Eji A Da Ne Emhin Nan Gbẹn Ọbhi Ebe ọsi Ikolo Unyẹnmhin bi Iwẹnna Oga Nọnsẹmhan
SEPTEMBER 4-10
EMHIN NE GHANLẸN NE RIBHI BAIBO | EZEKIEL 42-45
“A Kie Mun Oga Nọn Khiale Gbọ!”
(Ezekiel 43:10-12) “Ọmọn nọnsi okpea, Bhi ọsi uwẹ, khọkhọ ọne uwa oga man uwa nọnsi Izrẹl, nin ẹkhọle ha lu ele ranmhude olukhọ nọnsele. Ele ki yẹ luẹ emhanmhan nan rẹ bọn ọlẹn. 11 Ahamiẹn ẹkhọ lu ele bhi emhin nin ele lu rebhe, uwẹ ha ji ele lẹn emhanmhan ọsi ayotọ nanrẹ bọn ọne uwa oga, ebi a rẹ mhanmhanlẹn yẹ, eji a nan dagbare, bi eji a da nanbhi ọne uwa oga. Re emhanmhan ọsi ayotọ nanrẹ bọn ọne uwa oga man ele, bi uhi nesọle, emhanmhan ọsi ayotọ nan rẹ bọn ọne uwa bi uhi nesọle. Uwẹ ha gbẹn ele bhi otọ isira ele, nin ele da re obọ rẹkhan emhanmhan ọsi ayotọ nan rẹ bọn ọne uwa, yẹ lu rẹkhan uhi nesọle. 12 Ọnan hi uhi ọsi ọne uwa oga. Ọne otọ rebhe nọn nega okhun ọne ukoke, ọle hi eje khia nẹ. Ghọle! Ọnan hi uhi ọsi ọne uwa oga.
w99 3/1 8 ¶3
“Dene Ọkhọle Nọnsẹ Da” Uwa Oga Nọnsi Osẹnobulua!
3 Ọne imianlo nan nọn gba uhọnmhọnlẹn 40 rẹsẹbhi 48 bhi ebe nọnsi Ezekiel, da mun udu ọsi ibhokhan Izrẹl nan munọ kpanọ zeze. Ọ da rẹkpa ele rẹ lẹn ghe a dẹ kie mun oga nọn khiale gbọ! Rẹ nanbhi ọne ẹghe nin ha de, ọne imianlo nan kiẹn emhin nọn mun udu ọsi ene hoẹmhọn iJehova zeze. Uwedẹ nela ọ rẹ re izebhudu nin ele? Bha ji mhan fẹ ebi imianlo nin Ezekiel miẹn khin rẹji ene ibhọkhan Izrẹl nan. Ikpe emhin enẹn ọne imianlo tẹmhọnlẹn: uwa oga, ene ohẹn, ọkhaẹmhọn, bi ọne otọ.
it-2 1082 ¶2
Uwa Oga
Imianlo ọsi uwa oga nin Ezekiel miẹnlẹn. Bhi 593 B.C.E., beji ikpe 14 gbera fo nan dumhun iJerusalem bi uwa oga nọn ribhọ a, Ezekiel nọn yi ohẹn bi akhasẹ da miẹn imianlo. Bhi ẹkẹ ọne imianlo, a da re ọle ha khian ukpunu oke nọn manman yoyo. Bhi enin, Ezekiel da daghe udede uwa oga nọnsi Jehova. (Eze 40:1, 2) Nin Jehova rẹ re ẹkhọle lu ibhọkhan iJew nan muno kpanọ, bi nin ọle rẹ re obọ kpa ele rẹ fidenọn, sẹyẹ re ikoudure nin ene ga ọle nọnsẹn, Jehova da taman Ezekiel nọn taman ibhokhan Izrẹl emhin rebhe nin ọle daghe. (Eze 40:4; 43:10, 11) Ọne imianlo da wo manman tẹmhọn ebi a rẹ mhaan emhin kẹkẹ yẹ bhi ọne uwa oga. Ebi a rẹ mhaan emhin nan manman so ọle unun da ha yi “ukpokpo” (ukpokpo natiọle reed nọn taan sẹbhi, 3.11 m; 10.2 ft). Ọnọnkẹle da ha yi “cubit” (cubit taan sebhi, 51.8 cm; 20.4 in.). (Eze 40:5, ftn) Ranmhude ọne imianlo wo manman tẹmhọn ebi a rẹ mhaan emhin kẹkẹ yẹ, ọ da re ẹbho eso rẹọbhọ ghe uwa oga nin Ezekiel miẹn bhi imianlo, ọle da ha yi ijiẹmhin ọsi uwa oga nin Zerubbabel bọn, bhi ẹghe nin ene iJew rẹ la fikie vae bhi Jerusalem. Ọkpakinọn, eje soso iribhọ nan da gbẹn ọlẹn ghe ẹmhọanta khọnin.
(Ezekiel 44:23) “‘Ele ha man ẹbho nesẹmhẹn ikẹkẹ nọn ribhi emhin nọn khiale bi emhin nọn kpọ; ele ki man ele ikẹkẹ nọn ribhi emhin nọn khiakhia bi emhin nọn bha khiakhia.
(Ezekiel 45:16) “‘Ene ẹbho rebhe ne ribhi ọne otọ ki ha ọne oko nan ji ọne ọkhaẹmhọn nọnsi Izrẹl.
w99 3/1 10 ¶10
“Dene Ọkhọle Nọnsẹ Da” Uwa Oga Nọnsi Osẹnobulua!
10 Ọne ọta nan rebhe dẹ wo manman re ibhokhan Izrẹl ne kiẹn igbọn bhi Babylon ha ghọnghọn! Azagba-uwa rebhe dẹ ha mhọn otọ nọnsele kẹkẹ. (Yẹ fẹ Micah 4:4 ghe.) Oga ẹmhọanta dẹ wo gba ọne otọ. Sẹyẹ yere ghe bhi ọne imianlo nin Ezekiel miẹn, ọkhaẹmhọn dẹ ha nyẹnlẹn bhi otọ nin ibhokhan Izrẹl hian nanlẹn, beji a rẹ hian otọ nin ene ohẹn. (Ezekiel 45:16) Bhiriọ, ibhokhan Izrẹl ne fikiere dọ ha nyẹn bhi ọne otọ, dẹ re iyobọ nin ene ẹbho nin Jehova zẹle ne ha sun ele. Ele ki ha re obọ rẹkhan adia nọnsele. Ọne imianlo da rẹman ghe a dẹ mhanmhan emhin rebhe nọnsẹn, ọ da yẹ rẹman ghe okugbe bi ogbaga dẹ ha ribhọ.
Guanọ Emhin Oriọn ne Ghanlẹn
(Ezekiel 43:8, 9) Nin ele rẹ mun unuro nọnsele sikẹ unuro nọnsẹmhẹn, yẹ mun ukhuẹdẹ nọnsele bhi egbegbe ukhuẹdẹ nọnsẹmhẹn, nan ki da miẹn ghe, egbe-uwa ọkpa waa mhẹn bi ele a, ele da diriọ re okan sin elin nọnsẹmhẹn ranmhude akhailu nin ele lu. Ranmhude ọnan, mhẹn da re ohu fuẹn ele a. 9 Ejayẹnan nian, nin ele mun igboghẹ oriọn nọnsele bi ekuolinmhin ọsi ene ijie nesele kie bhi eji mhẹn ye re. Mhẹn ki ne ele dia rẹ sẹbhi ighegheghe.
it-2 467 ¶4
Elin
Itọn bi okan ibhokhan Izrẹl rẹ ha sin elin nọnsi Osẹnobulua, nin ele bha rẹ ka ha nyẹnlẹn rẹkhan uhi ne khiale nesi Jehova, beji ọkhẹke ẹbho nesi Osẹnobulua. (Eze 43:8; Am 2:7) Osẹnobulua da re oya nin ibhokhan Izrẹl ranmhude nin ele bha yẹ rẹ ha ga ọle. Ọ nan da re isẹhoa nin agbaẹbho nekẹle re ha re unun ji elin nọnsi Jehova. (Sẹyẹ fẹ Ps 74:10, 18; Isa 52:5.) Ene agbaẹbho nan bha ho ne rẹọbhọ ghe iJehova re oya nin ibhokhan Izrẹl. Ọnan zẹle nin ele da ha yọle ghe ranmhude Jehova bha sabọ gbega ẹbho nesọle, ọle zẹle nin ibhokhan Izrẹl da ha loya. Nin Jehova rẹ kpe elin nọnsọle khiale bhi ọne itọn nan, ọle da ranmhude elin nọnsọle ne ibhokhan Izrẹl fikie vae otọ nọnsele.—Eze 36:22-24.
