“Madat Mara Na Matu Jin Jin Rai Nga Ai” Kun?

1. Madat mara na matu hpa majaw yak chye ai kun?

KALANG marang, madat mara na matu yak ai kun? Hkawhkam Dawi madat mara na matu yak wa ai. Dai majaw, “nang hpe madat mara mayu ai myit ngai hta bang ya e” ngu akyu hpyi wa ai. (Shk 51:12, JCLB) Yehowa hpe Dawi tsawra ai. Raitim, madat mara na matu yak ai aten ni nga ai. Anhte mung madat mara na matu yak ai aten ni nga chye ai. Hpa majaw kun? Langai, n madat mara mayu ai myit gaw, shangai ai shaloi kaw na lawm wa ai majaw re. Lahkawng, Yehowa hpe anhte ninghkap wa hkra, Satan shakut nga ai majaw re. (2 Ko 11:3) Masum, “n madat mara ai kasha ni” law nga ai mungkan hta asak hkrung nga ai majaw re. (Ehp 2:2) Dai majaw, Yehowa Karai Kasang hte shi ahkang aya jaw da ai ni hpe madat mara na matu, tinang nan a mara galaw mayu ai myit ni, Satan hte ndai mungkan a dip n-gun ni hpe shakut nna ninghkap ra ai.

2. “Madat mara na matu jin jin rai nga ai” ngu ai gaw hpa rai kun? (Yaku 3:17, NWT)

² Yaku 3:17 hpe hti u.b Hpaji rawng ai ni gaw, “madat mara na matu jin jin rai nga ai” ngu Yaku tsun ai. Hpa hpe tsun mayu ai kun? Yehowa ahkang aya ap da ai ni hpe, myit masin kaw na madat mara mayu ai hpe tsun mayu ai re. Shi a tara tawt lai na matu, hpyi shawn ai ni hpe chyawm gaw, Yehowa n madat mara shangun mayu ai.—Kas 4:18-20.

3. Ahkang aya nga ai ni hpe madat mara ai gaw Yehowa a ningmu hta hpa majaw ahkyak ai kun?

³ Masha hta na Yehowa hpe madat mara na matu grau loi ai. Yehowa a lam matsun ni gaw, galoi mung hkum tsup ai majaw re. (Shk 19:7) Masha ni chyawm gaw n hkum tsup ai. Raitim, n hkum tsup ai kanu kawa ni, asuya ahkang aya nga ai ni, myitsu salang ni hpe Yehowa ahkang aya jaw da ai. (Gsh 6:20; 1 Ht 5:12, 13; 1 Pe 2:13, 14) Shanhte hpe madat mara ai gaw, Yehowa hpe madat mara nga ai re. Yehowa ahkang aya jaw da ai ni a lam matsun hpe n ra sharawng yang pyi, n hkan sa mayu yang pyi, gara hku hkan sa mai ai lam hkaja mat ga.

Kanu Kawa Ni Hpe Madat Mara U

4. Ma law malawng kanu kawa ga hpa majaw n madat ma ai kun?

⁴ “Kanu kawa ga n madat ai” ni a lapran hta, Hkristan ramma ni asak hkrung nga ai. (2 Tm 3:1, 2) Ramma law malawng gaw, kanu kawa ni a ga hpa majaw n madat ai kun? Kanu kawa ni gaw tsun ai hte maren n galaw ai, shanhte jaw ai hpaji jaw ga ni gaw prat n dep sai, akyu n rawng ai, grai tara ja ai ngu hkamsha ai majaw rai na re. Nang gaw ramma langai rai yang dai zawn hkamsha ai kun? “Ma ni e, nanhte a kanu yan kawa hpe dai Madu hta madat mara nga mu: dai gaw ging dan ai lam rai nga ai” ngu ai Karai a tara hpe ramma law law madat mara na matu yak nga ai. (Ehp 6:1) Madat mara na matu hpa gaw karum ya na kun?

