Watchtower LIBRARY INDANETINĨ
Watchtower
LIBRARY INDANETINĨ
Kikamba
Ũ
  • ũ
  • Ũ
  • ĩ
  • Ĩ
  • MBIVILIA
  • MAVUKU
  • MAŨMBANO
  • nwt Yoana 1:1-21:25
  • Yoana

Vai vitio ya kĩla wanyuva.

Vole, ve thĩna waumĩla.

  • Yoana
  • Mbivilia ya Ũalyũlo wa Nthĩ Nzaũ
Mbivilia ya Ũalyũlo wa Nthĩ Nzaũ
Yoana

ŨVOO MŨSEO ŨLA ŨANDĨKĨTWE NĨ YOANA

1 Mwambĩlĩlyonĩ kwaĩ Ndeto, na ĩla Ndeto yaĩ vamwe na Ngai, na ĩla Ndeto yaĩ ngai. 2 Vau mwambĩlĩlyonĩ ũsu aĩ vamwe na Ngai. 3 Syĩndũ syonthe syeethĩiwe kwĩsĩla kwake, na ate vo vayaĩ kĩndũ o na kĩmwe kyaaĩthĩwa.

Kĩla kyeethĩiwe 4 kwĩsĩla kwake nĩ thayũ, na thayũ ũsu nĩwʼo waĩ kyeni kya andũ. 5 Na kyeni nĩkĩmulĩkĩte kĩvindunĩ, ĩndĩ kĩvindu kĩikĩkĩlĩtye vinya.

6 Na nĩkwookie mũndũ watũmĩtwe nĩ Ngai; na ĩsyĩtwa yake eetawa Yoana. 7 Mũndũ ũsu ookie ta ngũsĩ nĩ kana aumye ũkũsĩ ĩũlũ wa kyeni, nĩ kana andũ ma kĩla mũthemba matonye kũĩkĩĩa kwĩsĩla kwake. 8 Ti we waĩ ĩ kyeni, ĩndĩ aĩ aumye ũkũsĩ ĩũlũ wa kyeni kĩu.

9 Kyeni kya wʼo kĩla kĩmulĩkĩlaa andũ ma kĩla mũthemba kyaĩ vakuvĩ kũka ĩũlũ wa nthĩ. 10 Aĩ ĩũlũ wa nthĩ, na nthĩ yeethĩiwe vo kwĩsĩla kwake, ĩndĩ nthĩ ndyaamũmanya. 11 Ookie kwoo, ĩndĩ andũ make mwene mayaamwĩtĩkĩla. 12 Ĩndĩ onthe ala mamwĩtĩkĩlile nĩwamanengie ũkũmũ wa kũtwʼĩka syana sya Ngai, nũndũ maĩ na mũĩkĩĩo ĩsyĩtwanĩ yake. 13 Syana isu iyaasyawa kumana na nthakame kana kwenda kwa mwĩĩ kana kwenda kwa mũndũ, ĩndĩ syasyaiwe kumana na Ngai.

14 Na ĩla Ndeto yatwʼĩka mũndũ na ekala katĩ witũ, na twoona ũtheu wake mũtisu, ũtheu mũtisu ta ũla wa mwana e ũmwe kuma kwa ĩthe wake; na ausũĩte mumo * wa Ngai na ũwʼo. 15 (Yoana nĩwaumisye ũkũsĩ ĩũlũ wake, ĩĩ, nĩwaneenie na wasya mũnene asya: “Ũũ nĩwe naneenie ĩũlũ wake yĩla naisye, ‘Ũla wũkĩte ĩtina wakwa nĩ mũnene kwĩ nyie, nũndũ aĩ kwʼo mbee wakwa.’”) 16 Nũndũ nĩtwakwatie kuma wingĩnĩ wake ũseo mwingĩ ĩũlũ wa ũseo mwingĩ. 17 Nĩkwĩthĩwa Mĩao yanenganiwe kwĩsĩla Mose, nawʼo ũseo mwingĩ na ũwʼo syeethĩiwe vo kwĩsĩla Yesũ Klĩsto. 18 Vaiĩ mũndũ waamwona Ngai o na ĩndĩĩ; ngai ũla nĩwe mwana e ũmwe, ũla wĩ vakuvĩ na Ĩthe wake, * nĩwe ũeleetye ĩũlũ Wake.

19 Ũũ nĩwʼo ũkũsĩ ũla Yoana waumisye yĩla Ayuti matũmie athembi na Alivai kuma Yelusaleme makamũkũlye: “We nue ũũ?” 20 Ndaalea kũmasũngĩa, ĩndĩ amatavya ũtheinĩ atĩĩ: “Tinyie Klĩsto.” 21 Namo mamũkũlya: “Kwoou we nue Eliya?” Asũngĩa: “Tinyie we.” “We nue ũla Mwathani?” Nake asũngĩa: “Aiee!” 22 Kwoou mamũkũlya: “We nue ũũ? Tũtavye nĩ kana tũkamasũngĩe ala matũtũmĩte. Wĩenda kwasya nue ũũ?” 23 Nake asya: “Nyie nĩ mũndũ ũkũneena na wasya mũnene weũnĩ, akyasya, ‘Lũngalyai nzĩa ya Yeova,’ o tondũ mwathani Isaia waisye.” 24 Na Avalisi nĩmo matũmĩte andũ asu. 25 Kwoou mamũkũlya: “Nĩkĩ ĩndĩ ũũvatisa ethĩwa tuuwe Klĩsto kana Eliya kana ũla Mwathani?” 26 Yoana amasũngĩa: “Nyie nĩvatisaa na kĩwʼũ. Ĩndĩ ve ũmwe ũũngamĩte katĩ wenyu mũtamwĩsĩ, 27 ũla wũkĩte ĩtina wakwa, ũla ndii sya iatũ syake nyie ndaĩlĩtwe nĩ kũthasya.” 28 Maũndũ asu meekĩkie Vethania, mũingo wa Yolotani, vala Yoana wavatisĩaa.

29 Na mũthenya ũla waatĩĩe amwona Yesũ okĩte vala ũĩ, na asya: “Sisyai, Kalondu ka Ngai kala kavetaa naĩ ya nthĩ! 30 Ũũ nĩwe naneenie ĩũlũ wake yĩla naisye: ‘Ĩtina wakwa nĩvokĩte mũndũ mũnene kwĩ nyie, nũndũ aĩ kwʼo mbee wakwa.’ 31 O nakwa ndyamwĩsĩ, ĩndĩ nookie kũvatisa na kĩwʼũ nĩ kana atonye kũvuanwʼa kwa Isilaeli.” 32 Yoana o nake nĩwaumisye ũkũsĩ, akyasya: “Nĩnoonie veva ũtheeete ta ĩvũĩ kuma ĩtunĩ, na wekala ĩũlũ wake. 33 Nyie o nakwa ndyamwĩsĩ, ĩndĩ Ũla wandũmie kũvatisa na kĩwʼũ nĩwandavisye ũũ: ‘Ũla ũkona veva ũtheeete na kwĩkala ĩũlũ wake, ũsu nĩwe ũvatisaa na veva mũtheu.’ 34 Na nĩnonete ũu, na nĩnumĩtye ũkũsĩ kana ũsu nĩwe Mwana wa Ngai.”

35 Na ĩngĩ mũthenya ũla waatĩĩe, Yoana nĩwaũngamĩte na amanyĩwʼa make elĩ, 36 na amũsisya Yesũ aendete na asya: “Sisyai, Kalondu ka Ngai!” 37 Yĩla amanyĩwʼa make elĩ meewie akyasya ũu, mamũatĩĩa Yesũ. 38 Na ĩndĩ Yesũ eethyũũa, na yĩla wamonie mamũatĩĩe amakũlya: “Mwĩmantha kyaũ?” Namo mamũsũngĩa: “Lavai (ũalyũlo wayo nĩ, “Mũmanyĩsya”), wĩkalaa va?” 39 Nake amea: “Ũkai, na nĩmũũvona.” Kwoou mathi na moona vala wekalaa, na mekala nake mũthenya ũsu; kwaĩ ta saa kũmi. * 40 Endelea, mwana-a-inyia wa Simoni Vetelo, aĩ ũmwe wa ala elĩ meewie kĩla Yoana waneenie na mamũatĩĩa Yesũ. 41 Ĩtina wa ũu nĩwamanthie mwana-a-inyia Simoni na amwĩa: “Nĩtwamwona Masia (ũalyũlo wayo nĩ, “Klĩsto”), 42 na amũtwaa vala ve Yesũ. Na Yesũ amũsisya, na asya: “Nue Simoni, mwana wa Yoana; ũkeetawa Keva” (ũalyũlo wayo nĩ, “Vetelo”).

43 Mũthenya ũla waatĩĩe nĩwendaa kũthi Kalilii. Na Yesũ amwona Vilivu na amwĩa: “Ĩthĩwa mũatĩĩi wakwa.” 44 Vilivu aĩ wa kuma Vethisaita, ndũanĩ ya Endelea na Vetelo. 45 Vilivu nĩwamũmanthie Nathanaeli na amwĩa: “Nĩtwamwona ũla Mose waandĩkie ĩũlũ wake Mĩaonĩ, na Mavukunĩ ma Athani: Yesũ, mwana wa Yosevu, kuma Nasaleti.” 46 Ĩndĩ Nathanaeli amwĩa: “Ve kĩndũ kĩseo kĩtonya kuma Nasaleti?” Nake Vilivu amwĩa: “Ũka ũkeyonee.” 47 Yĩla Yesũ wamwonie Nathanaeli okĩte vala ũĩ, asya ũũ ĩũlũ wake: “Sisyai, Mũisilaeli wa wʼo ũla vate ũkengani nthĩnĩ wake.” 48 Nathanaeli amũkũlya: “Ũmbĩsĩ ata?” Nake Yesũ amũsũngĩa: “Nĩngwonie yĩla wĩĩ ungu wa mũkũyũ, Vilivu atanakwĩta.” 49 Nathanaeli asũngĩa: “Lavai, we nue Mwana wa Ngai, wĩ Mũsumbĩ wa Isilaeli.” 50 Nake Yesũ amwĩa: “We waĩkĩĩa nũndũ nakwĩa nĩngwonie wĩ ungu wa mũkũyũ? Ũkoona maũndũ manene kwĩ aa.” 51 Na ĩndĩ amwĩa: “Nĩmũtavya wʼo ki inywʼĩ andũ, mũkoona ĩtu yĩ ĩvingũe na alaĩka ma Ngai mayambata na kũtheea vala ve Mwana wa mũndũ.”

2 Na mũthenya wa katatũ kwaĩ mboka ya mũtwaano Kena ya Kalilii, na inyia wa Yesũ aĩ vo. 2 O nake Yesũ na amanyĩwʼa make nĩmathoketwʼe mbokanĩ ĩsu ya mũtwaano.

3 Na yĩla mbinyu yanyivie, inyia wa Yesũ amwĩa: “Mai na mbinyu.” 4 Ĩndĩ Yesũ amwĩa: “Mũndũ mũka, ũndũ ũsu ũngonetye ata na ũkũkonetye ata? * Saa wakwa ndũnamba kũvika.” 5 Na inyia wake amea ala mathũkũmaa: “Ĩkai o ũndũ ũkũmũtavya.” 6 Na vaĩ mbisũ thanthatũ sya ĩvia sya kwĩkĩa kĩwʼũ ila syaiĩtwe vau kwosana na mĩao ya kwĩthesya ya Ayuti, na kĩla ĩmwe yaĩ ĩtonya kũlika ithimo * ilĩ kana itatũ. 7 Na Yesũ amea: “Usũsyai mbisũ kĩwʼũ.” Kwoou masyusũsya ki. 8 Na ĩndĩ amea: “Yu tavai kĩmwe mũtwaĩe mũũngamĩi wa mboka.” Namo mamũtwaĩa. 9 Na yĩla mũũngamĩi wa mboka wasamie kĩwʼũ kĩla kyaĩ kĩnaalyũkwʼa kĩkatwʼĩka mbinyu, na ndeesĩ vala yumĩte (o na kau athũkũmi ala matavĩte ĩ kĩwʼũ nĩmeesĩ), mũũngamĩi ũsu wa mboka nĩweetie mũtwaani 10 na amwĩa: “Kĩla mũndũ aetae mbinyu ĩla nzeo mbee, na andũ mamilwa, ayĩete ĩla ĩte nzeo mũno. Ĩndĩ we wiie mbinyu ĩla nzeo nginya yu.” 11 Yesũ eekie ũu e Kena ya Kalilii na kĩu nĩkyo kyaĩ kyama kyake kya mbee, na oonanyʼa ũnene wake na amanyĩwʼa make mamũĩkĩĩa.

12 Ĩtina wa vau nĩwaendie Kavelinaumi e na inyia wake na ana-a-inyia make na amanyĩwʼa make, ĩndĩ mayaaĩkala kũu mĩthenya mingĩ.

13 Na mboka ya Vasaka ya Ayuti nĩyathengeee, na Yesũ ambata Yelusaleme. 14 Na vau ĩkalũnĩ nĩweethĩie ala mathooasya ngʼombe na malondu na mavũĩ, na ala mavunzasya mbesa mailyĩ nthĩ ivĩlanĩ syoo. 15 Kwoou ĩtina wa kũseũvya mũtalisa wa makanda, amakuthũa ĩkalũnĩ onthe ala maĩ na malondu na ngʼombe, na eta mbesa sya ala mavunzasya mbesa na ang’uthũlanga mesa syoo. 16 Na amea ala matesaa mavũĩ: “Vetai syĩndũ ii vaa! Ekai kũmĩtwʼa nyũmba ya Asa wakwa nyũmba ya viasala!” * 17 Na amanyĩwʼa make malilikana kana nĩkũandĩkĩtwe: “Kĩthito kwondũ wa nyũmba yaku kĩkandya.”

18 Kwoou Ayuti mamwĩa: “Nĩ kyama kĩva ũtonya kũtwonyʼa kya kũĩkĩĩthya kana Ngai nũkũnengete ũkũmũ wa kwĩka maũndũ aa?” 19 Nake Yesũ amasũngĩa, amea: “Omboangai ĩkalũ yĩĩ, na ngayĩũngamya ĩngĩ ĩtina wa mĩthenya ĩtatũ.” 20 Na ĩndĩ Ayuti mamwĩa: “Ĩkalũ yĩĩ yaakiwe myaka 46, na wĩasya ũkayĩũngamya ĩtina wa mĩthenya ĩtatũ?” 21 Ĩndĩ ĩkalũ yĩla Yesũ waneenaa ĩũlũ wayo nĩ mwĩĩ wake. 22 Na yĩla wathayũũkiwʼe amanyĩwʼa make malilikana kana nĩwawetaa ũndũ ũsu, na maĩkĩĩa maandĩko na ũndũ Yesũ waĩtye.

23 Ĩndĩ yĩla waĩ Yelusaleme ĩvinda ya mboka ya Vasaka, andũ aingĩ nĩmeethĩiwe na mũĩkĩĩo ĩsyĩtwanĩ yake moona syama ila weekaa. 24 Ĩndĩ Yesũ ndaameyĩelela nũndũ nĩwamesĩ onthe 25 na nũndũ ndaĩ na vata wa mũndũ o na wĩva kũmumĩsya ũkũsĩ ĩũlũ wa andũ, nĩkwĩthĩwa nĩweesĩ kĩla kyaĩ nthĩnĩ wa mũndũ.

3 Na kwaĩ Mũvalisi ũmwe weetawa Nikotemo, na aĩ ũmwe wa atongoi ma Ayuti. 2 Mũndũ ũsu nĩwookie vala ve Yesũ ũtukũ na amwĩa: “Lavai, nĩtwĩsĩ wumĩte kwa Ngai ta mũmanyĩsya, nũndũ vaiĩ mũndũ ũtonya kwĩka syama ila ũkwĩka Ngai ate vamwe nake.” 3 Nake Yesũ amũsũngĩa: “Nĩũtavya wʼo ki kana, mũndũ o na wĩva atasyaĩtwe ĩngĩ, * ndesa kwona Ũsumbĩ wa Ngai.” 4 Na Nikotemo amũkũlya: “Mũndũ atonya kũsyawa ata e mũkũũ? We no alike ĩvunĩ ya inyia wake na aisyawa ĩngĩ?” 5 Yesũ amũsũngĩa: “Nĩũtavya wʼo ki kana, mũndũ o na wĩva atasyaĩtwe kwĩsĩla kĩwʼũ na veva, ndatonya kũlika Ũsumbĩnĩ wa Ngai. 6 Kĩla kĩsyaĩtwe kwĩsĩla mwĩĩ nĩ mwĩĩ, na kĩla kĩsyaĩtwe kwĩsĩla veva nĩ veva. 7 Ndũkasengʼe nũndũ nakwĩa: Inywʼĩ no nginya mũsyawe ĩngĩ. 8 Kĩseve nĩkĩuutanaa kĩendete vala kĩkwenda na nĩwĩwʼaa wasya wakyo, ĩndĩ ndũmanyaa vala kyumĩte na vala kĩendete. Ũu nowʼo kwĩthĩawa kwa kĩla mũndũ ũsyaĩtwe kwĩsĩla veva.”

9 Nake Nikotemo amũkũlya: “Maũndũ asu matonyeka ata?” 10 Yesũ amũsũngĩa: “We wĩ mũmanyĩsya wa Isilaeli na ndwĩsĩ maũndũ asu? 11 Nĩũtavya wʼo ki kana, kĩla twĩsĩ nĩtũneenaa na kĩla twonete nĩtumĩasya ũkũsĩ, ĩndĩ mũyĩtĩkĩlaa ũkũsĩ ũla tumasya. 12 Ethĩwa nĩnĩmũtavĩtye maũndũ ma kũũ nthĩ na mũiũmaĩkĩĩa, mũkaĩkĩĩa ata yĩla nĩmũtavya maũndũ ma ĩtunĩ? 13 O na ĩngĩ, vaiĩ mũndũ waambata ĩtunĩ, ate o ũla watheeie kuma ĩtunĩ, nake nĩ Mwana wa mũndũ. 14 Na o tondũ Mose wookĩlilye ĩla nzoka weũnĩ, o ta ũu no nginya Mwana wa mũndũ okĩlwʼe, 15 nĩ kana kĩla mũndũ ũmũĩkĩĩaa atonye kũkwata thayũ wa tene na tene.

16 “Nũndũ Ngai nĩwendete nthĩ mũno, nĩwanenganie Mwana wake e ũmwe, nĩ kana kĩla mũndũ ũmũĩkĩĩaa ndakanangwe, ĩndĩ akwate thayũ wa tene na tene. 17 Nĩkwĩthĩwa Ngai ndaatũma Mwana wake ĩũlũ wa nthĩ nĩ kana asilĩle nthĩ, ĩndĩ nĩ kana nthĩ ĩtangĩĩwe kwĩsĩla kwake. 18 Mũndũ o na wĩva ũla ũmũĩkĩĩaa ndakasilĩlwa. Ĩndĩ mũndũ o na wĩva ũla ũtamũĩkĩĩaa nĩ mũsilĩle o na yu, nũndũ ndaĩkĩĩaa ĩsyĩtwa ya ũla Mwana wa Ngai e ũmwe. 19 Andũ makasilĩlwa nĩkwĩthĩwa kyeni nĩkyookie ĩũlũ wa nthĩ, ĩndĩ andũ menda kĩvindu vandũ va kyeni, nũndũ mawĩa moo maĩ mathũku. 20 Nũndũ mũndũ o na wĩva ũla wĩkaa maũndũ mathũku nũmenaa kyeni na ndokaa kyeninĩ, nĩ kana mawĩa make maikese kũvuanwʼa. 21 Ĩndĩ mũndũ o na wĩva ũla wĩkaa kĩla kya wʼo nĩwũkaa kyeninĩ, nĩ kana mawĩa make methĩwe matonya kwoneka kana nĩmekĩtwe kwosana na kwenda kwa Ngai.”

22 Ĩtina wa ũu Yesũ na amanyĩwʼa make nĩmaendie kĩsionĩ kya Yutia, na ekala namo kũu kwa ĩvinda yĩana ũna na nĩwavatisaa. 23 Ĩndĩ Yoana nake avatisĩaa Ainoni vakuvĩ na Salimu, nũndũ vau vaĩ kĩwʼũ kingĩ, na andũ nĩmookaa na maivatiswa; 24 nũndũ Yoana ndaĩ anamba kwĩkwʼa yela.

25 Na amanyĩwʼa ma Yoana maĩ na ngananĩo na Mũyuti ũmwe ĩũlũ wa kwĩthesya. 26 Kwoou mooka vala ve Yoana na mamwĩa: “Lavai, mũndũ ũla ũnaĩ nake mũingo wa Yolotani, ũla ũnaumisye ũkũsĩ ĩũlũ wake, sisya, o nake nũkũvatisa, na andũ onthe maendeee kũthi vala ũĩ.” 27 Nake Yoana asũngĩa asya: “Mũndũ ndatonya kũkwata kĩndũ o na kĩmwe ate o anengetwe kuma ĩtunĩ. 28 Inywʼĩ ene nĩmũũkũsĩĩa kana naisye, ‘Tinyie Klĩsto, ĩndĩ nĩtũmĩtwe nũke mbee wake.’ 29 Mũndũ o na wĩva ũla wĩ na mũtwawa nĩwe mũtwaani. Ĩndĩ yĩla mũnyanyae wa mũtwaani waũngama na amwĩwʼa aineena, ethĩawa na ũtanu mwingĩ nũndũ wa wasya wa mũtwaani. Kwoou ũtanu wakwa nĩwusũĩte. 30 Ũsu eendeea kwongeleka, ĩndĩ nyie nĩendeea kũoleka.”

