Eji A Da Ne Emhin Nan Gbẹn Ọbhi Ebe ọsi Ikolo Unyẹnmhin bi Iwẹnna Oga Nọnsẹmhan
FEBRUARY 4-10
EMHIN NE GHANLẸN NE RIBHI BAIBO | ROMANS 1-3
“Ha Dia Ọkhọle-Umueria Nọnsẹ”
(Romans 2:14, 15) Ẹbho ne iyi Jew, ne imhọn uhi, ha tobele re ọkhọ obọ ele lu emhin nin uhi tale, arẹmiẹn ghe ele imhọn uhi, uhi ele khin rẹji egbe ele. 15 Ene ẹbho nan hi ẹbho ne rẹman ghe a gbẹn ẹmhọn ne ribhi ẹkẹ uhi bhi ọkhọle nọnsele. Ọkhọle-umueria nọnsele ki ha sọsali nin ele. Ọkhọle nọnsele sabọ gbe ele asan la ọ sabọ zẹ ele obọ.
lvs 18 ¶6
Ọkhọle-Umueria Nọn Khiale bhi Ẹlo Nọnsi Osẹnobulua
6 Arẹmiẹn ghe ẹbho ne bunbun bha lẹn iJehova, ele lẹn emhin eso ne gba bi emhin eso ne bha gba. Be ele rẹ lẹn ye? Baibo yọle: “Ọkhọle nọnsele sabọ gbe ele asan la ọ sabọ zẹ ele obọ.” (Romans 2:14, 15) Bhi ọsi ijiẹmhin, ẹbho ne bunbun lẹnmhin ghe ọi mhẹn nan rẹ ra, la nan rẹ gbe ugbele. Ọkhọle-umueria nọnsele rẹkpa ele rẹ lẹn ọnan. Jehova re ọne ọkhọle nan nin mhan, nin mhan rẹ ha lẹn emhin nọn mhẹn bi emhin nọn imhẹn. Adia nin Osẹnobulua ne nin ẹbho, nọn ha rẹkpa ele rẹ nyẹn unyẹnmhin esili, ọle ẹbho yẹ re obọ rẹkhan sade ọkhọle-umueria nọnsele dia ele rẹ lu emhin nọn mhẹn.
(Romans 2:15) Ene ẹbho nan hi ẹbho ne rẹman ghe a gbẹn ẹmhọn ne ribhi ẹkẹ uhi bhi ọkhọle nọnsele. Ọkhọle-umueria nọnsele ki ha sọsali nin ele. Ọkhọle nọnsele sabọ gbe ele asan la ọ sabọ zẹ ele obọ.
lvs 19-20 ¶8-9
Ọkhọle-Umueria Nọn Khiale bhi Ẹlo Nọnsi Osẹnobulua
8 Ẹbho eso riale ghe ele ha lu emhin nọn ki rẹ khin nin ọkhọle nọnsele taman ele, ọle hi ghe ọkhọle-umueria nọnsele dia ele nọnsẹn. Ele ki ha riale ghe ahamiẹn ghe ọkhọle nọnsele bha gbe ele asan, ọ rẹman ghe emhin nọn mhẹn ele lu. Ọkpakinọn, ọkhẹke nin mhan yere ghe ọbha gba nin mhan fo. Ọkhọle nọnsẹmhan sabọ hiẹ mhan. Ọ sabọ hiẹ mhan sẹbhi eji a da miẹn ghe ọkhọle-umueria nọnsẹmhan bha yẹ sabọ dia mhan nọnsẹn. Baibo da yọle: “Ọkhọle ọsi ọria ki sẹ hiẹ ọria gbera emhin rebhe. Ọnọghọmhin nan rẹ dia ọle ọbhi uwedẹ. Họbhọ ha sabọ lẹn ọlẹn?” (Jeremiah 17:9) Bhiriọ, mhan sabọ munhẹn ha riale ghe emhin nọn bha gba gbamhin. Bhi ọsi ijiẹmhin, ọkuẹsẹ iPaul kiẹn iKristiẹn, ọle da wo manman ha kpokpo ene iKristiẹn. Ẹghe nin ọle rẹ ha lu ọnan, ọle da wo rẹọbhọ ghe emhin esili ọle ha lu. Bhi ọkhọle nọnsọle, ọle da ha riale ghe ọle mhọn ọkhọle umueria nọn khia. Ọkpakinọn, ẹghe nin ọle ki rẹ kiẹn iKristiẹn fo, ọle da yọle: “Jehova hi ọnọn fẹ mẹn ghe nọnsẹn.” (1 Corinthians 4:4; Acts 23:1; 2 Timothy 1:3) Ẹghe nin Paul ki rẹ luẹ kere ghe emhin nin ọle ha lu bha yẹẹ iJehova, ọle da fidenọ. Ọnan rẹman ghe, ọkuẹsẹ mhan lu emhin soso, ọkhẹke nin mhan ka nọọn egbe mhan, ‘Be iJehova guanọ nin mẹn lu?’
9 Mhan ha hoẹmhọn ọria, mhan ida guanọ nin mhan lu emhin nọn ha re ẹkẹ khọ ọle. Ranmhude mhan hoẹmhọn iJehova, mhan ida ho nin mhan lu emhin soso nọn ha re ẹkẹ khọ ọle. Ọkhẹke nin ofẹn manman ha mun mhan rẹ lu emhin nọn sọnnọn iJehova. Nehemiah da re ọnan man bhi iẹnlẹn nọnsọle. Ẹghe nin ọle rẹ ha yi gọvanọ, ọle bha re ọne ihe nan rẹ khuan afe nin egbe ọle. Bezẹle nin ọle bha da lu iriọ? Ọle da yọle: ‘Ranmhude ofẹn iJehova.’ (Nehemiah 5:15) Nehemiah bha guanọ nin ọle lu emhin soso nọn ha khọ iJehova bhi ẹkẹ. Bii Nehemiah, ofẹn yẹ mun mhan ẹlẹnan nin mhan rẹ lu emhin nọn sọnnọn iJehova. Sade mhan tie iBaibo ẹghe rebhe, mhan ki sabọ lẹn emhin ne ha yẹẹ iJehova.—Fẹ Endnote 6 ghe.
Guanọ Emhin Oriọn ne Ghanlẹn
(Romans 3:4) Hiehie! Ja miẹn ghe Osẹnobulua ta ẹmhọanta, aharẹmiẹn ghe ẹbho rebhe kiẹn ọbha-ohoghe. Beji a rẹ gbẹn ọlẹn yọle: “Nan miẹn ghe uwẹ hi ọnọn khiale bhi ọta nin uwẹ ta, yẹ miẹn ghe uwẹ a ha bhu nan sade a bhohiẹn uwẹ.”
w08 6/15 30 ¶5
Emhin Eso Nan Miẹn Tie bhi Ebe ọsi Romans
3:4. Ahamiẹn ghe ọta nin ẹbho ta dikẹ bhi ọta nin Osẹnobulua ta bhi ẹkẹ iBaibo, ẹmhọn nọn ribhi Baibo mhan ha rẹọ. Ọne ẹmhọn mhan ha yẹ re obọ rẹkhan. Iriọ mhan rẹ rẹman ghe “Osẹnobulua ta ẹmhọanta.” Mhan ha yẹ ha re ọhubhudu lu iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua, mhan ki sabọ rẹkpa ẹbho rẹ lẹn ghe Osẹnobulua hi ọnọn ta ẹmhọanta.
