Prat Hte Magam Zuphpawng Shaman Laika Buk A Matu Lakap Da Ai Lam Ni
JANUARY 4-10
KARAI A MUNGGA KAW NA SUT GAN NI | JAW JAU 18-19
“San Seng Ai Akyang Lailen Hpe Matut Hkang”
Satan A Mahkam Kaw Nna Makawp Maga Lu Ai Lam
Israela ni a makau grup-yin na mungdan ni a akyang htenza ai lam ni hpe Yehowa tsun dan nna shanhte hpe ndai hku tsun ai: ‘Nanhte hpe ngai woi tawn da na ma de ai Hkanan mung a ahtung ahking nanhte hkan galaw lu na n rai; . . . Shanhte a lamu ga mung awu asin rai ma lu ai: de a majaw ngai shanhte hpe yubak jaw na.’ Israela ni a chyoi pra ai Karai Kasang a matu, Hkanan masha ni a sat lawat gaw grai matsat shabat byin nga ai. Shanhte a mungdan mung n san seng nna awu asin byin nga ai.—Jaw 18:3, 25.
w17.02-BU 20 ¶13
Yehowa Gaw Shi A Amyu Masha Hpe Woi Awn
13 Ndai sadi dung ai Hkawhkam ni gaw, masha nyan a lam matsun hpe hkam la taw ai, machye machyang nyan nau n nga ai, kaga amyu masha ni a ningbaw ni hte grai shai ai. Hkanan amyu masha ning baw ni a n pu hta, masha ni gaw matsat shabat re ai, sai ni ai shada dinghku de ai, num shada la shada nga sha ai, dusat hte hpye ai amu galaw ai, ma ni hpe hkungga nawng ai, gawk ngu sumla nawku ai lam ni hpe galaw ai. (Jaw 18:6, 21-25) Dai da n-ga, Babelon hte Egutu ningbaw ni gaw, Israela masha ni hpe Karai Kasang jaw wa ai, hkum hkrang san seng lam hte seng ai tara ni hpe mung, n hkan sa wa ai. (Bhk 19:13) Karai Kasang a moi na amyu masha ni gaw, nawku dawjau lam, akyang lailen, hkum hkrang lam ni hta san seng na matu, sadi dung ai ningbaw ni galaw dan wa ai lam ni hpe mu lu ai. Shanhte hpe Yehowa woi awn ya nga ai gaw, a san sha re.
w14-BU 7/1 7 ¶2
N Kaja Ai Lam Ni Hpe Karai Kasang Hpa Galaw Ya Na
N kaja ai lam ni hpe matut manoi galaw nga ai ni, baw ja let akyang n galai shai ai ni hpa byin na kun? Tup hkrak re ai ndai ga sadi hpe myit yu u: “Teng man ai ni gaw mungdan [mungkan ga] hta shanu nga nna, Hkum tsup ai ni gaw, dai hta grin nga na ma ra ai. Tara n lang ai ni chyawm gaw, dai mungdan [mungkan ga] na shamyit kau ai hkrum nna, Hkalem sha ai ni gaw baw kau ai hkrum na ma ra ai.” (Ga Shagawp 2:21, 22) N hkru n kaja ai ni a shing kang ka-up ai mung mat mat na. Ngwi pyaw simsa ai ndai mungkan ga hta, madat mara ai masha ni gaw, Adam hte Ewa yan kaw nna lu wa ai, mara galaw mayu ai myit ni a ngwi ngwi mat mat na re.—Roma 6:17, 18; 8:21.
Wenyi Sut Gan Ni
w06-BU 6/15 22 ¶11
“Na A Tara Hpe Ngai Kade Wa Tsaw Nga N Hka!”
11 Yehowa gaw shi a amyu masha ni hpe, lanu lahku ai lam madun ai Mawshe a Tara hta lawm ai lahkawng ngu na tara gaw, nlim gut na ahkang jaw ai re. Hkauna galaw ai Israela langai gaw, shi a hkauna hta nsi naisi shu la ai shaloi, ngam nga ai nsi naisi ni hpe, matsan mayan re ai ni hkan hta na ahkang jaw na matu, Yehowa lam mastun da ai. Hkauna galaw ai ni gaw nsi naisi ni hpe, mahkra n mai di ai, tsabyi si (sh) tsanlun si ngam ai ni hpe bai n mai hta ai. Hkauna ni hta ngam nga ai hkaulim ni hpe mung bai n mai hta ai. Dai gaw matsan mayan rai nga ai ni, tsasam masha ni, chyahkrai ma ni hte gaida ni a matu tsawra myit madun ai lam re. Nlim gut ai gaw, grai pu ba ai bungli raitim, dai hku nlim gut lu ai majaw, shanhte hpyi sha ra ai masa hpe koi lu na re.—Jaw Jau 19:9, 10; Tara Jahprang 24:19-22; Shakawn 37:25.
JANUARY 11-17
KARAI A MUNGGA KAW NA SUT GAN NI | JAW JAU 20-21
“Yehowa Gaw Shi A Masha Ni Hpe San San Tawn”
w04-BU 10/15 11 ¶12
Hparadisu—Na A Matu I?
