess. 4:13-17; Rev. 20:6.

6. Be obhio mhan ọkpa nan zẹle tale rẹji ikhuaẹloghe nin ọle mhọn?

⁶ Ikhuaẹloghe nin enanzẹle mhọn manman wo ti ele bhọ. Ọkpa bhi enanzẹle natiọle Frederick Franz da tẹmhọn ebi ọne ikhuaẹloghe nan dia ọle bhi egbe yẹ. Ọle da yọle: “Ikhuaẹloghe nin mhan mhọn dẹ sẹ mhan obọ. Ọdeọde bhi ene itue 144,000 dẹ miẹn ọne ive nin Osẹnobulua ve nin mhan. Elele nin mhan ha miẹn dẹ mhẹn gbera beji mhan mhọn bhi ọkhọle.” Beji obhio mhan nin Franz ki sẹ ga Jehova bhi ikpe ne bunbun, ọle da ta ene ẹmhọn nan bhi ukpe 1991. Ọle da yọle: “Ikhuaẹloghe nin mhan mhọn sẹyẹ wo manman ti mhan bhọ. . . . Beji mhan rẹ manman khẹ ọle, iriọ ọ rẹ manman ti mhan bhọ. Ebi ọ hi ki rẹ bue sẹ yẹ ọkuẹsẹ ọne ikhuaẹloghe sẹ mhan obọ, mhan wo muegbe nin mhan rẹ ha khẹ ọle. Ikhuaẹloghe nin mhan mhọn manman ti mẹn bhọ gbera ọnikhẹ.”

7-8. Ikhuaẹloghe nela ene bun nẹ bhi ẹwẹ mhan mhọn? (Romans 8:20, 21)

⁷ Ikhuaẹloghe ikẹ ọle ene bun nẹ ne ga Jehova ẹlẹnan mhọn. Ọne ikhuaẹloghe hi, nin ele rẹ nyẹnlẹn bhi ighegheghe bhi odotọ ugbẹloghe nọnsi Osẹnobulua. Ọne ikhuaẹloghe nan Ebraham ha mhọn. (Heb. 11:8-10, 13) Pọl tẹmhọn ebi ẹghe odalo ọsi ẹbho ne mhọn ọne ikhuaẹloghe nan ha diayẹ. (Tie Romans 8:20, 21.) Ẹghe ọhẹnhẹn nin uwẹ rẹ luẹ ẹmhọn ive ne ribhi Baibo rẹji ẹghe odalo, ọnela manman ti uwẹ bhọ nẹ nin uwẹ ho nọn kẹ sunu? Ọne imhan ha rẹ dọ kiẹn eria nọn gba nan nọn? La nin eria nin mhan hoẹmhọnlẹn ne yu rẹ riọ kpanọ dọ ha nyẹnlẹn bhi otọ ọfubhegbe be nọn? Ranmhude ikhuaẹloghe nin Osẹnobulua re nin mhan, mhan wo mhọn emhin ne bunbun nin mhan re ẹlo ọi ọ dẹ sunu bhi ẹghe odalo.

⁸ Ikhuaẹloghe nin mhan mhọn re mhan ghọnghọn, aharẹmiẹn nin mhan rẹ diọbhi okhun nọn, la nyẹnlẹn bhi ọne otọ bhi ighegheghe. Sẹye, ikhuaẹloghe nin mhan mhọn dẹ sabọ manman ha ziẹn ọbhọ. Ebi Pọl kie tẹmhọnlẹn rẹman ebi ọnan ha rẹ sabọ sunu yẹ. Bhi ejayenan nian, bha ji mhan zilo nyan ebi ọle gbẹn rẹji ikhuaẹloghe nin mhan mhọn. Ebi ọle gbẹn dẹ rẹkpa mhan rẹ manman ha mhọn ọne izebhudu ghe emhin nin mhan ikhuaẹloghe dẹ gene sẹ obọ.

EBI IKHUAẸLOGHE RẸ MANMAN DEZIẸN YẸ

9-10. Beji ijiẹmhin ọsi Pọl rẹman, emhin nela Kristiẹn ha sabọ rẹ ẹlo ọi ọ dẹ sunu? (Romans 5:3) (Yẹ fẹ ene ifoto ghe.)

