Yakhkak Ai Aten Hta Kam Ai Myit Nga Lu

1-2. (a) Yerusalem de bai wa ai Yuda ni hte anhte a masa gaw gara hku bung ai kun? (b) Yuda ni a mayak mahkak nkau hpe tsun dan u. (“Hagi, Zehkaria, Ezra Ni A Aten” lawk hpe yu u.)

HTAWM hpang a matu kalang lang myit tsang ai kun? Bungli n lu mat ai majaw, dinghku hpe gara hku madi shadaw ra na hpe myit tsang chye ai. Mung shuk ai, zingri zingrat lam, hkaw tsun bungli hpe pat shingdang ai lam ni a majaw, dinghku a shimlum lam hpe myit tsang chye ai. Dai zawn mayak mahkak ni hpe Israela ni hkrum ai aten hta, Yehowa gara hku karum ya wa ai lam hkaja ai shaloi n-gun lu la na re.

² Babelon hta prat tup nga wa ai Yuda masha law malawng gaw, Yerusalem mare a lam nau n chye ai. Arung arai ni hpe tawn da nna, shanhte atsawm n chye ai shara de htawt wa na matu makam masham grai ra ai. Dai kaw du ai shaloi, bungli atsawm n lu galaw ai, mung masa lam n kaja ai, ninghkap ai lam ni hkrum ai majaw grai jam jau wa ai. Yehowa a nawku htingnu bai gawgap ai lam hta myit maju jung na matu nkau mi yak wa ai. Dai majaw, B.C. 520 daram hta, shanhte hpe n-gun jaw na matu, myihtoi Hagi hte Zehkaria hpe Yehowa lit jaw ai. (Hag 1:1; Zeh 1:1) Myihtoi ni n-gun jaw ai lam gaw grai akyu nga wa ai. Raitim, shaning 50 daram na ai shaloi, Yerusalem de bai wa ai Yuda masha ni n-gun bai yawm wa ai. Dai majaw, jet ai nawku dawjau lam hpe ahkyak shatai na matu, Jep Ai Tara hpe bai ka ai Ezra gaw Babelon kaw na Yerusalem de bai wa nna n-gun jaw ai.—Ezr 7:1, 4-6.

3. Gara ga san ni bawngban na kun? (Ga shagawp 22:19)

³ Hagi hte Zehkaria a myihtoi ga ni gaw, ninghkap hkrum ai aten hta Yehowa hpe matut kamhpa na matu, moi na Karai a masha ni hpe karum ya ai. Yakhkak ai aten hta Yehowa madi shadaw ya na hpe matut kam na matu, anhte hpe mung karum ya lu ai. (Ga Shagawp 22:19 hpe hti u.) Hagi hte Zehkaria tsun ai Karai a shiga hte Ezra a kasi ningli hpe hkaja ai shaloi, ndai ga san ni hpe bawngban yu ga: N myit mada da ai lam ni hkrum ai majaw, Yerusalem de bai wa ai Yuda masha ni gara hku jam jau wa ai kun? Yakhkak ai aten hta Karai a magam gun ai hpe anhte hpa majaw myit maju jung ging ai kun? Grai yakhkak ai aten hta Yehowa hpe kamhpa na matu gara hku galaw na kun?

N Myit Mada Da Ai Lam Ni A Majaw Yerusalem De Bai Wa Ai Yuda Ni Jam Jau

4-5. Nawku htingnu bai gap ai bungli hta Yuda ni hpa majaw n-gun yawm mat ai rai kun?

⁴ Bai wa ai Yuda ni Yerusalem kaw du ai shaloi galaw ra ai bungli grai law ai. Yehowa a tawn hkungri alawan galaw ai, nawku htingnu hpe galaw hpang ai. (Ezr 3:1-3, 10) Raitim, chyahkring mi laman n-gun yawm mat ai. Hpa majaw kun? Nawku htingnu gap ai bungli sha n-ga, tinang a nta gap ra ai, hkai sun galaw ra ai, dinghku hpe tam jaw ra ai. (Ezr 2:68, 70) Dai hta n-ga, nawku htingnu gap ai bungli hkring mat hkra, hpyen ni mung dingbai dingna jaw ai.—Ezr 4:1-5.

⁵ Ja gumhpraw yak ai majaw, mung masa n kaja ai majaw, Yuda masha ni jam jau ma ai. Dai aten hta, Yerusalem hpe Persi ni up ai. B.C. 530 hta Persi Hkawhkam Kuru si mat nna, bai lung ai hkawhkam Kembaisit gaw, Egutu mung hpe zing la mayu ai. Egutu mung de sa ai lam hta hpyen la ni gaw, malu masha hte nga shara hpyi ai majaw, Yuda ni grau nna jam jau mat na re. Bai lung ai hkawhkam Dari I hkaw dung hpang ai shaloi hta mung, kasu kabrawng byin wa ai. Dai zawn masa hta, dinghku hpe gara hku tam jaw ra na hpe Yuda masha ni myit tsang na re. Nawku Htingnu bai gap na matu, htap htuk ai aten n re ngu nkau mi hkamsha ai.—Hag 1:2.

