Prat Hte Magam Zuphpawng A Matu Lakap Da Ai Lam Ni
SEPTEMBER 5-11
KARAI A MUNGGA KAW NA SUT GAN NI | 1 HKAWHKAM 9-10
“Yehowa A Nyan Hpaji A Matu Shakawn Ga”
w99-BU 7/1 30 ¶6
Kumhpa Ni Hte Hpring Wa Ai Sa Chyai Ai Lam
Hkawhkam jan gaw Shawlumon hte hkrum ai shaloi, “gumwai ga hte chyam yu” ai. (1 Hkawhkam 10:1) Ndai hta lang da ai Hebre ga si hpe “ga htai ni” ngu na ga gale mai ai. Raitim, dai hkawhkam jan gaw Shawlumon hte majoi mi gumwai ga tsun hkat ai ngu tsun mayu ai n re. Myit lawm hpa gaw, Shakawn Kungdawn 49:4 hta dai Hebre ga si hpe mara, si ai lam hte gawng malai zawn re ai lachyum sung ai ga san ni hte seng nna tsun ai shaloi lang da ai. Dai majaw, Sheba hkawhkam jan gaw Shawlumon hpe hpaji chyam na matu, lachyum sung ai lam ni hpe shi hte bawngban ai mai byin ai. Shi gaw “tinang a myit hta rawng marawng hte maren shi hte tsun chyai wu ai” ngu Chyum Laika hta tsun da ai. Shawlumon mung “shi san yu ai ga yawng mayawng hte hpe htan ya wu ai: hkawhkam wa gaw shi hpe n tsun dan lu ai lam langai mi muk n nga ai.”—1 Hkawhkam 10:2b, 3.
w99-BU 11/1 22 ¶6
Ntaw Ntsang Gam Jaw Gam Ya Ai Shaloi
Hkawhkam jan gaw shi mu lu, na lu wa ai lam ni hpe mau let ndai hku shagrit shanem nna tsun wa ai: “Na a man e tut nawng tsap nga . . . ai, na a ali ama . . . ni gaw, a lu ma ai.” (1 Hkawhkam 10:4-8) Shawlumon a mayam ni gaw sut su nga mu ai raitim, de a majaw ngwi pyaw ai ngu na shi n tsun wa ai. De a malai, Shawlumon a mayam ni gaw, Shawlumon a Karai jaw ai nyan hpaji hpe galoi mung madat ai majaw, shaman chyeju lu wa ai re. Hpan Da Madu hte shi a kasha Yesu Hkristu kaw na nyan hpaji lu la nga ai dai ni aten na Yehowa a masha ni a matu, Sheba hkawhkam jan gaw kaja ai kasi ningli re.
w99-BU 7/1 30-31
Kumhpa Ni Hte Hpring Wa Ai Sa Chyai Ai Lam
Sheba hkawhkam jan gaw, Shawlumon a nyan hpaji hte shi a mungdan nga mu nga mai ai hpe grai mau nna “minla byaw mat ai.” (1 Hkawhkam 10:4, 5) Ndai ga yan hpe nkau gaw, hkawhkam jan gaw “nsa sa pyi shut hkra” byin mat ai ngu sawn la ma ai. Hpaji du langai nga yang, hkawhkam jan mau mahka mat ai ngu na pyi tsun da ai. Gara hku mi raitim, hkawhkam jan gaw shi mu lu, na lu ai lam ni a majaw grai mau mat ai. Shawlumon a nyan hpaji hpe na la lu ai shi a mayam ni gaw a lu ai ngu tsun nna, Shawlumon hpe aya tang ai Yehowa hpe shakawn kungdawn wa ai. Dai hpang hkawhkam wa hpe manu dan ai kumhpa ni jaw wa ai. Ja amyu mi sha pyi ya prat na manu hte nga yang, dawla wan 40 daram nga ai. Shawlumon mung kumhpa ni bai jaw nna, hkawhkam jan “ra mara hpyi mahpyi hte maren jaw da wu ai.”—1 Hkawhkam 10:6-13.
Wenyi Sut Gan Ni
w08-BU 11/1 22 ¶4-6
Nang Chye Ai Kun?
Shawlumon hta ja kade daram nga ai kun?
Turu hkawhkam Hiram hte Sheba hkawhkam jan gaw Shawlumon hpe ja tan 4 hpra sa ya wa ai. Shawlumon a sanghpaw li gaw Ohpira mare kaw na ja tan 15 jan htaw wa ai lam Chyum Laika hta tsun da ai. “Shawlumon gaw laning mi hta lu la ai aja shen yu yang, talenta kru tsa e kru shi kru” (sh) tan 25 jan re ngu jahpan hta ka da ai. (1 Hkawhkam 9:14, 28; 10:10, 14) Dai gaw mai byin ai kun? Dai aten ni laman hkawhkam htingnu hta ja kade daram nga ai kun?
Tengman ai ngu na chyum hpaji du ni sawn la da ai moi prat na nlung laika langai hta, Egutu hkawhkam Hpara-u, Htu-mu III (B.C. 2000) gaw aja tan 13.5 daram hpe Kanet mare na Amun-Ra htingnu hta sak jaw da ai lam tsun da ai. B.C. tsaban 8 laman, Asuri hkawhkam, Tigalet-pilesa III gaw Kuru mare na ja tan 4 jan lu la nna, Tagung II mung, dai daram re ai ja shadang hpe Babelon nat hpara ni hpe sak jaw wa ai. Makedoni hkawhkam II (B.C. 359-336) gaw, Tare ginwang na Panja nhprang nhkun ni kaw na ja tan 28 jan shaning shagu lu la ai.
Hpilip a kasha Aletzanda (B.C. 336-323) gaw, Persi mung Shushan mare hpe zing la ai shaloi, dai mare kaw na ja tan 1,180 hte Persi mung ting na tan 7,000 daram hpe zing la wa ai. Dai majaw, dai jahpan ni hte shingdaw dat yang Shawlumon madu ai ja hte seng nna, Chyum Laika hta tsun da ai lam ni gaw, shajan shalai tsun da ai n re.
SEPTEMBER 12-18
KARAI A MUNGGA KAW NA SUT GAN NI | 1 HKAWHKAM 11-12
“Ningrum Ningtau Hpe Hpaji Rawng Ai Hku Lata U”
“Yehowa Maga De Kadai Tsap Na Kun?”
