Túramuri̱
Estepaṉ etserkamu
7 Tuma wainiak Yúsnan pujurniu uuntri̱ Estepaṉkan aniasmiayi “¿Ju̱ tuinia nu nekaskait?” tímiayi. 2 Tutai nisha aimkiamiayi “Winia úuntrutirmesha, yatsurtirmesha anturtuktarum. Ii Yusri̱ winchari̱ timiá shiira nuna ii úuntri̱n Aprajáman wantintiukmiayi. Aprajámka Misiuputámia nuṉkanam pujái̱ Aran nuṉkanam wéatsa̱i̱ṉ nui̱ wantintiukmiayi. 3 Tura wantintiuk chichaak ‘Ame nuṉkemsha áminiurmesha ikiukim nuṉka Wi iniaktustatjamena nui̱ wetá’* tímiayi Yus. 4 Tutai Aprajám Misiuputámianam ikiukí̱ Aran nuṉkanam pujustaj tusa wémiayi. Nuyá̱ ni aparí̱ jakamtai ‘Arant wetá’ tímiayi Yus. Nuna taku ju̱ nuṉkan ii pujajnia ju̱i̱ apujsamiayi. 5 Túrayat nuṉkan ishichkisha súsachmiayi ju̱ nuṉkanam. Antsu ‘Ukunam amastatjai. Ame jakakmin ame uchirmin susattajai’* tímiayi. Tura Aprajáma uchirí̱ peṉké atsan nuní̱ tímiayi Yus. 6 Nuya̱sha Yus chichaak ‘Ame uchirmesha írara núnisaraṉ chíkich nuṉkanam pujusártatui. Nui̱sha emetamu itit awajtai̱ pujuartatui. Kuatru siantu uwí tímianu uwí wáitsartatui.* 7 Túrasha Wi asutiáttajai ame shuarumin waitkia núnaka* tímiayi. Túram nuyá̱ nú nuṉkanmaya̱ shiákartatui. Tura Winia enentáimtursartatui jú̱ nuṉkanam’* Yus tímiayi. 8 Tura Yus Aprajámja̱i̱ chichaman najanamia nu nekas uminkatniuiti tusa tsupirnaktinian susamiayi. Tuma asamtai ni uchirí̱ Isak akiiniamtai uchu tsawant naṉkaamasmatai Aprajám nin tsupirkamiayi. Tura Isaksha Jakupan nuyá̱ Jakupsha ukunam ni tuse uchirí̱n ii uuntri̱ armia nunasha nútiksaṉ túrawarmiayi.* 9 Tura nisha ni yachi̱n Jusen suir iyarmiayi. Túmainiak Ejiptunam júkiarat tusar surukarmiayi. Túrasha Yus némarkauyayi. 10 Tuma asa ashí ni itiurchatri̱i̱nia̱ uwemtikramiayi. Tura waitnenkartutairi̱ncha nekatairi̱ncha susamiayi. Tuma asamtai Ejiptunam úunt akupin Parauṉ Ejiptu nuṉkáa akupniúri̱ ajasat tura ni je̱e̱n wainniuri̱ ajasat tusa anaikiamiayi.
11 Tímiatam tsuka tura itiurchatcha Ejiptunam ámiayi. Tura ju̱i̱ Kanaannumsha núnisaṉ ámiayi. Tuma asamtai ii uuntri̱ yurumkan peṉké wáincharmiayi. 12 Tura Jakup Ejiptunam yurumak ikiusma awai táman antuk ni uchirí̱n akupkarmiayi. Túrasha wekaicha wéarmiayi. Wats, ii úuntri̱niun ujajrume. 13 Tura ii uuntri̱ atak Ejiptunam wénak Jusesha witjiai takui̱ ni yachi̱ Jusen nekaawarmiayi. Tura Jusé ‘Yatsur áiniawai’ takui̱ Parauṉ antuk ‘au shuarapitia’ tímiayi. 14 Nuya̱ṉka Jusé ni yachi̱n chicharuk ‘Apar itiatárum uchirtiuk’ tímiayi. Nu shuarsha untsurí sataintia seṉku matsamármiayi. 15 Nuní̱ tutai Jakupsha ni shuari̱ji̱a̱i̱ Ejiptunam pujustai tusar wéarmiayi. Tura ukunam nú nuṉkanmaṉ jakamiayi. Tura ní uchirí̱sha ii uuntri̱ ainia nu núnisaraṉ nú nuṉkanmaṉ jákarmiayi. 16 Tura atak ukunam ni shuari̱ Sekimnum ni ukunchi̱n júkiar iwiarsarmiayi. Kame Sekimnum Aprajámka yaunchu játsuk Jamura uchirí̱ nuṉke̱n sumakmiayi. Túramtai nui̱ iwiarsarmiayi.
