Eji A Da Ne Emhin Nan Gbẹn Ọbhi Ebe ọsi Ikolo Unyẹnmhin bi Iwẹnna Oga Nọnsẹmhan
© 2022 Christian Congregation of Jehovah’s Witnesses
JẸNUARE 2-8
EMHIN NE GHANLẸN NE RIBHI BAIBO | 2 KINGS 22-23
“Bezẹle Nọn Da Khẹke Nin Mhan Ha Mhọn Idegbere?”
w00 9/15 29-30
Jehova Da Nan Erọnmhọn Nin Josaya Ranmhude Idegbere Nin Ọle Ha Mhọnlẹn
Rẹ na bhi ọsewewiẹ bhibhibhi, ọle ene wẹnna bhi uwa oga rẹ wẹnna kaka. Josaya da ha khuẹmhẹn Jehova ranmhude, ene ẹbho da wo ha wẹnna rẹ hẹnhẹn emhin ọi nin aba ele odede riia bhi uwa nọnsi Osẹnobulula. Ẹghe nin ele ki rẹ ha lu iwẹnna bhi ọne uwa, Shefan da vae dọ ta ebi ele miẹn bhi enin. Be bhọ hi ọne emhin? Ẹghe nin ọle rẹ ha vade, ọle da mun ebe nan khili mhọnlẹn. Ọle da yọle ghe, Hikaya nin Ojohẹn miẹn ebe nin Mozis re obọ gbẹn uhi nọnsi Jehova ọi. (2 Chronicles 34:12-18) Ọne ebe nan hi ebe ọhẹnhẹn nan wo ka gbẹn uhi nọnsi Osẹnobulua ọi.
Josaya da ha guanọ nin ọle họn ẹmhọn rebhe nan gbẹn ọbhi ọne ebe. Ẹghe nin Shefan ki rẹ ha tie ọle, ọnojie da ha guanọ nin ọle daghe ebi uhi kẹkẹ ne ribhọ ọne ebe rẹ rẹtẹ ọle bi ẹbho nesọle yẹ. Uwedẹ nin ọne ebe rẹ tẹmhọn oga ẹmhọanta, ọbalọ nin ele ha miẹn bi ebi a rẹ ne ele ha khian imun yẹ sade ele ki re obọ ọbhi oga ohoghe da wo manman ti ọle bhọ. Josaya ki daghe ọle ghe, ọ iyi uhi nesi Osẹnobulua rebhe ele re obọ rẹkhan, ọle da vinọn ukpọn nesọle a yẹ taman Hikaya, Shefan, bi enekẹle yọle: ‘Bha ha khian, dọ nọọn Jehova ẹmhọn ọta ne ribhi ọne ebe nan; ranmhude, okpohu nin Jehova mhọn da mhan iyi khere, beji a miẹn ghe aba mhan odede bha re obọ rẹkhan ọta ne ribhi ọne ebe nan.’—2 Kings 22:11-13; 2 Chronicles 34:19-21.
w00 9/15 30 ¶2
Jehova Da Nan Erọnmhọn Nin Josaya Ranmhude Idegbere Nin Ọle Ha Mhọnlẹn
Ẹbho nin Josaya je ha khian nin ele dọ bu okhuo natiọle Huda nin akhasẹ nọn ribhi Jerusalẹm, da fikie dọ taman ọlẹn ebi ọne okhuo taman ele. Huda da ki taman ele emhin nin Jehova tale ghe, ọkakale nin ele tie bhi ọne ebe ọsọgbọn nin ele miẹn, dẹ sẹ ibhokhan Izrẹl egbe ranmhude ele fikeke gbe Jehova dọ ha ga osẹ ọbhebhe. Sokpan, ranmhude ghe Josaya degbere nin Jehova, ọne ọkakale ida sunu bhi ẹghe nọnsọle. Ọle ha yu, a ki rẹ ọle tọ bhi ọfure, deba aba odede nesọle.—2 Kings 22:14-20; 2 Chronicles 34:22-28.
Emhin Oriọn Ne Ghanlẹn
w01 4/15 26 ¶3-4
Uwedẹ Nọn Hi Ki Rẹ Khin Nan Rẹ Bẹẹ Uwẹ Wanre, Emhin Dẹ Sabọ Kiọnlẹn Nin Uwẹ
Arẹmiẹn iẹnlẹn wo kaka ẹghe nin Josaya rẹ ha ribhi obhokhan, ọle da wo yẹ ha lu emhin ne mhẹn bhi ẹlo nọnsi Jehova. Ugbẹloghe nọnsọle da wo kiọnlẹn nanlẹn rẹ sẹbhọ ghe Baibo da yọle: “Ọle kuẹ le ojie, a bha miẹn ojie ọbhebhe nọn diabe ọle nọn re ọkhọle rebhe, egbe rebhe, bi ahu rebhe nọnsọle fikiere bu iJehova, beji uhi rebhe nọnsi Moses tale; sẹyẹ, a bha yẹ gbo kie miẹn ojie ọbhebhe nọn diabe ọle beji ọle yu fo.”—2 Kings 23:19-25.
Ijiẹmhin esili Josaya wo khin rẹji ẹbho nin emhin ebe sunu je ẹghe nin ele rẹ ha yi obhokhan! Be ele ha sabọ miẹn luẹ bhi ijiẹmhin nọnsọle? Be rẹkpa Josaya rẹ sabọ situa ha lu emhin esili nin ọle zẹle rẹ lu?
JẸNUARE 9-15
EMHIN NE GHANLẸN NE RIBHI BAIBO | 2 KINGS 24-25
“Ha Mun Ẹghe Nin Mhan Da Nyẹnlẹn Nian Ọbhi Ọkhọle”
w01 2/15 12 ¶2
Ẹdẹ Ibhohiẹn Nọnsi Jehova Sire!
