Prat Hte Magam Zuphpawng Shaman Laika Buk A Matu Lakap Da Ai Lam Ni
SEPTEMBER 6-12
KARAI A MUNGGA KAW NA SUT GAN NI | TARA JAHPRANG 33-34
“Yehowa A ‘Htani Htana Lahpum’ Hta Shingbyi U”
it-2-E 51
Yeshurun
Israela ni a arawng mying langai re. Grik Sephtrajin laika hta “Yeshurun” ngu ai ga si gaw, tsawra ai lam hpe madun ai ga si byin wa nna, dai hpe “tsawra ai wa” ngu ga gale da ai. Israela ni gaw Yehowa hte ga shaka galaw da ai amyu masha ni re ai majaw, galoi mung dinghpring nga ra ai hpe “Yeshurun” ngu ai ga si gaw, dum nga shangun ai. (Trj 33:5, 26; Esa 44:2) Tara Jahprang 32:15 hta, Yeshurun ngu ai mying hpe adaw ai hku nna tsun da ai. Israela ni gaw, Yeshurun ngu ai mying a lachyum hte maren asak hkrung na malai, sharin shaga n lu ai ni byin wa ai. Hpan Madu hpe kau da nna, Hkye Hkrang La Madu hpe n gawn n sawn galaw wa ai.
rr-BU 120, lawk
Rawt Tsap Na Matu Karum
Yehowa hta hpung atsam nga ai hta n-ga, shi a amyu masha ni a akyu a matu dai hpung atsam hpe akyu jashawn mayu ai myit mung nga ai lam hpe, Ezekela aten ndu shi ai aten tsa ban shaning law law kaw nna pyi, Myihtoi Mawshe tsun dan wa ai hpe dum mai ai. Mawshe ndai hku ka wa ai: “Chyi nma Karai Kasang gaw na shingbyi shara rai nga ai, Htani htana lahpum ta gaw nang hpe pawn la nga ai.” (Trj 33:27) Teng ai. Myit ru myit tsang nga ai ten ni hta, Karai Kasang Yehowa hpe kamhpa ai rai yang, anhte hpe madi shadaw ya na, lu tsap hkra mung karum ya na ngu ai hpe kam mai ai.—Eze 37:10.
w11-BU 9/15 19 ¶16
Hkamjan Ai Atsam Hte Gat Shingjawng Poi Hpe Gat Ga
16 Abraham zawn sha, Mawshe mung asak hkrung nga ai aten hta Karai a Ga Sadi Tawn Da Ai Mungdan hpe n mu lu wa ai. Israela ni dai mungdan de shang na mahka hta, Karai Kasang gaw Mawshe hpe ndai hku tsun ai: “Israela kashu kasha ni hpe ngai jaw ai mung dan gaw, nang na a myi hte mu lu ti mung, dai hta shang sha lu na ndai n rai.” Hpa majaw nga yang, Arun yan Mawshe gaw ‘Israela kashu kasha ni a hpawng kaang kaw Karai Kasang hpe n shagrau n sha-a’ ai majaw re. (Trj 32:51, 52) Raitim, Mawshe gaw myit machyi nna pawt nga ai kun? N pawt wa ai. Dai hpe Israela ni hpe shi tsun ai ga ni hta mu lu ai: “Israela e, nang a nga ndai: Yehowa hkye hkrang la ai amyu e, nang hte kadai bung a ta? Shi gaw nang hpe makawp maga ai ninggang, Na a shingkang shapraw ai nhtu rai nga ai.”—Trj 33:29.
Wenyi Sut Gan Ni
it-2-E 439 ¶3
Mawshe
Mawshe gaw asak 120 hta si mat ai. Shi a n-gun atsam hte seng nna Chyum Laika hta ndai hku tsun ai: “Shi a myi garai n mam, shi a n-gun atsam mung garai n yawm lu ai.” Yehowa gaw Mawshe hpe galoi mung tam mu na n re ai shara kaw makoi mayang wa ai. (Trj 34:5-7) Israela ni gaw, Mawshe a lup hpe hkik hkam ai shara shatai nna, shut shai ai nawku htung n galaw hkrup na matu hkum pat ai byin mai ai. Satan gaw Mawshe a moi mang hpe dai zawn yaw shada lam hte akyu jashawn mayu ai lam dan dawng ai. Hpa majaw nga yang, Yesu a kanu bung kawa n bung kanau, sape Yuda gaw ndai hku ka wa ai: “Dai lamu kasa agyi Mihkaela chyawm gaw, dai Nat hte ga law ga la nga yang, Mawshe a moi mang a lam ndang kalang hkat nga ai rai nna, shatan nhkan re ai daw dan ai ga, shi hpe n tsun wam ai sha, Dai Madu nang hpe daru kau u ga, ngu wu ai.” (Yud 9) Israela ni gaw, Yawshu woi awn ai npu Hkanan mung de n shang shi yang, Mawshe a matu nhtoi 30 ya hkrap ngu hkrap ngoi wa ai.—Trj 34:8.