7 Shawlumon gaw, asak naw kaji ai shaloi Yehowa hte hku hkau lam kaja wa ai. Yehowa gaw, shi hpe nyan hpaji grai rawng hkra shaman chyeju jaw nna, Yerusalem hta grai tsawm htap ai nawku htingnu gawgap na matu lit jaw wa ai. Raitim, hpang hta Shawlumon gaw Yehowa hte hku hkau lam n nga mat ai. (1 Hk 3:12; 11:1, 2) Hkawhkam ni hkan sa ra na tara hte seng nna Karai Kasang ndai hku matsun da ai: “Shi a myit masin lam n dam lu ga, num law law mung la tawn lu na n rai.” (Trj 17:17) Ndai tara hpe Shawlumon n madat wa ai. Madu jan 700 hte lashi num 300 la wa ai. (1 Hk 11:3) Dai num law malawng gaw maigan shayi sha ni rai nna, hpara shaje ni hpe nawku ai. Maigan num ni hpe n mai la ai ngu ai Karai a tara hpe mung Shawlumon n madat wa ai.—Trj 7:3, 4.
Na A Myit Masin Hpe Gara Hku Makawp Maga Na Kun?
6 Satan gaw shi zawn anhte hpe gumlau shangun mayu ai. Yehowa a tsang madang ni hpe anhte nyet kau nna, tingkyeng myit grau nga wa hkra shi shadut ya nga ai. Satan gaw shi zawn myit mang na matu hte galaw na matu n lu shadut ai. Dai majaw, kaga lam hku nna shi a yaw shada lam awng dang hkra shakut nga ai. Ga shadawn, anhte a makau grup-yin hta shi hpang hkan ai ni hte shinggrup tawn da ai. (1Yh 5:19) N kaja ai manaw manang ni gaw anhte galaw ai, myit ai lam ni hpe “jahten” kau ya lu ai lam anhte chye tim pyi, shanhte hte kanawn na matu Satan myit mada nga ai. (1 Ko 15:33) Hkawhkam Shawlumon hpe dai ladat hte hkalem wa ai. Shi gaw gawngngu sumla naw ai num ni hte hkungran la ai. Dai num ni gaw, “shi a myit masin hpe shadam kau ya” ai majaw, Yehowa kaw nna shi a myit masin tsan gang mat ai.—1 Hk 11:3.
“Yehowa Maga De Kadai Tsap Na Kun?”
9 Raitim, Yehowa gaw mara hpe galoi mung ahpa atang n sawn la wa ai. Chyum Laika hta ndai hku tsun da ai: ‘lsraela Karai Kasang Yehowa kaw na yit mat wa ai majaw, Yehowa shi hpe pawt bu nga ai.’ Karai Kasang gaw Shawlumon hpe karum na matu shakut ai. Yehowa gaw, “hpara tsasam ni hpe n hkan nang na nga, nga nna lahkawng lang shi kaw dan pru ai hte aga htet da ai.” Raitim, shi gaw “Yehowa a htet da ai ga n hkan shatup wu ai.” Dai majaw, Karai Kasang a myi man hte madi shadaw ya ai lam shi sum mat ai. Shawlumon a aru arat gaw, Israela mung ting hpe uphkang na matu Yehowa ahkang n jaw wa ai. Shaning tsa lam hku shanhte manghkang hkrum wa ai.—1 Hk 11:9-13.
Wenyi Sut Gan Ni
Karai Kasang Ra Sharawng Ai Lam Shi Lu La Mai
Rehoboam gaw, gumlau ai ni hpe gasat na matu hpyen dap hpe hkyen lajang ai. Raitim, Yehowa gaw myihtoi Shemia hpe ndai hku tsun shangun dat ai: “Nanhte gaw lsraela amyu nhpu nnau ni hpe sa gasat lu na myit dai n rai: langai hte langai tinang a nta de bai wa ma nu; ndai lam gaw ngai kaw na rai nga ai.”—1 Hk 12:21-24.
Yehowa a ga hpe Rehoboam madat na matu loi ai kun? Hkawhkam nnan hte seng nna masha ni gara hku myit na kun? Shanhte hpe “hpri n-gawgawk hte” ari jaw na nga nna tsun da sai. Raitim, ya gaw ndai zawn gumlau ai lam hte seng nna hpa mung n lu galaw ai. (2 Hkawhkam Labau 13:7 hte shingdaw yu u.) Masha ni shi hpe gara hku mi shadu tim, hkawhkam hte shi a hpyen dap gaw, “Yehowa a ga madat mara nna, langai hte langai Yehowa tsun dan ai hte maren, bai nhtang wa ma ai.”
Anhte hpa sharin la lu ai kun? Masha ni anhte hpe jahpoi asawng tim, Karai Kasang a ga madat ai gaw hpaji rawng ai hpe chye lu ai. Anhte madat mara yang, Karai Kasang galoi mung shaman chyeju jaw na re.—Trj 28:2.
Rehoboam madat mara ai majaw, shaman chyeju lu wa ai kun? Rehoboam gaw Yuda hte Ben-yamin amyu a hkawhkam naw rai nga nna, dai shara hta mare nnan ni gawgap na matu dawdan wa ai. Shi gaw mare nkau hpe ‘grai shangang da wu ai.’ (2 Hl 11:5-12) Yehowa a tara ni hpe shi madat mara ai aten ni nga wa ai. Amyu lakung 10 mungdan gaw, gawng ngu sumla ni hpe nawku wa ai majaw, dai kaw na masha law law gaw, Rehoboam hte teng man ai nawku dawjau lam hpe madi shadaw na matu Yerusalem de sa wa ai. (2 Hl 11:16, 17) Rehoboam gaw Yehowa hpe madat mara wa ai majaw, shi a mungdan gaw n-gun ja wa ai.
