Yak Hkak Jam Jau Lam Ni Hkrum Tim Htawm Hpang Myit Mada Lam Nga

“Hpang jahtum na nhtoi ni hta e, yak la ai aten du na ra ai.”​—2 TIMOHTI 3:1.

LAWU hta madun da ai, yawn hpa mabyin nkau hpe nang na ga, mu ga ai kun?

● Masha law law hpe si sum shangun ai ana yawga.

● Masha law law hpe si sum shangun ai lu sha hpang gara ai lam.

● Masha law law hpe si sum shangun, dum nta n nga mat shangun ai nnang nawn.

Ndai mabyin ni hte seng nna, atsawm myit shangun ai lam ni hpe hpang na sumhpa hta bawng ban mat na re. “hpang jahtum na nhtoi” ngu shaga ai aten hta, dai zawn masa lam ni byin wa na ngu, Chyum Laika kaw tau hkrau myihtoi htoi da ai hpe mung mu lu na re.a

Ndai sumhpa a yaw shada lam gaw, yak hkak jamjau lam ni hte hpring nga ai mungkan kaw, anhte nga taw ai hpe kam wa hkra tsun dan nga ai n re. Yak hkak jamjau ai lam hpe nang nan mung hkrum nga ai. Dai majaw, ndai sumhpa ni a yaw shada lam gaw, nang hpe myit mada lam jaw na matu re. Chyum Laika myihtoi ga 6 hpring tsup wa ai gaw, kade n na yang “hpang jahtum na nhtoi ni” htum mat sana hpe ndai sumhpa ni gaw madun mat na re. Ndai sumhpa ni hta, mabyin masa ni hte seng nna, masha law malawng bai htang ai lam nkau hpe bawng ban mat na rai nna, htawm hpang hta masa lam ni grau kaja wa sana re ai hpe kam na matu mung sang lang dan mat na re.

[Lawu Matsing]

Myihtoi Ga 1. Nnang Nawn Ni

“Nnang nawn kaba . . . byin na ra ai.”​—LUKA 21:11.

● Asak laning mi hte shata mali sha naw re ai Winni hpe Heti mungdan na, wut adaw achyen ni a lapran na hkye la wa ai. Nnang nawn hte seng nna, shiga shapoi na matu sa wa ai ni gaw, dai ma a hkrap madai ai nsen hpe anya sha na dat ai re. Dai ma gaw nnang nawn tsin yam kaw na lawt wa tim, shi a kanu yan kawa chyawm gaw n lawt wa ai.

Dai Mabyin Gaw Hpa Hpe Tsun Dan Ai Kun? 2010, January shata hta, Heti mungdan kaw 7.0 n-gun nga ai nnang nawn nawn mat ai shaloi, masha 300,000 jan si mat ai. Masha wan 1.3 gaw nta n nga mat ai. Dai daram sawng ai nnang nawn gaw, Heti kaw sha byin wa ai n re. Mungkan ting hta, 2009, April kaw na 2010, April shata laman, dai zawn nnang nawn kaba, yawm htum 18 lang byin wa ai.

Masha Law Law Gara Hku Htang Ai Kun? Anhte ni gaw nnang nawn tsin yam hpe grau hkrumsha nga ai n re. Prat dep hpung tang hpaji ni a majaw, masha ni gaw moi na htan nnang nawn ni a lam grau chye wa ai re.

Dai Hku Myit Ai Gaw Htap Htuk Ai Kun? Ndai lam hpe dinglik yu ga: Hpang jahtum na shani ni hta, nnang nawn kade lang nawn na lam, Chyum Laika hta ahkyak shatai na n tsun da ai. Raitim, “nnang nawn kaba” ni “shara kaga kaga hta e” byin na ngu nna gaw tsun da ai. Masha labau hta ahkyak htum re ai ndai aten hta, nnang nawn ni gaw laklai ai mabyin langai hpe madun nga ai re.—Marku 13:8; Luka 21:11.

Nang Gara Hku Shadu Ai Kun? Chyum Laika hta tsun da ai hte maren, nnang nawn kaba ni byin nga ai hpe mu taw nga sai kun?