SEPTEMBER 13-19
KARAI A MUNGGA KAW NA SUT GAN NI | YAWSHU 1-2
“Awng Dang Hkra Galaw Lu Ai Lam”
w13-BU 1/15 8 ¶7
Nden Marai Nga U—Yehowa Nang Hte Rau Nga Ai!
7 Karai Kasang a myit ra ai lam hpe nden marai hte galaw lu hkra, shi a Mungga hpe hkaja nna, tatut hkan sa ra ai. Dai gaw Mawshe a shara hpe, Yawshu hkring htawng dagraw ai aten hta Yehowa tsun wa ai lam re: “Nye a shangun kasa Mawshe nang hpe tara hkang da ai hte maren hkan nang lu hkra, n-gun dating nna, myit nden ja ja shaja u; . . . Ndai tara laika hpe na nten hta na dawm mai na n rai; dai hta ka da mada mahkra nang hkan nang lu n ga, dai hpe shani shana hti aru yu nga u; dai rai jang, nang maw ai lam byin lu nna, nang myit ai kaw du na ra ai.” (Ysh 1:7, 8) Yawshu gaw lam matsun hte maren, hkan galaw ai majaw awng dang wa ai. Anhte mung Yawshu zawn galaw yang, Karai magam gun ai hta nden marai nga wa nna awng dang lu na re.
w13-BU 1/15 11 ¶20
Nden Marai Nga U—Yehowa Nang Hte Rau Nga Ai!
20 Nhkru ai ndai mungkan hta, Karai a myit ra ai lam hte maren galaw nga na matu gaw yak ai. Raitim, anhte gaw langai hkrai n re. Karai Kasang anhte hte rau nga nga ai. Nawku hpung a baw re ai Karai Kasang a Kasha Yesu mung anhte hpe karum ya nga ai. Mungkan ting hta, Yehowa sakse 7,000,000 jan mung nga ai. Anhte yawng makam masham matut madun nna, kabu gara shiga matut hkaw tsun nga ga. Dai hku galaw lu hkra, 2013 ning a shaning ginchyum chyum daw gaw karum ya na re: “N-gun dating nna myit nden shaja u . . . Karai Kasang Yehowa rau rai nga ai.”—Yawshu 1:9.
Wenyi Sut Gan Ni
w04-BU 12/1 8 ¶6
Yawshu Laika Kaw Na Dan Dawng Ai Lam Ni
2:4, 5—Kin-yu ni hpe tam ai hkawhkam a masha ni hpe Rahab hpa majaw masu wa ai kun? Rahab gaw Yehowa hpe kamsham wa ai majaw, shi a asak hpe sak jaw nna kin-yu ni hpe makawp maga ya wa ai. Dai majaw, Karai a amyu masha ni hpe shoi hpa jaw na matu shakut ai ni hpe, kin-yu ni nga ai shara hpe tsun dan na matu shi kaw lit n nga ai. (Mahte 7:6; 21:23-27; Yawhan 7:3-10) Teng sha nga yang, Rahab gaw hkawhkam a masha ni hpe lam jashut tsun dat ai hte hpawn, “magam bungli hte ding hpring wa lu ai.”—Yaku 2:24-26.
SEPTEMBER 20-26
KARAI A MUNGGA KAW NA SUT GAN NI | YAWSHU 3-5
“Makam Masham Hte Galaw Ai Hpe Yehowa Shaman Ya”
it-2-E 105
Yawdan
Galile Nawng a lawu maga nga ai, Yawdan Hkanu a daw mi gaw, pe 3 kawn pe 10 daram sung nna, pe 90 kawn 100 du hkra dam ai. Raitim, nmut ta hta Yawdan Hkanu gaw hka hkin-gau lim ai du hkra byin chye ai majaw, grau sung nna grau dam wa chye ai. (Ysh 3:15) Dai zawn byin ai aten hta, Israela num, la hte ma ni gaw, laksan hku nna Yerihko makau kaw nna Yawdan Hkanu hpe rap lai na matu grai shoi hpa nga ai. Hka hpungla grai ja ai majaw, hka hpungyawt ai ni gaw hka kaw lawm mat ma ai. Raitim, Yehowa gaw Yawdan Hkanu hpe mauhpa lam hte pat da ya ai majaw, Israela ni gaw hkun hkraw ai ga hku nna rap lai lu wa ai. (Ysh 3:14-17) Tsaban shaning grai na ai hpang hta, Elia hte Elisha arau nga ai aten hta kalang, Elisha chyu sha nga ai aten hta kalang, dai zawn mauhpa lam byin wa ai.—2Hk 2:7, 8, 13, 14.