12 Anhte n chye ai zawn, tawn da kau n mai ai lam langai naw nga ai. Karai Kasang gaw Israela ni hpe ndai hku tsun wa ai: “Dai re ai majaw, nang shang sha lu na mung dan hpe nsam kaba dat nna shang madu lu na hte, . . . dai ni ngai nang hpe tawn da ya ai hkang da mada ga hpe nanhte hkan shatup lu na rai myit dai.” (Tara Jahprang 11:8, 9) Jaw Jau 20:22, 24 kaw mung, dai mungdan a lam tsun da ai: “Shing rai, ngai nanhte hpe woi wa nna madu shangun ai mung gaw, nanhte hpe n nhpat kau u ga, ngai tawn da ai ga matsun yawng hte nye a tara mahkra hpe, nanhte hkan galaw lu na rai myit dai. Dai majaw, nga chyu hte lagat jahku lwi ai shanhte a mung hpe, nanhte dagraw Ia na sali wunli shatai na matu nanhte hpe jaw na ngu nna ngai tsun se ai: ngai gaw nanhte hpe amyu gale ni hte jahka Ia ai, nanhte a Karai Kasang Yehowa rai nga nngai.” Teng sha re. Ga sadi tawn ai mungdan hpe madu lu na lam gaw, Yehowa hte kaja ai hku hkau lam hta madung ai. Karai Kasang hpe, Israela ni madat mara lam n nga wa ai majaw, Yehowa gaw, Babelon amyu ni hpe awng dang shangun kau nna, shanhte shanu nga ai shara kaw nna, gau shale kau na ahkang jaw wa ai.
it-1-E 1199
Sali Wunli
Numdu si mat ai shaloi, shi madu ai arung arai ni hpe, sali wunli lu ging ai wa gaw lu mat ai. Kaji kawoi ni madu ai arung arai ni hpe, kashu kasha ni gaw sali wunli lu ai. Madung hku nna lang ai Hebre gasi gaw, Nashe (na·chalʹ) re. Dai gaw, ginru ginsa madu ai sali wunli (sh) jiwoi jiwa madu ai hpe hkap la ai, jaw ai lam hte seng ai. (Bhk 26:55; Eze 46:18) Ginru ginsa hta n lawm ai wa hpe “sali wunli” jaw ai nga yang, law malawng hku nna yaret (ya·rashʹ) ngu ai gasi hpe lang ai. (Nin 15:3; Jaw 20:24) Ndai gasi gaw, majan hte seng nna “gasat shapraw ai” ngu nna mung lachyum nga ai. (Trj 2:12; 31:3) Sali wunli hte seng ai Grik gasi kero (kleʹros) a madung lachyum gaw, “hpaida da ai” rai nna, hpang e “garan jaw ai” ngu ai lachyum byin wa nna, hpang jahtum “sali wunli lu ai” ngu nna byin wa ai.—Mat 27:35; Kas 1:17; 26:18.
it-1-E 317 ¶2
U Ni
Mungkan ting hka sha-u ing ngut ai hpang, Noa gaw “san seng ai yam nga hte ntsa malen u amyu” nkau hpe la nna, hkungga nawng ai, (Nin 8:18-20) Dai hpang hta masha ni hpe sha na ahkang jaw ai malu masha ni hta u ni mung lawm wa ai. Raitim, sai hpe gaw n sha shangun ai. (Nin 9:1-4; Jaw 7:26; 17:13 hte shing daw.) Dai majaw, “san seng ai” u ngu ai gaw, hkungga hku nna Karai Kasang hkap la ai u ni re ai hpe chye lu ai. Sha na matu lang ai hte seng nna, gara u hpe mung “n san seng ai u” ngu nna, Chyum Laika kaw n tsun wa ai. Mawshe Tara jaw ai shaloi she tsun dan wa ai. (Jaw 11:13-19, 46, 47; 20:25; Trj 14:11-20) “N san seng ai” u ni ngu nna, hpa majaw masat ai lam ni hpe Chyum Laika kaw n tsun da ai. Law malawng hku nna, langda ni, mang sha ai u ni raitim yawng gaw n lawm ai. Ga shaka ningnan galaw ngut ai hpang, dai hkum pat da ai lam ni prai mat sai. Dai hpe Petru mu ai shingran hta dan dan leng leng mu lu ai.—Kas 10:9-15.
Wenyi Sut Gan Ni
it-1-E 563
Gadoi Jahpye
Karai a Tara kaw, si ai ni a matu tinang hkum hpe gadoi jahpye ai lam, n galaw na matu hkum pat da ai. (Jaw 19:28; 21:5; Trj 14:1) Hpa majaw nga jang, Israela ni gaw Yehowa a chyoi pra ai amyu masha, Karai Kasang madu ai amyu sha re. (Trj 14:2) Dai sha n ga, Israela ni gaw sumla nawku ai ni a htung lai ni hpe n galaw ai. Si mat ai ni a masa hpe atsawm chye da nna, bai hkrung rawt wa na myit mada lam nga ai amyu masha ni re. Dai majaw, tinang a hkum hpe gadoi jahpye nna, yawn hkyen ai lam madun ai gaw n htap htuk ai. (Dan 12:13; Heb 11:19) Tinang a hkum gadoi jahpye ai hpe hkum pat da ai gaw, Israela ni Karai Kasang hpan da ai shinggyim hkum hkrang hpe manu shadan ra ai lam hpe chye shangun ai.