6. Zehkaria 4:6, 7 hku nga yang, Yuda ni hpa mayak mahkak ni naw hkrum ai kun? Zehkaria gara hku n-gun jaw wa ai kun?

⁶ Zehkaria 4:6, 7 hpe hti u. Ja gumhpraw mayak mahkak, mung masa n kaja ai hta n-ga, ninghkap ai lam ni hpe mung Yuda ni hkrum ai. B.C. 522 hta nawku htingnu bai gap ai bungli hpe hkum pat na matu, asuya hpe hpyen ni tang shawn ai lam gaw awng dang mat ai. Raitim, Yehowa gaw chyoi pra ai wenyi hte mayak mahkak yawng hpe yeng seng kau ya na lam, Yuda ni hpe Zehkaria n-gun jaw ai. Gaja wa mung, nawku htingnu gap ai bungli hkum pat hkrum ai hpe B.C. 520 hta, Hkawhkam Dari dawm kau ya ai. Ja gumhpraw madi shadaw ya ai. Gawgap bungli hpe madi shadaw ya na matu, grup-yin na ahkang aya nga ai ni hpe aming jahkrat dat ai.—Ezr 6:1, 6-10.

7. Bai wa ai Yuda ni Karai a magam hpe shawng tawn ai majaw hpa shaman chyeju ni lu wa ai kun?

⁷ Nawku htingnu bai gap ai bungli hpe ahkyak shatai galaw yang, madi shadaw ya na ngu Hagi hte Zahkaria kaw nna Yehwoa ga sadi jaw ai. (Hag 1:8, 13-15; Zeh 1:3, 16) Myihtoi ni n-gun jaw ai majaw, bai wa ai Yuda ni gaw, B.C. 520 hta nawku htingnu gap ai bungli bai hpang ma ai. 5 ning laman gap ngut mat ai. Mayak mahkak ni nga tim, Karai a magam hpe shawng tawn wa ai majaw, wenyi lam hta mung, ra kadawn ai arung arai ni hpe Yehowa madi shadaw ya wa ai. Dai majaw, shi hpe kabu gara hte nawku lu wa ai.—Ezr 6:14-16, 22.

Karai A Myit Ra Ai Lam Hpe Galaw Na Matu Myit Maju Jung U

8. Hagi 2:4 gaw Karai a myit ra ai lam hpe shawng tawn na matu gara hku karum ya ai kun? (Lawu matsing hpe mung yu u.)

⁸ Ru tsang kaba ni wa ai hte maren, hkaw tsun bungli grau ahkyak ai hpe anhte chye ai. (Mrk 13:10) Raitim, ja gumhpraw yak ai aten, hkaw tsun bungli hkum pat hkrum ai aten hta, Karai a magam hpe myit maju jung na matu yak chye ai. Hpa gaw karum ya lu ai kun? “Zaw nawng zaw wa up ai Yehowa”b gaw tinang maga hta nga ai hpe kam ai lam re. Karai a magam hpe shawng tawn ai shaloi, Yehowa madi shadaw ya na re. Hkrit tsang n ra ai.—Hagi 2:4, 5 hpe hti u.

9-10. Mahte 6:33 kaw na Yesu a ga ni teng ai hpe yanla langai gara hku hkrum wa ai kun?

⁹ Ningshawng yanla Olet hte Irinac gaw, kaga nawku hpung hpe karum ya na matu htawt mat ai. Mungdan hta, sut masa n kaja wa ai majaw, bungli yak wa ai. Laning mi daram, lu ai bungli yawng hpe galaw ra wa ai. Raitim, Yehowa a madi shadaw lam hpe ayan lu la ai. Kalang lang, hpunau nauna ni a karum shingtau lu ai. Ndai zawn yak ai aten hpe gara hku tawt lai ai kun? Nnan hta, myit daw wa ai raitim, “Karai a magam hta aten law law shang lawm ai gaw, prat hta ahkyak htum hpe shawng tawn na matu karum ya ai” ngu Olet tsun ai. Shan gaw matut nna bungli tam ai. Hkaw tsun bungli hta mung aten law law shang lawm ai.

¹⁰ Lani mi hta, hkaw tsun bungli kaw na bai wa ai shaloi, deng 100 daram tsan ai shara kaw na grai hkau ai manang langai sa chyai ai. Malu masha htuk kaba lahkawng mung gun sa wa ai. “Anhte hpe Yehowa hte nawku hpung grai lanu lahku ai lam dai shani hta chye dat ai. Myit mada lam n nga ai zawn rai yang pyi, Yehowa gaw shi a mayam ni hpe galoi n malap ai lam kam mat ai” ngu Olet tsun ai.—Mat 6:33.

