Ẹme nọ Samuel, Teresa, gbe Magdalene a ta na u dhesẹ nọ ahwo a rẹ lẹ fiki ẹjiroro sa-sa, yọ elẹ jọ i re woma vi ejọ. Elẹ ahwo jọ i re no udu ze rekọ erọ amọfa i re no udu ze he. O tẹ make rọnọ ahwo a be lẹ re a riẹ ru ziezi evaọ ẹdawọ isukulu hayo re utu arozaha rai o kparobọ, re Ọghẹnẹ ọ thọ uviuwou rai, hayo fiki oware ofa jọ kpobi, o rrọ vevẹ inọ ahwo buobu a gwọlọ nọ a rẹ lẹ. Ekiakiẹ buobu i tube dhesẹ nọ ahwo jọ dede nọ a rrọ egagọ evuọvo ho, a rẹ lẹ ẹsikpobi.

Kọ whọ rẹ lẹ? O tẹ rrọ ere, eme whọ be hae lẹ kpahe? O tẹ make rọnọ whọ rẹ lẹ, hayo whọ rẹ lẹ hẹ, whọ sai roro nọ: ‘Kọ oware uwoma jọ u re no olẹ ze? Kọ ohwo jọ ọ riẹ nọ ọ be gaviezọ?’ Ohwo jọ nọ o re kere ebe ọ ta nọ, ahwo jọ a rẹ lẹ re oma rai o sasa. Ọ ta nọ o wọhọ ohwo nọ ọ be ta ẹbẹbẹ riẹ kẹ ọmọ arakọ nọ o wo. Epọvo na edọkita jọ a rri ẹme na re, inọ olẹ yọ oware nọ u re ru oma ohwo sasa ọvo. Kọ ahwo nọ a rẹ lẹ na a be raha oke rai kufiẹ gheghe, manikọ oghẹrẹ usiwo jọ u bi te ai obọ?

Ebaibol na o dhesẹ nọ olẹ u wo ẹgba vi oghẹrẹ nọ ahwo a bi rri rie. Ebaibol na ọ ta nọ ma tẹ be lẹ evaọ emamọ edhere, jẹ be lẹ rọkẹ eware nọ i fo, ohwo jọ ọ riẹ nọ ọ be gaviezọ. Kọ ere o ginẹ rrọ? Joma ruẹ imuẹro jọ.

Ahwo jọ a re roro nọ olẹ yọ oke oraha kufiẹ gheghe, inọ ohwo ọvo ọ riẹ nọ ọ be gaviezọ họ. Amọfa jọ nọ a daoma lẹ no, a roro nọ ohwo ọvo ọ kuyo olẹ rai hi. Enẹ ohwo jọ nọ ọ rọwo nọ Ọghẹnẹ ọ rrọ họ ọ lẹ se Ọghẹnẹ, inọ: “Otẹrọnọ whọ ginẹ rrọ, dina ru emedo jọ họ omẹ ozọ.” Ohwo na ọ ta nọ Ọghẹnẹ ọ kpunu hu, rekọ o “fibo rirẹ” ọvo.

Ebaibol na ọ kẹ omai imuẹro inọ Ọghẹnẹ nọ ọ be daezọ mai ọ riẹ, yọ ọ be gaviezọ kẹ elẹ mai. O dhesẹ nọ Ọghẹnẹ họ ohwo nọ ọ mai kpehru kpobi evaọ ehrugbakpọ na. Enẹ Ebaibol na ọ ta kpahe ahwo jọ nọ a rria ikpe buobu nọ i kpemu: “Ughine muẹro no nọ [Ọghẹnẹ] ọ rẹ te re owhai ohrọ okenọ o yo unubo rai; nọ o yo rie o re ti yo kẹ owhai.” (Aizaya 30:19) Oria Ebaibol ofa jọ o ta nọ: “Olẹ uviohwo oye o rẹ weriẹe.”—Itẹ 15:8.