17 Yus Aprajáman chicharuk ‘Nekas wi susattajme’ tímiania nú tsawant jeatémamtai Ejiptunam Israer shuar pampaṉki̱ ti kaweṉkarmiayi. 18 Nu tsawantincha Ejiptunam chíkich akupin naamka ámiayi tura ni Jusen nekaachmiayi.* 19 Nu akupin ii yaunchu úuntri̱n anaṉkawar yajauch awajiármiayi. ‘Atumí uchirí̱ kuírchich ana nu ajapa ikiuktiarum’ tu wémiayi. Pampaṉkara̱i̱ṉ tusa tímiayi. 20 Tiri iniaisámunam Muisais akiiniamiayi. Muisaisnaka Yus shiir enentáimtimiai. Tura ni nukurí̱ menaintiú nantu takusmiayi. 21 Tura nuyá̱ ajapa ikiuktin jeamtai entsá apujsamiayi. Uunt Parauṉka nawantri̱ Muisaisan wainiak jukimiayi. Achik ni uchirí̱ya tímiatrusaṉ jukí̱ tsakatmarmiayi. 22 Tuma asa Muisais unuimiátrauyayi ashí Ejiptu aents nékarmia nuna. Túramuri̱sha chichame̱sha kakarmauyayi.”
23 Estepaṉ tuke étseruk ju̱na tímiayi “Nuyá̱ Muisais kuaraintia uwí takaku asa Israer shuaran iyutaj tusa wakerimiayi ni shuari̱ asamtai. 24 Nuyá̱ we Ejiptunmaya̱ áishmaṉ ni shuari̱n mátajtsa pujurun wainkiamiayi. Tura Muisais ni shuari̱n ayamprak Ejiptunmaya̱ áishmaṉkan mámiayi. 25 Wí turamuja̱i̱ Yuska Israer shuaran uwemtikrattawai Yus timia asamtai tu nekaamiayi Muisais. Tura Israer aentssha áintsaraṉ nékainiawai tu enentáimsamiayi. Túrasha niṉkia nekaacharmiayi. 26 Kashin tsawa̱r Muisais ni shuari̱ jímiar maani̱ pujuinian wainkiamiayi. Tura nawamnaikiarat tusa ‘¿Urukamtai nuamtak yatsumja̱i̱sha yajauch awajniárum?’ tímiayi. 27 Tutai emka naṉkama nu Muisaisan kárut shitiá ‘¿Ya amincha ii akuptámin tura ii chichartamin anaitiamkamam? 28 ¿Winiasha mantuataj tusam wakeramek ya̱u̱ Ejiptunmaya̱ áishmaṉ mámamna nútiksamea?’* tímiayi. 29 Nuna antuk Muisaiska Matiannum pisar nú nuṉkanam kuaraintia uwí yajaya̱ aentsua áintsaṉ pujumiayi.* Nú nuṉkanam pujus nuatak jimiará uchin yajutmarmiayi.
