“Sẹ Ghe! Usun Ẹbho Ne Bunbun Nin Ọria Soso Bha Sabọ Ka”

1. Idia nela John ha ye ẹghe nin ore nin ọhẹnhẹn rẹ ha bu ọkpẹnlẹn?

ORE nin ọhẹnhẹn ki ha bu ọkpẹnlẹn, John nin odibo da ha ribhi ọkakale. Ọne ẹghe nan, ọle ki dọmanlẹn, a da yẹ mun ọlẹn khue bhi Patmos. Sẹyẹ, asabọmiẹn ọle ọkpa hi etuegbe nọnsi Jesu nọn sẹyẹ ribhi agbọn. (Rev. 1:9) Ọle lẹn sẹbhọ ghe ẹbho nin ẹmhọanta iyẹẹ munhẹn ha man iman-emhin ohoghe bhi ẹkẹ agbotu, ele yẹ si iwaegbea re bhi ẹkẹ ọle. Ọ da diabe ẹbho dẹ gbe agbotu ọsi Kristiẹn sotọ rẹ sẹbhọ ghe, a iyẹ da ha miẹn iKristiẹn ọsaje hiehie.—Jude 4; Rev. 2:15, 20; 3:1, 17.

2. Beji Revelation 7:9-14 rẹman, imianlo nela John miẹn? (Fẹ adudu nọn ribhi odalo ọne ebe nan ghe.)

² Bhi ẹkẹ ọne idia nan, John da miẹn imianlo nọn manman ti ọle bhọ. Bhi ọne imianlo, a da taman ẹhi eso nin ele mun ahoho mhọn. Ọne ahoho nan hi ebe ha si ugbekhuelo ẹghe ekpokpo nọn khua. A da taman ele nin ele mun ọlẹn mhọn ọkuẹsẹ usun eguọmhandia nan ha zẹ gba fo. (Rev. 7:1-3) Itue 144,000, ọle ọne usun eguọmhandia nan ha bun sẹ. Ele dẹ dọ deba iJesu ha gbẹloghe bhi okhun. (Luke 12:32; Rev. 7:4) Ọnan ki gbera, John da tẹmhọn usun ọbhebhe. Ọne usun nan bun sẹ bhọ ghe, John da re so yọle: “Sẹ ghe! Usun ẹbho ne bunbun nin ọria soso bha sabọ ka, ne na bhi otọ rebhe, agbaẹbho rebhe, bi urolo rebhe dagbare. Ele da mundia bhi odalo ọsi ọne ojukhuo bi ọne ohuan.” (Tie Revelation 7:9-14.) Asabọmiẹn ọ wo re iJohn ha ghọnghọn rẹ lẹn ghe, bhi ẹghe odalo, usun ne bunbun dẹ sẹyẹ ha ga oga ẹmhọanta.

3. (a) Bezẹle nin imianlo nin John miẹn ha da sabọ ziẹn mhan urẹọbhọ? (b) Be imhan ha zilo nyan bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan?

³ Edandan iribhọ ghe ọne imianlo nan wo ziẹn urẹọbhọ nọnsi John. Bhiriọ, ọ dẹ yẹ wo sabọ ziẹn urẹọbhọ nọnsẹmhan, ranmhude ọne imianlo wo munsẹ bhi ẹghe nọnsẹmhan nan nian. Ẹlẹnan nan nian, ẹbho ne bunbun wo ga iJehova. Ele mhọn ikhuaẹloghe ghe ele dẹ miuhọnmhọn bhi ekpokpo nọn khua nọn vade, ghe ele dẹ nyẹnlẹn bhi ọne otọ nan bhi ighegheghe. Bhi ọne uhọnmhọn ọta nan, mhan dẹ zilo nyan ebi Jehova rẹ rẹkpa ẹbho nesọle lẹn ẹmhọn ọne usun ẹbho ne bunbun nan yẹ nọnsẹn. Ọ ki gbera ikpe 80 nian nin Jehova re ọle mun ẹbho nesọle ẹlo kore. Mhan dẹ yẹ zilo nyan emhin eva rẹji ọne usun nin. Ele hi: (1) ebe ọ bun sẹ yẹ, bi (2) agbaẹbho kẹkẹ nin ele na vae. Ene emhin veva nan dẹ sabọ ziẹn urẹọbhọ ọsi ọrebhe ne deba ọne usun nan.