2 Ọta akhasẹ nin Zẹfanaya tale da rẹman Josaya nin usẹn ebezẹle nọn da khẹke nin ọle re ẹjẹje ne oga ohoghe sibhi otọ Juda re. Arẹmiẹn ọnojie dọnmhegbe rẹ ne oga ohoghe sibhi ọne otọ re, ọle bha sabọ re emhin ebe rebhe kie bhi ẹwẹ ene ẹbho la haosa ọlukhọ nin Manasẹ nin Ojie, nin aba ọle odede lu, nin ọle rẹ “re aranlẹn ọsi ẹbho ne bha lẹn-ọkpa lẹn-eva gba otọ Jerusalẹm rebhe.” (2 Kings 24:3, 4; 2 Chronicles 34:3) Ranmhude ọnan, Jehova dẹ dọ bhohiẹn ele.
w07 3/15 11 ¶10
Emhin Eso Nan Miẹn Tie bhi Ebe ọsi Jeremiah
607 B.C.E., ọle hi ukpe nọnzi ugbolọ nin Zẹdẹkaya rẹ ha gbẹloghe. Uki nọnzi 18 ọ ki ye nian nin Nebukadnẹza nin Ojie ọsi Babilọn rẹ mun okhọn vae bhi Jerusalẹm. Ukpẹdẹ nọnzi ihinlọn, bhi uki nọnzi isẹn, bhi ẹkẹ ukpe nọnzi 19 nin Nebukadnẹza rẹ ha gbẹloghe, Nebuzaradan nin ọdiọn ene gbega ọnojie, da vae bhi Jerusalẹm. (2 Kings 25:8) Asabọmiẹn ghe, ẹghe nin ọle rẹ ha ribhi ole ọsi Jerusalẹm, Nebuzaradan da ha baba Jerusalẹm fẹghe nin ọle lẹn ebi ọle ha lu yẹ. Ikpẹdẹ ea ki gbera fo, bhi ukpẹdẹ nọnzi igbe bhi ẹkẹ ọne uki nin, ọle da nabhi ẹkẹ Jerusalẹm yẹ tuẹ ọle a.—Jeremiah 52:12, 13.
Emhin Oriọn Ne Ghanlẹn
w05 8/1 12 ¶1
Emhin Eso Nan Miẹn Tie bhi Ebe ọsi Kings Nọnzi Eva
24:3, 4. Ranmhude aranlẹn nan nene ọbhi obọ ọsi Manasẹ, Jehova bha ka nin ọle rẹhunmhan ibhokhan Juda. Jehova mun ekpẹn nin aranlẹn ọsi ẹbho ne bha lẹn-ọkpa lẹn-eva. Ranmhude ọnan, mhan lẹnmhin ghe, ọle dẹ fuẹn ẹbho a ne mhọn obọ bhi uyumhin nọnsele, nin ọlẹ rẹ sọikhi nin aranlẹn nọnsele nan gbe kua.—Psalm 37:9-11; 145:20.
JẸNUARE 16-22
EMHIN NE GHANLẸN NE RIBHI BAIBO | 1 CHRONICLES 1-3
“Ẹmhọanta Okha Ne Ribhi Baibo Khin”
w09 9/1 14 ¶1
Adamu bi Ivi Be Gene Nyẹnlẹn?
Bha ji mhan fẹ elin ọsi ulin-uwa ọsi ibhokhan Ju nan gbẹn ọbhi Chronicles Nin Ọhẹnhẹn, uhọnmhọnlẹn 1 rẹ sẹbhi 9 bi ebe ọsi Luke, uhọnmhọnlẹn 3 bhi ẹkẹ Baibo. Ebe nọnsi Chronicles Nin Ọhẹnhẹn tẹnmhọn ulin-uwa 48, Luke da tẹmhọn ulin-uwa 75. Ulin-uwa ọsegbe-ọsegbe nin Jesu na vae, ọle Luke tẹmhọnlẹn. Chronicles da tẹmhọn ene ohẹn, bi enijie ne gbẹloghe bhi otọ Izrẹl ọsegbe-ọsegbe. Luke bi Chronicles ko sounun ọbhi elin ọsi ẹbho nan manman họn ẹmhọnlẹn bọsi, Solomọn, Devid, Jekọp, Aizik, Ebraham, Noa, bi Adamu. Elin ọsi ene gene nyẹnlẹn, ele a gbẹn ọbhi ene ebe veva. Adamu, ọle hi ọria ọhẹnhẹn nọn ka gene nyẹnlẹn nan gbẹn ọbhi ene ebe veva.
w08 6/1 3 ¶4
Okha ọsi Noa bi Okpamẹn Nọn Rọle Gene Sunu
Ebe eva bhi ẹkẹ Baibo ji mhan lẹn ghe, ọria nọn gene nyẹnlẹn, ọle Noa ha khin. (1 Chronicles 1:4; Luke 3:36) Ẹzra bi Luke ne gbẹn ene ebe veva wo manman guaotọ ọne okha nọnsẹn ọkuẹsẹ ele gbẹn ọlẹn. Luke da nene elin ọsi Noa ba elin ọsi ulin-uwa nin Jesu na vae.
w09 9/1 14-15
Adamu bi Ivi Be Gene Nyẹnlẹn?