5. Kanu kawa ga madat mara ai hta Yesu gaw hpa majaw kaja ai kasi ningli rai kun? (Luka 2:46-52)

⁵ Kaja htum kasi ningli madun wa ai Yesu kaw na sharin la lu ai. (1 Pe 2:21-24) Yesu hkum tsup tim, shi kanu kawa ni gaw n hkum tsup ai. Dai majaw, shut ai lam ni galaw hkrup wa ai. Kalang marang, Yesu hpe chye na shut ai. Dai pyi, kanu kawa ni hpe Yesu hkungga ai. (Pru 20:12) Yesu asak 12 ning hta byin wa ai mabyin hpe myit yu ga. (Luka 2:46-52 hpe hti u.) Yerusalem mare de kanu kawa ni hte rau sa ai. Raitim, bai wa ai shaloi, Yesu n lawm wa ai hpe kanu kawa ni n sadi hkrup ma ai. Gaja nga yang, ma ni hkum n hkum jep ra na gaw Yosep hte Mari a lit re. Raitim, Yesu hpe tam mu ai shaloi, hpa majaw ngam taw ai ngu nna Mari pawt ai. Grai nan n tara ai ngu nna Yesu bai tsun mai ai. Raitim, hkungga let atsawm sha bai htai ai. Dai zawn htai ai pyi, “shi shan hpe tsun ai ga gaw, shan n chye na ma ai.” Dai pyi, “shan a npu e mung shi taw nga ai.”

6-7. Kanu kawa hpe madat mara na matu ramma ni hpe hpa gaw karum ya lu ai kun?

⁶ Ramma ni, kanu kawa ni shut ai shaloi (sh) nang hpe chye na shut ai shaloi, madat mara na matu yak ai kun? Madat mara na matu hpa gaw karum ya na kun? Langai, madat mara yang, Yehowa gara hku hkamsha na hpe myit u. “Madu a man e sharawng awng ai lam rai nga ai” ngu Chyum Laika hta tsun da ai. (Kol 3:20) Nang hpe kanu kawa ni atsawm n chye na ya ai aten ni (sh) rap ra lam n nga ai tara ni shapraw ai aten ni nga chye ai hpe Yehowa chye ai. Hpa mi raitim, kanu kawa a ga madat ai shaloi Yehowa pyaw ai.

⁷ Lahkawng, madat mara ai shaloi kanu kawa ni gara hku hkamsha na hpe myit yu u. Nang hpe grau kam wa na. (Gsh 23:22-25) Nanhte grau hku hkau wa na. Bejiyam mungdan kaw na hpunau Alekzenda ndai hku tsun ai: “Kanu kawa ni hpyi shawn ai hte maren galaw ai shaloi, shada da grau hku hkau wa ai zawn re. Grau mung pyaw wa ai.”c Masum, kanu kawa ga madat yang, hpa akyu lu na hpe myit u. Brazi mungdan kaw na hpunau Pawlo ndai hku tsun ai: “Kanu kawa ni hpe madat mara chye wa ai majaw, Yehowa hte ahkang aya nga ai ni a ga hpe madat mara na matu grau loi wa ai.” Kanu kawa ga madat yang she, “ngamu ngamai ai hkrum nna, na a nhtoi gaw dai mungdan hta galu kaba nga” na ngu Chyum Laika hta tsun da ai. Kanu kawa ni a ga hpe madat ging ai lam re.—Ehp 6:2, 3.

8. Ramma law law gaw kanu kawa hpe hpa majaw madat mara ai kun?

⁸ Kanu kawa a ga madat ai gaw, akyu nga ai hpe ramma law law chye wa ai. Rau ram manang ni hta, phone langai hpra nga tim, tinang hpe gaw tsawm ra na hkra phone n lang shangun ai majaw, Brazi mungdan kaw na nauna Luwiza gaw shawng nnan hta chye na na matu yak wa ai. Raitim, shi hpe kanu kawa ni makawp maga ya nga ai hpe, hpang de shi chye na mat ai. Shi ndai hku tsun ai: “Kanu kawa a ga gaw, hkanghkyi hkyang n re ai sha, mawdaw dunghkum kaw na shingkyit hte bung ai. Shoi hpa ni kaw na makawp maga ya ai.” Amerikan mungdan kaw na ramma nauna Elizabet gaw, kanu kawa a ga madat na matu yak ai aten ni naw nga taw ai. Shi ndai hku tsun ai: “Kanu kawa ni hpa majaw tara jahkrat ai hpe atsawm n chye na ai shaloi, moi aten hta kanu kawa a ga madat ai majaw, makawp maga hkrum wa ai lam ni hpe bai myit dat ai.” Kanu kawa a ga n madat ai hta na, madat ai shaloi galoi mung akyu lu ai ngu Ameniya mungdan kaw na, nauna Monika tsun dan ai.