(Ezekiel 45:9, 10) “Ọnan hi ebi Jehova nin Ebealẹn nọn Kokhun Nẹ tale: ‘Eji bha lu sẹ nin mhẹn bha riọ, ijie nesi Izrẹl!’ “‘Bha re ọkpẹnlẹn bhi okhọn bi ugbe bi udenyẹnyẹn nesẹbha, bha ha lu emhin nọn diale bi emhin nọn khiale. Bha hẹi yẹ gbe ẹbho nesẹmhẹn miẹn ele emhin nọnsele,’ iriọ iJehova Nin Ebealẹn nọn Kokhun Nẹ tale. 10 ‘Bha re ebi a rẹ mhaan emhin nọn gbale ha mhaan emhin, e’phah nan rẹ mhaan emhin nọn gbale, bi bath nan rẹ mhaan emhin nọn gbale.
it-2 140
Ibhohiẹn Nọn Gbale
Emhin nin Jehova wo guanọ nọn, nin ọrebhe ne ho ne kiẹn ọmọẹ ọle rẹ manman lẹn adia nọnsọle bhi ẹmhọn ibhohiẹn nọn gbale, yẹ ha re obọ rẹkhan ọlẹn. Emhin nọn diale nọn, nin Jehova rẹ ha guanọ ọnan bhi obọ ọsi imọẹ ọle rebhe. (Isa 1:17, 18; 10:1, 2; Jer 7:5-7; 21:12; 22:3, 4; Eze 45:9, 10; Am 5:15; Mic 3:9-12; 6:8; Zec 7:9-12)
Baibo Nan Tie
(Ezekiel 44:1-9) He brought me back by way of the outer gate of the sanctuary facing east, and it was shut. 2 Then Jehovah said to me: “This gate will remain shut. It is not to be opened, and no human will enter by it; for Jehovah, the God of Israel, has entered through it, so it must remain shut. 3 However, the chieftain will sit in it to eat bread before Jehovah, for he is a chieftain. He will come in through the porch of the gate, and he will go out through it.” 4 Then he brought me through the north gate to the front of the temple. When I looked, I saw that the glory of Jehovah had filled the temple of Jehovah. So I fell with my face to the ground. 5 Then Jehovah said to me: “Son of man, pay attention, watch, and listen carefully to everything I tell you about the statutes and the laws of the temple of Jehovah. Pay close attention to the entryway of the temple and all the exits of the sanctuary. 6 You must say to the rebellious house of Israel, ‘This is what the Sovereign Lord Jehovah says: “That is enough of your detestable practices, O house of Israel. 7 When you bring foreigners who are uncircumcised in heart and flesh into my sanctuary, they profane my temple. You present my bread, fat and blood, while my covenant is being broken because of all your detestable practices. 8 You have not taken care of my holy things. Instead, you assign others to take care of the duties in my sanctuary.”’ 9 “‘This is what the Sovereign Lord Jehovah says: “No foreigner living in Israel who is uncircumcised in heart and in flesh may enter my sanctuary.”’
SEPTEMBER 11-17
EMHIN NE GHANLẸN NE RIBHI BAIBO | EZEKIEL 46-48
“Elele Nin Ibhokian Izrẹl Ne Fikie Vae bhi Ẹbho Nọnsele Da Miẹn”
(Ezekiel 47:1) Ọ da kie re mhẹn fikie diọ bhi unuro nan rẹkhan nanbhi ọne uwa oga. Bhi enin mhẹn da daghe amẹn nẹ nanbhi otọ ọne unuro ọsi ọne uwa oga diọ bhi obọ ọsi east. Odalo ọsi ọne uwa oga, ọle kuẹlo bhi obọ ọsi east. Ọne amẹn da ha nẹ nanbhi otọ unuro nọn ribhi obera bhi ọne uwa oga, bhi obọ ọsi south ọsi ukhuo izọese.
(Ezekiel 47:7-12) Ẹghe nin mhẹn ki rẹ fikiere, mhẹn da daghe ghe, eran ne bunbun ribhi obọ veva ọsi ọne ẹdẹ. 8 Ọ da taman mhẹn yọle: “Ọne amẹn nan, obọ ọsi east ọ nẹ diọ, ọ ki sẹyẹ nẹ ha khian dọ gbera bhi Arabah, ọ ki dọ nẹ nanbhi okpẹdẹ. Ọ ha nẹ nanbhi okpẹdẹ, egbe ki daan ọne amẹn. 9 Usun emhin ne nyẹnlẹn ki sabọ ha nyẹnlẹn bhi ije ọne amẹn ki rẹ nẹ diọ. Ehẹn ki manman kpọa, ranmhude, ọne amẹn nan dẹ nẹ diọ bhi enin. Egbe ki daan amẹn nọn ribhi okpẹdẹ. Emhin rebhe ki ha nyẹnlẹn bhi ije ọne amẹn ki rẹ nẹ sẹ. 10 “Ene gbe ehẹn ki mundia bhi efẹnfẹn ọlẹn rẹ nanbhi Engedi rẹ dọ sẹbhi Eneglaim, eji a da mun ebi a rẹ gbe ehẹn ka dẹ ha ribhi enin. Unan ehẹn kẹkẹ ne bunbun dẹ ha ribhọ, bọsi ehẹn rẹ ribhi Okpẹdẹ nọn Khua. 11 “Ọ dẹ ha mhọn ekhuọrọ-khuọrọ bi odighi, egbe ida daan ele. A dẹ mun ele fia nin umhẹn. 12 “Unan eran kẹkẹ ne mọn ikpẹ nan le ki jẹre bhi efẹnfẹn veva ọsi ọne ẹdẹ. Ebe nọnsele ida khakha kua; la a ki miẹn ele bha mọn ikpẹ bhi ẹghe nọn khẹke. Uki-uki ele ha rẹ a mọn ikpẹ ọsọgbọn, ranmhude, amẹn non re ahu nin ele, uwa oga ọ ha nan nẹ vae. Ikpẹ nọnsele ki ha yi ebale. Ebe nọnsele ki ha yi ebi a rẹ hinmhin egbe.”
w99 3/1 10 ¶11-12
“Dene Ọkhọle Nọnsẹ Da” Uwa Oga Nọnsi Osẹnobulua!
