ESITA
1 Yu ĩndĩ, mĩthenyanĩ ya Aasuelo,* nake nĩ Aasuelo ũla wasumbĩkĩte isio sya nthĩ* 127 kuma India nginya Ethiovia,* 2 ĩvindanĩ yĩla Mũsumbĩ Aasuelo wekalĩle kĩvĩla kyake kya ũsumbĩ ngomenĩ* ya Susani,* 3 mwakanĩ wa katatũ wa kũsumbĩka kwake, nĩwoombanisye kyathĩ kwondũ wa anene make onthe me mbee ũsumbĩnĩ na athũkũmi make onthe. Na asikalĩ ma ita sya Velisia na Metia, andũ me ndaĩa, na anene ma isio sya nthĩ* maĩ mbee wake, 4 na amonyʼa ũthwii wa ũsumbĩ wake wĩ nguma vamwe na ndaĩa na wanake wa ũnene wake kwa mĩthenya mingĩ, mĩthenya 180. 5 Na ĩtina wa mĩthenya ĩsu, mũsumbĩ oombanyʼa kyathĩ kĩnene kya mĩthenya mũonza kwondũ wa andũ onthe ala maĩ ngomenĩ* ya Susani,* kuma ũla mũnene nginya ũla mũnini, na kyathĩ kĩu kyeekĩwa kĩwanzanĩ kya mũũnda wa nyũmba ya mũsumbĩ. 6 Vaĩ itambaa sya katane, itambaa sya vamba mũseo, na itambaa sya langi wa mbuluu syooveewe makandanĩ matumĩtwe na itambaa nzeo, mĩkwa ya wʼĩa mũkundye langi wa nzambalaũ yooveewe ngomenĩ sya vetha, ituĩ sya mavia manake, na ivĩla sya thaavu na vetha, ila syaiĩtwe vandũ valanĩtwʼe mavia matune manake, mavia meũ manake, mavia mailye lũlũ, na mavia maiũ manake.
7 Mbinyu yeekĩĩtwe ikombenĩ sya* thaavu; kĩla kĩkombe kyaĩ kĩvathũkanyʼo na kĩla kĩngĩ, na mbinyu ya mũsumbĩ yaĩ mbingĩ mũno, kwĩanana na ũtonyi wa mũsumbĩ. 8 Nũndũ wa mwĩao ũla waumĩtwʼe, vai mũndũ wathingʼĩĩawʼa* kũnywʼa, nĩkwĩthĩwa mũsumbĩ nĩwavangĩte na anene ma nyũmba yake ya ũsumbĩ kana kĩla mũndũ eĩthĩwa na ũthasyo wa kwĩka ũndũ ũkwenda.
9 O na ĩngĩ, Vasiti mũka wa mũsumbĩ nĩwoombanisye kyathĩ kwondũ wa aka nyũmbanĩ ya Mũsumbĩ Aasuelo.
10 Na mũthenyanĩ wa mũonza, ĩvindanĩ yĩla ngoo ya mũsumbĩ yaĩ na ũtanu nũndũ wa mbinyu, aneena na Meumani, Mbisitha, Alivona, Mbikitha, Avakitha, Nzethali, na Kalikasi, aũme mũonza maĩ na ũkũmũ nyũmbanĩ ya mũsumbĩ, ala mamũthũkũmaa Mũsumbĩ Aasuelo, na amea 11 maete Vasiti mũka wa mũsumbĩ mbee wake avwʼĩkĩtwe mũtwenĩ wake kĩtambaa kyanake kya kĩ-ũsumbĩ, nĩ kana onyʼe andũ vamwe na anene me mbee ũsumbĩnĩ wanake wake, nĩkwĩthĩwa aĩ mwanake mũno. 12 Ĩndĩ Vasiti mũka wa mũsumbĩ nĩwaemie ĩngĩ na ĩngĩ kũthi; nĩwaleile kũatĩĩa mwĩao wa mũsumbĩ, ũla watũmanĩte atavwʼe nĩ ala aũme maĩ na ũkũmũ nyũmbanĩ yake. Na nũndũ wa ũu, mũsumbĩ athata mũno, na ũthilĩku wake wakana nthĩnĩ wake.
13 Na ĩndĩ mũsumbĩ aneena na aũme oĩ ala maĩ na ũmanyi ĩũlũ wa ũndũ kweekawa tene* (nĩkwĩthĩwa ũu nĩwʼo mũsumbĩ waetae maũndũ make onthe mbee wa onthe ala meesĩ mĩao nesa na ũndũ makoani masilawa, 14 na ala maĩ vakuvĩ vyũ nake maĩ Kalisena, Sethali, Atimatha, Talisisi, Melesi, Malisena, na Memukani, anene mũonza maĩ mbee ũsumbĩnĩ wa Velisia na Metia, ala maĩ matonya kũthengeea mũsumbĩ na maĩ na ũkũmũ ũla mũnene vyũ ũsumbĩnĩ). 15 Na mũsumbĩ amakũlya: “Kwosana na mĩao, Vasiti mũka wa mũsumbĩ aĩle kwĩkwa ata nũndũ ndanewʼa mwĩao wa Mũsumbĩ Aasuelo, ũla ũtũmanie atavwʼe nĩ aũme me na ũkũmũ nyũmbanĩ ya mũsumbĩ?”
16 Nĩvo ĩndĩ Memukani waneenie mbee wa mũsumbĩ na anene me mbee ũsumbĩnĩ asya: “Vasiti mũka wa mũsumbĩ ndavĩtĩsye o mũsumbĩ e weka, ĩndĩ avĩtĩsye anene onthe me mbee ũsumbĩnĩ na andũ onthe ala me isionĩ syonthe* sya Mũsumbĩ Aasuelo. 17 Nĩkwĩthĩwa ũndũ ũsu mũka wa mũsumbĩ wĩkĩte nũũmanyĩka nĩ aka onthe ala atwae, na makavũthya aũme moo na mayasya, ‘Mũsumbĩ Aasuelo nĩwaisye Vasiti mũka wa mũsumbĩ aetwe mbee wake, ĩndĩ alea kũthi.’ 18 Ũmũnthĩ ũũ, iveti sya anene me mbee ũsumbĩnĩ wa Velisia na Metia ila syĩsĩ ĩũlũ wa ũndũ ũũ mũka wa mũsumbĩ wĩkĩte niũneena na aũme moo ĩũlũ wa ũndũ ũũ, na ũndũ ũsu nũkũete kĩvũthya kingĩ na ũthatu mwingĩ. 19 Ethĩwa nĩ ũseo methonĩ maku, we mũsumbĩ, eka vaumwʼe mwĩao umĩte kwa mũsumbĩ na ũiandĩkwa mĩaonĩ ya Velisia na Metia, ĩla ĩtamba kũvĩndũka, waĩtye kana Vasiti ndaĩlĩte ĩngĩ nongi kũka mbee wa Mũsumbĩ Aasuelo; na eka mũsumbĩ anenge mũndũ mũka ũngĩ mũseango kwĩ we kĩanda kyake kya kĩ-ũsumbĩ. 20 Na mwĩao ũsu wa mũsumbĩ wanyaĩĩka isionĩ syonthe ũsumbĩnĩ waku mũnene, iveti syonthe niũnenga aũme masyo ndaĩa, kuma ũla mũnene nginya ũla mũnini.”
21 Ũndũ ũsu nĩwamwendeeisye mũsumbĩ na anene ala maĩ mbee ũsumbĩnĩ, na mũsumbĩ eeka o ũndũ Memukani waisye. 22 Na kwoou atũma valũa isionĩ syonthe* sya mũsumbĩ, kĩla kĩsio* kwosana na mũandĩkĩle wakyo* na kĩla ũko wa andũ kwosana na kĩthyomo kyoo; valũa isu syaeleetye kana kĩla mũndũũme eĩthĩwa e vwana* nyũmbanĩ yake mwene na akaneenaa kĩthyomo kya andũ make mwene.