“Daru Magam Ahkang Aya Lu Ai Ni” Hpe Madat Mara U

9. Upadi hkan sa ai hte seng nna masha law law gara hku sawn la ma ai kun?

⁹ Asuya ni hpe “daru magam ahkang aya lu ai ni” ngu Chyum Laika hta tsun da ai. (Rom 13: 1) Asuya ni nga ai gaw kaja ai, upadi nkau hpe gaw hkan sa ging ai ngu masha law law sawn la ma ai. Raitim, shanhte n ra ai, n tara ai ngu shadu ai upadi ni hpe gaw shanhte n hkan sa ai. Ga shadawn, hkansi hte seng nna re. Uyawpa mungdan langai hta jahpan hta yu ai shaloi, htam mali hta htam mi gaw, “n tara ai ngu shadu yang, hkansi n bang ra ai” ngu sawn la ma ai. Dai majaw, dai mung masha ni gaw bang ra na hkansi htam masum hta htam lahkawng sha bang ma ai.

10. Tinang n ra sharawng ai upadi ni hpe pyi anhte hpa majaw hkan sa ai kun?

¹⁰ Shinggyim asuya ni a majaw yakhkak jam jau ai. Shinggyim asuya hpe Satan hkang da ai. Shinggyim asuya ni kade n na yang, jahten hkrum sana ngu ai hpe Chyum Laika hta tsun da ai. (Shk 110:5, 6; Hpj 8:9; Luk 4:5, 6) Raitim, “ahkang aya hpe lale ai wa gaw, Karai Kasang a tawn da ai aya hpe nhkap shadang nga ai” ngu nna mung tsun da ai. Ya aten hta, seng ang ai lam ni hpe atsawm galaw na matu ahkang aya lu ai ni hpe Yehowa ahkang jaw da ai. Ahkang aya nga ai ni hpe madat mara shangun mayu ai. Dai majaw, hkansi, hkungga ai lam, madat mara ai lam hte hpawn, “mai ang ai hte maren jaw” ra ai. (Rom 13:1-7) Upadi nkau gaw, tara rap ra lam n nga ai, n tara ai, lai lai jan jan hpyi shawn ai zawn rai yang rai na re. Raitim, Karai a tara hpe tawt lai na matu n hpyi shawn dingsa, Yehowa madat mara shangun mayu ai majaw, ahkang aya nga ai ni hpe madat ai.—Kas 5:29.

11-12. Yosep hte Mari gaw, upadi hkan sa ai hku nna hpa galaw ai kun? Hpa akyu lu ai kun? (Luka 2:1-6) (Sumla ni hpe mung yu u.)

¹¹ Yakhkak ai aten hta pyi, ahkang aya nga ai ni hpe madat mara ai Yosep yan Mari kaw na sharin la mai ai. (Luka 2:1-6 hpe hti u.) Mari gaw ma hkum shata 9 hta madat mara ai hte seng nna chyam dinglik hkrum ai. Masha yawng tinang a mare buga de wa nna, amying jahpan jaw na matu Roma Hkawhkam Agustu aming jahkrat ai. Dai majaw, deng 93 (150 km) daram tsan ai Betlehem mare de, Yosep hte Mari bum lung bum yu bu hkawm ra sana re. Laksan hku nna Mari a matu grai yak na re. Mari hte kan kata na ma a shimlum lam hpe mung myit tsang na re. Hkrun lam hta ma shangai wa yang gara hku di na? Htawm hpang na Meshia hpe gun da ra ai. Dai lam ni a majaw, asuya upadi hpe n hkan sa ai sha nga na kun?

¹² Myit tsang na lam ni nga tim, Yosep hte Mari gaw upadi hpe hkan sa ai. Shanhte madat mara ai majaw Yehowa grai pyaw ai. Shanhte hpe lanu lahku ya ai. Betlehem mare de shim lum let du wa nna, hkamja ai ma shangai na matu, Chyum myihtoi ga hprinbg tsup na matu karum ya ai.—Mik 5:2.

