Hparadisu Shăbyin Shătai Ya Na Atsuya

Yēsu gaw ga ntsa ē nga ai shăloi, shi a hpang hkan ai ni hpe, Kărai Kăsang a Mungdan a mătu akyu hpyi ra ai, nga nna tsun ai: “Na a mungdan du wa ru ga; Lămu tang hta, na a myit dik nga ai hte măren, ga ntsa ē mung, dik lit ga law.” (Mahte 6:9, 10) Shi gaw “Dai Mungdan a kăbu găra shi ga” hpe mung, ding ngam hkaw tsun ai. (Mahte 4:23) Shi gaw kăga lam mahkra hta, Mungdan a lam hpe grau nna hkaw tsun ai. Hpa măjaw rē ani? Mungdan gaw dai ni na asak aprat hpe, grai shăru shăyak ai mang hkang ni hpe hpăran na mătu, Kărai Kăsang asung jăshawn na hking hku rai nga ai măjaw rē. Kărai Kăsang gaw kădē nna yang, Mungdan hku nna, măjan ni, kaw si hpang găra ai, ana zinli, ru hka, amu ni hpe jăhtum kau nna, myit hkrum mangrum lam hte, ngwi pyaw sim sa ai lam shăbyin shătai ya na rē.

Dai zawn rē ai mungkan hta, nang nga măyu ani? Nga măyu yang, ndai laika buk kăji hpe nang hti yang mai ai. Mungdan gaw atsuya lăngai mi rē ai lam, raitimung ndai atsuya gaw, shinggyim măsha ni hpe up hkang wa sai, găra atsuya hta mung grau kăja ai lam, ndai hta nang chyē lu na rē. Kărai Kăsang gaw shi a shăngun ma ni hpe, Mungdan hte seng ai, shi a yaw shăda lam ni hpe, myit kăhpra na zawn rē ai, tsang mi hte tsang mi shădan shăleng dan ai lam hpe mung, nang mu lu na rē. Dai hta kăga Mungdan gaw, ya pyi nang hpe kărum ya lu ai lam mu na rē.

Teng sha, ya pyi Kărai Kăsang Mungdan n pu na, mung chying, măsha lăngai mi tai lu ai. Raitimung ndai zawn gălaw na mătu, gărai n lăta yang ndai lam hpe nang grau nna naw chyē ra ai. Dai rē ai măjaw, ndai laika buk kăji hpe san jep yu na mătu, nang hpe n-gun jaw ga ai. Ndai hta, nang hpe tsun dan ai mungdan a lam shăgu gaw, Chyum Laika kaw na shaw la tawn ai rē.

Shawng ningnan ē, Kărai Kăsang a Mungdan hpe, anhtē hpa măjaw ndai dăram ra nga ai lam yu yu ga.

Shinggyim măsha ni a ningpawt ninghpang na lăbau hta, Kărai Kăsang gaw hkum tsup ai la sha hpe hpan tawn nna, Hparadisu kaw ē tawn da ai. Dai aten ē, Mungdan hpe n ra ai.

Raitimung anhtē a shawng na kănu hte kăwa Adam yan Ewa gaw, gumlau ai lămu kăsa Satan a ga hpe, mădat ma ai. Shi gaw Kărai Kăsang hte seng nna măsu ga tsun nhtawm, Kărai Kăsang hpe, gumlau na hku gălaw dat ai. Dai rē ai măjaw shan si na mătu gingdan ai. Kăning rai nme law, “yubak a shăbrai gaw si mat ai rai nga ai”.—Roma 6:23.

N hkum tsup ai, yubak lu ai măsha gaw, hkum tsup ai kăshu kăsha ni hpe, nmai lu ai. Dai măjaw Adam a kăshu kăsha ni yawng gaw, n hkum tsup ai, si hkrung si htan hkrum ai, yubak măra hte, shăngai wa sai.—Roma 5:12.

Dai aten kaw nna, shinggyim măsha ni gaw, si hkrung si htan hte yubak măra a dăgam dăla kaw na, tawt lai lu hkra, kărum ya na mătu, Kărai Kăsang a Mungdan hpe ra ai. Mungdan gaw, Kărai Kăsang a amying nsang hpe Satan măsu măgaw tsun gumlau tawn ai lam hpe mung shăleng dan na rē.

Shinggyim măsha ni hpe yubak kaw nna, hkyē la na, mătu, Lak san “aru arat” (shing n rai kăshu kăsha) lăngai shăngai wa na lam Yehowa Kărai Kăsang ga ndat da ai. (Ningpawt Ninghpang 3:15) Ndai “aru arat” gaw, Kărai Kăsang Mungdan a Hkawhkam tai na ra ai.

Dai wa gaw kădai wa rai na kun?

Adam măra gălaw ai hpang shăning 2,000 dăram hta Abraham ngu nna mying ai, grai sădi dung ai măsha lăngai mi nga ai. Yehowa gaw Abraham hpe, shi a mărē na pru nhtawm, Palestine mung hta ginsum ē nga u, nga nna tsun ai.

Abraham gaw grai yak ai lam lăngai mi mung lawm let, Yehowa tsun ai lam yawng hpe, hkan gălaw ai. Shi kăsha Isak hpe tawn hkungri ntsa ē nawng ya mu, nga nna, Yehowa shi hpe tsun ai.

