Eji Ada Ne Emhin Nan Gbẹn Ọbhi Ebe ọsi Ikolo Unyẹnmhin bi Iwẹnna Oga Nọn Sẹmhan
MARCH 6-12
EMHIN NE GHANLẸN NE RIBHI BAIBO | JEREMIAH 1-4
“Mhẹn Ribhi Ikeke Ẹ Nin da Hinmhin Ẹn”
w11 3/15 29 ¶4
Re Egbe Khọkhọ IJeremiah Nọn Bha Wẹ
4 Asabọ miẹn Jeremiah bu ikpe 25 ẹghe nin Jehova rẹ re ọle kiẹn ohẹn akhasẹ. (Jer. 1:1, 2) Jeremiah da ha ghe egbe ọle bii obokhan, ọnọn bha sẹ ọnọn ha nin ewanlẹn ne ribhi ihe ne khua talọ. (Jer. 1:6) Ọle da ha mhọn uhọnmhunje ọsi emhin ne kakale ne re udu waa ọria nin ọle ha ta. Manman nọn rẹji ene ohẹn, ohẹn akhasẹ ohoghe, ene ha gbẹloghe bi ẹbho ne ha ‘rẹkhan uwedẹ nọn bha gba’ ne bha yẹ ha ga bhi uwedẹ ẹmhọn-ata. (Jer. 6:13; 8:5, 6) Uwa oga nin Solomon nin Ojie bọn, nọn ha yi eji ele da ga oga ẹmhọn-ata bhi ikpe ne bunbun, dẹ kẹ dunmhun an. A dẹ dunmhun Jerusalem bi Judah a, a ki muno ẹbho ne rẹ ha nyẹnlẹn bhọ kie. Gene gene, uhọnmhunje nan je Jeremiah le, ọsi ẹjiẹje nọn!
w05 12/15 23 ¶18
Họbhọ Uwẹ Ka Ọle Eho—Osẹnobulua la Eria?
18 Osẹnobulua da taman Jeremiah nin ohẹn akhasẹ: ‘Mhẹn ribhi ikeke ẹ nin da hinmhin ẹn.’ (Jeremiah 1:8) Be iJehova arẹ miẹn mhan fan bhi edọnmhẹn yẹ ẹlẹnan? Ọle dẹ sabọ noo ọbhohiẹn nọn mhọn ọkhọ esili bii Gamaliel. Ọle sabọ ja miẹn ghe a re ọne ọria nin ẹmhọn mhan iyẹẹ sibhi ihe re, re ọria ọbhebhe nọn mhọn ọkhọ esili fiọbhọ. Ẹgheso, Jehova ki ji ọne edọnmhẹn sẹ mhan egbe. (2 Timothy 3:12) Osẹnobulua ha ji edọnmhẹn sẹ mhan egbe, ọle dẹ yẹ re ọne ahu nin mhan rẹ sabọ ziẹngbe ọle. (1 Corinthians 10:13) Ekpokpo nọn irẹ ha khin nin Osẹnobulua re otọ nan rẹ sẹ mhan egbe, mhan lẹn ebe da nanbhọ re: Ẹbho ne nin ene ga Osẹnobulua khọnlẹn, Osẹnobulua tobọle ele nan khọnlẹn. Ọria nọn nin Osẹnobulua khọnlẹn ida sabọ miẹn uhọnmhọn.
jr 88 ¶14-15
“I Dẹ Re Ahu Nin Ene Egbe Lọle”
UWẸ DẸ RE AHU NIN ENE EGBE LỌLE?
14 Ọkhẹke nin mhan gbẹlokotọ bhi ebi arẹ ziẹn iJeremiah udu yẹ bi ebi ọle yẹ rẹ ziẹn ‘ene egbe lọle’ udu yẹ. (Jer. 31:25) Obọ iJehova, ọle iJeremiah da manman miẹn izebhudu. Riale ebe ọa dia ẹ bhi egbe yẹ sade iJehova taman ẹn: “Mhẹn tobọmhẹn, i re ẹ kiẹn agbaẹbho nin ogbe nọnsọle ziẹnlẹn fo . . . Ẹbho dẹ ne ẹ khọnlẹn, ọkpakinọn, obọ nọnsele ida sabọ kokhun bhi egbe ẹ, ranmhude, ‘mhẹn ribhi ikeke ẹ,’ iriọ iJehova tale, ‘nin da hinmhin ẹn.’” (Jer. 1:18, 19) Emhin esili ribhọ nọn zẹle nin Jeremiah da tie iJehova ‘ahu bi ugue nọnsẹmhẹn, eji mhẹn ha nẹ diọ bhi ẹghe ekpokpo.’—Jer. 16:19.