11 Jehovah dẹ be nan erọnmhọn nin otọ nọnsele? Ọne ọta akhasẹ nan da wo re ewanniẹn ọbhi ọne inọnta nin. Bhi ọne imianlo, Ezekiel da daghe ẹdẹ nọn ha nẹ dagbare bhi ẹkẹ ọne uwa oga. Beji ọne ẹdẹ rẹ nẹ khian, iriọ ọ rẹ ha bhia bhọ. Amẹn nọn ribhi ọne ẹdẹ da manman ha nẹ rẹ nanbhi okpẹdẹ natiọle Dead sea. Ọ ki nanbhi ọne okpẹdẹ, ọ da re amẹn nọn irẹ mhọn iẹnlẹn ha nyẹnlẹn. A ki da ha gbe ehẹn bhi efẹn-efẹn ọne ẹdẹ rebhe. Bhi efẹn-fẹn ọne ẹdẹ, eran ne bun da ha ribhọ ne wo mọn ikpẹ bhi ẹghe rebhe, re ebale nin ọrebhe le, yẹ kiẹn ikhunmhun rẹji ọrebhe.—Ezekiel 47:1-12.
12 Rẹji ibhokhan Izrẹl nan muno kpanọ, ọne ive nan da manman re ọta akhasẹ nan ka ta khẹ wo deziẹn nọnsẹn bhi ọkhọ nọnsele. Akhasẹ eso nesi Jehova ka tẹmhọn ebi otọ Izrẹl da rẹ kiẹn otọ nin ẹbho manman ye bi otọ ọfubhegbe yẹ sade ele fikiere. Akhasẹ ne bunbun ka ta ebi otọ nin ẹbho iyẹ ye ha rẹ kie kiẹn otọ nin ẹbho manman ye yẹ. (Isaiah 35:1, 6, 7; 51:3; Ezekiel 36:35; 37:1-14) Ọnan zẹle ene ẹbho sabọ re ọkhọ bhọ ghe, erọnmhọn nọnsi Jehova dẹ gba ọne otọ rebhe, bọsi ẹdẹ nọn nẹ dagbare bhi ẹkẹ ọne uwa oga. Ọ ki re iẹnlẹn nin ọne otọ. Bhiriọ, agbaẹbho nọn rẹ yu bhi uwedẹ ọsi oriọn ki dọ ha nyẹnlẹn. Ene ẹbho ne fikiere dẹ ha mhọn ikpea bhi ẹwẹ ele, ne manman deziẹn bhi oga—ikpea ne khiale, ne yẹ deziẹn bọsi ene eran ne ribhi efẹn-efẹn ọne ẹdẹ. Ene ikpea nan dẹ mun ọkalo bhi ọne ẹsọn nan rẹ kie bọn ọne otọ. Isaiah sẹyẹ gbẹn ẹmhọn eso khẹ reji “eran ne khua ọsi ikhiale” ne da “kie bọn eji a mọn dunmhun sotọ.”—Isaiah 61:3, 4.
(Ezekiel 47:13, 14) Ọnan hi ebi Jehova Nin Ebeanlẹn Nọn Kokhun Nẹ tale: “Ọnan hi ọne otọ nin uwẹ ha hian, nọn ha yi alebhuku ọsi ulin-uwa 12 nọnsi Izrẹl. Obọ eva a da zẹ nin Joseph. 14 Bha dẹ le ọle bhi uku, yẹ gha ọle abọkpa-abọkpa. Mhẹn ka ve khẹ ghe, mhẹn dẹ mun ọne otọ nan nin aba bha odede. Ọle a mun nin bha nian bhi alebhuku.
w99 3/1 10 ¶10
“Dene Ọkhọle Nọnsẹ Da” Uwa Oga Nọnsi Osẹnobulua!
10 Ọne ọta nan rebhe dẹ wo manman re ibhokhan Izrẹl ne kiẹn igbọn bhi Babylon ha ghọnghọn! Azagba-uwa rebhe dẹ ha mhọn otọ nọnsele kẹkẹ. (Yẹ fẹ Micah 4:4 ghe.) Oga ẹmhọanta dẹ wo gba ọne otọ. Sẹyẹ yere ghe bhi ọne imianlo nin Ezekiel miẹn, ọkhaẹmhọn dẹ ha nyẹnlẹn bhi otọ nin ibhokhan Izrẹl hian nanlẹn, beji a rẹ hian otọ nin ene ohẹn. (Ezekiel 45:16) Bhiriọ, ibhokhan Izrẹl ne fikiere dọ ha nyẹn bhi ọne otọ, dẹ re iyobọ nin ene ẹbho nin Jehova zẹle ne ha sun ele. Ele ki ha re obọ rẹkhan adia nọnsele. Ọne imianlo da rẹman ghe a dẹ mhanmhan emhin rebhe nọnsẹn, ọ da yẹ rẹman ghe okugbe bi ogbaga dẹ ha ribhọ.
(Ezekiel 48:9, 10) “Ọne oko nin bha ha mun ji Jehova ki ha yi cubit 25,000 bhi utanmhin, bi cubit 10,000 bhi ubhiamhin. 10 Ọnan da ha yi oko nọn khiale nan ha mun nin ene ohẹn. Ọ dẹ ha yi cubit 25,000 bhi obọ ọsi north nọnsọle, bi cubit 10,000 bhi obọ ọsi west nọnsọle, bi cubit 10,000 bhi obọ ọsi east nọnsọle, bi cubit 25,000 bhi obọ ọsi south nọnsọle. Uwa oga nọnsi Jehova ki ha ribhi adesẹ ọle.
Guanọ Emhin Oriọn ne Ghanlẹn
(Ezekiel 47:1) Ọ da re mhẹn kiere vae bhi unuro ọsi ọne uwa oga. Bhi enin, mhẹn da daghe amẹn nọn nẹ khian obọ ọsi east. Ọ da ha nẹ nanbhi odotọ unuro nọnsi ọne uwa oga gbera. Odalo ọsi ọne uwa oga da kuẹlo bhi obọ ọsi east. Ọne amẹn da ha nẹ nanbhi odotọ obera ọsi ọne uwa oga gbera, obọ ọsi south ọsi ukhuo-izọese.
(Ezekiel 47:8) Ọ da taman mhẹn yọle: “Ọne amẹn nan, obọ ọsi east ọ nẹ diọ, ọ ki sẹyẹ nẹ ha khian dọ gbera bhi Arabah, ọ ki dọ nẹ nanbhi okpẹdẹ. Ọ ha nẹ nanbhi okpẹdẹ, egbe ki daan ọne amẹn.
(Ezekiel 48:30) Enan da ha yi eji a da dagbare bhi ọne agbaẹbho: Obọ nọn dene ẹlo bhi obọ ọsi north ki ha yi cubit 4,500.
(Ezekiel 48:32-34) “Obọ nọn dene ẹlo bhi obọ ọsi east dẹ ha yi cubit 4,500 bhi utanmhin. Geti ea ribhọ: geti ọkpa ki ha yi ọsi Joseph, geti ọkpa ki ha yi ọsi Benjamin, geti ọkpa ki ha yi ọsi Dan. 33 “Obọ nọn dene ẹlo bhi obọ ọsi south ki ha yi cubit 4,500. Geti ea ribhọ, geti ọkpa ki ha yi ọsi Simʹe·on, geti ọkpa ki ha yi ọsi Isʹsa·char, geti ọkpa ki ha yi ọsi Zebʹu·lun. 34 “Obọ nọn dene ẹlo bhi obọ ọsi west ki ha yi cubit 4,500 bhi utanmhin. Geti ea ribhọ, geti ọkpa ki ha yi ọsi Gad, geti ọkpa ki ha yi ọsi Ash’er, geti ọkpa ki ha yi ọsi Naph’tali.
w99 3/1 11 ¶14
“Dene Ọkhọle Nọnsẹ Da” Uwa Oga Nọnsi Osẹnobulua!