SEPTEMBER 19-25
KARAI A MUNGGA KAW NA SUT GAN NI | 1 HKAWHKAM 13-14
“Hpa Majaw Myit Dik Nna Lata Npu Taw Ra Ai Kun?”
w08-BU 8/15 8 ¶4
Myit Masin Mahkra Hte Sadi Dung Lu Hkra Shakut U
4 Dai hpang Yeroboam gaw, tengman ai Karai Kasang a masha hpe “ngai hte rau nta de shang nna nsa naw awai la u; ngai nang hpe kumhpa jaw na de ai” ngu nna saw shaga ai. (1 Hk 13:7) Ya myihtoi hpa galaw na kun? Hkawhkam wa hpe mara shagun ai shiga hpe tsun ngut ai hpang, hkawhkam wa a manam daw ai lam hpe hkap la ging ai kun? (Shk 119:113) Shing nrai, hkawhkam wa gaw myit malai lu ai zawn san tim pyi, shi a saw shaga lam hpe nyet kau ging ai kun? Yeroboam gaw sut su ai wa rai nna, shi a jinghku ni hpe gam jaw gam ya ai wa re. Karai a myihtoi a myit hta, sut gan ra marin ai myit nga taw na nga yang, hkawhkam wa a saw shaga ai lam gaw shi a matu chyam dinglik lam langai byin na re. Raitim, Yehowa gaw myihtoi hpe “nang muk mung sha lu na ndai n rai, ntsin mung lu lu na ndai n rai, nang sa wa ai lam hku bai nhtang wa lu na ndai n rai” ngu na hkang da ai. Dai majaw myihtoi wa gaw, asan sha ndai hku bai htai ai: “Nang ngai hpe na nta chyen mi jaw da timung ngai n hkan nang lu na nngai; ndai shara hta e muk mung sha na nngai n rai, ntsin mung lu na nngai n rai.” Dai hpang myihtoi wa gaw kaga lam hku Behtela kaw na pru mat wa ai. (1 Hk 13:8-10) Myihtoi wa a dawdan lam gaw myit masin mahkra hte sadi dung ai lam hte seng nna anhte hpe hpa sharin ya ai kun?—Rom 15:4.
w08-BU 8/15 11 ¶15
Myit Masin Mahkra Hte Sadi Dung Lu Hkra Shakut U
15 Yuda mung kaw na sa wa ai myihtoi wa a galaw shut ai lam kaw na, kaga hpa naw sharin la lu ai kun? Ga Shagawp 3:5 hta ndai hku tsun ai: “Na a myit masin mahkra hte Yehowa hpe kam hpa nga u; Na a chye chyang ai nyan hta hkum shamyet shanat nga u.” Yuda mung kaw na sa wa ai myihtoi gaw, moi na zawn Yehowa hpe matut kamhpa na malai, ndai mabyin hta shi gaw shi a garan ginhka lu ai atsam hpe kamhpa wa ai. Shi a mara gaw, shi a asak hte Karai a man shi a mying kaja hpe sum kau ra wa ai. Yehowa a magam gun ai shaloi, shagrit shanem ai lam, sadi dung ai lam nga na matu ahkyak ai.
w08-BU 8/15 9 ¶10
Myit Masin Mahkra Hte Sadi Dung Lu Hkra Shakut U
10 Yuda mung na myihtoi gaw, asak kaba ai myihtoi wa a hkalem ai lam hpe chye ging ai. Tinang hkum tinang ndai hku san mai ai: ‘Yehowa gaw ngai hpe lam matsun nnan jaw na matu, lamu kasa langai hpe kaga langai hpang de hpa majaw dat dat na?’ Myihtoi wa gaw lam matsun hpe asan sha chye na na matu, Yehowa hpe hpyi shawn mai ai. Raitim, shi dai hku galaw wa ai ngu na Chyum Laika hta n tsun da ai. De a malai, Karai Kasang a masha gaw “shi hte rau bai wa nna, shi a nta hta muk mung sha, ntsin mung lu rai nga ai.” Dai hpe Yehowa n ra sharawng wa ai. Hkalem hkrum ai myihtoi gaw, Yuda mung de bai wa ai shaloi hkanghkyi kawa sat ai hkrum wa ai. Shi a myihtoi lit gaw yawn hpa lam hte ngut mat ai.—1 Hk 13:19-25.
Wenyi Sut Gan Ni
w10-BU 7/1 29 ¶5
Shi Gaw Masha Ni A Kaja Ai Lam Hpe Tam
Ahkyak dik htum gaw, 1 Hkawhkam 14:13 hta lawm ai ga ni gaw Yehowa a lam, anhte hta shi tam nga ai lam hte seng nna, ra sharawng hpa lam langai hpe sharin ya nga ai re. Abiya hta kaja ai lam langai ngai nga ai hpe “mu” ai. Yehowa gaw Abiya a myit masin hta kaja ai lam hpe n lu lu hkra tam wa ai gaw dan dawng nga ai. Abiya a nta masha ni hte shingdaw dat yang, shi gaw “nlung sumpum” kaw na pale langai hte bung ai ngu na chyum hpaji du langai ka wa ai. Yehowa gaw, nhkru ai kun dinghku kaw na re ai Abiya a kaja ai lam hpe manu shadan nna, tsawra matsun dum myit hpe shaman chyeju hku nna jaw wa ai.
SEPTEMBER 26–OCTOBER 2
KARAI A MUNGGA KAW NA SUT GAN NI | 1 HKAWHKAM 15-16
“Asa Gaw Nden Marai Rawng Let Galaw Wa—Nang Gaw Taw?”
w12-BU 8/15 8 ¶4
“Nanhte Hkan Galaw Ai Hte Maren Shabrai Lu La Na Myit Dai”
Israela hte Yuda ngu nna Israela mungdan lahkawng garan mat ai hpang shaning 20 ning laman hta, Yuda mung gaw shut shai ai nawku dawjau lam ni hte hpring wa ai. Asa hkawhkam byin wa ai B.C. 977 hta nga yang, hkawhkam wang hta pyi Hkanan amyu masha ni a myu shaprat hpara hpe nawku ai magam gun ni nga wa ai. Raitim, Asa uphkang ai aten a lam, Karai a chyoi pra ai wenyi shadut ai hte ka da ai jahpan hta, Asa gaw “Karai Kasang Yehowa hpe hkan tam nna, jep ai tara hte htet da ai ga ni hpe hkan shatup” wa ai ngu tsun da ai. Asa gaw “tsasam amyu ni a hkungri ni hte tsaw ai kawng ni a hkungri ni hpe yeng kau wu ai rai nna, sumla shadaw ni hpe agrawp kau ai hte Asherim sumla ni hpe kran kau” ai. (2 Hl 14:2, 3) Shut shai ai nawku dawjau lam a daw langai re ai nawku htingnu hta, la shada nga sha ai shawa la ni hpe Yuda mung kaw na yeng seng kau ai. Raitim, Asa gaw shut shai ai nawku dawjau lam hpe yeng seng kau ai hta n-ga galaw wa ai. Mung masha ni hpe “kaji kawa ni a Karai Kasang Yehowa hpe hkan tam nna, jep ai tara hte htet da ai ga ni hpe hkan shatup” na matu shadut ya wa ai.—1 Hk 15:12, 13; 2 Hl 14:3.
w17.03-BU 19 ¶7
Yehowa Hpe Hkum Tsup Ai Myit Masin Hte Nawku U!