IJELA ỌNE USUN ẸBHO HA DA NYẸNLẸN BHI IGHEGHEGHE?

4. Iman-emhin Baibo nela ene yo otuẹ bha lẹn otọ ọle? Be ekhẹn iBible Student rẹ dikẹ yẹ?

⁴ A iman ẹbho bhi otuẹ ghe, ẹbho ne mhẹn dẹ nyẹnlẹn bhi ọne otọ nan bhi ighegheghe beji Baibo tale. (2 Cor. 4:3, 4) Ẹlẹnan nian, otuẹ ne bunbun man ẹbho le ghe, ọria esili ha yu, ọle ki ha khian okhun. Ọkpakinọn, ọnan dikẹ bhi iman-emhin ọsi ekhẹn iBible Student ne ha gbẹn Watch Tower dagbare, rẹ na bhi ukpe 1879 ha vade. Ele lẹn sẹbhọ ghe, Osẹnobulua dẹ re ọne otọ nan kiẹn ogba ọsi ọfubhegbe, ghe ọne otọ nan ẹbho ne mhẹn ne bunbun ha da nyẹnlẹn. Ọkpakinọn, ẹghe eso gbera fo ọkuẹsẹ ele sabọ lẹn hela ene ẹbho nan khin.—Matt. 6:10.

5. Be bhọ ekhẹn iBible Student rẹọ rẹji ene itue 144,000?

⁵ Ekhẹn iBible Student yẹ lẹn ghe a dẹ ne ẹbho eso sibhi ọne otọ nan re ha khian okhun nin ele dọ deba iJesu ha gbẹloghe. (Rev. 14:3) Itue 144,000 ne re ọyaya ga sotọ nọnsẹn bhi ọne otọ nan, ele a ha ne ha khian okhun. Ọkpakinọn, be bhọ hi urẹọbhọ nin ele ha mhọnlẹn rẹji ọne usun ẹbho ne bunbun nin ọria soso bha sabọ ka?

6. Urẹọbhọ nela ekhẹn iBible Student ha mhọnlẹn rẹji ọne usun ne bunbun nan bha sabọ ka?

⁶ Bhi ọne imianlo, John da daghe ọne usun ẹbho ne bunbun “mundia bhi odalo ọsi ọne ojukhuo bi ọne ohuan.” (Rev. 7:9) Ranmhude ọnan, ene ekhẹn iBible Student da yọle ghe, bọsi ọne usun 144,000, ọne usun ẹbho nan dẹ yẹ dọ nyẹnlẹn bhi okhun. Bhiriọ, ahamiẹn ene usun nan veva dẹ ha khian okhun, be ele ki rẹ dikẹ yẹ? Ele da riale ghe, Kristiẹn ne bha manman hẹnmhọn nin Jehova ẹghe nin ele rẹ ha ribhi ọne otọ nan, ele ribhi ọne usun nan, nan bha sabọ ka. Ele da riale ghe, arẹmiẹn ene ẹbho dọnmhegbe rẹ ha nyẹnlẹn iẹnlẹn nọn khiale, asabọmiẹn eso bhi ẹwẹ ele sẹyẹ ha yo otuẹ ohoghe. Ele da rẹọbhọ ghe, arẹmiẹn ene ribhi ọne usun nan dọnmhegbe ha re ọyaya rẹ ga Osẹnobulua, ọnan bha sẹ nan rẹ zẹ ele deba ene ha deba iJesu gbẹloghe. Ranmhude oyẹẹ nọnsele zẹwẹ zeze, ele sẹ eria ne ha sabọ mundia bhi odalo ọne ojukhuo. Ọkpakinọn, ele bha sẹ eria ne ha dotua bhi ọne ojukhuo.