11. Karai a myit ra ai lam hpe ahkyak shatai yang, hpa hpe myit mada mai ai kun?

¹¹ Yehowa gaw asak hkye ai hkaw tsun bungli hpe myit maju jung shangun mayu ai. Laika pang 7 hta tsun wa sai hte maren, nawku htingnu gap ai bungli hpe n-gun shadat nna bai hpang na matu Hagi n-gun jaw ai. Nawku Htingnu a npawt nhpang bai gaw ai shani kaw nna “shaman ya na” ngu Yehowa ga sadi jaw ai. (Hag 2:18, 19) Anhte mung lu da ai lit hpe ahkyak shatai galaw yang, Yehowa shaman ya na hpe kam mai ai.

Yehowa Hpe Grau Kamhpa Lu ai Lam

12. Bai wa ai Yuda masha ni hte Ezra gaw hpa majaw makam masham grai ra wa ai kun?

¹² B.C. 468 hta, Babelon kaw na Yerusalem de bai wa ai nambat 2 hpung hta Ezra mung lawm ai. Bai wa na matu shanhte hta makam masham grai ra ai. Hkrun lam hta shoihpa grai law ai, nawku htingnu a matu alu bang dat ai ja gumhpraw law law hpe htaw wa ai majaw, damya ni gasat ai hpe hkrum chye ai. (Ezr 7:12-16; 8:31) Yerusalem de du ai shaloi mung shimlum lam n nga shi ai. Nta langai hte langai mung grai tsan hkat ai. Mare bunghku ni, mare chyinghka ni hpe naw gram ra ai. Yehowa hpe Ezra kamhpa ai kaw na hpa sharin la lu ai kun?

13. Yehowa hpe Ezra hpa majaw grau kamhpa wa ai kun? (Lawu matsing hpe mung yu u.)

¹³ Yakhkak ai aten ni hta, Yehowa gaw shi a masha ni hpe gara hku madi shadaw ya ai lam Ezra mu wa ai. B.C. 484 hta, Persi Hkaw Seng Mungdan ting na Yuda yawng hpe shamyit kau na matu, Hkawhkam Ahasuru aming jahkrat ai shaloi, Ezra gaw Babelon hta rai na masa nga ai. (Est 3:7, 13-15) Ezra gaw asak shoihpa hkrum nga sai. “Mung daw shagu” kaw na Yuda ni grai hkrap let lusha gam nna, Yehowa kaw karum hpyi ai. (Est 4:3) N kaja ai masha ni shanhte hkrai hkrat sum mat ai hpe mu ai shaloi, Ezra hte Yuda ni gara hku hkamsha na hpe shingran yu u. (Est 9:1, 2) Dai zawn mahkrum madup ni a majaw, htawm hpang hta hkrum na chyam dinglik lam ni a matu Ezra jin jin rai nga na re. Yehowa gaw shi a masha ni hpe makawp maga ya lu ai atsam nga ai hpe grau kam wa na re.d

14. Yakhkak ai aten ni hta Yehowa karum ya ai majaw nauna langai hpa hpe kam mat ai kun?

¹⁴ Yakhkak ai aten ni hta Yehowa lanu lahku ya ai shaloi, shi hpe grau kam wa ai. Sinpraw Urawpa hta nga ai nauna Anastasiya a lam hpe myit yu u. Mung masa hta lawm na matu, bungli manang ni grai shadut ai majaw bungli pru mat ai. “Ya na zawn gumhpraw n nga mat ai hpe kalang mung n hkrum ga ai. Ngai akyu hpyi ai. Tsawra myit hte Yehowa lanu lahku ya ai hpe ngai mu wa ai. Hpang kalang bungli n lu mat yang pyi, ngai n hkrit sai. Sumsing Kawa gaw, dai ni lanu lahku yang, hpawt ni mung lanu lahku na re” ngu tsun ai.

15. Yehowa hpe matut kamhpa na matu Ezra hpe hpa gaw karum ya ai kun? (Ezra 7:27, 28)

¹⁵ Yehowa madi shadaw ya ai hpe Ezra hkrum ga ai. Yehowa karum ya wa ai aten ni hpe bai myit yu ai shaloi, Ezra grau kam mat ai. “Karai Kasang Yehowa lata gaw nye a ntsa e nga nga” ai ngu ai ga hpe sadi yu u. (Ezra 7:27, 28 hpe hti u.) Lachyum bung ai dai ga hpe Ezra Laika hta 6 lang mu lu ai.—Ezr 7:6, 9; 8:18, 22, 31.