7 Karai Kasang hpe myit masin mahkra hte nawku ai rai, n rai hpe chye na matu anhte marai hkum shagu tinang a masin salum hpe san jep mai ai. ‘Yehowa a sharawng awng lam lu na matu, jet ai nawku dawjau lam hpe makawp maga na matu, n kaja ai shingkang ka-up ai lam kaw na Karai a amyu masha ni hpe makawp maga na matu ngai dawdan da ai kun?’ “Hkawhkam jan” Mahka hpe ninghkap na matu Asa kade daram n-gun dating wa ra na hpe myit yu u. Mahka zawn masha hpe nang chye yang she chye na. Raitim, Asa a myit rawt ai lam hpe kasi la mai ai masa ni nga ai. Ga shadawn, nta masha, hku hkau ai manang langai, mara galaw nna myit malai n lu ai majaw shapraw hkrum ai nga yang gara hku galaw na? Shi hte matut mahkai lam jahkring kau na kun? Gara hku galaw na matu na a myit gaw shadut ya na kun?
it-1-E 184-185
Asa
Kalang marang Asa gaw nyan hpaji hte wenyi machye machyang n madun lu wa ai. Raitim, shi hta kaja ai atsam ningja ni hte teng man ai nawku dawjau lam a matu myit rawt ai lam nga ai. Dai majaw, shi mara galaw hkrup tim Yuda ni a sadi dung ai hkawhkam langai hku nna sawn la hkrum ai. (2Hl 15:17) Asa hkaw dung ai 41 ning gaw, Israela hkawhkam 8 re ai Yeroboam, Nadab, Basha, Ela, Zimri, Omri, Tibni (Omri hpe ninghkap nna Israela mung daw mi hpe uphkang wa ai wa), hte Ahab ni a uphkang ai shaning ni hte maren re. (1Hk 15:9, 25, 33; 16:8, 15, 16, 21, 23, 29) Asa si mat ai hpang, shi kasha Yehosahpat gaw hkawhkam byin wa ai.—1Hk 15:24.
Wenyi Sut Gan Ni
w98-BU 9/15 21-22
Na A Matu Karai Kasang Gaw Marai Hkum Langai Rai kun?
Ga shadawn, Yerihko mare hpe bai gawgap ai majaw hkrum sha na dam hte seng ai myihtoi ga hpe hti nna, hpring tsup wa ai lam hpe dinglik yu u. Yawshu 6:26 hta ndai hku tsun da ai: “Kadai wa rawt nna, Yerihko mare ndai bai de yang, Yehowa a man e dagam dala hkrum ai wa tai u ga; dai wa gaw, Kasha alat a baw hte npawt nhpang gaw nna, Kasha hpungdim hte mare chyinghka sharawt na wu ai, nga nna, dagam kau wu ai.” Shaning 500 daram na ai hpang, dai lam hpring tsup wa ai hpe 1 Hkawhkam 16:34 hta ndai hku hti lu ai: “Ahab a lakhtak e Beteli masha Hiela gaw Yerihko mare hpe bai de da wu ai: Yehowa gaw Nun a kasha Yawshu a n-gup hta tsun ai hte maren, shi gaw npawt gaw da yang shi a kasha alat Abiram si mat nna, mare chyinghka noi da yang, shi a kasha hpungdim Seguba si nang mat wa ai.” Tengman ai Karai Kasang langai sha dai zawn re ai myihtoi ga ni hpe shung ya lu nna, hpring tsup wa hkra galaw ya lu ai.
OCTOBER 3-9
KARAI A MUNGGA KAW NA SUT GAN NI | 1 HKAWHKAM 17-18
“Nanhte Gaw Lam Lahkawng A Lapran E Gade Na Hkra Hpat Wat Hkawm Nga Na Myit Ta?”
w17.03-BU 14 ¶6
Kamsham Ai Lam Madun U—Hpaji Rawng Ai Hku Dawdan U!
6 Israela amyu masha ni gaw, Ga Sadi Tawn Da Ai Mungdan hta shanu nga nna Yehowa hpe nawku na kun? Kaga hpara (ni) hpe nawku na kun? ngu ai ahkyak ai dawdan lam jahkrat ra wa ai. (Yawshu 24:15 hpe hti u.) Loi ai dawdan lam zawn raitim, asak hte seng ai lam re. Tara agyi ni prat hta mung, Israela ni gaw hpaji n rawng ai hku dawdan wa ma ai. Yehowa hpe kau da nna shut shai ai karai ni hpe nawku wa ma ai. (Trg 2:3, 11-23) Dawdan na matu ra wa ai masa hte seng nna labau shang mabyin langai hpe mung myit yu u. Yehowa hpe nawku na kun? Shut shai ai karai Bala hpe nawku na kun? ngu nna, Karai a amyu masha ni hpe myihtoi Elia asan sha san wa ai. (1 Hk 18:21) Myit ung ang taw ai majaw Israela ni hpe Elia mara shagun wa ai. Yehowa hpe nawku ai gaw, galoi mung hpaji rawng nna akyu jaw ai majaw, dawdan loi ai ngu na shadu chye ai. Sawn sumra chye ai atsam nga ai kadai mung, Bala maga lawm na n re. Raitim, Israela ni gaw ‘lam lahkawng a lapran hpatwat hkawm nga’ ma ai. Yehowa hpe nawku na matu, masha ni hpe Elia shadut wa ai gaw hpaji rawng ai.