7. Hela ekhẹn iBible Student yọle e dẹ nyẹnlẹn bhi ọne otọ nan? Be bhọ ele rẹọ rẹji ẹbho ne ga nọnsẹn ọkuẹsẹ Jesu vae?

⁷ Bhiriọ, hela ene ekhẹn iBible Student tale ghe e dẹ nyẹnlẹn bhi ọne otọ nan? Ele rẹọbhọ ghe, ọne usun 144,000 bi ọne usun ẹbho ne bunbun nan bha sabọ ka ha ki ha khian okhun fo, a ki re isẹhoa nin ẹbho ne manman bunbun rẹ nyẹnlẹn bhi ọne otọ nan bhi odotọ ugbẹloghe ọsi Jesu. Ele bha riale ghe ene ẹbho nan dẹ vae dọ ga iJehova ọkuẹsẹ ugbẹloghe nọnsi Jesu munhẹn. Ele da tale ghe, bhi ẹkẹ ikpe uli nin Jesu ha da gbẹloghe, a ki man ele uwedẹ nọnsi Jehova. Ọnan ha ki gbera, ene re obọ rẹkhan adia nọnsi Jehova ki miẹn iẹnlẹn ọsi ighegheghe, ọkpakinọn ene bha re obọ rẹkhan ọlẹn ki miẹn ugbekhuelo. Ele da yẹ rẹọbhọ ghe, ẹbho eso nan ha ne ọbhi ihe ọsi “imọn nesi ojie” bhi ọne otọ nan ẹghe nin Jesu ha rẹ ha gbẹloghe, dẹ ha khian okhun sade ọne ugbẹloghe sotọ. Ele yẹ rẹọbhọ ghe, ẹbho ne ga nọnsẹn ọkuẹsẹ Jesu vae bhi ọne otọ nan, dẹ deba ene ẹbho nan, nan ha ne ọbhi ọne ihe ọsi “imọn nesi ojie.”—Ps. 45:16.

8. Usun ea nela ekhẹn iBible Student riale Baibo tẹmhọnlẹn?

⁸ Usun ea, ọle ekhẹn iBible Student riale ghe Baibo tẹmhọnlẹn: (1) usun 144,000 ne ha deba iJesu gbẹloghe; (2) usun ọsi ẹbho ne bunbun nan bha sabọ ka ne mundia bhi odalo ojukhuo ọsi Jesu bhi okhun; (3) ẹbho ne bunbun nan ha man ele emhin ẹghe nin Jesu ha rẹ ha gbẹloghe.b Akizẹbue, Jehova da rẹkpa ele lẹn otọ ọne ẹmhọn nan nọnsẹn.—Prov. 4:18.

EBE ẸFUA RẸ ZEGBERE YẸ

9. (a) Uwedẹ nela ọne usun ne bunbun nin ọria soso bha sabọ ka ha rẹ “mundia bhi odalo ọsi ọne ojukhuo bi ọne ohuan” yẹ? (b) Bezẹle nin ẹwanlẹn da ribhi uwedẹ nin mhan ki rẹ lẹn otọ ebi Revelation 7:9 tale?

⁹ Bhi 1935, Esali Jehova da dọ lẹn eria nin ọne usun ẹbho nin John daghe bhi imianlo gene khin. Ele da dọ lẹn ghe, a dẹ sabọ yọle ene ẹbho nan “mundia bhi odalo ọsi ọne ojukhuo bi ọne ohuan” aharẹmiẹn ele bha diọbhi okhun. Aharẹmiẹn ọne otọ nan ele da ha ye, a dẹ sabọ yọle ele “mundia bhi odalo ọsi ọne ojukhuo,” sade ele lẹn ghe Jehova ọkpa ọkhẹke nọn ha gbẹloghe, bi sade ele re idegbere hẹnmhọn nanlẹn. (Isa. 66:1) Sẹyẹ, a dẹ sabọ yọle ele ‘mundia bhi odalo ọsi ọne ohuan’ sade ele mhọn urẹọbhọ da izọese nọnsi Jesu. Bhi Matthew 25:31, 32, a da yọle ghe ‘ene agbaẹbho rebhe dẹ sikoko bhi odalo iJesu’ bhi ojokhuo nọnsọle. Ene iga Osẹnobulua yẹ deba ene agbaẹbho nin ọne iBaibo nin tẹmhọnlẹn. Ọnan rẹman ghe, ọ iyi okhun a da si ele koko, ọne otọ nan nọn. Bhiriọ, ẹwanlẹn wo ribhi uwedẹ nan rẹ fi ọne iman-emhin nan denọ bhi 1935. Ọnan da dọ rẹkpa mhan lẹn ebezẹle nin Baibo bha da tale ghe a dẹ ne ọne usun ẹbho ne bunbun ha khian okhun. Usun ọsi ene itue 144,000, ele ọkpa mhọn ọne ikhuaẹloghe rẹ ha khian okhun dọ deba iJesu gbẹloghe.—Rev. 5:10.