2 Ĩtina wa maũndũ asu, ĩvinda yĩla ũthatu wa Mũsumbĩ Aasuelo waĩ ũnaoleka, nĩwalilikanile kĩla Vasiti weekĩte na ũtwi ũla weekĩtwe ĩũlũ wake. 2 Na ĩndĩ aũme ala mamũthũkũmaa mũsumbĩ mamwĩa: “Yu mũsumbĩ nĩwaĩle kũmanthĩwa eĩtu anake mataakoma na mũndũũme. 3 Kwoou mũsumbĩ nanyuve anene isionĩ syonthe* sya ũsumbĩ wake nĩ kana mombanĩsye eĩtu onthe anake ala mataakoma na mũndũũme ngomenĩ* ya Susani,* nyũmbanĩ ya aka. Na eka masũvĩwe nĩ Ekai mũthũkũmi* wa mũsumbĩ ũla ũũngamĩe nyũmba ya aka, na nĩmanakavwʼe mĩĩ yoo na mauta me mũuke mũseo.* 4 Na ĩndĩ mwĩĩtu ũla ũkendeesya vyũ methonĩ ma mũsumbĩ, ũsu enyuvwa ose kĩanda kya mũka wa mũsumbĩ vandũ va Vasiti.” Na ũndũ ũsu wamwendeesya mũsumbĩ, na ũu nowʼo weekie.
5 Kwaĩ mũndũũme ũmwe Mũyuti ngomenĩ* ya Susani* weetawa Molitekai, nake aĩ mwana wa Yaili mwana wa Simei mwana wa Kisi, ũla waĩ Mũmbenyamini. 6 Mũndũũme ũsu aĩ ũmwe katĩ wa andũ ala moosetwe ta mũtavo kuma Yelusalemu vamwe na Mũsumbĩ Yekonia* wa Yuta, ũla woosetwe ta mũtavo nĩ Mũsumbĩ Nevukatinesa wa Mbavilonĩ. 7 Molitekai aĩ mũei* wa Atasa,* nake nĩ Esita, mwĩĩtu wa mwendwʼa-ĩthe* wake, na amũeaa nũndũ ndaĩ na ĩthe kana inyia. Mwĩĩtu ũsu aĩ mwanake na aĩ mũmbe nesa, na Molitekai nĩwamwosie amũee ta mwĩĩtu wake ĩtina wa kũkwʼĩĩwa nĩ ĩthe na inyia. 8 Yĩla andũ matangaasĩiwe ndeto ya mũsumbĩ na mwĩao ũla waumĩtye, na yĩla eĩtu aingĩ moombaniwʼe na matwawa ngomenĩ* ya Susani* na manenganwe mokonĩ ma Ekai, o nake Esita nĩwoosiwe na atwawa nyũmbanĩ ya mũsumbĩ na anenganwe mokonĩ ma Ekai, ũla waĩ mũũngamĩi wa nyũmba ya aka.
9 Yu ĩndĩ, Ekai nĩwendeeiwʼe nĩ Esita na Esita oona ũseo methonĩ make,* na kwoou ate kweteela nĩwavangĩthisye ambĩĩe kwanakavwʼa mwĩĩ wake na mauta me mũuke mũseo* na ainengawe lĩu ũla mũseo, na amũnyuvĩa eĩtu mũonza kuma nyũmbanĩ ya mũsumbĩ nĩ kana mamũthũkũmae. O na ĩngĩ, nĩwoosie Esita vamwe na eĩtu ala mamũthũkũmaa na amathamĩĩsya vandũnĩ vala vaseo vyũ nyũmbanĩ ya aka. 10 Ĩndĩ Esita ndaaweta ũndũ o na ũmwe ĩũlũ wa ũko wake kana andũ ma mũsyĩ woo, nĩkwĩthĩwa Molitekai nĩwamwĩaĩĩte akamwĩa ndakaatavye mũndũ o na ũmwe ĩũlũ wa ũndũ ũsu. 11 Kĩla mũthenya Molitekai nĩwookaa akesĩla mbee wa kĩwanza kya nyũmba ya aka nĩ kana amanye ethĩwa Esita no mũima na aimanya ũndũ maũndũ make maendeee.
12 Ĩtina wa eĩtu asu kwanakavwʼa mĩĩ yoo* kwa myei 12 ĩla mavangĩĩwe, kĩla ũmwe woo nĩwaendaa mbee wa Mũsumbĩ Aasuelo, nĩkwĩthĩwa yĩu nĩyo ĩvinda yĩla maaĩle kũmina mayanakavwʼa mĩĩ yoo;* maaĩle kwanakavwʼa kwa myei thanthatũ na mauta ma manemane na myei thanthatũ na mauta ma seli vamwe na mauta angĩ ma kwanakavya mwĩĩ.* 13 Ĩtina wa ũu, mwĩĩtu nĩweethĩawa eyũmbanĩtye kũthi vala ve mũsumbĩ, na nĩwanengawe kyonthe kĩla weetya yĩla ũkuma nyũmbanĩ ya aka nĩ kana athi nyũmbanĩ ya mũsumbĩ. 14 Aendaa ĩ ya wĩoo na kwakya aisyoka nyũmbanĩ ya kelĩ ya aka, e mokonĩ ma Saasikasi mũthũkũmi* wa mũsumbĩ, ũla wasũvĩaa iveti syake sya ndũsyo.* Na mwĩĩtu ũsu ndaĩ asyoka ĩngĩ ate o ethĩwa mũsumbĩ nĩwendeewʼa nĩwe mũno na nĩweetwa na ĩsyĩtwa asyoke ĩngĩ.
15 Yĩla Esita mwĩĩtu wa Aviaili mwendwʼa-ĩthe* wa Molitekai, ũla Molitekai wamwosete akamũea ta mwĩĩtu wake, wavikĩiwe nĩ ĩvinda ya kũlika mbee wa mũsumbĩ, ndaaĩtya kĩndũ kĩngĩ eka o kĩla watavĩtwʼe nĩ Ekai mũthũkũmi* wa mũsumbĩ, ũla waũngamĩe nyũmba ya aka. (Ĩvindanĩ yĩu yonthe Esita nĩwendeeasya methonĩ ma kĩla mũndũ wamwona.) 16 Esita atwaiwe vala ve Mũsumbĩ Aasuelo nyũmbanĩ yake ya ũsumbĩ mweinĩ wa ĩkũmi, nawʼo nĩ mwei wa Tevethi,* mwakanĩ wa mũonza wa kũsumbĩka kwake. 17 Na mũsumbĩ amwenda Esita mũno kwĩ aka ala angĩ onthe, na Esita oona ũseo methonĩ make na eetĩkĩlĩka* kwĩ eĩtu asu angĩ mataakoma na mũndũũme. Na kwoou amũvwʼĩka mũtwenĩ wake kĩtambaa kyanake kya kĩ-ũsumbĩ na amũnyuva ose mwanya wa Vasiti. 18 Na mũsumbĩ oombanyʼa kyathĩ kĩnene kwondũ wa anene make onthe me mbee ũsumbĩnĩ na athũkũmi make; kyaĩ kyathĩ kya Esita. Nĩvo ĩndĩ watangaasie ũthasyo kwondũ wa isio syonthe sya nthĩ* na anengane mĩthĩnzĩo kwĩanana na ũtonyi wa mũsumbĩ.
19 Yu ĩndĩ, ĩvinda yĩla eĩtu* moombaniwʼe ĩngĩ ĩvinda ya kelĩ, Molitekai ekalĩte mũvĩanĩ wa mũsumbĩ. 20 Esita ndaaweta ũndũ o na ũmwe ĩũlũ wa andũ ma mũsyĩ woo na ũko wake, o tondũ Molitekai wamwĩaĩĩte; nĩwaendeeie kwĩka o kĩla Molitekai wamũtavĩtye, o tondũ weekaa yĩla waĩ ungu wake.
21 Mĩthenyanĩ ĩsu, yĩla Molitekai wekalĩte mũvĩanĩ wa mũsumbĩ, Mbikithani na Telesi, aũme elĩ maĩ na ũkũmũ nyũmbanĩ ya mũsumbĩ, ala maĩ asũvĩi ma mũomonĩ, nĩmathatie na mavangĩthya mũvango wa kũmũmina* Mũsumbĩ Aasuelo. 22 Ĩndĩ Molitekai nĩwamanyie ũndũ ũsu, na vau kwa vau atavya Esita mũka wa mũsumbĩ. Na ĩndĩ Esita aneena na mũsumbĩ kwondũ wa Molitekai. 23 Na ũkunĩkĩli weekwa ĩũlũ wa ũndũ ũsu na mũthya wesa kũĩkĩĩthwʼa kana nĩ wa wʼo, na aũme asu elĩ masũwʼa mũtĩnĩ; na maũndũ asu onthe maandĩkwa ĩvukunĩ ya ngewa ya mavinda mũsumbĩ ene.