Bha ji mhan tẹmhọn izọese nọnsi Jesu, nọn yi uhọnmhọn-ọta kpataki bhi Baibo nọn yẹẹ ẹbho ne yo otuẹ rẹ zilo ọle. Beji Baibo rẹman, Jesu Kristi re egbe nọn khiale nọnsọle rẹ zoẹse rẹ dẹ imhan nin eria kiere la miẹn mhan fan bhi obọ olukhọ. (Matthew 20:28; John 3:16) Beji mhan ka lẹn, nan rẹ dẹ emhin kiere hi, nan rẹ haosa rẹ dẹ emhin nan mun fia la nọn yulua kiere. Ọnin zẹle nin Baibo da yọle ghe, Jesu re egbe ọle zọese rẹ dẹ “ẹbho rebhe” kiere. (1 Timothy 2:6) Bezẹle nin ọle da re egbe ọle zọese? Baibo yọle: “Beji ọrebhe rẹ ha yuno ranmhude Adam, iriọ a ha yẹ rẹ re ọrebhe ha nyẹnlẹn ranmhude iKristi.” (1 Corinthians 15:22) Egbe nọnsi Jesu Kristi nọn gbale nin ọle rẹ zọese rẹ dẹ ẹbho ne hẹnmhọn nin Osẹnobulua kiere, a re ọle khọkhọ egbe nọnsi Adamu nin ọle mun fia ranmhude olukhọ nin ọle lu bhi ogba ọsi Idẹn. (Romans 5:12) Sade Adamu bha nyẹnlẹn nọn, ihoho uyumhin nọnsi Jesu ha rẹ ha khin.
Emhin Oriọn Ne Ghanlẹn
it-1 911 ¶3-4
Elin ọsi Ulin-uwa Nan Gbẹn Ọsegbe-ọsegbe
Elin ọsi Ikhuo. Ijeso ribhọ bhi Baibo nan da gbẹn elin ọsi ikhuo ba elin nan gbẹn ọsegbe-ọsegbe. Bhi ọsi ijiẹmhin, bhi Genesis 11:29, 30, a da sounun elin ọsi Sarai (Sera), beji a miẹn ghe obọ ọle, ọle ọne ọmọn nan vive ọle ha na vae, ọ iyi obọ okhuo ọbhebhe nin Ebraham ha re. Asabọmiẹn ebezẹle nan da gbẹn elin Milka bhi ọne ulọnlẹn nin hi, Milka hi inẹn nọn nẹ ọsi Rebeka nin okhuo Aizik. Ọnan rẹman ghe, azagba-uwa ọsi Ebraham, ọle Rebeka na vae ranmhude, Aizik bha re okhuo bhi agbaẹbho ọbhebhe. (Ge 22:20-23; 24:2-4) Bhi Genesis 25:1, a da sounun elin Kẹtura nin okhuo nin Ebraham kie re. Ọnan rẹman ghe, ẹghe nin Sera rẹ yu fo, Ebraham da re okhuo ọbhebhe. Sẹyẹ, arẹmiẹn ghe, ọ gbera ikpe 40 nin Jehova rẹ re uwedẹ ọhan-ilo rẹ re ọmọn nanlẹn biẹ, Ebraham da yẹ biẹ ọmọn ọbhebhe. (Ro 4:19; Ge 24:67; 25:20) Ọ yẹ rẹman ebi ibhokhan Midian bi ibhokhan Arab nekẹle rẹ sikẹ ibhokhan Izrẹl yẹ.
A da yẹ sounun elin Liya, Rekiẹl, bi ọshọ nesi Jekọp deba imọn-ikpea nin ele biẹ. (Ge 35:21-26) Ọnan rẹkpa mhan lẹn ebezẹle nin Osẹnobulua da ha ne ene imọn nan lu emhin beji a ki zẹbue. Ọnan yẹ hi ebezẹle nan da gbẹn elin ọsi ikhuo nekẹle ba elin ọsi ulin-uwa nan gbẹn ọsegbe-ọsegbe. Ẹgheso, a ha gha emhin uku nin ele, a ki gbẹn elin nọnsele ọbhi otọ. (Nu 2:33) Bhi ẹwẹ ene ikhuo nan, a wo manman lẹn Tema, Rehab, bi Rutu. Emhin kpataki ribhọ nọn zẹle nin elin ọsi ene ikhuo nan kẹkẹ da deba elin ọsi ulin-uwa nin Jesu Kristi nin Mezaya na vae. (Ge 38; Ru 1:3-5; 4:13-15; Mt 1:1-5) Eji a da sounun ọbhi elin ene ikhuo nan, nan gbẹn ba elin ọsi ulin-uwa nan gbẹn ọsegbe-ọsegbe hi, 1 Chronicles 2:35, 48, 49; 3:1-3, 5.
JẸNUARE 23-29
EMHIN NE GHANLẸN NE RIBHI BAIBO | 1 CHRONICLES 4-6
“Erọnmhọn Nin Mhan Nan Rẹman Ebe Ri Mhan bhi Ọkhọle”
w10 10/1 23 ¶3-7
Ọnọn “Họn Erọnmhọn”
Ọkpea nọn wo sabọ nan erọnmhọn Jebẹz ha khin. Emhin ọhẹnhẹn nin ọle ka bhii hi, nin Osẹnobulua nan erọnmhọn nanlẹn. Ọle ki lu ọnin fo, ọle da bhii ikpe emhin ea ne rẹman ghe, ọria nọn mhọn urẹọbhọ ọle gene khin.
Ọhẹnhẹn, Jebẹz da bhii Osẹnobulua yọle: “Hian ba otọ nọnsemhẹn.” (Ulọnlẹn nọnzi igbe) Ọria adazẹ ọle wo khin, ọle igbe ẹbho miẹn ele otọ la ha re ẹlo ọbhi emhin ọsi ọria ọbhebhe. Ranmhude ẹbho zẹle nin ọle da nan ọne erọnmhọn nin, ọ iyi ranmhude ọle gheghe guanọ otọ. Asabọmiẹn ọle da ha bhii nin Osẹnobulua hian ba ọle otọ beji a ha da miẹn ghe, ẹbho ne ga Osẹnobulua ki miẹn otọ dia i beji ele rẹ bun ọbhọ.
Ọzeva, Jebẹz da bhii Osẹnobulua nọn re “obọ” ọbhi ebi ọle lu. Obọ nọnsi Osẹnobulua, ọle hi ahu nọnsọle nin ọle rẹ rẹkpa ene ga ọle. (1 Chronicles 29:12) Nin ọle da sabọ miẹn ebi ọle guanọ, Jebẹz da ha khuaẹloghe Osẹnobulua, nin obọ nọnsọle bha khere gbe rẹ rẹkpa ẹbho ne mhọn urẹọbhọ da ọle.—Isaiah 59:1.