JANUARY 18-24
KARAI A MUNGGA KAW NA SUT GAN NI | JAW JAU 22-23
“Anhte A Matu Lachyum Nga Ai Poi Nhtoi Ni”
it-1-E 826-827
Matsi N Rawng Ai Muk Sha Poi
Matsi n rawng ai muk sha poi, langai ya shani gaw chyoi pra ai shani rai nna, laban n’htoi mung re. Lahkawng ya shani, Nisan 16 ya hta Palesteng mung kaw, shawng n’nan dan ai (hkau ya mam) hkauling ni hpe, hkinjawng kaw la sa ra ai. Ndai poi n hpang shi yang, hkau lam mam n’nan hte galaw da ai muk, ka-ngau da ai ni hpe n mai sha ai. Shawng ngai ai nsi naisi hpe, Yehowa hpe jaw ai hku nna, hkinjawng gaw hkauling hpe n’wat ra ai. Ladu hkrum ai hte ra n rawng ai sagu la hpe, wan nat hkungga hku nawng nna, sau jaw da ai shadung mani alu hte ru hkaw kumhpa hpe nawng jau ra ai. (Jaw 23:6-14) Mam (sh) shadung hpe hkungri ntsa hta wan nat na matu, hkang da ai tara n nga tim, hpang e hkinjawng ni galaw wa ai. Masha hpawng hku (sh) baw lakung hku nna, shawng ngai ai nsi naisi nawng jau lamang nga ai zawn, ndai poi laman hta chyeju dum shakawn ai hku nna, htinggaw nawng, langai hpra hku nna, tinang a yi hkauna na pru ai shawng ngai ai nsi naisi hpe nawng jau ai lamang mung nga ai.—Pru 23:19; Trj 26:1, 2.
Yaw Shada Lam. Ndai aten ladaw kaw, matsi n rawng ai muk sha ai gaw, Pru Mat 12:14-20 hta Mawshe hpe jaw wa ai, Yehowa a lam matsun hte maren, galaw ai lam re. Daw kaji 19 kaw “sanit ya tup nanhte a nta ni hta matsi rawng nga lu na n rai” ngu nna laksan matsun da ai. Tara Jahprang 16:3, JCLB kaw, matsi n rawng ai muk hpe “nni nkri muk” ngu nna shamying da ai. (Muk shadung kaw, matsi bang nna wawm hkra galaw na matu, aten n lu ai sha [Pru 12:34]) Egutu mung na lawan ladan pru wa ra ai mabyin hpe, dai muk ni gaw shaning shagu bai dum shangun ai. Dai majaw Israela ni zingri hkrum ai, mayam yam hkrum ai lam ni kaw nna, lawt wa ai masa ni hpe bai dum shangun ai. Yehowa nan ndai hku tsun wa ai: “Egutu mung kaw nna pru wa ai n’htoi hpe prat ting dum nga na matu dai hku galaw ra ai.” Amyu bawsang langai hku nna, lu da ai shang lawt (lawt lu) ai lam hpe hkam la ai, Yehowa hpe Hkye La Madu hku nna, hkap la ai ndai poi hpe, Israela ni shaning shagu galaw ai poi masum hta, shawng galaw ai gaw htap htuk ai.—Trj 16:16.
it-2-E 598 ¶2
Pentekoti Poi
Shawng ngai ai hkaulan mam, nawng jau ai hte muyaw mam nawng jau ai n bung ai. Shadung mani uma lahkawng (4.4 Lita) hpe matsi bang nna, muk lahkawng kabaw ra ai. Muk lahkawng hpe nta kaw nna la sa ra ai ngu tsun da ai majaw, nta kaw shawoi na galaw ai zawn sha re. Chyoi pra ai yaw shada lam a matu ngu nna n tsun da ai. (Jaw 23:17) Dai muk hte rau wan nat hkungga alu, mara raw hkungga alu nawng jau nna, sagu la lahkawng hpe mahku hkungga hku nna nawng jau ra ai. Dai muk ni hte sagu ni hpe hkinjawng gaw, Yehowa a man hta, ning wat alu hku nna ning wat ra ai. Hkinjawng a lata ntsa kaw, muk hte sagu shan hpe mara nna ning wat ai gaw, Yehowa hpe nawng jau ai ngu ai lachyum re. Muk ni hte sagu ni hpe nawng ngut ai hpang, dai ni hpe hkinjawng wa la ra ai. Mahku hkungga hku nna sha ra ai.—Jaw 23:18-20.
w14-BU 5/15 24 ¶11
Yehowa A Uhpung Hte Rau Nang Shawng De Hkawm Nga Ai Kun?
11 Yehowa a uhpung gaw, Pawlu a ndai hpaji jaw ga hpe hkan sa na matu n-gun jaw ai: “Dai hta kaga, tsaw ra ai myit rawng wa na hte kaja ai amu bungli byin wa na matu, shada shingjawng hkat lu hkra, langai hte langai myit tau myit htang nga ga: nkau mi wa htung nga ai zawn, anhte gaw tinang a zup hpawng ai lam hpe n koi n kau ai sha, shada da hpe shadum shahprang nga ga: dai nhtoi du magang ra ai hpe, nanhte chye myit dai majaw, shing rai shadum shahprang shara grau nna rai nga ai.” (Heb 10:24, 25) Moi na Israela ni gaw, Yehowa hpe nawku na matu hte shi a lam matsun ni hpe hkam la na matu, ayan na zuphpawng wa ai. Nehemia prat hta galaw ai sum poi gaw, dai zawn pyaw hpa zuphpawng ni kaw na langai re. (Pru 23:15, 16; Neh 8:9-18) Anhte a prat hta mung bat shagu na zuphpawng ni, laksan hte ninghtawn zuphpawng ni, ginwang zuphpawng ni nga ai. Dai zuphpawng ni yawng hpe lung lu hkra shakut ra ai. Hpa majaw nga yang, dai zuphpawng ni gaw anhte hpe Yehowa hte nihtep shangun nna, hkaw tsun bungli kaw ngwi pyaw shangun ai.—Tit 2:2.