3 Ĩtina wa maũndũ asu, Mũsumbĩ Aasuelo nĩwamũnenevisye Amani mwana wa Ametatha, ũla waĩ Mũakaki, na ambatya kĩvĩla kyake ĩũlũ wa anene me mbee ũsumbĩnĩ ala maĩ vamwe nake. 2 Na athũkũmi onthe ma mũsumbĩ ala maĩ mũvĩanĩ wa mũsumbĩ nĩmakumanaa nginya nthĩ na makavalũka mbee wa Amani, nĩkwĩthĩwa ũu nĩwʼo mũsumbĩ weeaĩte ĩũlũ wake. Ĩndĩ Molitekai ndaaĩtĩkĩla kũmũkumanĩa kana kũvalũka mbee wake. 3 Na kwoou athũkũmi ma mũsumbĩ ala maĩ mũvĩanĩ wa mũsumbĩ mamũkũlya Molitekai: “Nĩkĩ ũũvũthĩĩsya mwĩao wa mũsumbĩ?” 4 Kĩla mũthenya nĩmamũkũlasya ĩũlũ wa ũndũ ũsu, ĩndĩ ndaamethukĩĩsya. Na ĩndĩ meea Amani asisye kana mwĩkalĩle wa Molitekai nũkwĩtĩkĩlĩka; nĩkwĩthĩwa Molitekai nĩwamatavĩtye kana aĩ Mũyuti.
5 Yĩla Amani woonie kana Molitekai nĩwalea kũmũkumanĩa na kũvalũka mbee wake, nĩwathilĩkile mũno. 6 Ĩndĩ Amani eewie ateanĩwa no kũmina* Molitekai e weka, nĩkwĩthĩwa nĩmamũtavĩtye ĩũlũ wa ũko wa Molitekai. Na kwoou Amani ambĩĩa kũmantha ũndũ ũkũmina Ayuti onthe ala maĩ ũsumbĩnĩ wʼonthe wa Aasuelo, andũ onthe ma ũko wa Molitekai.
7 Mweinĩ wa mbee, nawʼo nĩ mwei wa Nisani,* mwakanĩ wa 12 wa Mũsumbĩ Aasuelo, nĩmakũnĩthisye Vuli (kana Kula) mbee wa Amani nĩ kana matwʼe mũthenya na mwei, na kula yavalũkĩla mwei wa 12, nawʼo nĩ mwei wa Atali.* 8 Na ĩndĩ Amani amwĩa Mũsumbĩ Aasuelo: “Ve ũko wa andũ manyaĩĩkĩte katĩ wa andũ onthe ala me isionĩ* sya ũsumbĩ waku, ala mĩao yoo yĩ kĩvathũkanyʼo na ya andũ ala angĩ onthe; na maiatĩĩaa mĩao yaku we mũsumbĩ, na andũ asu maendeea kũekwa, ndwĩona ũseo o na ũmwe nũndũ woo, we mũsumbĩ. 9 Yu ĩndĩ, ethĩwa ũndũ ũũ nũũkwendeesya, we mũsumbĩ, eka kũvĩtũkĩthwʼe ũtwʼĩo na ũiandĩkwa waĩtye kana andũ aa nĩmaĩle kũminwa. Na nĩngũĩva anene talendi 10,000* sya vetha nĩ kana syĩkĩwe kĩnandũnĩ kya mũsumbĩ.”*
10 Nĩvo ĩndĩ mũsumbĩ waumisye mbete yake ya kwĩkĩa mũulĩ kuma kwʼokonĩ kwake na amĩnenga Amani mwana wa Ametatha, ũla waĩ Mũakaki na mũmaitha wa Ayuti. 11 Na mũsumbĩ amwĩa Amani: “Nĩwanengwa vetha na andũ; ĩka ũla ũkwona waĩle.” 12 Na aandĩki ma mũsumbĩ meetwa mũthenyanĩ wa 13 wa mwei wa mbee. Na maandĩka maũndũ onthe ala Amani weeaĩĩte anene ma makavana ma mũsumbĩ, makavana ma isio sya nthĩ,* na anene me mbee ũsumbĩnĩ ala matongoesye ngo sya andũ isionĩ syĩ kĩvathũkanyʼo, kĩla kĩsio* na mũandĩkĩle wakyo* na kĩla ũko wa andũ kwosana na kĩthyomo kyoo. Valũa ũsu nĩwaandĩkiwe ĩsyĩtwanĩ ya Mũsumbĩ Aasuelo na wavingwa na mũulĩ wa mbete ya mũsumbĩ.
13 Na ĩndĩ mavalũa asu manengwa atũmwa mamatwae isionĩ syonthe* sya mũsumbĩ; mavalũa asu maumĩtye mwĩao Ayuti onthe ma mũika na akũũ, syana na iveti, moawe, manangwe, na maiminwa na mũthenya ũmwe, mũthenyanĩ wa 13 wa mwei wa 12, nawʼo nĩ mwei wa Atali, na maivenwa malĩ yoo. 14 Isio syonthe* nĩsyaaĩlĩte kũnengwa valũa ũsu nĩ kana wĩthĩwe ta mwĩao na andũ onthe maitavwʼa mwĩao ũsu, nĩ kana meyũmbanĩsye mũthenya ũsu. 15 Atũmwa asu nĩmaendie na mĩtũkĩ na meeka ũndũ mũsumbĩ weeaĩte; na mwĩao wavĩtũkĩthwʼa ngomenĩ* ya Susani.* Na mũsumbĩ na Amani mekala nthĩ manywʼe, ĩndĩ andũ ndũanĩ ya Susani* maĩ avũavũanu.
4 Yĩla Molitekai wamanyie kyonthe kĩla kyaĩ kĩneekĩka, nĩwatembũie ngũa syake na eekĩa ngũa ya ĩkunia na eeyũmba mũu. Na athi nginya katĩkatĩ wa ndũa, aĩĩte na wasya mũnene kĩĩo kĩ woo. 2 Nĩwavikie mũvĩanĩ wa mũsumbĩ ĩndĩ ndaavĩtũka vau, nũndũ vai mũndũ waĩ etĩkĩlwʼa kũlika mũvĩanĩ wa mũsumbĩ ekĩĩte ngũa ya ĩkunia. 3 Na isionĩ syonthe sya nthĩ* kũla ndeto ya mũsumbĩ na mwĩao wake wavikĩte, kwaĩ na kĩmeto kingĩ katĩ wa Ayuti, o vamwe na kũtĩĩa kũya na kũĩa na kua mbu. Na aingĩ nĩmakomaa nthĩ makunianĩ na mũunĩ. 4 Yĩla eĩtu ala mamũthũkũmaa Esita na athũkũmi make aũme* malikile na mamũtavya maũndũ asu, Esita nĩwathĩnĩkie mũno. Na atũmana ngũa itwaĩwe Molitekai nĩ kana asyĩkĩe vandũ va kwĩkala ekĩĩte ngũa ya ĩkunia, ĩndĩ ailea. 5 Na kwoou Esita amwĩta Athaki, ũmwe wa athũkũmi aũme* ma mũsumbĩ, ũla wanyuvĩtwe nĩ kana athũkũmae mũka wa mũsumbĩ, na Esita amwĩaĩa athi vala ve Molitekai na aimũkũlya nĩkĩ ũkwĩka ũu na nĩ kyaũ kĩendeee.
6 Nĩvo ĩndĩ Athaki waendie kĩwanzanĩ kya ndũa vala Molitekai waĩ mbee wa mũvĩa wa mũsumbĩ. 7 Na Molitekai amũelesya maũndũ onthe ala maĩ maneekĩka na ũtalo wa mbesa ila Amani wathanĩte kũnengane kĩnandũnĩ kya mũsumbĩ nĩ kana Ayuti maminwe. 8 O na ĩngĩ, nĩwamũnengie valũa mũandĩke wa mwĩao ũla waumĩtwʼe Susani* wa kũmamina. Athaki aaĩle kwonyʼa Esita valũa ũsu na aimũelesya maũndũ ala me vo, na aimũkũlya athi kwa mũsumbĩ aneene nake ũthyũ kwa ũthyũ aimwĩsũva ewʼĩe tei andũ make.