(Romans 3:24, 25) Bhiriọ, ẹseọhẹ a re ọle lu nin ele nan da tie ele eria ne khiale, ranmhude itohan nọn bha khẹke ele nin ọle mhọn da ele, rẹ nin obọ izọesẹ nin Jesu Kristi ze nọn rẹ fan ele fia. 25 Osẹnobulua da re ọle dagbare nọn ha yi izọese nan ha rẹ zọese bhi olukhọ sade a mhọn urẹọbhọ da aranlẹn nọnsọle. Ọle da lu ọnan nin ọle rẹ re ikhiale nọnsọle man. Ranmhude Osẹnobulua wo ha re iziengbe rẹ rẹhunmhan olukhọ nin ẹbho lu bhi ẹghe nọn gbera.
w08 6/15 29 ¶6
Emhin Eso Nan Miẹn Tie bhi Ebe ọsi Romans
3:24, 25—Be a rẹ sabọ re uyumhin nọnsi Jesu rẹ zọese nin ẹbho ne yu ọkuẹsẹ iJesu yu yẹ? Ẹghe nin Jesu rẹ yu ọbhi okhun oran bhi ukpe 33 C.E., ọle ọta akhasẹ nin Jehova ta bhi ebe nọnsi Genesis 3:15 rẹ munsẹ. (Gal. 3:13, 16) Bhi ẹlo nọnsi Jehova, ẹghe nin ọle rẹ ta ọne ọta akhasẹ dagbare bhi unun, ẹghenin ọ rẹ munsẹ, ranmhude a bha miẹn ebe ha zẹ ọne ọta akhasẹ bha munsẹ. Bhiriọ, arẹmiẹn ghe iJesu bha sẹ dọ yu, Osẹnobulua da sabọ ha re ọne izoẹse rẹ zọese nin imọn nesi Adam ne rẹọ bhi ive nọnsọle. Ọle da sabọ rẹhunmhan olukhọ nọnsele. Ranmhude izọese nọnsi Jesu, Osẹnobulua dẹ yẹ sabọ riọ ene ẹbho nan ne yu ọkuẹsẹ iJesu dọ yu.—Acts 24:15.
Baibo Nan Ha Tie
(Romans 1:1-17) Paul nin igbọn nọnsi Jesu Kristi, nan tiele nọn dọ ha yi etuegbe, nan zẹle nọn dọ tẹmhọn ọta nọn mhẹn nọn na obọ Osẹnobulua vae, 2 emhin nin ọle ve bhi otọ bhi ẹkẹ Ebenọnkhiale rẹ na obọ ọsi ene akhasẹ, 3 rẹji Ọmọn nọnsọle, nọn na bhi ulin uwa ọsi David vae, bhi ọsi efun. 4 Sokpan a ki re ahu nanlẹn, a da tie ọle Ọmọn nọnsi Osẹnobulua rẹ na bhi obọ ẹlinmhin ọsi ikhiale, ẹghe nan rẹ riọ ọle kpanọ bhi uu. Ehe, Jesu Kristi nin Ebeanlẹn mhan. 5 Rẹ na bhi obọ ọle mhan da miẹn itohan nọn bha khẹke mhan, bi ihe ọsi etuegbe, nin ene agbaẹbho rebhe sabọ hẹnmhọn nanlẹn yẹ mhọn urẹọbhọ da elin nọnsọle. 6 Bhi ẹwẹ ene agbaẹbho, a da yẹ tie bha nin bha dọ kiẹn ọsi Jesu Kristi.— 7 Rẹji ọrebhe nin Osẹnobulua hoẹmhọn ọlẹn ne ribhi Rome, nan tiele ne dọ ha yi ene khiale: Itohan nọn bha khẹke bha bi ọfure nọn na obọ Osẹnobulua nin Aba mhan bi Jesu Kristi vae ne bha dia. 8 Nin mẹn rẹ munhẹn, mẹn re ekhuẹnmhẹn ji Osẹnobulua nọnsẹmhẹn, rẹ na obọ iJesu Kristi ranmhude ibha rebhe. Ranmhude, bhi otọ agbọn rebhe, a wo tẹmhọn urẹọbhọ nin bha mhọn. 9 Osẹnobulua nin mẹn re ọkhọ mẹn rẹbhe rẹ ga, nin mẹn tẹmhọn ọne ọta nọn mhẹn rẹji Ọmọn nọnsọle, ọle hi ọsali nọnsẹmhẹn ghe, ẹghe ẹghe mẹn rẹ so bha unun bhi erọnmhọn nọnsẹmhẹn. 10 Mẹn ki ha bhii nin mẹn sha sabọ sẹbhi eji bha ye bhi iho nọnsi Osẹnobulua. 11 Ranmhude, ẹlo ibha nyan mẹn nin mẹn miẹn bha, nin mẹn da sabọ ne ẹseọhẹ ọsi oriọn nin bha, nọn ha re ibha deziẹn, 12 ọnin hi; nin mhan re urẹọbhọ nọnsẹmhan rẹ re izebhudu nin egbe, urẹọbhọ nọnsẹbha bi urẹọbhọ nọnsẹmhen. 13 Sokpan, mẹn guanọ nin bha lẹn ibhio, ghe igba ne bunbun mẹn rẹ mhanmhan ọlẹn nin mẹn sẹbhi eji bha ye—ọkpakinọn, rẹ sẹbhi ẹlẹnan, a bha ji mẹn da vae—nin mẹn da sabọ rọ ikpẹ eso bhi ẹwẹ ibha beji mẹn yẹ lu bhi agbaẹbho nekẹle. 14 Ọluosa mẹn khin rẹji ene iGreek bi ene eriọbhe, rẹji ene wanlan bi ene iwanlan. 15 Ranmhude ọnin, ọ yẹ wo bọbọ mẹn bhi egbe nin mẹn rẹ dọ ta ọne ọta nọn mhẹn man bha bhi Rome. 16 Ẹkhọle ilo mẹn nin mẹn rẹ ta ọne ọta nọn mhẹn. Bhi ọsi ẹmhọanta, ọle Osẹnobulua rẹ re umiẹnfan nin ẹbho rebhe ne rẹọbhọ. Rẹji ene ibhokhan iJew ka, ọkuẹse ene ibhokhan iGreek bhi egbe. 17 Ranmhude, ọle re ikhiale nọnsi Osẹnobulua man, rẹ na obọ urẹọbhọ bi rẹji urẹọbhọ. Beji a rẹ gbẹn ọlẹn yọle: “Ọria nọn khiale dẹ ha nyẹnlẹn ranmhude urẹọbhọ nọnsọle.”
FEBRUARY 11-17
EMHIN NE GHANLẸN NE RIBHI BAIBO | ROMANS 4-6
“Osẹnobulua Da Re Oyẹẹ Nọnsọle Man Mhan”
(Romans 5:8) Sokpan, Osẹnobulua da re oyẹẹ nọnsọle man mhan. Ẹghe nin mhan sẹ rẹ yi eria olukhọ, Jesu da yu nin mhan.