14 Ene emhin nan ọkpa be mun imianlo nọnsi Ezekiel sẹ? Eye; ọne imianlo sẹyẹ munsẹ bhi emhin nọn kpọnọ gbera ọnin. Riale: Uwa oga nin Ezekiel miẹn bhi imianlo, a ida sabọ bọn ọlẹn beji Ezekiel rẹ khọkhọ ọle. Ẹmhọanta nọn ghe, ibhokhan Izrẹl wo gene rẹọ bhi ọne imianlọ nan, yẹ lu rẹkhan emhin eso bhọ beji a rẹ tale tee. Ọkpakinọn, Ukoke ọsi Moriah nin uwa oga nin khẹ ka ha ye ida gua ọne uwa oga nin Ezekiel miẹn bhi imianlo nan. Deba ọnin, uwa oga nin Ezekiel miẹnlẹn bha ha ribhi eje ẹbho ne bunbun da nyẹnlẹn, eji ọbhebhe nọn ree bhi eji ẹbho da nyẹnlẹn a da bọnlẹn. Sokpan, agbaẹbho ọsi Jerusalem nin ẹbho ne bunbun da nyẹnlẹn, nan da ka bọn uwa oga nin ọhẹnhẹn, enin a da sẹyẹ bọn uwa oga nọnzi eva. (Ezra 1:1, 2) Sẹyẹ, ẹdẹ ọsaje bha nẹ dagbare bhi uwa oga nọn ribhi Jerusalẹm ghẹdẹ. Bhiriọ, obhi uwedẹ khere ọne ọta akhasẹ nọnsi Ezekiel rẹ munsẹ bhi egbe ibhokhan Izrẹl nin ẹdẹlẹ. Ọnan rẹman mhan ghe, ọne imianlo nan mhọn imunsẹ ọsi oriọn, nọn kpọnọ gbera imunsẹ nin ibhokhan Izrẹl nin ẹdẹlẹ miẹnlẹn.
(Ezekiel 47:6) Ọ da nọọn mhẹn yọle: “Uwẹ daghe ọnan, ọmọn nọnsi okpea?” Bhiriọ, ọ da rẹ mhẹn khian fikie efẹnfẹn ọne ẹdẹ.
it-2 1001
Ọmọn Nọnsi Okpea
Re nanbhi Genesis rẹ sẹbhi Malachi, ebe nọnsi Ezekiel ọne ẹmhọn nan da bun nẹ. O gbera igba 90 nin Jehova tie Ezekiel “ọmọn nọnsi okpea” bhi ẹkẹ ebe nọnsi Ezekiel. (Eze 2:1, 3, 6, 8) Bezẹle nan da noo ọne ẹmhọn nan eka igba ne bun sẹ nian? Ọ manman rẹman ghe, ikẹkẹ ribhi Ezekiel tobọle bi ọnọn nyan uhọnmhunje nọn ọle ha wewe. Ọria Ezekiel khin, sokpan Osẹnobulua Nọn Kọkhun Nẹ, ọle nyan ọne uhọnmhunje nin Ezekiel ha ta. Bhi Daniel 8:17, a da yẹ tie Daniel “ọmọn nọnsi okpea.”
Baibo Nan Tie
(Ezekiel 48:13-22) “Right next to the territory of the priests, the Levites will have a portion 25,000 cubits long and 10,000 wide. (The whole length will be 25,000 long and 10,000 wide.) 14 They should not sell, exchange, or transfer any of this choicest portion of the land, for it is something holy to Jehovah. 15 “The remaining area that is 5,000 cubits wide alongside the 25,000 cubit border will be for common use of the city, for housing and pasture ground. The city will be in the middle of it. 16 These are the city’s measurements: The northern border is 4,500 cubits, the southern border is 4,500, the eastern border is 4,500, and the western border is 4,500. 17 The pasture ground of the city will be 250 cubits to the north, 250 to the south, 250 to the east, and 250 to the west. 18 “The length of the remaining portion will correspond to the holy contribution, 10,000 cubits to the east and 10,000 to the west. It will correspond to the holy contribution, and its produce will provide food for those serving the city. 19 Those who are serving the city from all the tribes of Israel will cultivate it. 20 “The whole contribution is 25,000 cubits square. You should set it aside as the holy contribution along with the possession of the city. 21 “What remains on both sides of the holy contribution and of the possession of the city will belong to the chieftain. It will be alongside the 25,000 cubit borders that are east and west of the contribution. It will correspond to those adjoining portions, and it will be for the chieftain. The holy contribution and the sanctuary of the temple will be in the middle of it. 22 “The possession of the Levites and the possession of the city will be between what belongs to the chieftain. The chieftain’s territory will be between the boundary of Judah and the boundary of Benjamin.
SEPTEMBER 18-24
EMHIN NE GHANLẸN NE RIBHI BAIBO | DANIEL 1-3
“Elele Nanbhọ Re Sade Mhan Sun Rẹkhan IJehova”
(Daniel 3:16-20) Shaʹdrach, Meʹshach, bi A·bedʹne·go da wanniẹn ọne ojie yọle: Eo Neb·u·chad·nezʹzar, ọ bha khẹke nin mhan gbo ha wanniẹn uwẹ ọta bhi ọne ẹmhọn nan. 17 Ahamiẹn iriọ ọ da ha khin, Osẹnobulua nọnsẹmhan nin mhan ga dẹ sabọ hinmhin mhan bhi ẹkẹ ọne uwa eranlẹn, yẹ hinmhin mhan bhi obọ nọnsẹ, eo ọnojie. 18 Ọkpakinọn, aharẹmiẹn ọle bha hinmhin mhan, Eo ọnojie, mhan ho nin uwẹ lẹn ghe, mhan ida ga osẹ nesẹ, la ga amanzẹ ọsi golu nin uwẹ man mundia. 19 Bhiriọ, Neb·u·chad·nezʹzar da manman ha khọ ẹkẹ iShaʹdrach, Meʹshach, bi A·bedʹne·go sẹbhi eji a da miẹn ghe, ẹlo nọn rẹ ha ghe ele bha yẹ ha mhẹn bhi uhọnmhọn. Ọ da je nan fie ọbhi ọne eranlẹn, beji ọ ha da re igba ihinlọn to gbera beji ọ ka to sẹ khẹ. 20 Ọ da je ikpea ne khua bhi ẹwẹ eyọkhọnlẹn nesọle nin ele re ukpiri rẹ gba iShaʹdrach, Meʹshach, bi A·bedʹne·go, ele ha yẹ mun ele fi bhi ọne uwa eranlẹn nọn manman wo ha to.
w15 7/15 25 ¶15-16
Gbega Asun-Rekhan Nin Uwẹ Mhọn Da Agbejele Nọnsi Osẹnobulua
15 A dẹ miẹn ẹghe nin ọdeọde bhi ẹwẹ Esali Jehova ha rẹ ke egbe ọle re bhi idia nin ọkhọ nọnsọle ha da taman ọlẹn nin ọle hẹi deba ẹbho nekẹle lu emhin nin ele lu—ọ sabọ rẹ ha yi ẹbho nin ele ko wẹnna, la otu-isiku, la ediake, la ibhiọ, la eria ọbhebhe. (1 Pet. 2:19) Mhan dẹ dikẹ! Mhan hẹi ji ọle han mhan ilo sade ọne agbọn nan he imhan ranmhude nin mhan rẹ dikẹ. Jesu ka tale ghe iriọ ọ da ha khin. Rẹji ẹbho ne bunbun ne kpokpo mhan, ọbha mun ele ẹlo kore ebezẹle nọn da manman khẹke nin ene ga Osẹnobulua hẹi deba ibo soso. Rẹji mhan, okpemhin nọn manman khẹke nọn nin mhan hẹi deba ibo soso.