15 Yaman bhi ebi Jehova taman iJeremiah: ‘Mhẹn ribhi ikeke ẹ.’ Uwẹ sabọ gbẹlokoto bhi ebi uwẹ ha sabọ lu nin uwẹ rẹ ziẹn ọria udu bhi ẹghe ọnoghọ? Mhan ha lẹn ghe ibhio mhan bhi agbotu la bhi azagba-uwa guanọ urẹkpa, ọkhẹke nin mhan lẹn ebi mhan ha lu nin mhan rẹ rẹkpa ele. Emhin nin Osẹnobulua lu nin Jeremiah ọkhẹke nin mhan ha lu—ji ọne ọria lẹn ghe uwẹ re ọle bhi ikeke. Uwẹ sabọ rẹ tẹmhọn eso rẹ ziẹn ọle udu. Ọkpakinọn, hẹi ji ene ẹmhọn bun gbe. Ọta nan mhanmhan nọnsẹn, ele sabọ ziẹn eria udu arẹmiẹn ọne ọta bha taan gbe. Arẹmiẹn ọbha ji uwẹ ta beji uwẹ rẹ mhanmhan lẹn tee, hẹi kpokpo egbe. Ji ebi uwẹ ha ta ha yi ọta ẹjẹjẹ ne ha sabọ rẹman ghe ẹmhọn ọne ọria ti uwẹ bhọ. Ọta ne dia inian dẹ sabọ ziẹn ẹbho udu.—Tie Proverbs 25:11.
Guanọ Emhin Oriọn ne Ghanlẹn
w07 3/15 9 ¶8
Emhin Eso Nan Miẹn Tie bhi Ebe ọsi Jeremiah
2:13, 18. Ibhokhan Izrẹl ne bha yẹ ha ga nọnsẹn da lu emhin ebe eva. Ele da nẹ sibhi obọ iJehova re, ọnọn da sabọ nan erọnmhọn nin ele, dia ele yẹ gbega ele. Ele da nẹ bu Egypt bi Assyria ne rẹkpa ele bhi ẹghe okhọnlẹn. Ọnan zẹle nin Jeremiah da yọle ele tọn omin nin egbe ele. Ẹlẹnan nian, ọria ha ze ibhude nesi Osẹnobulua obọ nọn ha lu rẹkhan iman-emhin ọsi eria bi efinẹfi ọsi ọne agbọn nan, inian ọdiabi ọria nọn sibhi ‘eji ọle ada miẹn amẹn iẹnlẹn’ re, ha khian isi ‘omin nọn vanọn a.’
w07 3/15 9 ¶4
Emhin Eso Nan Miẹn Tie bhi Ebe ọsi Jeremiah
4:10; 15:18—Uwedẹ nela iJehova rẹ ‘hiẹ’ ẹbho nesọle? Bhi ẹghe nọnsi Jeremiah, ohẹn akhasẹ eso ribhọ ne ha ‘kha akhasẹ ohoghe.’ (Jeremiah 5:31; 20:6; 23:16, 17, 25-28, 32) Jehova da re otọ nin ele rẹ ha kha akhasẹ ohoghe rẹ hiẹ ẹbho.