Ozea, Jebẹz da bhii yọle: “Gbega mẹn bhi ọkakale, beji a ha da miẹn ghe, ọ bha si ikuan-egbe ji mẹn!” Ene ikpọta nin ọle rẹ yọle “beji a ha da miẹn ghe, ọ bha si ikuan-egbe ji mẹn” rẹman ghe, Jebẹz da ha bhii nin ikuan-egbe nin emhin ebe si re hẹi sẹ ọle egbe, ọ iyi nin ọkakale hẹi sunu ji ọle hiehie.
Erọnmhọn nin Jebẹz nanlẹn wo rẹman ghe, oga ẹmhọanta wo manman rẹtẹ ọle, sẹyẹ ghe, ọle mhọn urẹọbhọ yẹ mun udu nyan ọnọn họn erọnmhọn. Be Jehova ki rẹ wanniẹn ọlẹn yẹ? Ọkike ọle, ọne ulọnlẹn da yọle: “Osẹnobulua da lu ebi ọle bhii ọle le.”
Emhin Oriọn Ne Ghanlẹn
w05 10/1 9 ¶7
Emhin Eso Nan Miẹn Tie bhi Ebe ọsi Chronicles Nin Ọhẹnhẹn
5:10, 18-22. Bhi ẹghe nọnsi Sọl nin Ojie, ulin-uwa ne ribhi obọ ọsi east ọsi Jọdan, da khọn ibhokhan Hagrait miotọ arẹmiẹn ọ gbera igba eva nin ene ibhokhan Hagrait rẹ bu nẹ ele. Ranmhude ene ikpea nan bhi ene ulin-uwa nan wo manman mun udu nyan Jehova, yẹ khuaẹloghe ọle nin ọle rẹkpa ele, ọle zẹle nin ele da sabọ khọn ele miotọ. Bha ji mhan rebhe ha mun udu nyan Jehova beji mhan rẹ ne ekpokpo kẹkẹ dan.—Ephesians 6:10-17.
JẸNUARE 30–FẸBUARE 5
EMHIN NE GHANLẸN NE RIBHI BAIBO | 1 CHRONICLES 7-9
“Jehova Dẹ Rẹkpa Uwẹ Rẹ Sabọ Miẹnsọn Nọn Kakale”
w05 10/1 9 ¶8
Emhin Eso Nan Miẹn Tie bhi Ebe ọsi Chronicles Nin Ọhẹnhẹn
9:26, 27. Ihe nọn khua a mun nin ibhokhan Livai ne ha khẹ geti. Ele a re ọne isanhan nan, nan rẹ tuje odẹ a nan da nabhi uwa oga. Ele da rẹman ghe, eria nan ha sabọ gbaẹkẹ ọle ele khin, beji ele rẹ ha tuje ọne geti a ẹdẹ-ẹdẹ. Ẹlẹnan nian, a mun ọne ẹsọn nin mhan rẹ dọ ha tẹmhọn Osẹnobulua man ẹbho bhi idunmhun nọnsẹmhan, yẹ rẹkpa ele rẹ dọ ha ga Jehova. Ọ bha be khẹke nin mhan rẹman ghe, eria nan ha sabọ gbaẹke ọle mhan khin, beji ene ibhokhan Livai ne ha khẹ geti lu?
w11 9/15 32 ¶7
Uwẹ Dẹ Be Sabọ Diabe Finẹhaz Sade Uwẹ Kuẹlo Da Ọkakale?
Ẹsọn nọn kakale Finẹhaz wo ha miẹn bhi ẹghe ẹdẹlẹ bhi otọ Izrẹl; sokpan, ranmhude izebhudu bi ẹwanlẹn nọnsọle, yẹ deba ghe, ọle mun udu nyan Jehova, ọle da sabọ khọn ene ọkakale nan miotọ. Ranmhude uwedẹ nin Finẹhaz wo rẹ ha gbẹloghe ẹbho nesi Osẹnobulua, Jehova da miẹn ọlẹn ọbhi egbe. Ikpe 1,000 ki gbera, Ẹzra da gbẹn yọle: “Finẹhaz nin ọmọn nọnsi Elieza, ọle hi ọnọn ha sun ele bhi ẹghe nọn gbera; Jehova da wo nanlẹn dia.” (1 Chron. 9:20) Mhan bhii ghe, nin emhin nọn sẹriọ sunu ji ẹbho ne sun ẹbho nesi Osẹnobulua ẹlẹnan, bi Kristiẹn nekẹle rebhe ne yẹ sun rẹkhan Jehova.
Emhin Oriọn Ne Ghanlẹn
w10 12/15 21 ¶6
So Illo Ji Jehova!
6 Rẹ na bhi obọ akhasẹ nesọle, Jehova da taman ene ga ọle ghe, nin ele ha so illo rẹ gẹn ọlẹn. Ene so illo ne na bhi ulin-uwa ọsi ene ohẹn vae, ilu iwẹnna nin ibhokhan Livai nekẹle lu, beji a ha da miẹn ghe, ele ki miẹn ẹghe rẹ ha gbẹn ene illo yẹ luẹ ele.—1 Chron. 9:33.