ia-BU 88 ¶15
Tengman Ai Nawku Dawjau Lam Maga Shi Tsap Wa
15 Elia a ga hpe bai htang ai hku nna, Bala myihtoi ni gaw grau nna kajawng kaja byin wa nna “htung nga ai hte maren, tinang hkum hpe asai pru hkra, ri nhtu hte jahpye kau mu ai.” Raitim, hpa mung n laklai ai. “Htan ai wa mung kata, sawn nawn ai wa mung kadai n pra nga ai.” (1 Hk 18:28, 29) Bala hpara ngu ai gaw nga nan n nga ai. Masha ni hpe Yehowa kaw na tsan gang mat hkra Satan galaw da ai re. Yehowa hpe n re ai sha kaga langai ngai hpe lata na nga yang, myit ru hpa, kaya hpa ni sha byin wa na re.—Shakawn 25:3; 115:4-8 hpe hti u.
ia-BU 90 ¶18
Tengman Ai Nawku Dawjau Lam Maga Shi Tsap Wa
18 Elia garai akyu n hpyi shi yang masha hpawng gaw, Yehowa mung Bala zawn masu ai sha re kun? ngu na shadu yang shadu hkrup na re. Raitim, Elia akyu hpyi ngut ai hte kalang ta mahtai pru wa ai. “Shaloi Yehowa a wan di hkrat nna, wan nat hkungga hpe, hpun hpe, nlung ni hte shingbut hpe hkru kau ai hte, hka hkawng na ntsin hpe mung shahkyet kau wu ai” ngu Chyum Laika hta tsun da ai. (1 Hk 18:38) Grai mauhpa mahtai re. Dai shaloi masha ni gara hku bai htang ai kun?
Wenyi Sut Gan Ni
w08-BU 4/1 19, lawk
Shi Gaw La Yu Nna Myit Mada Wa
Elia Aten Hta Kade Na Hkra Jan Gri Wa Ai Kun?
Yehowa a myihtoi Elia gaw shaning na na jan gri ai lam kade n na yang htum sana ngu nna Hkawhkam Ahab hpe tsun wa ai. Jan gri na ngu na Elia shana ai aten kaw na hti yang “masum ning hta” dai zawn byin wa ai. (1 Hkawhkam 18:1) Yehowa marang jahtu ya na ngu Elia tsun nna kade n na yang, marang jahtu ya wa ai. 3 ning hpring ai shaloi, jan gri ai lam htum mat ai majaw, jan gri ai aten gaw 3 ning hta n jan ai ngu nkau mi sawn la na re. Raitim, “masum ning e shata kru tup” jan gri wa ai ngu Yesu hte Yaku tsun wa ai. (Luka 4:25; Yaku 5:17) Chyum Laika gaw shawng hpang n rap ra ai kun?
Tsep kawp n re. Moi na Israela mungdan hta, kahtet ta gaw aten galu nna shata kru daram na chye ai. Jan gri na ngu Ahab hpe Elia shana ai aten gaw, shawoi hta grau galu nna grai kahtet ai kahtet ta hta re. Teng sha nga yang, jan gri taw ai gaw lai wa sai shata 6 daram kaw na re. Jan gri na ngu Elia shana ai aten kaw na “masum ning hta” marang bai htu na ngu bai shana ai. Dai aten hta jan gri ai gaw 3 ning hte shata 6 daram rai sai. Hkarmela bum hta, chyam dinglik lam kaba hpe masha ni mu lu ai aten hta “masum ning e shata kru tup” hpring wa sai.
Ahab hpang de Elia shawng nnan sa ai aten hpe naw myit yu u. Bala hpe, kahtet ta htum ai aten hta marang jahtu ya na hpara, “sumwi jawn ai wa” ngu nna masha ni kam ma ai. Kahtet ta gaw shawoi na hta galu taw yang, masha ni gaw ‘Bala gara kaw rai? Gara aten hta marang jahtu ya na?’ ngu na san chye ma ai. Ngai n tsun yang gaw, marang mung n htu, mari mung n hkrat na ra ai ngu ai Elia shana ai lam a majaw, Bala nawku ai ni grai myit shanut mat ma ai.—1 Hkawhkam 17:1.
OCTOBER 10-16
KARAI A MUNGGA KAW NA SUT GAN NI | 1 HKAWHKAM 19-20
“Shalan Shabran Lam A Matu Yehowa Hpe Kamhpa U”
Myit Ru Myit Tsang Ai Shaloi Yehowa Hpe Kamhpa U
5 1 Hkawhkam 19:1-4 hpe hti u. Hkawhkam Jan Yezebela a sat na ngu jahkrit shama ai lam hpe Elia hkrit wa ai. Dai majaw, Bera-Sheba de hprawng mat wa ai. Shi grai myit daw myit hten wa ai majaw, “si mayu” ai ngu nna pyi hpyi shawn wa ai. Dai zawn hpa majaw hkamsha ai kun? Elia gaw n hkum tsup nna, anhte zawn hkamsha chye ai shinggyim masha sha re. (Yak 5:17) Shi grai myit ru myit tsang ai majaw, grai pu ba nga na re. San seng ai nawku dawjau lam rawt jat na matu shi shakut ai gaw kaman lila sha re, Israela ni mung rawt jat lam n nga ai ngu shi myit nga ai rai na re. Dai majaw, Yehowa hpe nawku ai gaw shi hkrai sha re ngu nna pyi hkamsha wa ai. (1 Hk 18:3, 4, 13; 19:10, 14) Sadi dung ai myihtoi wa dai hku myit ai hpe anhte mau na re. Raitim, Yehowa gaw Elia a hkamsha lam hpe chye na ya ai.