MARCH 13-19
EMHIN NE GHANLẸN NE RIBHI BAIBO | JEREMIAH 5-7
“Ele Bha Yẹ Ha Lu Iho Nọnsi Osẹnobulua”
w88 4/1 11-12 ¶7-8
Jeremiah—Ohẹn Akhasẹ Nọn Tẹmhọn Ibhohiẹn Nọnsi Osẹnobulua Nọn Ha khọ Ẹbho bhi Ehọ
7 Jehova da taman iJeremiah: ‘Ẹbho dẹ ne ẹ khọnlẹn, ọkpakinọn, obọ nọnsele ida sabọ kokhun bhi egbe ẹ.’ (Jeremiah 1:19) Bezẹle nin ene iJew bi ene gbẹloghe ele da ha guanọ nin ele nin Jeremiah khọnlẹn? Ranmhude, Jeremiah da ha re unun ji oga nọnsele nin ele gheghe ga. Ọle bha gue olukhọ nọnsele nin ele, ọda tale dagbare yọle: ‘Ghe! Ẹmhọn nọnsi Jehova da ha yi emhin okan rẹji ele, ẹmhọn nin ele hele. Rẹ nanbhi egbe obhokhan rẹ sẹbhi egbe ọwanlẹn, ele rebhe da ha do ẹki eku; rẹ nin egbe ohẹn akhasẹ rẹ sẹbhi egbe ohẹn [ẹbho ne rẹ khẹke ne ha man ẹbho uwedẹ nanrẹ ga nọnsẹn], ele rebhe da ha lu eku.’—Jeremiah 6:10, 13.
8 Bhọsi ẹmhọn-ata, ene ohẹn bi ohẹn akhasẹ ohoghe nan da ha man ẹbho uwedẹ oga ohoghe. Ele da man ha lu bii ene ga nọnsẹn, bhiriọ, ele bha ha re ọkhọle rebhe rẹ ga. Ele da sẹyẹ ha zọese arẹmiẹn ele bha ha lu nọnsẹn. Ene iJew ne man emhin bhi uwa oga da ha hiẹ ẹbho ne rẹọbhọ ghe ele mhọn ogbaga. Ele da tale, ‘Ọfure ribhọ! Ọfure ribhọ!’ arẹmiẹn ọfure iribhọ. (Jeremiah 6:14; 8:11) Ele da ha hiẹ ẹbho nin ele rẹọbhọ ghe Osẹnobulua ribhi ẹwẹ ele. Ele da ha riale ghe Jehova gbega ele, ranmhude agbaẹbho nin Osẹnobulua zẹle ele khin, bi ranmhude uwa oga nọnsi Osẹnobulua yẹ ribhi ẹwẹ ele. Ọkpakinọn, iriọ iJehova gene yẹ riale?
w88 4/1 12 ¶9-10
Jeremiah—Ohẹn Akhasẹ Nọn Tẹmhọn Ibhohiẹn Nọnsi Osẹnobulua Nọn Ha khọ Ẹbho bhi Ehọ
9 Jehova da taman iJeremiah nin ọle mundia bhi odalo ọne uwa oga nin ọrebhe da ha daghe ọle. Enin ọle ada ha tẹmhọn ọne uhọnmhuje man ọrebhe ne vae bhi ọne uwa oga. Ọle ki taman ele: “Bha hẹi ha mun ọkhọle ọbhi ọne ọta ohoghe nin nọn yọle, ‘Uwa oga nọnsi Jehova, uwa oga nọnsi Jehova, uwa oga nọnsi Jehova ribhi enan!’ . . . Ọle ida hinmhin bha.” Nin ene iJew rẹ ha re uwa oga nọnsi Osẹnobulua rẹ dẹgbọ, ọ da rẹman ghe ebi ele daghe ele mun udu tẹ, ele bha ha mhọn urẹọbhọ. Ele da yelea ẹmhọn nin Jehova rẹ sekha nin ele, nọn yọle: ‘Okhun ọle ojukhuo nọnsẹmhẹn, otọ ọle ijoko nin mhẹn ne oẹ nyan. Ọne uwa ki bho nin bha ha sabọ bọn nin mhẹn?’ Ọnan rẹman ghe uwa iribhọ, beji ọi rẹ kpọnọn sẹ, nọn da sabọ gua iJehova, Osẹnobulua Nọn Ke Okhun Nẹ!—Jeremiah 7:1-8; Isaiah 66:1.
10 Jeremiah da sẹyẹ ha ta ọne uhọnmhuje nọn da mun ele nọn yọle: “Bha rẹ ra, gbugbe, gboghẹ, ve ihẹn eku, zọese ji Baal yẹ rẹkhan osẹ ohoghe nin bha bha lẹn, . . . bha da yẹ gbudu ha yọle, ‘Mhan dẹ miẹn umiẹnfan,’ bhi ẹkẹ olukhọ nọnsẹbha nan rebhe?” Nin ele rẹ ha yi ẹbho nin Osẹnobulua zẹle, ene iJew da ha riale ghe, ele a sẹyẹ ha zọese ji Osẹnobulua arẹmiẹn ele lu olukhọ, ọle dẹ sẹyẹ miẹn ele ọbhi egbe. Ahamiẹn ghe, ele ghe iJehova bọsi aba nọn i gbe ọmọn sibhi esankan re, emhin nọn da kẹ sunu ji ele dẹ han ele ilo.—Jeremiah 7:9, 10; Exodus 19:5, 6.