13. Anhte madat mara ai lam nga yang, hpunau nauna ni a matu hpa akyu lu chye ai kun?

¹³ Ahkang aya nga ai ni hpe madat mara ai shaloi, tinang nan hte kaga ni mung akyu lu ai. Gara hku nna kun? Langai hku nna, upadi n hkan sa ai ni hkrum ai dam hpe anhte n hkrum ai. (Rom 13:4) Yehowa Sakse ni gaw, kaja ai mung masha ni re ai lam ahkang aya nga ai ni mu wa ai. Ga shadawn, lai wa sai shaning law law hta, Naijiriya mungdan hta zuphpawng galaw nga ai shaloi, Nawku Htingnu de hpyen la ni shang wa nna, hkansi n kam bang ai majaw ninghkap ai ni hpe hkan tam ai. “Yehowa Sakse ni gaw ayan na hkansi bang ai” ngu hpyen du langai tsun nna, hpyen la ni hpe wa kau shangun ai. Hpa sharin la lu ai kun? Upadi hpe nang hkan sa shagu, Yehowa Sakse ni a mying kaja matut nga hkra galaw nga ai re. Dai mying kaja gaw, lani mi hta hpunau nauna ni hpe makawp maga ya lu ai.—Mat 5:16.

14. Ahkang aya nga ai ni hpe “madat mara na matu jin jin rai nga” hkra nauna langai hpe hpa gaw karum ya ai kun?

¹⁴ Ahkang aya nga ai ni hpe madat mara na matu ayan na gaw n loi ai. Amerikan mungdan na nauna Joanna ndai hku tsun ai: “Nye a matu gaw madat mara na matu grai n loi ai. Nta masha nkau hpe, asuya ni n tara ai hku galaw wa ai majaw re.” Raitim, ahkang aya nga ai ni a ntsa tawn ai shi a ningmu hpe galai shai kau na matu Joanna dawdan kau ai. Dai majaw langai, ahkang aya nga ai ni hpe n kaja ai hku mu shangun ai shiga ni hpe midiya hta matut n hti sai. (Gsh 20:3) Lahkawng, asuya kaja wa na hpe myit mada nga na malai, Yehowa hpe sha kamhpa ai. (Shk 9:9, 10) Masum, lapran nga ai hte seng ai sumhpa ni hpe hti ai. (Yhn 17:16) Ahkang aya nga ai ni hpe hkungga nna, madat mara ai majaw, myit shim lum ai ngu nauna tsun ai.

Yehowa Uhpung Kaw Na Sa Ai Lam Matsun Hpe Madat Mara U

15. Yehowa a uhpung kaw na sa ai lam matsun hpe madat mara na matu kalang lang hpa majaw yak chye ai kun?

¹⁵ “Lam woi ningshawng ni a ga madat mara” u ngu Yehowa hpyi shawn ai. (Heb 13:17) Anhte a ningbaw Yesu gaw hkum tsup ai. Yesu akyu jashawn nga ai mungkan ntsa na, woi awn ai hpunau ni chyawm gaw n hkum tsup ai. Laksan hku nna, tinang n galaw mayu ai hpe galaw na matu, lam matsun ai shaloi madat mara na matu yak chye ai. Kasa Petru mung dai zawn byin ga ai. N san seng ai ngu Mawshe a Tara hta masat da ai dusat ni hpe sha na matu, lamu kasa lam matsun ai shaloi, kalang sha n-ga, masum lang nyet kau wa ai. (Kas 10:9-16) Hpa majaw kun? Mawshe a Tara hte maren galaw wa ai gaw akyang rai taw sai. Lam matsun nnan gaw, lachyum n rawng ai zawn rai taw ai. Hkum tsup ai lamu kasa a lam matsun hpe Petru madat mara na matu n loi ai nga yang, n hkum tsup ai masha ni a lam matsun hpe madat mara na matu grau yak na re.