Ma rẹ jọ Ebaibol na ruẹ iriruo ahwo buobu nọ Ọghẹnẹ o yo elẹ rai. Ebaibol na ọ ta evaọ oria jọ nọ, Jesu ọ lẹ “elẹ-ayare . . . se Ọnọ ọ rẹ sai siwi ei,” yọ o “yo olẹ riẹ.” (Ahwo Hibru 5:7) Ma rẹ sae ruẹ iriruo efa evaọ obe Daniẹl 9:21 gbe 2 Iruẹru-Ivie 7:1.

Kọ, fikieme ahwo jọ a bi ro roro nọ ohwo ọvo o bi yo elẹ rai hi? Ma tẹ gwọlọ nọ a yo olẹ mai, u wuzou re ma lẹ se Ọghẹnẹ nọ a fodẹ evaọ Ebaibol na ọvo, Jihova,a orọnikọ eghẹnẹ efa hayo esemọ nọ i whu no ho. Ọghẹnẹ ọ tẹ jẹ gwọlọ nọ ma rẹ yare eware nọ e “rọwokugbe oreva riẹ,” eware nọ ọ jẹrehọ. Ma tẹ be lẹ evaọ edhere otiọnana, Ọghẹnẹ ọ kẹ omai imuẹro inọ “ọ rẹ gaviezọ kẹ omai.” (1 Jọn 5:14) Fikiere, ma tẹ gwọlọ nọ Ọghẹnẹ o yo elẹ mai, u wuzou re ma riẹ Ọghẹnẹ nọ a fodẹ evaọ Ebaibol na, je wuhrẹ kpahe oware nọ o rẹ were iẹe.

Ahwo buobu a rri olẹ fihọ oware nọ a rẹ jọ egagọ ru ọvo ho, rekọ a wo imuẹro inọ Ọghẹnẹ ọ rẹ ginẹ gaviezọ kẹ elẹ. Ọzae jọ nọ a re se Isaac evaọ obọ Kenya, ọ ta nọ: “Mẹ lẹ se Ọghẹnẹ re o fiobọhọ kẹ omẹ wo otoriẹ Ebaibol na. U kri hi, ohwo jọ ọ tẹ nyabru omẹ ze, jẹ ta nọ o re fiobọhọ kẹ omẹ.” Aye jọ nọ a re se Hilda nọ ọ be rria obọ Philippines, ọ gwọlọ nọ ọ rẹ siọ isigareti ivovo ba. Ọ daoma bẹ rekọ ọ be sae siọ uruemu na ba ha, fikiere ọzae riẹ ọ tẹ ta kẹe nọ, “Kọ whọ gbẹ lẹ se Ọghẹnẹ re o fiobọhọ kẹ owhẹ?” Nọ o gine fi ohrẹ na họ iruo, ọye ọvo ọ tẹ te ta nọ: “Akpọ o gbe omẹ unu evaọ oghẹrẹ nọ Ọghẹnẹ o ro fiobọhọ kẹ omẹ. Ẹmẹrera na isigareti ivovo i te bi no omẹ oma, bẹsenọ mẹ rọ seba riẹriẹriẹ.”

Kọ who roro nọ Ọghẹnẹ ọ gwọlọ fiobọhọ kẹ owhẹ evaọ ẹbẹbẹ jọ nọ whọ be rẹriẹ ovao dhe?

Ọghẹnẹ ọ gwọlọ nọ ma jọ egbẹnyusu riẹ.

Egbẹnyusu a tẹ be ta ẹme kugbe ẹsikpobi, usu rai o rẹ kpekpe ziezi. Epọvo na re, Ọghẹnẹ o zizie omai nọ ma ta ẹme kẹe, re ma sae rọ ere mu usu okpekpe kugbei. Ọ ta nọ: “Wha vẹ te lẹ omẹ, je bose omẹ, me ve ti yo kẹ owhai.” (Jerimaya 29:12) Nọ who bi lele Ọghẹnẹ ta ẹme na, who ve ti ‘si kẹle Ọghẹnẹ, o ve ti si kẹle owhẹ’ re. (Jemis 4:8) Ebaibol na ọ ta nọ: “ỌNOWO na ọ kẹle enọ i bo se ei kpobi.” (Olezi 145:18) Epanọ ma lẹ se Ọghẹnẹ kpekpe te, ere usu mai kugbei o rẹ kpekpe te.