jr 21 ¶12
Iwẹnna Oga bhi ‘Ẹghe Ọkike’
12 Bhi ẹghe nin Jehoiakim rẹ la munhẹn ha gbẹloghe, Jehova da taman iJeremiah nọn dọ bhohiẹn gbe ene Judean bhi olukhọ nọnsele. Ele da ha riale ghe Jehova dẹ gbega ele ranmhude uwa oga nọnsọle ribhi ẹwẹ ele. Ọrẹyiriọ, aha miẹn ghe ele yẹ ‘ra, gbugbe, gboghẹ, ve ihẹn eku, zọese ji Baal yẹ ha rẹkhan osẹ ohoghe,’ Jehova dẹ fi ikeke gbe ọne uwa oga bi ene re ikpunun ga bhi enin, beji ọle ka lu ji uwa oga nọn ha ribhi Shiloh bhi ẹghe ọsi Eli nin Ojohẹn. Ọne otọ ọsi Judah ki ‘kiẹn otọ nan dunmhun an sotọ.’ (Jer. 7:1-15, 34; 26:1-6) Re ọkhọle mun izebhudu nin Jeremiah ha mhọnlẹn nọn rẹ sabọ wewe ọne uhọnmhunje nin! Asabọ miẹn isira ẹbho ne ha ribhi ihe ne khua ọle rẹ ha tale. Ibhio mhan eso ribhọ ẹlẹnan nian, ne riale ghe ọkhẹke nin ele ha mhọn izebhudu nọn sẹ inian nin ele rẹ ha tẹmhọn Osẹnobulua man ẹbho ne khian gbera bhi uwedẹ, la ene fele la ẹbho nan manman hẹnmhọn ele. Mhan mhọn ọne urẹọbhọ ghe Osẹnobulua dẹ rẹkpa mhan beji ọle rẹ rẹkpa iJeremiah.—Heb. 10:39; 13:6.
Guanọ Emhin Oriọn ne Ghanlẹn
w05 11/1 23 ¶11
Uwẹ Dẹ Ha Rẹkhan Osẹnobulua?
11 Mhan gene ji ọta nọnsi Osẹnobulua dia mhan nọnsẹn? Ọkhẹke nin mhan ha re ẹghe ọbhi otọ rẹ fẹ egbe mhan ghe. Ria eria nyan ọne ulọnlẹn nan bhi Baibo nọn ha sabọ rẹkpa mhan: “Inian iJehova tale: ‘Mundia bhi ọne uwedẹ, ene ẹbho nan, nin bha da daghe, yẹ nọọn nin bha rẹ lẹn ọne uwedẹ ọsi ẹdẹlẹ, ọne uwedẹ nọn mhẹn; bha khian bhi ọne uwedẹ, nin bha ha mhọn ọfure.’” (Jeremiah 6:16) Ene ọta nan sabọ rẹ mhan ha ria ẹmhọn ọria nọn khian sẹbhi adanenẹn. Ọne ọria da nọọn ọta nọn rẹ lẹn uwedẹ nin ọle ha rẹkhan. Iriọ ọyẹ khẹke nin ibhokhan Izrẹl ne mhọn akan-ehọ da Jehova lu. Ọkhẹke nin ele guanọ ‘ọne uwedẹ ọsi ẹdẹlẹ.’ Ọne ‘uwedẹ nọn mhẹn’ nin, ọle uwedẹ nin aba ele ne khua ne ga nọnsẹn da khian, ọne uwedẹ nin ele da bibi kie. Ọbabhegbea ghe ibhokhan Izrẹl bha kaehọ ene ọta nan nin Jehova taman ele. Ọne ulọnlẹn da yẹ taman mhan: “Ọkpakinọn, ele da tale: ‘Mhan ida khian bhọ.’” Eria nesi Osẹnobulua ẹlẹnan bha lu bii ene ibhokhan Izrẹl nan.