(Romans 5:12) Bhiriọ, beji olukhọ rẹ na bhi obọ okpea ọkpa vae bhi ọne agbọn nan, iriọ uu rẹ na bhi obọ olukhọ vae. Iriọ uu ki rẹ gha na ọrebhe bhi obọ ranmhude ọrebhe kiẹn ene lu khọ—.
Osẹnobulua Da Re Oyẹẹ Nọnsọle Man Mhan
5 Paul da munhẹn ha gbe otọ ọne ẹmhọn fanọan. Ọle da yọle: “Beji olukhọ rẹ na bhi obọ okpea ọkpa vae bhi ọne agbọn nan, iriọ uu rẹ na bhi obọ olukhọ vae. Iriọ uu ki rẹ gha na ọrebhe bhi obọ ranmhude ọrebhe kiẹn ene lu khọ.” (Rom. 5:12) Mhan dẹ sabọ lẹn otọ ọne ẹmhọn nan ranmhude okha ọsi ebi iẹnlẹn rẹ munhẹn yẹ ribhi ẹkẹ iBaibo. Okpea natiọle Adam bi okhuo natiọle Eve, ele Osẹnobulua ka man bhi ọne otọ nan. Ẹghe nin Osẹnobulua rẹ man ele, ele wo gba fo beji Osẹnobulua rẹ gba fo. Osẹnobulua da gbe uhi ọkpa nin ele. Ọle da taman ele ghe ele ha gbe obọ ra ọne uhi nin, ele ki yu. (Gen. 2:17) Ọkpakinọn, ele bha re obọ rẹkhan uhi nin Osẹnobulua gbe nin ele. Ele da mhọn akan-ehọ da Osẹnobulua. Ele da he Osẹnobulua. Ele bha guanọ nin Osẹnobulua ha gbeloghe ele, la nọn ha gbe uhi nin ele.—Deut. 32:4, 5.
(Romans 5:13, 14) Olukhọ ribhi ọne agbọn fo ọkuẹsẹ Uhi vae, ọkpakinọn, ahamiẹn uhi iribhọ, a ida sabọ yọle ghe ọria lukhọ. 14 Ọrẹyiriọ, rẹ na bhi ẹghe ọsi Adam rẹ dọ sẹbhi ẹghe nọnsi Moses, uu da ha yi ojie bhi egbe ọrẹbhe, rẹ sẹbhi egbe ọsi ẹbho ne bha lukhọ beji Adam nọn khọ ọnọn vade rẹ lukhọ.
Osẹnobulua Da Re Oyẹẹ Nọnsọle Man Mhan
6 Adam gbe obọ ra uhi nọnsi Osẹnobulua fo ọle kuẹ munhẹn ha biẹ imọn. Ranmhude ọnan, imọn nesọle rebhe da le olukhọ bi uu bhi uku. Ẹmhọanta nọn ghe ọiyi ele le bhi oran nin Osẹnobulua yọle nan hẹi le. Bhiriọ, a bha ka ọne olukhọ nin ele bhi uru. Bhi ọne ẹghe nan nian sẹyẹ, a bha sẹ gbẹn uhi soso re nin ele. (Gen. 2:17) Ọrẹyiriọ, imọn nesi Adam le olukhọ fo bhi uku. Iriọ uu bi olukhọ rẹ ha yi ojie bhi egbe ọrẹbhe rẹ dọ sẹbhi ẹghe nin Osẹnobulua rẹ re uhi nin ibhokhan Izrẹl. Ọne uhi nan ki rẹman ele ghe eria olukhọ ele khin. (Tie Romans 5:13, 14.) Mhan dẹ sabọ re olukhọ khọkhọ emianmhẹn eso nin aba bi inẹn mun nin imọn nesele. Ọkpakinọn, ikẹkẹ sẹyẹ ribhọ. Bhi azagba-uwa nin aba bi inẹn da mhọn ọne emianmhẹn nan, asabọmiẹn ghe ọiyi ene imọn nesele rebhe da mun ọne emianmhẹn. Sokpan, olukhọ bha dia iriọ. A bha miẹn ọkpa bhi imọn nesi Adam nọn sabọ re uhọnmhọn nẹ bhọ. Deba ọnin, uu ọ da si ji ele rebhe. Be ele ha rẹ miẹn uhọnmhọn bhi ọne ọkakale nan yẹ?
(Romans 5:18) Bhiriọ, ranmhude olukhọ ọkpa, ẹbho rebhe da kiẹn ẹbho nan bhu ohiẹn gbe. Iriọ yẹ nọn, ranmhude emhin esili ọkpa nan lu, a da tie ẹbho rebhe ẹbho ne khiale ne ha sabọ miẹn iẹnlẹn.
(Romans 5:21) Be ki nabhọre? Nan miẹn ghe, beji olukhọ bi uu rẹ lu ojie, iriọ itohan nọn bha khẹke mhan bi ikhiale ha yẹ rẹ lu ojie, yẹ re ẹbho miẹn iẹnlẹn ọsi ighegheghe rẹ na obọ iJesu Kristi nin Ebeanlẹn mhan.
Osẹnobulua Da Re Oyẹẹ Nọnsọle Man Mhan
9 Be iPaul re ọle ta nin ọle da yọle ghe “a da tie ẹbho rebhe ẹbho ne khiale”? Be ikpọta iGreek nan rẹ ta ene ẹmhọn nan mundia nan? Ghe ebi okpea ọkpa nọn zedu iBaibo tale rẹji ene ikpọta nan. Ọle da yọle: “Ikpọta nan noo sade a guẹzọ bhi ikotu, ọle ene ikpọta iGreek nan khin. Ẹlo nin Osẹnobulua rẹ ghe eria ne lukhọ, ọle ene ikpọta mundia nan. Ene ikpọta bha rẹman ghe ene eria gene fidenọ kiẹn eria ne khiale. Ene ikpọta re Osẹnobulua rẹ khọkhọ obhohiẹn nọn bhohiẹn bhi ikotu. A da mun ọluemhin ebe bu ọle re nin ọle bhohiẹn gbe ọle, ọkpakinọn, Osẹnobulua da bhu nanlẹn. Osẹnobulua da fan ọlẹn fia.”
10 Be ha sabọ re Osẹnobulua nọn ibhohiẹn eku bhu nin ọluemhin ebe, yẹ fan ọlẹn fia? (Gen. 18:25) Izọese ọsi ọmọn nọnsọle. Ranmhude ahoẹmhọn-egbe nin Osẹnobulua mhọn da mhan, ọle da je ukpọmọn ọkpa nọnsọle vae bhi ọne otọ nan. Ẹghe nin Jesu re ha ribhi ọne otọ nan, ọle da wo lu iho nọnsi Aba ọle. Ọle da ziẹngbe edọnmhẹn, ezuọzuọ bi oya. Ọle da mun urẹọbhọ nọnsọle mhọn rẹ sẹbhi ẹghe nin ọle rẹ yu ọbhi okhun oran. (Heb. 2:10) Ọne izọese nan nin Jesu rẹ egbe nọnsọle rẹ lu, ọle a rẹ zọese nin imọn nesi Adam, nan da sabọ fan ele fia bhi obọ olukhọ bi uu.—Matt. 20:28; Rom. 5:6-8.