Yehowa gaw măsha hpe shăgu hkungga nawng ya na teng sha n ra ai. Raitimung Abraham gaw shi hpe kadē dăram tsaw ra ai lam chyē măyu ai. Abraham gaw Isak hpe sat na jin jin rai nga yang Yehowa jăhkring dat ai.

Abraham a kăba ai măkam măsham a măjaw, Yehowa gaw shi kăshu kăsha ni hpe, Palestine mungdan jaw na nga nna, ga sădi tawn da ai. Ga ndat da ai Aru Arat gaw, shi amyu mătu, kaw na, Isak hku nna yu hkrat wa na rē, nga nna tsun ai.—Ningpawt Ninghpang 22:17, 18; 26:4, 5.

Isak gaw ma mărun lu nna, Esaw hte Yaku rē. Ga ndat da ai, Aru Arat gaw, Yaku kaw na yu hkrat wa na rē, nga nna Yehowa tsun ai.—Ningpawt Ninghpang 28:13-15.

Israela nga nna Yehowa amying shămying ya ai, Yaku hta shădang sha 12 lu nna, shanhtē mung kăshu kăsha lu ma ai. Dai rai nna Abraham a kăshu kăsha ni law hpang wa ma ai.—Ningpawt Ninghpang 46:8-27.

Dai ginwang ē, hku wa kăba du ai shăloi, Yaku hte shi dinghku măsha ni gaw, Egutu mung hpe up ai Hpara-u shăga ai măjaw, Egutu mung de htawt yu sa wa ma ai.—Ningpawt Ninghpang 45:16-20.

Ga ndat da ai Aru Arat gaw, Yaku a kăsha Yuda kaw na yu hkrat wa na rē, nga nna Egutu mung kaw ē, mădun dan ai.—Ningpawt Ninghpang 49:10.

Yaku si mat ai hpang, shi kăshu kăsha ni, law htam wa nna, mungdan lăngai mi zawn rai wa ma ai. Dai rai nna shanhtē hpe Egutu măsha ni hkrit wa nna, shanhtē hpe măyam shătai kau ma ai.—Pru Mat 1:7-14.

Hpang jăhtum ē, Yehowa gaw grai sădi dung ai Mawshe hpe, shăngun dat nna, Israela kăshu kăsha ni hpe shălawt dat na mătu, dai aten na Hpara-u kaw shang hpyi shăngun ai.—Pru Mat 6:10, 11.

Hpara-u gaw ningdang kau ai. Dai măjaw, Yehowa gaw Egutu măsha ni a ntsa, ari zinli shi hpe, du shăngun ai. Hpang jăhtum na ari zinli gaw, Egutu mung na kăsha a lat yawng hpe, sat kau na mătu, si ai hte seng ai lamu kăsa hpe, shăngun dat ai.—Pru Mat daw kaba 7 kaw nna 12.

Kărai Kăsang gaw Israela măsha ni hpe, shanhtē a shăna shat a mătu, săgu kăsha hpe sat nna, de a asai nkau mi hpe , shanhtē a chyinghka hkinbawng kaw ē, chya tawn ai rai yang, si ai hte seng ai lămu kăsa shanhtē a nta ntsa hku lai wa na rē, nga ai. Dai rai nna Israela măsha ni a kăsha alat ni lawt ma ai.—Pru Mat 12:1-35

De a akyu gaw, Israela măsha ni hpe, Egutu mungkaw na Phara-u pru wa shăngun ai. Raitimung shi myit bai gălai wa nna shanhtē hpe bai nhtang shăga la na mătu, shanhtē hpang de hkan shăchyut nang ai.

Yehowa gaw Israela măsha ni hpe, Nawng hkyeng hku nna, lawt na mătu, lam hpaw ya ai. Hpara-u hte shi hpyen hpung ni, hkan nang na mătu, shăkut ai shăloi, shanhtē lup mat ma ai.—Pru Mat 15:5-21.

Yehowa gaw Israel kăshu kăsha ni hpe, zai bru jang na Sina mying ai bum de woi shăga sa wa ai. Dai shăra kaw ē, shi a Jep ai Tăra hpe jaw nhtawn dai hpe hkan shătup yang shanhtē gaw, hkinjawng mungdan hte chyoi pra ai amyu ni tai na rē, nga nna tsun ai. Dai rai nna aten du jang, Israela măsha ni gaw, Kărai Kăsang Mungdan a ahkyak ai daw hta shang lawm lu ai ahkaw ahkang lu ma ai.—Pru Mat 19:6; 24:3-8.

Israel măsha ni Sina Bum hta lăning mi dăram, nga ai hpang ē, Yehowa gaw shanhtē a kăji dwi Abraham hpe, ga ndat da ai shăra Palestine mung de shăga woi wa ai. Palestine mung hta, Israela măsha ni hpe, hkawhkam ni, up hkang na mătu, hpang ē Kărai Kăsang ahkang jaw ai. Dai rai nna Kărai Kăsang gaw ga ntsa ē, mungdan lăngai mi lu ai.

Israela măsha ni a lăhkawng ngu na hkawhkam gaw, Yuda amyu mătu, na yu hkrat wa ai Dawi rē. Dawi gaw Israela măsha ni a hpyen ni yawng hpe dang kau nna, Yerusalem hpe mungdan a măre măgam shătai dat ai.