31 Ũla wumĩte ĩũlũ e ĩũlũ wa ala angĩ onthe. Ũla wumĩte kũũ nthĩ aumĩte kũũ nthĩ na aneenaa maũndũ ma kũũ nthĩ. Ũla wumĩte ĩtunĩ e ĩũlũ wa ala angĩ onthe. 32 Aumasya ũkũsĩ wa kĩla wonete na akewʼa, ĩndĩ vaiĩ mũndũ wĩtĩkĩlaa ũkũsĩ wake. 33 Mũndũ o na wĩva ũla wĩtĩkĩlĩte ũkũsĩ wake nũĩkĩĩthĩtye * kana Ngai nĩ wa wʼo. 34 Nũndũ ũla Ngai ũtũmĩte aneenaa ndeto sya Ngai, nũndũ Ngai ndanenganae veva athimĩte. 35 Asa nũmwendete Mwana na nũmũnengete syĩndũ syonthe. 36 Ũla ũmũĩkĩĩaa Mwana e na thayũ wa tene na tene; ũla ũtamwĩwʼaa Mwana ndakona thayũ, ĩndĩ ũthilĩku wa Ngai ũtũaa ĩũlũ wake.

4 Yĩla Mwĩaĩi wamanyie kana Avalisi nĩmewie nũkũtwʼĩkĩthya na kũvatisa amanyĩwʼa aingĩ kũte Yoana— 2 o na kau Yesũ we mwene ndavatisaa ĩndĩ amanyĩwʼa make nĩmo mavatisaa— 3 nĩwaumie Yutia na athi ĩngĩ Kalilii. 4 Ĩndĩ yaĩ no nginya esĩle Samalia. 5 Na kwoou athi ndũanĩ ya Samalia yĩtawa Saikale, vakuvĩ na mũũnda ũla Yakovo wanengete mwana wake Yosevu. 6 Na kĩthima kya Yakovo kyaĩ vau. Na nĩkwĩthĩwa Yesũ aĩ mũnou nũndũ wa kyalo, nĩwekalile nthĩ vau kĩthimanĩ. * Na kwaĩ ta saa sita. *

7 Mũndũ mũka ũmwe wa Samalia nĩwookie kũuta kĩwʼũ. Na Yesũ amwĩa: “Nenge kĩwʼũ nĩnywʼe.” 8 (Nũndũ amanyĩwʼa make maĩ manathi ndũanĩ makathooe lĩu.) 9 Kwoou mũndũ mũka ũsu Mũsamalia amũkũlya: “Vatonyeka ata we, na wĩ Mũyuti, ũkambĩtya kĩwʼũ na nyie nĩ mũndũ mũka Mũsamalia?” (Nũndũ Ayuti maivulanaa na Asamalia.) 10 Yesũ amũsũngĩa, amwĩa: “Ta kethĩwa nĩwĩsĩ mũthĩnzĩo wa mana wa Ngai na ũla ũkũkwĩa, ‘Nenge kĩwʼũ nĩnywʼe,’ wĩthĩwa wamwĩtya, nake ethĩwa akũnenga kĩwʼũ kya thayũ.” 11 Mũndũ mũka ũsu amwĩa: “Mwĩaĩi, ndwĩ na ndoo ya kũtava kĩwʼũ na kĩthima kĩĩ nĩ kĩliku. Wumisye va kĩwʼũ kĩu kya thayũ? 12 We nue mũnene kwĩ ũmae waitũ Yakovo ũla watũnengie kĩthima kĩĩ na we mwene vamwe na syana syake na ngʼombe syake manyusaa kĩwʼũ kya kĩthima kĩĩ?” 13 Yesũ amũsũngĩa amwĩa: “Kĩla mũndũ ũnyusaa kĩwʼũ kĩĩ akeewʼa waũni ĩngĩ. 14 Ĩndĩ mũndũ o na wĩva ũla wĩnywʼa kĩwʼũ kĩla nĩmũnenga ndakewʼa waũni ĩngĩ, vandũ va ũu, kĩwʼũ kĩla nĩmũnenga kĩkeethĩwa kĩthima kĩũvulutya na kũmũnenga thayũ wa tene na tene.” 15 Mũndũ mũka ũsu amwĩa: “Mwĩaĩi, nenga kĩwʼũ kĩu, nĩ kana ndikaaĩwʼe waũni ĩngĩ na ndikatindĩae kũsyoka vaa kũuta kĩwʼũ.”

16 Nake Yesũ amwĩa: “Enda ũkamwĩte mũũme waku wũke nake vaa.” 17 Na mũndũ mũka ũsu amũsũngĩa: “Nyie ndi mũũme.” Nake Yesũ amwĩa: “Waneena wʼo ĩla wasya, ‘Nyie ndi mũũme.’ 18 Nũndũ wĩthĩĩtwe na aũme atano, na mũndũũme ũla wĩ nake yu ti mũũme waku. Vau waneena wʼo.” 19 Mũndũ mũka ũsu amwĩa: “Mwĩaĩi, nĩngwona wĩ mwathani. 20 Aa-ũmae maitũ mathaithĩaa kĩĩmanĩ kĩĩ, ĩndĩ inywʼĩ mwaasya kana Yelusaleme nĩ vo andũ maĩle kũthaithĩa.” 21 Yesũ amwĩa: “Mũndũ mũka, ĩkĩĩa kĩla ngũũtavya, saa nĩwũkĩte yĩla mũtakamũthaithĩa Asa kĩĩmanĩ kĩĩ kana Yelusaleme. 22 Inywʼĩ mũthaithaa kĩla mũtesĩ, ĩndĩ ithyĩ tũthaithaa kĩla twĩsĩ, nũndũ ũtangĩĩo wambĩĩaa na Ayuti. 23 Ĩndĩ saa nĩwũkĩte na yu wĩ vo, yĩla athaithi ma wʼo makamũthaitha Asa nthĩnĩ wa veva na nthĩnĩ wa wʼo, nũndũ vate nzika, Asa emantha andũ ta asu mamũthaithe. 24 Ngai nĩ veva, na ala mamũthaithaa no nginya mamũthaithe nthĩnĩ wa veva na nthĩnĩ wa wʼo.” 25 Mũndũ mũka ũsu amwĩa: “Nĩnĩsĩ kana Masia nĩwũkĩte, ũla wĩtawa Klĩsto. Yĩla ũsu wĩũka akatũtavya maũndũ onthe ũtheinĩ.” 26 Yesũ amwĩa: “Nyie ngũneena naku, ninyie we.”

27 Na ĩvindanĩ yĩu amanyĩwʼa make mavika, na masengʼa nũndũ mamwĩthĩie aineena na mũndũ mũka. Na vaiĩ ũmwe waamũkũlya: “Wĩmantha kyaũ?” kana “Nĩkĩ ũũneena nake?” 28 Na kwoou mũndũ mũka ũsu atia mbisũ yake ya kwĩkĩa kĩwʼũ na athi ndũanĩ amea andũ: 29 “Ũkai mwone mũndũ wandavya maũndũ onthe ala neekie. Nĩvatonyeka mũndũ ũũ akethĩwa nowe Klĩsto?” 30 Na mauma ndũanĩ na mambĩĩa kũka vala ũĩ.

31 Na ĩvindanĩ yĩu amanyĩwʼa make nĩmamwĩsũvaa maimwĩa: “Lavai, ya.” 32 Ĩndĩ amea: “Nĩ na lĩu wa kũya mũtawĩsĩ.” 33 Kwoou amanyĩwʼa maneenanyʼa ene kwa ene, makyasya: “Vaiĩ mũndũ ũnamũetee lĩu, kana e vo?” 34 Nake Yesũ amea: “Lĩu wakwa nĩ kwĩka kwenda kwa ũla wandũmie, na kũmina wĩa wake. 35 Inywʼĩ mũikwasya kana ve myei ĩna ĩtialĩte ngetha ĩtanamba kũvika? Sisyai! nĩngũmwĩa: Ũkĩlyai metho menyu mwone kana mĩũnda nĩ myeũ yeteele kũkethwa. O na yu 36 mũkethi nũendeee kwosa ĩtuvi na kũmbanyʼa ũsyao kwondũ wa thayũ wa tene na tene, nĩ kana mũvandi na mũkethi matane vamwe. 37 Nũndũ wa ũu, ũneeni ũũ nĩ wa wʼo: Ũmwe nĩ mũvandi na ũla ũngĩ nĩ mũkethi. 38 Nĩnamũtũmie kũketha kĩla mũtaathũkũmĩa. Angĩ nĩmathũkũmie, na nĩmũtethekete kumana na wĩa woo.”

39 Na Asamalia aingĩ kuma ndũanĩ ĩsu nĩmamũĩkĩĩie nũndũ wa ndeto sya ũla mũndũ mũka, nĩkwĩthĩwa nĩwaumisye ũkũsĩ asya: “Andavisye maũndũ onthe ala neekie.” 40 Kwoou yĩla Asamalia mookie kũla ũĩ, nĩmamwĩsũvie ekale namo, na ekala kũu mĩthenya ĩlĩ. 41 Na nũndũ wa ũu, angĩ aingĩ mamũĩkĩĩa nũndũ wa maũndũ ala waneenie, 42 na meea ũla mũndũ mũka: “Yu tũikũĩkĩĩa nũndũ wa o kĩla ũtũtavisye; ithyĩ ene nĩtweeyĩwʼĩa, na nĩtwĩsĩ kana mũndũ ũũ vate nzika nĩ mũtangĩĩi wa nthĩ.”

43 Ĩtina wa mĩthenya ĩsu ĩlĩ, nĩwaumie kũu athi Kalilii. 44 Ĩndĩ Yesũ mwene nĩwaumisye ũkũsĩ kana mwathani ndanengawe ndaĩa kĩsionĩ kya kwoo. 45 Kwoou yĩla wavikie Kalilii, andũ ma Kalilii nĩmamũthokisye, nũndũ nĩmoonie maũndũ onthe ala weekie Yelusaleme ĩvinda ya mboka, nũndũ o namo maĩ mbokanĩ ĩsu.

46 Na avika ĩngĩ Kena ya Kalilii vala waĩ anaalyũla kĩwʼũ kĩkatwʼĩka mbinyu. Na Kavelinaumi kwaĩ mũthũkũmi ũmwe wa mũsumbĩ ũla wawaĩtye mwana. 47 Yĩla mũndũ ũsu weewie kana Yesũ nĩwumie Yutia na athi Kalilii, nĩwaendie vala ũĩ na amwĩa atheee akavosye mwana wake, nũndũ aĩ vakuvĩ kũkwʼa. 48 Ĩndĩ Yesũ amwĩa: “Inywʼĩ andũ mũtonete syama na maũndũ ma ũsengyʼo, mũyĩsa kũĩkĩĩa.” 49 Nake mũthũkũmi ũsu wa mũsumbĩ amwĩa: “Mwĩaĩi, theea mwana wakwa atanakwʼa.” 50 Yesũ amwĩa: “Enda; mwana waku e thayũ.” Na mũndũ ũsu aĩkĩĩa ndeto isu Yesũ wamũtavisye, na athi. 51 Na e nzĩanĩ atheeete, ngombo syake syakomana nake na syamũtavya kana kamwana kake ke thayũ. * 52 Na aikũlya kavoie saa siana. Nasyo syamwĩa: “Ĩyoo saa mũonza * nĩwʼo ndetema ĩnavoie.” 53 Na ĩthe amanya kana kavoie saa o ũla Yesũ waisye: “Mwana waku e thayũ.” Kwoou we na mũsyĩ wake wʼonthe mamũĩkĩĩa Yesũ. 54 Kĩu nĩkyo kyama kya kelĩ kĩla Yesũ weekie yĩla waumie Yutia athi Kalilii.

5 Ĩtina wa ũu kwaĩ mboka ya Ayuti, na Yesũ ambata Yelusaleme. 2 Na kũu Yelusaleme, vakuvĩ na Mbingĩlo ya Malondu, vaĩ ndia yeetawa kwa Kĩevelania Vethesita na vaĩ ituĩ itano. 3 Na andũ aingĩ awau, ilalinda, andũ au mamutha, na ala me na moko na maaũ monzu nĩmakomete vau. 4* —— 5 Ĩndĩ vau vaĩ mũndũ ũmwe ũla waĩ mũwau vandũ va myaka 38. 6 Yĩla Yesũ woonie mũndũ ũsu akomete vau, na nĩweesĩ kana aĩ mũwau kwa ĩvinda yĩasa, amũkũlya: “Nũkwenda kũvoa?” 7 Na mũndũ ũsu waĩ mũwau amũsũngĩa amwĩa: “Mwĩaĩi, ndi na mũndũ ũtonya kũndikya ndianĩ yĩla kĩwʼũ kyakwaithangwʼa, ĩndĩ ngilasya nĩendete mũndũ ũngĩ ailika mbee wakwa.” 8 Yesũ amwĩa: “Ũkĩla! Osa mũkeka * waku na ũithi.” 9 Na mũndũ ũsu avoa vau kwa vau na oosa mũkeka wake na ambĩĩa kũthi.

Mũthenya ũsu waĩ wa Savato. 10 Kwoou Ayuti mambĩĩa kũmwĩa mũndũ ũsu waĩ anavowʼa: “Nĩ mũthenya wa Savato, na ti ũndũ wosanĩte na Mĩao kũkua mũkeka * ũsu.” 11 Ĩndĩ amasũngĩa, amea: “Mũndũ ũla wambosya nĩwe wambĩa, ‘Osa mũkeka * waku na ũithi.’” 12 Namo mamũkũlya: “Nũũ ũsu wakwĩa, ‘Osa mũkeka waku na ũithi’?” 13 Ĩndĩ mũndũ ũsu waĩ anavowʼa ndeesĩ nũũ, nũndũ Yesũ aĩ analika ĩkomanonĩ yĩla yaĩ vau.

14 Ĩtina wa ũu Yesũ eethĩa mũndũ ũsu ĩkalũnĩ na amwĩa: “Sisya, nĩwavoa. Ndũkeke naĩ ĩngĩ, nĩ kana ndũkakwatwe nĩ ũndũ mũthũku kwĩ ũsu.” 15 Mũndũ ũsu nĩwaendie na amea Ayuti kana nĩ Yesũ wamũvosya. 16 Na nũndũ wa kĩtumi kĩu Ayuti nĩmamũthĩnasya Yesũ nũndũ eekaa maũndũ asu mũthenya wa Savato. 17 Ĩndĩ amasũngĩa, amea: “Asa wakwa nĩwĩthĩĩtwe aitethya wĩa nginya o na yu, o nakwa nĩendeee na kũtethya wĩa.” 18 Kĩu nĩkyo kyatumie Ayuti mambĩĩa kũmantha vyũ ũndũ meũmũaa, nũndũ o vamwe na kũtũla mwĩao wa Savato, nĩweetaa Ngai Ĩthe wake, na kwa kwĩka ũu ayĩyĩananyʼa na Ngai.

19 Kwoou Yesũ amasũngĩa, amea: “Nĩmũtavya wʼo ki kana Mwana ndatonya kwĩka ũndũ o na ũmwe kumana na ũtwi wake mwene, ĩndĩ ekaa kĩla woona Asa ayĩka. Nũndũ maũndũ o na meva ala Asa wĩkaa, o nake Mwana ekaa oou. 20 Nũndũ Asa nũmwendete Mwana na nũmwonasya maũndũ onthe ala we mwene wĩkaa, na akamwonyʼa Mwana mawĩa manene kwĩ aa, nĩ kana mũsengʼe. 21 Nũndũ o tondũ Asa ũthayũũkasya ala akwʼũ na kũmanenga thayũ, nowʼo o nake Mwana ũmũnengae thayũ mũndũ o na wĩva ũla we ũkwenda. 22 Nũndũ Asa ndasilĩlaa mũndũ o na ũmwe, ĩndĩ nũmũnengete Mwana kĩanda kya kũsilĩla, 23 nĩ kana onthe mamũnenge Mwana ndaĩa o ũndũ mamũnengete Ĩthe ndaĩa. Mũndũ o na wĩva ũla ũtamũnengete Mwana ndaĩa ndamũnengete ndaĩa Ĩthe ũla wamũtũmie. 24 Nĩmũtavya wʼo ki kana, mũndũ o na wĩva ũla wĩwʼaa ndeto syakwa na aimũĩkĩĩa Ũla wandũmie e na thayũ wa tene na tene, na ndasilĩlawa ĩndĩ nũvĩtĩte kuma kĩkwʼũnĩ akalika thayũnĩ.

25 “Nĩmũtavya wʼo ki kana, saa nĩwũkĩte, na wĩ vo yu, yĩla ala akwʼũ makewʼa wasya wa Mwana wa Ngai, na ala mamwĩthukĩĩisye makeethĩwa thayũ. 26 Nũndũ o tondũ Asa wĩ na thayũ nthĩnĩ wake, nowʼo ũmũnengete Mwana ũtonyi wa kwĩthĩwa na thayũ nthĩnĩ wake. 27 Na nũmũnengete ũkũmũ wa kũsilĩla, nũndũ we nĩ Mwana wa mũndũ. 28 Mũikasengʼe nũndũ wa ũndũ ũsu, nĩkwĩthĩwa saa nĩwũkĩte yĩla ala onthe me mbũanĩ * makewʼa wasya wake 29 namo makauma, ala meekie maũndũ maseo kwa ũthayũũkyo wa thayũ, na ala meekie maũndũ mathũku kwa ũthayũũkyo wa ũsilĩlo. 30 Nditonya kwĩka ũndũ o na ũmwe kumana na ũtwi wakwa mwene. O ũndũ neewʼa, nĩwʼo nĩsilaa, na ũsili wakwa nĩ mũlũngalu, nũndũ nĩmanthaa kwĩka kwenda kwa ũla wandũmie, ĩndĩ ti kwenda kwakwa mwene.

31 “Ethĩwa ninyie nĩ nyioka ngwĩyumĩsya ũkũsĩ, ũkũsĩ wakwa ti wa wʼo. 32 Ve ũngĩ umasya ũkũsĩ ĩũlũ wakwa, na nĩnĩsĩ ũkũsĩ ũla umasya ĩũlũ wakwa nĩ wa wʼo. 33 Nĩmwatũmie andũ kũla kwĩ Yoana, nake aumya ũkũsĩ ĩũlũ wa ũla wʼo. 34 O na ũu wĩ o vo, ndikwĩtĩkĩla ũkũsĩ wa mũndũ, ĩndĩ nĩneena maũndũ aa nĩ kana mwĩthĩwe mũtonya kũtangĩĩwa. 35 Mũndũ ũsu aĩ taa wakene na wĩ na kyeni, na kwa ĩvinda ĩkuvĩ nĩmwendaa kũtanĩa mũno kyeni kyake. 36 Ĩndĩ nyie nĩ na ũkũsĩ mũnene kũte ũla wa Yoana, nũndũ mawĩa ala Asa wakwa wanengie nĩtethye, namo nĩ mawĩa aa nĩendeee kũtethya, nĩmeũkũsĩĩa kana Asa nĩwandũmie. 37 Na Asa ũla wandũmie nĩwumĩtye ũkũsĩ we mwene ĩũlũ wakwa. Inywʼĩ mũyaaĩwʼa wasya wake o na ĩndĩĩ kana mũkona wũmbo wake, 38 na ndeto yake ndĩkalaa nthĩnĩ wenyu, nũndũ mũiĩkĩĩaa ũla we mwene watũmie.

39 “Inywʼĩ mũsomaa Maandĩko na kĩthito nũndũ mũsũanĩaa kana nĩmo makatuma mũkwata thayũ wa tene na tene; na Maandĩko o asu nomo maumasya ũkũsĩ ĩũlũ wakwa. 40 Na mũikwenda kũka kwakwa nĩ kana mwĩthĩwe mũtonya kũkwata thayũ. 41 Nyie ndyĩtĩkĩlaa nguma sya andũ, 42 ĩndĩ nĩnĩsĩ nesa kana mũi na wendo wa Ngai nthĩnĩ wenyu. 43 Nũkĩte ĩsyĩtwanĩ ya Asa wakwa, ĩndĩ mũiũmbĩtĩkĩla. Ta kethĩwa mũndũ ũngĩ nĩwookie ĩsyĩtwanĩ yake mwene, no mũmwĩtĩkĩle. 44 Mũtonya kũĩkĩĩa ata ethĩwa mwĩtĩkĩlaa nguma ila mũnenganae inywʼĩ kwa inywʼĩ na mũimanthaa nguma ila syumaa kwa Ngai, ũla nowe e weka? 45 Mũikasũanĩe ta ngũmũsikata kwa Asa; ve ũmwe ũla ũmũsikataa, nake nĩ Mose, ũla mwĩkwatĩtye. 46 Kwa wʼo, ta kethĩwa nĩmwamũĩkĩĩie Mose, no mũndĩkĩĩe, nũndũ nĩwaandĩkie ĩũlũ wakwa. 47 Ĩndĩ ethĩwa mũikũĩkĩĩa maũndũ ala waandĩkie, mũkaĩkĩĩa ata maũndũ ala ngũneena?”