Ọghẹnẹ ọ gwọlọ fiobọhọ kẹ owhẹ.

Jesu ọ ta nọ: “Ono evaọ usu rai ọmọ riẹ ọ rẹ yare ebrẹdi, ọ vẹ rehọ utho kẹe? Hayo nọ ọ tẹ yare eri, kọ ọ rẹ rehọ araomuomu kẹe? Fikiere, otẹrọnọ . . . wha riẹ epanọ wha rẹ rehọ emamọ eware kẹ emọ rai, ẹvẹ Ọsẹ rai nọ ọ rrọ obọ odhiwu ọ rẹ rehọ emamọ eware kẹ enọ e be yare iẹe te!” (Matiu 7:9-11) Ọghẹnẹ o zizie owhẹ re whọ lẹ sei keme ‘ọ be daezọ ra,’ yọ ọ gwọlọ fiobọhọ kẹ owhẹ. (1 Pita 5:7) Ọ tubẹ gwọlọ nọ whọ wọ ebẹbẹ ra rọ kẹe. Ebaibol na ọ ta nọ: “Wha ruawa kpahe oware ovo ho, rekọ evaọ oware kpobi wha rọ olẹ avọ olẹ-ayare kugbe uyere-okẹ ta ayare rai via kẹ Ọghẹnẹ.”—Ahwo Filipai 4:6.

Ahwo-akpọ a wo isiuru re a wuhrẹ kpahe Ọghẹnẹ.

Egba-eriariẹ nọ i wuhrẹ kpahe oghẹrẹ nọ ohwo-akpọ ọ rrọ, a muẹrohọ nọ o rrọ ẹgwọlọ ahwo buobu re a lẹ. Makọ ahwo jọ nọ a rọwo nọ Ọghẹnẹ ọ rrọ họ, a rẹ gwọlọ lẹ.a Onana u gine dhesẹ nọ a ma ahwo-akpọ re a riẹ Ọghẹnẹ. Jesu ọ ta nọ: “Eva e were enọ e riẹ nọ u fo re a riẹ Ọghẹnẹ, keme Uvie odhiwu o rrọ kẹ ae.” (Matiu 5:3) Edhere jọ nọ ma sae rọ riẹ Ọghẹnẹ họ, ẹme nọ ma rẹ ta kugbei ẹsikpobi.

Ma tẹ jẹ uzizie nana rehọ re ma hae lẹ se Ọghẹnẹ, irere vẹ i re te omai?

Taure who te ti ru oware jọ, whọ sae nọ omara nọ, ‘Eme o ti noi ze te omẹ?’ Kọ o thọ re a nọ onọ utioye kpahe olẹ? O nwane thọ họ. O rrọ ẹkoma ahwo-akpọ re a riẹ oware nọ u ti no owojẹ rai ze. Makọ Job ọzae ẹrọwọ na, ọ nọ evaọ okejọ nọ: ‘Otẹrọnọ me se rie, o ti yo kẹ omẹ?’—Job 9:16.

Evaọ izoẹme nọ e vrẹ na, ma ruẹ imuẹro nọ i dhesẹ nọ orọnikọ olẹ yọ oware nọ u re ru ohwo oma sasa hayo oware nọ a rẹ jọ egagọ ru ọvo ho. Ọghẹnẹ o re gine yo elẹ. Ma tẹ lẹ evaọ edhere nọ ọ jẹrehọ, jẹ lẹ kẹ eware nọ e rọwokugbe oreva riẹ, ọ rẹ gaviezọ kẹ omai. Evaọ uzẹme, o tube zizie omai inọ ma si kẹle iẹe. (Jemis 4:8) Kọ erere vẹ o re noi ze nọ ma tẹ be hae lẹ kẹse kẹse? Joma ta kpahe irere jọ nọ i re te omai.

Udhedhẹ iroro.

