Ono A Rẹ Fo Kẹ Ẹmo?
KỌ A rẹ fo Ọghẹnẹ kẹ emo nọ ahwo-akpọ a bi fiẹ? “Ijo, Ọghẹnẹ ọ rẹ gwọlọ ẹmo ho.” Ere Martin Niemöller, osu ichọche Protẹstant obọ Germany jọ nọ ọ viodẹ gaga, ọ kuyo na kpẹkpẹe nọ Ẹmo Akpọ II o kuhọ no. A kporo eme riẹ evaọ 1946 fihọ obe nọ a re se Ach Gott vom Himmel sieh darein—Sechs Predigten (O Ọghẹnẹ, Rri No Obọ Odhiwu Ze—Evuẹ Ezeza).a Obe na o ta nọ:
“Ohwo kpobi nọ ọ gwọlọ fo Ọghẹnẹ kẹ [emo] yọ ọ riẹ hẹ, hayo ọ gwọlọ riẹ Ẹme Ọghẹnẹ hẹ. Dede, ẹme na o re wo ohẹriẹ sọ a rẹ fo omai Ileleikristi na kẹ emo nọ i bi dhe efiefio na. Yọ ma rẹ sae dhẹ siọ onọ onana ba lọlọhọ họ. . . . A rẹ jẹ kareghẹhọ gbagba re inọ ichọche Ileleikristi evaọ oge ọnana kpobi na a be ghale emo, egbaẹmo, gbe ekwakwa-ẹmo a tẹ jẹ be rehọ edhere ẹdhọgọ lẹ kẹ ọraha ewegrẹ rai nọ a gbe bi fi ẹmo na. Enana kpobi e rọ afuẹwẹ mai gbe ẹthọthọ esẹ anwae mai, rekọ a rẹ jariẹ fo Ọghẹnẹ vievie he. Yọ oma o rẹ vo omai Ileleikristi inẹnẹ re otẹrọnọ ma re dikihẹ aro enọ a re se wọhọ Emọ-Iwuhrẹ Ebaibol Ajọwha na [Isẹri Jihova], enọ a gbolo egba gbe idu buobu rai fihọ iwou-odi olahiẹ je [tube] whu dede fikinọ a siọ iruo ẹmo a tẹ jẹ se nọ a re kpe ohwo ho.”
Nẹnẹ, ole ikpe 50 nọ Ẹmo Akpọ II ọ vrẹ no, eme ọ Niemöller e rọ ozọ-usio kẹ ahwo nọ i you udhedhẹ. Ijo, a rẹ fo Ọghẹnẹ kẹ azẹ-okpe erẹwho na ha! Uzẹme, ẹkwoma egegagọ uzẹme riẹ, enọ i sioma rai no ozighi akpọ na, Ọghẹnẹ o bi whowho esikẹle urere emo kpobi.—Olezi 46:9; Jọn 17:16.
[Footnotes]
a A kporo ovuẹ Martin Niemöller uwhremu na evaọ ẹvẹrẹ Oyibo evaọ obe na Of Guilt and Hope. Ghele, ọrọ ẹvẹrẹ Oyibo na o wo ẹhẹriẹ no ọrọ German anwae na, fikiere ma tẹ fa efafa ọnana ovavo no ọrọ German na ze.
[Picture Credit Line on page 32]
Ifoto USAF