⁹ Tie Romans 5:3. Pọl yọle ghe asabọmiẹn ọkakale dẹ sabọ re ikhuaẹloghe nin mhan mhọn manman deziẹn. Ọnan sabọ rẹ han mhan ilo. Bhi ọsi ẹmhọanta, ene rẹkhan Jesu rebhe dẹ miẹn ekpokpo. Mhan fẹ ijiẹmhin ọsi Pọl ghe. Ọle da taman Kristiẹn ne ribhi Tẹsẹlonaika yọle: “Ẹghe nin mhan rẹ ha ribhi ẹwẹ bha, mhan wo ka taman ibha ghe, mhan dẹ miẹn ekpokpo bhi egbe. Ọne ekpokpo mhan miẹn bhi egbe nian.” (1 Thess. 3:4) Rẹji Kristiẹn ne ribhi Kọrint ọle da gbẹn yọle: “Mhan guanọ nin bha lẹn ekpokpo nin mhan miẹn . . . Mhan bhọ da ha riale ghe mhan bhọ ida miuhọnmhọn.”—2 Cor. 1:8; 11:23-27.

¹⁰ Ene ga Osẹnobulua ẹlẹnan dẹ yẹ miẹn ekpokpo eso bhi egbe. (2 Tim. 3:12) Uwẹ sẹ miẹn ekpokpo bhi egbe khẹ nin uwẹ rẹ munhẹn ha mhọn urẹọbhọ da Jesu yẹ rẹkhan ọlẹn? Asabọmiẹn imọẹ ẹ bi ẹbho bhi azagba-uwa nọnsẹ da re uwẹ ha zojiẹ. La, ele bhọ da nin uwẹ ha lu emhin bhi uwedẹ nọn bha gba. Nin uwẹ rẹ muegbe rẹ ha ta ẹmhọanta bhi emhin rebhe sẹ be si ẹmhọn ji uwẹ bhi isi iwẹnna khẹ? (Heb. 13:18) Uwẹ sẹ miẹn ekpokpo bhi obọ ene gbẹloghe nin uwẹ rẹ ha tẹmhọn ikhuaẹloghe nin uwẹ mhọn man ẹbho? Pọl yọle nin mhan ha ghọnghọn bhi ẹkẹ ekpokpo nọn hi ki rẹ khin nin mhan kuẹlo da. Bezẹle?

11. Bezẹle nọn da khẹke nin mhan muegbe rẹ ha ziẹngbe ọkakale nọn hi ki rẹ khin?

¹¹ Mhan dẹ sabọ ha ghọnghọn sade mhan kuẹlo da ekpokpo ranmhude emhin nọn nabhọre. Beji Romans 5:3 tale, “ọkakale dẹ rẹ mhan ha mhọn iziẹngbe.” Ene ga Osẹnobulua rebhe dẹ kuẹlo da ekpokpo, bhiriọ ọkhẹke nin mhan rebhe ha mhọn iziẹngbe. Ọkhẹke nin mhan muegbe rẹ ziẹngbe ọkakale nọn hi ki rẹ khin nin mhan miẹn bhi egbe. Mhan ha lu iriọ, ọle ọkpa emhin nin mhan khuaẹloghe ha da sẹ mhan obọ. Mhan bha ho nin mhan diabe eria nin Jesu ha mhọn bhi ọkhọle beji ọle ha tẹmhọn ikpẹ ne denọ ọbhi otọ udo-udo. Bhi ọsi ọhẹnhẹn, ene ẹbho da wo re eghọnghọn miẹn ọta nin ele họn ọbhi egbe, ọkpakinọn, ‘ẹghe nin ele ki rẹ miẹn ọnọghọ bi ekpokpo,’ ele da de sibhi oga re. (Matt. 13:5, 6, 20, 21) Bhi ọsi ẹmhọanta, ekpokpo iyi emhin eghọnghọn, ọkpakinọn, elele ne bunbun dẹ nabhọre sade mhan sabọ ziẹngbe ọle. Uwedẹ nela?

12. Be imhan rẹ miẹn elele bhọ yẹ sade mhan ziẹngbe ọkakale?

¹² Jemisi da tẹmhọn elele ne nabhọre sade mhan ziẹngbe ọkakale. Ọle da gbẹn yọle: “Ọkpakinọn, ọkhẹke nin bha ziẹngbe sotọ, beji a ha da miẹn ghe bha ki gba fo bhi uwedẹ rebhe, bha ida ha mhọn eji ọ da kẹ bha re.” (Jas. 1:2-4) Beji Jemisi tale, emhin ribhọ nin mhan ha miẹn sade mhan ziẹngbe sotọ. Emhin nela? Ọ dẹ rẹkpa mhan rẹ manman ha mhọn ikpẹ ne khẹke. Ikpẹ bii, urẹọbhọ, bi nan rẹ manman ha mun udu nyan Osẹnobulua. Ọkpakinọn, emhin kpataki ọbhebhe yẹ ribhọ nin mhan ha miẹn sade mhan mhọn iziẹngbe.