w13-BU 9/15 16 ¶17
Yehowa A Sadi Jaw Ga Ni Gaw Myit Masin Hpe Kabu Shangun
17 Yehowa a ntsa kamsham ai lam gawgap ai hta, makam masham lailen ni gaw gara hku karum ya ai kun? Israela ni Ga Sadi Tawn Ai Mungdan de shang ai aten hpe myit yu u. Yehowa gaw hkinjawng ni hpe ga shaka sumpu hpai nna Yawdan Hkanu hpe rap na matu hkang da ai. Raitim, shanhte gaw Yawdan Hkanu hkin-gau kaw du ai shaloi, nmut ta marang a majaw hka hpungla grai ja nga ai hpe mu ai. Israela masha ni hpa galaw na kun? Hkanu makau kaw dap jahkrat nna bat law law matut la nga na kun? Dai hku n galaw wa ai. Shanhte gaw Yehowa hpe tsep kawp kamsham nna, shi a lam matsun hte maren galaw wa ai. Hpa akyu lu wa ai kun? Chyum Laika hta ndai hku tsun ai: “Hkinjawng ni a lagaw lahpan ni le nga ai hka hpe kabye dat yang, . . . lawi hkrat wa ai hka gaw dai yang hkring mat nna, . . . amyu masha ni gaw, Yerihko ang hku rap wa ma ai.” (Ysh 3:12-17) Ja ja lwi hkrat wa ai hka ni hkring mat ai hpe Israela ni mu ai shaloi, kade kabu mat na hpe myit yu u. Yehowa a lam matsun hpe kamsham ai myit hte hkan sa ai majaw, shanhte a makam masham grau ngang kang wa ai.
w13-BU 9/15 16 ¶18
Yehowa A Sadi Jaw Ga Ni Gaw Myit Masin Hpe Kabu Shangun
18 Yehowa gaw dai ni aten na shi a mayam ni a matu, mauhpa amu ni n galaw sai. Raitim, anhte a makam masham madun ai lailen ni hpe gaw shaman chyeju jaw ai. Mungkan ting hta Mungdan kabu gara shiga hkaw tsun na matu, Karai a chyoi pra ai wenyi gaw anhte ra kadawn ai nden marai hpe jaw ai. Yehowa a Sakse re ai Yesu Hkristu gaw, ndai ahkyak ai bungli hta shi a sape ni hpe karum ya na ngu ga sadi jaw da ai. Yesu ndai hku tsun ai: “Nanhte pru sa nna, masha amyu baw shagu hpe sape shatai let, . . . shanhte hpe sharin shaga ya mu: . . . lamu ga aprat htum hkra, ngai nanhte hte rau dinggrin a nga nga na nngai.” (Mat 28:19, 20) Tsasam ni hte ga shaga na matu hkrit ai, kaya ai sakse hkam law law gaw, hkaw tsun bungli kaw tsasam ni hpe ga shaga gwi hkra chyoi pra ai wenyi gaw, shanhte hpe nden marai jaw ai re ngu tsun ma ai.—Shakawn Kungdawn 119:46; 2 Korinhtu 4:7 hpe hti u.
Wenyi Sut Gan Ni
w04-BU 12/1 9 ¶1
Yawshu Laika Kaw Na Dan Dawng Ai Lam Ni
5:14, 15—“Yehowa a hpyen laba up ai bu” gaw kadai re ai kun? Ga Sadi Tawn Ai Mungdan hpe zing la hpang ai aten hta, Yawshu hpe sa karum ai hpyen laba up ai bu gaw, shinggyim masha hku nna n sa wa shi yang “Mungga” re ai Yesu Hkristu byin mai ai. (Yawhan 1:1; Daniela 10:13) Dai ni aten na wenyi majan hta, Karai a amyu masha ni hte hpung shingkang nga ai Yesu Hkristu rau nga nga ai ngu, amahkam da ai gaw grai n-gun lu hpa re!
SEPTEMBER 27–OCTOBER 3
KARAI A MUNGGA KAW NA SUT GAN NI | YAWSHU 6-7
“Akyu N Nga Ai Lam Ni Kaw Na Hprawng U”
w10-BU 4/15 20 ¶5
Na A Myi Hte Akyu N Nga Ai Lam Ni Hpe Hkum Yu!
5 Tsaban shaning grai na ai hpang, Israela masha Ahkan a myi gaw Yerihko mare hpe zing la ai shaloi, arung arai ni hpe lagu la na matu hkalem hkrum wa ai. Yehowa a sut dek de bang na matu masat da ai arai ni hta lai nna, kaga yawng hpe jahten kau ra ai ngu Karai Kasang matsun da ai. Mare kata na “jahten kau ra na rai ni hte tsan tsan nga mu. Ra marin nna la hkrup na tsang ra ai” ngu, Israela ni hpe Yehowa sadi jaw wa ai. Raitim, Ahkan ga n madat ai majaw Israela ni Ai mare hpe gasat ai shaloi sum nna, masha nkau mi asak si sum ai. Ahkan gaw, sawk sagawn ai lam n galaw dingsa, shi lagu ai lam hpe yin la ai lam n nga ai. Shi ndai hku tsun ai: “Ngai mu nna, dai hpe ra ai majaw Ia kau se ai.” Ahkan a ra marin ai myi gaw “shi lu malu mahkra hte hpawn” shi hpe hten za shangun wa ai. (Ysh 6:18, 19, NWT; 7:1-26) Ahkan a myit masin gaw hkum pat da ai lam hpe ra marin wa ai.
w97-BU 8/15 28 ¶2
N Kaja Ai Lam Galaw Ai Hpe Hpa Majaw Tsun Dan Ra Ai Kun?