Anhte gaw jahtum aten hta asak hkrung nga ai ni hpe, nnang nawn byin ai lam langai hte sha sakse madun lu na gaw n re. Nnang nawn hte seng ai myihtoi ga langai sha hpring tsup nga ai n re. Hpring tsup nga ai kaga myihtoi ga langai hpe bai dinglik yu ga.

[Blurb]

“Anhte [mungkan ga sawk sagawn hpaji du ni] gaw hpung tang hpaji ningmu hku yu na nga yang, nnang nawn kaba ngu tsun tim, yu maya masha ni gaw grai sawng ai tsin yam ngu nna tsun na re.”​—Ken Hanet, Amerikan Mungkan Ga Sawk Sagawn Jahpan.

[Sumla]

© William Daniels/Panos Pictures

Myihtoi Ga 2. Hku Hku Ai Lam

“Hku mung hku wa na ra ai.”​—MARKU 13:8.

● La langai gaw, hku hku ai kaw na lawt lu na matu, Naija mungdan, Kwarategi mare de du wa ai. Shi a kahpu kanau ni, jinghku jingyu ni mung hku hku ai kaw na lawt na matu, kaga buga ni kaw na du wa ma ai. Raitim, shi gaw chyahtai kaw shi hkrai kaleng nna yup nga ai. Hpa majaw shi hkrai nga taw ai kun? “Shi a nta masha ni hpe n lu bau ai sha n-ga, shanhte kawsi hpang gara nga ai hpe mung, n yu gwi mat sai” majaw ngu, mare salang Sidi sanglang dan ai.

Dai Mabyin Gaw Hpa Hpe Madun Dan Ai Kun? Mungkan ting hta masha 7 hta 1 ngu na daram gaw, shani shagu hkru hkra n lu sha ai. Sahara zaibru jang dingda maga nga ai Ahprika ginwang ni hta, lusha hku hku ai masha jahpan hti hkum gaw grau law ai. Dai ginwang ni hta, masha marai 3 hta 1 gaw hku hku taw ai aten grai na sai. Dai hti hkum hpe chye na na matu, kanu yan kawa hte ma langai nga ai dinghku hpe, ga shadawn hku nna dinglik yu ga. Lama na, malu masha gaw marai lahkawng na matu sha nga ai nga yang, kadai mahtang n sha ai sha nga na kun? Kawa kun? Kanu kun? Shing n rai ma mahtang kun? Dai zawn kun dinghku ni gaw, shani shagu kadai mahtang kawsi hkam na hpe lata nga ra ai.

Masha Law Law Gara Hku Htang Ai Kun? Mungkan ga gaw masha shagu a matu, malu masha hpe ra ai hta grau nna shapraw ya nga ai. Mungkan nhprang rai ni hpe atsawm hparan lajang na matu sha ahkyak ai.

Dai Hku Myit Ai Gaw Htap Htuk Ai Kun? Yi sun hkauna galaw ai ni gaw, moi na htan grau galaw shapraw lu nna, htaw wa htaw sa ya lu ai. Dai majaw, hku hku ai tsin yam hpe hparan na matu, uphkang ai ni gaw malu masha hpe, atsawm hparan lajang nna jaw ging ai. Raitim, masha a uphkang ai ni gaw, shi ning ladaw law law shakut wa tim, lusha hku hku ai tsin yam hpe n lu hparan ya ai.

Nang Gara Hku Shadu Ai Kun? Marku 13:8 hta tau hkrau tsun da ai lam ni gaw hpring tsup nga sai kun? Hpung tang hpaji ni rawt jat nga tim, malu masha hku hku ai lam hpe, mungkan ting hkrum sha taw nga ai.

Nnang nawn hte hku hku ai lam gaw, hpang jahtum na nhtoi ni a namik kumla ni a manghkang ni re.

[Blurb]

“Sinwawp bum ana, kan mase ana hte kaga machyi makaw lam ni a majaw, si mat ai ma sumpum masum na sumpum mi jan gaw, malu masha hkru hkru kat kat sha lu na nga yang, matut asak hkrung lu na re.”​—An Em. Bannaman, Mungkan Wunpawng Hpung, Ma Ni A Alu Gumhpraw Hpung A Direkta Magam Gun Dingsa.