10. Bezẹle nọn da khẹke nin ọne usun ẹbho lẹn adia nesi Jehova yẹ ha ga ọle ọkuẹsẹ ugbẹloghe nọnsi Jesu vae?

¹⁰ Rẹ na bhi ukpe 1935 ha vade, Esali Jehova dọ manman lẹn hela ọne usun ẹbho nin John miẹn bhi imianlo khin. Ele lẹn kere ghe, Kristiẹn ne ga nọnsẹn ne mhọn ikhuaẹloghe rẹ nyẹnlẹn bhi ọne otọ nan bhi ighegheghe, ọle ọne usun mundia nan. Ọkhẹke nin ọne usun ẹbho nan lẹn adia nesi Jehova yẹ ha ga ọle ọkuẹsẹ iJesu munhẹn ha gbẹloghe. Bhiriọ, ele ki sabọ miuhọnmhọn bhi ekpokpo nọn khua nọn vade. Ọkhẹke nin ele ha mhọn urẹọbhọ nọn manman ziẹn, nin ele da sabọ miuhọnmhọn bhi emhin ne de vade bhi ẹghe odalo, ọkuẹsẹ ugbẹloghe nọnsi Jesu Kristi vae.—Luke 21:34-36.

11. Emhin nela ha sabọ si ọle nin ene ekhẹn iBible Student da ha riale ghe, ẹbho eso dẹ ha khian okhun sade ugbẹloghe nọnsi Jesu kpẹnlẹn?

¹¹ Ọne urẹọbhọ ghe ẹbho eso dẹ ha khian okhun sade ugbẹloghe nọnsi Jesu kpẹnlẹn kii? Watch Tower ọsi February 15, 1913, ọle ọne iman-emhin nan da ka dagbare. Ọria sabọ ha riale, ‘Bezẹle nan da miẹn ghe ọne otọ nan, ọle ẹbho ne ga Osẹnobulua nọnsẹn ọkuẹsẹ iJesu vae ha da nyẹnlẹn, ọkpakinọn, Kristiẹn ne bha ga nọnsẹn ki ha khian okhun?’ Iman-emhin eva ne bha de ọbhọ nọnsẹn, ọle ha sabọ re inian ha re ọria ria eria. Ene iman-emhin hi: (1) usun ẹbho ne bunbun nin John daghe bhi imianlo dẹ dọ ha nyẹnlẹn bhi okhun, bi (2) ọne usun ẹbho nan dẹ ha yi Kristiẹn ne bha manman ziẹn bhi oga.

12-13. Be bhọ usun ọsi enanzẹle bi usun ọsi ẹbho ne bunbun nan bha sabọ ka lẹnlẹn rẹji elele nọn khẹ ele bhi ẹghe odalo?

¹² Beji mhan sẹ dọ luẹ kere, rẹ na bhi ukpe 1935 ha vade, Esali Jehova dọ lẹn kere ghe, ọne usun ẹbho nin John daghe, ele hi ẹbho ne ha miuhọnmhọn bhi okhọn Armageddon. Ele dẹ miuhọnmhọn bhi ekpokpo nọn khua bhi ọne otọ nan. Bhiriọ, ele ki re eghọnghọn ha so yọle: “Obọ Osẹnobulua, nọn dotua bhi ọne ojukhuo bi obọ ọne ohuan, ọle umiẹnfan nọnsẹmhan na vae.” (Rev. 7:10, 14) Sẹyẹ, Baibo rẹman mhan ghe, ene da nyẹnlẹn bhi okhun mhọn ikhuaẹloghe nọn mhẹn gbera ọsi ẹbho ne ga Osẹnobulua ọkuẹsẹ Jesu vae bhi ọne otọ nan. (Heb. 11:40) Ranmhude ọnan, ibhio mhan da wo munhẹn ha re ọyaya datie ẹbho nin ele vae dọ ha ga iJehova, nin ele da sabọ miẹn iẹnlẹn ọsi ighegheghe bhi ọne otọ nan.

¹³ Ikhuaẹloghe nin ọne usun ẹbho nan mhọn wo ti ele bhọ. Ele lẹn sẹbhọ ghe Jehova la tare eji ene ga ọle ha da nyẹnlẹn bhi ighegheghe, si ọkhun nọn la ọne otọ nan. Usun ọsi enanzẹle bi usun ọsi ene ẹbho ne bunbun nan isabọ ka lẹn sẹbhọ ghe, ifuẹkẹ nin Jehova mhọn da mhan nin ọle rẹ je Ọmọn nọnsọle nin ọle dọ yu nin mhan, zẹle nin mhan ha da sabọ miẹn elele nọn khẹ mhan bhi odalo.—Rom. 3:24.