Shut hpyit ai lam hpe tsun dan ging ai lam langai gaw, nawku hpung san seng nga na matu re. Yehowa gaw chyoi pra nna san seng ai Karai Kasang re. Shi hpe nawku ai ni yawng hpe mung, wenyi lam hte hkum hkrang ni san seng na matu hpyi shawn ai. Chyum Laika hta ndai hku sadi jaw nna sharin shaga da ai: “Nanhte mung madat mara ai ma zawn rai nga let, nanhte garai n chye ai aten na shawng na myit marin kau ai hte hpe ya n hkan dagraw ai sha; nanhte hpe shaga la ai wa gaw chyoi pra nga ai hte maren, nanhte mung arawn alai shagu hta chyoi pra nga mu: kaning rai nme law, Ngai chyoi pra nga nngai majaw, nanhte mung chyoi pra nga myit ga, nga nna ka da nu ai.” (1 Petru 1:14-16) N san seng ai (sh) shut shai ai arawn alai galaw ai ni hpe shading sharai ai (sh) n yeng seng kau ai rai yang, nawku hpung ting awu asin byin nna, Yehowa a myiman hpe sum chye ai.—Shingdaw Yawshu daw kaba 7.
w10-BU 4/15 21 ¶8
Na A Myi Hte Akyu N Nga Ai Lam Ni Hpe Hkum Yu!
8 Ra marin ai myi hte hkum shan ra marin ai lam ni gaw, teng man ai Hkristan ni hpe hkra machyi shangun ai. Dai majaw, Karai a Mungga gaw anhte yu ai lam ni, ra marin ai lam ni hte seng nna, tinang hkum tinang sharin shaga na matu n-gun jaw ai. (1 Ko 9:25, 27; 1 Yawhan 2:15-17 hpe hti u.) Dinghpring ai Yoba gaw, yu ai lam ni hte ra marin ai myit gaw matut manoi nga ai lam, hkap la wa ai. Shi ndai hku tsun ai: “Ngai gaw nye myi hte ga shaka tawn da ni ai majaw, mahkawn hpe kaning rai yu masen na rai ta?” (Yob 31:1) Yoba gaw, num langai hpe nse nsa myit hte n hkra na matu dawdan da ai sha n-ga, dai zawn myit na matu pyi ahkang n jaw wa ai. “Myit madu hte numsha hpe yu yu nna ra ai wa gaw, shi a myit hta, dai numsha hte, num shaw ai amu galaw nu ai” ngu Yesu tsun ai. Dai gaw, myit masin hta akyang hten shangun ai myit mang lam ni n nga ging ai hpe ahkyak shatai tsun nga ai re.—Mat 5:28.
Wenyi Sut Gan Ni
w15-BU 11/15 15 ¶2-3
Laika Hti Ai Ni Hpang De Na Ga San
Moi aten hta, hpyen ni gaw mare langai hpe gasat na matu, shawng nnan sa wang da ai. Dai hku wang da ai aten hta, mare masha ni gaw mahkawng da ai malu masha ni hpe sha sha ra ai majaw, dai zawn masa ni na wa yang malu masha ni htum mat ai baw byin mat chye ai. Hpang jahtum, mare hpe hpyen ni gasat zing la ai shaloi ngam nga ai malu masha ni hte hpawn nga ma nga yawng hpe zing la ma ai. Dai majaw, sa wang ngut ai hpang she gasat hkrum wa ai Palesatai mare jahten ni hpe tam sawk sagawn ai shaloi, ngam nga ai malu masha ni hpe tsep kawp n mu ai daram re. Raitim, Yerihko mare jahten gaw laklai ai. Laika langai (Biblical Archaeology Review) hta ndai hku tsun ai: “Mare a hten za nga ai arai ni hta law malawng mu ai gaw, ga hte galaw ai arai ni hte nsi naisi ni re. . . . Ndai daram law ai nsi naisi ni hpe mu lu ai gaw grai mauhpa re.”
Yerihko mare na lusha ni hpe n zing la na matu, Israela ni hpe Yehowa hkang da ai majaw, shanhte hpa hpe mung n zing la ai ngu Chyum Laika hta tsun da ai. (Ysh 6:17, 18) Dai hta n-ga, mam dan ngut mahka nsi naisi law htam nga ai aten hta, Yerihko mare hpe Israela ni gasat wa ai ngu Chyum Laika hta tsun da ai. (Ysh 3:15-17; 5:10) Dai majaw, Yerihko mare hta nsi naisi law law ngam nga ai ngu ai lam gaw, Chyum Laika hta tsun ai hte maren mare hpe wang da ai aten gaw aten kadun mi sha re ai lam sakse madun ya nga ai.