Guanọ Emhin Oriọn ne Ghanlẹn
(Romans 6:3-5) La ibha bha be lẹn ghe imhan rebhe ne mianmẹn nin mhan rẹ kugbe deba iJesu yẹ mianmẹn nin mhan rẹ deba ọle bhi uu nin ọle yu? 4 Bhiriọ, rẹ na bhi imianmẹn nin mhan miẹn nin mhan rẹ deba ọle bhi uu nin ọle yu, a da rẹ mhan tọ ba ọle. Beji a da miẹn ghe, beji Jesu rẹ re uyi ọsi Aba ọle rẹ riọkpanọ bhi uu, mhan ki yẹ sabọ ha khian bhi iẹnlẹn ọsọgbọn. 5 Ahamiẹn mhan kugbe deba ọle bhi uwedẹ nin ọle rẹ yu, mhan dẹ yẹ gene kugbe deba ọle bhi uwedẹ nin ọle rẹ riọkpanọ bhi uu.
w08 6/15 29 ¶7
Emhin Eso Nan Miẹn Tie bhi Ebe ọsi Romans
6:3-5 Be a re ọle ta nan rẹ mianmẹn rẹ kugbe deba iJesu, bi nan rẹ mianmẹn rẹ deba ọle bhi uu nin ọle yu? Jehova ha re ẹlinmhin nọn khiale rẹ zẹ ọria nọn deba usun ọsi enanzẹle, ọne ọria ki kugbe deba iJesu. Ọle ki deba agbotu ọsi enanzẹle. Bhi ẹkẹ iBaibo, a da tie ọne agbotu nan egbe nọnsi Jesu. Jesu hi uhọnmhọn ọsi ọne agbotu.(1 Cor. 12:12, 13, 27; Col. 1:18) Iriọ enanzẹle rẹ mianmẹn rẹ kugbe deba iJesu. Be ele ki rẹ mianmẹn rẹ deba ọle bhi uu nin ọle yu yẹ? Bii Jesu, ele fi ikeke gbe emhin ne bunbun nin ele da sabọ ga iJehova nọnsẹn. Ele da yẹ fi ikeke gbe aribhọ ọsi ighegheghe bhi ọne otọ nan. Bhiriọ, arẹmiẹn ghe uyumhin nọnsele ida sabọ zọese bhi olukhọ beji uyumhin nọnsi Jesu lu, ele sẹyẹ re iẹnlẹn nọnsele rẹ zọese. Ele ha yu fo, nin ele riọkpanọ ha khian okhun, ọne imianmẹn nan ki gba.
(Romans 6:7) Ranmhude, ọria nọn yu, a gbe olukhọ nọnsọle kua.
Mhan Dẹ Sabọ Kiẹ Miẹn Ene Aba Mhan Nin Odede?
Ẹghe nan ha rẹ riọ ene bha khia kpanọ, emhin nin ele lu bhi ẹghe nin ele rẹ ka ha ribhi agbọn a da rẹ nin ele gui? Eye. Romans 6:7 yọle: “Ọria nọn yu, a gbe olukhọ nọnsọle kua.” Ene ẹbho nan re uyumhin nin ele yu rẹ haosa bhi olukhọ nọnsele. Bhiriọ, emhin nin ele lu beji ele riọkpanọ fo, ọle a da rẹ nin ele gui, ọ iyi emhin nin ele lu bhi ẹkẹ a bha lẹn sẹ. Elele nela ele da miẹn bhi ọnan?
Baibo Nan Ha Tie
(Romans 4:1-15) Beji ọ ki dia iriọ, be imhan ki da yọle ghe ọ yi elele nin Abraham miẹn, aba mhan bhi ọsi efun? 2 Bhi ọsi ijiẹmhin, ahamiẹn ghe iwẹnna nin Abraham lu zẹle nan da tie ọle ọria nọn khiale, ọle ki ha mhọn ebezẹle nin ọle ha da ha dẹgbọ, sokpan ọiyi rẹji Osẹnobulua. 3 Be bhọ Ebenọnkhiale tayẹ? “Abraham mhọn urẹọbhọ da Osẹnobulua, ranmhude ọnin, a da tie ọle ọria nọn khiale.” 4 Ọria ha wẹnna, ihaosa nọnsọle iyi itohan nọn bha khẹke ọle. Emhin nọn khẹke ọle nọn. 5 Bhi obọ nọnkẹle, ọria nọn bha wẹnna, nọn mhọn urẹọbhọ da Ọnọn tie ọria nọn bha khia ọria nọn khiale, urẹọbhọ nọnsọle zẹle nan da tie ọle ọria nọn khiale. 6 Beji David rẹ tẹmhọn eghọnghọn ọsi ọria nin Osẹnobulua ka ba eria ne khiale, arẹmiẹn ọne ọria bha wẹnna: 7 “Eghọnghọn hi ọsi eria nin Osẹnobulua gbe olukhọ nọnsele kua, ẹbho nan gue olukhọ nọnsele; 8 eghọnghọn hi ọsi ọria nin Osẹnobulua ida ne gui bhi olukhọ nin ọle lu.” 9 Ẹbho ne ruẹle ọkpa da miẹn ọne eghọnghọn nan? La ẹbho ne bha ruẹ yẹ deba? Ranmhude, mhan yọle: “A da tie Abraham ọria nọn khiale ranmhude urẹọbhọ nọnsọle.” 10 Idia nela Abraham ha ye ẹghe nan rẹ tie ọle ọria nọn khiale? Ẹghe nin ọle rẹ ruẹ fo, la ẹghe nin ọle bha sẹ rẹ ruẹ? Ọle bha sẹ ruẹ ẹghenin. 11 A da ki re iyaman nanlẹn, uruẹmhin, nan rẹ re obọ bhọ ghe a tie ọle ọria nọn khiale ranmhude urẹọbhọ nin ọle ha mhọn ẹghe nin ọle bha sẹ rẹ ruẹ, beji a da miẹn ghe ọle ki ha yi aba ọsi ẹbho rebhe ne mhọn urẹọbhọ arẹmiẹn ele bha ruẹ, nan da sabọ tie ele eria ne khiale. 12 Beji a da yẹ miẹn ghe ọle ki ha yi aba ọsi imọn nan ruẹle, ọiyi ẹbho ne re obọ rẹkhan uhi ọsi uruẹmhin ọkpa, sokpan ẹbho ne khian rẹkhan uwedẹ nin Abraham nin aba mhan rẹ re urẹọbhọ man bhi ẹghe nin ọle bha sẹ rẹ ruẹ. 13 Ranmhude, ọ iyi uhi zẹle nin Abraham la imọn nesọle da miẹn ọne ive ghe ọle dẹ le agbọn bhi uku, sokpan, urẹọbhọ nọn zẹle nan da tie ele ene khiale, ọle zẹle. 14 Ahamiẹn ghe ene re obọ rẹkhan uhi da le ọne uku, urẹọbhọ ki kiẹn ihoho. Ọne ive ki yẹ sotọ. 15 Bhi ọsi ẹmhọanta, ohu, ọle Uhi si re. Sokpan, bhi eji uhi iye, a imiẹn igbobọrauhi.