Yehowa gaw hkawhkam lăngai mi hpe mădi shădaw yang, shi hpe ga ntsa na kădai hkawhkam mung, nmai dang ai lam hpe, Dawi up hkang ai shăloi na, byin măsa ni mădun nga ai.

Ga ndat da ai Aru Arat gaw, Dawi a amyu mătu na yu hkrat wa na rē, nga nna Yehowa tsun da ai.—1 Hkawhkam Labau 17:7, 11, 14.

Dawi a kăsha Shawlumon gaw shi hpang ē up hkang ai. Shi gaw hpaji rawng ai hkawhkam lăngai mi rai nna, shi up hkang ai n pu ē, Israela măsha ni nga mu nga mai ma ai.

Shawlumon gaw Yehowa a mătu Yerusalem mărē ē, tsawm htap ai nawku htingnu lăngai mi hpe mung, shăchyaw ai. Shawlumon up hkang ai n pu na Israela măsha ni a byin nga măsa gaw, du na ra ai Kărai Kăsang Mungdan hta shinggyim măsha ni lu la na shăman chyēju nkau mi a lam anhtē hpe mădun dan ai.—1 Hkawhkam 4:24, 25.

Raitimung Shawlumon a hpang na hkawhkam law mălawng sădi ndung ma ai.

Raitimung, Dawi a mătu măra ni Yerusalem kaw ē, naw up hkang nga yang, Yehowa gaw shi a myihtoi Esaia hpe asung jăshawn nna, ga ting hta ē, sădi dung ai hte up hkang wa na, htawm hpang na Dawi a kăsha lăngai mi a lam, tsun shăngun ai. Dai wa gaw ga ndat da ai Aru Arat rai na rē.—Esaia 9:6, 7.

Dai wa up hkang ai gaw, Shawlumon up hkang ai hta grau nna hpung shingkang kăba na rē ai lam myihtoi Esaia gaw tau tsun tawn sai.—Esaia daw kaba 11 kaw nna 65.

Dai rai nna ndai Aru Arat gaw kădai rai wa na lam hpe, Kărai Kăsang a măyam ni grau nna myit sumru yu ma ai.

Raitimung Aru Arat gărai n du yang Israela hkawhkam ni gaw grai n hkru n kăja ma ai măjaw, Yehowa gaw B.C.E 607 ning hta mungdan hpe Babelon măsha ni ē, dang la shăngun nna, mung măsha ni hpe Babelon de bawng dung na ahkang jaw dat ai. Raitimung Kărai Kăsang gaw shi a ga ndat hpe n mălap kau ai. Aru Arat gaw Dawi a amyu mătu kaw na, naw paw pru wa na rē.—Ezekela 21:25-27.

Israela kaw byin ai lam ni gaw, hpaji rawng nna sădi dung ai shinggyim măsha hkawhkam lăngai mi akyu ara jaw lu timung, de a akyu ara gaw shătawn shăram nga ai hpe mădun nga ai. Sădi dung ai ni si mat ai hpang, shanhtē a hkringhtawng dăgraw ai ni sădi n dung ai ni byin chyē ai. Hpăran ya na lam gaw hpa rai ta? Ga ndat da ai Aru Arat nan rē.

Shaning hkying law law na ai hpang jăhtum ē, Aru Arat gaw paw pru wa ai. Dai wa gaw kădai rē ta?

Kărai Kăsang kaw na lămu kăsa lăngai mi gaw, Mări ngu nna mying ai Israela shăyi hkawnsek hpe măhtai jaw ai. Yēsu ngu nna mying ai shădang sha lăngai mi lu na lam shi hpe tsun ai. Lămu kăsa gaw ning nga ai:

“Dai wa gaw gălu kăba na ra ai rai nna, Tsaw Htum ai wa a Kăsha ngu ai hkam la na ru ai; Mădu Kărai Kăsang mung, shi kăwa Dawi a tingnyang, shi hpe jaw na wu ai; Shi gaw hkawhkam tai nna up hkang na ra ai.”—Luka 1:32, 33.

Dai măjaw Yēsu gaw ga ndat da ai Aru Arat rai nna, hpang jăthum ē, Kărai Kăsang Mungdan a Hkawhkam tai wa ai. Raitimung Yēsu gaw shawng na sădi dung ai măsha ni hte hpa măjaw lak lai a ni?

Yēsu gaw mauhpa lam hku nna shăngai wa ai. Shi a kănu gaw hkawnsek rai nna shi hta shinggyim măsha kăwa n lu ai. Yēsu gaw shawng ē, sumsing lămu hta nga ai rai nna, Kărai Kăsang a chyoi pra ai wenyi (shing nrai) n-gun atsam gaw, Yēsu a asak hpe sumsing lămu kaw nna, Mari a hkri tung kăta de htawt bang ya ai. Dai măjaw shi gaw Adam a yubak măra nhkam la ai. Shi a asak aprat ting hta Yēsu gaw măra n-gălaw ai.—1 Petru 2:22.

Yēsu gaw asak 30 ning hta hka lup hkam la ai.

Shi gaw măsha ni hpe Kărai Kăsang mungdan a lam hkaw dan nna, shi nan dai mungdan a Hkawhkam rē, nga nna hpang jăhtum ē shăchyen dan ai.—Mahte 4:23; 21:4-11.