Wenyi Sut Gan Ni
Matut Nna Sadi Dung Nga U
3 Karai Kasang a mayam ni gaw sadi dung ai lam hpe gara hku madun ma ai kun? Yehowa hpe myit masin mahkra hte tsawra ai hku nna re. Dai majaw, shi ra sharawng ai lam hpe galoi mung galaw ma ai. Sadi dung ai lam hte seng ai ga si hpe Chyum Laika hta tsun da ai lam nkau hpe myit yu ga. “Sadi dung” ai ngu ai ga si a lachyum ni gaw: “Hkum tsup ai,” “hkum ai” (sh) “hpring tsup ai” ngu ai lachyum re. Ga shadawn, Israela ni gaw Yehowa hpe shagu hkungga nawng ai shaloi, hkum hkrang hkum ai dusat ni hpe nawng ra ai ngu Tara hta tsun da ai. (Jaw 22:21, 22) Karai Kasang a masha ni gaw, dusat hkungga nawng ai shaloi, lagaw, lata, ana, amyi n hkum ai ni (sh) machyi nga ai dusat ni hpe nawng na ahkang n jaw ai. Dai gaw Yehowa a matu grai ahkyak ai majaw, dusat ni gaw hkum hkrang hkum ra ai. (Mal 1:6-9) Hkum tsup ai hte seng nna Yehowa hpa majaw grai sadi ai lam hpe anhte chye na lu ai. Anhte gaw namsi namsaw, laika buk (sh) arai lama ma hpe mari ai shaloi, hten nga ai, waw nga ai ni hpe mari mayu na n re. Hkum tsup nna kaja ai hpe sha anhte ra sharawng na re. Yehowa mung, anhte a tsawra myit hte sadi dung ai lam hte seng nna, dai zawn hkamsha na re. Dai majaw shi hpe tsawra ai myit hte sadi dung ai lam gaw hkum tsup ra ai.
JANUARY 25-31
KARAI A MUNGGA KAW NA SUT GAN NI | JAW JAU 24-25
“Jubali Shaning Hte Htawm Hpang A Lawt Lu Ai Lam”
it-1-E 871
Lawt Lu Lam
Lawt Lu Lam Jaw Ai Karai Kasang. Yehowa gaw lawt lu lam jaw ai Karai Kasang re. Israela ni hpe Egutu mung kaw na shalawt ya wa ai. Israela ni gaw, Yehowa hkang da ai ga ni hpe madat nga dingsa shimlum na, lawt lu na ngu nna tsun da ai. (Trj 15:4, 5) Dawi gaw, Yerusalem mare bunghku kata hta “ngwi pyaw” ai ngu tsun da ai. (Shk 122:6, 7) Raitim, marai langai matsan mat ai majaw, tinang hte dinghku a ra kadawn ai lam ni hpe, madi shadaw lu na matu, tinang hkum tinang mayam hku nna, dut kau ra ai mabyin hpe Jep Ai Tara hta ka da ai. Jep Ai Tara hku nga yang, ndai Hebre mayam hpe sanit ning du yang dat ya ra ai. (Pru 21:2) Jubali shaning (50 ning hpring shagu) hta, mung masha ni yawng lawt lu sai hpe ndau shana ra ai. Hebre mayam ni yawng lawt lu ai majaw, tinang a dai daw buga de bai wa ai.—Jaw 25:10-19.
it-1-E 1200 ¶2
Sali Wunli
Lamu ga ni gaw, kashu kasha ban hte ban madu wa ai majaw, lamu ga hpe kaga masha ni tut nawng madu lu hkra n mai dut ai. Dut na nga yang, lawt lu lam lu ai Jubali shaning du na matu, kade ning naw ra ai, dai shaning ni laman nsi naisi gade daram pru na hpe sawn nna, manu dawdan ra ai. Jubali shaning n du shi yang, tinang a lamu ga hpe bai n mari lu ai madu gaw, Jubali shaning hta tinang a lamu ga hpe bai madu lu na re. (Jaw 25:13, 15, 23, 24) Ndai tara gaw, bunghku n nga ai shara ni hkan na, nta ni hte mung seng ai. Bunghku n nga ai shara ni hkan na, dum nta ni hpe yi hkauna zawn masat ai majaw re. Bunghku kata na nta hpe dut na nga yang, dut dat ai aten kawn hpang na, shaning htum ai aten du hkra, bai mari na ahkang nga ai. Bai n mari yang gaw, dai nta hpe mari ai wa madu mat ai. Lewi masha ni madu ai mare kata na nta ni hpe gaw, Lewi masha ni galoi raitim bai mari mai ai. Hpa majaw nga yang, shanhte gaw sali wunli lamu ga n lu ai majaw re.—Jaw 25:29-34.
it-2-E 122-123
Jubali, Pahtau Garu Shaning
Jubali tara hpe hkan sa ai shaloi, dai ni aten na mungdan law law kaw, myit n pyaw na zawn mu lu ai, grai matsan ai grai lusu ai masa lam ni n nga hkra, Israela ni hpe makawp maga ya wa ai. Marai langai hpra lu da ai akyu ni a majaw, mungdan kata rawt jat wa ai. Grai matsan ai wa, hpaga bungli hten nna prat hten mat ai ni langai mi mung, nga na n re. Yawng gaw, tinang a n-gun atsam, hpaji ni hte mungdan hpe akyu jaw lu ai. Lamu ga hpe nsi naisi shabyin ya ai, Yehowa a shaman chyeju hte Karai Kasang lajang da ya ai, hpaji hparat hpe Israela ni hkan sa nga dingsa, grai kaja ai asuya nga nna, mungdan kata ngamu ngamai na re. Karai Kasang a uphkang lam ladat ni a majaw, dai zawn byin lu ai re.—Esa 33:22.