FẸBUARE 6-12
EMHIN NE GHANLẸN NE RIBHI BAIBO | 1 CHRONICLES 10-12
“Ziẹn Ọkhọle Nin Uwẹ Mhọnlẹn Rẹ Ha Lu Iho Nọnsi Osẹnobulua”
w12 11/15 6 ¶12-13
“Man Mẹn Ebi Mẹn Ha Rẹ Ha Lu Iho Nọnsẹ Yẹ”
12 Mhan dẹ sabọ re egbe khọkhọ Devid bhi uwedẹ nin ọle rẹ rẹman ghe, emhin nọn zẹle nin Osẹnobulua da gbe Uhi nin ele ti ọle bhọ, sẹyẹ ọle da muegbe rẹ ha re obọ rẹkhan ọlẹn. Ria ẹmhọn ebe sunu, ẹghe nin Devid rẹ yọle ghe, ọ ghọn ọlẹn rẹ wọn amẹn ọsi ọmin nọn ribhi egbe-egbe geti bhi Bẹtilẹhẹm. Ikpea ea nesi Devid da re idu-idu nabhi agọ ọsi ibhokhan Filistia dọ sa ọne amẹn re. Ọkpakinọn, “Devid bha ka wọn ọne amẹn. Ọle da biri ọle ọbhi otọ nin Jehova.” Bezẹle? Devid da yọle; “Ọ ida ha yi emhin ẹwanlẹn bhi ẹlo nọnsi Osẹnobulua nọnsẹmhẹn nin mẹn rẹ lu ọnan! Ọ be khẹke nin mẹn wọn aranlẹn ọsi ene ikpea nan ne mun iẹnlẹn nọnsele ọbhi okhẹnan? Ranmhude iẹnlẹn nọnsele ele mun ọbhi okhẹnan nin ele rẹ sa ọne amẹn re.”—1 Chron. 11:15-19.
13 Devid lẹnmhin ghe, Uhi nin Jehova gbe nin ibhokhan Izrẹl yọle ghe, nin ele hẹi le aranlẹn. Ọle lẹn otọ ebezẹle nan da yọle ghe nan hẹi lu iriọ. Ọle lẹnmhin ghe, “iẹnlẹn ọsi efun ribhi ẹkẹ aranlẹn.” Ọkpakinọn, amẹn khọnan, ọ iyi aranlẹn. Bhiriọ, bezẹle nin Devid bha ki da wọn ọne amẹn? Ranmhude, ọle mhọn ọtibhọ da ebezẹle nan da gbe ọne uhi. Bhi ẹlo nọnsi Devid, ọne amẹn diabe aranlẹn ọsi ene ikpea ea. Ọ ida ha yi emhin ẹwanlẹn nin ọle rẹ wọn ọlẹn. Bhiriọ, Devid bha ka wọn ọne amẹn, ọle da biri ọle ọbhi otọ.—Lev. 17:11; Deut. 12:23, 24.
Ji Uhi Nesi Osẹnobulua Ha Dia Uwẹ
5 Nin uhi nesi Osẹnobulua da sabọ rẹkpa mhan, mhan ida wo gheghe lẹn ele, la gheghe wo ha tie ele. Ọkhẹke nin ele ha ti mhan bhọ bi nin mhan ha mun ekpẹn nin ele bọsi emhin ne ghanlẹn. Baibo yọle: “Bha ha he emhin nọn imhẹn, bha ha hoẹmhọn emhin nọn mhẹn.” (Amos 5:15) Be bhọ mhan ha rẹ sabọ lu ọnan yẹ? Emhin ọkpa nọn ha rẹkpa mhan hi, mhan ki dọnmhegbe ha ghe emhin beji Jehova rẹ ghe ọle. Bhi ọsi ijiẹmhin: Ranmhude uwẹ iyẹ kẹ sabọ miẹn owe, dọkitọ da taman uwẹ ebale nin uwẹ ha rẹban, isasegbe nin uwẹ ha lu, bi emhin kẹkẹ nin uwẹ ha fidenọ bhi iẹnlẹn nọnsi uwẹ. Uwẹ ki rẹkhan ebi ọle tale, egbe da daan uwẹ! Bhi ọsi ẹmhọanta, uwẹ dẹ khuẹnmhẹn ọne dọkitọ bhi urẹkpa nin ọle rẹkpa uwẹ.
6 Bọsi ọne dọkitọ, Jehova gbuhi kẹkẹ nin mhan ne ha sabọ gbega mhan bhi emhin nin olukhọ si re. Mhan ha re obọ rẹkhan ene uhi, iẹnlẹn nọnsẹmhan ki ha mhẹn. Re ọkhọle nọnsẹ rẹ ria elele ne ha nabhọre sade mhan re obọ rẹkhan uhi nin Baibo gbe rẹji ohoghe, uramhin, igboghẹ, igbugbe, bi iga-ẹbọ. (Tie Proverbs 6:16-19; Rev. 21:8) Mhan ha miẹn elele nọn nanbhọre sade mhan lu rẹkhan uwedẹ nọnsi Jehova, oyẹẹ nin mhan mhọn da Ọle bi uhi nesọle ki tuẹn okhun.
Emhin Oriọn Ne Ghanlẹn
it-1 1058 ¶5-6
Udu
Ha Re “Udu Rebhe” Ga Jehova. Udu ọsi ọria ida sabọ wẹnna sade a wa ọle yi eva. Ọkpakinọn, ọkhọle nin ọria rẹ lu emhin dẹ sabọ wa yi eva. Devid da gbẹn yọle: “Rẹkpa mẹn ha mhọn ọkhọle ọkpa nin mẹn da sabọ ha mun ofẹn elin nọnsẹ.” Ọnin rẹman ghe, emhin nọn yẹẹ ọria, bi emhin nọn re ofẹn mun ọria dẹ sabọ re ọria ha mhọn ọkhọle eva. (Ps 86:11) Ọria nọn dia iriọ ire ọkhọle rebhe ga Jehova, ọ ida sabọ ha sasa bhi oga. (Ps 119:113; Re 3:16) Ọria nọn mhọn ọkhọle eva (ọnọn mhọn ọkhọle ọbhebhe bhi ẹkẹ ọkhọle nọnsọle) hi, ọria nọn guanọ nin ọle ga ebeanlẹn eva la ọria nọn ta emhin nọn dikẹ bhi ebi ọle ria bhi ọkhọle. (1Ch 12:33; Ps 12:2) Ẹmhọn eria ne mhọn ọkhọle eva nọn sẹriọ sọnọn Jesu.—Mt 15:7, 8.