FEBRUARY 18-24
EMHIN NE GHANLẸN NE RIBHI BAIBO | ROMANS 7-8
“Uwẹ Re Ọkhọ Rebhe Khẹ Ọne Ẹghe?”
(Romans 8:19) Ranmhude, emhin nan manlẹn wo re ọkhọ rebhe khẹ ọne ẹghe nan ha rẹ re imọn nesi Osẹnobulua man.
w12 7/15 11 ¶17
Ji Jehova Re Isẹhoa Ọsaje Nin Uwẹ
17 Ẹghe nin Paul rẹ ha tẹmhọn emhin esili nin Osẹnobulua mhanmhan khẹ edibo nesọle ne ga ọle bhi ọne otọ nan, ọle da yọle: “Emhin nan manlẹn wo re ọkhọ rebhe khẹ ọne ẹghe nan ha rẹ re imọn nesi Osẹnobulua man.” Ọle da yẹ yọle: “A dẹ fan ebi a manlẹn tobọle fia bhi igbọn nọn ye bhi obọ egbe nọn sabọ wea, nin ele da ha mhọn isẹhoa nọn mhẹn an nin imọn nesi Osẹnobulua mhọnlẹn.” (Rom. 8:19-21) Ẹbho ne ha nyẹn bhi ọne otọ nan bhi ighegheghe, ele hi “emhin nan manlẹn” nan tẹmhọn ọlẹn bhi ọne iBaibo nan. Elele nọn khua dẹ sẹ ele bhi obọ ẹghe nan ha rẹ re “imọn nesi Osẹnobulua man.” Ẹghela a da rẹ munhẹn ha re ele man? Ẹghe nin enanzẹle ha rẹ deba iJesu ne emhin ebe sibhi ọne agbọn re, yẹ sun “usun ẹbho ne bunbun” nabhi agbọn ọsọgbọn.—Rev. 7:9, 14.
(Romans 8:20) Ranmhude, a mun emhin nan manlẹn rẹ kiẹn ihoho. Ọ iyi iho nọnsọle a rẹ lu ọle. Sokpan, rẹ nin obọ ọnọn mun ọle rẹ kiẹn ihoho nọn, ranmhude ọne ikhuaẹloghe.
w12 3/15 23 ¶11
Bha Ha Ghọnghọn Ranmhude Ikhuaẹloghe Nin Bha Mhọnlẹn
11 Ikhuaẹloghe nela imhan mhọnlẹn? Jehova da re ikhuaẹloghe nin mhan ẹghe nin ọle rẹ ve ọne ive bhi ogba ọsi Eden ghe “ọmọn” ribhọ nọn ha miẹn mhan fan bhi obọ ọsi Esu. (Rev. 12:9; Gen. 3:15) Jesu hi ọria kpataki nan ha tẹmhọn ọlẹn bhi enan. (Gal. 3:16) Uyumhin nin ọle yu, bi uriọkpanọ nin ọle riọkpanọ, ọle zẹle nin mhan da sabọ ha mhọn ọne iruduba ghe mhan dẹ miẹn umiẹnfan bhi obọ uu bi olukhọ. Ọne ikhuaẹloghe nan diẹn mun urẹman nan da re “imọn nesi Osẹnobulua man.” Enanzẹle ne ha deba iJesu gbẹloghe bhi okhun, ele hi ene imọn nesi Osẹnobulua. Ele hi obọ nọnzeva bhi ọne “ọmọn” nin Osẹnobulua tẹmhọn ọlẹn bhi ogba ọsi Eden. A dẹ re ele man bhi ẹghe nin ele ha rẹ deba iJesu dunmhun ọne agbọn nọn imhẹn nan an. (Rev. 2:26, 27) Ọnan ki re umiẹnfan nin ene ihuan nekẹle ne ha miẹn uhọnmhọn bhi ekpokpo nọn khua.—Rev. 7:9, 10, 14.
(Romans 8:21) ghe a dẹ fan ebi a manlẹn tobọle fia bhi igbọn nọn ye bhi obọ egbe nọn sabọ wea, nin ele da ha mhọn isẹhoa nọn mhẹn an nin imọn nesi Osẹnobulua mhọnlẹn.
w12 3/15 23 ¶12
Bha Ha Ghọnghọn Ranmhude Ikhuaẹloghe Nin Bha Mhọnlẹn
12 Ọfubhegbe nọn khua mhan da ha mhọnlẹn bhi ẹkẹ ene ikpe uli nin Jesu da rẹ gbẹloghe! Bhi ọne ẹghe nin, a dẹ sẹyẹ re imọn nesi Osẹnobulua man bhi uwedẹ ọbhebhe. Ele dẹ deba iJesu lu iwẹnna ọsi ohẹn. Ele ki rẹkpa mhan rẹ miẹn elele bhi izọese nọnsi Jesu. Ẹghenin, mhan ne da ha nyẹnlẹn bhi otọ ugbẹloghe ọsi ọne Agbejele dẹ munhẹn ha miẹn umiẹnfan bhi obọ uu bi olukhọ. Khere-khere, a ki fan mhan fia bhi obọ olukhọ bi uu. Sade mhan ga Osẹnobulua nọnsẹn sẹbhi ọkpẹnlẹn ọsi ene ikpe uli, yẹ gbera edọnmhẹn nọn kike, a ki gbẹn elin nọnsẹmhan bhi ẹkẹ ‘ebe ọsi iẹnlẹn.’ A iyẹ da gbo ọle sibhọre. Ẹghenin, mhan ki miẹn “isẹhoa nọn mhẹn an nin imọn nesi Osẹnobulua mhọnlẹn.” (Rev. 20:7, 8, 11, 12) Ikhuaẹloghe nọn mhẹn an gene khọnan!
Guanọ Emhin Oriọn ne Ghanlẹn
(Romans 8:6) A ha khu ọbhi ilọnmhọn efun a ki miẹn uu, a ha ki ha khu ọbhi emhin oriọn a ki miẹn iẹnlẹn bi ọfure.
w17.06 3
Uwẹ Be Yẹ Yere?
Be hi ikẹkẹ nọn ribhi ọria nọn “khu ọbhi ilọnmhọn efun” bi ọria nọn “khu ọbhi emhin oriọn”? (Rom. 8:6)
Emhin ne yẹẹ efun egbe, ọle ọria nọn khu ọbhi ilọnmhọn efun denọ ẹlo da. Ene emhin nan yẹẹ ọle rẹ lu. Ene emhin nan ọle tẹmhọn ọlẹn ẹghe rebhe. Ọle ki yẹ ha gẹn ele. Bhi obọ nọnkẹle, ọria nọn khu ọbhi emhin oriọn ki denọ ọkhọle nọnsọle ọbhi emhin ne rẹtẹ Osẹnobulua bi iho nọnsọle. Ọle ki ji ahu ẹlinmhin nọn khiale nọnsi Osẹnobulua ha dia ọle. Ọria nọn khu ọbhi ilọnmhọn efun dẹ miẹn uu bhọ. Sokpan, ọria nọn khu ọbhi emhin oriọn dẹ miẹn iẹnlẹn bi ọfure.—w16.12, pp. 15-17.