Wenyi Sut Gan Ni
w09-BU 9/1 22 ¶3
Nang Myit Machyi Nga Ai Shaloi
Israela masha langai gaw, amyu shada da hpe lata du nna myi hpe hkra mat ai rai yang, jep ai tara hte maren dam jaw ai hpe hkam la ra na re. Raitim, mara galaw hkrum ai wa gaw, mara galaw ai wa (sh) shi a nta masha langai ngai hpe, shi nan dam n mai jaw ai. Mara galaw ai wa hpe dam jaw ya na matu, tara agyi zawn re ai ahkang aya lu da ai ni hpang de, ndai lam hpe tang shawn ra ai ngu, jep ai tara hta hpyi shawn da ai. Masha langai gaw, nhkru nhkra amu (sh) dawsa amu hpe dingsang galaw ai lam sakse dan dawng jang, matai htang hkrum na masa hpe hkum pat lu hkra, tawt lai wa ai mara hte maren shi hpe dam jaw mai ai. Raitim, ndai mabyin hta dai hta n-ga lawm ai.
FEBRUARY 1-7
KARAI A MUNGGA KAW NA SUT GAN NI | JAW JAU 26-27
“Yehowa A Shaman Chyeju Hpe Gara Hku Hkap La Lu Ai Lam”
w08-BU 4/15 4 ¶8
“Manu N Dan Ai Arai Ni” Hpe Nyet Kau U
8 “Sut gan” gaw, gara lam hku nna Karai Kasang zawn byin wa chye ai kun? Ga shadawn, moi prat na Israela mungdan a hkauna pa langai kaw na, nlung langai a lam hpe myit yu ga. Dai nlung gaw, nta (sh) bunghku galaw ai hta akyu rawng ai. Raitim, “tawk ai sumla” (sh) “nawku na matu sumla kap ai nlung” hku nna, nawku na nga yang, dai gaw Yehowa a amyu masha ni a matu, ahtu kataw shara byin wa chye ai. (Jaw 26:1) Dai zawn sha, gumhpraw mung shi shara hte shara akyu rawng ai. Anhte matut asak hkrung na matu gumhpraw ra nna, dai hpe Yehowa a magam bungli hta akyu jashawn lu ai. (Hpj 7:12; Luk 16:9) Raitim, Hkristan magam bungli htan gumhpraw tam ai hpe shawng tawn yang, gumhpraw gaw anhte a Karai Kasang byin wa chye ai. (1 Timohti 6:9, 10 hpe hti u.) Ndai mungkan hta gumhpraw a hpang htep htep hkan ai lam gaw, masha law law a matu grai ahkyak ai lam rai taw nna, dai lam hta rap ra ai ningmu nga na matu, anhte shakut ra ai.—1 Tm 6:17-19.
it-1-E 223 ¶3
Hkungga Lara
Mawshe hpe Yehowa akyu jashawn wa nna, Karai Kasang hte tsun shaga lu ai majaw, Mawshe gaw Karai a amyu masha ni a man hta, atsam kaba ai hpung dagu hte mauhpa lam ni galaw dan wa ai. (Trj 34:10, 12; Pru 19:9) Makam masham nga ai ni gaw, Mawshe a ahkaw ahkang hpe hkrit hkungga wa ai. Mawshe kaw nna, Yehowa ga shaga nga ai hpe shanhte chye ai. Yehowa a chyoi pra ai nta hpe mung shanhte hkungga lara wa ai. (Jaw 19:30; 26:2) Tsun mayu ai gaw, Yehowa matsun da ai hte maren, nawku dawjau ai, Karai hkang da ai hte maren, asak hkrung hkawm sa ai hku nna, chyoi pra ai nta hpe hkungga lara ai lam madun wa ai.
w91-BU 3/1 12 ¶10
“Karai A Sim Sa Ai Lam” Gaw Na A Myit Masin Hpe Makawp Maga Ya
10 Dai amyu masha ni hpe, Yehowa ndai hku tsun ai: “Nanhte nye a ga matsun hkan nang nna ngai hkang da ai lam hkan shatup myit yang gaw, sha ten du yang ngai nanhte a matu lamu marang jahtu nna, nanhte a lamu ga gaw nsi naisi shakat ya nna, sun na namsi hpun ni asi si na ma ra ai. Nanhte a mung dan hta hpyen majan ngai shasim ya nna, jahkrit shama ai wa n nga ai sha myit mu let yup lu na ma rin dai: n hkru ai matse labye mung ngai yeng kau ya nna, nanhte a mung ri nhtu hta na lawt na ra ai. Nanhte hta ngai rau hkawm rau sa nna, nanhte a Karai Kasang tai na nngai; nanhte mung nye a amyu tai na ma rin dai.” (Jaw Jau 26:3, 4, 6, 12) Israela ni gaw, shanhte hpe hpyen ai ni n nga ai, arung arai lusu ai hta n-ga, Yehowa hte hku hkau lam nga ai majaw, simsa lam nga na re. Raitim, dai hku byin na matu, Yehowa a Tara hpe shanhte ni hkan sa ra na re.—Shakawn 119:165.