[Sumla]

© Paul Lowe/Panos Pictures

Myihtoi Ga 3. Ana Zinli

‘Masha ni gaw hkrit hpa ana zinli ni hkrum sha na.’​—LUKA 21:11, Contemporary English Version.

● Mungdan dinghku majan a majaw, grai htenza hkrum wa ai Ahprika mungdan langai na, mung shawa tsi hpaji du Bunzali gaw, Marbak ana zinli a majaw si hkyen sai nhprang htu shaw bungli masha ni hpe, dang lu ai made tsi tsi ya wa ai.a Mare kaba kaw na tsi hpaji du ni hpe karum hpyi tim, hpa karum shingtau lam mung n lu wa ai. shata mali na ai hpang she, karum masha ni du wa ai. Raitim, Bunzali chyawm gaw si mat sai. Shi hkye la na matu shakut wa ai bungli masha ni kaw na, Marbak ana zinli kap mat ai majaw re.

Dai Mabyin Gaw Hpa Hpe Madun Dan Ai Kun? Shinggyim masha ni hpe zingri ai ana zinli ni kaw, sinwawp bum ana, kan mase ana, HIV/AIDS ana, TV ana (sinwawp ana) hte hkali ana ni gaw sawng dik htum ni re. 2004, laning mi hta sha dai ana zinli manga a majaw, masha wan 10.7 daram si sum mat ra ai. Maga mi hku tsun na nga yang, setkan masum hta masha langai gaw, dai ana zinli ni a majaw si nga ra ai.

Masha Law Law Gara Hku Htang Ai Kun? Mungkan masha ni law jat wa ai hte maren, ana zinli ni mung grau grau law wa ai. Ana zinli kap hkrum chye ai masha ni mung grau law wa ai.

Dai Hku Myit Ai Gaw Htap Htuk Ai Kun? Mungkan masha ni gaw grau grau law wa ai. Raitim, masha ni gaw ana zinli a mying hpe tsun dan lu ai, hkang lu ai, makawp maga tsi tsi ya lu ma ai. Dai majaw, masha ni hpe zingri nga ai ana zinli ni hte de a hpang hta matut byin wa ai akyu ni yawm mat ra ai ngu myit hkrup na re. Yawn hpa gaw, yawm mat ai lam n nga ai.

Nang Gara Hku Shadu Ai Kun? Chyum Laika hta tau hkrau tsun da ai hte maren, hkrit hpa ana zinli ni hpe masha ni hkamsha taw ai kun?

Nnang nawn, hku hku ai hte ana zinli ni a majaw, masha wan law law jamjau ra ai. Kaga masha wan law law mung, shinggyim masha shada da a majaw, yakhkak jamjau lam ni hkrum sha nga ai. Law malawng gaw, tinang hpe makawp maga ya ging ai ni a zingri ai lam hpe hkrum sha nga ai. Dai hku byin wa na lam hpe, Chyum Laika hta tau hkrau tsun da ai.

[Lawu Matsing]

[Blurb]

“Hkanghkyi a shahpa byin mat ai gaw hkrit hpa re ai zawn, kap bra ana bairat a shahpa byin mat na mung hkrit hpa re. Tinang a makau grupyin hta dai zawn masa ni hpe mu nga ai gaw hkrit hpa re.”​—Kap Bra Ana Tsi Hpaji Du, Maike Awstahawm.

[Sumla]

© William Daniels/Panos Pictures

Myihtoi Ga 4. Tsawra Myit Hkyet Wa Ai Lam

‘Masha ni gaw dinghku kata tsawra myit kawp wa na ra ai.’​—2 TIMOHTI 3:1-3.

● Hkris gaw Dingdung Wela mare na, dinghku kata gayat zingri ai lam hta karum ya ai hpung kaw magam gun nga ai wa re. “Grai sawng hkra gayat hkrum da ai num langai, ngai na rung gawk de shang wa ai hpe naw matsing ai. Shi hpe shawng de hkrum ai shaloi na hte shai mat sai. Ngai pyi n matsing mat ai. Num nkau nga yang, myit grai hkra machyi mat ai majaw kaga masha ni hpe pyi n yu gwi mat ma ai” nga nna Hkris tsun dan ai.