w88 4/1 13 ¶15
Jeremiah—Ohẹn Akhasẹ Nọn Tẹmhọn Ibhohiẹn Nọnsi Osẹnobulua Nọn Ha khọ Ẹbho bhi Ehọ
Judah da Loya Ọbhọ
15 Bhi egbẹghe ukpe 632 ọkuẹsẹ iJesu vae, Ene iChaldean bi Medes ki khọn Assyria mioto fo. Egypt nọn yẹ ha ribhi obọ ọsi otọ iJudah bha yẹ ha manman mhọn ahu. Obọ ọsi okhun ọlẹn ọkpa agbaẹbho nọn ha sabọ dunmhun iJudah a ha nan vae. Bhiriọ, Jeremiah da taman ene iJew ọne ọta nọn khọ bhi ẹhọ nan: ‘Ghọle! Ẹbho nanbhi ọsi okhun ọlẹn vade . . . Ẹbho nin ẹkẹ manman khọ, ẹle i mhọn itohan da ọria. . . . Ele bu bha vade bii ene muegbe okhọn, ọmọn okhuo nọnsi Zion.’ Agbaẹbho nọn ki ha mhọn ahu nẹ ẹghenin da ha yi Babylon. Ọne agbaẹbho nan Osẹnobulua da rẹ re oya nin agbaẹbho ọsi Judah ranmhude ele bha yẹ ha ga ọle nọnsẹn.—Jeremiah 6:22, 23; 25:8, 9.
MARCH 20-26
EMHIN NE GHANLẸN NE RIBHI BAIBO | JEREMIAH 8-11
“Eria Ha Rẹkhan Adia Nọnsi Jehova Ọkpa Emhin Ada Kiẹn Ọlẹn Nin Ele”
it-1 555
Cucumber
Nin ẹbho rẹ sabọ khu elanmhẹn bi afianmhẹn sibhi ugbo re, ọle zẹle nin ele da fi eran ba rẹ lu okpodu. Ene okpodu nan i nyẹnlẹn, ele isabọ talọ. Jeremiah da re ẹbọ ọsi ene agbaẹbho rẹ khọkhọ ‘okpodu nan fino ba bhi ugbo i cumcumber.’—Jer 10:5.
w04 10/1 11 ¶10
Ebhọ Re Ogẹn Ji Osẹnobulua Ẹlẹnan?
10 Uwẹ ha daghe emhin ne ribhi okhun la emhin nan man bhi otọ, uwẹ dẹ gene lẹn ghe Aman ribhọ nọn man ene emhin nan rebhe. (Jeremiah 10:12) Mhan ki re ọkhọle rebhe rẹ rẹọ bhi ebi ene ẹhi ne ribhi okhun tale: ‘IJehova nin Osẹnobulua mhan, uwẹ ọkhẹke nọn ha miẹn ọne uyi, ọghọ bi ahu, ranmhude uwẹ man emhin rebhe.’ (Revelation 4:11) Ọrẹyiriọ, ekhẹẹn azemhinre ne bunbun bha ka rẹọbhọ ghe Osẹnobulua ribhọ arẹmiẹn ghe uwedẹ nan rẹ man emhin ne bunbun han ele ilo. Ele bha re ‘ẹlo nọnsi ọkhọle nọnsele’ rẹ ghe ene emhin nan. (Ephesians 1:18) Ebi ele diriọ lu diabe ọria nọn daghe ifoto nan drọ nọn manman mhọn-ose, ẹmhọn ọne ifoto da manman yẹẹ ọle. Ọkpakinọn, ọle rẹọbhọ ghe ọiyi ọria soso drọ ọne ifoto. Ẹwanlẹn iribhi ọnin! Ọnan zẹle nin Baibo da yọle ghe eria ne bha rẹọbhọ ghe Osẹnobulua ribhọ ‘bha miẹn ebi ele ha ta’!
w15 9/1 15 ¶1
Ẹkẹ Osẹnobulua Khọ Uwẹ?