USUN ẸBHO NỌN MANMAN BUNBUN

14. Ẹghe nin 1935 rẹ gbera, bezẹle nọn bha da sẹyẹ mun ẹbho ẹlo kore ebi ọta akhasẹ rẹji ọne usun ẹbho ne bunbun ha rẹ munsẹ yẹ?

¹⁴ Arẹmiẹn Esali Jehova dọ manman lẹn otọ ọne ẹmhọn nan bhi 1935, ọ bha mun ẹbho eso ẹlo kore ebi ẹbho ne da nyẹnlẹn bhi ọne otọ nan ha rẹ ha yi usun ẹbho ne manman bunbun. Bhi ọsi ijiẹmhin, ikpe 12 Ronald Parkin ha ye ẹghe nan rẹ lẹn eria nela ọne usun ẹbho nin John daghe khin. Ọle da yọle: “Ẹghenin, Esali Jehova 56,000 ha ribhi ọne otọ agbọn nan. Ene manman bunbun bhi ẹwẹ ele da ha yi enanzẹle. Bhiriọ, ọne usun ẹbho nin John daghe bha bun hiehie.”

15. Be usun ẹbho nan si koko rẹ ha bun ọbhọ yẹ?

¹⁵ Bhi ikpe ne ki rẹkhan ọne ukpe nin, a da munhẹn ha je imisiọnari diọbhi agbaẹbho ne bunbun. Bhiriọ, Esali Jehova da wo ha bun ọbhọ. Sẹyẹ, bhi 1968, a da mun iman-emhin Baibo gbọ. Ebe natiọle The Truth That Leads to Eternal Life, ọle a ha noo bhi ọne iman-emhin. Uwedẹ nin ọne ebe rẹ gbotọ iman-emhin Baibo fanọn an da wo re ẹbho ne mhọn ọkhọle esili ha vẹ vae bhi oga nọnsi Jehova. Bhi ẹkẹ ikpe enẹn, ẹbho ne mianmẹn da bun gbera uli bhi ijianlẹn iyisẹn isẹn. Bhi ikpe ne rẹkhan ọlẹn, ẹbho ne bunbun da wo dọ ha mianmẹn, ranmhude, ẹmhọn otuẹ iCatholic bha yẹ ha yẹẹ ẹbho bhi otọ Latin America. Sẹyẹ, ene gbẹloghe da munhẹn ha re obọ ọbhi iwẹnna oga nọnsẹmhan bhi otọ Eastern Europe bi bhi agbaẹbho eso bhi otọ Africa. (Isa. 60:22) Ẹlẹnan nian, agbotu nọnsi Jehova zẹ emhin ne bunbun egbe dagbare ne ha rẹkpa ẹbho lẹn iBaibo nọnsẹn. Beji a miẹn ghe Esali Jehova ki bun gbera ẹbo elẹnlẹn, edandan iribhọ ghe ọne usun nin John daghe gene wo bun ẹlẹnan nian.

UROLO KẸKẸ ELE NA VAE

16. Ijela ọne usun ẹbho nin John daghe nan dagbare?

¹⁶ John da tale ghe “otọ rebhe, agbaẹbho rebhe bi urolo rebhe” ọne usun ẹbho na dagbare. Zechariah nin akhasẹ ka yẹ tẹmhọn nọn dia inian. Ọle da yọle: “Bhi ene ikpẹdẹ nin, ikpea igbe ne na bhi agbaẹbho bi urolo kẹkẹ vae ki fiobọ mun ukpọn, ehe, ele dẹ manman fiobọ mun ukpọn ọsi obhi Jew yẹ taman ọlẹn yọle: ‘Mhan ho nin mhan rẹkhan bha, ranmhude mhan họn ghe Osẹnobulua ribhi ẹwẹ bha.’”—Zech. 8:23.