Ọria nọn ho nọn lu emhin ne ti Osẹnobulua bhọ ida ha mhọn ọkhọle eva. Sokpan, ọkhẹke nin ọle ha re ọkhọle rebhe ga Ọle. (1Ch 28:9) Nin mhan rẹ sabọ lu iriọ, ọkhẹke nin mhan manman dọnmhegbe ranmhude, ọkhọle nọnsẹmhan sabọ kẹ hiẹ mhan rẹ lu emhin ọbe. (Jer 17:9, 10; Ge 8:21) Ebe ha sabọ rẹkpa mhan rẹ ha re ọkhọle rebhe ga Jehova hi, erọnmhọn nan re ọkhọle rebhe nan (Ps 119:145; La 3:41), Baibo nan luẹ ẹghe rebhe (Ezr 7:10; Pr 15:28), itẹmhọn Osẹnobulua nan re ọkhọle rebhe lu (yẹ fẹ Jer 20:9 ghe), bi nin mhan rẹ ha deba ẹbho ne re ọkhọle rebhe ga Jehova muobọ.—Yẹ fẹ 2Ki 10:15, 16 ghe.
FẸBUARE 13-19
EMHIN NE GHANLẸN NE RIBHI BAIBO | 1 CHRONICLES 13-16
“Emhin Dẹ Kiọnlẹn Nin Mhan Sade Mhan Re Obọ Rẹkhan Adia”
w03 5/1 10-11
Uwẹ Be Nọọn Yọle, “Jehova Ki Bho?”
12 A ki mun Ẹkpẹti Akovẹn vae bhi Jerusalẹm, a da mun ọlẹn ya bhi Kiriat-jerẹm. Ikpe ne bunbun ọle gbe bhi enin. Devid nin Ojie da ki ha guanọ nin ọle mun ọlẹn ha khian Jerusalẹm. Ọle da ki dọ bu ene ekhaẹmhọn yẹ taman ele ghe, ọle guanọ nan mun ọne Ẹkpẹti Akovẹn sibhi enin re sade ọ yẹẹ ele bi sade ọ yẹẹ Jehova. Sokpan, ọle bha guanọ otọ ebi Jehova ghe ọne ẹmhọn yẹ. Sade ọle lu iriọ nọn, a ida rẹ mun ọne Ẹkpẹti Akovẹn ọbhi awẹnẹwẹnẹ. Imọn nesi Kohat nin ibhokhan Livai, ele ha rẹ re ijianbọ mun ọlẹn beji Osẹnobulua yọle nan rẹ ha lu ọle. Arẹmiẹn Devid wo ka ha guanọ adia bhi obọ Jehova, ọle bha lu iriọ bhi ọne ẹghe nan. Ọne emhin nin ọle lu nan da si ikuan-egbe re. Akizẹbue, Devid da yọle: “Ohu mhan da ha re Jehova nin Osẹnobulua nọnsẹmhan, ranmhude mhan bha guanọ otọ uwedẹ nọn khẹke nan rẹ lu ọle.”—1 Chronicles 13:1-3; 15:11-13; Numbers 4:4-6, 15; 7:1-9.
w03 5/1 11 ¶13
Uwẹ Be Nọọn Yọle, “Jehova Ki Bho?”
13 Ẹghe nin ibhokhan Livai ki rẹ mun ọne Ẹkpẹti Akovẹn sibhi uwa nọnsi Obẹdidọm re ha khian Jerusalẹm, a da so illo nin Devid gbẹn. Emhin eso nan so bhi ọne illo hi: “Guanọ Jehova bi ahu nọnsọle. Ha guanọ ẹlo nọnsọle ẹghe rebhe. Yere iwẹnna ọhan-ilo nin ọle sẹ lu, emhin ọhan-ilo nesọle, bi ibhohiẹn nọn gbale nin ọle bhu.”—1 Chronicles 16:11, 12.
Emhin Oriọn Ne Ghanlẹn
w14 1/15 10 ¶14
Ha Ga Jehova Nin Ojie ọsi Itẹbitẹ
14 Devid da mun ọne Ẹkpẹti Akovẹn nọn khiale vae bhi Jerusalẹm. Bhi ọne ẹghenin, ẹbho rebhe da wo ha ghọnghọn. Bhiriọ, ibhokhan Livai da so ọne illo nan gbẹn ọbhi 1 Chronicles 16:31 nọn yọle: “Bha wewe ọle nẹga ene agbaẹbho yọle: ‘Jehova Kiẹn Ojie!’ ” Ọria sabọ ha nọọn yọle, ‘Beji a miẹn a yọle Jehova hi Ojie ọsi itẹbitẹ, bezẹle nan da ki yọle bhi ọne ẹghe nin ghe, Jehova kiẹn Ojie?’ A dẹ sabọ yọle ghe, Jehova kiẹn Ojie, ahamiẹn ọle tẹmhọn ugbẹloghe nọnsọle, la ọle re ọria ọbhi ihe nọn ha mundia nanlẹn bhi ẹgheso la bhi idia eso. Ọne uwedẹ nan nan rẹ yọle Jehova kiẹn Ojie, mhọn uwedẹ kpataki nin ọle ha rẹ munsẹ bhi ẹghe odalo. Ọkuẹsẹ Devid yu, Jehova da ve ive nanlẹn ghe, ugbẹloghe nọnsọle dẹ ha ribhọ rẹ sẹbhi ighegheghe. Jehova da taman Devid yọle: “Mẹn ki zẹ ọmọn nọnsẹ, ọmọn nin uwẹ ha biẹ, sẹyẹ mẹn ki mun ejele nọnsọle gbọ.” (2 Sam. 7:12, 13) Ikpe 1,000 ki gbera, ọne ọmọn nan nọnsi Devid da zegbere. Họla hi ọne ọmọn? Ẹghela ọle ha rẹ kiẹn Ojie?