9 Athaki nĩwasyokie na aelesya Esita kĩla Molitekai wamũtavisye. 10 Na Esita amwĩa Athaki amũtavye Molitekai ũũ: 11 “Athũkũmi onthe ma mũsumbĩ na andũ onthe ala me isionĩ* sya mũsumbĩ nĩmesĩ kana mũndũũme kana mũndũ mũka o na wĩva alika kĩwanzanĩ kya nthĩnĩ kya mũsumbĩ ate mwĩte, no mwĩao ũmwe ũatĩĩawa: Aĩlĩte kũawa; ĩndĩ atonya kwĩkala thayũ o ethĩwa mũsumbĩ nĩwamũtambũũkĩsya ndata yake ya ũsumbĩ ya thaavu. Na yu nĩ vavĩtu mĩthenya 30 ndetwa nĩlike kwa mũsumbĩ.”
12 Yĩla Molitekai wataviwʼe ndeto sya Esita, 13 amũsũngĩie Esita ũũ: “Ndũkatate kũsũanĩa kana aĩ nĩkwĩthĩwa wĩ ũmwe wa andũ ma nyũmba ya mũsumbĩ nĩvatonyeka ũkavonoka Ayuti ala angĩ onthe mayũawa. 14 Ethĩwa nũũvindya ĩvindanĩ ta yĩĩ, Ayuti nĩmeũkwata ũtethyo na ũtangĩĩo kuma kwa mũndũ ũngĩ, ĩndĩ we wĩminwa vamwe na nyũmba ya ĩthe waku. Na nũũ wĩsĩ kana ndwaatwʼĩkĩthwʼa mũka wa mũsumbĩ kwondũ wa ĩvinda ta yĩĩ?”
15 Na ĩndĩ Esita amũsũngĩa Molitekai amwĩa: 16 “Enda, na ũyũmbanyʼa Ayuti onthe ala me Susani* na mũitĩĩa kũya kwondũ wakwa. Mũikaye kana kũnywʼa kwa mĩthenya ĩtatũ, ũtukũ na mũthenya. O nakwa vamwe na eĩtu ala manthũkũmaa nĩtũũtĩĩa kũya. Na nĩngũlika kwa mũsumbĩ, o na kau nĩ ũndũ ũtosanĩte na mwĩao, na ethĩwa nĩ kũminwa, eka nĩminwe.” 17 Na kwoou Molitekai akwata nzĩa athi na eeka kyonthe kĩla Esita wamwĩaĩe eke.
5 Mũthenyanĩ wa katatũ, Esita nĩweekĩie ngũa syake sya kĩ-ũsumbĩ na aũngama kĩwanzanĩ kya nthĩnĩ kya nyũmba ya mũsumbĩ, kĩla kyasianĩtye na nyũmba ya mũsumbĩ. Ĩvindanĩ yĩu, mũsumbĩ ailyĩ kĩvĩlanĩ kyake kya ũsumbĩ nyũmbanĩ ya ũsumbĩ asianĩtye na mũomo. 2 Yĩla mũsumbĩ woonie Esita mũka wa mũsumbĩ oou aũngamĩte kĩwanzanĩ nĩwatanie, na mũsumbĩ amũtambũũkĩsya ndata ya thaavu ya mũsumbĩ ĩla yaĩ kwʼokonĩ kwake. Nĩvo ĩndĩ Esita wathengeeie na akiita mũthya wa ndata ĩsu.
3 Na mũsumbĩ amũkũlya: “Nĩ kyaũ kĩ na thĩna, Esita mũka wa mũsumbĩ? Wĩenda ũnengwe kyaũ? O na ethĩwa wĩĩtya nusu ya ũsumbĩ wakwa, nũũnengwa!” 4 Nake Esita asũngĩa: “Ethĩwa mũsumbĩ nũkwendeewʼa, nĩoke vamwe na Amani ũmũnthĩ kyathĩnĩ kĩla nũmbanĩsye mũsumbĩ.” 5 Na kwoou mũsumbĩ eea aũme make atĩĩ: “Tavyai Amani oke na mĩtũkĩ, o tondũ Esita wasya.” Na mũsumbĩ na Amani mathi kyathĩnĩ kĩla Esita woombanĩtye.
6 Na ĩvindanĩ ya kyathĩ kya mbinyu, mũsumbĩ eea Esita atĩĩ: “Wĩenda ngwĩke ata, Esita mũka wa mũsumbĩ? Ndavye, na nĩngũkwĩka. Na wĩenda ũnengwe kyaũ? O na ethĩwa wĩĩtya nusu ya ũsumbĩ wakwa, nũũnengwa!” 7 Nake Esita asũngĩa asya: “Kĩla ngũkũlya nĩnengwe na ũndũ ũla ngũkũlya nĩkwe nĩ ũũ: 8 Ethĩwa nĩnonete ũseo methonĩ ma mũsumbĩ, na ethĩwa mũsumbĩ nũkwendeewʼa nĩ kũnenga kĩla ngũkũlya nĩnengwe na kwĩanĩsya kĩla ngũkũlya nĩkwe, eka mũsumbĩ na Amani meũka kyathĩnĩ kĩla ngamombanĩsya ũnĩ; na ũnĩ ngeeka o tondũ mũsumbĩ ũkwasya.”
9 Mũthenyanĩ ũsu, Amani nĩwaumaalile ewʼĩte mũyo na e na ngoo ndanu. Ĩndĩ yĩla Amani woonie Molitekai mũvĩanĩ wa mũsumbĩ na oona kana ndanokĩla na ndanatetema mbee wake, Amani nĩwathilĩkĩile Molitekai mũno. 10 Ĩndĩ Amani nĩweesiĩĩie na athi nyũmba kwake. Na ĩndĩ atũmana anyanyae na Nzelesi mũka wake. 11 Na Amani eekathĩĩa nũndũ wa ũthwii wake mwingĩ, ana make aingĩ, na nũndũ wa kũnenevwʼa nĩ mũsumbĩ na kũkĩlwʼa ĩũlũ wa anene me mbee ũsumbĩnĩ na athũkũmi ma mũsumbĩ.
12 Na ongela kwasya: “Na eka ũu, Esita mũka wa mũsumbĩ ndanathokya mũndũ ũngĩ aendanyʼe na mũsumbĩ kyathĩnĩ kĩla eũmbanĩtye eka nyie. O na ũnĩ nũnthoketye nĩĩthĩwa vamwe nake na mũsumbĩ. 13 Ĩndĩ ndyĩsa kwĩanĩwa nĩ maũndũ asu onthe ethĩwa nĩendeea kwona Molitekai ũla Mũyuti ailyĩ nthĩ mũvĩanĩ wa mũsumbĩ.” 14 Nĩvo ĩndĩ Nzelesi mũka wake na anyanyae onthe mamwĩie: “Ĩae mũtĩ ũũngamwʼe wĩ na ũtũlu wa mĩkono 50.* Na ũnĩ kwakya ũitavya mũsumbĩ kana Molitekai aĩlĩte kũsũwʼa mũtĩnĩ ũsu. Na ĩndĩ ũithi na mũsumbĩ ũtanĩe kyathĩ kĩu.” Amani nĩwendeeiwʼe nĩ ũndũ ũsu, na ĩndĩ eeĩaa mũtĩ ũsu ũũngamwʼe.
6 Ũtukũ ũsu, mũsumbĩ nĩwaemiwe nĩ kũkoma.* Nũndũ wa ũu, nĩwaisye aetewe ĩvuku ya ngewa ya mavinda, na yasomwa ethukĩĩsye. 2 Ĩvukunĩ yĩu nĩveethĩiwe vaandĩkĩtwe ũndũ ũla Molitekai wawetete ĩũlũ wa Mbikithana na Telesi, ala aũme elĩ maĩ na ũkũmũ nyũmbanĩ ya mũsumbĩ, asũvĩi ma mũomonĩ, ala mavangĩthĩtye mũvango wa kũmũmina* Mũsumbĩ Aasuelo. 3 Nĩvo ĩndĩ mũsumbĩ wakũlilye: “Molitekai anengiwe ndaĩa yĩva na ĩtuvi yĩva nũndũ wa ũndũ ũsu?” Na athũkũmi ala mamũtetheeasya mũsumbĩ maũndũnĩ make masya: “Vai ũndũ wĩkĩtwe.”