ia-BU 103 ¶13
Karai Kasang Kaw Na Shalan Shabran Lam Shi Lu Wa
13 Nam kaw na hpun npu hta dung nna, si na matu akyu hpyi nga ai Elia hpe lamu kaw na Yehowa mu ai shaloi gara hku hkamsha na kun? Tak yu pyi n ra ai. Elia yup pyaw mat ai hpang, Yehowa gaw lamu kasa langai dat dat ai. Lamu kasa gaw Elia hpe ayet sha jasu nna, “rawt u, shat sha u” ngu tsun ai. Elia mung rawt nna lamu kasa lajang da ya ai akahtet re ai muk hpe sha nna, hka lu dat ai. Lamu kasa hpe chyeju dum ga pyi Elia tsun ai kun? Elia lusha sha nna, bai yup pyaw mat ai ngu na sha Chyum Laika hta tsun da ai. Ga pyi n lu shaga hkra shi myit daw nga ai kun? Gara hku mi raitim, lamu kasa gaw shi hpe kalang bai jasu dat ai. Dai aten gaw jahpawt manap mai byin ai. Ndai kalang mung “rawt u, shat sha u, nang sa wa na lam gaw na a matu nau yak la nga ai” ngu Elia hpe tsun ai.—1 Hk 19:5-7.
ia-BU 106 ¶21
Karai Kasang Kaw Na Shalan Shabran Lam Shi Lu Wa
21 Dai shingra tara atsam ni hta Yehowa n nga ai ngu na Chyum Laika hta tsun da ai. Masha ni gaw Bala hpe “sumwi jawn ai wa” (sh) marang jahtu ya ai wa hku nna nawku ma tim, Yehowa chyawm gaw Bala zawn maumwi mausa kaw na shingra nat hpara n re ai hpe Elia chye da ai. Yehowa gaw, shingra tara hta mu lu ai mauhpa atsam ni hpe shabyin ya ai wa re. Hpan da lam yawng hta na grau ai wa mung re. Mu lu taw nga ai lamu pyi, Karai Kasang shanu nga lu hkra n dam lada ai. (1 Hk 8:27) Dai tengman ai lam ni gaw Elia hpe gara hku madi shadaw ya wa ai kun? Elia hkrit tsang wa ai hpe dum u. Raitim, shi maga hta chyahtum chyalai n-gun rawng ai Yehowa Karai Kasang nga ai majaw, Ahab hte Yezebela hpe hkrit na lam hpa n nga ai.—Shakawn 118:6 hpe hti u.
ia-BU 106 ¶22
Karai Kasang Kaw Na Shalan Shabran Lam Shi Lu Wa
22 Wan zim mat ai hpang makau grup yin gaw grai zim mat ai. Dai shaloi, “angwi sha nga ai nsen” langai Elia na dat ai. Dai nsen gaw, shi a hkamsha lam hpe bai tsun shangun ai majaw, kalang bai tsun dan ai. Dai hpang shi grai myit hkyemsa mat ai. Dai sha n-ga, “angwi sha nga ai nsen” madu matut tsun ai ga a majaw, Elia grau nna shalan shabran lu wa na gaw teng sha re. Elia gaw akyu n rawng ai wa n re ai lam, Yehowa shi hpe kam shangun ai. Gara hku na kun? Israela mung kaw na Bala nawku dawjau lam hpe yeng seng kau na matu, yaw shada da ai lam Elia hpe Yehowa tsun dan ai. Karai Kasang a yaw shada lam hte maren Elia matut galaw ai majaw, shi a galaw sa lam ni gaw kaman lila n byin wa ai. Dai sha n-ga, Yehowa gaw Elia hpe tup hkrak re ai lam matsun ni jaw nna bungli bai galaw shangun ai majaw, dai yaw shada lam awng dang ai hta Elia matut naw lawm nga ai.—1 Hk 19:12-17.
Wenyi Sut Gan Ni
w97-BU 11/1 31 ¶2
Tingkyeng Myit N Rawng Ai Hte Sadi Dung Ai A Kasi Ningli Langai
Dai ni aten hta Yehowa a mayam law law gaw, dai zawn sak jaw ai lam ni madun ma ai. Nkau gaw grai tsan ai shara hta kabu gara shiga hkaw tsun na matu (sh) Behtela nta masha ni hku nna magam gun na matu, shanhte a “yi hkauna” hte kan bau bungli ni hpe kau da wa ai. Nkau mi chyawm gaw, nawku hpung a gawgap bungli ni hta shang lawm na matu kaga buga de sa wa ma ai. Grit nem ai ngu masha law law sawn la ai bungli ni hpe hkap la wa ma ai. Raitim, Yehowa a matu magam gun nga ai yawng gaw, akyu n rawng ai bungli hpe galaw nga ai n re. Yehowa gaw shi a matu sharawng awng let magam gun nga ai ni hpe manu shadan nna shanhte a tingkyeng akyu n tam ai sak jaw ai lam ni hpe shaman chyeju jaw na re.—Marku 10:29, 30.
OCTOBER 17-23
KARAI A MUNGGA KAW NA SUT GAN NI | 1 KINGS 21-22
“Ahkang Aya Hpe Yehowa Gara Hku Lang Ai Hpe Kasi La U”
it-2-E 21
Yehowa A Hpyen Dap
Yawshu gaw, Yerihko mare makau hta lamu kasa langai hte hkrum ai. Israela maga na kun? Hpyen ni maga na kun? ngu nna shi hpe san ai. Shi ndai hku htai ai: ‘N rai, Yehowa a hpyen laba up ai bu re.’ (Ysh 5:13-15) Myihtoi Mihkala gaw, Hkawhkam Ahab hte Yehosahpat hpe ndai hku tsun ai: “Yehowa gaw shi a tingnyang hta dung nna, sumsing lamu na zaw nawng zaw wa ni, shi a hkra maga hte pai maga de tsap nga ma ai hpe, ngai mu nngai.” Yehowa a wenyi kasha ni hpe tsun mayu ai gaw dan dawng nga ai. (1Hk 22:19-21) Yehowa a hpyen dap ngu na shaga ai gaw htap htuk ai. Hpa majaw nga yang, lamu kasa dap ni hpe hkerubim ni, serahpim hte lamu kasa ni ngu nna ginhka lu ai sha n-ga (Esa 6:2, 3; Nin 3:24; Shr 5:11) hpung ni hku nna hpawng de da ai majaw re. Yesu Hkristu gaw “lamu kasa dap shi lahkawng n-ga” shaga lu ai ngu tsun wa ai. (Mat 26:53) Yehowa hpe Hezekia karum hpyi ai ga hta, Yehowa a sumsing tingnyang hpe malai tsun ai ga shaka sumpu hte de a ntsa na Hkerubim sumla hpe lakap nna, “Hkerubim ntsa e dung nga ai lsraela Karai Kasang Yehowa e” ngu shaga wa ai. (Esa 37:16; 1Sa 4:4; 2Sa 6:2 hte shingdaw yu u.) Elisha a hkrit kajawng taw ai mayam gaw, Elisha a grupyin na bum ni hpe shinggrup da ai “wan gumra hte wan leng ni hpring chyat nga” ai Yehowa lamu kasa hpyen dap hpe mu ai majaw kam ai myit bai nga wa ai.—2Hk 6:15-17.