(Romans 8:26, 27) Bhi ọne uwedẹ nan yẹ, ọne ẹlinmhin yẹ rẹkpa mhan bhi eji mhan da wẹghẹ; ranmhude ọnọghọ nin mhan mhọn hi, mhan bha lẹn ebi mhan da nọọn bhi erọnmhọn beji ọ khẹke. Sokpan, ọne ẹlinmhin tobọle re ọta nin mhan bha ta dagbare rẹ bhii nin mhan. 27 Ọkpakinọn, ọnọn fẹ ọkhọle ghe lẹn ebi ọne ẹlinmhin ta, ranmhude emhin nọn diẹn mun iho nọnsi Osẹnobulua, ọle ọne ẹlinmhin bhii rẹji ene khiale.
w09 11/15 7 ¶20
Be Erọnmhọn Nọnsẹ Rẹman?
20 Ẹgheso, mhan ida lẹn ebi mhan ha ta sade mhan nan erọnmhọn. Paul nin odibo da yọle: ‘Ọnọghọ nin mhan mhọn hi, mhan bha lẹn ebi mhan da nọọn bhi erọnmhọn beji ọ khẹke. Sokpan, ọne ẹlinmhin tobọle re ọta nin mhan bha ta dagbare rẹ bhii nin mhan. Ọkpakinọn, Osẹnobulua nọn fẹ ọkhọle ghe lẹn ebi ọne ẹlinmhin ta.’ (Rom. 8:26, 27) Erọnmhọn ne bunbun ribhọ nin Osẹnobulua re ẹbho rẹ gbẹn ọbhi ẹkẹ Baibo. Aharẹmiẹn ghe mhan bha lẹn ebi mhan ha ta bhi erọnmhọn, ọle ki miẹn ene erọnmhọn nan ọbhi egbe, yẹ re ele wẹnna nin mhan. Osẹnobulua lẹn mhan nọnsẹn. Ọle yẹ lẹn emhin nin ahu ẹlinmhin nọnsọle rẹkpa eria rẹ gbẹn ọbhi Baibo. Ọne ẹlinmhin ha rẹkpa mhan rẹ bhii, ọle ki wanniẹn ọne erọnmhọn. Mhan ha ki manman lẹn ẹmhọn ne ribhi Baibo nọnsẹn, ebi mhan da bhii bhi erọnmhọn ida yẹ ha nọghọ mhan.
Baibo Nan Ha Tie
(Romans 7:13-25) Bhiriọ, emhin esili ki be si uu ji mẹn? Eye! Olukhọ si ọle, nan da sabọ rẹman ghe olukhọ si uu ji mẹn rẹ na bhi obọ ọsi emhin nọn mhẹn. Beji a miẹn ghe rẹ na bhi obọ ọsi ọne uhi, olukhọ ki manman ze egbe dagbare. 14 Ranmhude, mhan lẹnmhin ghe emhin oriọn ọne Uhi khin, ọkpakinọn, ọria efun imẹn khin, a khiẹn mẹn nin olukhọ. 15 Mẹn bha lẹn ebi mẹn lu bhi obọ. Ranmhude ọiyi emhin nin mẹn ho nin mẹn lu mẹn lu, emhin nin mẹn hele imẹn lu. 16 Aharẹmiẹn ghe ọiyi emhin nọn ri mẹn bhi ọkhọle imẹn lu, mẹn rẹọbhọ ghe ọne Uhi mhẹnmhin. 17 Ọkpakinọn, ọ iyi mẹn lu ọle, olukhọ nọn ri mẹn bhi egbe lu ọle. 18 Mẹn lẹnmhin ghe, emhin soso nọn mhẹn iri mẹn bhi egbe, bhi efun nọnsẹmhẹn; ranmhude mẹn gene guanọ nin mẹn lu emhin nọn mhẹn, ọkpakinọn, mẹn imhọn ọne ahu nin mẹn rẹ mun ọlẹn sẹ. 19 Ọiyi emhin nọn mhẹn nin mẹn ho nin mẹn lu mẹn lu, emhin nọn imhẹn nin mẹn iho nin mẹn lu, ọle mẹn lu. 20 Ahakimiẹn ghe emhin nin mẹn iguanọ nin mẹn lu ọle mẹn lu, ọ iyi mẹn yẹ diriọ lu ọle, olukhọ nọn nyẹnlẹn bhi egbe nọnsẹmhẹn lu ọle. 21 Bhi ọsi egbe mẹn, mẹn dọ luẹ ke ọne uhi nan re ghe: Ẹghe nin mẹn ha rẹ ha guanọ nin mẹn lu emhin nọn diale, emhin ẹbe ki vae dọ ne mẹn dia. 22 Bhi ẹkẹ ọkhọle nọnsẹmhẹn, uhi nọnsi Osẹnobulua gene wo ti mẹn bhọ, 23 ọkpakinọn, mẹn daghe uhi ọbhebhe bhi ẹkẹ egbe mẹn, nọn nin uhi nọn ribhi ọkhọle nọnsẹmhẹn dan, nọn mun mẹn bhi imun ha sua mẹn bu uhi ọsi olukhọ nọn ribhi ẹkẹ egbe mẹn. 24 Okpea nin oya gbele mẹn khin! Họla ha ki hinmhin mẹn bhi ọne egbe nọn kuẹlo bhi ọne uu nan? 25 Ekhuẹnmhẹn hi ọsi Osẹnobulua rẹ nin obọ iJesu Kristi nin Ebeanlẹn mhan! Bhiriọ, bhi ẹkẹ ọkhọle nọnsẹmhẹn, igbọn imẹn tọbọmhẹn khin rẹji uhi nọnsi Osẹnobulua. Ọkpakinọn, bhi efun nọnsẹmhẹn, igbọn mẹn khin rẹji uhi ọsi olukhọ.
FEBRUARY 25–MARCH 3
EMHIN NE GHANLẸN NE RIBHI BAIBO | ROMANS 9-11
“Ijiẹmhin ọsi Ọne Ọran Olive”
(Romans 11:16) Ahamiẹn obọ ọhẹnhẹn nan hian bhi emhin nan fuẹn kugbe nan rẹ lu ibrẹdi khiamhin, ọne emhin rebhe nan fuẹn kugbe yẹ khia. Ahamiẹn ghe iniẹn ọsi ọne oran khiamhin, ikpabọ ọsi ọne oran yẹ khia.
w11 5/15 23 ¶13
Ẹwanlẹn Nọnsi Osẹnobulua Wo Manman Dinmhin!