4 Na ĩtina mũsumbĩ akũlya: “Nũũ wĩ kĩwanzanĩ?” Yu ĩndĩ, Amani aĩ anooka kĩwanzanĩ kya nza kya nyũmba ya mũsumbĩ nĩ kana aneene na mũsumbĩ ĩũlũ wa kũsũsya Molitekai mũtĩnĩ ũla wamũseũvĩsye. 5 Nĩvo ĩndĩ athũkũmi ma mũsumbĩ mamwĩie: “Nĩ Amani ũũngye kĩwanzanĩ.” Na kwoou mũsumbĩ amea: “Mwĩei alike.”
6 Yĩla Amani walikile, mũsumbĩ amũkũlilye atĩĩ: “We mũndũ ũla mũsumbĩ ũkwenda kũmũnenga ndaĩa aĩle kwĩkwa ata?” Na Amani asya ũũ ngoonĩ yake: “Vo ve mũndũ ũngĩ mũsumbĩ wenda kũnenga ndaĩa kwĩ inyie?” 7 Na ĩndĩ Amani amũsũngĩa mũsumbĩ amwĩa: “Ethĩwa ve mũndũ mũsumbĩ ũkwenda kũmũnenga ndaĩa, 8 eka mamũetee ngũa ya kĩ-ũsumbĩ ĩla mũsumbĩ wĩkĩaa na mbalasi ĩla ĩkuaa mũsumbĩ yĩkĩĩtwe wanake wa kĩ-ũsumbĩ mũtwenĩ wayo. 9 Na eka ngũa ĩsu na mbalasi ĩsu inenganwe mokonĩ ma ũmwe wa anene ma mũsumbĩ, ala me mbee ũsumbĩnĩ na ma ndaĩa vyũ, na maĩlĩte kwĩkĩa mũndũ ũla mũsumbĩ ũkwenda kũmũnenga ndaĩa ngũa ĩsu na aikuwa nĩ mbalasi ĩsu mamwĩsĩlye kĩwanzanĩ kya ndũa. Namo nĩmathi mbee wake mayasya ũũ na wasya mũnene: ‘Ũndũ ũũ nĩwʼo wĩkawa mũndũ ũla mũsumbĩ ũkwenda kũmũnenga ndaĩa.’” 10 Na vau kwa vau mũsumbĩ amwĩa Amani: “Mĩtũkĩ yu! Osa ngũa ĩsu na mbalasi ĩsu, na ũithi vala ve Molitekai, ũla Mũyuti wĩkalĩte mũvĩanĩ wa mũsumbĩ, ũmwĩke maũndũ onthe ala waweta. Ndũkatie ũndũ o na ũmwe katĩ wa maũndũ onthe ala waweta ũte mwĩke.”
11 Na kwoou Amani oosa ngũa ĩsu na ĩla mbalasi, na eekĩa Molitekai ngũa ĩsu na amwĩsĩlya kĩwanzanĩ kya ndũa akuĩtwe nĩ mbalasi ĩsu, na athi mbee wake ayasya ũũ na wasya mũnene: “Ũndũ ũũ nĩwʼo wĩkawa mũndũ ũla mũsumbĩ ũkwenda kũmũnenga ndaĩa!” 12 Ĩtina wa ũu, Molitekai nĩwasyokie mũvĩanĩ wa mũsumbĩ, ĩndĩ Amani asyoka kwake ekalaatĩte, evwʼĩkĩte mũtwe na e na kyeva kingĩ. 13 Na yĩla Amani waeleisye Nzelesi mũka wake vamwe na anyanya make onthe maũndũ onthe ala maĩ manamũkwata, aũme make oĩ vamwe na mũka wake Nzelesi mamwĩie atĩĩ: “Ethĩwa Molitekai, ũla wambĩĩa kũvalũka mbee wake nĩ wa ũsyao wa Ayuti,* ndwĩmũsinda; vate nzika, nũũvalũka mbee wake.”
14 Na o na mataminĩte kũneena nake, andũ me na ũkũmũ nyũmbanĩ ya mũsumbĩ nĩmalikile na moosa Amani mĩtũkĩ mamũtwaa kyathĩnĩ kĩla Esita woombanĩtye.
7 Na ĩndĩ mũsumbĩ na Amani mathi kyathĩnĩ kĩla Esita mũka wa mũsumbĩ woombanĩtye. 2 Mũthenyanĩ wa kelĩ mũsumbĩ nĩwaneenie na Esita ĩngĩ ĩvindanĩ ya kyathĩ kya mbinyu amwĩa: “Wĩenda ngwĩke ata, Esita mũka wa mũsumbĩ? Ndavye, na nĩngũkwĩka. Na wĩenda ũnengwe kyaũ? O na ethĩwa wĩĩtya nusu ya ũsumbĩ wakwa, nũũnengwa!” 3 Nĩvo ĩndĩ Esita mũka wa mũsumbĩ wasũngĩie asya: “Ethĩwa nĩnonete ũseo methonĩ maku, we mũsumbĩ, na ethĩwa mũsumbĩ nũkwendeewʼa, kĩla ngwenda nĩkwe nĩ thayũ wakwa ũvonokwʼe, na kĩla ngwenda nĩnengwe nĩ ũtangĩĩo kwondũ wa andũ makwa. 4 Nĩkwĩthĩwa nĩtũthooetwʼe, nyie na andũ makwa, nĩ kana tũawe, twanangwe, na tũiminwa. Ta kethĩwa tũthooetwʼe twĩthĩwe aũme na aka ngombo, nĩthĩwa navindya. Ĩndĩ mũisyo ũũ ndwaĩlĩte, nĩkwĩthĩwa wĩetee mũsumbĩ wasyo.”
5 Na Mũsumbĩ Aasuelo eea Esita mũka wake atĩĩ: “Mũndũ ũsu nũũ, na aĩva mũndũ ũsu ũsũanĩĩte kana no eke ũndũ ta ũsu?” 6 Na Esita asya: “Nthũ ĩsu na mũmaitha ũsu nĩ Amani ũũ mũthũku.”
Na Amani atelema mũno nũndũ wa mũsumbĩ na mũka wa mũsumbĩ. 7 Nĩvo ĩndĩ mũsumbĩ wookĩlile kyathĩnĩ kĩu kya mbinyu e mũthilĩku na athi mũũndanĩ wa nyũmba ya mũsumbĩ, ĩndĩ Amani aũngama nĩ kana esũve Esita mũka wa mũsumbĩ avonokye thayũ wake, nĩkwĩthĩwa nĩwamanyie kana mũsumbĩ nũtwʼĩte kũmwosea ĩtambya. 8 Yĩla mũsumbĩ waumie mũũndanĩ wa nyũmba ya mũsumbĩ na asyoka nyũmbanĩ ĩla yaĩ na kyathĩ kya mbinyu, eethĩie Amani evalũkĩtye kĩvĩlanĩ kĩla Esita wailyĩ. Nĩvo ĩndĩ mũsumbĩ waisye ũũ asengʼete: “Kwoou o na eenda kũvukya mũka wa mũsumbĩ e nyũmbanĩ yakwa mwene!” Na yĩla ndeto isu syaumie kanywʼanĩ wa mũsumbĩ oou, nĩmamũvwʼĩkie Amani ũthyũ. 9 Na Alivona, ũla waĩ ũmwe wa ala maĩ na ũkũmũ nyũmbanĩ ya mũsumbĩ, asya: “O na Amani nũseũvĩtye mũtĩ kwondũ wa Molitekai, ũla ndeto syake syatangĩĩie mũsumbĩ. Mũtĩ ũsu wĩ na ũtũlu wa mĩkono 50,* na ũũngamĩtwʼe nyũmbanĩ kwa Amani.” Na mũsumbĩ eewʼa ũu asya: “Mũsũsyei vo.” 10 Na kwoou masũsya Amani mũtĩnĩ ũla waseũvĩsye Molitekai, na ũthilĩku wa mũsumbĩ wavoova.