6 Ĩtina wa vau Yesũ nĩwaingie Ũkanga wa Kalilii, kana Tivelia. 2 Na ĩkomano ĩnene nĩyaendeeie kũmũatĩĩa, nũndũ nĩyoonaa syama ila weekaa aivosya ala awau. 3 Kwoou Yesũ ambata kĩĩmanĩ na ekala nthĩ vau vamwe na amanyĩwʼa make. 4 Na Vasaka, kana mboka ya Ayuti, nĩyathengeee. 5 Yĩla Yesũ wookĩlilye metho na oona kana ĩkomano ĩnene nĩyookĩte vala ũĩ, amũkũlya Vilivu: “Twĩthooa mĩkate va nĩ kana andũ aa maye?” 6 Ĩndĩ amũkũlilye ũu nĩ kana amanye kĩla Vilivu wasũanĩaa, nũndũ Yesũ nĩweesĩ kĩla we mwene waĩ vakuvĩ kwĩka. 7 Nake Vilivu amũsũngĩa: “Mĩkate ya ndinalĩ 200 ndĩtonya kũmakomana onthe, o na ethĩwa kĩla mũndũ ekwata o kanini.” 8 Ũmwe wa amanyĩwʼa make, ũla weetawa Endelea, mwana-a-inyia wa Simoni Vetelo, amwĩa: 9 “Vaa ve kamwana ke na mĩkate ĩtano ya mbaale na tũkũyũ twĩlĩ. Ĩndĩ isu nĩ kĩndũ kwa andũ aa maingĩvĩte ũu?”

10 Yesũ asya: “Tavyai andũ mekale nthĩ.” Na nũndũ vandũ vau vaĩ nyeki mbingĩ, andũ mekala nthĩ, na aũme maĩ ta 5,000. 11 Na Yesũ oosa ĩla mĩkate, na amina kũtũnga mũvea, anenga ala mailyĩ nthĩ vau; na eeka oou na tũla tũkũyũ, na maya kĩla mũndũ eanĩwa. 12 Ĩndĩ yĩla maĩe mavũna, amea amanyĩwʼa make atĩĩ: “Osanyʼai tũlungu tũla twatiala, nĩ kana vaikanangĩke kĩndũ o na kĩmwe.” 13 Kwoou moosanyʼa na mausũsya ikavũ 12 sya tũlungu tũla twatialĩtwʼe nĩ ala maĩe ĩla mĩkate ĩtano ya mbaale.

14 Yĩla andũ moonie kyama kĩu weekie mambĩĩa kwasya: “Ũũ kwa wʼo nĩwe ũla Mwathani waĩ oke ĩũlũ wa nthĩ.” 15 Ĩndĩ Yesũ nĩwamanyie kana me vakuvĩ kũka kũmũkwata mamũtwʼĩkĩthye mũsumbĩ, na kwoou auma vau asyoka ĩngĩ kĩĩmanĩ e weka.

16 Yĩla kwambĩĩe kũtuka, amanyĩwʼa make nĩmatheeie ũkanganĩ, 17 na malika ĩsiwanĩ * nĩ kana mainganĩsye ũkanga mathi Kavelinaumi. Kwaĩ kũnamesya kĩvindu, na Yesũ ndaĩ anavika vala maĩ. 18 O na ũkanga nĩwookĩlanasya nũndũ kĩseve kĩ na vinya nĩkyauutanaa. 19 Na mamina kũtwaa ĩsiwa vandũ va ta maili atatũ kana ana, * nĩmoonie Yesũ akinyĩle ũkanganĩ ĩũlũ okĩte ĩsiwanĩ, na makwatwa nĩ wia. 20 Ĩndĩ amea: “Ninyie; ekai ũkĩa!” 21 Na nĩmatanie mũno kũmũthokya ĩsiwanĩ, na vau kwa vau ĩsiwa yathi na yavika nthĩ nyũmũ kũla maendete.

22 Mũthenya ũla waatĩĩe ĩkomano yĩla yatiĩtwe ngalĩko ĩla ĩngĩ ya ũkanga nĩyoonie kana vayaĩ ĩsiwa yĩngĩ, eka o kamwe kanini, na kana Yesũ ndaalika ĩsiwanĩ vamwe na amanyĩwʼa make, ĩndĩ amanyĩwʼa make maĩ manathi me oka. 23 Ĩndĩ masiwa kuma Tivelia mavika vakuvĩ na vala andũ maĩĩe ĩla mĩkate ĩtina wa Mwĩaĩi kũtũnga mũvea. 24 Kwoou ĩkomano yoona kana Yesũ vamwe na amanyĩwʼa make mayaĩ vau, yalika masiwanĩ asu na yathi Kavelinaumi yĩkamũmanthe Yesũ.

25 Yĩla mamwĩthĩie mũingo ũla ũngĩ wa ũkanga, mamũkũlya: “Lavai, ũvikie kũũ ĩndĩĩ?” 26 Yesũ amasũngĩa: “Nĩmũtavya wʼo ki kana, mũiũmantha nũndũ wa syama ila mũnoonie, ĩndĩ nũndũ nĩmũnaĩe mĩkate mwavũna. 27 Tethyai wĩa ti kwondũ wa lĩu ũla wanangĩkaa, ĩndĩ kwondũ wa lĩu ũla ũetae thayũ wa tene na tene, ũla Mwana wa mũndũ wĩmũnenga; nũndũ ũsu nĩwe Asa, Ngai mwene, wĩkĩĩte ũsiĩlo akamwĩtĩkĩla.”

28 Kwoou mamũkũlya: “Twaĩle kwĩka ata nĩ kana twĩanĩsye maũndũ ala Ngai wendaa twĩke?” 29 Nake Yesũ amasũngĩa, amea: “Ũũ nĩwʼo Ngai wendaa mwĩke, endaa mũmũĩkĩĩe ũla watũmie.” 30 Na ĩndĩ mamũkũlya: “Nĩ kyama kĩva ũtonya kwĩka nĩ kana tũkyone na tũikũĩkĩĩa? Wĩĩka ũndũ mwaũ? 31 Aa-ũmae maitũ nĩmaĩe mana weũnĩ, o tondũ kũandĩkĩtwe: ‘Nĩwamanengie mũkate kuma ĩtunĩ maye.’” 32 Nake Yesũ amea: “Nĩmũtavya wʼo ki kana, Mose ndaamũnenga mũkate kuma ĩtunĩ, ĩndĩ Asa wakwa nũmũnengae mũkate wa wʼo kuma ĩtunĩ. 33 Nũndũ mũkate wa Ngai nĩ ũla wumaa ĩtunĩ na kũnenga nthĩ thayũ.” 34 Kwoou mamwĩa: “Mwĩaĩi, tũnengae mũkate ũsu kĩla ĩvinda.”

35 Yesũ amea: “Nyie ninyie mũkate wa thayũ. Mũndũ o na wĩva ũla wũkaa kwakwa ndakewʼa nzaa o na ĩndĩĩ, na mũndũ o na wĩva ũla ũndĩkĩĩaa ndakewʼa waũni o na ĩndĩĩ. 36 Ĩndĩ o tondũ namũtavya, o na nĩmũmbonete ĩndĩ mũikũĩkĩĩa. 37 Onthe ala Asa ũnengete makooka kwakwa, na ndikamũlũngya nongi mũndũ ũla wũkaa kwakwa; 38 nũndũ natheeie kuma ĩtunĩ kwĩka kwenda kwa ũla wandũmie, ĩndĩ ti kwenda kwakwa. 39 Kũũ nĩkwʼo kwenda kwa ũla wandũmie: Ndikasye o na ũmwe katĩ wa onthe ala ũnengete, ĩndĩ nĩmathayũũkya mũthenya wa mũminũkĩlyo. 40 Nũndũ kũũ nĩkwʼo kwenda kwa Asa wakwa: Kĩla mũndũ ũmwĩtĩkĩlaa Mwana na ũmũĩkĩĩaa ethĩwe na thayũ wa tene na tene, na ngamũthayũũkya mũthenya wa mũminũkĩlyo.”

41 Na ĩndĩ Ayuti mambĩĩa kũmũnyungunyĩĩsya nũndũ aisye: “Nyie ninyie mũkate ũla watheeie kuma ĩtunĩ.” 42 Na mambĩĩa kwasya: “We ũũ ti Yesũ mwana wa Yosevu, ũla ĩthe wake na inyia wake tũmesĩ? Yu atonya kwasya ata, ‘Nyie natheeie kuma ĩtunĩ’?” 43 Nake Yesũ amasũngĩa, amea: “Ekai kũnyungunyĩsya katĩ wenyu. 44 Vaiĩ mũndũ ũtonya kũka kwakwa atakusĩtwʼe nĩ Asa wakwa ũla wandũmie, na ngamũthayũũkya mũthenya wa mũminũkĩlyo. 45 Ũũ nĩwʼo kũandĩkĩtwe Mavukunĩ ma Athani: ‘Onthe makamanyĩwʼa nĩ Yeova.’ Na kĩla mũndũ wĩthukĩĩasya Asa na akemanyĩsya nĩwũkaa kwakwa. 46 Ti atĩ ve mũndũ woonie Asa, eka o ũla waumie kwa Ngai; ũsu nĩwe woonie Asa. 47 Nĩmũtavya wʼo ki kana, mũndũ o na wĩva ũla wĩtĩkĩlaa e na thayũ wa tene na tene.

48 “Nyie ninyie mũkate wa thayũ. 49 Aa-ũmae menyu nĩmaĩe mana weũnĩ ĩndĩ makwʼa. 50 Ũũ nĩwʼo mũkate ũla ũtheeaa kuma ĩtunĩ, nĩ kana kĩla mũndũ ethĩwe atonya kũũya na ailea kũkwʼa. 51 Nyie ninyie mũkate wĩ thayũ ũla watheeie kuma ĩtunĩ. Ethĩwa mũndũ o na wĩva akaya mũkate ũũ akekala tene na tene; na vate nzika mũkate ũla nganengane nĩ mwĩĩ wakwa kwondũ wa thayũ wa nthĩ.”

52 Na ĩndĩ Ayuti mambĩĩa kũkananĩa ene kwa ene, makyasya: “Mũndũ ũũ atonya ata kũtũnenga mwĩĩ wake tũye?” 53 Kwoou Yesũ amea: “Nĩmũtavya wʼo ki kana, mũtaĩte mwĩĩ wa Mwana wa mũndũ na kũnywʼa nthakame yake, mũi na thayũ nthĩnĩ wenyu. 54 Mũndũ o na wĩva ũla ũĩsaa mwĩĩ wakwa na kũnywʼa nthakame yakwa e na thayũ wa tene na tene, na ngamũthayũũkya mũthenya wa mũminũkĩlyo; 55 nũndũ mwĩĩ wakwa nĩ kyaũya kya wʼo na nthakame yakwa nĩ kyaũnywʼa kya wʼo. 56 Mũndũ o na wĩva ũla ũĩsaa mwĩĩ wakwa na kũnywʼa nthakame yakwa aendeeaa kwĩthĩwa na ngwatanĩo vamwe nakwa, nakwa ndyĩthĩwa na ngwatanĩo vamwe nake. 57 O tondũ Asa wakwa ũla wĩ thayũ wandũmie nakwa nĩ thayũ nũndũ wa Asa, o ta ũu ũla ũĩsaa mwĩĩ wakwa akekala thayũ nũndũ wakwa. 58 Ũũ nĩwʼo mũkate ũla watheeie kuma ĩtunĩ. Ndũilye ũla waĩwe nĩ aa-ũmae menyu ĩndĩ makwʼa. Mũndũ o na wĩva ũla ũĩsaa mũkate ũũ akekala tene na tene.” 59 Aneeneie maũndũ asu Kavelinaumi aimanyĩsya ĩsinakokenĩ.

60 Yĩla meewie ũu, aingĩ ma amanyĩwʼa make masya: “Ũneeni ũũ nĩ wa kũtelemya; nũũ ũtonya kũwĩthukĩĩsya?” 61 Ĩndĩ Yesũ nĩwamanyie kana amanyĩwʼa make makwetye kũnyungunyĩsya nũndũ wa ũndũ ũsu na amea: “Ũndũ ũsu nũkũmũlulutĩkya? 62 Nata ĩndĩ, ethĩwa mũkoona Mwana wa mũndũ ambatĩte kũla waĩ mbeenĩ? 63 Veva nĩwʼo ũnenganae thayũ; mwĩĩ ndwĩ vata o na ũmwe. Ndeto ila namũtavya nĩsyo veva na nĩsyo thayũ. 64 Ĩndĩ ve amwe menyu mate kũĩkĩĩa.” Nũndũ kuma mwambĩlĩlyonĩ Yesũ nĩweesĩ ala mataĩkĩĩaa na ũla wĩmũvũnyanĩa. 65 Na aendeea kwasya: “Kĩĩ nĩkyo kĩtumi nĩmwĩie, vaiĩ mũndũ ũtonya kũka kwakwa atetĩkĩlĩtwʼe nĩ Asa.”

66 Na nũndũ wa ũu, aingĩ ma amanyĩwʼa make masyokea maũndũ ala me ĩtina na maeka kũendanyʼa nake. 67 Kwoou Yesũ amea ala Ĩkũmi na Elĩ: “O nenyu mũikwenda kũthi, kana nĩmũkwenda?” 68 Simoni Vetelo amũsũngĩa amwĩa: “Mwĩaĩi, twĩthi kũla kwĩ ũũ? We wĩ na ndeto sya thayũ wa tene na tene. 69 Nĩtũĩkĩĩĩte na tũkamanya kana we wĩ Ũla Mũtheu wa Ngai.” 70 Nake Yesũ amasũngĩa: “Namũnyuvie mwĩ ĩkũmi na elĩ, kana ti wʼo? Ĩndĩ ũmwe wenyu nĩ mũsukani.” * 71 Vate nzika aneenaa ĩũlũ wa Yutasi mwana wa Simoni Isikalioti, nũndũ ũsu aĩ amũvũnyanĩe, o na kau aĩ ũmwe wa ala Ĩkũmi na Elĩ.

7 Ĩtina wa maũndũ asu, Yesũ nĩwaendeeie kũtambũka * kĩsionĩ kya Kalilii, nũndũ ndendaa kwĩka ũu kĩsionĩ kya Yutia nĩkwĩthĩwa Ayuti nĩmendaa kũmũaa. 2 Na Mboka ya Ayuti ya Ivanda * nĩyathengeee. 3 Kwoou ana-a-inyia make mamwĩa: “Uma vaa ũthi Yutia, nĩ kana amanyĩwʼa maku o namo methĩwe matonya kwona maũndũ ala ũkwĩka. 4 Nũndũ vaiĩ mũndũ wĩkaa ũndũ kĩmbithĩnĩ na nũkwenda kũmanyĩka nĩ andũ. Ethĩwa nũkwĩka maũndũ aa, ĩyonanyʼe kwa andũ onthe.” * 5 Nũndũ o na ana-a-inyia make mayamũĩkĩĩaa. 6 Kwoou Yesũ amea: “Ĩvinda yakwa yĩinamba kũvika, ĩndĩ ĩvinda yenyu yĩ vo mavinda onthe. 7 Nthĩ ndĩ na kĩtumi kya kũmũmena, ĩndĩ nĩmenete nũndũ nĩnumasya ũkũsĩ ĩũlũ wayo kana mawĩa mayo nĩ mathũku. 8 Inywʼĩ ambatai mũthi mbokanĩ, nyie ndiambata kũthi mbokanĩ oyu, nũndũ ĩvinda yakwa yĩinamba kũvika vyũ.” 9 Kwoou ĩtina wa kũmatavya maũndũ asu, atiwa Kalilii.

10 Ĩndĩ yĩla ana-a-inyia mambatie mathi mbokanĩ, o nake ambata, ate kwĩyumĩlya andũnĩ, ĩndĩ evithĩte. 11 Kwoou Ayuti mambĩĩa kũmũmantha ku mbokanĩ maikũlya: “Mũndũ ũsu aĩ va?” 12 Na aingĩ ala maĩ makomanonĩ nĩmaneenanasya na kĩwe ĩũlũ wake. Amwe maasya: “Nĩ mũndũ mũseo.” Namo angĩ makyasya: “Aiee. Nĩwaasya andũ.” 13 Ĩndĩ vaiĩ mũndũ waaneena ũtheinĩ ĩũlũ wake nũndũ wa kũkĩa Ayuti.

14 Mboka ĩsu yĩ katĩ, Yesũ nĩwambatie ĩkalũnĩ na ambĩĩa kũmanyĩsya. 15 Na Ayuti nĩmasengʼie na masya: “Vatonyeka ata mũndũ ũũ akethĩwa na ũmanyi ta ũsu wa Maandĩko na ndaamanyĩwʼa sukulu?” * 16 Nake Yesũ amasũngĩa, amea: “Maũndũ ala nĩmanyĩasya ti makwa, ĩndĩ nĩ ma ũla wandũmie. 17 Ethĩwa mũndũ o na wĩva nĩwendaa kwĩka kwenda kwa Ngai, akamanya kana momanyĩsyo asu maumĩte kwa Ngai, kana nĩneenaa ndeto syumanĩte nakwa mwene. 18 Mũndũ o na wĩva ũla ũneenaa ndeto syumanĩte nake mwene amanthaa nguma yake mwene, ĩndĩ mũndũ o na wĩva ũla ũmanthaa nguma sya ũla wamũtũmie, ũsu nĩ wa wʼo na vaiĩ ũndũ ũte mũlũngalu nthĩnĩ wake. 19 Mose nĩwamũnengie Mĩao, kana ndaamũnenga? Ĩndĩ vaiĩ ũmwe wenyu ũatĩĩaa Mĩao. Nĩkĩ mũkwenda kũmbũaa?” 20 Ĩkomano yamũsũngĩa: “We wĩ na ndaimoni. Nũũ ũkwenda kũkũaa?” 21 Nake Yesũ amea: “Ve ũndũ ũmwe nĩneekie na inywʼonthe mwasengʼa. 22 Kwoou, sũanĩai ũndũ ũũ: Mose nĩwamũnengie nzaĩko—ti kwĩthĩwa yaumanĩte na Mose, ĩndĩ yaumĩte kwa aa-ũmae—na nĩmwaĩkaa mũndũ mũthenya wa savato. 23 Ethĩwa mũndũ nĩwaĩkawa mũthenya wa savato nĩ kana Mĩao ya Mose ndĩkatũlwe, mũnthatĩe mũno wĩana ũu nĩkwĩthĩwa nĩnavoisye mũndũ eethĩwa e mũima mũthenya wa savato? 24 Ekai kũsilĩla kwosana na ũndũ mũndũ ũilye nza, ĩndĩ silĩlai kwa ũlũngalu.”

25 Na ĩndĩ ekali amwe ma Yelusaleme mambĩĩa kwasya: “Mũndũ ũũ nĩwe mekwenda kũaa, kana tiwe? 26 Ĩndĩ sisyai! eneena mbee wa andũ, na vaiĩ ũndũ meũmũtavya. No kwĩthĩwa atongoi mamanyĩte nesa kana ũũ nĩwe Klĩsto? 27 Ithyĩ nĩtwĩsĩ vala mũndũ ũũ wumĩte; ĩndĩ yĩla Klĩsto wĩũka, vaiĩ mũndũ wĩmanya vala wumĩte.” 28 Na Yesũ aendeee kũmanyĩsya ĩkalũnĩ, aneena na wasya mũnene asya: “Nĩmũmbĩsĩ na nĩmwĩsĩ vala numĩte. Na ndyũkĩte kumana na ũtwi wakwa mwene, ĩndĩ Ũla wandũmie nĩ wa wʼo na inywʼĩ mũimwĩsĩ. 29 Nyie nĩnĩmwĩsĩ, nũndũ naumie kwake, na Ũsu nĩwe wandũmie.” 30 Kwoou mambĩĩa kwenda kũmũkwata, ĩndĩ vaiĩ mũndũ waamũkiita, nũndũ saa wake ndwaĩ ũnamba kũvika. 31 O na vailye ũu, aingĩ ala maĩ ĩkomanonĩ yĩu nĩmamũĩkĩĩie, na maasya: “Yĩla Klĩsto wĩũka ndakeka syama mbingĩ kwĩ ila mũndũ ũũ wĩkĩte, kana akeeka?”

32 Avalisi nĩmeewie ĩkomano yĩineena na kĩwe maũndũ asu ĩũlũ wake, na anene ma athembi na Avalisi matũma asikalĩ makamũkwate. 33 Na ĩndĩ Yesũ amea: “Nĩĩthĩwa nenyu ĩvinda ĩnini mbee wa ndanamba kũthi kwa Ũla wandũmie. 34 Mũkamantha, ĩndĩ mũikambona, na vala nĩĩ mũitonya kũka.” 35 Kwoou Ayuti mambĩĩa kũneena ene kwa ene, makyasya: “Mũndũ ũũ eenda kũthi va wĩthĩe tũitonya kũmwona? Nũndũ ũkwenda kũthi kwa Ayuti ala manyaĩĩkĩte katĩ wa Akiliki akamanyĩsye Akiliki? 36 Eenda kwonanyʼa ata yĩla ũkwasya, ‘Mũkamantha, ĩndĩ mũikambona, na vala nĩĩ mũitonya kũka’?”