Emhin ọkhọbhẹlo ne sunu bhi ọne agbọn ẹlẹnan gene rẹman ghe ugbẹloghe ọsi eria ida sabọ re ọne agbọn nan kiẹn ọnọn mhẹn. Deba ghe ele bha sabọ mun ọfure, ogbaga bi eghọnghọn re, ele yẹ ria ọne otọ nan an. Enan rebhe rẹman ghe ẹmhọn-ata Baibo tale nọn rẹ yọle: ‘ọi ribhi obọ ọria nọn khian, nọn rẹ ha dia ukpoẹ nin ọle zẹ.’ (Jeremiah 10:23) Ugbẹloghe nọnsi Osẹnobulua ọkpa da sabọ mun ọfure, ogbaga bi eghọnghọn ọsi ighegheghe re, ranmhude iriọ Osẹnobulua rẹ mhanmhan lẹn.—Isaiah 45:18.
Guanọ Emhin Oriọn ne Ghanlẹn
w13 1/15 20 ¶16
Ha Sikẹ IJehova
16 Emhin esili ribhọ nin mhan ha sabọ rẹ ha dẹgbọ. Bhi ọsi ijiẹmhin, ọ rẹ mhan hio nin mhan rẹ ha sọsali nin Jehova. (Jer. 9:24) Ọria ha yẹ ha mun ekpẹn nin egbe ọle, ọ yẹ rẹkpa ọle rẹ lu emhin esili, ọle ida ho nin ọle lu emhin okan nọn ha ria ọle elin an. Ọkpakinọn mhan ha dẹgbọ ranmhude emhin nin mhan lẹn la ihe nin mhan ye, ọ sabọ si mhan kie bhi eji Jehova ye re.—Ps. 138:6; Rom. 12:3.
w07 3/15 9 ¶2
Emhin Eso Nan Miẹn Tie bhi Ebe ọsi Jeremiah
3:11-22; 11:10-12, 17—Bezẹle nin Jeremiah da sẹyẹ tẹmhọn ebe da sunu ji ulin-uwa igbe nọnsi Izrẹl, arẹmiẹn ghe a dunmhun ele a fo bhi ukpe 740 ọkuẹsẹ iJesu vae? Ọiyi olukhọ ọsi agbaẹbho ọsi Judah ọkpa zele nan da dunmhun Jerusalem an bhi 607 B.C.E. Ibhohiẹn nin Jehova bhu gbe agbaẹbho ọsi Izrẹl rebhe zẹle. (Ezekiel 9:9, 10) Gbera ọnin, a sẹyẹ wo ha tẹmhọn nọn rẹtẹ ulin-uwa igbe nọnsi Izrẹl bhi Jerusalem arẹmiẹn ọne agbaẹbhọ de fo, ranmhude uhọnmhunje nin ohẹn akhasẹ nesi Osẹnobulua ha ta, rẹtẹ ibhokhan Izrẹl rebhe.
Baibo Nan Tie
MARCH 27–APRIL 2
EMHIN NE GHANLẸN NE RIBHI BAIBO | JEREMIAH 12-16
“Izrẹl Da Yele IJehova A”
jr 51 ¶17
Gbega Ọkhọle Nọnsẹ Nọn Hẹi Hiẹ Ẹ
17 Nin Jeremiah rẹ sabọ miẹnsọn nin Jehova mun nanlẹn, ọkhẹke nọn ha mhọn ọkhọle nanrẹ hẹnmhọn nin Jehova. Sade uwẹ iJeremiah nọn, uwẹ dẹ yo uhọnmhọn nọn irẹ ha khin nin Jehova jele? Ẹghe ọso, Jehova da taman Jeremiah nọn dọ dẹ ugbakun ọle ha re ọle gba akun. Ọkizebue, Osẹnobulua da taman lẹn nọn ha khian Ẹdẹ iEuphrates nọn dọ re ọne ugbakun nẹko bhi ẹkẹ udo bhi enin, ọle kuẹ gbo fikie ha vade iJerusalem. Ọki gbo zẹbue, Osẹnobulua da gbo je ọle nọn fikie ha khian Ẹdẹ iEuphrates nọn dọ re ọne ugbakun. (Tie Jeremiah 13:1-9.) Uwẹ ha fẹ imapu ghe, uwẹ dẹ kere ghe ikpọwala 300, ọle ọria ha khian nan nin ọle rẹ nanbhi Jerusalem sẹbhi Ẹdẹ iEuphrates. Bhiriọ, ikpọwala 1,200 Jeremiah khian nan nin ọle rẹ yo vae igba eva. Ranmhude ọ manman ree, ọle zẹle ẹbho eso ne bha rẹọbhi Baibo bha da sabọ rẹọbho ghe Jeremiah gene re uki eso khian okhian nọn ree sẹrio. (Ezra 7:9) Ọrẹyiriọ, Jeremiah da lu ebi Jehova tale.