30 Kuaraintia uwí naṉkaamas nu atsamu nuṉkanam Senái nainnium tíjiu̱ch Yusa suntari̱ nayaimpinmaya̱ taa Muisaisan wantintiukmiayi. Numi uchich ukat ukatin keamunam wantinkiamiayi.* 31 Muisais nuna kean wainiak ashamkamiayi. Tura weantuk íistaj tukamá Uunt Yusa Chichame̱n antukmiayi. 32 Yus chichaak ‘Witjiai Yus. Ame úuntrumi Aprajáma tura Isaka nuyá̱ Jakupa Yúsri̱ntjiai’* tímiayi. Tutai antuk Muisaiska sapijin ti kuraṉmiayi. Tura íistinian tujinmiayi. 33 Nuyá̱ Uunt Yus chichaak ‘Úuntrun shiir awajsataj tusam Winia aranturakum ame sapatrum ukuinkiam ikiuktia. Wajamna nú nuṉkaka Winia akantúkmaiti. 34 Nuyá̱ nekaata. Wí shuar Ejiptunam wáitias pujuinia nuna wainkiajai. Tura útainia nunasha antukjai. Tuma asamtai uwemtikrataj tusan tarajai. Wats, ámin akupkátjame. Ejiptunam waketkitia’* Yus Muisaisan tímiayi.”
35 Estepaṉ tuke étseruk “Ju̱ Muisaisan ni shuari̱ ‘¿Ya amincha ii akuptámin tura ii chichartamin átinniasha anaitiamkamam?’* tiarmia nuna Yuska akupniun anaik uwemtikrarat tusa awaiṉki̱ akupkámiayi. Numiniam ni suntari̱ wantintiukmia nuna chichame̱ja̱i̱ Yuska Muisaisan akupkámiayi. 36 Muisaisaiti Israer shuaran Ejiptunmaya̱n uwemtikramia nu. Yusa kakarmari̱n nekaawarat tusa aentsti túrachminian Ejiptu nuṉkanam untsurín túramiayi. Nuyá̱ Kapantin Nayantsanmasha tura nuyá̱ kuaraintia uwitin atsamunam pujuiniai̱sha ti kakarman iniaktusmiayi. 37 Jú̱ Muisaisak Israer shuaran chicharuk ‘Atumíinia̱nak etserniun Yus ukunam anaikiattawai, winia anaitiukma áintsaṉ. Tuma asamtai nu shuarsha umirkamniuram.’* 38 Jú̱ Muisais Israer shuarja̱i̱ atsamunam pujumiayi. Senái nainnium Yusa suntari̱ níji̱a̱i̱sha pujumiayi. Tura Muisaiska ii úuntri̱ji̱a̱i̱ pujumiayi. Níyaiti iwiaaku pujustin chichaman sunasmia nu. Iin ujatmáktinian sunasmiayi.
39 Túrasha ii yaunchu uuntri̱ Muisaisan umirkatniun nakitiarmiayi. Ániuk imiá umirtaint tusar Ejiptunam waketkitniun wakeriarmiayi. 40 Túmainiak Muisais Yusja̱i̱ chichastajtsa murá wématai nu shuar Muisaisa yachi̱n Araunan chicharainiak ‘Ii yusri̱ najanata, ii nemarsatin. Ániusha Muisaissha Ejiptunmaya̱ iin juramkiyatcha tútsuk werumá’* tiármiayi. 41 Nuyá̱ waakachia ániun najanawarmiayi. Túrawar ju̱i̱ti ii yusri̱ susatai tusar kuntinian mantuawarmiayi. Tura ni uwejé̱ja̱i̱ najanamun iisar ti wararsarmiayi. 42 Nuna túruinian Yus wainiak iniaisarjai tusa niiya̱ kanakmiayi. Ni wakerak yaan tikishmátrarti, tímiayi. Tuma asamtai yaunchu Yusa etserniuri̱ ju̱ní̱ áarmiayi. ‘Israer shuar kuaraintia uwitin atsamunam wekaimiarmena nui̱ ¿Winiak kúntin manturtuamarum? Winia surustai tusarum peṉké túrachurme. 43 Antsu Muruk náartin najankamu yusa pujamuri̱n jukimiarme. Tura chíkich najankamu yussha, ni naari̱ Rempan, yaa ánin najanarum nusha jukimiarme. Júkin asakrumin atumí nuṉke̱ya̱ jukin timiai Papirúnia nuṉkan naṉkaiki̱ akupkáttajrume’ tímiayi Yus.*