Wenyi Sut Gan Ni
it-2-E 617
Kap Bra Ana
Karai A Tara Hpe N Hkan Ai Majaw Hkrum Sha Ai Kap Bra Ana. Israela ni, Karai a ga shaka hpe n hkan sa yang, ‘shanhte shinggyin rawng nga ai hta ari zinli shangun dat’ na ngu, Karai Kasang sadi jaw wa ai. (Jaw 26:14-16, 23-25; Trj 28:15, 21, 22) Chyum Laika kaw, hkum hkrang hkamja lam, wenyi hkamja lam ni hpe, Karai Kasang a shaman chyeju hte matut mahkai da ai. (Trj 7:12, 15; Shk 103:1-3; Gsh 3:1, 2, 7, 8; 4:21, 22; Shr 21:1-4) Raitim, ana zinli hpe gaw, yubak mara hte n hkum tsup ai lam ni hte matut mahkai da ai. (Pru 15:26; Trj 28:58-61; Esa 53:4, 5; Mat 9:2-6, 12; Yhn 5:14) Dai majaw, Miriam, Uzia hte Gehazi hpe manggang ana kap shangun ai zawn masa n kau mi hta, Yehowa gaw ana zinli hte ari jaw wa ai gaw teng ai. (Bhk 12:10; 2Hl 26:16-21; 2Hk 5:25-27) Raitim, ana zinli ni, kap bra ana ni byin ai masa law law gaw, shingra tara a majaw re ai zawn, langai hpra (sh) amyu bawsang ting mara galaw ai majaw, hkamsha ra ai lam mung re. Tinang gat hkai ai hte maren dan la ra ai lam re. Masha ni a mara galaw ai lam a majaw, hkum hkrang hkra machyi ai lam ni hkrum sha ai re. (Gal 6:7, 8) Ngang akyang hten ai ni hte seng nna, Kasa Pawlu ndai hku tsun ai: “Karai Kasang gaw shanhte hpe kaya kahpa re ai ngang kayut ai de nawng kau mu ai: . . . shanhte a shut hpyit ai hte ging dan ai yubak shabrai hpe, tinang dai hkam la ma ai.”—Rom 1:24-27.
FEBRUARY 8-14
KARAI A MUNGGA KAW NA SUT GAN NI | BU HKAWM 1-2
“Yehowa Gaw Shi A Masha Ni Hpe Hpawng De”
w94-BU 12/1 9 ¶4
Yehowa Hpe Nawku Ai Lam Hpe Prat Hta Htap Htuk Ai Shara Kaw Tawn Ai Lam
4 Nam mali kaw dap jung nga ai Israela ni hpe n’tsa kaw na yu lu na nga yang, nang hpa hpe mu lu na kun? Dap dabang a sinpraw, sinna, dingdung, dingda man mali kaw hpung langai mi hta, lakung masum sum dap jung da nna, masha wan masum jan nga ai raitim, atsawm htap htuk hkra shara jahkrat nna, gap da ai sum ni hpe nang mu na re. Ni kahtep nna bai yu yang, dap dabang a ka-ang daram hkan e, kaga hpung langai hpe mung nang mu na re. Grau kaji ai ndai hpung mali gaw, Lewi lakung na kun dinghku ni nga na matu shara re. Dap dabang a ka-ang ang ang kaw, sumpan shakum hte kum tawn da ai shara kata, laklai ai htingnu langai nga ai. Dai gaw, Yehowa a lam matsun hte maren, Israela ni kaw na “kung kyang ai lata sama” ni galaw da ai “shawa sum” shing nrai sumpan nta re.—Bu Hkawm 1:52, 53; 2:3, 10, 17, 18, 25; Pru Mat 35:10, JCLB.
it-1-E 397 ¶4
Dap Dabang
Israela ni a dap dabang gaw grai dam ai. Masha jahpan hku nga yang, num ni, ma ni, asak kaba ai ni, nkung nkang ai ni n lawm ai sha, hpyen magam gun lu ai la ni hkrai marai 603,550, Lewi masha ni marai 22,000, Israela n re ai “amyu kaga law law” mung lawm ai majaw, yawng hpawn marai 3,000,000 (sh) dai htan jan na re. (Pru 12:38, 44; Bhk 3:21-34, 39) Dai daram law ai masha ni dap jung na matu, shara gaw grai dam na re. Yerihko mare wora hkran, Moba pa layang kaw dap jung ai shaloi, “Bet-yeshimot shara kaw nna Abela-shitim du hkra” dap jung wa ai ngu tsun da ai.—Bhk 33:49.
Wenyi Sut Gan Ni
it-2-E 764
Jahpan Hta Ai Lam
Masha jahpan hta ai shaloi, law malawng hku nna gaw, amyu lakung, htinggaw hku hkan nna, amying hte aru arat hte maren madun ai. Yup tung jahpan, dinghku ningbaw ni a jahpan hpe hti ai daram sha n re. Chyum Laika kaw madun da ai, amyu lakung hta hkan nna mying jahpan hta ai lam gaw, yaw shada lam amyu myu nga ai. Hkanse hta na matu, hpyen magam gun na matu, (Lewi masha ni gaw) achyoi pra ai shara hta magam gun na matu re.
FEBRUARY 15-21
KARAI A MUNGGA KAW NA SUT GAN NI | BU HKAWM 3-4
“Lewi Masha Ni A Bungli”
it-2-E 683 ¶3
Hkinjawng
Tara Ga Shaka Npu Hta. Israela ni, Egutu mung kaw mayam yam nga ai shaloi, shi ngu na ari zinli gaw Egutu ni a kasha alat ni hpe sat kau ai raitim, Yehowa gaw Israela ni a kasha alat ni hpe, shi a matu laksan garan da ai. (Pru 12:29; Bhk 3:13) Dai kasha alat ni gaw, Yehowa madu ai ni byin mat nna, Karai laksan magam lit gun hpai na matu, akyu jashawn na re. Karai Kasang gaw, dai kasha alat ni yawng hpe hkinjawng aya tang nna, sumpan sum hpe lanu lahku na matu, lit jaw lu ai ahkang nga ai. Raitim, dai lit a matu Lewi lakung na la ni hpe galaw shangun ai gaw, htap htuk ai. Dai majaw, Israela amyu lakung 12 (Yosep a kasha Ehprim hte Manashe a kashu kasha ni hpe lakung lahkawng hku nna hti) kaw na kasha alat ni hpe, Lewi lakung kaw na la kasha ni hte galai la kau ai. Jahpan hta ai shaloi, asak shata mi hpring ai Israela kasha alat ni gaw, Lewi masha ni htan marai 273 jan taw ai. Jan taw ai kasha alat marai 273 hpe shaw la na matu, marai langai hpe gumhpraw shekela manga (dola 11) hpra hta ai. Lu la ai gumhpraw hpe, Arun hte shi a shadang sha ni hpang jaw dat ai. (Bhk 3:11-16, 40-51) Dai hku n lajang shi ai aten kaw nna, Yehowa gaw Lewi lakung, Arun a nta masha ni kaw na shadang sha ni hpe Israela ni a matu, hkinjawng magam lit hpe gun na matu, masat da ngut sai.—Bhk 1:1; 3:6-10.