jr 52 ¶18
Gbega Ọkhọle Nọnsẹ Nọn Hẹi Hiẹ Ẹ
18 Re ọkhọ ẹ ria okhian nin Jeremiah khianlẹn. Ọle da khian nan bhi oke ne ribhi Judea, yẹ khian nanbhi ugbẹbubu, ọle kuẹ sẹbhi Ẹdẹ iEuphrates. Ọle da wo khian ọne ọkhian nin rebhe, nin ọle rẹ gheghe dọ re ugbakun nẹko. Ranmhude ọki buele nin ọle kpanọ, asabọ miẹn ẹbho nin ọle bi ele ko nyẹnlẹn da ha nọọn eje ọle diọ. Ẹghe nin ọle rẹ vae, ọne ugbakun bha yẹ ha ne ọle. Ọki zẹbue, Osẹnobulua da taman lẹn nin ọle gbo khian ọne okhian dọ re ọne ugbakun re, arẹmiẹn ọne ugbakun wea fo, ‘oiyẹ da ja rẹ lu emhin soso.’ Ọ rẹ wo lẹkhẹ nin Jeremiah rẹ riale: ‘Batie ọnan bhi emhin, mhẹn bha daghe ebezẹle nin mhẹn ada gbo khian ọne okhian nan.’ Ranmhude ọria nọn rẹkhan adia nọnsi Osẹnobulua ọle khin, ọle bha ha ria ọnin. Ọle da wo lu beji a taman olẹn tee, ọbha ha zaka zunyọn!
jr 52 ¶19-20
Gbega Ọkhọle Nọnsẹ Nọn Hẹi Hiẹ Ẹ
19 Ọki yo vae ugbazeva Osẹnobulua kuẹ re otọle man lẹn ebi ọle re ene emhin nan rebhe ta. Ebi Jeremiah lu da re isẹhoa nanlẹn rẹ sabọ ta ọne uhọnmhunje nan: ‘Ene eria ọbe nan ne i ka mhẹn ehọ, ne wolo bhi udu, ne yẹ ga ẹbọ de uhọnmhọn re nin ele, dẹ diabi ọne ugbakun nan nọn iyẹ ja rẹ lu emhin soso.’ (Jer. 13:10) Uwedẹ nọn lẹkhẹ khọnan nin Jehova rẹ ta ebe ha rẹso ẹbho nesọle bhi ọkhọle! Nin Jeremiah rẹ re ọkhọle rebhe rẹ hẹnmhọn nin Jehova bhi ebe diabi ọbha sẹ emhin soso, re isẹhoa nin Jehova rẹ sabọ ta ebe ha sẹ ẹbho nọnsọle bhi ọkhọle.—Jer. 13:11.
20 Jehova bha taman ene ga ọle ẹlẹnan nian ne khian okhian nọn dia inian nin ọle rẹ man ele emhin. Asabọ miẹn uwedẹ nin uwẹ rẹ nyẹnlẹn re ilo han ene ibha ko nyẹnlẹn la wẹnna kugbe, ele sabọ ha zuọzuọ ẹ. Ọsabọ rẹ ha yi ẹmhọn ukpọn nin uwẹ yọ bi uwedẹ nin uwẹ rẹ muegbe, ebi uwẹ ghe ẹmhọn isikulu yẹ, iwẹnna nin uwẹ lu bi ebi uwẹ rẹ re ẹmhọn anyọn khian yẹ. Uwẹ muegbe nin uwẹ rẹ re obọ rẹkhan adia nọnsi Osẹnobulua bii Jeremiah? Ebi uwẹ ha zẹ nin uwẹ lu, ranmhude uwẹ rẹkhan adia nọnsi Osẹnobulua sabọ re isẹhoa nin ẹn rẹ tẹmhọn Osẹnobulua. Lẹn sẹbhọ ghe, uwẹ ha rẹkhan adia nin Jehova nanbhi Baibo bi obọ ọsi Ọtu Ne Sun Oga re nin mhan, uwẹ dẹ miẹn elele bhọ. Hẹi ji ọkhọle nọnsẹ hiẹ ẹ, ha lu bii Jeremiah. Re egbe nin Osẹnobulua man nọnsẹn, nin uwẹ da sabọ ha yi ọria nin ọle ha noo bhi ighegheghe.