16 Ranmhude asun-rẹkhan nin mhan mhọn da iJehova, ọkhẹke nin mhan hẹi ji ofẹn mun mhan sade ene kpokpo mhan re ofẹn mun mhan. (Dan. 3:16-18) Nan rẹ ha mun ofẹn eria sunu ji ọrebhe. Sokpan, ikẹ ọ rẹ nọghọ ene usẹn nin ele rẹ dikẹ bhi ibo ele. Ahamiẹn ghe, imọn nesẹ miẹn ekpokpo ranmhude ele bha ka rẹ ga iflagi ọsi agbaẹbho la lu iluemhin rẹji agbaẹbho, ọkhẹke nin uwẹ rẹkpa ele ẹjẹje. Ẹghe nin bha ha rẹ a lu oga azagba-uwa, uwẹ ha rẹkpa imọn nesẹ rẹ lẹn ebezẹle nọn da khẹke nin ele hẹi lu emhin nọn sẹriọ. Bhiriọ, ele ki sabọ mundia nọnsẹn, ofẹn ida mun ele. Man ele ebi ele ha sabọ rẹ ta ebi ele rẹọi yẹ bhi uwedẹ ekpẹn bi uwedẹ nọn ha rẹ khiakhia bhi ẹhọ. (Rom. 1:16) Deba ọnin, uwẹ sabọ yẹ tobuwẹ dọ re otọ ene ẹmhọn nan man ene man ele emhin bhi isiku.
(Daniel 3:26-29) Neb·u·chad·nezʹzar da khian sikẹ odẹ ọsi ọne uwa eranlẹn yọle: “Shaʹdrach, Meʹshach, bi A·bedʹne·go, ibha nin odibo nọnsi Osẹnobulua nọn Kokhun Nẹ, bha dagbare vae bhi enan! Shaʹdrach, Meʹshach, bi A·bedʹne·go da dagbare bhi ẹkẹ ọne eranlẹn 27 Ene ijie, ene unakpa, ene govanọ, bi ene ekhaẹmhọn nesi ọnojie rebhe ne sikoko bhi enin da daghe ghe, ọne eranlẹn bha lu ene ikpea nan emhin soso bhi egbe; eto ọkpa nọnsele nọn to khi iribhọ. Ukpọn nọnsele da yẹ wo dia beji ọ ka ye khẹ. Ighogho eranlẹn bhọ bha ya bhi egbe nọnsele hiehie. 28 Neb·u·chad·nezʹzar ki da yọle: Ogẹn hi ọsi Osẹnobulua nọnsi Shaʹdrach, Meʹshach, bi A·bedʹne·go, nọn je ẹhi nọnsọle dọ rẹ hinmhin edibo nesọle. Ele da mun udu nyan ọlẹn gbudu ra uhi nọnsi ọnojie. Nin ele ha rẹ ga osẹ ọbhebhe gbera Osẹnobulua nọnsele, ele da muegbe nin ele rẹ yu. 29 Ranmhude ọnan zẹle mhẹn gbe ọne uhi nan nian ghe, ẹbho soso, la agbaẹbho, la urolo nọn ki rẹ ha khin, nọn re unun ji Osẹnobulua nọnsi Shaʹdrach, Meʹshach, bi A·bedʹne·go, a ha gia-gia ele a, a ki re uwa nọnsele kiẹn ilatrin nin ọrebhe yo; ranmhude, osẹ ọbhebhe iribhọ nọn sabọ hinmhin ọria beji ọne Osẹnobulua nan rẹ hinmhin ọria.”
w13 1/15 10 ¶13
Ha Mhọn Izebhudu—Jehova Ribhi Ikeke Ẹ!
13 Bhi ore nọnzi ihilọn ọkuẹsẹ a biẹ Jesu, ibhokhan ea ne ga iJehova da manman rẹman ghe, Osẹnobulua re elele nin ene mhọn urẹọbhọ bi izebhudu. Ibhokhan Izrẹl ele ha khin. Nebuchadnezzar nin ojie ọsi Babylon da tie okperia kẹkẹ bhi agbaẹbho ọsi Babylon koko. Ọ da taman ele ghe, nin ele ha ga amanzẹ nọn manman yoyo nin ọle re igolu man mundia. Ọria nọn bha ka lu iriọ, a ki mun ọlẹn fi bhi uwa eranlẹn yẹ tuẹ ọle a sẹsẹ. Ene ibhokhan ea nan da re unun ekpẹn taman iNebuchadnezzar yọle: “Osẹnobulua nọnsẹmhan nin mhan ga dẹ sabọ hinmhin mhan bhi ẹkẹ ọne uwa eranlẹn, yẹ hinmhin mhan bhi obọ nọnsẹ, Eo ọnojie. Ọkpakinọn, aharẹmiẹn ọle bha hinmhin mhan, Eo ọnojie, mhan ho nin uwẹ lẹn ghe, mhan ida ga osẹ nesẹ, la ga amanzẹ ọsi golu nin uwẹ man mundia.” (Dan. 3:16-18) Okha ọsi uwedẹ ọhan-ilo nin Osẹnobulua rẹ hinmhin ene ibhokhan ea nan ribhi ebe nọnsi Daniel 3:19-30. Ẹmhọanta nọn ghe, asabọ miẹn a ida re uwa eranlẹn linlin mhan ghe bhi ọne agbọn nan. Ọrẹyiriọ, mhan sẹyẹ miẹn edọnmhẹn kẹkẹ rẹji urẹọbhọ nọnsẹmhan. Mhan lẹn ghe, Osẹnobulua dẹ nan erọnmhọn mhan sade mhan re urẹọbhọ bi izebhudu man.
Guanọ Emhin Oriọn ne Ghanlẹn
(Daniel 1:5) Ọne ojie da sẹyẹ je nan ha re ebale nọnsọle bi anyọn nọnsọle nin ele ẹdẹ-ẹdẹ. Ikpe ea a da rẹ man ele emhin. Ọne ikpe ea ha gba, ele ki munhẹn ha wẹnna nin ọne ojie.
(Daniel 1:8) Daniel da mhanmhanlẹn bhi ẹkẹ ọkhọ nọnsọle ghe, ọle ida re ebale nọnsi ọnojie bi anyọn nọnsi ọnọjie fai egbe a. Bhiriọ, ọ da taman ọnọn wẹnna nin ojie nọn mhọn obọ bhi ọne ẹsọn nan ghe, ọle ida fai egbe nọnsọle a bhi uwedẹ nọn seriọ.
it-2 382
Meshach
Asabọ miẹn ene emhin ea nan zẹle nin ele da ha ghe ebale ọsi ọnojie bọsi emhin nọn ha fai ele a: (1) Ibhokhan iBabylon le ẹlanmhẹn nin uhi nọnsi ibhokhan Izrẹl yọle ọ bha khiakhia; (2) ele ida sabọ ha re ẹlo rẹkhan ebi a ha rẹ gbe ene ẹlanmhẹn an yẹ, si a dẹ daa ele aranlẹn nọnsẹn, la si ikpan-ikpan a rẹ gbe ele; (3) ẹlanmhẹn ne bunbun nin ele gbe, ẹbọ nọnsele a ka re ọle ga. Inian ọ yẹ dia ele ghe, ọnọn le bhi ọne elanmhẹn sẹyẹ deba ga bhi ene ẹbọ.—Da 1:8; yẹ fẹ 1Co 10:18-20, 28 ghe.
(Daniel 2:44) “Ẹghe ọsi ene ijie nin, Osẹnobulua nọn ribhi okhun ki mun ejele nan ida sabọ fuẹn an ghe gbọ. A ida re ọne ejele nin eria ọbhebhe. Ọne ejele dẹ dumhun ene ejele nekẹle nan rebhe a. Ọne ejele ọkpa ki ha gbẹloghe bhi ighegheghe,
w12 6/15 17, ẹkpẹti
HE BHỌ “ENE EJELE NEKẸLE NAN REBHE”?