FẸBUARE 20-26
EMHIN NE GHANLẸN NE RIBHI BAIBO | 1 CHRONICLES 17-19
“Sẹyẹ Ha Ghọnghọn Aharẹmiẹn Ebi Uwẹ Guanọ Bha Sẹ Uwẹ Obọ”
w06 7/15 19 ¶1
Mun Ọkhọle Ọbhi Umhẹnmhin ọsi Agbotu Nọnsi Jehova
ỌKPA bhi ẹbho nan manman tẹmhọnlẹn bhi obọ Baibo nan re urolo Hibru gbẹn, ọle Devid ha khin. Ọsun-ohuan, ọnọn so illo, akhasẹ, bi ojie ọle ha khin. Sẹyẹ, ọle wo mun udu nyan Jehova. Uwedẹ nin Devid rẹ wo manman sikẹ Jehova, da re ọle ha guanọ nin ọle bọn uwa nin Osẹnobulua nọnsọle. Ọne uwa ki ha yi uwa nan ha da ha lu ilọnmhọn oga bhi otọ Izrẹl. Devid lẹnmhin ghe, ilọnmhọn oga nọn hi ki rẹ khin nan lu bhi ẹkẹ ọne uwa oga, dẹ si eghọnghọn bi erọnmhọn ji ẹbho nesi Osẹnobulua. Bhiriọ, Devid da so illo yọle: “Eghọnghọn hi ọsi ọria nin uwẹ [Jehova] zẹle, nin uwẹ yẹ si re nọn dọ ha nyẹnlẹn bhi ẹgodo nọnsẹ. Emhin esili ne ribhi uwa nọnsẹ, uwa oga nọnsẹ nọn khiale, dẹ khọn mhan.”—Psalm 65:4.
Ha Ghọnghọn bhi Isẹhoa Nin Uwẹ Mhọnlẹn
11 Iriọ yẹ nọn, ahamiẹn mhan re egbe rebhe miẹnsọn nan mun nin mhan bhi oga nọnsi Jehova, mhan ki ha ghọnghọn. Bhiriọ, wo manman ha lu iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua, uwẹ ha yẹ ha rẹkpa bhi ẹkẹ agbotu. (Acts 18:5; Heb. 10:24, 25) Ha muegbe ikolo oga ọbhi otọ, beji uwẹ ha da sabọ re ewanniẹn ọbhi inọnta nọn ha sabọ bọn ibhio uwẹ okhun. Ahamiẹn a re ọta nin uwẹ bhi ikolo oga nan do bhi ẹkẹ uzana, dọnmhegbe mun egbe ọle nọnsẹn. Kẹ ha vae dọ ha miẹnsọn nan mun nin uwẹ bhi ẹkẹ agbotu, uwẹ ha yẹ ha yi ọria nan gbaẹkẹ ọle. Hẹi re ẹlo gbe ẹsọn soso nan mun nin uwẹ a. Dọnmhegbe ha luẹ ba emhin nin uwẹ guẹle. (Prov. 22:29) Beji uwẹ ha rẹ ha wẹnna kaka bhi iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua, yẹ re egbe rebhe miẹnsọn nan mun nin uwẹ bhi ẹkẹ agbotu, uwẹ ki ha lu re alo, yẹ manman ha ghọnghọn bhi oga nọnsi Jehova. (Gal. 6:4) Ọ ki yẹ re ọle lẹkhẹ nin uwẹ rẹ deba ẹbho ha ghọnghọn sade a re ele ọbhi ihe nin uwẹ guanọ nan yẹ re uwẹ ọi.—Rom. 12:15; Gal. 5:26.
Emhin Oriọn Ne Ghanlẹn
w20.02 12, ẹkpẹti
Mhan Wo Manman Hoẹmhọn IJehova Nin Aba Mhan
Jehova Be Gene Lẹn Mẹn?
Uwẹ be nọọn egbe uwẹ ẹgheso yọle: “Bezẹle nin Jehova ha da daghe mẹn bhi ẹwẹ ẹbho rebhe ne nyẹnlẹn bhi ọne otọ nan?” Ahamiẹn uwẹ re inian ria eria ẹgheso, lẹn sẹbhọ ghe ọ iyi uwẹ ọkpa sẹ nọọn inọnta nọn dia inian. David nin Ojie da nọọn iJehova yọle: “Eo iJehova, họla hi okpea nin uwẹ ha da daghe ọle? La, họla ọmọn nọnsi okpea nọn sabọ yu nin uwẹ ha da gbẹlokotọ bhi egbe ọle?” (Ps. 144:3) David wo rẹọbhọ ghe Jehova manman lẹn ọlẹn. (1 Chron. 17:16-18) Ẹlẹnan nian, Jehova noo iBaibo bi agbotu nọnsọle rẹ ji uwẹ lẹn ghe ọle daghe oyẹẹ nin uwẹ mhọn da ọle. Ji mhan fẹ ọta eso ghe bhi Baibo ne rẹman ghe Jehova gene lẹn uwẹ:
• Jehova lẹn uwẹ ọkuẹsẹ a biẹ uwẹ.—Ps. 139:16.
• Jehova lẹn ebe re uwẹ bhi ọkhọle bi ebi uwẹ ria ẹmhọn ọlẹn.—1 Chron. 28:9.
• Jehova tobọle kaehọ erọnmhọn nin uwẹ nan ji ọle.—Ps. 65:2.
• Ebi uwẹ lu dẹ sabọ ba iJehova bhi egbe, la re ọle ha ghọnghọn.—Prov. 27:11.
• Jehova tobọle si uwẹ vae bhi oga nọnsọle.—John 6:44.
• Ahamiẹn ọria yu, Jehova dẹ sabọ riọ ọle kpanọ bhi uu ranmhude ọle manman lẹn ọne ọria. Ọle dẹ sabọ re egbe bi ọkhọle ọsọgbọn nọn diabe ọne ọnọn ọria ka mhọnlẹn tee nanlẹn. Uwedẹ nin ọne ọria ka rẹ lu emhin khẹ, ọle ọne ọria ha sẹyẹ rẹ ha lu emhin. Ọle dẹ yẹ sabọ ye emhin rebhe re nin ọle ka lẹn khẹ.—John 11:21-26, 39-44; Acts 24:15.