37 Na mũthenya wa mũthya, mũthenya ũla waĩ mũnene wa mboka ĩsu, Yesũ aũngama na aneena na wasya mũnene: “Ethĩwa mũndũ o na wĩva e na waũni, ekai oke vala nĩĩ anywʼe kĩwʼũ. 38 Mũndũ o na wĩva ũla ũndĩkĩĩaa, o tondũ ĩandĩko yaĩtye: ‘Nthĩnĩ wake kũkauma tũlũsĩ twa kĩwʼũ kya thayũ.’” 39 Ĩndĩ aneenaa ũu ĩũlũ wa veva, ũla andũ ala mamũĩkĩĩĩte maĩ vakuvĩ kũkwata; nũndũ ĩvinda yĩu veva ndwaĩ ũnamba kũnenganwe, nĩkwĩthĩwa Yesũ ndaĩ anamba kũkumwʼa. 40 Amwe ĩkomanonĩ yĩu ala meewie ndeto isu mambĩĩa kwasya: “Ũũ vate nzika nĩwe ũla Mwathani.” 41 Namo angĩ masya: “Ũũ nĩwe Klĩsto.” Ĩndĩ angĩ makũlya: “Klĩsto ndakauma Kalilii, kana mwĩona ata? 42 Yo ĩandĩko yĩyaĩtye kana Klĩsto akauma ũsyaonĩ wa Ndaviti na kana akauma Mbetheleemu, ũtũi ũla Ndaviti watwĩe?” 43 Kwoou veethĩwa mũaanĩko ĩkomanonĩ nũndũ wake. 44 Na amwe moo nĩmendaa kũmũkwata, ĩndĩ vaiĩ mũndũ waamũkiita.

45 Na ĩndĩ asikalĩ masyoka kwa anene ma athembi na Avalisi, na Avalisi mamakũlya: “Nĩkĩ mũtanamũete?” 46 Asikalĩ masũngĩa: “Vaiĩ mũndũ ũngĩ o na ũmwe waaneena ta ũsu.” 47 Namo Avalisi mamakũlya: “O nenyu nĩmwaawʼa? 48 Vaiĩ ũmwe wa atongoi kana Avalisi ũmũĩkĩĩĩte, kana e vo? 49 Ĩndĩ ĩkomano yĩĩ yĩtesĩ Mĩao nĩ andũ aumanĩe.” 50 Nikotemo, ũla waĩ anathi kwake na ũla waĩ ũmwe woo, amea: 51 “Mĩao yitũ ndĩsilĩlaa mũndũ ate o ambĩte kwĩthukĩĩwʼa na kũmanyĩka ũndũ ũkwĩka, kana ti wʼo?” 52 Namo mamũsũngĩa, mamwĩa: “O naku wumĩte Kalilii, kana ndumĩte kwʼo? Mantha na nũkwona kana vaiĩ mwathani ũkauma Kalilii.” *

8 12 Nĩvo ĩndĩ Yesũ waneenie namo ĩngĩ, akyasya: “Nyie ninyie kyeni kya nthĩ. Mũndũ o na wĩva ũla ũngatĩĩaa ndakaendela kĩvindunĩ, ĩndĩ akeethĩwa na kyeni kya thayũ.” 13 Kwoou Avalisi mamwĩa: “We nue umasya ũkũsĩ ĩũlũ waku mwene; ũkũsĩ waku ti wa wʼo.” 14 Nake Yesũ amasũngĩa, amea: “O na ethĩwa nĩngumya ũkũsĩ ĩũlũ wakwa mwene, ũkũsĩ wakwa nĩ wa wʼo, nũndũ nĩnĩsĩ vala naumie na vala nĩendete. Ĩndĩ inywʼĩ mũyĩsĩ vala naumie na vala nĩendete. 15 Inywʼĩ mũsilaa kwosana na mwĩĩ; * nyie ndisilĩlaa mũndũ o na wĩva. 16 O na ethĩwa nĩngũsilĩla, sila wakwa nĩ wa wʼo nũndũ nyie ndi nyioka, ĩndĩ Asa ũla wandũmie e vamwe nakwa. 17 O na ĩngĩ, Mĩaonĩ yenyu nĩkũandĩkĩtwe: ‘Ũkũsĩ wa andũ elĩ nĩ wa wʼo.’ 18 Nyie nĩnumasya ũkũsĩ ĩũlũ wakwa mwene, na Asa ũla wandũmie o nake nĩwumasya ũkũsĩ ĩũlũ wakwa.” 19 Namo mamũkũlya: “Asa waku aĩ va?” Yesũ amasũngĩa: “Mũimbĩsĩ o na mũyĩsĩ Asa wakwa. Ta kethĩwa nĩmũmbĩsĩ, mwĩthĩwa mũmwĩsĩ Asa wakwa o nake.” 20 Aneenie ndeto isu e vala vaiawa mĩvothi, o aendeee kũmanyĩsya ĩkalũnĩ. Ĩndĩ vaiĩ mũndũ waamũkwata, nũndũ saa wake ndwaĩ ũnavika.

21 Kwoou aneena namo ĩngĩ, amea: “Nyie nĩngũthi, na mũkamantha, ĩndĩ mũkakwʼĩĩa naĩnĩ yenyu. Vala nĩendete mũitonya kũka.” 22 Na ĩndĩ Ayuti mambĩĩa kwasya: “Ko ũkwenda kwĩyũaa? Nũndũ easya, ‘Vala nĩendete mũitonya kũka.’” 23 Nake aendeea kũmatavya atĩĩ: “Inywʼĩ mumĩte ĩtheo; nyie numĩte ĩũlũ. Mumĩte nthĩ ĩno; nyie ndyumĩte nthĩ ĩno. 24 Nĩkyo kĩtumi nĩmũtavisye atĩĩ: Mũkakwʼĩĩa naĩnĩ syenyu. Nũndũ ethĩwa mũikũĩkĩĩa kana ninyie we, mũkakwʼĩĩa naĩnĩ syenyu.” 25 Kwoou mambĩĩa kũmũkũlya: “We nue ũũ?” Nake Yesũ amasũngĩa: “O na vaiĩ vata wa kũendeea kũneena nenyu. 26 Nĩ na maũndũ maingĩ ma kũneena ĩũlũ wenyu na kumya sila ĩũlũ wenyu. Vate nzika, Ũla wandũmie nĩ wa wʼo na maũndũ ala neewie kuma kwake asu nĩmo nĩneenaa ĩũlũ wa nthĩ.” 27 Mayaakwatya kana aneenaa namo ĩũlũ wa Asa wake. 28 Na ĩndĩ Yesũ amea: “Ĩtina wa kũmũkĩlya Mwana wa mũndũ, nĩvo mũkamanya kana ninyie we na ndyĩkaa ũndũ o na ũmwe kumana na ũtwi wakwa mwene; ĩndĩ o ũndũ Asa wamanyĩisye, nowʼo nĩneenaa maũndũ asu. 29 Na Ũla wandũmie e vamwe nakwa; ndaandia nĩ nyioka, nũndũ mavinda onthe nĩkaa maũndũ ala mamwendeeasya.” 30 Na o aendeee kũneena maũndũ asu, andũ aingĩ mamũĩkĩĩa.

31 Nĩvo ĩndĩ Yesũ wameie Ayuti ala mamũĩkĩĩie atĩĩ: “Ethĩwa mũkekalaa ndetonĩ yakwa, inywʼĩ kwa wʼo mwĩ amanyĩwʼa makwa, 32 na mũkamanya ũla wʼo, na ũla wʼo ũkamũthasya.” 33 Namo mamũsũngĩa, mamwĩa: “Ithyĩ twĩ ũsyao wa Avalaamu na tũyaaĩthĩwa nongi ngombo sya mũndũ o na ũmwe. Nĩkĩ ĩndĩ ũkwasya, ‘Mũkathawʼa’?” 34 Nake Yesũ amasũngĩa: “Nĩmũtavya wʼo ki kana, kĩla mũndũ wĩkaa naĩ nĩ ngombo ya naĩ. 35 O na ĩngĩ, ngombo ndĩkalaa kwa vwana wayo tene na tene; mwana ekalaa tene na tene. 36 Kwoou ethĩwa Mwana nũkũmũthasya, mũkeethĩwa kwa wʼo mwĩ athasye. 37 Nĩnĩsĩ kana mwĩ ũsyao wa Avalaamu. Ĩndĩ nĩmũkwenda kũmbũaa, nũndũ mũyĩtĩkĩlaa momanyĩsyo makwa. 38 Nyie nĩneenaa maũndũ ala noonie yĩla naĩ na Asa wakwa, ĩndĩ inywʼĩ mwĩkaa maũndũ ala mweewie kuma kwa ĩthe wenyu.” 39 Namo mamũsũngĩa, mamwĩa: “Ĩthe waitũ nĩ Avalaamu.” Nake Yesũ amea: “Ta kethĩwa mwĩ syana sya Avalaamu, mwĩthĩwa mũyĩka maũndũ ala Avalaamu weekaa. 40 Ĩndĩ yu mwĩenda kũmbũaa, nyie mũndũ ũla ũmũtavĩtye ũwʼo ũla neewie kuma kwa Ngai. Avalaamu ndaaĩka ũu. 41 Inywʼĩ mwĩĩka maũndũ ala ĩthe wenyu wĩkaa.” Namo mamwĩa: “Ithyĩ tũyaasyawa kumana na ũlaalai; * twĩ na Ĩthe o ũmwe, Ngai.”

42 Yesũ amasũngĩa: “Ta kethĩwa Ngai nĩwe Ĩthe wenyu no mũmbende, nũndũ naumie kwa Ngai na nĩ vaa. Ndyaaũka kumana na ũtwi wakwa mwene, ĩndĩ Ũsu nĩwe wandũmie. 43 Nĩkĩ mũte kũelewa kĩla ngũneena? Nũndũ mũitonya kwĩthukĩĩsya ndeto yakwa. 44 Inywʼĩ mumĩte kwa ĩthe wenyu Ndevili na mwendaa kwĩka mawendi ma ĩthe wenyu. Ũsu aĩ mũaani kuma mwambĩlĩlyonĩ na ndaaũngama alũmĩte nthĩnĩ wa ũla wʼo, nũndũ ũla wʼo ndwĩ nthĩnĩ wake. Yĩla ũkũneena ũvũngũ, aneenaa kwosana na ũndũ we ũilye, nũndũ we nĩ mũkengani na ĩthe wa ũvũngũ. 45 Ĩndĩ nũndũ nyie nĩmũtavya ũla wʼo, mũiũndĩkĩĩa. 46 Nũũ katĩ wenyu ũtonya kũnzilĩla kana nĩ na naĩ? Ethĩwa nĩneena ũla wʼo, nĩkĩ mũteũndĩkĩĩa? 47 Ũla wumĩte kwa Ngai nĩwĩthukĩĩasya ndeto sya Ngai. Kĩu nĩkyo kĩtumi mũtekwĩthukĩĩsya, nũndũ mũyumĩte kwa Ngai.”

48 Namo Ayuti mamũsũngĩa, mamwĩa: “Yĩla tũkwasya, ‘We wĩ Mũsamalia na wĩ na ndaimoni,’ ithyĩ nĩtũvĩtĩtye?” 49 Na Yesũ amasũngĩa: “Nyie ndi na ndaimoni, ĩndĩ nĩnĩmũtaĩaa Asa wakwa, na inywʼĩ nĩmũmbũthasya. 50 Ĩndĩ ndikwĩmanthĩa nguma nyie mwene, ve ũmwe Ũla ũmanthaa na nowe ũsilaa. 51 Nĩmũtavya wʼo ki kana, ethĩwa mũndũ o na wĩva nũkwataa ndeto yakwa, ndakona kĩkwʼũ nongi.” 52 Namo Ayuti mamwĩa: “Yu nĩtwamanya kana wĩ na ndaimoni. Avalaamu nĩwakwie na athani o namo nĩmakwie, ĩndĩ we wĩasya, ‘Ethĩwa mũndũ o na wĩva akakwata ndeto yakwa, ndakasama kĩkwʼũ nongi.’ 53 We nue mũnene kwĩ ĩthe waitũ Avalaamu, ũla wakwie? Athani o namo nĩmakwie. We wĩenda kwasya nue ũũ?” 54 Nake Yesũ amasũngĩa: “Ethĩwa nĩngwĩkumya nyie mwene, nguma syakwa no sya mana. Asa wakwa nĩwe ũngumasya, o ũla mũkwasya nĩ Ngai wenyu. 55 Inywʼĩ mũimwĩsĩ, ĩndĩ nyie nĩnĩmwĩsĩ. Na ngasya ndimwĩsĩ, nĩthĩwa nĩ mũkengani o tenyu. Ĩndĩ nĩnĩmwĩsĩ na nĩngwataa ndeto yake. 56 Ĩthe wenyu Avalaamu nĩwatanĩie mũno wĩkwatyo wa kwona mũthenya wakwa, na nĩwawonie na atana.” 57 Nĩvo ĩndĩ Ayuti mamũkũlilye: “O na ndũvikĩtye ũkũũ wa myaka 50, na nĩwamwonie Avalaamu?” 58 Nake Yesũ amea: “Nĩmũtavya wʼo ki kana, mbee wa Avalaamu atanethĩwa, naĩ kwʼo.” 59 Kwoou moosa mavia mamũkimange, ĩndĩ Yesũ eevitha na auma vau ĩkalũnĩ.

9 Na avĩtĩte nĩwoonie mũndũ waĩ kĩlalinda kuma kũsyawa. 2 Na amanyĩwʼa make mamũkũlya: “Lavai, nũũ ũla weekie naĩ nĩ kana mũndũ ũũ asyawe e kĩlalinda, nĩwe mwene, kana nĩ asyai make?” 3 Nake Yesũ amasũngĩa: “Ti mũndũ ũũ weekie naĩ o na ti asyai make, ĩndĩ ũu weekĩkie nĩ kana mawĩa ma Ngai matonye kwoneka ũndũnĩ ũsu. 4 Nũndũ no nginya tũtethye mawĩa ma Ũla wandũmie kwĩ mũthenya; ũtukũ nĩwũkĩte yĩla vatakethĩwa ve mũndũ ũtonya kũthũkũma. 5 Ĩvinda yĩla nĩ kũũ nthĩ, nyie ninyie kyeni kya nthĩ.” 6 Ĩtina wa kũweta maũndũ asu, nĩwatwʼĩlile mata nthĩ na aulua kataka namo, na amũvaka kataka kau metho 7 na amwĩa: “Enda ũkathambe ndianĩ ya Siloami” (ũalyũlo wayo nĩ, “Kũtũmwa”). Na athi athamba, na asyoka ayona nthĩ.

8 Na atũi na andũ angĩ ala mamwonaa mbeenĩ aivoya syĩndũ mambĩĩa kwasya: “Ũũ nĩ ũla mũndũ ũnekalaa nthĩ na kũvoya syĩndũ, kana tiwe?” 9 Amwe maasya: “Nĩwe.” Angĩ namo makyasya: “Aiee, ĩndĩ avwʼanene nake.” Nake mũndũ ũsu aendeea kwasya: “Ninyie we.” 10 Kwoou mamũkũlya: “Na yu metho maku manasalukilwʼe ata?” 11 Nake amasũngĩa: “Mũndũ ũmwe wĩtawa Yesũ anauluile kataka, ambaka metho, na ambĩa, ‘Enda Siloami ũkathambe.’ Nakwa nathi nathamba na nambĩĩa kwona.” 12 Meewʼa ũu mamũkũlya: “Mũndũ ũsu aĩ va?” Nake amasũngĩa: “Nyie ndyĩsĩ.”

13 Nĩvo ĩndĩ mamũtwaie kwa Avalisi mũndũ ũsu waĩ anasalukwʼa metho. 14 Na kweethĩwa mũthenya ũsu Yesũ wauluile kataka na amũsalukya metho waĩ mũthenya wa Savato. 15 Kwoou Avalisi o namo mambĩĩa kũkũlya mũndũ ũsu kĩla kĩneekĩkie nĩ kana ambĩĩe kwona. Nake amea: “Anambakie kataka metho, na nathamba nambĩĩa kwona.” 16 Na ĩndĩ Avalisi amwe mambĩĩa kwasya: “Mũndũ ũsu ndaumĩte kwa Ngai, nũndũ ndakwataa Savato.” Namo angĩ masya: “Mwĩki wa naĩ atonya kwĩka syama ta ii ata?” Kwoou kweethĩwa na mũaanĩko katĩ woo. 17 Na masyoka makũlya ũla mũndũ eĩ kĩlalinda atĩĩ: “We wĩasya ata ĩũlũ wake nũndũ nue ũsalukilwʼe metho?” Mũndũ ũsu asya: “Mũndũ ũsu nĩ mwathani.”

18 Ĩndĩ Ayuti mayaaĩkĩĩa kana mũndũ ũsu eĩ kĩlalinda na ambĩĩa kwona, nginya yĩla meetie asyai make. 19 Na mamakũlya: “Ũũ nĩ ũla mwana wenyu wasyaiwe e kĩlalinda? Na yu atwʼĩkie ata nũkwona?” 20 Asyai make masũngĩa: “Nĩtwĩsĩ kana ũũ nĩ mwana witũ na asyaiwe e kĩlalinda. 21 Ĩndĩ ũndũ wambĩĩie kwona tũyĩsĩ, o na ũla ũmũsalukilye metho tũimwĩsĩ. Nĩ mũndũ mũima. Nĩwaĩle kwĩneenea.” 22 Asyai make maisye ũu nũndũ nĩmakĩaa Ayuti, nĩkwĩthĩwa Ayuti nĩmeetĩkĩlanĩte kana mũndũ o na wĩva ũla ũketĩkĩla kana Yesũ nĩ Klĩsto, mũndũ ũsu nĩwaĩle kũlũngwʼa ĩsinakokenĩ. 23 Kĩu nĩkyo kĩtumi asyai make maisye: “Nĩ mũndũ mũima. Mũkũlyei.”

24 Kwoou mamwĩta ya kelĩ ũla mũndũ ũnaĩ kĩlalinda na mamwĩa: “Mũtaĩe Ngai; ithyĩ nĩtwĩsĩ kana mũndũ ũsu nĩ mwĩki wa naĩ.” 25 Nake asũngĩa: “Ethĩwa nĩ mwĩki wa naĩ, nyie ndyĩsĩ. Kĩla nĩsĩ nĩ kana nyie nĩnaĩ kĩlalinda, ĩndĩ yu nĩngwona.” 26 Namo mamũkũlya: “Anakwĩkie ata? Anasalukilye metho maku ata?” 27 Nake amasũngĩa: “Nĩnamũtavya, ĩndĩ mũinethukĩĩsya. Nĩkĩ mũkwenda kwĩwʼa ĩngĩ? Ko mũkwenda kũtwʼĩka amanyĩwʼa make?” 28 Meewʼa ũu mamũtavya ũũ na kĩvũthya: “We wĩ mũmanyĩwʼa wa mũndũ ũsu, ĩndĩ ithyĩ twĩ amanyĩwʼa ma Mose. 29 Ithyĩ nĩtwĩsĩ kana Ngai nĩwaneenaa na Mose, ĩndĩ tũyĩsĩ mũndũ ũũ aumĩte va.” 30 Nake mũndũ ũsu amasũngĩa: “Ũũ nĩ ũndũ wa kũsengyʼa kũtwʼĩka kana mũyĩsĩ vala mũndũ ũsu wumĩte, nake nĩwe ũnzalukilye metho. 31 Nĩtwĩsĩ kana Ngai ndethukĩĩasya eki ma naĩ, ĩndĩ ethĩwa mũndũ o na wĩva nũmũkĩaa Ngai na nĩwĩkaa kwenda kwake, nũmwĩthukĩĩasya. 32 Kuma tene kũyaaĩwʼĩka mũndũ waasalukya metho ma mũndũ wasyaiwe e kĩlalinda. 33 Ta kethĩwa mũndũ ũsu ndaumĩte kwa Ngai, ndeka ũndũ o na ũmwe.” 34 Namo mamũsũngĩa, mamwĩa: “We mwene wasyaĩwe naĩnĩ, na yu nũũtũmanyĩsya?” Na mamwĩkya nza!

35 Yesũ nĩweewie kana nĩmamwĩkisye nza, na yĩla wamwonie amwĩa atĩĩ: “Nũũmũĩkĩĩa Mwana wa mũndũ?” 36 Mũndũ ũsu amũsũngĩa, amwĩa: “Mwĩaĩi, ũsu nũũ nĩ kana nĩmũĩkĩĩe?” 37 Yesũ amwĩa: “Nĩwamwona, na vate nzika, nĩwe ũũ ũkũneena naku yu.” 38 Nake asya: “Mwĩaĩi, nĩngũmũĩkĩĩa.” Na amũkumanĩa. 39 Na Yesũ asya: “Nookie ĩũlũ wa nthĩ nĩ kana andũ masilĩlwe, nĩ kana ala matonaa mambĩĩe kwona na ala monaa matwʼĩke ilalinda.” 40 Yĩla Avalisi ala maĩ nake meewie maũndũ asu, mamũkũlya: “Ithyĩ ko twĩ ilalinda?” 41 Nake Yesũ amea: “Ta kethĩwa mwĩ ilalinda, mũyĩthĩwa na naĩ. Ĩndĩ yu mwĩasya, ‘Nĩtũkwona.’ Naĩ yenyu mwĩ o nayo.”