Shi gaw mauhpa amu law law mung gălaw u ai.

Măchyi ai ni hpe shămai ya ai.—Mahte 9:35.

Kaw si ai ni hpe, mauhpa hte lu sha jaw ya ai.—Mahte 14:14-22.

Si mat sai ni hpe pyi, shărawt ya ai.—Yawhan 11:38-44.

Ndai mau hpa amu ni gaw Kărai Kăsang Mungdan a Hkawhkam hku nna, shinggim măsha ni a mătu, kăning rē ai lam ni Yēsu gălaw ya na, ngu ai hpe mădun nga ai.

HkawHkam Dawi gaw Yerusalem hpe, shi mungdan a mărē măgam byin na mătu, găra hku gălaw ai hpe, myit dum a ni? Kărai Kăsang a Mungdan gaw ga ntsa na n rē ai sha, sumsing lămu kaw ē rē, nga nna Yēsu shăleng dan ai. (Yawhan 18:36) Dai rē ai măjaw Mungdan hpe “sumsing lămu na Yerusalem” nga nna shămying ai.—Hebre 12:22, 28.

Yēsu gaw Mungdan n pu ē nga na măsha ni, mădat măra ra ai tăra ni hpe, mădun dan ai. Ndai tăra ni gaw ya na, Chyum Laika hta lawm ai. Ahkyak kăba ai tăra ni gaw, shinggyim măsha ni Kărai Kăsang hpe, tsaw ra ra ai hte, lăngai hte lăngai tsaw ra ra ai.—Mahte 22:37-39.

Yēsu gaw shi a Mungdan kaw ē up hkang ai hta, shi hkrai sha n rē ai lam mung, tsun dan ai. Sumsing lămu de lung na mătu, shinggyim măsha ni kaw na, lăta la nna, dai kaw ē shi hte rau up hkang na rē. (Luka 12:32; Yawhan 14:3) Dai shăra hta mărai kădē wa nga na kun? Shingran 14:1 hta, 144,000 rē, nga nna măhtai jaw tawn ai.

Yēsu hte rau up hkang na mătu 144,000 sha, sumsing lămu de lung wa ai rai yang, shinggyim măsha kăga ni, hpa baw myit măda shăra nga a ni?

Chyum Laika hta tsun ai: “Ding hpring ai ni gaw, (aga, NW) hpe mădu lu nna, dai hta ē nawng ē, nga nga lu na măra ai.” —Shăkawn Kungdawn 37:29.

Aga ntsa hta tut nawng ē, nga na ni hpe “săgu kăga” nga nna shămying ai.—Yawhan 10:16.

Dai măjaw myit măda shăra lam lăhkawng nga ai. Sumsing lămu de lung nna, Yēsu hte rau up hkang na mătu, Yehowa a shăga la hkrum ai, măsha 144,000 rai ma ai. Raitimung kăga măsha wan law law ni gaw, shi a Mungdan n pu ē, mung măsha ni hku nna, ga ntsa hta tut nawng ē, shănu nga na mătu myit măda shăra lam teng teng nga ai.—Shingran 5:10.

Satan gaw Yēsu hpe n ju n dawng rai nna, shi hpe hkap shădang ai. Yēsu măsum ning ē chyen, hkaw tsun ai hpang Satan gaw shi hpe rim la shăngun nna, hpun dung hta dawk sat kau ai. Dai hpe Kărai Kăsang gaw hpa măjaw ahkang jaw a ni?

Adam kaw nna yu hkrat wa ai măjaw, anhte yawng yubak lu nna, si na mătu gingdan nga ai hpe, myit dum u.—Roma 6:23.

Yēsu gaw mauhpa lam hku nna, shăngai wa ai măjaw shi gaw hkum tsup nna, n si ging ai hpe mung myit dum u. ‘Yēsu hpe lăhtin hta achye; nna sat kau na matu Kărai Kăsang gaw satan hpe ahkang Jaw ai. Raitimung Yēsu hpe n si n mat ai wenyi hku nna bai shărawt dat ai. Shi gaw hkum tsup ai shinggyim măsha a asak mădu lu ai ahkaw ahkang naw lu ai măjaw, anhtē shinggyim măsha ni hpe yubak măra kaw na hkyē la na mătu, shi gaw ya dai hpe, asung jăshawn ai.—Ningpawt Ninghpang 3:15; Roma 5:12,21; Mahte 20:28.

Yēsu a shăgu hkungga lăchyum hpe, anhtē atsawm sha chyē na hkra kărum ya na mătu, Chyum Laika gaw, myihtoi htoi ai hte seng ai ningli hkrang hku nna tsun dan ai.

Ga shădawn, Yehowa gaw Abraham hpe shi a tsaw ra myit hpe, chyam dinglik yu ai hku nna, shi kăsha hpe shăgu hkungga nawng ya na mătu, tsun ai hpe, mătsing ai kun?

Ndai gaw Yēsu shăgu hkungga a myihtoi htoi ai hte seng ai ningli hkrang rē. Anhtē asak lu la u ga nga, shi kăsha Yēsu hpe anhtē a mătu, si hkra ahkang jaw ai gaw, shinggyim măsha ni a matu, Yehowa a tsaw ra myit kădē, dăram kăba nga ai lam mădun nga ai.—Yawhan 3:16.