Nọ idhọvẹ gbe ebẹbẹ e tẹ rrọ owhẹ oma, kọ awaọruọ ọ rẹ da owhẹ oma fia? Nọ ma tẹ rẹriẹ ovao dhe ẹbẹbẹ, Ebaibol na ọ tuduhọ omai awọ nọ, ma “hae lẹ kẹse kẹse” re ma rọ ere ‘ta ayare mai via kẹ Ọghẹnẹ.’ (1 Ahwo Tẹsalonika 5:17; Ahwo Filipai 4:6) Ebaibol na ọ kẹ omai imuẹro inọ ma tẹ lẹ se Ọghẹnẹ, ‘udhedhẹ Ọghẹnẹ nọ u vi otoriẹ kpobi o vẹ te kpọ udu mai gbe ẹgba iroro mai.’ (Ahwo Filipai 4:7) Ma re wo udhedhẹ iroro nọ ma te horie eva mai kẹ Ọsẹ obọ odhiwu mai evaọ olẹ. Ọ tubẹ tuduhọ omai awọ evaọ obe Olezi 55:22 nọ: “Gbolo owha ra kẹ ỌNOWO na, o re ti fiobọhọ kẹ owhẹ.”

Ahwo buobu evaọ akpọ na soso a reawere udhedhẹ yena no. Hee Ran nọ ọ rrọ obọ South Korea, ọ ta nọ: “Dede nọ ebẹbẹ ilogbo e rrọ omẹ oma, nọ mẹ tẹ nwane lẹ kpahe ai no, udu mẹ u ve dhẹ, mẹ vẹ ruẹ nọ me wo ogaga nọ mẹ sai ro thihakọ rai.” Cecilia nọ ọ rrọ obọ Philippines, ọ ta nọ: “Wọhọ oni avọ emọ, mẹ rẹ ruawa gaga kpahe emetẹ ivẹ mẹ, gbe oni mẹ nọ ọ gbẹ be sai vuhu omẹ hẹ fiki ẹyao. Rekọ olẹ u bi fiobọhọ kẹ omẹ ru awaọruọ mẹ kpotọ. Mẹ riẹ nọ Jihova o ti fiobọhọ kẹ omẹ rẹrote ai.”

Omosasọ gbe ẹgba nọ ma sai ro thihakọ edawọ.

Kọ u wo ẹbẹbẹ ologbo jọ nọ whọ be rẹriẹ ovao dhe? Olẹ nọ whọ rẹ lẹ se “Ọghẹnẹ nọ ọ rẹ kẹ omosasọ” na, o rẹ sai fiobọhọ kẹ owhẹ. Ebaibol na ọ ta nọ Ọghẹnẹ “ọ rẹ sasa omai oma evaọ uye kpobi nọ ma rrọ.” (2 Ahwo Kọrint 1:3, 4) Wọhọ oriruo, evaọ okejọ nọ Jesu ọ jẹ rova gaga, “o te kigwẹ, o te muhọ ẹlẹ.” Eme o no rie ze? “Ukọ-odhiwu jọ ọ tẹ romavia kẹe ọ tẹ bọe ga.” (Luk 22:41, 43) Oriruo ọfa họ ọrọ ọzae ẹrọwọ na Nehemaya, ọnọ ahwo omuomu a jẹ gwọlọ whaha iruo Ọghẹnẹ. Ọ lẹ nọ: “Rekọ enẹna, O Ọghẹnẹ, kẹ omẹ ogaga.” Eware nọ e via uwhremu na i dhesẹ nọ Ọghẹnẹ o gine fiobọhọ kẹe ru iruo na te urere ababọ ozọ. (Nehemaya 6:9-16) Reginald nọ ọ be rria obọ Ghana, ọ ta kpahe olẹ nọ: “Nọ mẹ tẹ lẹ evaọ okenọ ebẹbẹ ilogbo e tẹ rrọ omẹ oma, o rẹ jọ omẹ oma wọhọ nọ mẹ ta ebẹbẹ mẹ kẹ ohwo nọ ọ rẹ sai fiobọhọ kẹ omẹ no, ọnọ ọ vuẹ omẹ nọ mẹ gbẹ ruawa ha.” Ọghẹnẹ ọ rẹ ginẹ kẹ omai omosasọ nọ ma tẹ lẹ sei.

Areghẹ nọ o no obọ Ọghẹnẹ ze.