Ọta akhasẹ nọn ribhi ebe nọnsi Daniel 2:44 yọle ghe, Agbejele nọnsi Osẹnobulua dẹ “dumhun ene ejele nekẹle nan rebhe a.” Ejele nin egbe kẹkẹ nọnsi ọne amanzẹ nan tẹmhọnlẹn bhi ebe nọnsi Daniel mundia nan, ele ọkpa ọne akhasẹ tẹmhọnlẹn.
Ugbẹloghe nọnsi eria nekẹle bhi ọne agbọn rebhe kii? Ọta akhasẹ ọbhebhe nọn diabe ọnan bhi ebe nọnsi Revelation manman re otọle man nọnsẹn. Enin ji mhan lẹn ghe, ijie ne ribhi ọne agbọn nan rebhe dẹ mun okhọn bu iJehova re, bhi “ukpẹdẹ nọn khua nọnsi Osẹnobulua nọn kokhun nẹ.” (Rev. 16:14; 19:19-21) Bhiriọ, ọiyi ejele nin ọne amanzẹ mundia nan ọkpa a ha dunmhun an bhi okhọn Armageddon, ugbẹloghe rebhe bhi ọne agbọn nan nọn.
w01 10/15 6 ¶4
Emhin Nọn Ha Sabọ Re Eghọnghọn Re bhi Ọne Agbọn Nan
Ọne ewanniẹn ribhi Daniel 2:44 nọn yọle: “Ẹghe ọsi ene ijie nin, Osẹnobulua nọn ribhi okhun ki mun ejele nan ida sabọ fuẹn an ghe gbọ. A ida re ọne ejele nin eria ọbhebhe. Ọne ejele dẹ dumhun ene ejele nekẹle nan [ọsi agbọn rebhe] rebhe a. Ọne ejele ọkpa ki ha gbẹloghe bhi ighegheghe.” Bezẹle nin Agbejele nọnsi Osẹnobulua ha da dunmhun ugbẹloghe ne ribhi ọne agbọn nan rebhe a? Ranmhude ene ejele nan bha ka fidenọ bhi ọkhọle nin ele mhọn ghe ele dẹ sabọ re egbe ele khian. Esu kọ ọne umueria ọbe nan obhi ọkhọle ọsi eria bhi ẹkẹ ogba ọsi Eden. Ẹbho ne mhọn ọne ọkhọle nan iguanọ ọmhẹn ọsi eria. Yẹ deba ọnin, Osẹnobulua ele ne khọnlẹn. (Psalm 2:6-12; Revelation 16:14, 16) Bhiriọ, mhan dẹ nọọn egbe mhan ọne inọnta nan: ‘Ugbẹloghe nọnsi Osẹnobulua mhan re obọ ọi la ọsi eria?’
Baibo Nan Tie
(Daniel 2:31-43) “You, O king, were watching, and you saw an immense image. That image, which was huge and extremely bright, was standing in front of you, and its appearance was terrifying. 32 The head of that image was of fine gold, its chest and its arms were of silver, its abdomen and its thighs were of copper, 33 its legs were of iron, and its feet were partly of iron and partly of clay. 34 You looked on until a stone was cut out, not by hands, and it struck the image on its feet of iron and of clay and crushed them. 35 At that time the iron, the clay, the copper, the silver, and the gold were, all together, crushed and became like the chaff from the summer threshing floor, and the wind carried them away so that not a trace of them could be found. But the stone that struck the image became a large mountain, and it filled the whole earth. 36 “This is the dream, and we will now tell the king its interpretation. 37 You, O king—the king of kings to whom the God of heaven has given the kingdom, the might, the strength, and the glory, 38 and into whose hand he has given men wherever they may dwell, as well as the beasts of the field and the birds of the heavens, and whom he has made ruler over all of them—you yourself are the head of gold. 39 “But after you another kingdom will rise, inferior to you; then another kingdom, a third one, of copper, that will rule over the whole earth. 40 “As for the fourth kingdom, it will be strong like iron. For just as iron crushes and pulverizes everything else, yes, like iron that shatters, it will crush and shatter all of these. 41 “And just as you saw the feet and the toes to be partly of clay of a potter and partly of iron, the kingdom will be divided, but some of the hardness of iron will be in it, just as you saw the iron mixed with soft clay. 42 And as the toes of the feet were partly of iron and partly of clay, so the kingdom will be partly strong and partly fragile. 43 Just as you saw iron mixed with soft clay, they will be mixed with the people; but they will not stick together, one to the other, just as iron does not mix with clay.
SEPTEMBER 25–OCTOBER 1
EMHIN NE GHANLẸN NE RIBHI BAIBO | DANIEL 4-6
“Uwẹ Be Ga iJehova Ẹghe Rebhe?”
(Daniel 6:7-10) Ene ekhaẹmhọn rebhe nesi ọnojie, ene unakpa, ene ijie, ene ekhaẹmhọn nesi ọnojie ne manman si okhun bi ene govanọ kugbe talọ mun ọne uhi nan gbọ, sẹyẹ tale gba ọle ukpẹ ghe, bhi ikpẹdẹ 30, ọria soso nọn ha nan erọnmhọn ji Osẹnobulua soso la okpea soso, gbera uwẹ, Eo ọnojie, a ki mun ọlẹn bhi uhiọ oduma. 8 Ejayenan, Eo ọnojie, uwẹ bhọ re obọ bhi ọne uhi nan rẹ mun ọlẹn gbọ, nan hẹi yẹ kie fi ọle denọ, beji a rẹ re uhi nọnsi Medes bi Persian khian, nan igbo sabọ fidenọ.” 9 Bhiriọ Da·riʹus nin ojie da re obọ bhi ọne uhi yẹ mun ọlẹn gbọ. Ẹghe nin Daniel ki rẹ lẹn ghe a re obọ bhi one uhi nan, ọ da gbera ha khian uwa nọnsọle. Windo ne ribhi okhun ọne uwa mun ẹlo da iJerusalẹm. Igba ea bhi ukpẹdẹ, ọle ki diguẹ ha nan erọnmhọn yẹ re ogẹn ji Osẹnobulua nọnsọle, beji ọle wo ka lu khẹ ẹdẹ-ẹdẹ ọkuẹsẹ ọne ẹghe nan.
w10 11/15 6 ¶16
Ene Ibhokhan—Bha Ji Ọta Nọnsi Osẹnobulua Ha Dia Bha
16 Bezẹle nin uwẹ ha da hẹnmhọn nin Jehova, arẹmiẹn ọria soso iribhi eji uwẹ ye? Yere ghe, ebi uwẹ ho nin uwẹ lu dẹ sabọ re iJehova ghọnghọn, la ọ ba ọle bhi egbe. (Gen. 6:5, 6; Prov. 27:11) Ebi uwẹ lu reso iJehova, ranmhude, ọle hoẹmhọn uwẹ. (1 Pet. 5:7) Ọle guanọ nin uwe hẹnmhọn nin ọle nin uwẹ da miẹn elele. (Isa. 48:17, 18) Ẹghe nin ẹbho eso ne ga iJehova bhi ẹghe ẹdẹlẹ rẹ fikeke gbe uhi nesọle, ọ da ha ba iJehova bhi egbe. (Ps. 78:40, 41) Ọkpakinọn, Ẹhi da tie iDaniel ‘okpea nin ẹmhọn ọlẹn ti Jehova bhọ’ ranmhude Jehova manman hoẹmhọn ọlẹn. (Dan. 10:11) Bezẹle? Ranmhude, Daniel hẹnmhọn nin Jehova, ọiyi bhi emhin nin ọle lu sira ẹbho ọkpa, rẹsẹbhi emhin nin ọle lu bhi ẹkhokho.—Tie Daniel 6:10.
w06 11/1 24 ¶12
Uwẹ Be Ghe Emhin Ne Khiale Beji Jehova Rẹ Ghe Ele?