8 Mũthenya ũsu, Mũsumbĩ Aasuelo nĩwanengie Esita mũka wa mũsumbĩ nyũmba ya Amani, ũla waĩ mũmaitha wa Ayuti; na Molitekai athi mbee wa mũsumbĩ, nĩkwĩthĩwa Esita nĩwamũtavĩtye ũndũ mailenyʼe. 2 Na ĩndĩ mũsumbĩ aumya mbete yake ya kwĩkĩa mũulĩ ĩla wavenete Amani na amĩnenga Molitekai. Na Esita anengane nyũmba ya Amani mokonĩ ma Molitekai.
3 O na ĩngĩ, Esita nĩwaneenie na mũsumbĩ ĩngĩ. Nĩwavalũkile maaũnĩ make na aĩa na amwĩsũva amine thĩna ũla waetetwe nĩ Amani ũla Mũakaki na aiũngamya mũvango mũthũku ũla wavangĩĩe Ayuti. 4 Na ĩndĩ mũsumbĩ amũtambũũkĩsya Esita ndata ya ũsumbĩ ya thaavu, nake ookĩla na aũngama mbee wa mũsumbĩ. 5 Na Esita asya: “Ethĩwa mũsumbĩ nũkwendeewʼa na ethĩwa nĩnonete ũseo methonĩ make, na ethĩwa nĩ ũndũ waĩlĩte vala ve mũsumbĩ na nũkwendeewʼa ninyie, eka vaandĩkwe mwĩao ũleanĩte na valũa ila syĩ na mũvango mũthũku wa Amani mwana wa Ametatha ũla Mũakaki, ila waandĩkie nĩ kana amine Ayuti isionĩ syonthe* sya mũsumbĩ. 6 Nĩkwĩthĩwa ndonya ata kũmĩĩsya kwona mũisyo ũla ũũkwata andũ makwa, na ndonya kũmĩĩsya ata kwona andũ ma ũko wakwa maiminwa?”
7 Na kwoou Mũsumbĩ Aasuelo aneena na Esita mũka wa mũsumbĩ na Molitekai, ũla waĩ Mũyuti, na amea: “Sisyai! Nĩnĩnengete Esita nyũmba ya Amani na ngatuma Amani asũwʼa mũtĩnĩ nũndũ wa mũvango wake wa kũvithũkĩa* Ayuti. 8 Na yu, no mũandĩke, mũtũmĩĩte ĩsyĩtwa ya mũsumbĩ, kyonthe kĩla mũkwona kyaĩlĩte kwondũ wa Ayuti na mũikĩkĩa mũulĩ na mbete ya kwĩkĩa mũulĩ ya mũsumbĩ, nĩkwĩthĩwa ũtwʼĩo ũla ũandĩkĩtwe ĩsyĩtwanĩ ya mũsumbĩ na ũkekĩwa mũulĩ na mbete ya kwĩkĩa mũulĩ ya mũsumbĩ ndũtonya kũvĩndũwa.”
9 Kwoou aandĩki ma mũsumbĩ nĩmoombaniwʼe ĩvindanĩ yĩu mweinĩ wa katatũ, nawʼo nĩ mwei wa Sivani,* mũthenyanĩ wa 23, na kyonthe kĩla Molitekai weeaĩte maandĩkĩa Ayuti, o vamwe na anene ma makavana, makavana, na anene ma isio sya nthĩ* kuma India nginya Ethiovia, isio* 127, kĩla kĩsio* kwosana na mũandĩkĩle wakyo* na kĩla ũko wa andũ kwosana na kĩthyomo kyoo na Ayuti kwosana na mũandĩkĩle woo* na kĩthyomo kyoo.
10 Aandĩkie ũtwʼĩo ũsu atũmĩĩte ĩsyĩtwa ya Mũsumbĩ Aasuelo na aũvinga na mũulĩ atũmĩĩte mbete ya kwĩkĩa mũulĩ ya mũsumbĩ na anenga atũmwa makuĩtwe nĩ mbalasi valũa isu; maendie na mbalasi sya kũtwaa valũa ila syaendaa isembete mũno, na syasyaĩtwe kwondũ wa ũthũkũmi wa mũsumbĩ. 11 Valũanĩ isu, mũsumbĩ nĩwanengie Ayuti ala maĩ ndũanĩ syonthe mwanya wa kũmbana na kũkitĩa mathayũ moo na kũaa, kwananga, na kũmina ita o na syĩva sya mbaĩ o na yĩva kana kĩsio o na kĩva* ila iũtata kũmavithũkĩa, o vamwe na aka na syana, na kwosa malĩ yoo. 12 Ũndũ ũsu waaĩle kwĩkĩka mũthenyanĩ ũmwe isionĩ syonthe* sya Mũsumbĩ Aasuelo, mũthenya wa 13 wa mwei wa 12, nawʼo nĩ mwei wa Atali.* 13 Ndeto sya valũa ũsu syaaĩlĩte* kwĩthĩwa mwĩao kĩla vandũ isionĩ syonthe sya nthĩ.* Syaaĩlĩte kũtangaasĩwa ngo syonthe sya andũ, nĩ kana Ayuti methĩwe meyũmbanĩtye mũthenya ũsu kwĩyĩĩvanĩsya kwa amaitha moo. 14 Atũmwa ala maendaa na mbalasi sya kũtwaa valũa, ila syatũmĩawa ũthũkũminĩ wa mũsumbĩ, nĩmaendie na mĩtũkĩ masembete kwosana na mwĩao wa mũsumbĩ. Na mwĩao ũsu watangaaswa kũu ngomenĩ* ya Susani* o nakwʼo.
15 Na ĩndĩ Molitekai auma mbee wa mũsumbĩ ekĩĩte ngũa ya kĩ-ũsumbĩ ya langi wa mbuluu na mweũ, na akekĩa ngovia ya kĩ-ũsumbĩ ya ndaĩa ya thaavu na kanzũ wa kĩtambaa kĩseo kya wʼĩa kĩkundĩtwʼe langi wa nzambalaũ. Na andũ onthe ndũanĩ ya Susani* mookĩlya wasya wa ũtanu. 16 Ayuti nĩmeewie mausya* na meethĩwa na ũtanu na mũyo mwingĩ na makwata ndaĩa. 17 Na isionĩ syonthe sya nthĩ* na ndũanĩ syonthe, kwʼonthe kũla ũtwʼĩo wa mũsumbĩ na mwĩao wake watangaasiwe, Ayuti nĩmatanie na kwĩwʼa mũyo mũno, na mũthenya ũsu waĩ wa syathĩ sya kũĩsanĩa na kũtana vamwe. Andũ aingĩ ma mbaĩ sya nthĩ ĩsu nĩmambĩĩie kwasya kana mo nĩmatwʼĩka Ayuti, nĩkwĩthĩwa nĩmalikĩtwe nĩ wia nũndũ wa Ayuti.
9 Mũthenyanĩ wa 13 wa mwei wa 12, nawʼo nĩ mwei wa Atali,* yĩla ndeto ya mũsumbĩ na mwĩao wake syaaĩlĩte kwĩanĩwʼa, mũthenyanĩ ũla amaitha ma Ayuti meekwatĩtye kũmasinda, maũndũ nĩmavĩndũkie na Ayuti masinda onthe ala mamamenaa. 2 Ayuti nĩmoombanie ndũanĩ syoo isionĩ syonthe* sya Mũsumbĩ Aasuelo, nĩ kana mokite onthe ala mamanthaa kũmaũmĩsya, na vai mũndũ waatonya kũmasinda; nĩkwĩthĩwa ngo syonthe sya andũ nĩsyalikĩtwe nĩ wia nũndũ woo. 3 Na anene onthe ma isio sya nthĩ,* anene ma makavana, makavana, na ala matethasya wĩa wa mũsumbĩ nĩmakwatĩte mbau Ayuti, nĩkwĩthĩwa nĩmamũkĩaa Molitekai. 4 Molitekai nĩwameetye vinya nyũmbanĩ ya mũsumbĩ, na nguma yake yaendeee kũnyaĩĩka isionĩ syonthe,* nĩkwĩthĩwa nĩwaendeee kũmesya vinya.