‘Lasha Nlang Hte A Baw Gaw Hkristu Rai Nga Ai’
9 Shagrit shanem ai lam. Yehowa gaw ninggawn tawa hta hpaji rawng dik htum raitim, shi a mayam ni a ningmu hpe madat ya ai. (Nin 18:23, 24, 32) Hpaji jaw na ahkang mung jaw ai. (1 Hk 22:19-22) Shi nan hkum tsup ai raitim, anhte hkum tsup na hpe n myit mada ai. Shi hpe nawku nga ai n hkum tsup ai ni hpe awng dang hkra karum ya ai. (Shk 113:6-8) Chyum Laika hta Yehowa hpe “karum ai wa” ngu nna tsun da ai. (Shk 27:9; Heb 13:6) Yehowa a shagrit shanem ai lam a majaw sha, grau htum ai bungli hpe galaw lu wa ai re ai hpe Hkawhkam Dawi yin la wa ai.—2 Sa 22:36.
it-2-E 245
Masu Ga
Yehowa gaw masu magaw ga ra sharawng ai ni hpe “sawt ai lam hpe shanhte kam sham” na ahkang jaw kau ai. Shanhte gaw Yesu Hkristu hte seng ai kabu gara shiga a malai, masu ga hpe kam mat ma ai. (2Ht 2:9-12, JCLB) Israela Hkawhkam Ahab a mabyin gaw dai lam hpe madun dan ai. Ramot-gilead mare majan hta Ahab shoihpa hkrum na ngu nna, Yehowa a myihtoi Mihkala tau hkrau tsun da ai. Masu magaw tsun ai myihtoi ni chyawm gaw, awng dang na ngu na ama hkam ma ai. Mihkala mu wa ai shingran hta, Ahab a “myihtoi ni mahkra a n-gup hta masu ai wenyi bang da” na matu, lamu kasa langai hpe Yehowa ahkang jaw dat ai. Myihtoi ni gaw tengman ai lam hpe n tsun ai sha, shanhte tsun mayu ai hpe tsun na matu, Ahab na mayu ai hpe sha tsun na matu lamu kasa galaw dat ai lachyum re. Ahab gaw myihtoi ni a hkalem ai lam hkrum wa ai. Dai majaw asak pyi jaw kau ra ai.—1Hk 22:1-38; 2Hl 18.
Wenyi Sut Gan Ni
Jet Ai Myit Malai Ngu Ai Gaw Hpa Rai Kun?
4 Hpang jahtum hta, Yehowa a myit galu ai lam htum mat ai. Ahab hte Yezebela hpe ari jaw na lam, amyu ting sat hkrum na lam, Elia hpe sa tsun shangun ai. Elia tsun ai ga a majaw, Ahab myit grai hkra machyi mat ai. Gumrawng ai hkawhkam “myit nem” mat ai gaw mauhpa re.—1 Hk 21:19-29.
5 Ndai kalang hta, Ahab myit nem mat tim, hpang hta bai galaw ai lam ni gaw, teng sha myit malai n lu ai hpe madun ai. Mungdan kaw na Bala nawku ai lam hpe n yeng seng kau ai. Yehowa a nawku dawjau lam hpe n-gun n jaw ai. Teng sha myit malai n lu ai hpe kaga galaw ai lam ni mung madun nga ai.
6 Hpang de, Suri ni hpe rau gasat na matu Yuda mung na kaja ai Hkawhkam Yehosahpat hpe Ahab saw shaga ai. Majan n gasat shi yang, Yehowa a myihtoi hpe san na matu, Yehosahpat hpaji jaw ai. Nnan hta Ahab n hkap la nna, ndai hku tsun ai: “Yehowa hpe san yu lu na, . . . langai mi naw nga ai: rai ti mung, dai wa hpe ngai n dawng we ai; shi nye a lam n kaja ai hku hkrai hkaw ya ya re ai.” Dai wa gaw myihtoi Mihka re. Hpa mi raitim, shi hpe san dat ai. Ahab shadu da ai hte maren, n kaja ai shiga sha na lu ai. Dai pyi, mara raw ya na matu, Yehowa hpe hpyi shawn na malai, myihtoi hpe htawng jahkrat kau ai. (1 Hk 22:7-9, 23, 27) Myihtoi hpe htawng jahkrat lu tim, myihtoi ga n hpring tsup hkra gaw Ahab n lu galaw ai. Majan hta Ahab si mat ai.—1 Hk 22:34-38.
OCTOBER 24-30
KARAI A MUNGGA KAW NA SUT GAN NI | 2 HKAWHKAM 1-2
“Shaman Shakyang Ai Lam Hta Kaja Ai Kasi Ningli”
w15-BU 4/15 13 ¶15
Atsam Hpring Wa Hkra Kaga Ni Hpe Myitsu Salang Ni Shaman Ya Ai Lam
15 Elisha a mabyin gaw, dai ni aten hta mahkrum madup nga ai myitsu salang ni hpe, hpunau ni hkungga lara na matu ahkyak ai lam sharin ya ai. Elia hte Elisha gaw Yerihko mare hta nga ai myihtoi ni hte hkrum ngut ai hpang, Yawdan hka makau du wa ma ai. Dai hpang, “Elia gaw shi a hpajawng hpe la katsu nhtawm, hka hpe kayat nna, hka gaw gade de ga karan mat wa ai.” Lahkawng yan gaw, hkraw hkun ai Yawdan hkarang hpe rap nna ga shaga let hkawm wa ma ai. Elisha gaw shi sara tsun matsun hpe atsawm madat nna matut sharin la nga ai. Yawng chye sai ngu na galoi mung n sawn la wa ai. Dai hpang, Elia gaw bungsha hte shaga la hkrum ai. Elisha mung Yawdan hka hkin gau de bai hkawm wa ai. Elia a hpajawng hte hka hpe kayat nna “Elia a Karai Kasang Yehowa gaw kanang rai nga a ta?” ngu tsun ai shaloi, hka lahkawng brang karan mat ai.—2 Hk 2:8-14.