12 Emhin ne bunbun ribhọ ne rẹtẹ iẹnlẹn ọsi ẹbho ne ga iJehova nin ele ho nin ele gbega. Ranmhude emhin ne khiale ene emhin nan khin rẹji ele. Ukolu nin mhan bi Jehova ko mhọnlẹn, emhin nọn khiale nọn. (1 Chronicles 28:9; Psalm 36:7) Ranmhude ọ manman ghan bhi ẹlo mhan, mhan iguanọ nin emhin soso de idobolo bhi ikolu nin mhan bi Jehova ko mhọnlẹn. (2 Chronicles 15:2; James 4:7, 8) Erọnmhọn rẹkpa mhan rẹ ha gbega ukolu nin mhan bi Jehova ko mhọnlẹn. Ranmhude erọnmhọn manman ghan bhi ẹlo nọnsi Daniel, ọ da sẹyẹ ha nan erọnmhọn ji Jehova, arẹmiẹn ọle lẹn ghe, iẹnlẹn nọnsọle ribhi okhẹnan sade ọle nan erọnmhọn ji Jehova. (Daniel 6:7-11) A da re ‘erọnmhọn ọsi enanzẹle’ khọkhọ emhin nọn vin-ohin nan tuẹ a rẹ ze ji Jehova bhi uwa oga. (Revelation 5:8; 8:3, 4; Leviticus 16:12, 13) Ọne arẹkhọkhọ nan rẹman ghe, emhin nọn khiale erọnmhọn khin. Ekpẹn nọn khua nọn rẹji mhan nin mhan rẹ mhọn ọne isẹhoa rẹ ha nan erọnmhọn ji Osẹnobulua nọn kokhun nẹ. Ọnan zẹle nin mhan da manman ghe erọnmhọn bọsi emhin nọn khiale.
(Daniel 6:16) Bhiriọ, ọnojie da je nan mun ọlẹn fi ọbhi uhio oduma. E da mun Daniel re sua ọle bhi uhio oduma. Ọnojie da taman iDaniel yọle: “Osẹnobulua nọnsẹ nin uwẹ wo ha ga ẹghe rebhe dẹ hinmhin uwẹ.”
(Daniel 6:20) Ẹghe nọn ki rẹ ha sikẹ ọne uhio, ọ da re uru akhiẹ sotie iDaniel. Ọne ojie da nọọn iDaniel yọle: Eo Daniel, nin odibo nọnsi Osẹnobulua nọn nyẹnlẹn, Osẹnobulua nọnsẹ nin uwẹ wo ha ga ẹghe rebhe ki sabọ hinmhin uwẹ bhi obọ ọsi ene oduma?”
w03 9/15 15 ¶2
Bezẹle Nọn Da Khẹke Nin Mhan Ha Nan Erọnmhọn Ẹghe-ẹghe?
2 Be iJehova ghe iDaniel yẹ? Ẹghe nin ẹhi natiọle Gabriel rẹ dọ re ewanniẹn bhi erọnmhọn ọso nin Daniel nanlẹn, ọ da yọle ghe, ‘okpea nin ẹmhọn ọlẹn ti Jehova bhọ,’ ọle iDaniel khin. (Daniel 9:20-23; The New English Bible) Bhi ọta akhasẹ nọnsi Ezekiel, Jehova da tie Daniel ọria nọn khiale. (Ezekiel 14:14, 20) Beji ikpe ne bunbun rẹ ha gbera, iriọ erọnmhọn nin Daniel nan ẹghe-ẹghe rẹ manman ha rẹ ọle sikẹ Osẹnobulua nọnsọle. Darius tobọle bhọ yẹ lẹn sẹriọ.—Daniel 6:16.
(Daniel 6:22, 23) Osẹnobulua nọnsẹmhẹn da je ẹhi nọnsọle rẹ khue unun ọsi ene oduma, ele bha kuan mhẹn hiehie, ranmhude ọ bha miẹn emhin ebe bhi obọ nọnsẹmhẹn; mhẹn bha lu uwẹ emhin ọbe soso, Eo ọnojie.” 23 Ọne ojie da manman ha ghọnghọn. Ọ da je nan mun iDaniel dagbare bhi ẹkẹ ọne uhio. Ẹghe nan ki rẹ mun iDaniel dagbare bhi ẹkẹ ọne uhio, emhin soso bha kuan ọlẹn, ranmhude, ọle mun udu nyan Osẹnobulua nọnsọle.
w10 2/15 18 ¶15
“Ọne Ẹlinmhin bi Ọne Obhiaha Wo Ha Yọle: ‘Vae!’ ”
15 Daniel ki gbe ukpasọn ọkpa fo bhi ẹkẹ uhio oduma, ọne ojie tobọle da ha khian eji ọne uhio ye. Ọ ki sẹbhi enin, ọ da sotie Daniel yọle: “Eo Daniel, nin odibo nọnsi Osẹnobulua nọn nyẹnlẹn, Osẹnobulua nọnsẹ nin uwẹ wo ha ga ẹghe rebhe ki sabọ hinmhin uwẹ bhi obọ ọsi ene oduma?” Daniel da jẹje wanniẹn ọnojie yọle: “Eo ọnojie, uwẹ dẹ ha nyẹn khian rẹ sẹbhi ighegheghe. Osẹnobulua nọnsẹmhẹn da je ẹhi nọnsọle rẹ khue unun ọsi ene oduma, ele bha kuan mhẹn hiehie, ranmhude ọ bha miẹn emhin ebe bhi obọ nọnsẹmhẹn; mhẹn bha lu uwẹ emhin ọbe soso, Eo ọnojie.” Ranmhude nin Daniel rẹ ha ga iJehova ẹghe-ẹghe, Jehova da nan erọnmhọn nanlẹn.—Dan. 6:19-22.
Guanọ Emhin Oriọn ne Ghanlẹn
(Daniel 4:10, 11) “‘Bhi ẹkẹ ọne imianlo nin mhẹn ha daghe bhi ẹkẹ iria-eria nọnsẹmhẹn, bhi ẹghe nin mhẹn rẹ ha wẹ bhi ukhuo nọnsẹmhẹn, mhẹn da daghe oran nọn manman taantaan bhi adesẹ otọ. 11 Ọne oran da wanre yẹ manman deziẹn. Ukpunun ọlẹn da taan sẹbhi okhun. A da ha daghe ọle bhi otọ agbọn nan rebhe.
(Daniel 4:20-22) “‘Ọne oran nin uwẹ daghe, nọn kiẹn oran nọn khua nọn manman deziẹn, nin ukpunun ọlẹn taan sẹbhi okhun, nan da ha daghe ọle bhi otọ agbọn nan rebhe, 21 nin ebe nesọle manman mhọn-ose a, nọn mọn ikpẹ ne bunbun rẹ re ebale nin ọrebhe le, nin elanmhẹn ẹwẹ nyẹn bhi odotọ ọle, nin afianmhẹn ne tin bhi okhun nyẹn bhi ikpabọ nesọle, 22 uwẹ ọne oran, Eo ọnojie, ranmhude uwẹ kiẹn ọnọn khua nọn manman deziẹn. Ukpọnọmhin nọnsẹ wanre sẹbhi okhun. Ugbẹloghe nọnsẹ sẹbhi eji otọ ki rẹ sẹ rebhe.
w07 9/1 18 ¶5
Emhin Eso Nan Miẹn Tie bhi Ebe ọsi Daniel
4:4:10, 11, 20-22—Be bhọ ọne udede oran nin Nebuchadnezzar miẹn bhi ebhohiẹ mundia nan? Nebuchadnezzar ọne okperan ka mundia nan ẹghe nin ọle rẹ ha gbẹloghe agbaẹbho nọn mhọn ahu nẹ. Ranmhude ọne ugbẹloghe nan tẹmhọnlẹn nan ‘gba otọ agbọn rebhe’ rẹman ghe, ọne okperan nan mundia nin emhin ọbhebhe nọn manman kpọnọn. Daniel 4:17 yọle ebi a miẹn bhi ọne ebhohiẹ nin mundia nin ugbẹloghe ọsi ‘Ọnọn Kokhun Nẹ’ rẹji eria ne ribhi otọ. Ọne okperan nan yẹ mundia nin ahu nọn khẹke iJehova nin ọle rẹ ha gbẹloghe emhin rebhe nin ọle man, manman nọn rẹji ọne otọ nan. Bhiriọ, ọne okperan nin mundia nin emhin eva. Bhi ọsọhẹnhẹn, ọ mundia nin ugbẹloghe ọsi Nebuchadnezzar. Bhi obọ nọnzeva, ọ mundia nin ahu nọn khẹke iJehova nin ọle rẹ ha gbẹloghe emhin rebhe nin ọle man.