it-2-E 241
Lewi Masah Ni
Lit Ni. Lewi masha ni ngu ai gaw, Lewi a kasha masum re ai Gershun, Kehat, Merari ni kaw nna yu hkrat wa ai ni re. (Nin 46:11; 1Hl 6:1, 16) Nam mali kaw re ai shaloi, htinggaw langai hpra gaw, sumpan sum makau hta nga ra ai. Kehat kaw na yu hkrat wa ai Arun a nta masha ni gaw, sumpan sum a sinpraw maga dap jung ai. Kaga Kehat a dinghku ni gaw dingda maga, Gershun a dinghku ni gaw sinna maga, Merari dinghku ni gaw dingda maga, dap jung ai. (Bhk 3:23, 29, 35, 38) Lewi masha ni gaw, sumpan sum hpe shachyaw ai, run zing ai bungli, sumpan sum a arung arai ni hpe htaw ai bungli ni hpe galaw ra ai. Sum zing na aten du jang, Arun hte shi a shadang sha ni gaw, Chyoi Pra ai gawk hte Chyoi Pra Htum ai gawk hpe, kum da ai nba grang hpe raw nna sakse sumpu, tawn hkungri ni hte chyoi pra ai kaga arung arai ni hpe magap ra ai. Dai arai ni hpe Kehat shadang sha ni gaw htaw ra ai. Gershun shadang sha ni gaw, sum shadaw, sum magap, nba grang ni, sum wang kum ai arai ni, sumri ni hpe htaw ra ai. Merari shadang sha ni gaw, sumpan sum a hpunpyen ni, htinggrang ni, shadaw ni, wang grang shadaw ni, machyaw ni, mailak ni, sumri ni hpe htaw ra ai.—Bhk 1:50, 51; 3:25, 26, 30, 31, 36, 37; 4:4-33; 7:5-9.
it-2-E 241
Lewi Masha Ni
Mawshe a prat hta Lewi masha ni gaw, dap dabang htawt ai shaloi, sumpan sum hte sum arung arai ni hpe htaw ra ai majaw, asak 30 hpring yang she lit gun na matu, masat da ai. (Bhk 4:46-49) Kaga lit ni hpe gaw, asak 25 ning hta gun hpang ai. N-gun shaja ra ai sum htawt bungli ni gaw n rai na re. (Bhk 8:24) Hkawhkam Dawi a prat hta gaw, asak 20 ning hta magam gun hpang ai. Hpa majaw nga yang, sumpan sum hpe (nawku htingnu hte galai kau sai majaw) htawt sit na matu n ra sai majaw ngu Dawi tsun wa ai. Asak 50 jan yang gaw, magam lit kaw nna hkring sa lu ai. (Bhk 8:25, 26; 1Hl 23:24-26.) Lewi masha ni gaw, Jep Ai Tara ni hpe atsawm sha chye da ra ai. Shanhte gaw masha ni a man hta, Jep Ai Tara ni hpe hti dan ra ai, sharin ya ra ai.—1Hl 15:27; 2Hl 5:12; 17:7-9; Neh 8:7-9.
Wenyi Sut Gan Ni
w06-BU 8/1 24 ¶13
Hpaji Rawng U—Karai Kasang Hpe Hkrit Hkungga U!
13 Dawi gaw mayak mahkak ni hkrum ai shaloi, Yehowa a karum shingtau hpe lu wa ai majaw, Karai Kasang hpe grau hkrit hkungga wa nna, shi hpe kam ai myit law htam wa ai. (Shakawn 31:22-24) Raitim, Dawi gaw laklai ai masa lam masum hta, n kaja ai akyu ni lu wa ai du hkra, Karai Kasang hpe hkrit ai myit yawm wa ai. Mabyin langai hta, Yehowa a ga shaka sumpu hpe Yerusalem mare de htawt ai shaloi, Karai a tara hte maren Lewi masha ni hpe n hpai shangun ai sha, leng hte htaw shangun wa ai. Leng gau ai Uza gaw, hkrat maw ai ga shaka sumpu hpe sa jum dat ai. Dai rai nna, shi a n hkungga ai lailen a majaw dai shara kaw nan si mat ai. Uza gaw mara kaba galaw hkrup wa tim, teng sha nga yang, Karai Kasang a tara hpe Dawi n hkan wa ai majaw, dai zawn masa ni hpe hkrum wa ai re. Karai Kasang hpe hkrit hkungga ai ngu ai gaw, shi a tara ni hte maren hkan galaw ai lam re.—2 Samuela 6:2-9; Bu Hkawm 4:15; 7:9.