13-14. Be nabhọre sade mhan mhọn iziẹngbe? Be ọnan rẹ rẹso ikhuaẹloghe nin mhan mhọn yẹ? (Romans 5:4)

¹³ Tie Romans 5:4. Pọl da yọle ghe iziẹngbe re ‘ẹmhọn mhan ti Osẹnobulua bhọ.’ Iziẹngbe nin uwẹ mhọn dẹ re Jehova ha re ẹlo esili ghe uwẹ. Ọnan bha rẹman Jehova ghọnghọn ọbhọ ghe uwẹ kuẹlo da ọkakale la ekpokpo. Ẹmhọn uwẹ, ọle emhin nọn ti Osẹnobulua bhọ. Emhin eghọnghọn nọn nin mhan rẹ lẹn ghe ọ re Jehova ghọnghọn sade mhan ziẹngbe!—Ps. 5:12.

¹⁴ Yere ghe Ebraham ziẹngbe ọkakale kẹkẹ, ọnan da re Jehova rẹ ẹlo esili ha ghe ọle. Jehova da tiọle ọmọẹ ọle, yẹ ha ghe ọle bii ọria nọn khiale. (Gen. 15:6; Rom. 4:13, 22) Jehova dẹ yẹ sabọ re iriọ ha ghe mhan. Ọ iyi ihe nin mhan ye, la iwẹnna kẹkẹ nin mhan lu bhi oga ha re Osẹnobulua re ẹlo esili ha ghe mhan. Ọkpakinọn, ọle dẹ re ẹlo esili ha ghe mhan sade mhan sun rẹkhan ọlẹn aharẹmiẹn mhan ribhi ọkakale. Aharẹmiẹn obhokhan mhan khin la ọwanlẹn, idia nin mhan ye mhẹn la ọ imhẹn, la mhan manman guẹ emhin, la mhan bha guẹ, mhan rebhe dẹ sabọ ha mhọn iziẹngbe. Uwẹ be kuẹlo da ọkakale nian, sokpan uwẹ rẹ ribhi ẹkẹ ọle uwẹ da sẹyẹ wo sun rẹkhan Jehova? Ọ ha yi riọ, lẹn sẹ bhọ ghe ẹmhọn uwẹ ti Osẹnobulua bhọ. Mhan ha lẹn ghe ẹmhọn mhan manman ti Osẹnobulua bhọ, ikhuaẹloghe nin mhan mhọn da ive nin ọle ve ki wo kie manman deziẹn.

IKHUAẸLOGHE NỌN MANMAN ZIẸN

15. Emhin ọbhebhe nela Pọl tẹmhọnlẹn? Bezẹle nin ọnan ha da sabọ han ẹbho eso ilo?

¹⁵ Beji Pọl re otọle man, ẹmhọn mhan ti Jehova bhọ sade mhan sun rẹkhan ọlẹn aharẹmiẹn mhan kuẹlo da ọkakale. Mhan fẹ ebi Pọl kie ta ghe. Ọle da yọle: “Ẹmhọn mhan ha ti Osẹnobulua bhọ, ọnan ki rẹ mhan ha mhọn ikhuaẹloghe. Ọne ikhuaẹloghe nan ida hiẹ mhan.” (Rom. 5:4, 5) Ọnan sabọ rẹ han ẹbho eso ilo. Bezẹle? Ranmhude bhi Romans 5:2, Pọl ka yọle ghe, ene Kristiẹn ne ribhi Romu ki ka mhọn ikhuaẹloghe fo. Ọne ikhuaẹloghe hi, ‘ọne iruduba ghe, Osẹnobulua dẹ re uyi nin ele.’ Bhiriọ, ọria sabọ rẹ nọọn yọle, ‘Beji a miẹn ene Kristiẹn ki ka mhọn ikhuaẹloghe, bezẹle nin Pọl da gbo kie tẹmhọn ikhuaẹloghe bhi ẹmhọn nin ọle ta bhi Romans 5: 4, 5?’

16. Be ikhuaẹloghe nin ọria mhọn rẹ munhẹn ha tuẹn okhun yẹ? (Yẹ fẹ ene ifoto ghe.)

¹⁶ Mhan dẹ sabọ lẹn otọ ebi Pọl tale sade mhan lẹn sẹ bhọ ghe emhin nọn sabọ tuẹn okhun ikhuaẹloghe khin. Bha ji mhan fẹ ọne ijiẹmhin nan ghe: Uwẹ be yẹ yere ẹghe ọhẹnhẹn nin uwẹ rẹ họn ẹmhọn ikhuaẹloghe ne ribhi Baibo? Asabọmiẹn bhi ọne ẹghenin, uwẹ da ha riale ghe, ọne ive nin eria rẹ sabọ nyẹnlẹn bhi ọne otọ nan bhi ighegheghe, okha-okha gheghe nọn. Ọkpakinọn, beji uwẹ rẹ manman dọ ha luẹ ẹmhọn Jehova bi ive nesọle bhi Baibo, uwẹ da manman dọ rẹọbhọ ghe ọne ikhuaẹloghe dẹ gene munsẹ.