(Daniel 5:17) Daniel da wanniẹn ọnojie yọle: “Uwẹ sabọ rẹ ne ẹseọhe nesẹ ha khian, yẹ ne emhin nin uwẹ ne ji mhẹn nin eria ebhebhe. Ọrẹyiriọ, mhẹn dẹ tie ọne ebe nan gbẹn man ọnojie, yẹ taman ọlẹn ebi ọne ebe mundia nan.
(Daniel 5:29) Bel·shazʹzar da yọle nan mun ukpọn nin kọlọ nọnsọle yi purple yọ iDaniel, a ha yẹ mun ileghe ọsi golu ọle bhi uru. A da wo lu ọle ẹjẹje. E da ha wewe ọle bhi ije rebhe ghe, ọle da kiẹn ọria nọnzi ea bhi ene gbẹloghe bhi ọne Ejele.
w88 10/1 30 ¶3-5
Ọta Nin Ẹria Ne Tie Ebe Nesẹmhan Nọọn
Ẹghe nin iDaniẹl ki rẹ vae, ọne ojie da sẹyẹ taman iDaniẹl ebi ọle yọle ghe ọle dẹ lu nin ọria nọn ha sabọ taman ọle ebi ọne emhin nan gbẹn bhi egbe-uwa mundia nan. Ọ da taman iDaniel ghe ọle dẹ mun ukpọn nin kọlọ nọnsọle yi purple yọ ọle, yẹ mun ileghe bhi uru nọnsọle, ọne ọria ki ha yi ọria nọnzi ea nọn kokhun nẹ bhi ọne agbaẹbho. Daniel da re ekpẹn taman ọne ojie yọle: “Uwẹ sabọ rẹ ne ẹseọhe nesẹ ha khian, yẹ ne emhin nin uwẹ ne ji mhẹn nin eria ebhebhe. Ọrẹyiriọ, mhẹn dẹ tie ọne ebe nan gbẹn man ọnojie, yẹ taman ọlen ebi ọne ebe mundia nan.”—Daniel 5:17.
Daniel bha yọle nan ha ọle osa soso fo ọle kuẹ tare ebi a re ọne emhin nan gbẹn bhi egbe-uwa ta. Ọne ojie sabọ re ne emhin ọhe nesọle ha khian, la ọ sabọ ne nin ọria ọbhebhe. Daniel da ta ebi emhin nan gbẹn bhi egbe-uwa mundia nan. Ọiyi ranmhude nan da ha ọle osa zẹle. Sokpan, ranmhude Jehova re ahu nanlẹn, nọn rẹ lu iriọ. Jehova nin Osẹnobulua nin ẹmhọanta guanọ nin ọne ojie lẹn ghe, ugbekhuelo bu iBabylọn vade.
Beji mhan miẹn tie bhi Daniel 5:29, ẹghe nin Daniel ki rẹ tie ebe na gbẹn bhi egbe-uwa fo, yẹ tare ebi a re ọle ta, ọnojie da sẹyẹ yọle nan ne ene emhin nin ọle vele nin Daniel. Daniel bha tobọle ne ọne ukpọn bi ileghe yọ, eria nin Belshazzar nin ojie jele, ele ne yọ iDaniel. Ọnan bha dikẹ bhi ebi Daniel tobọle ta bhi Daniel 5:17, ẹghe nọn rẹ rẹman ghe, ọiyi ranmhude ebi ọle ha miẹn bhọ zẹle nin ọle da tie emhin nan gbẹn bhi egbe-uwa.
dp 109 ¶22
Ikpọta Enẹn Nọn Fi Agbọn Denọn
22 Bhiriọ a da san ọne ido a. Babylon nọn yi agbaẹbho nọn khua dẹ de nin eyokhọnlẹn nesi Medo-Persian. Arẹmiẹn ghe ọta nin Belshazzar họn wo gene re egbe lọ ọle, ọ da sẹyẹ mun ive nin ọle vele sẹ. Ọ da taman edibo nesọle nin ele mun ukpọn nin kọlọ nọnsọle yi purple yọ iDaniel, yẹ mun ileghe ọsi golu bhi uru nọnsọle, ele ha yẹ mun Daniel rẹ ha wewe khian ghe, ọle ki ọria nọnzi ea nọn kokhun nẹ bhi ọne agbaẹbho. (Daniel 5:29) Daniel bha yọle nan hẹi mun ọne ekpẹn nan ọle bhi egbe, ranmhude ọle lẹnmhin ghe, ekpẹn nan mun nin ọria nin Jehova jele, Jehova a yẹ mun ọlẹn nan. Belshazzar sabọ rẹ ha riale ghe, Jehova dẹ mhọn itohan da ọle sade ọle mun ekpẹn nin akhasẹ nọnsi Jehova. Ahamiẹn iriọ ọle rẹ ha ria, ọ bha yẹ kẹ mun.
Baibo Nan Tie
(Daniel 4:29-37) Twelve months later he was walking on the roof of the royal palace of Babylon. 30 The king was saying: “Is this not Babylon the Great that I myself have built for the royal house by my own strength and might and for the glory of my majesty?” 31 While the word was yet in the king’s mouth, a voice came down from the heavens: “To you it is being said, O King Neb·u·chad·nezʹzar, ‘The kingdom has gone away from you, 32 and from mankind you are being driven away. With the beasts of the field your dwelling will be, and you will be given vegetation to eat just like bulls, and seven times will pass over you, until you know that the Most High is Ruler in the kingdom of mankind and that he grants it to whomever he wants.’” 33 At that moment the word was fulfilled on Neb·u·chad·nezʹzar. He was driven away from mankind, and he began to eat vegetation just like bulls, and his body became wet with the dew of the heavens, until his hair grew long just like eagles’ feathers and his nails were like birds’ claws. 34 “At the end of that time I, Neb·u·chad·nezʹzar, looked up to the heavens, and my understanding returned to me; and I praised the Most High, and to the One living forever I gave praise and glory, because his rulership is an everlasting rulership and his kingdom is for generation after generation. 35 All the inhabitants of the earth are regarded as nothing, and he does according to his own will among the army of the heavens and the inhabitants of the earth. And there is no one who can hinder him or say to him, ‘What have you done?’ 36 “At that time my understanding returned to me, and the glory of my kingdom, my majesty, and my splendor returned to me. My high officials and nobles eagerly sought me out, and I was restored to my kingdom, and even more greatness was added to me. 37 “Now I, Neb·u·chad·nezʹzar, am praising and exalting and glorifying the King of the heavens, because all his works are truth and his ways are just, and because he is able to humiliate those who are walking in pride.”