10 “Nĩmũtavya wʼo ki kana, ũla ũlikaa kĩtũũnĩ * kya malondu esĩle kũndũ kũngĩ vandũ va kwĩsĩla mũomonĩ, ũsu nĩ kĩngʼei na mũvutani. 2 Ĩndĩ ũla ũlikĩlaa mũomonĩ nĩwe mũĩthi wa malondu. 3 Mũsũvĩi wa mũomonĩ nũvingũĩaa ũsu, na malondu nĩmethukĩĩasya wasya wake. Nĩwĩtaa kĩla ĩlondu na ĩsyĩtwa yayo, na aimatongoesya maumaale. 4 Amina kumaalya ala make, nũendaa mbee wamo, namo maimũatĩĩa, nũndũ nĩmesĩ wasya wake. 5 Mayĩsa kũatĩĩa mũndũ matamwĩsĩ ĩndĩ masembaa mamũkĩĩte nũndũ mayĩsĩ wasya wa aeni.” 6 Yesũ awetie ngelekanyʼo ĩsu, ĩndĩ mayaaelewa kĩla wamatavasya.

7 Kwoou Yesũ aweta ĩngĩ atĩĩ: “Nĩmũtavya wʼo ki kana nyie ninyie mũomo wa malondu. 8 Onthe ala mookie makyasya nĩmo nyie nĩ ingʼei na avutani, na malondu mayaamethukĩĩsya. 9 Nyie ninyie mũomo; na mũndũ o na wĩva ũla ũlikĩlaa vala nĩĩ akatangĩĩwa, na akalika nthĩnĩ na ayumaala na akakwata ũĩthyo. 10 Kĩngʼei kĩyũkaa ate o kĩyenda kũya, kũaa, na kwananga. Nyie nookie nĩ kana methĩwe na thayũ na mayĩthĩwa nawʼo kwa wingĩ. 11 Nyie ninyie mũĩthi ũla mũseo, na mũĩthi mũseo nĩwumasya thayũ wake kwondũ wa malondu. 12 Mũndũ mũandĩke, ũte mũĩthi na tiwe mwene malondu, oona nzũi yũkĩte nũsembaa akatia malondu—nayo nzũi ĩimakwata na ĩimavalaanyʼa— 13 nũndũ ũsu nĩ mũndũ mũandĩke na ndalũnganaa na malondu. 14 Nyie ninyie mũĩthi ũla mũseo. Na nĩnĩsĩ malondu makwa namo nĩmambĩsĩ, 15 o tondũ Asa ũmbĩsĩ, o nakwa nĩnĩmwĩsĩ Asa, na nĩngumya thayũ wakwa kwondũ wa malondu.

16 “Na nĩ na malondu angĩ mate ma kĩtũũ kĩĩ, asu o namo ngamaete na makethukĩĩsya wasya wakwa, na makeethĩwa ĩĩthya yĩmwe yĩ na mũĩthi ũmwe. 17 Kĩu nĩkyo kĩtumi Asa ũmbendete, nũndũ nĩngumya thayũ wakwa nĩ kana nĩũkwata ĩngĩ. 18 Vaiĩ mũndũ wĩsa kũwosa kuma vala nĩĩ, ĩndĩ ngawumya na ngenda. Nĩ na ũkũmũ wa kũwumya, na nĩ na ũkũmũ wa kũũkwata ĩngĩ. Mwĩao ũũ nanengiwe nĩ Asa wakwa.”

19 Na kweethĩwa na mũaanĩko ĩngĩ katĩ wa Ayuti nũndũ wa ndeto isu. 20 Aingĩ moo maasya: “E na ndaimoni na e na mũtwe mũthũku. Mwĩmwĩthukĩĩsya nĩkĩ?” 21 Namo angĩ masya: “Ndeto ii iyĩsa kũneenwa nĩ mũndũ wĩ na ndaimoni. Ndaimoni ndĩsa kũsalukya metho ma ilalinda, kana no yĩke ũu?”

22 Na ĩvinda yĩu kwaĩ Mboka ya Kũthewʼa kwa Ĩkalũ Yelusaleme. Kwaĩ ĩvinda ya mbevo, 23 na Yesũ atembeangaa ĩkalũnĩ, valandanĩ wa Solomoni. 24 Na Ayuti mamũthyũlũlũka na mambĩĩa kũmũkũlya: “Wĩtwĩkalya tweteele nginya ĩndĩĩ? Ethĩwa nue Klĩsto tũtavye ũtheinĩ.” 25 Yesũ amea: “Nĩnĩmũtavisye na mũikũĩkĩĩa. Mawĩa ala nĩtethasya ĩsyĩtwanĩ ya Asa wakwa nĩmaumasya ũkũsĩ ĩũlũ wakwa. 26 Ĩndĩ inywʼĩ mũiĩkĩĩaa nũndũ mũi malondu makwa. 27 Malondu makwa nĩmethukĩĩasya wasya wakwa, na nĩnĩmesĩ, na nĩmangatĩĩaa. 28 Nĩnĩmanengae thayũ wa tene na tene, na maikanangwa o na ĩndĩĩ, na vaiĩ mũndũ ũkamavulya kuma kwʼokonĩ kwakwa. 29 Ala Asa wakwa ũnengete nĩ ma vata kũte syĩndũ syonthe, na vaiĩ mũndũ wĩsa kũmavulya kuma kwʼokonĩ kwa Asa. 30 Nyie na Asa twĩ kĩndũ kĩmwe.” *

31 Na Ayuti moosa mavia ĩngĩ mamũkimange. 32 Yesũ amea: “Nĩnĩmwonetye mawĩa maingĩ maseo kuma kwa Asa. Nĩ wĩa wĩva katĩ wa asu ũũtuma mwenda kũngimanga?” 33 Namo Ayuti mamwĩa: “Tũiũkũkimanga nũndũ nĩwĩkaa mawĩa maseo, ĩndĩ nũndũ nĩwaumana; nũndũ o na kau wĩ mũndũ, wĩtwʼĩkĩthasya ngai.” 34 Nake Yesũ amasũngĩa, amea: “Kũiandĩkĩtwe Mĩaonĩ yenyu, ‘Nyie naisye: “Inywʼĩ mwĩ ngai”’? * 35 Ethĩwa nĩwametie ‘ngai’ ala ndeto ya Ngai yamasilĩle—na Maandĩko maitonya kũalyũka— 36 nyie ũla nĩtheetwʼe nĩ Asa na akandũma ĩũlũ wa nthĩ mwĩmbĩa, ‘We nũkũumana,’ nũndũ nĩnasya, ‘Nyie nĩ Mwana wa Ngai’? 37 Ethĩwa ndiũtethya mawĩa ma Asa wakwa, mũikandĩkĩĩe. 38 Ĩndĩ ethĩwa nĩngũmatethya, o na ethĩwa mũikũndĩkĩĩa, ĩkĩĩai mawĩa asu, nĩ kana mũmanye na mũendeee kũmanya kana Asa e ngwatanĩo vamwe nakwa, nakwa nĩ ngwatanĩo vamwe na Asa.” 39 Kwoou matata kũmũkwata ĩngĩ, ĩndĩ eevonokanyʼa amatia.

40 Nĩwaendie ainganĩsya Yolotani na athi vala Yoana wavatisĩaa mbeenĩ, na ekala vo. 41 Na andũ aingĩ mooka vala ũĩ na mambĩĩa kwasya: “Yoana ndaaĩka kyama o na kĩmwe, ĩndĩ maũndũ onthe ala Yoana waneenie ĩũlũ wa mũndũ ũũ maĩ ma wʼo.” 42 Na aingĩ kũu mamũĩkĩĩa.

11 Na kwaĩ mũndũ ũmwe weetawa Lasalo waĩ mũwau; aĩ wa kuma Vethania, vala Meli na mwĩĩtu-a-inyia Matha matwĩe. 2 Meli ũsu nĩwe wetĩkĩisye Mwĩaĩi mauta me mũuke mũseo, na amanyasya na nzwʼĩĩ syake; na mwana-a-inyia Lasalo nĩwe waĩ mũwau. 3 Kwoou eĩtu-a-inyia nĩmatũmanie kũla kwĩ Yesũ, makyasya: “Mwĩaĩi, sisya! mũndũ ũla ũmwendete nĩ mũwau.” 4 Ĩndĩ yĩla Yesũ weewie ũndũ ũsu, asya: “Mũminũkĩlyo wa ũwau ũsu ti kĩkwʼũ, ĩndĩ ũwau ũsu wĩthĩiwe nĩ kana Ngai ataĩwe, na nĩ kana Mwana wa Ngai o nake ataĩwe.”

5 Na Yesũ nĩwendete Matha, mwĩĩtu-a-inyia, na Lasalo. 6 Ĩndĩ yĩla weewie kana Lasalo nĩ mũwau, nĩwaendeeie kwĩkala kũla waĩ mĩthenya ĩngĩ ĩlĩ. 7 Ĩtina wa vau, nĩweeie amanyĩwʼa make atĩĩ: “Tũsyokei Yutia.” 8 Namo amanyĩwʼa make mamwĩa: “Lavai, o mĩtũkĩ andũ ma Yutia nĩmanendaa kũũkimanga na mavia, yu we wĩenda tũsyoke kwʼo?” 9 Yesũ asũngĩa, asya: “Mũthenya wĩthĩawa na masaa 12, kana ti wʼo? Ethĩwa mũndũ o na wĩva aendaa mũthenya, ndatulawʼa nĩ kĩndũ, nũndũ nĩwonaa kyeni kya nthĩ ĩno. 10 Ĩndĩ ethĩwa mũndũ o na wĩva aendaa ũtukũ, nũtulawʼa, nũndũ nde na kyeni nthĩnĩ wake.”

11 Amina kũweta maũndũ asu, nĩwasyokie asya atĩĩ: “Lasalo mũnyanyae witũ nũkomete, ĩndĩ nĩngũthi kũu ngamũamũkye.” 12 Nĩvo ĩndĩ amanyĩwʼa make mamwĩie atĩĩ: “Mwĩaĩi, ethĩwa nũkomete nũkwĩwʼa nesa.” 13 Yesũ aneenaa ĩũlũ wa kĩkwʼũ kya Lasalo. Ĩndĩ mo masũanĩaa kana aneenaa ĩũlũ wa kũkoma too. 14 Nĩvo Yesũ wamatavisye ũtheinĩ, amea: “Lasalo nĩ mũkwʼũ, 15 na nĩngũtana nũndũ wenyu nĩkwĩthĩwa ndinaĩ vo, nĩ kana mũĩkĩĩe. Ĩndĩ ekai tũthi vala ũĩ.” 16 Kwoou Thoma, ũla weetawa Ĩvatha, amea amanyĩwʼa ala angĩ atĩĩ: “O naitũ tũthi, nĩ kana tũkakwʼe vamwe nake.”

17 Yĩla Yesũ wavikie, eethĩie Lasalo aminĩte mĩthenya ĩna mbũanĩ. 18 Vethania yaĩ vakuvĩ na Yelusaleme, o ta maili elĩ. * 19 Na Ayuti aingĩ nĩmookĩte kũmakiakisya Matha na Meli nũndũ wa mwana-a-inyia woo. 20 Yĩla Matha weewie kana Yesũ nĩwũkĩte, athi kũmũthaũa; ĩndĩ Meli aendeea kwĩkala mũsyĩ. 21 Na ĩndĩ Matha amwĩa Yesũ atĩĩ: “Mwĩaĩi, ta kethĩwa ũnaĩ vaa, mwana-a-ia ndethĩwa anakwie. 22 Ĩndĩ o na yu nĩnĩsĩ kana ũndũ o na wĩva ũla wamũvoya Ngai, Ngai akaũnenga.” 23 Na Yesũ amwĩa: “Mwana-a-inyia waku nũkũthayũũka.” 24 Nake Matha amwĩa: “Nĩnĩsĩ kana akathayũũka mũthenya wa mũminũkĩlyo.” 25 Na Yesũ amwĩa: “Nyie ninyie ũthayũũkyo na ninyie thayũ. Mũndũ ũla ũndĩkĩĩaa, o na akwʼa, akeethĩwa thayũ ĩngĩ; 26 na mũndũ o na wĩva ũla wĩ thayũ na ũndĩkĩĩaa nyie, ndakakwʼa nongi. We nũkũĩkĩĩa ũndũ ũsu?” 27 Nake amwĩa: “Ĩĩ, Mwĩaĩi, nĩ na mũĩkĩĩo kana nue Klĩsto Mwana wa Ngai, ũla waĩ oke ĩũlũ wa nthĩ.” 28 Amina kũneena ũu, nĩwaendie eeta mwĩĩtu-a-inyia Meli, na amũtavya ũũ na kĩwe: “Mũmanyĩsya e vaa na nũkũkwĩta.” 29 Yĩla weewie ũu, ookĩla na mĩtũkĩ na athi vala ũĩ.

30 Yesũ ndaĩ anamba kũvika ũtũinĩ, ĩndĩ aĩ o vala Matha wakomanĩĩte nake. 31 Yĩla Ayuti ala maĩ vamwe na Meli nyũmba maimũkiakisya moonie ookĩla na mĩtũkĩ na aumaala, mamũatĩĩa, mayona ta ũendete mbũanĩ akaĩĩe vo. 32 Yĩla Meli wavikie vala Yesũ waĩ na amwona, nĩwavalũkile maaũnĩ make na amwĩa: “Mwĩaĩi, ta kethĩwa ũnaĩ vaa, mwana-a-ia ndethĩwa anakwie.” 33 Yĩla Yesũ wamwonie aiĩa na oona Ayuti ala mookanĩtye nake maiĩa, aũmĩa ngoonĩ * na athĩnĩka mũno. 34 Na amakũlya: “Mũmwiĩte va?” Namo mamwĩa: “Mwĩaĩi, ũka wone.” 35 Na Yesũ aĩa. 36 Ayuti moona ũu mambĩĩa kwasya: “Kwa sisyai ũndũ ũnamwendete!” 37 Ĩndĩ amwe katĩ woo makũlya: “We mũndũ ũũ ũnasalukilye metho ma ũla mũndũ ũnaĩ kĩlalinda ndeĩ atonya kũsiĩĩa mũndũ ũũ ndakakwʼe?”

38 Na Yesũ aũmĩa ĩngĩ ngoonĩ, na athi mbũanĩ. Mbũa ĩsu yaĩ ngunga, na yavingĩtwe na ĩvia. 39 Na Yesũ asya: “Vetai ĩvia yĩu.” Nake Matha, mwĩĩtu-a-inyia wa ũla waĩ mũkwʼũ, amwĩa: “Mwĩaĩi, kũvikĩa yu no nginya ethĩwe ainyunga, nũndũ aminĩte mĩthenya ĩna.” 40 Nake Yesũ amũkũlya: “Nyie ndinakwĩa kana ethĩwa nũkũĩkĩĩa nũkwona ũnene wa Ngai?” 41 Kwoou maveta yĩla ĩvia. Na Yesũ ookĩlya metho asisya ĩtunĩ na asya: “Asa, nĩngũũtũngĩa mũvea nũndũ nĩwambĩwʼa. 42 Nĩ wʼo, nĩnĩsĩ nũmbĩwʼaa mavinda onthe; ĩndĩ naneena kwondũ wa ĩkomano yĩĩ yĩũngamĩte vaa, nĩ kana yĩtonye kũĩkĩĩa kana nĩwandũmie.” 43 Na aweta ndeto isu eetana na wasya mũnene: “Lasalo, umaala!” 44 Na mũndũ ũsu waĩ mũkwʼũ aumaala maaũ make na moko make malingĩlĩtwe itambaa, na ũthyũ wake wovetwe kĩtambaa. Na Yesũ amea: “Mũthasyei na mũimũeka athi.”

45 Kwoou, aingĩ katĩ wa Ayuti ala mookĩte kũla kwĩ Meli na moona kĩla Yesũ weeka, mamũĩkĩĩa, 46 ĩndĩ amwe moo mathi kwa Avalisi na mamatavya kĩla Yesũ weeka. 47 Kwoou anene ma athembi na Avalisi moombanyʼa Nzama ya Ayuti vamwe na makũlanyʼa: “Yu twĩĩka ata, nũndũ mũndũ ũũ nũkwĩka syama mbingĩ mũno? 48 Twamũeka aendeee ũu, andũ onthe nĩmeũmũĩkĩĩa, na ĩndĩ Alomi mayũka mose vandũ * vaitũ na nthĩ yitũ.” 49 Ĩndĩ ũmwe woo weetawa Kaiava, ũla waĩ mũthembi mũnene mwaka ũsu, amea atĩĩ: “Mũyĩsĩ ũndũ o na ũmwe, 50 o na mũiũsũanĩa kana ũkeethĩwa wĩ ũndũ ũtonya kũmũtethya kwa mũndũ ũmwe kũkwʼa kwondũ wa andũ, vandũ va mbaĩ nima kwanangwa.” 51 Ndeto isu waneenie iyaumanĩte nake mwene, ĩndĩ nũndũ nĩwe waĩ mũthembi mũnene mwaka ũsu, nĩwathanie kana Yesũ aĩ akwʼe kwondũ wa ĩ mbaĩ, 52 na ti o kwondũ wa ĩ mbaĩ yoka, ĩndĩ o vamwe na ũu, ombanyʼe syana sya Ngai ila syanyaĩĩkĩte kũũ na kũũ syĩthĩwe kĩndũ kĩmwe. 53 Kwoou kuma mũthenya ũsu na kũendeea masamana mamũae.

54 Kwondũ wa ũu, Yesũ nĩwaekie kũendaa enekee nĩ Ayuti, ĩndĩ auma kũu athi kĩsionĩ kĩ vakuvĩ na weũ, ndũanĩ yĩtawa Evalaimu, na ekala kũu na amanyĩwʼa make. 55 Na Vasaka ya Ayuti nĩyathengeee, na andũ aingĩ kuma motũinĩ nĩmambatie Yelusaleme, Vasaka ĩtanambĩĩa, nĩ kana makethesye kwosana na Mĩao. 56 Andũ asu nĩmamũmanthaa Yesũ, na nĩmakũlanasya maũngamĩte kũu ĩkalũnĩ, makyasya: “Mwĩona ata? Mwĩona nũkũka mbokanĩ, kana ndeũka?” 57 Ĩndĩ anene ma athembi na Avalisi nĩmaumĩtye mwĩao makasya kana mũndũ o na wĩva amanya vala Yesũ ũĩ, nĩwaĩle kũweta, nĩ kana mamũkwate.

12 Na vatiele mĩthenya thanthatũ Vasaka yambĩĩe, Yesũ nĩwavikie Vethania, kũla Lasalo wekalaa, ũla Yesũ waĩ anamũthayũũkya. 2 Kwoou nĩmamũseũvĩsye lĩu wa wĩoo kũu, na Matha nĩwe wamanengae lĩu, ĩndĩ Lasalo aĩ ũmwe katĩ wa ala maĩsaa * vamwe nake. 3 Na ĩndĩ Meli oosa latili ũmwe * wa mauta ma thooa mũnene ma nando, mate mavulanyʼe na kĩndũ na me mũuke mũseo, na etĩkĩĩsya maaũ ma Yesũ na amanyasya na nzwʼĩĩ yake. Na nyũmba yonthe yausũa mũuke wa mauta asu me mũuke mũseo. 4 Ĩndĩ Yutasi Isikalioti, ũmwe wa amanyĩwʼa make, ũla waĩ vakuvĩ kũmũvũnyanĩa, asya: 5 “Nĩkĩ mauta aa me mũuke mũseo matanathoowʼa ndinalĩ 300 ikanengwa ngya?” 6 Ndaaneena ũu aĩ nũndũ nĩwathĩnĩkĩaa ngya, ĩndĩ nũndũ aĩ kĩngʼei na nĩwe waĩ na ĩsandũkũ ya mbesa na nĩwooyaa mbesa ila syeekĩawa vo. 7 Nĩvo Yesũ waisye: “Ekanai nake, eeka ũu nĩ kana ambũmbanyʼe kwondũ wa mũthenya wa kũthikwa kwakwa. 8 Nũndũ ngya mwĩ nasyo mavinda onthe, ĩndĩ nyie mũi nakwa mavinda onthe.”

9 Ĩvindanĩ o yĩu, ĩkomano ĩnene ya Ayuti nĩyamanyie kana Yesũ aĩ kũu, na yooka ti kwondũ wa Yesũ e weka, ĩndĩ nĩ kana yĩmwone Lasalo o nake, ũla waĩ anamũthayũũkya. 10 Na anene ma athembi masamana kũmũaa Lasalo o nake, 11 nĩkwĩthĩwa Ayuti aingĩ nĩmaendaa kũu nũndũ wake na maimũĩkĩĩa Yesũ.

12 Na ũnĩ wake ĩkomano ĩnene yĩla yookĩte mbokanĩ nĩyeewie kana Yesũ nũkũka Yelusaleme. 13 Kwoou matũla mbonge sya makĩndũ na mathi kũmũthaũa, na mambĩĩa kũneena na wasya mũnene, makyasya: “Mũtangĩĩe, nĩtũũkũvoya! Nĩmũathime ũla wũkĩte ĩsyĩtwanĩ ya Yeova, Mũsumbĩ wa Isilaeli!” 14 Na yĩla Yesũ woonie kangʼoli, akekalĩla, o tondũ kũandĩkĩtwe: 15 “Ndũkethĩwe na wia, mwĩĩtu wa Saioni. Sisya! Mũsumbĩ waku nĩwũkĩte, ekalĩle kangʼoli.” 16 Mbeenĩ amanyĩwʼa make mayaaelewa nĩ maũndũ asu, ĩndĩ yĩla Yesũ wakumiwʼe, nĩmalilikanile maũndũ ala maandĩkĩtwe ĩũlũ wake na kana nĩmamwĩkie maũndũ asu.