Iroro jọ nọ ma rẹ jẹ, e rẹ sai kpomahọ omai gbe ahwo nọ ma you evaọ oke uzuazọ mai kpobi. Eme o re fiobọhọ kẹ omai jẹ emamọ iroro? Ebaibol na ọ ta nọ: “Otẹrọnọ ohwo jọ evaọ usu rai o wo areghẹ te he [maero, areghẹ nọ a sai ro yerikugbe ebẹbẹ], jọ ọ hae yare Ọghẹnẹ, keme o re siobọno kẹ ahwo kpobi, yọ ọ rẹ wọviẹ ohwo ho, ọ te kẹe.” (Jemis 1:5) Nọ ma tẹ lẹ kẹ areghẹ, Ọghẹnẹ ọ rẹ sae rehọ ẹzi ọfuafo riẹ fiobọhọ kẹ omai jẹ emamọ iroro. Evaọ uzẹme, ma sae yare Ọghẹnẹ kẹ ẹzi ọfuafo na keme Jesu ọ ta nọ: “Ọsẹ na nọ ọ rrọ obọ odhiwu ọ rẹ rehọ ẹzi ọfuafo kẹ enọ e be yare iẹe.”—Luk 11:13.

Makọ Jesu dede ọ yare Ọsẹ riẹ kẹ obufihọ evaọ okenọ ọ jẹ gwọlọ jiroro nọ i wuzou. Ebaibol na ọ ta nọ evaọ okenọ Jesu ọ jẹ gwọlọ salọ ikọ 12 riẹ, “ọ tẹ rọ aso na soso lẹ se Ọghẹnẹ.”—Luk 6:12.

Wọhọ Jesu, ahwo buobu a wo ọbọga no nẹnẹ, nọ a ruẹ imuẹro epanọ Ọghẹnẹ o ro fiobọhọ kẹ ai jẹ emamọ iroro. Regina nọ ọ rrọ obọ Philippines, ọ ta kpahe ebẹbẹ sa-sa nọ ọ rẹriẹ ovao dhe no, wọhọ oriruo, epanọ ọ sae rọ kuọ omariẹ gbe uviuwou riẹ nọ ọzae riẹ o whu no, iruo nọ a si rie no, gbe ẹbẹbẹ emọ eyọrọ. Eme o fiobọhọ kẹe jẹ emamọ iroro? Ọ ta nọ, “Olẹ u fiobọhọ kẹ omẹ rẹroso Jihova.” Kwabena nọ ọ rrọ obọ Ghana, ọ ta oware nọ ọ rọ lẹ se Ọghẹnẹ re o fiobọhọ kẹe, inọ, “A si omẹ no iruo nọ a jẹ jọ hwa omẹ okposa.” Nọ o je roro kpahe oware nọ o re ru, ọ tẹ ta nọ, “Ẹsikpobi mẹ jẹ hae lẹ se Ọghẹnẹ re o fiobọhọ kẹ omẹ jẹ emamọ iroro.” O fibae nọ, “Jihova o gine fiobọhọ kẹ omẹ ruẹ iruo nọ e rẹ sai fiobọhọ kẹ omẹ rẹrote oma mẹ, gbe enọ e rẹ kẹ omẹ uvẹ rọ egagọ riẹ karo.” Whọ tẹ yare Ọghẹnẹ inọ ọ kẹ owhẹ areghẹ, o ti fiobọhọ kẹ owhẹ jẹ emamọ iroro evaọ uzuazọ.

Umutho eware jọ ọvo ma dhunu te no na, evaọ usu eware nọ olẹ o rẹ sai ru kẹ owhẹ. (Se kpahe iriruo efa evaọ ẹkpẹti na “Irere nọ I re No Olẹ Ze.”) Rekọ re who te wo irere nana, whọ rẹ kake riẹ oghẹrẹ ohwo nọ Ọghẹnẹ ọ rrọ gbe oreva riẹ tao. Whọ tẹ gwọlọ nọ who re wuhrẹ kpahe Ọghẹnẹ, ma tuduhọ owhẹ awọ nọ whọ ta kẹ Osẹri Jihova jọ re o wuhrẹ Ebaibol na kugbe owhẹ.a Onana o sai si owhẹ kẹle “Ọnọ o re yo elẹ” na.—Olezi 65:2.