FẸBUARE 27–MACH 5
EMHIN NE GHANLẸN NE RIBHI BAIBO | 1 CHRONICLES 20-22
“Rẹkpa Ene Usen Nin Emhin Da Sabọ Kiọnlẹn Nin Ele”
w17.01 29 ¶8
“Man Ikpea Ne Mhọn Urẹọbhọ Ne Ziẹnlẹn Ene Emhin”
8 Tie 1 Chronicles 22:5. Devid sabọ rẹ ha riale ghe, Solomọn bha sẹ ọria nọn ha sabọ sun ọne iwẹnna kpataki nin. Ọne uwa oga dẹ wo manman kpọnọ. Sẹyẹ, obhokhan Solomọn khin, ọle bha sẹ manman lẹn emhin. Ọrẹyiriọ, Devid lẹnmhin ghe, Jehova dẹ rẹkpa Solomọn rẹ sabọ lu ọne iwẹnna nan mun nanlẹn. Devid da lu ebi ọle ha sabọ lu rẹ rẹkpa ọle. Ọle da mhanmhan emhin ne bunbun nan rẹ bọn uwa ọbhi otọ khẹ ọle.
w17.01 29 ¶7
“Man Ikpea Ne Mhọn Urẹọbhọ Ne Ziẹnlẹn Ene Emhin”
7 Devid bha si egbe re ikeke rẹ lu eka nin ọle ha sabọ lu rẹ rẹkpa. Ọle bha ha riale ghe, a ida tie elin ọne uwa oga mun ọlẹn. Bhi ọsi ẹmhọanta, a bha ha tie ọne uwa oga, uwa oga ọsi Devid, sokpan, a da ha tiọle uwa oga nin Solomọn bọnlẹn. Arẹmiẹn ghe, ọ ba Devid bhi egbe ghe, ọle bha sabọ lu ebe ri ọle bhi ọkhọle, ọle da lu eka nin ọle ha sabọ lu rẹ rẹkpa bhi ọne iwẹnna. Devid da mhanmhan usun kẹkẹ ne ha lu ọne iwẹnna ọbhi otọ. Ọle da yẹ mhanmhan ẹlọnmhọn, oze, siliva, golu, bi eran sida ne bunbun nan ha noo bhi ọne uwa oga. Rẹ deba ọnin, ọle da re izebhudu nin Solomọn. Ọle da taman ọlẹn yọle: “Jehova dẹ ne uwẹ dia ọmọn nọnsẹmhẹn, emhin dẹ kiọnlẹn nin uwẹ, sẹyẹ uwẹ dẹ bọn uwa nọnsi Jehova nin Osẹnobulua nọnsẹ, beji ọle tale rẹji uwẹ.”—1 Chron. 22:11, 14-16.
Ene Biẹ Ọmọn, Bha Be Rẹkpa Imọn Nesẹbha Nin Ele Da Sabọ Mianmẹn?
14 Ene ewanlẹn ne ribhi agbotu ki yẹ dọnmhegbe rẹkpa ene ibhokhan ha mhọn emhanmhan bhi oga. Bhiriọ, ele ki ha rẹkpa ene biẹ ọmọn dia imọn nesele. Obhio mhan ọkpa nin okhuo nọn ki sẹ lu iwẹnna ọkanẹfan nabhi ikpe 70 da taman mhan emhin nin Charles T. Russell deba ọle zilo nyan ẹghe nin ọle rẹ ha ribhi ikpe ehan. Ọne obhio mhan da yọle: “Russell da wo noo ihuẹnlo nọn sẹbhi 15 rẹ deba mẹn zilo nyan emhanmhan nin mẹn mhọn bhi oga.” Gene gene, ọta nan rẹ ziẹn ọria udu wo gene sabọ rẹkpa ọria. (Prov. 25:11) Ene ewanlẹn sabọ rẹ tie ene biẹ ọmọn bi imọn nesele, sade a wẹnna bhi Kindọn Họọ. Bhiriọ ele ki gha ẹsọn nin ene ibhokhan ha sabọ lu nin ele, beji ele wanre sẹ.
15 Ẹbho rebhe bhi ẹkẹ agbotu dẹ sabọ rẹkpa sade ẹmhọn ene ibhokhan ti ele bhọ. Ele ki gbẹlokotọ nọnsẹn nin ele da daghe ebi ene ibhokhan nan rẹ lu re alo yẹ bhi oga. Ha gẹn ene ibhokhan sade ele re ewanniẹn nọn gbale ọbhi inọnta, la sade ele re ọta man bhi ikolo oga, la sade ele sabọ khọn edọnmhẹn miẹn otọ, bi sade ele sabọ tẹmhọn Osẹnobulua bhi isikulu. Ha mhọn ọlẹn bhi emhanmhan nin uwẹ rẹ deba obhokhan ọkpa zilo ọkuẹsẹ a mun ikolo oga hẹn la sade a zobọ? Ene uwedẹ nan rebhe mhan ha rẹ sabọ rẹkpa ene ibhokhan lẹn ghe ẹkẹ agbotu nọnsi Jehova ele ye.—Ps. 35:18.
Emhin Oriọn Ne Ghanlẹn
w05 10/1 11 ¶6
Emhin Eso Nan Miẹn Tie bhi Ebe ọsi Chronicles Nin Ọhẹnhẹn
21:13-15. Jehova da taman ọne ẹhi ghe, nin ọle dobọi bhi ọne ọkakale nọn khian si ji ẹbho nesọle, ranmhude iloya ọsi ẹbho nesọle wo ba ọle bhi egbe. Bhi ọsi ẹmhọanta, ọle wo manman mhọn itohan.