5 Ayuti nĩmakũnie amaitha moo onthe na ũvyũ, na mamoaa na mamamina vyũ; nĩmeekanie na ala mamamenaa ũndũ mekwenda. 6 Ayuti nĩmooaie na mamina andũ 500 ngomenĩ* ya Susani.* 7 O na ĩngĩ, nĩmooaie Valisandatha, Ndalivoni, Asivatha, 8 Volatha, Atalia, Alitatha, 9 Valimasita, Alisai, Alitai, na Vaisatha, 10 ala maĩ ana ĩkũmi ma Amani mwana wa Ametatha, mũmaitha wa Ayuti. Ĩndĩ ĩtina wa kũmoaa, mayaaosa mũtavo o na ũmwe.
11 Mũthenyanĩ ũsu, mũsumbĩ nĩwataviwʼe ũtalo wa ala mooaĩwe ngomenĩ* ya Susani.*
12 Na mũsumbĩ amwĩa Esita mũka wake: “Ayuti nĩmoaie na mamina andũ 500 ngomenĩ* ya Susani,* o vamwe na ana ĩkũmi ma Amani. Na we wĩona ta moaie meana isionĩ ila ingĩ* sya mũsumbĩ? Yu ĩndĩ, wĩenda ngwĩke ata? Ndavye, na nĩngũkwĩka. Na wĩenda ũnengwe kyaũ kĩngĩ? Weta, na nũũnengwa.” 13 Na Esita amũsũngĩa amwĩa: “Ethĩwa mũsumbĩ nũkwendeewʼa, eka Ayuti ala me Susani* manengwe mwanya nĩ kana ũnĩ meke ĩngĩ o ũndũ mwĩao wa ũmũnthĩ waĩtye; na eka ana ĩkũmi ma Amani masũwʼe mũtĩnĩ.” 14 Na kwoou mũsumbĩ eeĩaa ũndũ ũsu wĩkwe. Na mwĩao waumwʼa Susani,* na ana ĩkũmi ma Amani masũwʼa.
15 Na Ayuti ala maĩ Susani* moombana ĩngĩ mũthenyanĩ wa 14 wa mwei wa Atali, na mooaa andũ 300 kũu Susani.* Ĩndĩ mayaaosa mũtavo o na ũmwe.
16 O namo Ayuti ala angĩ maĩ isionĩ* sya mũsumbĩ nĩmoombanie na mokitĩa mathayũ moo.* Nĩmakĩlilye vinya amaitha moo, na mooaa andũ 75,000 katĩ wa ala mamamenaa; ĩndĩ mayaaosa mũtavo o na ũmwe. 17 Maũndũ asu meekĩkie mũthenyanĩ wa 13 wa mwei wa Atali; na mũthenyanĩ wa 14 nĩmathũmũie na maũtwʼĩkĩthya mũthenya wa kũĩsanĩa na kũtana vamwe.
18 Ayuti ala maĩ Susani* moombanie mũthenyanĩ wa 13 na mũthenyanĩ wa 14, na mathũmũie mũthenyanĩ wa 15 na maũtwʼĩkĩthya mũthenya wa kũĩsanĩa na kũtana vamwe. 19 Kĩu nĩkyo kĩtumi Ayuti ala matwĩe tũtũlanĩ tũla twaĩ isionĩ* ila syaĩ ũtee wa ndũa matwʼĩkĩthisye mũthenya wa 14 wa mwei wa Atali mũthenya wa kũtana vamwe na kũĩsanĩa, mũthenya wa kwĩwʼa mũyo, na mũthenya wa kũnengane mĩthĩnzĩo ya lĩu.
20 Molitekai nĩwaandĩkie maũndũ asu meekĩkie na anengane valũa itwaĩwe Ayuti onthe ala maĩ isionĩ syonthe* sya Mũsumbĩ Aasuelo, methĩwe me vakuvĩ kana me vaasa. 21 Nĩwameaĩe matanĩae mũthenya wa 14 wa mwei wa Atali o vamwe na mũthenya wa 15 kĩla mwaka, 22 nũndũ mĩthenyanĩ ĩsu nĩwʼo Ayuti maekie kũthĩnwʼa nĩ amaitha moo, na mweinĩ ũsu nĩwʼo kyeva kyoo kyatwʼĩkie ũtanu na kĩmeto kyoo kyatwʼĩka mũthenya wa kwĩwʼa mũyo. Maaĩlĩte kwona mĩthenya ĩsu ta mĩthenya ya kũĩsanĩa na kũtana vamwe, na ta ĩvinda ya kũnengane mĩthĩnzĩo ya lĩu na kũnenga ngya mĩthĩnzĩo.
23 Na Ayuti meetĩkĩla kũendeea kũtanĩaa ũndũ ũsu o tondũ maĩ manambĩĩa kwĩka na kwĩanĩsya kĩla Molitekai wamaandĩkĩĩte. 24 Nĩkwĩthĩwa Amani mwana wa Ametatha, ũla waĩ Mũakaki na mũmaitha wa Ayuti onthe, nĩwavangĩthĩtye mũvango mũthũku wa kũmina Ayuti na nĩwakũnĩthisye Vuli, nayo nĩ Kula, nĩ kana amatelemye na aimamina. 25 Ĩndĩ yĩla Esita waendie mbee wa mũsumbĩ, mũsumbĩ nĩwanenganie mwĩao waandĩkĩtwe ũũ: “Mũvango wake mũthũku wa kũmina Ayuti nũsyoke ĩũlũ wa mũtwe wake mwene”; na mamũsũsya mũtĩnĩ vamwe na ana make. 26 Kĩu nĩkyo kĩtumi matwʼĩĩie mĩthenya ĩsu ĩsyĩtwa Vulimu, yĩla yumanĩte na ĩsyĩtwa Vuli.* Na kwoou nũndũ wa maũndũ onthe ala maandĩkĩtwe valũanĩ ũsu na kĩla meeyoneie kĩkonanĩtye na ũndũ ũsu na kĩla kyamakwatie, 27 Ayuti nĩmeeseũvĩisye mwĩao kwondũ woo ene na kwondũ wa nzyawa syoo na kwondũ wa onthe ala meekwatanisye namo, nĩ kana matanĩae mĩthenya ĩsu ĩlĩ mateũtĩĩa na mayĩanĩsya kĩla kyaandĩkĩtwe kwondũ wa mĩthenya ĩsu, ĩvindanĩ yĩla yĩnyuvĩtwe kĩla mwaka. 28 Mĩthenya ĩsu yaaĩlĩte kũlilikanwa na kũtanĩwa nĩ kĩla nzyawa, kĩla mũvĩa, kĩla kĩsio,* na kĩla ndũa; na mĩthenya ĩno ya Vulimu ndyaĩlĩte kwĩsa kũthela katĩ wa Ayuti, na ndyaĩlĩte kwĩsa kũeka kũlilikanwa nzyawanĩ syoo.
29 Na ĩndĩ valũa wa kelĩ ĩũlũ wa Vulimu waandĩkwa, na Esita mũka wa mũsumbĩ, ũla waĩ mwĩĩtu wa Aviaili, na Molitekai, ũla waĩ Mũyuti, mawũĩkĩĩthya matũmĩĩte ũkũmũ woo wʼonthe. 30 Nĩwanenganie valũa itwaĩwe Ayuti onthe isionĩ* 127 sya ũsumbĩ wa Aasuelo, syĩ na ndeto sya mũuo na wʼo, 31 syonanĩtye kana nĩmaĩle kũtanĩa mĩthenya ya Vulimu mavindanĩ ala manyuvĩtwe, o tondũ Molitekai, ũla waĩ Mũyuti, na Esita mũka wa mũsumbĩ mameaĩe mekae na kwosana na mwĩao ũla meeseũvĩisye nĩ kana mawũatĩĩae* vamwe na nzyawa syoo, o vamwe na kũtĩĩa kũya na kũvoya na kĩthingʼĩĩsyo. 32 Na mwĩao wa Esita nĩwaĩkĩĩthisye maũndũ asu makonetye Vulimu, na nĩwaandĩkiwe ĩvukunĩ.