OCTOBER 4-10
KARAI A MUNGGA KAW NA SUT GAN NI | YAWSHU 8-9
“Gibeon Masha Ni A Labau Kaw Nna Sharin La Lu Ai Lam”
it-1-E 930-931
Gibeon
Yawshu Hte Tsun Shaga Ai Lam. Yawshu aten hta Gibeon mare kaw Hiwi masha ni nga ai. Shanhte gaw jahten na matu masat da hkrum ai Hkanan amyu 7 kaw lawm ai. (Trj 7:1, 2; Ysh 9:3-7) Gibeon masha ni hpe Amori masha ni ngu nna mung shaga ai. Dai mying gaw Hkanan amyu yawng a malai lang ai majaw re. (2Sa 21:2; shingdaw Nin 10:15-18; 15:16.) Kaga Hkanan masha ni hte n bung ai sha Gibeon masha ni gaw, Israela masha ni a maga Yehowa gasat ya nga ai majaw, shanhte a mare kade kaba tim, hpyen n-gun kade kaba tim dang na n re ai hpe chye da ma ai. Dai majaw, Yerihko mare hte Ai mare jahten hkrum ai hpang hta, Gibeon masha ni hte kaga Hiwi mare masum re ai Hkehpira, Berot hte Kiryat-yarim mare masha ni gaw (Ysh 9:17), simsa lam a matu Gilgala mare kaw nga ai Yawshu hpang de dat kasa ni sa dat ai. Dai dat kasa ni gaw, je nna kapa da ai shanhpyi tsabyi ndum dingsa ni, hkyepdin dingsa ni din, labu palawng dingsa bu hpun let, nshu lamu mut mat ai lusha chyatsu ni gun wa ai. Israela ni gasat zing la na shara kaw na n re ai, grai tsan ai shara kaw na sa wa ai zawn galaw wa ai. Egutu mung hte Amori hkawhkam ni re ai Sihon hte Oga ni hpe Yehowa ari jaw wa ai lam hpe shanhte hkap la wa ai. Raitim, Yerihko mare hte Ai mare a lam hpe gaw n tsun shalawm wa ai. Hpa majaw nga yang, shanhte gaw grai tsan ai shara kaw na re ai majaw, dai shiga ni hpe n chye shi ai zawn galaw mayu ai majaw re. Israela salang ni mung atsawm maram yu nna hkap la kau ai. Shanhte a asak shalawt ya na lam ga sadi jaw dat ai.—Ysh 9:3-15.
w11-BU 11/15 8 ¶14
“Na A Chye Chyang Ai Nyan Hta Hkum Shamyet Shanat Nga U”
14 Mahkrum madup law ai myitsu salang ni hte hpawn, anhte yawng gaw n hkum tsup ai majaw dawdan lam ni jahkrat ai shaloi, Yehowa a lam matsun hpe matut tam ra ai. Bawnu sam ai Gibeon mare masha ni gaw, grai tsan ai shara kaw na sa ai zawn galaw nna jinghku hku ai shaloi, Mawshe a shara hpe dagraw ai Yawshu hte Israela asak kaba ai la ni a bai htang ai lam hpe maram yu u. Yawshu hte kaga masha ni gaw Yehowa hpe n san yu ai sha, Gibeon masha ni hte simsa lam la kau ai. Shanhte a myit hkrum lam hpe Yehowa hkap la tim, Karai a lam matsun hpe n tam wa ai shanhte a hkra machyi lam ni hpe, Chyum Laika hta ka shangun wa ai.—Ysh 9:3-6, 14, 15.
w04 10/15 18 ¶14
“Mungdan Ting De Pru Hkawm Nna Yu Yu U”
14 Dat kasa ni ndai hku tsun ai: “Karai Kasang Yehowa a amying ningsang majaw, na a mayam ni nachying tsan ai mung kaw nna du ra ga ai.” (Yawshu 9:3-9) Shanhte a bu hpun palawng hte malu masha ni gaw, grai tsan ai shara kaw na du ai zawn raitim, teng sha nga yang Gibeon mare gaw Gilgala mare kawn deng 20 daram sha tsan ai. [gl 19] Yawshu hte shi a salang ni gaw, Gibeon mare hte Gibeon makau kaw na mare ni hte mung jinghku hku kau ai du hkra, shanhte hpe kamsham hkap la wa ai. Gibeon mare masha ni gaw, jahten n hkrum mayu ai majaw sha masu wa ai rai kun? Dai hku n re ai sha, Israela Karai Kasang a myi man lu mayu ai lam madun wa ai. Dai shaloi, Gibeon mare masha ni hpe ‘mayam tai nna Karai Kasang a nta matu hpun hta hka ja amu’ galaw na ahkang jaw na matu Yehowa hkap la wa ai. (Yawshu 9:11-27) Gibeon mare masha ni gaw, Yehowa a magam hta grit nem ai lit ni hpe gun hpai mayu ai myit madun wa ai. Babelon kaw na bai wa ai shaloi, gawgap da ai nawku htingnu hta magam gun ai Karai a mayam ni hta shanhte kaw na nkau mi lawm na re. (Ezra 2:1, 2, 43-54; 8:20) Anhte gaw Karai a jinghku byin lu hkra shakut nna, Karai a magam hta grit nem ai lit ni hpe pyi, sharawng ai myit hte galaw ai hku nna shanhte a myit jasat hpe kasi la mai ai.