17 Na ĩkomano yĩla yaĩ vamwe nake ĩvinda yĩla wamwĩtie Lasalo kuma mbũanĩ na amũthayũũkya, nĩyaendeeie kumya ũkũsĩ. 18 Na ũndũ ũsu o nawʼo nĩwatumie ĩkomano yĩthi kũmũthaũa, nũndũ nĩyeewʼĩte kana nĩweekĩte kyama kĩu. 19 Kwoou Avalisi meeana: “Tyo mũkwona vaiĩ ũndũ tũtonya kwĩka. Sisyai! Nthĩ yonthe nĩmũatĩĩe.”

20 Na kwaĩ Akiliki amwe katĩ wa andũ ala mookĩte kũthaitha ĩvinda ya mboka ĩsu. 21 Kwoou mathi vala ve Vilivu, ũla waumĩte Vethisaita ya Kalilii, na mambĩĩa kũmwĩa: “Mũnene, twĩenda kũmwona Yesũ.” 22 Na Vilivu athi amũtavya Endelea. Na Endelea na Vilivu mathi mamũtavya Yesũ.

23 Ĩndĩ Yesũ amasũngĩa, amea: “Saa nĩ mũviku wa Mwana wa mũndũ kũkumwʼa. 24 Nĩmũtavya wʼo ki kana, mbeũ ya nganũ ĩtesĩte kũvalũka mũthanganĩ na ĩkakwʼa, yĩkalaa yĩ o mbeũ ĩmwe; ĩndĩ ethĩwa nĩkũkwʼa, nĩsyaaa ũsyao mwingĩ. 25 Mũndũ o na wĩva ũla wendaa thayũ wake akawananga, ĩndĩ mũndũ o na wĩva ũla ũmenaa thayũ wake nthĩnĩ wa nthĩ ĩno akaũsũvĩa kwondũ wa thayũ wa tene na tene. 26 Ethĩwa mũndũ o na wĩva nũkũnthũkũma, eka angatĩĩe, na vala nĩĩ, vau nĩ vo mũthũkũmi wakwa o nake ũkethĩwa. Ethĩwa mũndũ o na wĩva nũkũnthũkũma, Asa akamũtaĩa. 27 Yu nĩngũthĩnĩka, na nĩasya ata ĩndĩ? Asa, ndangĩĩe kumana na saa ũũ. Ĩndĩ o na ũu wĩ o vo, nookie kwondũ wa saa ũũ. 28 Asa, yĩkumye ĩsyĩtwa yaku.” Na wasya wauma ĩtunĩ, ũkyasya: “Nĩnĩyĩkumĩtye na ngayĩkumya ĩngĩ.”

29 Ĩkomano yĩla yaũngamĩte vau nĩyeewie wasya ũsu na yambĩĩa kwasya kana nĩkwatunduma. Namo angĩ masya: “Nĩ mũlaĩka waneena nake.” 30 Nake Yesũ amasũngĩa: “Wasya ũsu weewʼĩka, ti kwondũ wakwa, ĩndĩ nĩ kwondũ wenyu. 31 Yu nthĩ ĩno nĩkũsilĩlwa; na mũnene wa nthĩ ĩno akekwʼa nza. 32 Ĩndĩ nyie, nookĩlwʼa ĩũlũ kuma nthĩ, ngakusya andũ ma mĩthemba yonthe kwakwa.” 33 Aneenie ndeto isu nĩ kana onanyʼe ũndũ kĩkwʼũ kĩla waĩ vakuvĩ kũkwʼa kĩĩthĩwa kĩilye. 34 Nĩvo ĩndĩ ĩkomano yamũsũngĩie, yamwĩa: “Nĩtweewie kuma Mĩaonĩ kana Klĩsto ekalaa tene na tene. Ũtonya ata kwasya no nginya Mwana wa mũndũ okĩlwʼe ĩũlũ? Mwana ũsu wa mũndũ nũũ?” 35 Kwoou Yesũ amea: “Kyeni kĩĩthĩwa nenyu ĩvinda ĩnini, endai yĩla mwĩ na kyeni, nĩ kana kĩvindu kĩikamũkĩlye vinya; mũndũ o na wĩva ũla ũendaa kĩvindunĩ ndethĩawa esĩ kũla ũendete. 36 Yĩla mwĩ na kyeni, ĩthĩwai na mũĩkĩĩo nthĩnĩ wa kyeni, nĩ kana mwĩthĩwe mwĩ ana ma kyeni.”

Yesũ aweta maũndũ asu nĩwaendie eevitha kuma vala maĩ. 37 O na kau nĩweekĩte syama mbingĩ methonĩ moo, mayamũĩkĩĩaa, 38 nĩ kana ndeto sya mwathani Isaia itonye kwĩanĩwʼa, ũla waisye: “Yeova, nũũ ũla ũĩkĩĩĩte ũndũ ũla weewʼĩkie kuma kwitũ? Nakwʼo kwʼoko kwa Yeova kũvuanĩwʼe ũũ?” 39 Kĩla kyatumaa methĩwa matatonya kũĩkĩĩa nĩ kana Isaia nĩwasyokie asya atĩĩ: 40 “Nũmatwʼĩkĩthĩtye ilalinda na akomya ngoo syoo, nĩ kana maikone na metho moo na maikaelewe na ngoo syoo ũndũ maalyũka nakwa ngĩmavosya.” 41 Isaia awetie maũndũ asu nũndũ nĩwoonete kũnenevwʼa kwa Yesũ, na aneena ĩũlũ wake. 42 O na ũu wĩ o vo, andũ aingĩ o na atongoi nĩmamũĩkĩĩie, ĩndĩ mayaumbũlaa ũndũ ũsu ũtheinĩ nũndũ wa Avalisi, nĩ kana maikalũngwʼe ĩsinakokenĩ; 43 nũndũ mendete mũno kũkumwʼa nĩ andũ kwĩ kũkumwʼa nĩ Ngai.

44 Ĩndĩ Yesũ aneena na wasya mũnene, asya: “Mũndũ o na wĩva ũla ũndĩkĩĩaa ndethĩawa aindĩkĩĩa nyie nĩ nyioka, ĩndĩ ethĩawa aimũĩkĩĩa ũla wandũmie o nake; 45 na mũndũ o na wĩva ũla ũmbonaa ethĩawa amwona Ũla wandũmie o nake. 46 Nookie ta kyeni kũũ nthĩ, nĩ kana kĩla mũndũ ũndĩkĩĩaa ndakekale kĩvindunĩ. 47 Ĩndĩ ethĩwa mũndũ o na wĩva nĩwĩwʼaa ndeto syakwa na ailea kũikwata, nyie ndiũmũsilĩla; nũndũ nookie kũtangĩĩa nthĩ ĩndĩ ti kũmĩsilĩla. 48 Mũndũ o na wĩva ũla ũtambĩtĩkĩlaa na ũtetĩkĩlaa ndeto syakwa ve ũla wĩmũsilĩla. Ndeto ĩla nĩneenete nĩyo ĩkamũsilĩla mũthenya wa mũminũkĩlyo. 49 Nũndũ ndinaneena kumana na ũtwi wakwa mwene, ĩndĩ Asa ũla wandũmie nĩwe ũnengete mwĩao ĩũlũ wa kĩla naĩle kũweta na kĩla naĩle kũneena. 50 Na nĩnĩsĩ mwĩao wake ũetae thayũ wa tene na tene. Kwoou ũndũ o na wĩva ũla ngũneena, nĩneena o tondũ Asa wakwa ũndavĩtye.”

13 Na mboka ya Vasaka ĩtanavika, Yesũ nĩweesĩ kana saa wake wa kuma kũũ nthĩ athi kwa Asa nĩ mũviku, na nũndũ nĩwamendete ala make maĩ kũũ nthĩ, nĩwamendie nginya mũthya. 2 Na maendeee kũya lĩu wa wĩoo, Ndevili aĩ ekĩie ngoonĩ ya Yutasi Isikalioti, mwana wa Simoni, ĩsũanĩo ya kũmũvũnyanĩa. 3 Na nũndũ Yesũ nĩweesĩ kana Asa nĩwamũnengete syĩndũ syonthe mokonĩ make na kana aumie kwa Ngai na aendete kwa Ngai, 4 nĩwookĩlile kuma lĩunĩ wa wĩoo na aia ngũa syake sya ĩũlũ ũtee. Na oosa taũlo eevotoa. * 5 Ĩtina wa ũu eekĩa kĩwʼũ kalaĩnĩ na ambĩĩa kũthambya maaũ ma amanyĩwʼa na kũmanyasya na taũlo ĩla weevotoete. * 6 Na yĩla wavikie vala ve Simoni Vetelo, Vetelo amũkũlya: “Mwĩaĩi, wĩenda kũnthambya maaũ?” 7 Nake Yesũ amũsũngĩa: “Ũndũ ũla ngwenda kwĩka ndũtonya kũũelewa yu, ĩndĩ ũkaũelewa ĩtina wa maũndũ aa.” 8 Na Vetelo amwĩa: “Ndwĩnthambya maaũ nongi.” Nake Yesũ amũsũngĩa amwĩa: “Ethĩwa ndikũthambya maaũ, ndwĩ na kĩanda nakwa.” 9 Na Simoni Vetelo amwĩa: “Mwĩaĩi, o na eka maaũ, nthambye moko na mũtwe.” 10 Nake Yesũ amwĩa: “Ũla ũthambĩte mwĩĩ wʼonthe, aĩle o kũthamba maaũ me moka, nũndũ mwĩĩ wake wʼonthe nĩ mũtheu. Na inywʼĩ mwĩ atheu, ĩndĩ ti inywʼonthe.” 11 Yesũ nĩweesĩ mũndũ ũla ũkũmũvũnyanĩa. Na kĩu nĩkyo kĩtumi waisye: “Ti inywʼonthe atheu.”

12 Yĩla waminie kũmathambya maaũ na eekĩa ngũa syake sya ĩũlũ, nĩwekalile ĩngĩ mesanĩ na amakũlya: “Nĩmwaelewa kĩla namwĩka? 13 Inywʼĩ mũmbĩtaa ‘Mũmanyĩsya’ na ‘Mwĩaĩi,’ na ũu nĩ wʼo, nũndũ nyie nĩ Mũmanyĩsya na nĩ Mwĩaĩi. 14 Kwoou ethĩwa nyie ninyie Mwĩaĩi na Mũmanyĩsya, na nĩnathambya maaũ menyu, o nenyu nĩmwaĩle kũthambanyʼa maaũ. 15 Nũndũ nĩnamwiĩa ngelekanyʼo, nĩ kana o ũndũ nyie neeka, o nenyu mwĩkae o ta ũu. 16 Nĩmũtavya wʼo ki kana, ngombo ti yo nene kwĩ vwana wayo, o na ũla watũmwa ti we mũnene kwĩ ũla wamũtũma. 17 Ethĩwa nĩmwĩsĩ maũndũ aa, mwĩ atanu ethĩwa mũkameka. 18 Ndiũneena ĩũlũ wenyu inywʼonthe; nĩnĩsĩ ala nĩnyuvĩte. Ĩndĩ ũndũ ũũ wĩthĩiwe nĩ kana ĩandĩko yĩĩ yĩanĩe: ‘Mũndũ ũla ũnaĩsanĩaa mũkate nakwa nũtwʼĩkĩte mũmaitha wakwa.’ 19 Kuma yu na kũendeea nĩmũtavya ũndũ ũsu ũtanamba kwĩkĩka, nĩ kana yĩla wĩĩkĩka mwĩmanya kana ninyie we. 20 Nĩmũtavya wʼo ki kana, mũndũ o na wĩva ũla ũthokasya ũla ndũmĩte anthokasya nyie, na mũndũ o na wĩva ũla ũnthokasya nyie athokasya Ũla wandũmie.”

21 Ĩtina wa kũweta maũndũ asu, Yesũ nĩwathĩnĩkie vevanĩ, na aumya ũkũsĩ, akyasya: “Nĩmũtavya wʼo ki kana, ũmwe wenyu nũkũmbũnyanĩa.” 22 Na amanyĩwʼa mambĩĩa kũsianyʼa, mateũmanya eneena ĩũlũ waũ. 23 Ũmwe wa amanyĩwʼa asu, ũla Yesũ wendete, ekalĩte vakuvĩ na * Yesũ. 24 Kwoou, Simoni Vetelo amũvenesya mũmanyĩwʼa ũsu na amwĩa: “Tũtavye eneena ĩũlũ waũ.” 25 Na ũsu amwaĩĩa Yesũ kĩthũinĩ na amũkũlya: “Mwĩaĩi, nũũ?” 26 Nake Yesũ amũsũngĩa: “Nĩ ũla ngũmũnenga kalungu ka mũkate kala ngũinda mbakũlinĩ.” Kwoou ainda kalungu ka mũkate mbakũlinĩ na amũnenga Yutasi, mwana wa Simoni Isikalioti. 27 Ĩtina wa Yutasi kwosa kalungu kau ka mũkate, Satani nĩwamũlikile. Na kwoou Yesũ amwĩa: “Ũndũ ũla ũkwenda kwĩka, wĩke na mĩtũkĩ.” 28 Ĩndĩ vaiĩ ũmwe wa ala mekalĩte mesanĩ waamanya nĩkĩ wamũtavya ũu. 29 Amwe masũanĩaa kana nũndũ Yutasi nĩwe wakuaa ĩsandũkũ ya mbesa, Yesũ amwĩaa athi akathooe kĩla kĩkwendeka kwondũ wa mboka, kana athi akanenge ngya kĩndũ. 30 Kwoou ĩtina wa kwosa mũkate ũsu, aumaala nza na mĩtũkĩ. Na kwaĩ ũtukũ.

31 Ĩtina wa Yutasi kumaala, Yesũ asya: “Yu Mwana wa mũndũ nũkũkumwʼa, na Ngai nũkũkumwʼa kwĩsĩla kwake. 32 Ngai mwene nũkũmũnenevya, na emũnenevya o mĩtũkĩ. 33 Inywʼĩ syana nini, nĩĩthĩwa nenyu ĩvinda ĩnini. Mũkamantha; na o tondũ nĩtavisye Ayuti, yu nĩngũmũtavya o nenyu, ‘Vala nĩthi mũitonya kũka.’ 34 Nĩngũmũnenga mwĩao mweũ kana, mwendane inywʼĩ kwa inywʼĩ; o tondũ nyie namwendie, o nenyu mwendane o ta ũu. 35 Nũndũ mweeka ũu andũ onthe makamanya kana mwĩ amanyĩwʼa makwa—ethĩwa mũkeethĩwa na wendo katĩ wenyu.”

36 Simoni Vetelo amũkũlya: “Mwĩaĩi, wĩthi va?” Nake Yesũ amũsũngĩa: “Vala ngũthi ndũtonya kũngatĩĩa oyu, ĩndĩ ũkangatĩĩa ĩvinda yũkĩte.” 37 Nake Vetelo amwĩa: “Mwĩaĩi, nĩkĩ ndatonya kũkũatĩĩa oyu? Ngeeyumya nĩkwʼe kwondũ waku.” 38 Na Yesũ amwĩa: “Ũkeeyumya ũkwʼe kwondũ wakwa? Nĩũtavya wʼo ki kana, nzamba ndĩasya ũtangaĩĩte mavinda atatũ.”

14 “Ngoo syenyu iikathĩnĩke. Mũĩkĩĩei Ngai, na mũindĩkĩĩa nyie. 2 Nyũmbanĩ ya Asa wakwa kwĩ mawĩkalo maingĩ. Ta kethĩwa ti ũu, nĩthĩwa namũtavisye, nũndũ nĩngũthi kũmũseũvĩsya vandũ. 3 Na nathi kũmũseũvĩsya vandũ, ngooka ĩngĩ na ngamũthokya kwakwa, nĩ kana vala nĩĩ o nenyu mwĩthĩwe vo. 4 Na vala nĩendete, inywʼĩ nĩmwĩsĩ nzĩa.”

5 Na Thoma amwĩa: “Mwĩaĩi, ithyĩ tũyĩsĩ vala ũendete. Tũtonya ata kũmanya nzĩa?”

6 Nake Yesũ amwĩa: “Nyie ninyie nzĩa na ninyie wʼo na ninyie thayũ. Vaiĩ mũndũ wũkaa kwa Asa atesĩle kwakwa. 7 Ta kethĩwa inywʼĩ nĩmwamanyie nyie, mwĩthĩwa mwamũmanyie Asa wakwa o nake; na kuma yu na kũendeea nĩmũmwĩsĩ na nĩmũmwonete.”

8 Nake Vilivu amwĩa: “Mwĩaĩi, twonyʼe Asa, na nĩtũkwĩanĩwa.”

9 Yesũ amwĩa: “O na ĩtina wa kwĩthĩwa nenyu ĩvinda yĩasavĩte ũu, we Vilivu ndũmbĩsĩ? Mũndũ o na wĩva ũla wambonie nĩwamwonie Asa o nake. Nĩkĩ ũkwasya, ‘Twonyʼe Asa’? 10 We ndũkũĩkĩĩa kana nyie nĩ ngwatanĩo vamwe na Asa na Asa e ngwatanĩo vamwe nakwa? Ndeto ila ngũmũtavya, isu iyumanĩte nakwa mwene, ĩndĩ Asa ũla wĩthĩawa na ngwatanĩo vamwe nakwa nũendeee kũtethya mawĩa make. 11 Ndĩkĩĩai kana nĩ ngwatanĩo vamwe na Asa, nake Asa e ngwatanĩo vamwe nakwa; na ethĩwa ti ũu, ndĩkĩĩai nũndũ wa mawĩa ala ndethasya. 12 Nĩmũtavya wʼo ki kana, mũndũ o na wĩva ũla ũndĩkĩĩaa o nake akatethya mawĩa ala ndethasya; na akatethya mawĩa manene kwĩ asu, nũndũ nyie nĩendete kwa Asa. 13 O na ĩngĩ, ũndũ o na wĩva ũla mwĩvoya ĩsyĩtwanĩ yakwa, ngawĩka, nĩ kana Asa akumwʼe kwĩsĩla Mwana. 14 Ethĩwa mũkavoya ũndũ o na wĩva ĩsyĩtwanĩ yakwa, ngawĩka.

15 “Ethĩwa nĩmũmbendete, mũkakwataa mĩao yakwa. 16 Na ngamũvoya Asa na akamũnenga mũtetheesya * ũngĩ ethĩwe nenyu tene na tene, 17 nake nĩ veva wa ũla wʼo, ũla nthĩ ĩtatonya kũkwata, nũndũ ndĩwonaa, o na ndĩwĩsĩ. Inywʼĩ nĩmũwĩsĩ, nũndũ wĩkalaa vamwe nenyu na wĩ nthĩnĩ wenyu. 18 Ndikamũtia ta syana ndiwa. Ngooka vala mũĩ. 19 Vatiele ĩvinda ĩnini na nthĩ ndĩkambona ĩngĩ, ĩndĩ inywʼĩ mũkambona, nũndũ nĩ thayũ nenyu mũkeethĩwa thayũ. 20 Na mũthenya ũsu mũkamanya kana nyie nĩ ngwatanĩo vamwe na Asa, nenyu mwĩ ngwatanĩo vamwe nakwa, nakwa nĩ ngwatanĩo vamwe nenyu. 21 Mũndũ o na wĩva ũla wĩtĩkĩlaa mĩao yakwa na kũmĩkwata, ũsu nĩwe ũmbendete. Nake mũndũ o na wĩva ũla ũmbendete akendwa nĩ Asa wakwa, nakwa ngamwenda, na nyie mwene ngeeyonanyʼa ũtheinĩ kwake.”

22 Na Yutasi, eka Yutasi Isikalioti, amũkũlya: “Mwĩaĩi, kwĩthĩiwe ata weethĩa nũkwenda kwĩyonanyʼa ũtheinĩ kwitũ na ti kwa nthĩ?”

23 Yesũ asũngĩa, asya: “Mũndũ o na wĩva ũla ũmbendete, akakwata ndeto yakwa, na Asa wakwa akamwenda, na tũkooka kwake na kwĩkala nake. 24 Mũndũ o na wĩva ũla ũtambendete ndakwataa ndeto syakwa. Ndeto ĩla mũkwĩwʼa ti yakwa ĩndĩ nĩ ya Asa ũla wandũmie.