Dai Mabyin Gaw Hpa Hpe Tsun Dan Ai Kun? Ahprika mungdan hta, num 3 hta langai ngu na daram gaw, ma prat kaw roi rip hkrum wa ai. Dai mungdan hta sha, la htam 3 kaw na htam mi jan daram gaw, tinang a madu jan hpe gayat ging ai ngu sawn la ai lam, jahpan langai hta tsun da ai. Raitim, num ni hkrai sha dinghku kata hta gayat zingri hkrum nga ai n re. Ga shadawn, Kaneda Mung hta la 10 hta 3 daram gaw, tinang a ningrum ningtau jan gayat zingri ai (sh) n tara ai hku roi rip ai hpe hkrum ai.

Masha Law Law Gara Hku Htang Ai Kun? Kun dinghku kata gayat zingri ai lam ai gaw, moi kaw na byin nga dingyang re. Ya she, masha ni myit maju jung wa ai re.

Dai Hku Myit Ai Gaw Htap Htuk Ai Kun? Lai wa sai 10 ning ladaw ni laman, kun dinghku kata gayat zingri ai lam hpe, masha ni grau myit maju jung wa ma ai. Raitim, masha ni grau myit maju jung wa ai majaw, kun dinghku kata gayat zingri ai lam yawm mat ai kun? N yawm ai. Dinghku kata tsawra myit kawp wa ai lam gaw, moi na htan grau law wa ai.

Nang Gara Hku Shadu Ai Kun? 2 Timohti 3:1-3 hta tsun da ai lam ni hpring tsup nga sai kun? Masha ni hta kun dinghku a ntsa tawn ra ai tsawra myit n nga mat sai kun?

Ya aten hta hpring tsup nga ai, manga ngu na myihtoi ga gaw, anhte shanu nga ai mungkan ga hte seng ai. Ndai lam hpe Chyum Laika hta gara hku tsun da ai hpe yu yu ga.

[Blurb]

“Shinggyim hpawng hta tara shawk ai lam n nga ai, sawng dik htum dawsa ai lam ni hta, kun dinghku kata gayat zingri ai lam mung lawm ai ngu masat da ma ai. Ayan na nga yang, num langai gaw pyada hpe garai n shaga shi yang, shi ningrum ningtau a htim gayat ai hpe 35 lang daram hkrum wa na re.”​—Wela Mare Na Dinghku Kata Gayat Zingri Ai Lam Hta Karum Madi Shadaw Ya Ai Hpung Kaw Na Magam Gun Num Langai.

Myihtoi Ga 5. Mungkan Ga Hpe Jahten Ai Lam

“[Karai Kasang gaw] lamu ga jahten shabyak kau ai ni hpe bai jahten shabyak kau na.”​—SHINGRAN 11:18.

● Salang Piri gaw Naijiriya Mungdan, Kapaw mare hta namhtan hpun lung nna kan bau bungli galaw nga ai re. Naija hka htumpa zundawng hta, sau law law hkaw mat ai majaw, shi a kan bau bungli hkra machyi mat ai. “Nga ni si ma ai, masha a shan hpyi ni mung hkra machyi nna hkanu ni mung grai maza mat ai. Gara hku tam sha ra na hpe pyi n chye mat sai” ngu nna shi tsun dan ai.

Dai Mabyin Gaw Hpa Hpe Tsun Dan Ai Kun? Shaning shagu nammuk dara panglai kata de, tan 6.5 nga ai maza ni du ai ngu nna hpaji du nkau tsun ma ai. Dai maza ni a tsa lam shadang 50 daram gaw, plastic ni rai nna, garai n tsam shi yang 10 ning ladaw law law panglai kata hta yawng taw nga ai re. Shinggyim masha ni gaw mungkan ga hpe n san seng hkra galaw ai sha n-ga, hpung tang sut rai ni hpe mung kajawng na daram shama taw ma ai. Laning mi hta masha ni jahtum shama kau ai sut rai ni hpe bai hpring hkra galaw lu na matu, laning mi hte shata manga aten la ra ai ngu nna sawk sagawn ai ni tsun ma ai. “Masha jahpan hte jailang ai jahpan gaw ndai hta grau law wa na nga yang, 2035 du yang gaw mungkan ga lahkawng nga yang she law sana re” ngu nna Awstreliya Mungdan hta htuk shapraw ai shiga (Sydney Morning Herald) hta tsun da ai.