Yehowa gaw Egutu mung kaw na Israela măsha ni hpe, hkyē măwai la ai lam hte, si ai hte seng ai lămu kăsa hpe shanhtē a ntsa hku lai wa shăngun nna, kăsha alat ni hpe hkyē la ai lam hpe, nang myit dum ani?—Pru Mat 12:12, 13.

Ndai gaw myihtoi htoi ai hte seng ai ningli hkrang rē. Săgu kăsha a asai gaw Israela kăsha alat ni a mătu asak rai ai zawn, Yēsu ru hkaw kau ai asai gaw, shi hpe kam sham ai ni a mătu, asak rē, ngu ai lăchyum rē. Bai nna dai shăna ē byin ai măsa lam ni gaw, Israela măsha ni a mătu, shălawt dat hkrum ai zawn, Yēsu si hkam ai gaw, shinggyim măsha ni hpe, Yubak hte si hkrung si htan kaw na shălawt dat ai. Dai măjaw Yēsu hpe, “Mungkan ga a yubak gun la kau ya ai, Kărai Kăsang a Săgu Kăsha” nga nna shămying ai.—Yawhan 1:29.

Raitimung Yēsu ga ntsa ē nga ai shăloi, săpe ni hpe shinggyin la nna, shi si ai hpang ē pyi, Mungdan a kăbu găra shi ga hkaw tsun na mătu, shanhtē hpe shărin achyin ya ai.—Mahte 10:5; Luka 10:1.

Ndai ni gaw Yēsu hte rau, shi a Mungdan hta, up hkang na mătu Kărai Kăsang lăta la ai, shawng ningnan na shinggyim măsha ni rai ma ai.—Luka 12:32.

Jep ai Tăra hpe yuda masha ni hkan shătup yang shanhtē gaw, “hkinjawng mungdan” byin tai na rē, nga nna Kărai Kăsang ga sădi jaw tawn ai hpe, mătsing ani? Yēsu hpe shanhtē hkap la yang, Kărai Kăsang Mungdan a daw chyen tai lu nna, sumsing lămu na hkinjawng hku nna, amu gun lu ai ahkaw ahkang, ya lu ma ai. Raitimung shanhtē kaw na law mălawng Yēsu hpe ning dang kau ma ai.

Dai măjaw dai aten kaw nna, Yuda măsha ni gaw, Kărai Kăsang lăta la ai amyu n rai mat sai; Palestine mung, Ga ndat da ai Mungdan n rai mat sai.—Mahte 21:43; 23:37, 38.

Yēsu a aten kaw nna, anhtē aten du hkra, sumsing lămu hta Yēsu hte rau up hkang na măsha ni hpe, Yehowa gaw shinggyin lăhkawn la nga ai. Shanhtē kaw na hkying lam kăji ni sha, ga ntsa ē, dai ni asak naw hkrung nga ma ai. Anhtē gaw shanhtē hpe namman chya ai angaw angam, nga nna shămying ai.—Shingran 12:17.

Kărai Kăsang a Mungdan gaw hpa baw rē ai lam, nang ya mu hpang wa sai. Ndai gaw sumsing lămu na atsuya lăngai mi rē. Hkawhkam gaw Yēsu rē. Yēsu hte ga ntsa na, 144,000 ni gaw mătut măhkai na rē. Ndai Mungdan gaw ga ntsa na sădi dung ai măsha ni hpe up hkang na rai nna, ginding aga hpe ngwi pyaw simsa hkra gălaw lu ai atsam lu na rē.

Yēsu si mat ai hpang bai hkrung rawt wa nna, sumsing Lămu de lung mat wa sai. Kărai Kăsang Mungdan hta Hkawhkam hku nna up hkang hpang na mătu, Kărai Kăsang tsun dat na aten hpe, shi la nga ai. (Shăkawn Kungdawn 110:1) Dai a ten gaw găloi rai na kun?

Kălang lang Yehowa gaw shi Mungdan lam măsha ni hpe tsun dan na mătu, yup mang ni mu shăngun ai.

Daniela aten ē Yehowa gaw, Babelon hkawhkam Nebuhkadneza hpe, dai zawn rē ai yup mang mu shăngun ai. Hpun kăba lăngai mi a lam rē.—Daniela 4:10-37.

Hpun hpe kran kau nna hpun du hpe, sanit ning gyit hkang da ai.

Hpun gaw Nebuhkadneza hpe ga shădawn ai. Hpun du hpe sănit ning gyit hkang da ai zawn, Nebuhkadneza gaw, sănit ning ting măsha myit mat mat ai. Dai hpang ē măsha myit bai shang wa ai.

Ndai lam ni yawng gaw, myihtoi htoi ai hte seng ai ningli hkrang rē. Nebuhkadneza gaw, Yehowa a mungkan ting na up hkang lam hpe ga shădawn da ai. Shawng ningnan ē, dai hpe Yerusalem hta Hkawhkam Dawi a mătu măra ni hku nna, mădun ai. Babelon gaw Yerusalem hpe, B.C.E. 607 hta dang la ai shăloi, hkawhkam amyu mătu ni di mat ai. “Up ging ai wa gărai ndu dingsa,” Dawi amyu mătu hta, kăga hkawhkam lăngai mi nga na n rai. (Ezekela 21:32) Dai wa gaw Yēsu Hkristu nan rē.