44 Yus Muisaisan chichaak ‘Wi akupeamu chicham ikiunsatin je̱á̱ ániun Wi iniaktusjamna tímiatrusmek atsamunam najanata’ tímiayi. Tutai Muisais Yus tímianak umikmiayi. Nu je̱a̱n ii uuntri̱ yaunchu takaku ármiayi. 45 Nu je̱a̱n ni uchirí̱ akintkiar akintkiar wéarmiayi. Ukunam jú̱ nuṉka achiktin jeamtai Yuska Jusuiji̱a̱i̱ jú̱ nuṉkanmaya̱ aentsun ji̱i̱ki̱ akupkarmiayi. Tura ii uuntri̱ Jusuiji̱a̱i̱ winiarmia nu, nu je̱a̱ncha jú̱ nuṉkanam itiarmiayi. Tura Tawit úunt akupin náamtsa̱i̱ṉ ii úuntri̱sha nu je̱a̱n takaku ármiayi. 46 Kame Yus Tawitian yájau enentáimtichmiayi. Tuma asamtai Tawit Yus shiir pujustinian je̱a̱n je̱a̱mtinian seamiayi. 47 Túrasha Tawitia uchirí̱ Saramúṉ Yusa je̱e̱n je̱a̱mmiayi. 48 Túrasha aents je̱a̱mmanumaṉ naṉkamantu Yus pujuschamniaiti. Iis, yaunchu Yusa etserniuri̱ Yus timia nuna áarchamkia. 49 Ju̱na áarmiayi
‘Nayaimpikia winia akuptai̱ pujutái̱ruiti.
Nuṉkanmaṉka nawer tarimiui.
¿Warí je̱a̱ya je̱a̱rtitiai tusarmea táarum?’ tímiayi Uunt Yus.
‘Tura Wi ayampratniusha,¿tui̱ aa?
51 Tura átumka Israer shuartirmeka atumí enentái̱ji̱a̱i̱ tuke umichuitrume. Atumí kuishi̱sha weaktsui tura Yus nékachua núniniaitrume. Yusa Wakaní̱ji̱a̱i̱sha tuke nemasnaikiaitrume. Tura atumí yaunchu úuntri̱ji̱a̱i̱ métek túrarme. 52 Iisiá, atumí úuntri̱sha Yusa etserniuri̱n tuke kajerin ármiayi. Tura nú arant atumí úuntri̱sha Tunaarincha tátatui tu etseru wekaan, mácharmakia. Nútiksarmek yamaisha Tunaarincha támania nusha atumek anaṉkarum máchmakuram. 53 Tura Yusa suntari̱ nayaimpinmaya̱ Yusa Chichame̱n susamuitiatrum atumsha peṉké umikchamarme” tímiayi Estepaṉ.
Estepaṉ jakamu
54 Israer shuarsha Estepaṉ tu chichaamu antukar tí kajerkar nai̱n kátetete awajiármiayi. 55 Tura Estepaṉsha imiá Yusa Wakaní̱ pimiutkamuyayi. Tuma asa nayaimpinmaani̱ íimias Yusa winchari̱n tura Yusa untsuurí̱ni̱ni̱ Jesusan wajan wainkiamiayi. 56 Tumá wainiak Israer shuaran chicharuk “Nuá iiskua, nayaimp uranniun wainjiai. Tura Jesusan, Aents Ajasu tutaiya nuna Yusa untsuurí̱ni̱ni̱ wajan wainjiai” tímiayi. 57 Támaitiat nisha kuishi̱n akiriarmiayi tura achiktai tusar charáa tiar ashí wajatkiarmiayi. 58 Túrawar péprunmaya̱ arant júkiarmiayi. Tura antuk etserkarmia nu pushiri̱n áikiar natsa Sauru wajamunam au iistí tusar aeprusarmiayi. Tura máwartai tusar Estepaṉkan kayaja̱i̱ tukurarmiayi.
59 Tura Estepaṉka tukamaitiat Yusan áujsamiayi. Tura áujuk “Uuntru Jesusá, winia wakantrusha jurutkitia” tímiayi. 60 Tura tikishmar áujuk “Uuntá, winia jú̱tikruinia ju̱sha makuaraip” tímiayi. Tura nuna ti iniais jakamiayi.