25 “Namũtavya maũndũ asu ĩvindanĩ yĩĩ nĩ vamwe nenyu. 26 Ĩndĩ ũla mũtetheesya, nake nĩ veva mũtheu, ũla Asa wĩtũma ĩsyĩtwanĩ yakwa, ũsu akamũmanyĩsya maũndũ onthe na kũmũlilikanyʼa maũndũ onthe ala namũtavisye. 27 Nĩmũtiĩa mũuo; nĩmũnenga mũuo wakwa. Ndiũmũnenga mũuo ũndũ nthĩ ĩnenganae. Ngoo syenyu iikathĩnĩke o na iikethĩwe na wia. 28 Nĩmweewie ũndũ namwĩie kana, ‘Nyie nĩngũthi kwa Asa na ngooka ĩngĩ vala mũĩ.’ Ta kethĩwa nĩmwambendie, mwĩthĩwa mwatana nĩkwĩthĩwa nĩthi kwa Asa, nũndũ Asa nĩ mũnene kwĩ nyie. 29 Kwoou nĩnamũtavya ũndũ ũsu ũtanamba kwĩkĩka, nĩ kana yĩla wĩĩkĩka mũtonye kũĩkĩĩa. 30 Ndineena nenyu maũndũ maingĩ, nũndũ mũnene wa nthĩ nĩwũkĩte, nake nde na ũtonyi ĩũlũ wakwa. 31 Ĩndĩ nĩ kana nthĩ ĩmanye kana nĩnĩmwendete Asa, nyie nĩĩka o ũndũ Asa ũmbĩaĩe nĩke. Ũkĩlai, tume vaa tũthi.

15 “Nyie ninyie mũsavivũ ũla wa wʼo, na Asa wakwa nĩwe mũĩmi. 2 Nake nũtilaa kĩla kaũvonge ke nthĩnĩ wakwa kala katasyaaa ũsyao, na nũtheasya kĩla kamwe kasyaaa ũsyao nĩ kana katonye kũsyaa ũsyao mwingĩ. 3 Inywʼĩ mwĩ atheu nũndũ wa ndeto ĩla namũtavisye. 4 Ĩkalai mwĩ ngwatanĩo vamwe nakwa, nakwa ngekala nĩ ngwatanĩo vamwe nenyu. Na o tondũ kaũvonge katatonya kũsyaa ũsyao ke koka, ate o kekalile mũsavivũnĩ, o nenyu mũitonya kũsyaa ũsyao ate o mwĩkalile mwĩ ngwatanĩo vamwe nakwa. 5 Nyie ninyie mũsavivũ; nenyu ninywʼĩ tũũvonge. Mũndũ o na wĩva ũla wĩkalaa e ngwatanĩo vamwe nakwa, nakwa nĩ ngwatanĩo vamwe nake, mũndũ ũsu nũsyaaa ũsyao mwingĩ; nũndũ mũte vamwe nakwa mũitonya kwĩka ũndũ nongi. 6 Ethĩwa mũndũ o na wĩva ndekalaa e ngwatanĩo vamwe nakwa, ailye kaũvonge kala kekawʼa ĩtheka na kayũma. Na andũ nĩmombanasya tũũvonge tũu na maitwĩkya mwakinĩ, na tũivya. 7 Ethĩwa mũkekala mwĩ ngwatanĩo vamwe nakwa, na ndeto syakwa iyĩkala nthĩnĩ wenyu, voyai ũndũ o na wĩva ũla mũkwenda na mũkakwata. 8 Asa wakwa nũkumawʼa ũndũnĩ ũũ, ethĩwa mũkaendeea kũsyaa ũsyao mwingĩ na kwonanyʼa kana mwĩ amanyĩwʼa makwa. 9 O tondũ Asa ũmbendete, nowʼo nyie nĩmwendete inywʼĩ; ĩkalai wendonĩ wakwa. 10 Ethĩwa mũkakwataa mĩao yakwa, mũkekalaa wendonĩ wakwa, o tondũ nyie nĩkwataa mĩao ya Asa wakwa na kwĩkala wendonĩ wake.

11 “Maũndũ aa naneena nenyu, nĩ kana ũtanu wakwa wĩthĩwe nthĩnĩ wenyu na ũtanu wenyu ũyĩthĩwa wĩ musũu. 12 Ũũ nĩwʼo mwĩao wakwa, inywʼĩ mwendane o tondũ namwendie. 13 Vaiĩ mũndũ wĩ wendo mwingĩ kwĩ ũũ, mũndũ kwĩyumya akwʼe kwondũ wa anyanyae. 14 Inywʼĩ mwĩ anyanyawa ethĩwa mũkeekaa kĩla ngũmwĩaĩa. 15 Ndimwĩta ngombo ĩngĩ, nũndũ ngombo ndĩthĩawa yĩsĩ kĩla vwana wayo wĩkaa. Ĩndĩ nĩmwĩta anyanyawa, nũndũ nĩnamũtavisye maũndũ onthe ala neewie kuma kwa Asa wakwa. 16 Ti inywʼĩ mwanyuvie, ĩndĩ ninyie namũnyuvie, nĩ kana mũendeee kũsyaa ũsyao na ũsyao wenyu ũendeee kwĩthĩwa vo, nĩ kana ũndũ o na wĩva ũla mwĩvoya Asa ĩsyĩtwanĩ yakwa, amũnenge.

17 “Nĩngũmwĩaĩa maũndũ aa, mwendane inywʼĩ kwa inywʼĩ. 18 Ethĩwa nthĩ nĩkũmũmena, nĩmwĩsĩ kana nĩyamenie nyie ĩtanamba kũmũmena inywʼĩ. 19 Ta kethĩwa mwĩ ma nthĩ, nthĩ yĩthĩwa yendete ala mayo. Na nũndũ mũi ma nthĩ, ĩndĩ namũnyuvie kuma ĩ nthĩ, nthĩ nĩkũmũmena. 20 Lilikanai ndeto ii namũtavisye: Ngombo tiyo nene kwĩ vwana wayo. Ethĩwa nĩmanthĩnisye, o nenyu makamũthĩnyʼa; ethĩwa nĩmakwatie ndeto yakwa, o na yenyu makamĩkwata. 21 Ĩndĩ makamwĩka maũndũ asu onthe kwondũ wa ĩsyĩtwa yakwa, nũndũ maimwĩsĩ Ũla wandũmie. 22 Ta kethĩwa ndyaaũka na kũneena namo, mayĩthĩwa me na naĩ. Ĩndĩ yu maitonya kwĩtetea kwondũ wa naĩ yoo. 23 Ũla ũmenaa nũmenaa Asa wakwa o nake. 24 Ta kethĩwa ndyaaĩka katĩ woo maũndũ mataaĩkwa nĩ mũndũ ũngĩ o na wĩva, mayĩthĩwa me na naĩ; ĩndĩ yu nĩmambonete na makamena nyie o vamwe na Asa wakwa. 25 Ĩndĩ ũu wĩthĩĩtwe nĩ kana ndeto ii syaandĩkiwe Mĩaonĩ yoo syĩanĩe: ‘Nĩmamenie vate kĩtumi.’ 26 Yĩla mũtetheesya wĩũka, ũla nĩtũma kuma kwa Asa, nake nĩ veva wa ũla wʼo ũla wumaa kwa Asa, ũsu akaumya ũkũsĩ ĩũlũ wakwa; 27 o nenyu nĩmwaĩle kumya ũkũsĩ, nũndũ mwĩthĩĩtwe nakwa kuma mwambĩlĩlyonĩ.

16 “Namũtavya maũndũ aa nĩ kana mũikalulutĩke. 2 Andũ makamũlũngya masinakokenĩ. Vate nzika, saa nĩwũkĩte yĩla onthe ala makamũaa mesũanĩaa kana methũkũma ũthũkũmi mũtheu kwa Ngai. 3 Ĩndĩ makeeka maũndũ asu nũndũ maimwĩsĩ Asa, o na maimbĩsĩ. 4 O na ũu wĩ o vo, namũtavya maũndũ aa nĩ kana saa wa kwĩkĩka kwamo wavika, mwĩlilikana kana nĩnamũtavisye mo.

“Ndyaamũtavya maũndũ aa mwambĩlĩlyonĩ nũndũ naĩ vamwe nenyu. 5 Ĩndĩ yu nĩngũthi kwa Ũla wandũmie; na vaiĩ ũmwe wenyu ũkũngũlya, ‘Wĩthi va?’ 6 Ĩndĩ nũndũ nĩnamũtavya maũndũ aa, kyeva nĩkyausũa ngoonĩ syenyu. 7 O na ũu wĩ o vo, nĩmũtavya ũla wʼo, kũthi kwakwa kũkamũtethya. Nũndũ ethĩwa ndiũthi, ũla mũtetheesya ndakoka kũla mũĩ; ĩndĩ nathi, ngamũtũma kũla mũĩ. 8 Yĩla wĩũka akamanyĩsya andũ onthe mamanye nesa naĩ nĩ kyaũ, ũlũngalu nĩ kyaũ, na ũsilĩlo nĩ kyaũ: 9 mbee, akamanyĩsya ĩũlũ wa naĩ, nũndũ maiũndĩkĩĩa; 10 na ĩndĩ ĩũlũ wa ũlũngalu, nĩkwĩthĩwa nĩngũthi kũla kwĩ Asa na mũikambona; 11 na mũthya ĩũlũ wa ũsilĩlo, nũndũ mũnene wa nthĩ ĩno nĩ mũsilĩle.

12 “Nĩ na maũndũ maingĩ ma kũmũtavya, ĩndĩ yu mũitonya kũmomĩĩsya. 13 Ĩndĩ yĩla ũsu * wĩũka, veva wa ũla wʼo, akamũtongoesya kũmanya ũwʼo wʼonthe, nũndũ ndakaneenaa kumana na ũtwi wake mwene, ĩndĩ akaneenaa kwosana na kĩla weewʼa, na akamũtavya maũndũ ala mokĩte. 14 Ũsu akandaĩa, nũndũ akamũtavya kĩla wĩwʼĩte kuma kwakwa. 15 Syĩndũ syonthe ila Asa wĩ nasyo nĩ syakwa. Na nĩkyo kĩtumi nasya akamũtavya kĩla wĩwʼĩte kuma kwakwa. 16 Ĩtina wa ĩvinda ĩnini mũikambona, na ĩngĩ, ĩtina wa ĩvinda ĩnini mũkambona.”

17 Yĩla amwe ma amanyĩwʼa make meewie ũu meeana: “We eonanyʼa ata yĩla ũkũtwĩa, ‘Ĩtina wa ĩvinda ĩnini mũikambona, na ĩngĩ, ĩtina wa ĩvinda ĩnini mũkambona,’ na, ‘nĩkwĩthĩwa nĩngũthi kũla kwĩ Asa’?” 18 Kwoou makũlya: “We eonanyʼa kyaũ yĩla ũkwasya, ‘ĩvinda ĩnini’? Ithyĩ tũiũmanya kĩla ũkũneenea.” 19 Yesũ nĩwamanyie kana nĩmekwenda kũmũkũlya ũndũ, na kwoou amea: “Inywʼĩ mwĩkũlanyʼa ũu nũndũ nĩnasya: ‘Ĩtina wa ĩvinda ĩnini mũikambona, na ĩngĩ, ĩtina wa ĩvinda ĩnini mũkambona’? 20 Nĩmũtavya wʼo ki kana, mũkaĩa na kũmeta, ĩndĩ nthĩ ĩkatana; mũkeethĩwa na kyeva, ĩndĩ kyeva kyenyu kĩkaalyũlwa kĩtwʼĩke ũtanu. 21 Yĩla mũndũ mũka ũkũsyaa ethĩawa na kyeva nũndũ saa wake nĩ mũviku, ĩndĩ amina kũsyaa kana, ndalilikanaa woo ĩngĩ, ĩndĩ nũtanaa nĩkwĩthĩwa mũndũ nĩwasyawa ĩũlũ wa nthĩ. 22 Kwoou o nenyu yu mwĩ na kyeva, ĩndĩ ngamwona ĩngĩ, na ngoo syenyu ikatana, na vaiĩ mũndũ ũkamũvena ũtanu wenyu. 23 Mũthenya ũsu mũikangũlya ĩkũlyo nongi. Nĩmũtavya wʼo ki kana, kĩndũ o na kĩva kĩla mwĩvoya Asa ĩsyĩtwanĩ yakwa, akamũnenga. 24 Kũvikĩĩa yu vaiĩ kĩndũ o na kĩmwe mwaamũvoya ĩsyĩtwanĩ yakwa. Voyai na mũkanengwa, nĩ kana ũtanu wenyu wusũe.

25 “Namũtavya maũndũ asu nĩtũmĩĩte ngelekanyʼo. Saa nĩwũkĩte yĩla ndakaneena ĩngĩ nenyu nĩtũmĩĩte ngelekanyʼo, ĩndĩ ngamũtavasya ĩũlũ wa Asa ũtheinĩ. 26 Mũthenya ũsu mũkavoya Asa ĩsyĩtwanĩ yakwa; yĩla ngwasya ũu, ndikwonanyʼa kana ngavoya kwondũ wenyu. 27 Nũndũ Asa mwene nũmwendete, nĩkwĩthĩwa inywʼĩ nĩmũmbendete na nĩmũĩkĩĩĩte kana natũmiwe nĩ Ngai. 28 Nookie kũũ nthĩ nĩtũmĩtwe nĩ Asa. Na yu nĩnguma kũũ nthĩ nĩsyoke kũla kwĩ Asa.”

29 Namo amanyĩwʼa mamwĩa: “Sisya! Yu wĩneena ũtheinĩ ũteũtũmĩa ngelekanyʼo. 30 Yu nĩtwamanya kana nĩwĩsĩ maũndũ onthe na vaiĩ vata wa mũndũ o na ũmwe kũũkũlya makũlyo. Na nũndũ wa ũu, nĩtwaĩkĩĩa kana waumie kwa Ngai.” 31 Nake Yesũ amakũlya: “Yu nĩmwaĩkĩĩa? 32 Sisyai! Saa nĩwũkĩte, na vate nzika, nĩ mũviku, yĩla inywʼonthe mwĩnyaĩĩkwʼa kĩla ũmwe athi nyũmba kwake na mũindia nĩ nyioka. Ĩndĩ nyie ndi nyioka nũndũ Asa e vamwe nakwa. 33 Namũtavya maũndũ asu nĩ kana kwĩsĩla kwakwa mwĩthĩwe na mũuo. Ĩũlũ wa nthĩ mũkeethĩwa na thĩna, ĩndĩ ĩthĩwai na ũkũmbaũ! Nyie nĩnĩkĩlĩtye nthĩ vinya.”

17 Yesũ aneena maũndũ asu nĩwookĩlilye metho make asisya ĩtunĩ na asya: “Asa, saa nĩwavika. Mũkumye mwana waku nĩ kana o nake mwana waku aũkumye, 2 kwosana na ũndũ ũmũnengete ũkũmũ ĩũlũ wa mĩĩ yonthe, * nĩ kana o nake amanenge thayũ wa tene na tene onthe ala ũmũnengete. 3 Na thayũ wa tene na tene nĩwʼo ũũ, maendeee kũkwata ũmanyi ĩũlũ waku, Ngai ũla wa wʼo weka, na ĩũlũ wa ũla wamũtũmie, nake nĩ Yesũ Klĩsto. 4 Nĩngũkumĩtye ĩũlũ wa nthĩ, nũndũ nĩnĩminĩte wĩa ũla wanengie nĩtethye. 5 Kwoou, Asa, eka nĩthĩwe vakuvĩ naku nĩ na ndaĩa ĩla naĩ nayo yĩla naĩ vamwe naku mbee wa nthĩ ĩtanethĩwa.

6 “Nĩnĩmanyĩthĩtye ĩsyĩtwa yaku kwa andũ ala wanengie kuma kwa ala ma nthĩ. Maĩ maku na wanenga mo, na nĩmakwatĩte ndeto yaku. 7 Na yu nĩmamanyĩte kana syĩndũ syonthe ila wanengie syumĩte kwaku; 8 nĩkwĩthĩwa nĩnĩmatavĩtye maũndũ ala wandavisye na nĩmametĩkĩlĩte, na vate nzika nĩmamanyĩte na makaĩkĩĩa kana nue wandũmie. 9 Nĩvoya kwondũ woo; ndiũvoya kwondũ wa nthĩ, ĩndĩ nĩvoya kwondũ wa ala wanengie, nũndũ nĩ maku; 10 na syĩndũ syonthe ila syakwa nĩ syaku, na ila syaku nĩ syakwa, na nĩnĩkumĩtwʼe katĩ woo.

11 “Nyie ndiendeea kwĩthĩwa kũũ nthĩ, ĩndĩ mo me kũũ nthĩ, na nĩnũkĩte kũla ũĩ. Asa Mũtheu, masũvĩe kwondũ wa ĩsyĩtwa yaku, yĩla ũnengete, nĩ kana methĩwe kĩndũ kĩmwe * o tondũ ithyĩ twĩ kĩndũ kĩmwe. * 12 Yĩla nĩneethĩawa namo, nĩnĩnamasũvĩaa kwondũ wa ĩsyĩtwa yaku, yĩla ũnengete; na nĩnĩmasũvĩĩte, na vaiĩ ũmwe woo waanangwa ate o mwana wa wanangĩko, nĩ kana ĩandĩko yĩanĩe. 13 Ĩndĩ yu nĩnũkĩte kũla ũĩ, na nĩneena maũndũ aa nĩ kũũ nthĩ, nĩ kana ũtanu wakwa wusũe nthĩnĩ woo. 14 Nĩnĩmanengete ndeto yaku, ĩndĩ nthĩ nĩmamenete, nũndũ mo ti ma nthĩ o tondũ nyie nde wa nthĩ.

15 “Ndiũvoya nĩ kana ũmaumye kũũ nthĩ, ĩndĩ nĩvoya nĩ kana ũmasũvĩe nũndũ wa ũla mũthũku. 16 Mo ti ma nthĩ o tondũ nyie nde wa nthĩ. 17 Mathesye * kwĩsĩla ũla wʼo; ndeto yaku nĩyo wʼo. 18 O tondũ wandũmie ĩũlũ wa nthĩ, o nakwa nĩngũmatũma ĩũlũ wa nthĩ. 19 Nĩngwĩthesya kwondũ woo, nĩ kana o namo mathewʼe kwĩsĩla ũla wʼo.

20 “Ndiũvoya kwondũ wa aa me oka, ĩndĩ o na kwondũ wa ala makandĩkĩĩa kwĩsĩla ndeto syoo, 21 nĩ kana onthe methĩwe kĩndũ kĩmwe o tondũ we, Asa, wĩ ngwatanĩo vamwe nakwa, nakwa nĩ ngwatanĩo vamwe naku, nĩ kana o namo methĩwe me ngwatanĩo vamwe naitũ, nĩ kana nthĩ ĩtonye kũĩkĩĩa kana nĩwandũmie. 22 Nĩnĩmanengete ndaĩa ĩla wanengie, nĩ kana o namo methĩwe kĩndũ kĩmwe o tondũ ithyĩ twĩ kĩndũ kĩmwe. 23 Nyie nĩ ngwatanĩo vamwe namo, naku wĩ ngwatanĩo vamwe nakwa, nĩ kana o namo methĩwe kĩndũ kĩmwe vyũ, na nthĩ ĩmanye kana nĩwandũmie na kana nũmendete o tondũ ũmbendete. 24 Asa, nĩngwenda ala wanengie meĩthĩwa vamwe nakwa vala nĩĩ, nĩ kana matonye kwona ndaĩa ĩla ũnengete, nũndũ nĩwambendie mbee wa mwambĩlĩlyo wa nthĩ. 25 Asa Mũlũngalu, vate nzika, nthĩ ndĩkwĩsĩ, ĩndĩ nyie nĩngwĩsĩ, na aa nĩmamanyĩte kana nue wandũmie. 26 Nĩnĩmamanyĩthĩtye ĩsyĩtwa yaku na ngaendeea kũtuma yĩmanyĩka, nĩ kana wendo ũla ũmbendete nawʼo wĩthĩwe nthĩnĩ woo nakwa nĩthĩwe na ngwatanĩo vamwe namo.”

18 Yesũ amina kũweta maũndũ asu, nĩwaumaalile e na amanyĩwʼa make na mathi mũingo wa Mwanda wa Kitiloni * vala vaĩ mũũnda, na alika mũũndanĩ ũsu e na amanyĩwʼa make. 2 Na Yutasi, ũla waĩ amũvũnyanĩe, o nake nĩweesĩ vandũ vau, nũndũ mavinda maingĩ Yesũ nĩwaendaa vo e na amanyĩwʼa make. 3 Kwoou Yutasi aete nguthu ya asikalĩ ma ita na asikalĩ ma anene ma athembi na ma Avalisi, na mooka vau makuĩte mũĩ na taa na mĩio ya kaũ. 4 Na nũndũ Yesũ nĩweesĩ maũndũ onthe ala maĩ mamũkwate, aũngama mbee woo na amakũlya: “Mwĩmantha ũũ?” 5 Namo mamũsũngĩa: “Yesũ Mũnasaleti.” Nake amea: “Ninyie we.” Na Yutasi, mũvũnyanĩi wake, aũngamĩte vamwe namo.

6 Ĩndĩ yĩla Yesũ wameie: “Ninyie we,” masyoka na ĩtina na mavalũka nthĩ. 7 Na amakũlya ĩngĩ: “Mwĩmantha ũũ?” Namo masya: “Yesũ Mũnasaleti.” 8 Yesũ amasũngĩa: “Nĩnamũtavya ninyie we. Kwoou ethĩwa ninyie mũũmantha, ekai aa mathi.” 9 Ũu waĩ wĩanĩsye ndeto ii waĩ ananeena: “Ala ũnengete, ndyaasya o na ũmwe.”