w15-BU 4/15 14 ¶16
Atsam Hpring Wa Hkra Kaga Ni Hpe Myitsu Salang Ni Shaman Ya Ai Lam
16 Elisha a shawng nnan na mauhpa amu gaw, Elia a hpang jahtum mauhpa a mu hte tup hkrak bung taw ai lam sadi hkrup ai kun? Dai lam gaw hpa hpe sharin ya ai kun? Ya aten hta tinang gaw sara rai mat sai majaw Elia galaw wa ai ni hpe galai shai kau ra ai ngu ai myit jasat Elisha hta n nga wa ai. De a malai, Elia a galaw sa lam ni hpe kasi la wa ai. Dai hku nna Elia hpe hkungga ai lam madun wa ai. Dai lam a majaw kaga myihtoi ni mung Elisha hpe kam wa ai. (2 Hk 2:15) Elisha gaw myihtoi hku nna shaning 60 magam gun wa ai. Elia hta na mauhpa amu grau galaw lu ai atsam Yehowa jaw wa ai. Dai labau kaw na, dai ni aten hta shaman shakyang ai lam hkam la nga ai ni hpa sharin la lu ai kun?
Wenyi Sut Gan Ni
w05-BU 8/1 9 ¶1
2 Hkawhkam Laika Kaw Na Dan Dawng Ai Lam Ni
2:11—“Bungsha hte” Elia lung mat ai “sumsing lamu” gaw hpa kun? Dai gaw, ninggawn tawa hte grai tsan ai shara n re ai zawn, Karai Kasang hte shi a lamu kasa ni shanu nga ai shara mung n re. (Tara Jahprang 4:19; Shakawn 11:4; Mahte 6:9; 18:10) Elia lung mat wa ai “sumsing lamu” gaw, nbung shim she re. (Shakawn 78:26; Mahte 6:26) Elia gaw wan gumra, wan leng hte mungkan a nbung hpe lai nna, mungkan ga a kaga shara langai de htawt hkrum ai. Dai hta aten na na matut asak hkrung wa ai. Shaning ni na ai hpang, Elia gaw Yuda hkawhkam Yehoram hpang de laika langai sa wa ai.—2 Hkawhkam Labau 21:1, 12-15.
OCTOBER 31–NOVEMBER 6
KARAI A MUNGGA KAW NA SUT GAN NI | 2 HKAWHKAM 3-4
“Na Nsha Hpe Pawn La U”
“Shi Bai Hkrung Rawt Na Hpe Ngai Chye Ai”
7 Chyum Laika hta tsun da ai nambat lahkawng na hkrung rawt ai lam gaw, myihtoi Elisha hku nna galaw wa ai lam re. Shunem mare na Israela num langai hta kasha n nga ai. Shi gaw Elisha hpe manam daw kam ai lam madun wa ai majaw, Yehowa gaw dai num hte asak kaba sai shi a madu wa hpe kasha langai shaman chyeju jaw wa ai. Shaning loi mi na ai hpang, dai ma gaw si mat ai. Kanu kade daram yawn na hpe shingran yu u. Shi grai yawn ai majaw, Elisha hpe tam na matu deng 19 tsan ai Hkarmela Bum de sa wa ai. Elisha gaw shi a shangun ma Gehazi hpe Shunem mare de shawng sa nna dai ma hpe jahkrung ya na matu shangun dat ai. Raitim, Gehazi gaw asak bai hkrung hkra n lu galaw ya wa ai. Dai hpang, yawn hkyen nga ai kanu gaw Elisha hte arau nta de du wa ai.—2 Hkawhkam 4:8-31.
“Shi Bai Hkrung Rawt Na Hpe Ngai Chye Ai”
8 Elisha gaw, dai ma a moi mang tawn da ai nta kata de shang nna akyu hpyi ai. Yehowa gaw Elisha a akyu hpyi ga hpe madat ya nna, mauhpa lam hte ma hpe asak bai jahkrung ya wa ai. Kanu gaw, shi a ma asak bai hkrung wa ai hpe mu ai shaloi, grai kabu mat ai. (2 Hkawhkam 4:32-37 hpe hti u.) Shi gaw Hana a akyu hpyi ga hpe dum ai mung mai byin ai. Hana gaw, kasha Samuela hpe shaman chyeju hku nna, Yehowa garai n jaw shi ai aten du hkra, ma n lu wa ai. Yehowa gaw “katsan ga de jahkrat kau ai hte sharawt la ai wa rai nga ai” nga nna Yehowa hpe Hana shakawn wa ai. (1 Samuela 2:6) Shunem mare na ma kasha hpe bai jahkrung ya ai hku nna, Karai Kasang gaw si mat ai ni hpe asak bai hkrung hkra galaw ya lu ai atsam nga ai hpe sakse madun wa ai.
Wenyi Sut Gan Ni
it-2-E 697 ¶2
Myihtoi
“Myihtoi ma ni.” “Myihtoi ma ni” ngu ai gaw, bungli a matu lam matsun ya ai jawng (sh) myihtoi hpung hte arau galaw ai ni hpe tsun ai re. Behtela, Yerihko hte Gilgala hta dai zawn re ai myihtoi hpung ni nga ai. (2Hk 2:3, 5; 4:38; 1Sa 10:5, 10 hte shingdaw yu u.) Samuela gaw Rama hta myihtoi hpung hpe woi awn wa nna (1Sa 19:19, 20), Elisha mung shi aten hta dai zawn woi awn wa na masa nga ai. (2Hk 4:38; 6:1-3; 1Hk 18:13 hte shingdaw yu u.) Shanhte nga ai shara hte lang ai hkingrai ni gaw, shanhte a prat hpe asan sha nga wa ai lam madun dan ai. Shara hte malu masha ni hpe law malawng jawm lang tim, myihtoi lit ni gun na matu gaw langai hpra hkawm sa ma ai.—1Hk 20:35-42; 2Hk 4:1, 2, 39; 6:1-7; 9:1, 2.