17. Be bhọ agbọtu nọnsi Jehova lu, nin ẹbho ne zẹ urolo kẹkẹ da sabọ dọ lẹn Osẹnobulua?

¹⁷ Esali Jehova lẹn sẹbhọ ghe, ọkuẹsẹ a sabọ koko ẹbho bhi urolo kẹkẹ, ọkhẹke nan re ene urolo ha tẹmhọn Osẹnobulua. Ọ ki gbera ikpe 130 nian nin mhan munhẹn ha zedu ebe kẹkẹ nan rẹ man ẹbho iBaibo. Ẹlẹnan nian, mhan hi ene zedu ebe nẹ bhi ọne agbọn nan rebhe, ranmhude, urolo ne manman bunbun mhan zedu ebe diọ. Gene gene, emhin ọhan-ilo Jehova wo lu ẹlẹnan nian, beji ọle rẹ na bhi agbaẹbho kẹkẹ koko ẹbho ba ọne usun ẹbho nin John daghe. Arẹmiẹn urolo kẹkẹ mhan zẹ, okugbe ribhi ẹwẹ mhan ranmhude ebale oriọn nan zẹ ọle egbe dagbare bhi urolo kẹkẹ. A yẹ wo lẹn ẹbho nesi Jehova ọbhọ ghe, ele mhọn oyẹẹ bhi ẹwẹ ele, ghe ele re ọyaya rẹ tẹmhọn Osẹnobulua. Ọnan sẹ ebe ha ziẹn mhan urẹọbhọ!—Matt. 24:14; John 13:35.

BE BHỌ ỌNE IMIANLO NAN RẸ RẸSO UWẸ YẸ?

18. (a) Beji Isaiah 46:10, 11 rẹman, bezẹle nọn bha da han mhan ilo ghe Jehova mun akhasẹ rẹji usun ẹbho nin John daghe sẹ? (b) Bezẹle nọn ida ba ọne usun ẹbho nin John daghe bhi egbe ghe a bha zẹ ele deba enanzẹle?

¹⁸ Imianlo nin John miẹn rẹji usun ẹbho ne bunbun nin ọria soso bha sabọ ka, sẹ ebe ha ti mhan bhọ! Ọ bha han mhan ilo ghe Jehova sabọ mun ọne akhasẹ nan sẹ. (Tie Isaiah 46:10, 11.) Ikhuaẹloghe nin Jehova re nin ene ribhi ọne usun nan re ele ghọnghọn. Ọ iba ele bhi egbe ghe, Jehova bha re ẹlinmhin nọn khiale nọnsọle rẹ zẹ ele ba ene ha dọ deba iJesu gbẹloghe bhi okhun. Baibo tẹmhọn ikpea bi ikhuo ne bunbun nin Jehova re ẹlinmhin nọn khiale rẹkpa, ọkpakinọn ele bha deba usun 144,000 nan zẹle. Ọkpa bhi ẹwẹ ele hi John nọn gbe ẹbho ruẹ bhi amẹn. (Matt. 11:11) Ọbhebhe hi David. (Acts 2:34) Jehova dẹ riọ ele bi ẹbho ebhebhe ne bunbun bhi uu, nin ele dọ nyẹnlẹn bhi otọ ọfubhegbe. Ele rebhe bi ọne usun ẹbho ne bunbun ki miẹn isẹhoa rẹ rẹman ghe ugbẹloghe nọnsi Jehova ele re obọ ọi.

19. Aharẹmiẹn okhun la ọne otọ nan mhan ha da nyẹnlẹn bhi ighegheghe, be ọkhẹke nin mhan ha lu nian? Bezẹle nọn da khẹke nin mhan ha re ẹjẹje lu ọle?

¹⁹ Ọsi ọhẹnhẹn khọnan nin Jehova sẹ na bhi agbaẹbho rebhe si ẹbho koko bhi oga nọnsọle. Aharẹmiẹn ọne otọ nan mhan ha da nyẹnlẹn bhi ighegheghe la okhun nọn, ọkhẹke nin mhan ha rẹkpa ẹbho rebhe, nin ene mhọn ọkhọle esili da sabọ vae dọ deba ọne usun ẹbho ne ha miuhọnmhọn bhi Armageddon. (John 10:16) Ọ bha yẹ bue gbe nian, Jehova ki mun ekpokpo nọn khua re rẹ fuẹn oga ohoghe rebhe a bi ene gbẹloghe. Bhiriọ, ọne usun ẹbho nin John daghe ki miẹn isẹhoa rẹ ha ga iJehova bhi ighegheghe bhi otọ ọfubhegbe!—Rev. 7:14.