FEBRUARY 22-28
KARAI A MUNGGA KAW NA SUT GAN NI | BU HKAWM 5-6
“Naziri Masha Ni Hpe Gara Hku Kasi La Mai Ai Kun?”
it-2-E 477
Naziri Masha
Ga shaka la da ai Naziri masha ni, koi ra na lam masum nga ai. (1) nang chye ai tsabyi jahku hte tsa chyaru hpe koi ra ai. Tsabyi jahku amyu myu hta n-ga, tsabyi tsi katsing hte chyahkraw ni mung n mai sha ai. Tsabyi ntsin, tsabyi chyahkri ntsin mung n mai lu ai. (2) Naziri masha gaw kara n mai doi ai. (3) Si mang ni hpe n mai hkra ai. Kanu kawa, kahpu kanau ni si tim pyi n mai hkra ai.—Bhk 6:1-7.
Laksan Ga Shaka. Ndai laksan ga shaka la ai wa gaw, “Yehowa a matu tinang hkum hpe san da na, Naziri ngu ai ga shaka tawn da ai” gaw, shi a myit ra ai hku n hkan nna, masha ni a shakawn hkrum na matu n re. De a malai, “shi gaw san da nga ai nhtoi hte ting hta Yehowa a matu chyoi pra nga” ai.—Bhk 6:2, 8; Nin 49:26 hte shingdaw.
Dai majaw Naziri masha ni a matu, hpyi shawn da ai lam ni gaw, Yehowa a nawku dawjau lam hku nga yang, grai ahkyak ai, grai lachyum nga ai. Hkinjawng agyi gaw, chyoi pra ai magam lit hpe lu da ai majaw, masha si mang makau de n mai sa ai zawn, Naziri masha ni mung n mai sa ai. Grai hkau ai jinghku jingyu ni rai yang pyi n mai sa ai. Hkinjawng agyi hte ningtau hkinjawng ni gaw, ahkyak ai magam lit ni hpe lu da ai majaw, Yehowa a man hta chyoi pra ai lit ni hpe gun hpai ai shaloi, tsabyi jahku rai rai, kaga tsa chyaru rai rai n mai lu ai.—Jaw 10:8-11; 21:10, 11.
Dai hta n-ga, Naziri (Hebre, na·zirʹ) wa gaw “tinang hkum hpe san da ai nhtoi garai n gu gu gaw, shi hta chyoi pra nga na rai nna, tinang a kara hpe madat da na rai wu ai.” Dan dan leng leng mu lu ai dai kumla gaw, chyoi pra ai Naziri ga shaka galaw da ai hpe, kalang ta dum nga na re. (Bhk 6:5) Chyoi pra ai Laban N’htoi, Jubali shaning laman, “n lajang sai” tsabyi hpun hte seng nna mung, dai Hebre ga si (na·zirʹ) hpe lang ai. (Jaw 25:5, 11) Myit shang sha hpa gaw, “Yehowa gaw chyoi pra ai” ngu nna, ka tawk da ai hkinjawng agyi a lahtan kaw shakap ra ai ja jet hpe mung, “chyoi pra ai ap nawng ai lam [Hebre, na·zirʹ kaw nna yu hkrat wa ai neʹzer,] kumla” ngu nna shaga da ai. (Pru 39:30, 31) Dai hta n-ga, namman jaw hkam da Israela hkawhkam ni gup ai, ja janmau hpe mung neʹzer ngu shaga ai. (2Sa 1:10; 2Hk 11:12) Hkristan nawku hpung kaw, numsha ni a kara galu hpe magap hpa hku nna jaw da ai ngu, kasa ni tsun da ai. Dai gaw, numsha gaw lasha hte masa n bung ai lam hpe shi hte shi chye shangun ai. Karai Kasang a lamang hta, npu taw ra na masa ni hta nga nga ai ni re ai hpe dum shangun ai. Dai majaw, (lasha ni a matu htung n re ai) kara n doi na matu, tsabyi jahku tsep kawp koi na matu, san seng nga na matu, awu asin n byin na matu zawn re ai hpyi shawn da ai lam ni gaw, ga shaka la da ai Naziri masha gaw, tinang a myit ra ai hpe nyet kau nna, Yehowa myit ra ai hpe tup hkrak npu taw na matu, ahkyak ai lam madun nga ai.—1Ko 11:2-16.
Wenyi Sut Gan Ni
w05-BU 1/15 30 ¶2
Laika Hti Ai Ni Hpang De Na Ga San
Samson gaw Naziri masha raitim, kaga Naziri ni hte n bung ai. Shi n shangai shi yang, Yehowa a lamu kasa gaw, shi a kanu hpe ndai hku tsun ai: “Nang na-um nasin rai nna, shadang sha shangai na rin dai; ma dai gaw hkritung nna Karai Kasang a Naziri masha rai na ra ai majaw shi a baw doi ya lu na n rai; shi gaw Israela hpe Hpilisti masha ni a lata na hkye la hpang na ra ai.” (Tara Agyi 13:5) Samson gaw, Naziri masha hku nna ga sadi n jaw wa ai. Shi hpe Karai Kasang nan lit shatsam da ai majaw, Naziri masha byin wa ai rai nna, prat tup Naziri masha byin nga na re. Masha chyasi hpe n hkra na matu, hkum pat da ai tara gaw shi hte n seng ai. Lama na, shi hte seng ai rai yang, shangai ai aten kaw nna hpang wa ai, shi a Naziri prat hpe gara hku nna bai hpang lu na? Dai majaw, prat tup Naziri masha byin ai ni hte tinang a myit hte Naziri masha byin wa ai ni a matu hpyi shawn da ai tara ni, n bung ai gaw dan dawng nga ai.