Masha Law Law Gara Hku Htang Ai Kun? Shinggyim masha ni hta galaw lu ai atsam nga ma ai. Dai manghkang ni hpe hparan nna mungkan ga hpe hkye la lu ai.

Dai Hku Myit Ai Gaw Htap Htuk Ai Kun? Marai hkum langai hpra hku nna mung, uhpung hku nna mung, bungli shakut ai ni gaw, anhte a makau grupyin hte seng ai lam ni hpe grau myit maju jung wa ma ai. Raitim, mungkan ga gaw matut nna grau grau n san seng wa ai.

Nang Gara Hku Shadu Ai Kun? Karai Kasang gaw hten hkyen sai masa nga ai mungkan ga hpe, ga sadi jaw da ai hte maren hkye la na matu ra ai kun?

Hpang jahtum na nhtoi ni hte seng nna, ya hkaja mat ai myihtoi ga manga hta n-ga, kaja ai mabyin ni a lam hpe mung Chyum Laika hta tau hkrau tsun da ai. Kru ngu na myihtoi ga hpe hkaja yu ga.

[Blurb]

“Tsawm htap ai shara langai hpe madu ai kaw nna, maza sum pum mi hpe bai lu kau ai zawn hkamsha ai.”​—Irim Tamba, Amerikan, Panglai Hkinggau Mayan Hta Nga Ai Wa, 2010 Hta Metsiko Panglai Hkinggau Hta Sau Ru Hkau Ai A Hkra Machyi Lam Hte Seng Nna Tsun Wa Ai Ga.

[Lawk]

Karai Kasang Kaw Lit Nga Ai Kun?

Dai ni aten hta anhte hkrum nga ai mabyin ni hpe Chyum Laika hta tau hkrau tsun da ai re nga yang, dai mabyin ni a matu Karai Kasang hta lit nga ai kun? Yak hkak jamjau ai lam ni hpe Karai Kasang byin shangun ai re kun? Dai ga san ni a mahtai hpe Yehowa Sakse ni htuk shapraw ai Chyum Laika Anhte Hpe Hpa Sharin Ya Ai Kun? laika buk a daw 11 hta mu lu na re.

[Sumla]

U.S. Coast Guard photo

Myihtoi Ga 6. Mungkan Grup Hkaw Tsun Bungli

“Dai mungdan a kabu gara shi ga gaw, . . . mungkan ting hta e hkaw dan lu na rai nga ai.”​—MAHTE 24:14.

● Baiyatia gaw Hpisihpik nammukdara kaw na Twamawtu zunlawng hta nga ai grai tsan ai zunlawng hta shanu nga ai wa re. Twamawtu zunlawng hta, deng 310,000 jan daram du hkra kaba ai zunlawng kasha 80 daram nga nna, masha gaw 16,000 daram sha nga ai. Raitim, Baiyatia hte shi a htingbu ni hpang de, Yehowa Sakse Ni sa kawan ai. Hpa majaw kun? Masha ni gara shara kaw mi nga ai raitim, shanhte hpe Karai a Mungdan Kabu Gara Shiga tsun dan mayu ai majaw re.

Dai Mabyin Gaw Hpa Hpe Tsun Dan Ai Kun? Karai a Mungdan shiga gaw mungkan chyam hkra du nga sai. 2010 hta sha Yehowa Sakse ni gaw, mungdan 236 hta kabu gara shiga hkaw tsun ai ahkying wan 1.6 jan hkaw tsun wa ai. Dai hpe yu yang, Sakse Hkam langai gaw minit 30 shani shagu hkaw taw nga ai lachyum re. Lai wa sai 10 ning ladaw ni laman, laili laika wan 20 jan daram htuk shapraw wa ai.

Masha Law Law Gara Hku Htang Ai Kun? Chyum Laika kabu gara shiga hpe hkaw tsun wa ai shaning hking hku rai wa sai.