B.C.E. 607 ning kaw nna Yēsu up hkang hpang ai kaw du hkra, kădē dăram na na kun? Myihtoi htoi ai hte seng ai, sănit ning rē. Dai gaw 2,520 ning rē. (Shingran 12:6, 14) 2,520 ning gaw B.C.E 607 kaw nna C.E 1914 ning du hkra rē.

Dai măjaw Yēsu gaw 1914 ning hta sumsing lămu hta up hkang hpang sai. Dai gaw hpa Lăchyum rē ani?

Kăsa yawhan mu ai shingran lăngai mi hku nna, chyum laika anhtē hpe, tsun dan ai.

Shi gaw sumsing lămu hta numsha lăngai mi shădang sha lăngai shăngai ai hpe mu ai.—Shingran 12:1-12.

Dai numsha gaw sumsing lămu na Kărai Kăsang a măyam, lămu kăsa ni yawng hte gumhpawn tawn ai, Kărai Kăsang a sumsing lămu hte seng ai hpung hpe, ga shădawn ai. Shădang sha gaw Kărai Kăsang a Mungdan hpe ga shădawn ai. Dai gaw 1914 ning hta “shăngai” wa sai.

Dai hpang ē hpa baw byin wa ani? Yēsu Hkawhkam hku nna, shawng ningnan ē, gălaw ai amu gaw, Satan hte dai gumlau ai lămu kăsa yawng hpe, sumsing lămu kaw nna ga ntsa de jăhkrat dat ai.—Shingran 12:9.

De a akyu ara hpe Chyum Laika gaw, ning nga tsun dan ai: “Sumsing lămu hte dai htē hta rawng ai ni ē, kăbu găra nga mu: ginding aga hte nammukdăra chyawm gaw dingnyē lu ma ai: Kăning rai nme law, Nat gaw, shi a nhtoi loi mi sha ngam sai chyē wu ai măjaw, n-yun bu let nanhtē hpang de yu wa sai.”—Shingran 12:12.

Dai măjaw sumsing lămu hta Yēsu hkaw dung hpang ai hte, shi a hpyen ni gaw ga ntsa ē, grai zet ja wa ma ai. Chyum Laika hta tau tsun da ai hte măren, Yēsu gaw gumlau ni a kăang ē, up nga sai.—Shăkawn Kungdawn 110:1, 2.

Ndai gaw shinggyim măsha ni a mătu, kăning rē ai lăchyum rai kun?

Yēsu tsun ai: măjan ni, hku hku ai, ana zinli, nnang nawn ai, lam ni rē.—Mahte 24:7, 8; Luka 21:10, 11.

Ndai lam ni 1914 ning kaw nna, byin nga ai hpe anhtē mu sai măjaw, Mungdan up hkang hpang nga sai hpe, anhtē chyē lu ai lam lăngai mi rē.

“Mung Măsha amyu ni myit mau ai hte rutsang hkrum na măra ai... hkrit ai măjaw htan mat na măra ai.” (Luka 21: 25, 26) Anhtē gaw dai hpe mung 1914 ning kaw nna mu nga sai.

“Măsha ni gaw tinang hkum hpe tsaw ra ai ni, gumhpraw mărin ai ni, kănu kăwa ga nmădat ai ni, ... măsin nsi hkraw ai ni, nlem chyē ai ni, tinang hkum hpe nhkang ai ni, rai na rē,” nga nna Kăsa Paw Lu kăhtap tsun ai.—2 Timohti 3: 1-5.

Dai ni na aprat ē hpa măjaw dai dăram yak la nga ai lam hpe ya nang chyē sai. Satan gaw grai zet ja nga ai. Raitimung Kărai Kăsang Mungdan mung zet ja nga ai.

1914 ning hpang kădē nna yang Yēsu hte rau sumsing lămu hta up hkang na angaw angam ni gaw, Mungdan dē sai, nga ai kăbu găra shi ga hpe hkaw tsun hpang nga sai. Yēsu htet da ai hte măren, ndai amu bungli ni mungkan ga ting hta ē, chyam sai.—Mahte 24:14

Ndai hkaw tsun ai amu bungli a yaw shăda lam gaw hpa rai ta?

Lăngai mi ngu na gaw, măsha ni hpe Kărai Kăsang a Mungdan lam tsun dan na mătu rē.

Lăhkawng ngu na gaw, măsha ni dai Mungdan a mung măsha tai măyu, ntai măyu ai lam, daw dan ai hta kărum ya na mătu rē.

Anhtē a prat ē, măsha yawng hpe, săgu hte bainam hpe zawn rē ai ni hpe, ginhka na rē, nga nna, Yēsu tsun ai.—Mahte 25:31-46.

“Săgu” ni gaw Yēsu hte shi a kăhpu kănau ni hpe tsaw ra ai ni rē. “bainam” ni gaw dai zawn n-gălaw ai măsha ni rē.

“Săgu” ni gaw htani htana asak lu la na rai nna, “bainam” ni gaw n lu la na ma ai.

Mungdan a kăbu găra shi ga hkaw tsun ai hku nna, ndai găran ginhka ai amu hpe, shăngut la nga sai.

Ndai hta ē, myihtoi Esaia a myihtoi ga hpe, mădun tawn ai.