16. Yehowa karum ya ai lam hpe gara masa hta grau nna mu chye ai kun? (Sumla hpe mung yu u.)

¹⁶ Anhte yakhkak hkrum ai aten hta Yehowa lu karum ya ai. Ga shadawn, zuphpawng kaba lu lung hkra, bungli madu kaw ahkang hpyi ai shaloi, nawku zuphpawng yawng lu lung hkra, bungli ten galai shai ya na matu hpyi shawn ai shaloi, Yehowa gara hku karum ya ai hpe mu chye ai. Masa ni gaw grai mau na daram kaja mat chye ai. Dai shaloi, Yehowa hpe grau kamhpa wa na re.

17. Yakhkak ai aten hta Ezra gara hku shagrit shanem wa ai kun? (Makawp sumla hpe yu u.)

¹⁷ Ezra gaw shagrit shanem let Yehowa kaw karum hpyi ai. Shi a lit hte seng nna myit tsang ai aten shagu, Yehowa kaw Ezra shagrit shanem let akyu hpyi ai. (Ezr 8:21-23; 9:3-5) Yehowa hpe Ezra kamhpa ai hpe mu ai shaloi, kaga ni karum ya mayu wa ai, kasi la mayu wa ai. (Ezr 10:1-4) Anhte mung, dinghku shimlum lam a matu, lu na sha na a matu, grai myit tsang wa ai shaloi, Yehowa hpe kam ai myit hte karum hpyi ra ai.

18. Yehowa hpe grau kamhpa na matu hpa gaw karum ya lu ai kun?

¹⁸ Shagrit shanem let Yehowa kaw karum hpyi ai shaloi, hpunau nauna ni karum ya ai hpe hkap la ai shaloi, Karai hpe kam ai myit grau law wa na re. Ma 3 a kanu Erika gaw, grai sawng ai masa hkrum ai aten hta Yehowa hpe matut kamhpa wa ai. Shi ma brai mat ai. Kade n na yang madu wa si mat ai. “Yehowa gara hku karum ya na hpe tau hkrau n chye lu ai. Mauhpa lam law law hte karum ya wa ai. Hpunau nauna ni hku nna, nye a akyu hpyi ga law law hpe htai ya ai. Hpunau nauna ni hpe tinang a hkamsha lam ni tsun dan ai shaloi, shanhte karum ya na matu grau loi mat ai” ngu tsun ai.

Jahtum Du Hkra Yehowa Hpe Kamhpa Nga U

19-20. Yerusalem de n lu wa ai Yuda ni kaw na hpa sharin la lu ai kun?

¹⁹ Yerusalem de n lu wa ai Yuda ni kaw nna mung, manu dan ai lam ni sharin la lu ai. Asak aprat, hkamja lam, dinghku lit ni a majaw nkau mi n lu wa ai. Raitim, nawku htingnu gap na matu arung arai ni sharawng awng let madi shadaw ya ai. (Ezr 1:5, 6) Yerusalem de shawng nnan wa ai hpung ni du ngut ai hpang, 19 ning daram na ai du hkra, Yerusalem de arung arai alu ni hpe sa ya nga dingyang re.—Zeh 6:10, NWT.

²⁰ Karai a magam hta nau n lu galaw sai ngu hkamsha yang pyi, dingman ai myit hte anhte galaw ai lam yawng hpe Yehowa manu shadan ai lam kam mai ai. Gara hku nna kun? Zehkaria aten hta, Yehowa gaw, Babelon kaw bawng dung ai ni shagun dat ai ja gumhpraw ni hpe la nna, janmau galaw shangun ai. (Zeh 6:11) Dai “janmau” gaw bawng masha ni sharawng awng let jaw ai alu a matu “masat dingsat sakse” re. (Zeh 6:14) Yakhkak ai aten hta Karai a magam gun na matu, anhte dang lu ai made shakut ai hpe Yehowa galoi n malap ai hpe kam mai ai.—Heb 6:10.

21. Kam ai myit hte htawm hpang hpe tawt lai lu hkra hpa gaw karum ya ai kun?

²¹ Jahtum nhtoi ni hta, mayak mahkak ni matut nna hkrum nga na re. Htawm hpang hta masa ni grau sawng wa na re. (2 Tm 3:1, 13) Raitim, ladu lai n tsang ra ai. Yehowa gaw “ngai nanhte hte rau rai nga nngai; hkum hkrit myit” ngu Hagi aten hta shi a masha ni hpe tsun wa ai hpe dum u. (Hag 2:5) Yehowa a myit ra ai lam hpe galaw ai rai yang, shi anhte hte rau nga na hpe kam mai ai. Hagi hte Zehkaria a myihtoi ga, Ezra a kasi ningli kaw na sharin la lu ai lam ni hpe tatut hkan sa ga. Rai yang, htawm hpang hta hpa mayak mahkak mi hkrum tim, Yehowa hpe matut kamhpa lu na re.