Dai Hku Myit Ai Gaw Htap Htuk Ai Kun? Chyum Laika shiga hte seng ai lam langai ngai hpe masha law law hkaw tsun wa sai. Raitim, law malawng gaw mare kachyi mi hta chyahkring sha hkaw tsun wa ma ai. Yehowa Sakse Ni chyawm gaw, masha wan law law de du lu hkra atsawm sha hpawng de da ai mungkan grup hkaw tsun bungli hpe galaw ngut kre lu nga ai. Shinggyim masha labau hta, ahkaw ahkang nga dik htum masha ni hte masha hpawng ni a grai sawng ai pat shingdang ai lam ni a lapran, Sakse Hkam ni gaw hkaw tsun bungli hta myit rawt let shang lawm nga ai.a (Marku 13:13) Dai hta n-ga, Yehowa Sakse Ni gaw shabrai lu na hkaw tsun nga ai ni mung n re. De a malai, shanhte a aten ahkying ni hpe shawang myit hte sak jaw nna, laili laika ni hpe mung manu n hpyi ai sha garan ya nga ai. Shanhte a bungli yawng hpe shawang myit hte shang lawm da ai alu gumhpraw hte madi shadaw nga ai.

Nang Gara Hku Shadu Ai Kun? Karai a “Mungdan kabu gara shiga” hpe mungkan grup hkaw tsun nga ai kun? Dai myihtoi ga hpring tsup nga ai gaw, du wa na htawm hpang hta kaja ai lam ni byin wa na ngu nna tsun mayu ai rai kun?

[Lawu Matsing]

[Blurb]

“Yehowa Karai Kasang ahkaw ahkang jaw nga dingyang, Karai a Mungdan kabu gara shiga hpe myit rawt let matut hkaw tsun nna, masha law law hpang de du lu hkra karum ya ai gara ladat hpe raitim, akyu jashawn mat na re.”​—Yehowa Sakse Ni A 2010 Shaning Ginchyum Laika Buk.

Grau Kaja Ai Htawm Hpang La Nga

“Gade n na yang, tara n lang ai wa nga nga lu na n rai, . . . Myit gyip ai ni mahtang lamu ga hpe madu lu nna, Angwi apyaw hta sharawng awng na ma ra ai.”​—Shakawn 37:10, 11.

LAHTA hta tsun da ai Chyum Laika myihtoi ga gaja wa byin wa na hpe mu mayu ai kun? Mu mayu na teng sha re. Kade n na yang, dai myihtoi ga hpring tsup wa na hpe kam mai ai lam ni nga ai.

Anhte gaw “hpang jahtum na nhtoi ni” hta asak hkrung nga ai hpe asan sha tsun dan ai myihtoi ga nkau hpe, shawng na sumhpa ni hta bawng ban wa sai. (2 Timohti 3:1-5) Myit mada lu ai ahkaw ahkang lu hkra, Karai Kasang gaw dai myihtoi ga ni a lam Chyum Laika hta ka matsing da na matu, Chyum Laika ka ai ni hpe lam matsun jaw wa ai. (Roma 15:4) Dai myihtoi ga ni hpring tsup nga ai gaw, ya anhte hkrum nga ai mayak mahkak ni kade n na yang htum mat sana hpe madun nga ai.

Hpang jahtum na nhtoi ni htum mat wa ai hpang, hpa ni matut byin wa na kun? Karai a Mungdan gaw shinggyim masha ni hpe up hkang na re. (Mahte 6:9, 10) Dai aten du wa ai shaloi, mungkan ga ntsa byin wa na masa lam ni a lam Chyum Laika hta yu yu ga:

● Hku hku ai lam n nga sai. ‘Mungdan na bum ni a pungding du hkra, nai mam paw wa na.’—Shakawn 72:16.

● Ana ahkya n nga sai. “Dai hta shanu ai wa gaw, Ngai machyi nga nngai, nga nna n tsun na ra ai.”—Esaia 33:24.

● Mungkan ga gaw nnan bai lajang hkrum na. “Nam mali hte hkraw hkun ai shara gaw, kabu gara na ra ai; zaibru jang mung awng sharawng nna, mari pan zawn pu na ra ai.”—Esaia 35:1.

Dai lam ni gaw, kade n na yang hpring tsup wa na myihtoi ga nkau mi sha naw re. Grau kaja ai htawm hpang du na aten nau n na sai hpe, Yehowa Sakse Ni hpa majaw kam ai lam san yu mai ai.