16. Lu wa ai lam matsun ni gaw lachyum n rawng ai ngu kasa Pawlu myit hkrup chye tim hpa galaw ai kun? (Kasa 21:23, 24, 26)

¹⁶ Lachyum n rawng ai zawn rai taw yang pyi, lam matsun ni hpe kasa Pawlu “madat mara na matu jin jin rai nga ai.” Pawlu gaw, “Mawshe a tara kabai kau” na matu sharin ya nga ai, Mawshe a tara hpe n gawn n sawn galaw nga ai, ngu ai shiga jashut ni hpe Yuda Hkristan ni na da ai. (Kas 21:21) Dai majaw, Jep Ai Tara hpe hkan sa ai lam kaga ni chye hkra, nawku htingnu de marai 4 hpe shaga sa nna, Mawshe a Tara hta lawm ai hte maren, tinang hkum tinang jasan jaseng na matu, Yerusalem kaw na myitsu salang ni shi hpe lam matsun ai. Hkristan ni gaw, Jep Ai Tara npu hta n nga sai hpe Pawlu chye da chyalu re. Tinang mung shut ai lam ni hpa n galaw da ai. Raitim, lam matsun hpe kalang ta hkan sa ai. “Dai la ni hpe shaga la nna, hpang shani e shanhte hte rau shi hkum jasan jaseng” ai. (Kasa 21:23, 24, 26 hpe hti u.) Lam matsun hte maren Pawlu madat mara ai majaw, nawku hpung matut kahkyin gumdin nga ai.—Rom 14:19, 21.

17. Stephpani a mabyin kaw na hpa sharin la lu ai kun?

¹⁷ Nauna Stephpani gaw, ginjaw garan rung kaw na hpunau ni dawdan ai hte maren hkan sa na matu yak wa ai. Nauna yan la gaw, kaga amyu ga shaga ai hpung kaji hta magam gun nga ai re. Hpung hpe dawm kau na matu ginjaw garan rung kaw na lam matsun ai. Dai majaw, tinang a amyu ga shaga ai nawku hpung hta bai magam gun ra ai. “Ngai grai myit n pyaw ai. Tinang a amyu ga shaga ai shara hta grau ra na ngu n shadu ai” ngu nauna tsun ai. Raitim, lam matsun hte maren galaw ai. Hpunau ni dai zawn dawdan ai gaw hpaji rawng ai lam re ai hpe hpang de chye wa ai. Nauna n dai hku tsun ai: “Nawku hpung nnan hta law malawng gaw, tengman ai tara hta langai sha rai taw ai ni re. Dai majaw, an gaw shanhte a kanu kawa zawn byin wa ai. Bai myit rawt wa ai nau n na shi ai nauna hpe, Chyum Laika sharin ya lu wa ai. Tinang hkrai hkaja ai lam galaw na matu aten grau lu wa sai. Madat mara na matu dang lu ai daram shakut wa ai ngu ai myit a majaw myit nsam san seng ai.”

18. Madat mara lam nga yang hpa akyu lu ai kun?

¹⁸ Madat mara na matu sharin la lu ai. Yesu gaw madat mara lam hpe aloi sha sharin la lu wa ai n re. “Nni nkri hkrum ai hte madat mara ai lam sharin la” wa ai. (Heb 5:8) Yesu zawn yakhkak ai masa ni hta pyi, madat mara na matu sharin la mai ai. Ga shadawn, Kobit-19 kap bra ana hpang ai aten hta, Nawku Htingnu hta zuphpawng n galaw na matu, nta langai hpang langai sa ai hpe hkring da na matu lam matsun ai shaloi, madat mara na matu yak wa ai kun? Madat mara wa ai majaw, nang makawp maga hkrum ai. Nawku hpung mung kahkyin gumdin ai. Yehowa mung myit pyaw ai. Ru tsang kaba laman, hpa lam matsun mi lu lu madat mara na matu, ya kaw nna madat mara chye ai myit nga sai. Lam matsun hpe madat mara yang she hkye la hkrum na re.—Yob 36:11.

19. Nang hpa majaw madat mara lam nga mayu ai kun?

¹⁹ Madat mara ai majaw shaman chyeju ni lu ai. Raitim, anhte madat mara ai madung lam gaw, Yehowa hpe tsawra ai majaw, shi hpe myit pyaw shangun mayu ai majaw re. (1 Yh 5:3) Yehowa galaw ya ai kaja ai lam yawng a matu, anhte chyeju bai n lu htang ai. (Shk 116:12) Raitim, Yehowa hte ahkang aya nga ai ni hpe madat mara lu ai. Madat mara ai gaw hpaji rawng ai lam madun nga ai re. Hpaji rawng yang Yehowa myit pyaw ai.—Gsh 27:11.