Wenyi Sut Gan Ni
it-1-E 1030
Noi Da Ai
Israela ni hpe Yehowa jaw ai jep ai tara hta, dawsa amu galaw ai ni hpe sat nna “Karai Kasang kaw na dagam dala hkrum ai wa” hku nna, hpun dung hta noi da ai. Ndai gaw masha ni a matu sadi jaw ai lam langai re. Hpun dung hta noi da ai moi mang hpe, n sin n sin shi yang jahkrat la nna makoi mayang ra ai. Shana tup hpun dung hta noi da yang, Israela ni a matu Karai jaw da ai lamu ga hpe awu asin byin shangun chye ai. (Trj 21:22, 23) Israela masha n re ai wa hpe sat ai aten hta pyi, dai tara hpe Israela ni hkan sa ma ai.—Ysh 8:29; 10:26, 27.
OCTOBER 11-17
KARAI A MUNGGA KAW NA SUT GAN NI | YAWSHU 10-11
“Yehowa Gaw Israela Ni A Matu Gasat”
it-1-E 50
Adoni-zedek
Ga Sadi Tawn Da Ai Mung hpe Israela ni zing la ai aten hta, shi gaw Yerusalem hkawhkam re. Adoni-zedek gaw, Yawshu a hpyen hpung ni hpe gasat na matu, Yawdan Hkanu shingdu kaw na kaji ai mungdan hte jinghku hku wa ai. (Ysh 9:1-3) Raitim, Gibeon mare kaw nga ai Hiwi masha ni gaw Yawshu hte jinghku hku wa ai. Hpyen ni maga de kaga ni bai lawm mat ai baw n byin hkra, Adoni-zedek gaw shi a hpyen hpung hpe Amori hkawhkam 4 a hpyen hpung ni hte pawng nna, Gibeon mare hpe lung gasat ai. Yawshu mung Gibeon masha ni hpe kalang ta sa hkye nna, pawng da ai hpyen hpung kaba hpe awng dang kau ai majaw, hkawhkam 5 gaw Makeda ginlawng hku kaw makoi rawng nga ma ai. Yawshu gaw shi a hpyen hpung a man kaw, Adoni-zedek hte hkawhkam 4 hpe sat nna hpun dung hta noi da ai. Ngut nna shanhte a moi mang ni hpe ginlawng hku de kabai bang da ai majaw, dai gaw shanhte a lup wa tai mat ai.—Ysh 10:1-27.
it-1-E 1020
Sin
Yehowa lang wa. Yehowa gaw shi a ga hpring tsup na matu hte shi a n-gun atsam hpe madun na matu sin ni hpe lang ai. (Shk 148:1, 7-8; Esa 30:30) Sin hpe akyu jashawn wa ai lam hpe shawng nnan ka matsing da ai gaw, Egutu mung hpe jahkrat ai sanit lang ngu na ari zinli re. Sin ni gaw nsi naisi ni, hpun ni hpe jahten ai, hkauna kaw nga ai masha hte dusat ni hpe si shangun wa ai. Raitim, Goshen kaw nga ai Israela ni gaw n hkrum sha wa ai. (Pru 9:18-26; Shk 78:47, 48; 105:32, 33) Hpang de, Ga Sadi Tawn Ai Mung hta, Amori hkawhkam 5 gaw Gibeon mare masha ni hpe jahkrit shama wa ai. Shanhte hpe karum na matu, Yawshu woi awn ai Israela ni sa ai shaloi, Yehowa gaw sin kaba ni hpe lang nna Amori masha ni hpe gasat ya wa ai. Dai aten hta Israela ni gasat nna si ai masha htan, sin a majaw si ai gaw grau law ai.—Ysh 10:3-7, 11.
w04-BU 12/1 11 ¶1
Yawshu Laika Kaw Na Dan Dawng Ai Lam Ni
10:13—Ndai mauhpa amu gara hku nna byin mai ai kun? Sumsing lamu, ginding aga Hpan Da Madu “Yehowa n di lu ai amu lama mi nga a ni?” (Ningpawt 18:14) Yehowa galaw mayu yang, mungkan kaw na yu nga ai masha langai a matu, jan hte shata n shamu mat ai zawn byin nga hkra, mungkan ga a shamu shamawt ai lam hpe hkang kau mai ai. Shing nrai, jan hte shata ayan na zawn shamu shamawt nga ai shaloi, jan hte shata a nhtoi ni hpe lama ma hku nhtoi htoi shangun nna, nhtoi matut htoi tu nga shangun lu ai. Gara hku mi raitim, shinggyim labau hta ‘dai zawn re ai nhtoi lani mi mung shawng de, hpang de n byin yu ai.’—Yawshu 10:14.
Wenyi Sut Gan Ni
w09-BU 3/15 32 ¶5
Laika Hti Ai Ni Hpang De Na Ga San
Laika buk nkau mi hpe Chyum Laika kaw shalawm da ai, lakap da ai lam ni a majaw, dai laika buk ni gaw chyoi pra ai wenyi hte ka wa ai ngu n sawn la ging ai. Raitim, Yehowa gaw “Karai Kasang a mungga” kaw lawm ai laika yawng hpe hkang zing wa nna, dai ni gaw “htani htana grin nga na” re. (Esa 40:8) Teng ai, Chyum Laika a buk kaji 66 kaw lawm na matu Yehowa lata da ai ni gaw, “mai kaja ai magam bungli shagu a matu” anhte atsam hpring nga hkra, ra kadawn ai lam ni re.—2Tm 3:16, 17.