it-1 1121 ¶2
Ẹkun
Jehova da re ibhokhan Izrẹl bi Judah rẹ khọkhọ ugbakun nin ọle rẹ diẹn ẹkun nọnsọle. Ọle wo manman si ele kẹ egbe nin ele da kiẹn eria ne manman mhọn-ose ne re ogẹn ji ọle. (Jer 13:11) Bhi akhasẹ, ada re iJesu khọkhọ ọnọn re ikhiale bi ẹmhọn-ata gba bhi ẹkun rẹ ha gbẹloghe. Asabọ miẹn eba are ọnan ta hi, Jesu ida fidenọ bhi uwedẹ nin ọle rẹ re ikhiale bi ẹmhọn-ata gbẹloghe. Beji ugbakun rẹ rẹkpa emhin rẹ mundia bhi ẹkun, iriọ ikpẹ ọsi ikhiale rẹ rẹkpa Jesu rẹ bhohiẹn nin Jehova.—Isa 11:1, 5.
Guanọ Emhin Oriọn ne Ghanlẹn
jr 118 ¶11
Uwẹ Nọọn ‘Jehova Ki Bho’ Ukpẹdẹ-ukpẹdẹ?
11 Inọnta nọn khọ bhi ẹkẹ ribhọ nin Jeremiah nọọnlẹn ẹghe nin ọle rẹ ha daghe ebi emhin rẹ kiẹn ọlẹn nin ene lu khọ yẹ. (Tie Jeremiah 12:1, 3.) Ọiyi nin ọle rẹ gheghe ha zọn ikhiale nọnsi Jehova zẹle ọle nọọn ọne inọnta nin, ọle gene ha guanọ nin ọle lẹn ebezẹle nin emhin da diriọ sunu. Nin ọle rẹ taan ọkhọle nọnsọle rẹ ta ebe ribhi ọkhọle nọnsọle man iJehova, rẹman ghe ikolu nin ọle bi Jehova ko mhọnlẹn manman zeze, bọsi aba bi ọmọn ne hoẹmhọn egbe. Ọbha mun ọle ẹlo kore ebezẹle nin emhin da kiẹn ọlẹn nin ene iJew arẹmiẹn ele lu khọlọ, ọnan zẹle nin ọle da ha nọọn ọne inọnta. Jeremiah be miẹn ewanniẹn nọn gbale rẹji inọnta nin ọle nọọlẹn? Jehova da taman ọlẹn ghe Ọle dẹ fuẹn ene eria ọbe nan an. (Jer. 12:14) Nin Jeremiah rẹ daghe ghe Osẹnobulua họn erọnmhọn nọnsọle, iruduba nin ọle ha mhọn ghe Jehova dẹ hẹnhẹn emhin ọn da dinmhin. Ranmhude ọnan, ọle da manman ha taan ọkhọle a nan erọnmhọn ji Aba ọle nin Osẹnobulua.
w04 5/1 12 ¶16
Ha Mhọn Izebhudu Bii Jeremiah
Bha Ji Mhan Zẹ Ikolu Nesẹmhan Nọnsẹn
16 Jeremiah da ta emhin ebhebhe nọn rẹkpa ọle rẹ ha mhọn izehudu. Ọle da yọle: ‘Mhẹn bha deba usun ẹbho ne jiẹ ojiẹ ọkhọlọ dotua ha ghọnghọn. Ranmhude obọ nọnsẹ zẹle mhẹn da dotua bhi ọsẹmhẹn, ranmhude uhọnmhunje ibhohiẹn nin uwẹ je mhẹn le.’ (Jeremiah 15:17) Dẹnin Jeremiah arẹ deba ikolu ne imhẹn mun obọ, ọle ọkpa ki fẹkẹ ha khian. Iriọ mhan yẹ lu ẹlẹnan. Mhan lẹnmhin ghe beji Paul nin odibo tale ‘ikolu ne imhẹn ria ikpẹ esili a,’ ọha rẹ ha yi ikpẹ esili nin mhan mọn da mhọn nanbhi ẹkẹ ikpe ne bunbun.—1 Corinthians 15:33.