17. Be ikhuaẹloghe nin uwẹ mhọn rẹ dọ ha ziẹn ọbhọ yẹ beji uwẹ mianmẹn fo?

¹⁷ Uwẹ rẹ mianmẹn fo, uwẹ da sẹyẹ ha luẹ ẹmhọn Jehova yẹ ha lu re alo bhi oga. Ọnan da re ikhuaẹloghe nin uwẹ mhọn da ive nesọle ha tuẹn okhun. (Heb. 5:13–6:1) Asabọmiẹn ene emhin nan tẹmhọnlẹn bhi Romans 5:2-4 sunu ji uwẹ. Uwẹ da kuẹlo da ọkakale kẹkẹ, ọkpakinọn uwẹ da ziẹngbe ele, yẹ lẹn sẹ bhọ ghe Osẹnobulua rẹ ẹlo esili ghe uwẹ. Nin uwẹ ki rẹ dọ lẹn ghe Osẹnobulua rẹ ẹlo esili ghe uwẹ, uwẹ da dọ manman rẹọbhọ ghe, emhin rebhe nin uwẹ khuaẹloghe dẹ sẹ uwẹ obọ. Ikhuaẹloghe nin uwẹ mhọn da dọ ziẹn gbera beji ọ ka ha ye khẹ. Uwẹ da wo manman dọ rẹọbhọ ghe ive rebhe nesi Osẹnobulua dẹ munse. Ọnan da wo manman dọ rẹso uwẹ bi emhin rebhe nin uwẹ lu bhi iẹnlẹn. Ọ da re uwẹ fi uwedẹ nin uwẹ rẹ ne azagba-uwa nọnsẹ lu emhin denọ, ọ da rẹso emhin nin uwẹ zẹ rẹ lu bhi iẹnlẹn, bi ebi uwẹ rẹ noo ẹghe nọnsẹ yẹ.

18. Be Jehova tale nọn re mhan manman ha mhọn urẹọbhọ da ive nesọle?

¹⁸ Pọl nin odibo da yẹ tẹmhọn emhin kpataki ọbhebhe rẹji ikhuaẹloghe nin uwẹ ki dọ ha mhọnlẹn beji uwẹ dọ lẹn sẹbhọ ghe Osẹnobulua rẹ ẹlo esili ghe uwẹ. Ọle da ji uwẹ lẹn ghe emhin nin uwẹ khuaẹloghe dẹ munsẹ. Bezẹle nin mhan ha da sabọ gene rẹọbhọ? Pọl da tẹmhọn emhin nọn ha rẹkpa Kristiẹn rẹ sabọ rẹọbhọ. Ọle da yọle: “Ọne ikhuaẹloghe nan ida hiẹ mhan, ranmhude Osẹnobulua re ẹlinmhin nọn khiale nin ọle re nin mhan rẹ rẹman mhan ghe, ọle hoẹmhọn mhan.” (Rom. 5:5) Emhin ne bunbun wo ribhọ ne ha re uwẹ rẹọbhọ ghe, emhin nin uwẹ khuaẹloghe dẹ sẹ uwẹ obọ.

19. Be imhan ha sabọ ha mhọn bhi ọkhọle rẹji ikhuaẹloghe nin mhan mhọn?

¹⁹ Ria eria nyan ive nin Jehova ve nin Ebraham, ebi ọle rẹ dọ ha rẹ ẹlo esili ghe ọle yẹ, yẹ tiọle ọmọẹ ọle. Ene emhin nin Ebraham ha khuaẹloghe da gene sunu. Baibo da yọle: “Ranmhude Ebraham mhọn iziẹngbe, ọne ive nan da sẹ ọle obọ.” (Heb. 6:15; 11:9, 18; Rom. 4:20-22) Jehova bha rẹ ọle udu ha. Bọsi Ebraham, uwẹ dẹ sabọ ha mhọn ọne izebhudu ghe, uwẹ ha sun rẹkhan Jehova, emhin nin uwẹ khuaẹloghe dẹ sẹ uwẹ obọ. Uwẹ dẹ wo sabọ ha ghọnghọn, ranmhude uwẹ lẹnmhin ghe ikhuaẹloghe nin uwẹ mhọn dẹ munsẹ! (Rom. 12:12) Pọl da gbẹn yọle: “Mẹn bhii nin Osẹnobulua nọn re ikhuaẹloghe nin ọria manman re ọfure bi eghọnghọn nin bha, beji bha rẹ mun udu nyan ọlẹn. Bhiriọ, bha ki manman ha mhọn ikhuaẹloghe bi ẹlinmhin nọn khiale.”—Rom. 15:13.