13 Paul nin odibo da re enanzẹle rẹ khọkhọ ikpabọ oran natiọle olive. (Rom. 11:21) Ọne oran olive nan gbọle da mundia nin ebi iho nọnsi Osẹnobulua rẹji akovẹn nin ọle deba Abraham gbe ha rẹ munsẹ yẹ. Iniẹn ọsi ọne oran khiamhin. Jehova iniẹn ọsi ọne oran mundia nan, ranmhude ọle hi ọnọn re iẹnlẹn nin usun ẹbho nin ọle re ọbhi ihe ọsi ibhokhan Izrẹl. (Isa. 10:20; Rom. 11:16) Egbe ọsi ọne oran da mundia nin Jesu, ranmhude ọle hi ọria kpataki nan tẹmhọn ọlẹn sade a yọle ‘ọmọn nọnsi Abraham.’ Ene ikpabọ rebhe ne ribhi ọne oran da mundia nin usun ọsi enanzẹle rebhe, ranmhude ele hi obọ nọnzẹva bhi ọne ‘ọmọn ọsi Abraham.’
(Romans 11:17) Ọrẹyiriọ, ahakimiẹn ghe a khuẹnẹn eso bhi ikpabọ ọsi ọne ọran kua, nan da gban uwẹ ba ọne oran, arẹmiẹn ghe oran olive ọsi ẹwẹ uwẹ khin, nin uwẹ da deba miẹn elele bhi ọmhẹn ọsi iniẹn ọne oran olive?
(Romans 11:20, 21) Ẹmhọanta khọnin! Ranmhude ele bha ha mhọn urẹọbhọ zẹle nan da khuẹnẹn ele kua. Sokpan, urẹọbhọ re uwẹ mundia. Hẹi dọ ha tẹngbemun. Ji ofẹn ha mun ẹn. 21 Ranmhude, ahamiẹn Osẹnobulua bha tohan ene ikpabọ oran ọsaje, ọle ida yẹ tohan uwẹ.
w11 5/15 24 ¶15
Ẹwanlẹn Nọnsi Osẹnobulua Wo Manman Dinmhin!
15 Be iJehova ki lu yẹ nin ọle rẹ mun iho nọnsọle sẹ? Paul da yọle ghe ẹghe nan rẹ khuẹnẹn eso bhi ikpabọ ọsi ọne oran olive nan gbọle kua, a da gban ikpabọ ọsi oran olive ẹwẹ ọbhi ihe ọsi ene a khuẹnẹn kua. (Tie Romans 11:17, 18.) Beji a rẹ gban ikpabọ ọsi oran olive ẹwẹ ba ọne oran olive nan gbọlẹ, iriọ ẹbho eso ne iyi iJew rẹ deba usun ọsi enanzẹle. Ẹbho eso ne sẹnian ha ribhi agbotu nọn ribhi Rome. Ene ẹbho nan da ki sabọ dọ deba ‘ọmọn nọnsi Abraham.’ Khẹkhẹ, ele rẹ diabe ikpabọ ọsi oran olive ẹwẹ. Ele bha rẹ ha mhọn ọne isẹhoa nin ele rẹ deba bhi ọne akovẹn nan. Ọkpakinọn, Jehova da tuje uwedẹ a nin ele rẹ dọ deba usun ẹbho nin ọle re ọbhi ihe ọsi ibhokhan Izrẹl.—Rom. 2:28, 29.
(Romans 11:25, 26) Ibhio, mhan bha guanọ nan miẹn ghe ibha bha lẹn ọne ọta ẹkhokho nan nọn khiale, nin bha hẹi dọ ha riale ghe ibha wan gbe: Ọkhọle ọsi ibhokhan Izrẹl eso wo gbin, ọkuẹsẹ eka ẹbho nan guanọ bhi ẹbho ne iyi ibhokhan Izrẹl gba. 26 Inian Izrẹl rebhe da rẹ miuhọnmhọn. Beji a rẹ gbẹn ọlẹn yọle: “Zion ọnọn ha miẹn ele fan ha na dagbare. Ọle ki ne emhin ne imhẹn sibhi Jacob re.
w11 5/15 25 ¶19
Ẹwanlẹn Nọnsi Osẹnobulua Wo Manman Dinmhin!
19 Bhi ọsi ẹmhọanta, iho nọnsi Jehova rẹji usun ẹbho nin ọle re ọbhi ihe ọsi ibhokhan Izrẹl gene wo munsẹ bhi uwedẹ ọhan-ilo. (Gal. 6:16) Beji Paul tale, ‘Izrẹl rebhe dẹ miuhọnmhọn.’ (Rom. 11:26) Itue 144,000 rebhe ne ribhi usun ọsi enanzẹle, ele hi Izrẹl rebhe nin Paul tẹmhọn ọlẹn. Ẹghe nin Jehova rẹyi ha sẹ, ọne Izrẹl nan rebhe dẹ lu iwẹnna ọsi ojie bi ohẹn bhi egua-okhun. Emhin soso iribhọ nọn ha zẹ iho nọnsi Jehova bha munsẹ!
Guanọ Emhin Oriọn ne Ghanlẹn
(Romans 9:21-23) Bela? Ọnọn man akhe ibe mhọn ọne ahu nin ọle rẹ re obọ ọkpa bhi ekẹn nin ọle fuẹn rẹ man emhin nan rẹ lu emhin nọn kiẹn ọlẹn, yẹ re obọ nọnkẹle man emhin nan rẹ lu emhin nọn bha kiẹn ọlẹn? 22 A ha ki miẹn ghe Osẹnobulua rẹ ha guanọ nin ọle re ohu bi ahu nọnsọle man, ọkpakinọn, ọle da mhọn iziẹngbe da emhin nan man ne sẹ ebi a ha re ohu dunmhun an? 23 Ahakimiẹn ghe nin ọle rẹ re ukpọnọmhin ọsi uyi nọnsọle man bhi ukegbe emhin nan manlẹn nan mhọn itohan da zẹle nin ọle da lu ọnan? Ẹbho nin ọle mun ele egbe ọbhi otọ khẹ uyi?
w13 6/15 25 ¶5
Ha ji Ibhude Nesi Jehova Dia Ẹ
5 Ahakimiẹn eria bha ka nin Jehova nin Ọman-emhin nọn Khua man ele? Uwedẹ nela iJehova ha ki rẹ noo ahu nọnsọle? Riale ebe ha sunu sade ekẹn bha ja rẹ man emhin nan ho nan re ọle man. Ọnọn man emhin ki re ọle man emhin ọbhebhe la ọ ki mun fia. Ẹghe ne bunbun, ahamiẹn emhin nan re ekẹn man bha kiẹn ọlẹn, obọ ọria nọn man ọne emhin ọ ye. Ọkpakinọn, ọ iyi riọ bhi ọsi Jehova. (Deut. 32:4) Ahamiẹn ọria bha ka nin Jehova man lẹn, obọ ọne ọria ọ ye. Uwedẹ nin ọria rẹ lu emhin sade iJehova man lẹn, ọle Jehova rẹ lẹn ebi ọle ha man lẹn kiẹn. Ene re egbe nanlẹn man nọnsẹn ki kiẹn emhin nan man nọnsẹn. Bhi ọsi ijiẹmhin, enanzẹle da ha yi ‘emhin nan mhọn itohan da’ nan man rẹ kiẹn ‘emhin nan rẹ lu emhin esili.’ Bhi obọ nọnkẹle, ene bha ka nin Osẹnobulua man ele ki ha yi ‘emhin ne sẹ ebi a ha re ohu dunmhun an.’—Rom. 9:19-23.