10 Mũsumbĩ Aasuelo nĩwaumisye mwĩao andũ ala maĩ nthĩ ĩsu na ithamanĩ sya ũkanga matethasye wĩa wa kũlasimĩthwʼa.
2 Na maũndũ onthe ala weanĩisye na vinya wake na ũtonyi wake, o vamwe na ngewa yonthe ya ũnene ũla Molitekai wakwatie ĩtina wa kũnenevwʼa nĩ mũsumbĩ, mo ti maandĩke ĩvukunĩ ya ngewa ya mavinda ma asumbĩ ma Metia na Velisia? 3 Nĩkwĩthĩwa Molitekai, ũla waĩ Mũyuti, nĩwe waĩ wa kelĩ ũnenenĩ ĩtina wa Mũsumbĩ Aasuelo. Aĩ mũnene katĩ wa* Ayuti na nĩwanengetwe ndaĩa nĩ ana-a-asa make onthe, aithĩnĩkĩa andũ make na kũtetea mavata ma* nzyawa syoo syonthe.
Awetawa ta we Sasita wa 1, mwana wa Ndalio Ũla Mũnene (Ndalio Isitasivisi).
Kana “ivalo syĩyĩũngamĩe.”
Kana “Kusi.”
Kana “nyũmbanĩ ya mũsumbĩ.”
Kana “Susa.”
Kana “ivalo syĩyĩũngamĩe.”
Kana “nyũmbanĩ ya mũsumbĩ.”
Kana “Susa.”
Kana “mĩionĩ ya.”
Kana “wasiĩĩawa.”
Kana “wa mĩtalatala.” Ndeto kwa ndeto, “mavinda.”
Kana “ivalonĩ syonthe syĩyĩũngamĩe.”
Kana “ivalonĩ syonthe syĩyĩũngamĩe.”
Kana “kĩvalo kĩyĩũngamĩe.”
Kana “ũandĩko wakyo.”
Kana “mũtongoi.”
Kana “ivalonĩ syonthe syĩyĩũngamĩe.”
Kana “nyũmbanĩ ya mũsumbĩ.”
Kana “Susa.”
Ndeto kwa ndeto, “mũndũ mũvakũe.” Sisya Maelesyo ma Ndeto, “Mũndũ Mũvakũe.”
Kana “na nĩmakandwe; na nĩmasosolwe.”
Kana “nyũmbanĩ ya mũsumbĩ.”
Kana “Susa.”
Etĩtwe Yeoiakini nthĩnĩ wa 2As 24:8.
Kana “mũsũvĩi.”
Ũalyũlo wayo nĩ “Mũandasi.”
Kana “mũndũũme wasyaanĩwʼe na ĩthe.”
Kana “nyũmbanĩ ya mũsumbĩ.”
Kana “Susa.”
Kana “na amwonyʼa wendo ũtathelaa.”
Kana “ambĩĩe kũkandwa; ambĩĩe kũsosolwa.”
Kana “kũkandwa; kũsosolwa.”
Kana “maikandwa; maisosolwa.”
Kana “vamwe na kũkandwa; vamwe na kũsosolwa.”
Ndeto kwa ndeto “mũndũũme mũvakũe.” Sisya Maelesyo ma Ndeto, “Mũndũ Mũvakũe.”
Kana “mũndũũme wasyaanĩwʼe na ĩthe.”
Ndeto kwa ndeto “mũndũũme mũvakũe.” Sisya Maelesyo ma Ndeto, “Mũndũ Mũvakũe.”
Sisya Ũvoo wa Kwongeleela wa B15.
Kana “na amwonyʼa wendo ũtathelaa.”
Kana “ivalo syonthe syĩyĩũngamĩe.”
Kana “eĩtu mataakoma na mũndũũme.”
Ndeto kwa ndeto, “kwilĩĩla kwʼoko ĩũlũ wa.”
Ndeto kwa ndeto, “kwilĩĩla kwʼoko ĩũlũ wa.”
Sisya Ũvoo wa Kwongeleela wa B15.
Sisya Ũvoo wa Kwongeleela wa B15.
Kana “ivalonĩ syĩyĩũngamĩe.”
Talendi ĩmwe yaĩ ũndũ ũmwe na kĩlo 34.2. Sisya Ũvoo wa Kwongeleela wa B14.
Kana nĩvatonyeka, “Nĩngũĩva talendi 10,000 syĩkĩwe kĩnandũnĩ kya mũsumbĩ kwondũ wa ala meũtethya wĩa ũũ.”
Kana “ivalo syĩyĩũngamĩe.”
Kana “kĩvalo kĩyĩũngamĩe.”
Kana “ũandĩko wakyo.”
Kana “ivalonĩ syonthe syĩyĩũngamĩe.”
Kana “Ivalo syonthe syĩyĩũngamĩe.”
Kana “nyũmbanĩ ya mũsumbĩ.”
Kana “Susa.”
Kana “Susa.”
Kana “ivalonĩ syonthe syĩyĩũngamĩe.”
Ndeto kwa ndeto “na aũme make avakũe.” Sisya Maelesyo ma Ndeto, “Mũndũ Mũvakũe.”
Ndeto kwa ndeto “wa aũme avakũe.” Sisya Maelesyo ma Ndeto, “Mũndũ Mũvakũe.”
Kana “Susa.”
Kana “ivalonĩ syĩyĩũngamĩe.”
Kana “Susa.”
Ta mita 22.3 (vuti 73). Sisya Ũvoo wa Kwongeleela wa B14.
Ndeto kwa ndeto, “too wa mũsumbĩ nĩwamũtiie.”
Ndeto kwa ndeto, “kwilĩĩla kwʼoko ĩũlũ wa.”
Ndeto kwa ndeto, “nĩ wa mbeũ ya Ayuti.”
Ta mita 22.3 (vuti 73). Sisya Ũvoo wa Kwongeleela wa B14.
Kana “ivalonĩ syonthe syĩyĩũngamĩe.”
Ndeto kwa ndeto, “nũndũ nũtambũũkĩtye kwʼoko kwake ĩũlũ wa.”
Sisya Ũvoo wa Kwongeleela wa B15.
Kana “ivalo syĩyĩũngamĩe.”
Kana “ivalo syĩyĩũngamĩe.”
Kana “kĩvalo kĩyĩũngamĩe.”
Kana “ũandĩko wakyo.”
Kana “ũandĩko woo.”
Kana “kĩvalo o na kĩva kĩyĩũngamĩe.”
Kana “ivalonĩ syonthe syĩyĩũngamĩe.”
Sisya Ũvoo wa Kwongeleela wa B15.
Kana “Wumĩĩsyo wa valũa ũsu waaĩlĩte.”
Kana “ivalonĩ syonthe syĩyĩũngamĩe.”
Kana “nyũmbanĩ ya mũsumbĩ.”
Kana “Susa.”
Kana “Susa.”
Ndeto kwa ndeto, “maĩ na kyeni.”
Kana “ivalonĩ syonthe syĩyĩũngamĩe.”
Sisya Ũvoo wa Kwongeleela wa B15.
Kana “ivalonĩ syonthe syĩyĩũngamĩe.”
Kana “ivalo syĩyĩũngamĩe.”
Kana “ivalonĩ syonthe syĩyĩũngamĩe.”
Kana “nyũmbanĩ ya mũsumbĩ.”
Kana “Susa.”
Kana “nyũmbanĩ ya mũsumbĩ.”
Kana “Susa.”
Kana “nyũmbanĩ ya mũsumbĩ.”
Kana “Susa.”
Kana “ivalonĩ ila ingĩ syĩyĩũngamĩe.”
Kana “Susa.”
Kana “Susa.”
Kana “Susa.”
Kana “Susa.”
Kana “ivalonĩ syĩyĩũngamĩe.”
Kana “na maũngama kwondũ wa mathayũ moo.”
Kana “Susa.”
Kana “ivalonĩ.”
Kana “ivalonĩ syonthe syĩyĩũngamĩe.”
“Vuli,” na ũalyũlo wayo nĩ “Kula.” Wingĩ wa ĩsyĩtwa yĩu nĩ “Vulimu,” na Vulimu nĩyo yesie kũtwʼĩka ĩsyĩtwa ya mboka ya Ayuti ĩla yeethĩawa mweinĩ wa 12 wa kalenda ka mboka sya ũthaithi. Sisya Ũvoo wa Kwongeleela wa B15.
Kana “kĩvalo kĩyĩũngamĩe.”
Kana “ivalonĩ syĩyĩũngamĩe.”
Kana “kwosana na ũndũ meetwʼĩĩe ene.”
Kana “Nĩwendetwe mũno nĩ.”
Ndeto kwa ndeto, “na kũneenea mũuo kwondũ wa.”