“Hpang jăhtum na prat hta ē, Yehowa nta bum gaw, bum kăga ni a baw tai wa nna, kawng ni hta grau tsaw wa ai hte, amyu baw măhkra gaw, dai de yan bang na măra ai.”—Esaia 2:2.

Shinggyim măsha ni gaw, ya “hpang jăhtum na prat,” hpe hkrum kădup nga ai.

Yehowa a nawku “nta” gaw, shut shai ai nawku htung ni a ntsa ē, ‘shăgrau shătsaw’ hkrum nga ai.

“Măsha amyu ga dăga, sa mărit, Yehowa a bum, Yaku a Kărai Kăsang a nta de lung wa săga; shi gaw shi a lam anhtē hpe shărin ya nna, shi a lam hku anhtē hkan sa na răga ai.”—Esaia 2:3.

Dai măjaw măsha amyu ga dăga ni gaw Yehowa hpe nawku na mătu, du sa wa nna, shanhtē hte mătut măhkai na mătu, kăga măsha ni hpe saw shăga ma ai. Shanhtē gaw Yehowa ra ai hte măren, găra hku hkan sa na lam, shărin la ma ai.

“Shanhtē gaw tinang a nhtu ni hpe najawn, tinang a ri ni hpe nhkyau, dup kau na măra ai: Amyu mi gaw amyu mi hpe nhtu n shaw ai hte, htawm hpang ē hpyen măjan shărin săna, n rai.”—Esaia 2:4.

Yehowa hpe nawku ai ni gaw myit hkrum mang rum nna, ngwi pyaw sim sa nga ma ai.

Kărai Kăsang Mungdan a gălaw jăsu ya ai akyu a măjaw, mungkan ting hta Mungdan n pu ē, nga ai măsha wan law law nga nga sai.

Sumsing lămu de lung nna Yēsu hte rau up hkang na mătu, myit măda nga ai măsha ni kaw na, angaw angam ni a grup yin ē, shanhtē hpe jăhpawng tawn da sai.

Shanhtē gaw Kărai Kăsang a hpung hku nna wenyi shat lu la ma ai.—Mahte 24:45-47.

Shanhtē gaw lăngai hte lăngai teng teng tsaw ra hkat ai, mungdan ga dăga na hkristan kăhpu kănau ni rai ma ai.—Yawhan 13:35.

Shanhtē gaw myit măsin simsa nna, htawm hpang prat a matu myit măda shăra nga ai.—Hpilipi 4:7.

Kădē nna yang kăbu găra shi ga hkaw tsun ai lam ngut na sai. “săgu” ni hpe shingyin jăhpawng ai lam ngut na sai. Dai hpang ē, Mungdan hpa gălaw na kun?

Sădi dung ai Dawi gaw, Kărai Kăsang amyu măsha ni a hpyen ni yawng hpe, dang kau ai lam nang myit dum ani? Dai hte maren Hkawhkam Yēsu mung gălaw na ra ai.

Nebuhkadneza gaw kălang mi hta ē, shi a aten kaw nna, anhtē aten du hkra, mungkan hkaw seng mungdan yawng hpe, ga shădawn ai, sumla kăba lăngai mi hpe, yup mang mu ai.

Dai hpang ē, bum ga kaw na Ntawk la ai, nlung lăngai mi gaw sumla hpe agrawp măni kau ai hpe, shi mu lu ai. Dai nlung gaw Kărai Kăsang a Mungdan hpe, ga shădawn ai.

Dai ni na nhkru ai lai len măsa hpe, Jăhten kau na, ngu ai lăchyum rē.—Daniela 2:44.

Ndai hta, Mungdan ē, gălau kau na arai n kau mi rē.

Htumrin nlung kăba hpe Nammukdara kăta de kăbai bang dat ai htumrin hpe zawn, shut shai ai mawku htung gaw mat mat na rē.—Shingran 18:21.

Dai măjaw Kărai Kăsang hpe tsaw ra ai ni yawng, shut shai ai nawku htung kaw na YA pru wa na mătu n-gun jaw ai.—Shingran 18:4.

Dai hpang ē, Hkawhkam Yēsu gaw “măsha amyu baw ni hpe kăhtam nna ... hpri sumdoi hte shi up nga na ra ai.”—Shingran 19:15.

Dai măjaw Yehowa sakse ni gaw, ahkun hkanse bang nna, mungdan a tăra upadi ni hpe mădat măra timung, mung măsa kaw nlawm ma ai.

Hpang jăhtum ē, “băren numraw” kăba Satan hpe nan, sung htum ai shăra de jăhkrat bang kau ai.—Shingran 20:2, 3.

Yēsu hpe Hkawhkam hku nna mădat măra ai “săgu” ni chyu sha, ndai ru tsang tsim yam kaw na, tawt lai lu na rē.—Mahte 25:31-34, 41, 46.

Kăsa Yawhan gaw ru tsang kăta kaw na hkrang pru wa ai, “săgu ni” hpe shingran mu ai.

“Dai hpang yu u, măsha mungdan shăgu hta na mung, baw lăkung shăgu hta na mung, amyu baw shăgu hta na mung, ga amyu shăgu hta na mung, kadai n dang hti lu ai wunawng wuwa kăba ngai mu nngai; dai ni gaw hpraw ai hpun pălawng bu hpun nna, tinang a lăta hta namhtan hpun lăkung lang let, dai tingnyang a man ē mung, Săgu Kăsha a man ē mung tsap nga ma ai”—Shingran 7:9.