(Romans 10:2) Mẹn dẹ sabọ sosali nin ele ghe, ele mhọn ọkhọle nin ele rẹ ga Osẹnobulua, ọkpakinọn, ọbha ki diẹn mun ilẹnmhin nọn gbale.
it-1 1260 ¶2
Ọhubhudu
Ọhubhudu Nọn Bha Rẹkhan Odẹ. Ọria sabọ wo re ẹkẹata ha mhọn ọhubhudu, ọkpakinọn, asabọmiẹn emhin nin ọle mhọn ọhubhudu ba bha ti Osẹnobulua bhọ. Ọnan hi emhin nọn sunu ji ibhokhan iJew ne bunbun bhi ore nin ọhẹnhẹn. Ele da ha riale ghe a dẹ tie ele eria ne khiale ranmhude Uhi nọnsi Moses nin ele ha re obọ rẹkhan. Ọkpakinọn, Paul da rẹman ghe ọhubhudu nọnsele bha rẹkhan uwedẹ, ranmhude, ele bha ha mhọn ilẹnmhin nọn gbale. Bhiriọ, ikhiale nọn na obọ Osẹnobulua vae bha sẹ ele bhi obọ. Nin ele rẹ sabọ miẹn ọne ikhiale nan, yẹ miẹn umiẹnfan bhi obọ olukhọ, ọkhẹke nin ele daghe eji ele da fidọn. Ele ki yẹ fidenọ bu Osẹnobulua re rẹ na bhi obọ iJesu Kristi. (Ro 10:1-10) Ọria nọn mhọn ọhubhudu nọn bha rẹkhan odẹ iPaul rẹ ha khin. Ọle da wo manman ha re ọhubhudu ga bhi oga natiọle Judaism. Ọle da ha re oya nin ẹbho ne rẹkhan iJesu. Ọle da wo situa ha re obọ rẹkhan Uhi nan na bhi obọ iMoses gbe. (Ga 1:13, 14; Php 3:6) Ọhubhudu nin ọle ha mhọn bhi ọne oga nan bha rẹkhan odẹ. Ọkhọle esili Paul ha mhọn, ọkpakinọn beji ọle lẹn sẹ ọle yẹ rẹ lu emhin. Ọnan zẹle nin Jehova da ranmhude izọese nọnsi Jesu Kristi mhọn itohan da ọle. Jehova da rẹkpa ọle rẹ dọ lẹn uwedẹ oga ọsi ẹmhọanta.—1Ti 1:12, 13.
Baibo Nan Ha Tie
(Romans 10:1-15) Ibhio, nin ele miẹn umiẹnfan, ọle mẹn ria bhi ọkhọle, yẹ bhii Osẹnobulua bhi erọnmhọn. 2 Mẹn dẹ sabọ sọsali nin ele ghe, ele mhọn ọkhọle nin ele rẹ ga Osẹnobulua, ọkpakinọn, ọbha ki diẹn mun ilẹnmhin nọn gbale. 3 Ranmhude ele bha lẹn ikhiale nọnsi Osẹnobulua, ọkpakinọn, ele guanọ nin ele mun ọsi ele gbọ, ele bha degbere rẹkhan ikhiale nọnsi Osẹnobulua. 4 Ranmhude, Jesu hi ọkpẹnlẹn ọsi ọne Uhi, beji a da miẹn ghe ẹbho rebhe ne mhọn urẹọbhọ ki sabọ ha mhọn ikhiale. 5 Moses da tẹmhọn ebi a rẹ sabọ miẹn ikhiale yẹ bhi obọ ọsi ọne Uhi. Ọ da gbẹn yọle: “Ọne ọria nọn re obọ rẹkhan ene emhin nan dẹ ha nyẹnlẹn ranmhude ene emhin.” 6 Bhi obọ nọnkẹle, ikhiale nan miẹn ranmhude urẹọbhọ da yọle: “Hẹi yọle bhi ẹkẹ ọkhọle nọnsẹ ‘Họla da diọ bhi okhun?’ ọnin hi, nọn dọ mun iJesu re, 7 la, ‘Họ la da nabhi ọne uhio nọn imhọn ọkpẹnlẹn’ ọnin hi, nọn dọ riọ iJesu kpanọ bhi uu.” 8 Be ọ ki tayẹ? Ọ yọle: “Ọne ọta wo sikẹ uwẹ, bhi olanmhẹn nọnsẹ bi ọkhọle nọnsẹ”; ọnin hi “ọne ọta” ọsi urẹọbhọ, nin mhan wewe khian. 9 Sade uwẹ re unun nọnsẹ tale dagbare bhi ogbakha ghe Jesu hi Ebeanlẹn, yẹ re ọkhọle nọnsẹ rẹọbhọ ghe Osẹnobulua riọ ọle kpanọ bhi uu, uwẹ ki miẹn umiẹnfan. 10 Ranmhude ọkhọle ọria re mhọn urẹọbhọ nọn ha rẹ ọle khia, ọkpakinọn, unun ọria ha rẹ tale dagbare nin ọle da miẹn umiẹnfan. 11 Ebenọnkhiale da yọle: “Ọria soso iribhọ nọn mun udu nyan ọlen nọn ha miẹn ehiẹlẹ.” 12 Ranmhude ikẹkẹ iribhi ibhokhan iJew bi ibhokhan iGreek. Ebeanlẹn ọkpa ele rebhe mhọn, nọn lu emhin nọn mhẹn nin ẹbho rebhe ne sotie ọle. 13 “Ẹbho rebhe ne so tie elin nọnsi Jehova dẹ miẹn uhọnmhọn.” 14 Ọkpakinọn, be ele da rẹ sotie ọle yẹ sade ele imhọn urẹọbhọ da ọle? Sẹyẹ, be ele da rẹ mhọn urẹọbhọ da ọle yẹ, sade ele bha sẹ họn ẹmhọn ọlẹn khẹ? Sẹyẹ, be ele da rẹ họn yẹ sade ọria bha dọ wewe ọne ẹmhọn? 15 Be ele da rẹ dọ wewe ọne ẹmhọn yẹ sade a bha je ele? Beji a rẹ gbẹn ọlẹn, “Oẹ ọsi ẹbho ne wewe ọta nọn mhẹn mhọn-ose gbe!”
(Romans 8:19-21) Ranmhude, emhin nan manlẹn wo re ọkhọ rebhe khẹ ọne ẹghe nan ha rẹ re imọn nesi Osẹnobulua man. 20 Ranmhude, a mun emhin nan manlẹn rẹ kiẹn ihoho. Ọ iyi iho nọnsọle a rẹ lu ọle. Sokpan, rẹ nin obọ ọnọn mun ọle rẹ kiẹn ihoho nọn, ranmhude ọne ikhuaẹloghe. 21 ghe a dẹ fan ebi a manlẹn tobọle fia bhi igbọn nọn ye bhi obọ egbe nọn sabọ wea, nin ele da ha mhọn isẹhoa nọn mhẹn an nin imọn nesi Osẹnobulua mhọnlẹn.