OCTOBER 18-24
KARAI A MUNGGA KAW NA SUT GAN NI | YAWHSU 12-14
“Yehowa Hpe Myit Masin Mahkra Hte Madat U”
w04-BU 12/1 12 ¶2
Yawshu Laika Kaw Na Dan Dawng Ai Lam Ni
14:10-13. Hkaleb asak 85 ning rai nga tim, Hebron kaw na masha ni hpe shachyut ra ai yak hkak ai lit hpe hpyi shawn wa ai. Dai shara hta hkum hkrang grai galu kaba ai Anak masha ni nga ai. Yehowa a karum shingtau hte mahkrum madup law ai, ndai hpyen la gaw majan awng dang wa ai majaw, Hebron gaw shingbyi mare byin wa ai. (Yawshu 15:13-19; 21:11-13) Anhte mung yak hkak ai Karai a magam lit ni hpe, n hkap la ai sha n nga ging ai hpe Hkaleb a kasi kaw nna n-gun jaw ai.
w06-BU 10/1 18 ¶11
Makam Masham Hte Karai Hpe Hkrit Ai Myit A Majaw Nden Marai Nga
11 Dai zawn makam masham gaw chyasi n re ai. Teng man lam hpe prat hta tatut hkan ai, dai hku hkan ai a akyu ni hpe mung “chyim yu” ai, anhte a akyu hpyi ga ni htai hkrum ai lam “chye nga” ai hta n-ga, prat hta lam amyu myu hte Yehowa a lam matsun hpe lu ai majaw, makam masham law htam wa ai. (Shakawn 34:8; 1 Yawhan 5:14, 15) Yawshu hte Hkaleb gaw, Karai Kasang a mai kaja ai lam hpe chyim yu wa ai majaw, makam masham ngang kang wa ai lam hpe anhte kam mai ai. (Yawshu 23:14) Ndai lam ni hpe maram yu u: nam mali hta shaning 40 kawan hkawm ngut ai hpang, Karai a ga sadi hte maren shanhte asak hkrung wa ai. (Bu Hkawm 14:27-30; 32:11, 12) Hkanan masha ni hpe gasat awng dang wa ai 6 ning ting, shanhte myit rawt let shang lawm ra wa ai. Hpang jahtum, hkam kaja nna asak galu let nga lu ai hta n-ga, sali wunli lamu ga ni hpe mung lu wa ai. Yehowa gaw shi hpe sadi dung nna, nden marai nga let nawku dawjau ai ni hpe, teng sha shaman chyeju jaw ai!—Yawshu 14:6, 9-14; 19:49, 50; 24:29.
Wenyi Sut Gan Ni
it-1-E 902-903
Gebali
Yawshu a aten hta, Israela ni n zing la shi ai shara ni hta, “Gebali masha ni a mung” hpe mung Yehowa shalawm wa ai. (Ysh 13:1-5) Gebali mare gaw, Israela a dingdung jahtum (Dan mare a dingdung maga deng 60 daram) hta nga nna, Israela ni a uphkang ai npu de galoi n du yu wa ai majaw, shawng hpang rap ra ai lam n nga ai ngu Sawn maram ai masha ni gaw tsun ma ai. Chyum hpaji du nkau mi gaw ndai hku tsun ai, ndai daw kaji hta na Hebre ga si gaw hten nga ai, moi aten hta ndai hpe “Lebanon hte matut manoi nga ai shara” (sh) ‘Gebali mare jarit du hkra’ re ai ngu, hti wa ai mai byin ai. Raitim, Yawshu 13:2-7 hta lawm ai Yehowa a ga sadi ni gaw, shi hpe madat mara ai lam hta madung nga ai hpe sadi yu u. Israela ni a n madat mara ai lam a majaw, Gebali mare hpe kalang mi mung n zing la lu wa ai re.—Shingdaw Ysh 23:12, 13.
OCTOBER 25-31
KARAI A MUNGGA KAW NA SUT GAN NI | YAWSHU 15-17
“Na A Manu Dan Ai Sali Wunli Hpe Makawp Maga U”
it-1-E 1083 ¶3
Hebron
Israela ni gaw, Hkanan mung a dingda maga matut gasat zing la wa ai shaloi, Hebron mare hte hkawhkam hpe mung jahten kau ai. (Ysh 10:36, 37) Yawshu woi awn ai Israela ni gaw Hkanan masha ni hpe awng dang wa ai. Raitim, dai awng dang lam hpe matut hkang da na matu, lamu ga jarit sin ai dap ni hpe kalang ta n jahkrat da lu wa ai. De a majaw mung, Israela ni kaga shara de sa gasat nga ai aten, Anak masha ni gaw Hebron mare hpe bai gaw de lu wa ai. Hpang de, Hkaleb (shing nrai, Hkaleb a woi awn ai npu na Yuda lakung ni) gaw dai mare hpe, shanhte a lata kaw nna bai gasat la ra wa ai. (Ysh 11:21-23; 14:12-15; 15:13, 14; Trg 1:10) Shawng hta gaw, Hebron mare hpe Yuda lakung na Hkaleb hpe jaw wa ai raitim, hpang de gaw shingbyi mare hku nna masat wa ai. Hkinjawng ni nga ai mare mung re. Raitim, “[Hebron] mare a yi hkauna ni hte de a kahtawng ni chyawm gaw” sali wunli hku nna Hkaleb lu ai.—Ysh 14:13, 14; 20:7; 21:9-13.