“Wunawng wuwa kăba” gaw kăbu găra shi ga hkaw tsun ai hpe hkap la ai măsha yawng hte, shinggyin jăhpawng da ai.

Shanhtē gaw, “ru tsang kăba kăta na hkrang pru wa” ma ai.—Shingran 7:14.

“Namhtan hpun lakung” ni gaw, Yēsu hpe shanhtē a Hkawhkam hku nna, hkap hkălum la ai lam mădun nga ai.

“Hpraw ai hpun pălawng” shanhtē bu hpun tawn ai gaw, shanhtē Yēsu a shăgu hkungga hpe kam sham ai lam hpe, ga shădawn ai.

“Săgu Kăsha” gaw Yēsu rē.

Dai shăloi, shanhtē kăning rē ai, shăman chyēju hpe hkam la na ma ni? Sădi dung ai Shawlumon Hkawhkam hkaw dung nga ai shăloi, Israela mung hta ngwi pyaw sim sa nga ai lam hpe, nang myit dum ani? Dai gaw Yēsu Hkawhkam a npu aga ntsa ē, ngwi pyaw sim sa lam hpe, kăji ai hku ga shădawn dan ai.

Esai a tau tsun tawn ai hte măren, măsha shăda da, hte, măsha hte dusat ni a lăpran ē, ngwi pyaw sim sa măjing nga na rē.—Shăkawn Kungdawn 46:9; Esaia 11:6-9.

Yēsu gaw mungkan ga ē nga ai shăloi, măchyi ai ni hpe, shămai ya ai zawn, shinggyim măsha yawng kaw na, măchyi măkaw hpe shăprai kau ya na ra ai.—Esaia 33:24.

Măsha wunawng wuwa ni hpe lusha daw jaw ai zawn, shinggyim măsha yawng kaw na, hku hku ai hpe dawm kau ya na ra ai.—Shăkawn Kungdawn 72:16.

Shi gaw si mat ai ni hpe, jăhkrung shărawt ya lai wa ai hte măren, Kărai Kăsang Mungdan n pu ē, tinang hkum nan mădat măra ai mădun na ahkaw ahkang hpring tup n lu ai, măsha chyăsi ni hpe, Yēsu gaw bai jăhkrung shărawt ya na rē.—Yawhan 5:28, 29.

Yat yat sha shi gaw, shinggyim măsha ni hpe, Adam jăsum kau ai hkum tsup ai lam bai lu hkra gălaw ya na rē.

Ndai gaw mau na zawn rē ai du na a ten n re ani? Dai hpe nang n mu măyu ani? Dai rai yang ya kaw nna, Kărai Kăsang Mungdan n pu ē, mădat măra na hte, “săgu” lăngai mi tai lu hkra gălaw u.

Chyum Laika hpe shărin la nna, Yehowa Kărai Kăsang hte Yēsu Hkristu hpe chyē chyang hkra gălaw u.—Yawhan 17:3.

Mungdan n pu ē mădat mara ai, kăga măsha ni hte kănawn măzum u.—Hebre 10:25.

Mungdan a tăra ni hpe shărin la nna, mădat măra u.—Esaia 2:3,4.

Yehowa a amu gun na mătu na a asak hpe ap nawng nna hka lup hkam la u.—Mahte 28:19,20.

Lăgu ai, măsu ai, nse nsa lam, chyăru ya shang ai lam, zawn rē ai, n kăja ai lam ni hpe koi gam u.—1 Korinhtu 6:9-11.

Mungdan a kăbu găra shi ga hkaw tsun ai lam kaw, shang lawm u.—Mahte 24: 14.

Dai rai yang, Adam shi a kăshu kăsha ni a mătu sum kau ai hparadisu bai gaw gap ai hpe Kărai Kăsang a kărum shingtau ai hte nang mu lu na sha n-ga, ndai ga sadi hkum tsup wa ai hpe mung nang mu lu na ra ai: “Dai tingnyang kăta na nsen kăba gaw, yu mu, Kărai Kăsang a sum gaw shinggyim măsha ni hte rau rai nga ai rai nna, shi hte rau hpawng dē nga na hte, shanhtē gaw shi a amyu ni tai na măra ai; Kărai Kăsang gaw shi hkum nan shanhtē hte rau nga nga nna shanhtē a Kărai Kăsang tai na ra ai. Shi gaw shanhtē a myi hta na myi prwi pru măpru kătsut kau ya na ra ai: Htawm hpang ē si hkrung si htan n nga lu na sai; shărung shăyawt ai, hkrap ngu hkrap ngoi ai, hki si ba si ai mung, n nga lu na sai: shawng na lam nga mănga hte gaw lai mat wa sai, nga nna tsun ai, ngai na nngai.”—Shingran 21:3, 4.

[Chart on page 20]

B.C.E 607

B.C.E

C.E

500

1000

1,500

2,000

C.E. 1914

2,520

[Pictures on page 11]

Abraham

Isak

Yaku

Yuda

Dawi

[Pictures on page 14]

144,000

[Pictures on page 16]

Yesu

Adam