it-1-E 848
Nchyang
Chyum Laika prat hta, majan sum ai masha ni hpe, “nchyang” (sh) mayam shatai la ma ai. (Trj 20:11; Ysh 16:10; 17:13; Est 10:1; Esa 31:8; Shy 1:1) N tara ai hku shangun ai Egutu du ni gaw, Israela ni hpe mayam hku shangun nna, arai ni hpe zing ai shara re ai Hpihtum hte Ramese mare ni hpe gawgap shangun ai. (Pru 1:11-14) Ga Sadi Tawn Ai Mung de shang ngut ai hpang, Israela ni gaw Hkanan masha yawng hpe shachyut kau nna jahten kau u ngu ai, Yehowa a ga hpe n madat ai sha, shanhte hpe mayam hku nna shangun wa ma ai. Dai gaw, shut shai ai hpara ni hpe nawku wa hkra, Israela ni hpe hkalem ai lam byin wa ai. (Ysh 16:10; Trg 1:28; 2:3, 11, 12) Hkawhkam Shawlumon gaw Amori, Hiti, Perizi, Hiwi hte Yebusi masha re ai Hkanan amyu ni a kashu kasha ni hpe matut nna mayam shatai wa ai.—1Hk 9:20, 21.
it-1-E 402 ¶3
Hkanan
Hkanan masha law malawng gaw Israela ni a lata kaw nna lawt ai, shanhte a shingkang ka-up ai hpe mung n hkam wa ai. Raitim, ndai hku lu tsun ai: “Yehowa shanhte a kaji kawa ni hpe shaka da ai mung dan yawng mayawng, Israela kashu kasha ni hpe jaw nu ai,” “grup yin shara shagu hta ban sa shangun mu ai,” “Yehowa lsraela masha ni hpe tsun da ai chyeju lam langai mi muk yawm ai n rai: yawng mayawng byin tup wa sai.” (Ysh 21:43-45) Israela ni a grup-yin na hpyen ni gaw shanhte hpe hkrit ai majaw, sa jahkrit ai baw n galaw gwi ai. Masha n nga ai mung hta, nam na matse labye ni law wa na hpe tsang ra ai majaw, Hkanan masha ni hpe “yat yat” gawt shapraw na ngu, Karai Kasang tau hkrau tsun wa ai. (Pru 23:29, 30; Trj 7:22) Hkanan masha ni hta, nhtu shakap da ai gumra hpyen leng ni, grai kaja ai laknak ni nga ai raitim, ginwang nkau mi hpe Israela ni n zing la lu ai gaw, Yehowa maga na sadi n dung wa ai gaw n re. (Ysh 17:16-18; Trg 4:13) De a malai, Israela ni mahtang sadi n dung ai majaw re ai hpe, Chyum Laika labau hta tsun da ai.—Bhk 14:44, 45; Ysh 7:1-12.
Wenyi Sut Gan Ni
w15-E 7/15 32
Nang Chye Ai Kun?
Moi na Israela mung gaw Chyum Laika kaw tsun ai zawn, nam maling rai kun?
Ga Sadi Tawn Ai Mung a shara nkau mi gaw nam mali rai nna, hpun ni “law htam nga ai” ngu Chyum Laika hta tsun da ai. (1 Hk 10:27, NWT; Ysh 17:15, 18) Raitim, dai ni aten hta gaw, dai shara law malawng hta hpun ni nau n nga sai. Dai majaw, sawn maram ai masha ni gaw byin mai na kun ngu tsun ma ai.
Laika buk langai (Life in Biblical Israel) hta, “moi na Israela mung hta nga ai hpun ni gaw, ya aten htan grau law ai” ngu nna sang lang dan ai. Tsaw ai hkarang kawng ginra ni hta, Aleppo marau hpun, ayan na tsit lali ai wa myi hpun hte terebin hpun kaba ni shinggrup nga ai. Hkarang Panglai hka kau hte ka-ang daw bum ga ginra lapran, bum kaji ni nga ai Shephela ginra hta mung, lakum hpun ni law law nga ai.
Ya aten na Israela ginra nkau hta, hpun ni nga nan n nga sai ngu laika buk langai (Plants of hte Bible) hta tsun ai. Hpa majaw dai hku byin ai kun? Ndai gaw angwi ngwi byin mat ai re ngu dai laika buk hta sanglang dan nna, ndai hku matut tsun da ai: “Masha ni gaw hpun ni hpe ayan na jahten wa ai. Madung lam langai gaw, shanhte a hkai sun, udat shara ni grau dam hkra galaw na matu, gawgap rai ni hte ju hpun ni lu na matu, galaw wa ai majaw re.”