10 Nĩvo ĩndĩ Simoni Vetelo, ũla waĩ na ũvyũ, waũkũie na atema ngombo ya mũthembi mũnene amĩtila kũtũ kwa ngalĩ ya kwʼoko kwa aũme. Ngombo ĩsu yeetawa Malikusi. 11 Ĩndĩ Yesũ amwĩa Vetelo: “Tũngĩa ũvyũ ndoonĩ yawʼo. Nyie ndyaĩlwe nĩ kũnywʼa kĩkombe kĩla Asa wakwa ũnengete?”

12 Nĩvo ĩndĩ asikalĩ ma ita na mũnene wa asikalĩ ma ita na asikalĩ ma Ayuti mamũkwatie Yesũ na mamwova. 13 Na mbee mamũtwaa kwa Anasi, nũndũ Anasi aĩ ĩthe wa mũka wa Kaiava, ũla waĩ mũthembi mũnene mwaka ũsu. 14 Na Kaiava nĩwe wanengete Ayuti ũtao akamea kana ũkeethĩwa wĩ ũndũ ũtonya kũmatethya kwa mũndũ ũmwe kũkwʼa kwondũ wa andũ.

15 Na Simoni Vetelo o vamwe na mũmanyĩwʼa ũngĩ, nĩmamũatĩĩie Yesũ. Mũmanyĩwʼa ũsu nĩweesĩkĩe nĩ mũthembi mũnene na nĩwaendanisye vamwe na Yesũ nginya nza kwa mũthembi mũnene, 16 ĩndĩ Vetelo aũngamĩte mũvĩanĩ. Kwoou ũla mũmanyĩwʼa weesĩkĩwe nĩ mũthembi mũnene aumaala nza na aneena na mũsũvĩi wa mũomo na amũtwaa Vetelo nthĩnĩ. 17 Nĩvo ĩndĩ mũthũkũmi mwĩĩtu ũla wasungaa mũomo wamwĩie Vetelo: “We o naku wĩ ũmwe wa amanyĩwʼa ma mũndũ ũũ, kana ti wʼo?” Nake asya: “Nyie ndi ũmwe woo.” 18 Na nũndũ kwaĩ mbevo, ngombo na asikalĩ nĩmavuvĩte mwaki wa makaa na nĩmaũngamĩte maũthyũlũlũkĩte maiwota. Vetelo o nake aũngamĩte vamwe namo ayota mwaki.

19 Na ĩndĩ ũla mũnene wa athembi amũkũlya Yesũ makũlyo ĩũlũ wa amanyĩwʼa make na momanyĩsyo make. 20 Nake Yesũ amũsũngĩa: “Nĩthĩĩtwe ngĩneena na andũ onthe ũtheinĩ. Na mavinda onthe nĩnamanyĩasya masinakokenĩ na ĩkalũnĩ, kũla Ayuti onthe mombanĩaa, na vaiĩ ũndũ naaneena kĩmbithĩnĩ. 21 Nĩkĩ ũũngũlya makũlyo? Kũlya ala meewie kĩla namatavisye. Sisya! Aa nĩmesĩ maũndũ ala naneenie.” 22 Ĩtina wa kũneena maũndũ asu, ũmwe wa asikalĩ, ũla waũngamĩte vakuvĩ nake, amũkũna ĩkovi ũthyũ na amũkũlya: “Ũu nĩwʼo waĩle kũmũsũngĩa mũnene wa athembi?” 23 Nake Yesũ amũsũngĩa: “Ethĩwa naneena ũndũ mũthũku, umya ũkũsĩ ĩũlũ wa ũthũku ũsu; ĩndĩ ethĩwa kĩla naneena nĩ kya wʼo, wangũnĩa kĩ?” 24 Nĩvo ĩndĩ Anasi wamũnenganie Yesũ e mwove atwawe kwa Kaiava, mũthembi mũnene.

25 Na Simoni Vetelo aũngamĩte vau ayota mwaki. Namo mamwĩa: “We o naku wĩ ũmwe wa amanyĩwʼa make, kana ti wʼo?” Nake akaĩa, akyasya: “Nyie ndi ũmwe woo.” 26 Na ũmwe wa ngombo sya mũthembi mũnene, ũla waĩ wa mũsyĩ ũmwe na mũndũũme ũla Vetelo wamũtemete akamũtila kũtũ, asya: “Nĩngwonie wĩ vamwe nake mũũndanĩ, kana ti wʼo?” 27 Ĩndĩ Vetelo akaĩa ĩngĩ, na kavindanĩ o kau nzamba yasya.

28 Na ĩndĩ mamumya Yesũ kwa Kaiava na mamũtwaa mũsyĩ kwa ngavana. Na kwaĩ kwakya tene. Ĩndĩ mo mayaalika mũsyĩ kwa ngavana nĩ kana maikevukye, nũndũ nĩmendaa kũya Vasaka. 29 Kwoou Vilato aumaala athi vala maĩ na amakũlya: “Nĩ ũndũ wĩva mũũsikatĩa mũndũ ũũ?” 30 Namo mamũsũngĩa: “Ta kethĩwa mũndũ ũũ ti mwĩki wa naĩ, * tũyĩthĩwa twamũete kwaku.” 31 Kwoou Vilato amea: “Mwosei mũkamũsilĩle kwosana na mĩao yenyu.” Namo Ayuti mamũsũngĩa: “Ti ũndũ wosanĩte na mĩao ithyĩ kũaa mũndũ o na wĩva.” 32 Ũu weanĩisye ndeto ila Yesũ waneenete nĩ kana onanyʼe ũndũ kĩkwʼũ kĩla waĩ vakuvĩ kũkwʼa kĩĩthĩwa kĩilye.

33 Kwoou Vilato alika ĩngĩ nyũmbanĩ ya ngavana na amwĩta Yesũ na amũkũlya: “We nue Mũsumbĩ wa Ayuti?” 34 Yesũ amũsũngĩa: “Ũndũ ũsu ũũkũlya wumanĩte naku mwene, kana nĩ andũ angĩ makũtavĩtye ũu ĩũlũ wakwa?” 35 Nake Vilato amũsũngĩa: “We nĩwĩsĩ kana nyie ndi Mũyuti. Andũ ma mbaĩ yaku mwene na anene ma athembi nĩmo makũetie vala nĩĩ. Nĩ ũndũ wĩva wĩkĩte?” 36 Na Yesũ amũsũngĩa: “Ũsumbĩ wakwa ti wa nthĩ ĩno. Ta kethĩwa Ũsumbĩ wakwa nĩ wa nthĩ ĩno, aatĩĩi makwa methĩwa mokitie nĩ kana ndikanenganwe kwa Ayuti. Ĩndĩ o tondũ vailye, Ũsumbĩ wakwa ndumĩte nthĩ ĩno.” 37 Na Vilato amũkũlya: “Kwoou we wĩ mũsumbĩ?” Nake Yesũ amũsũngĩa: “We mwene nĩwasya kana nyie nĩ mũsumbĩ. Na kwondũ wa kĩtumi kĩĩ nyie nĩnasyaiwe, na kwondũ wa kĩtumi kĩĩ nyie nĩnookie kũũ nthĩ, nĩ kana numye ũkũsĩ ĩũlũ wa ũla wʼo. Mũndũ o na wĩva ũla wĩtĩkĩlaa ũla wʼo nĩwĩthukĩĩasya wasya wakwa.” 38 Nake Vilato amũkũlya: “Ũla wʼo nĩ kyaũ?”

Na amũkũlya ũu aumaala ĩngĩ athi vala ve Ayuti na amea: “Nyie ndikwona mũndũ ũũ e na ĩvĩtyo. 39 O na ĩngĩ, kwosana na kĩthĩo kyenyu nĩnaĩle kũmũthaĩsya mũndũ ĩvinda ya Vasaka. Kwoou nĩmũkwenda nĩmũthaĩsye Mũsumbĩ wa Ayuti?” 40 Namo maneena ĩngĩ na wasya mũnene, makyasya: “Ti mũndũ ũũ, ĩndĩ Valava!” Na Valava aĩ kĩngʼei.

19 Na ĩndĩ Vilato amwosa Yesũ na amũvũa. 2 Na asikalĩ maseũvya ngovia ya mĩwʼa na mamwĩkĩa mũtwe, na masyoka mamũvwʼĩka ngũa ya langi wa nzambalaũ, 3 na mambĩĩa kũthi mbee wake na kũmũkethya: “Ũvoo waku, Mũsumbĩ wa Ayuti!” O na nĩmamũkũnaa makovi ũthyũ. 4 Na Vilato aumaala nza ĩngĩ na amea: “Sisyai! Nĩngũmumaalya nza kũla mũĩ nĩ kana mũmanye kana nyie ndikwona mũndũ ũũ e na ĩvĩtyo.” 5 Kwoou Yesũ aumaala nza, ekĩĩtwe ngovia ya mĩwʼa na avwʼĩkĩtwe ngũa ya langi wa nzambalaũ. Na Vilato amea: “Sisyai! Mũndũũme!” 6 Ĩndĩ, yĩla anene ma athembi na asikalĩ mamwonie mambĩĩa kũneena na wasya mũnene, makyasya: “Akoaĩwe mũtĩnĩ! Akoaĩwe mũtĩnĩ!” Nake Vilato amea: “Mwosei inywʼĩ ene mũkamũae, * nũndũ ndikwona e na ĩvĩtyo.” 7 Namo Ayuti mamũsũngĩa: “Ithyĩ twĩ na mwĩao, na kwosana na mwĩao ũsu nĩwaĩle kũkwʼa, nũndũ aneeyĩtaa mwana wa Ngai.”

8 Yĩla Vilato weewie kĩla mawetaa, nĩwakwatiwe nĩ wia mwingĩ, 9 na alika ĩngĩ nyũmbanĩ ya ngavana na amũkũlya Yesũ: “We wumĩte va?” Ĩndĩ Yesũ ndaamũsũngĩa. 10 Kwoou Vilato amũkũlya: “We yu nũũlea kũneena nakwa? No wĩsĩ nĩ na ũkũmũ wa kũũthasya, na nĩ na ũkũmũ wa kũkũaa?” * 11 Nake Yesũ amũsũngĩa: “Ndũtonya kwĩthĩwa na ũkũmũ ĩũlũ wakwa ta kethĩwa ndũũnengetwe kuma ĩũlũ. Nĩkyo kĩtumi mũndũ ũla ũnenganie kwaku wĩ na naĩ nene.”

12 Na nũndũ wa kĩtumi kĩu, Vilato nĩwaendeeie kũmantha nzĩa ya kũmũthasya, ĩndĩ Ayuti maneena na wasya mũnene, makyasya: “Wathasya mũndũ ũũ ndwĩ mũnyanyae wa Kaisali. Mũndũ o na wĩva ũla wĩtwʼĩkĩthasya mũsumbĩ ethĩawa aileana na Kaisali.” 13 Na ĩndĩ yĩla Vilato weewie ndeto isu amumaalya Yesũ, na ekalĩla kĩvĩla kya sila vandũ veetawa Mavia Malanyʼe, ĩndĩ kwa Kĩevelania veetawa Kavatha. 14 Na waĩ mũthenya wa Kwĩyũmbanyʼa kwondũ wa Vasaka; kĩndũ ta saa sita. * Na amea Ayuti: “Sisyai! Mũsumbĩ wenyu!” 15 Ĩndĩ maneena na wasya mũnene, makyasya: “Mũvete! Mũvete! Akoaĩwe mũtĩnĩ!” Nake Vilato amakũlya: “Mwĩenda nũae mũsumbĩ wenyu?” Namo anene ma athembi masũngĩa: “Tũi na mũsumbĩ, ate o Kaisali.” 16 Na ĩndĩ amũnengane mokonĩ moo akoaĩwe mũtĩnĩ.

Namo mamwosa Yesũ mathi nake. 17 Na athi ekuĩe mũtĩ wa mathĩna, nginya vala veetawa Vandũ va Kĩngʼala, na no vo vetawa Kolokotha kwa Kĩevelania. 18 Na mavika vau mamũathĩĩa mũtĩnĩ na aũme angĩ elĩ, ũmwe ngalĩko ĩmwe na ũngĩ ngalĩko ĩla ĩngĩ, na Yesũ vau katĩ. 19 O na Vilato nĩwaandĩkie kĩvwaũ na akĩathĩĩa mũtĩnĩ ũsu wa mathĩna. * Kĩvwaũ kĩu kyaandĩkĩtwe: “Yesũ Mũnasaleti, Mũsumbĩ wa Ayuti.” 20 Ayuti aingĩ nĩmasomie kĩvwaũ kĩu, nũndũ Yesũ aathĩĩiwe mũtĩnĩ vakuvĩ na ndũa, na kĩvwaũ kyu kyaandĩkĩtwe kwa Kĩevelania, Kĩlatinĩ, na Kĩkiliki. 21 Ĩndĩ anene ma athembi ma Ayuti mamwĩa Vilato: “Ndũkaandĩke, ‘Mũsumbĩ wa Ayuti,’ ĩndĩ andĩka kana aisye, ‘Nyie nĩ Mũsumbĩ wa Ayuti.’” 22 Nake Vilato amasũngĩa: “Kĩla naandĩka, nĩnaandĩka.”

23 Na yĩla asikalĩ maminie kũmũathĩĩa Yesũ mũtĩnĩ, nĩmoosie ngũa syake sya ĩũlũ na maiaanyʼa ilungu inya, kĩla mũsikalĩ akwata kĩmwe, na masyoka moosa ngũa ĩngĩ yake ĩtaĩ ndumanyʼe, nĩkwĩthĩwa yatumĩtwe kuma ĩũlũ nginya nthĩ. 24 Na kwoou meeana: “Tũikamĩtembũe, ĩndĩ ekai tũkũne kula tũmanye yĩtwʼĩka yaũ.” Ũu weekĩkie nĩ kana ĩandĩko yĩĩ yĩanĩe: “Nĩmaaanie ngũa syakwa katĩ woo, na makũna kula kwondũ wa ngũa yakwa.” Na vate nzika asikalĩ asu nĩmeekie ũu.

25 Ĩndĩ, ũtee wa mũtĩ wa mathĩna * wa Yesũ, vaũngamĩte inyia wake, mũndũ mũka wasyaanĩwʼe na inyia wake, Meli mũka wa Kilova, na Meli Makatalene. 26 Kwoou yĩla Yesũ woonie inyia wake na mũmanyĩwʼa ũla wamwendete maũngamĩte vau ũtee, amwĩa inyia wake: “Mũndũ mũka, sisya! Mwana waku!” 27 Ĩtina wa ũu, amwĩa ũla mũmanyĩwʼa atĩĩ: “Sisya! Inyia waku!” Na kuma saanĩ ũsu, mũmanyĩwʼa ũsu amwosa amũtwaa mũsyĩ kwake.

28 Ĩtina wa vau, yĩla Yesũ wamanyie kana kũvikĩa vau nĩweanĩĩtye maũndũ onthe ala Asa wake wendaa eanĩsye, asya: “Nĩngwĩwʼa waũni.” Aisye ũu nĩ kana ĩandĩko yĩanĩe. 29 Na vaĩ mbakũli yausũĩte mbinyu ngaatu. Na mainda sivongyi mbinyunĩ ĩsu ngaatu na mamĩtonyeesya mũtĩnĩ wa ĩsovo, * na ĩndĩ mamĩthengeesya sivongyi ĩsu kanywʼanĩ wake. 30 Na Yesũ amina kũviviita mbinyu ĩsu asya: “Nĩmeanĩa!” na akumanyʼa mũtwe wake, na akwʼa. *

31 Na nũndũ waĩ mũthenya wa Kwĩyũmbanyʼa, Ayuti nĩmamũkũlilye Vilato matũle andũ asu maaũ na maiveta mĩĩ yoo, nĩ kana mĩĩ ĩsu ndĩkekale mĩtĩnĩ mũthenya wa Savato (nũndũ ĩsu yaĩ Savato nene). 32 Kwoou asikalĩ mooka na matũla maaũ ma ala aũme elĩ maĩ ũtee wake. 33 Ĩndĩ yĩla mavikie vala ve Yesũ, na moona kana aĩ anakwʼa, mayaamũtũla maaũ. 34 Na ũmwe wa asikalĩ asu amũtonya waunĩ na ĩtumo, na vau kwa vau nthakame na kĩwʼũ syauma. 35 Na ũla woonie ũndũ ũsu nĩwumĩtye ũkũsĩ ũũ, na ũkũsĩ wake nĩ wa wʼo, na nĩwĩsĩ kana ndeto syake nĩ sya wʼo, nĩ kana o nenyu mũĩkĩĩe. 36 Maũndũ aa meekĩkie nĩ kana ĩandĩko yĩĩ yĩanĩe: “Vaiĩ ĩvĩndĩ yake yĩkatũlwa.” 37 O na ĩngĩ, ĩandĩko yĩngĩ yaĩtye: “Makamũsisya ũla matonyie.”

38 Na ĩtina wa maũndũ asu, Yosevu wa Alimathia, ũla waĩ mũmanyĩwʼa wa Yesũ wa kĩmbithĩ nũndũ nĩwakĩaa Ayuti, nĩwamũkũlilye Vilato kana nũtonya kwosa mwĩĩ wa Yesũ, na Vilato eetĩkĩla. Na kwoou athi oosa mwĩĩ ũsu. 39 Na Nikotemo, ũla vau mbeenĩ waendie kwake ũtukũ, o nake nĩwookie akuĩte latili ta yĩana * sya manemane ĩvulanĩtwʼe na mĩtĩ ĩngĩ yĩ mũuke mũseo. 40 Kwoou moosa mwĩĩ wa Yesũ na maũlinga na itambaa sya katane syĩ na ila syĩndũ syĩ mũuke mũseo, kwosana na kĩthĩo kya Ayuti kya kũthika andũ. 41 Na vau wooaĩwe * vaĩ mũũnda, na mũũndanĩ ũsu vaĩ mbũa nzaũ ĩtaĩ yaaiwa mũndũ. 42 Na nũndũ waĩ mũthenya wa Ayuti wa Kwĩyũmbanyʼa na mbũa yaĩ vau vakuvĩ, maia mwĩĩ wa Yesũ vo.

20 Mũthenya wa mbee wa kyumwa Meli Makatalene nĩwaendie mbũanĩ kwakya tene, kwĩ o kĩvindu, na eethĩa ĩvia yĩvetiwe kuma mbũanĩ. 2 Na athi asembete kũla kwĩ Simoni Vetelo na mũmanyĩwʼa ũngĩ, ũla Yesũ wendete, na amea: “Nĩmamwosie Mwĩaĩi kuma mbũanĩ, na tũyĩsĩ vala mamwiie.”

3 Na ĩndĩ Vetelo na mũmanyĩwʼa ũsu ũngĩ mauma na meelekela mbũanĩ. 4 Na me elĩ mambĩĩa kũsemba, ĩndĩ mũmanyĩwʼa ũsu ũngĩ asemba mĩtũkĩ avika mbũanĩ mbee wa Vetelo. 5 Na yĩla wakumanie nĩwoonie ila itambaa sya katane vau nthĩnĩ, ĩndĩ ndaalika. 6 Na ĩndĩ Simoni Vetelo o nake avika amũatĩĩe, na alika mbũanĩ. Na oona ila itambaa sya katane vau nthĩ. 7 Na kĩtambaa kĩla woovetwe mũtwe kĩyaĩ vamwe na itambaa ila ingĩ walingĩlĩtwe, ĩndĩ nĩkyakũnzĩtwe kĩkaiwa kĩ kyoka. 8 Na ĩndĩ ũla mũmanyĩwʼa ũngĩ, ũla waĩ anavika mbũanĩ mbee, nĩwalikile nthĩnĩ, na oona na aĩkĩĩa. 9 Nĩkwĩthĩwa mayaĩ manaelewa ĩandĩko yĩla yaĩtye kana no nginya athayũũke. 10 Kwoou amanyĩwʼa asu menũka.

11 Ĩndĩ Meli aũngamĩte nza wa mbũa aiĩa. Na aendeee kũĩa, nĩwakumanie na asisya mbũanĩ nthĩnĩ, 12 na oona alaĩka elĩ mekĩĩte ngũa nzaũ mekalĩte vala mwĩĩ wa Yesũ waiĩtwe, ũmwe vala vaĩ mũtwe, na ũla ũngĩ vala vaĩ maaũ. 13 Na mamũkũlya: “Mũndũ mũka, nĩkĩ ũkũĩa?” Nake amea: “Nĩmamwosie Mwĩaĩi wakwa, na ndyĩsĩ vala mamwiĩte.” 14 Amina kũneena ũu, nĩweethyũũie na oona Yesũ aũngamĩte vau, ĩndĩ ndaamanya kana nĩ Yesũ. 15 Yesũ amũkũlya: “Mũndũ mũka, nĩkĩ ũkũĩa? Wĩmantha ũũ?” Na nũndũ Meli asũanĩaa kana ũsu aĩ mũsũvĩi wa mũũnda, amwĩa: “Vwana, ethĩwa nue ũmwosie ndavye vala ũmwiĩte na nĩngũmwosa.” 16 Yesũ amwĩta: “Meli!” Na yĩla Meli weethyũũie, amwĩa ũũ kwa Kĩevelania: “Lavoni!” (ũalyũlo wayo nĩ, “Mũmanyĩsya!”) 17 Nake Yesũ amwĩa: “Eka kũmbĩkwatĩlĩĩla, nũndũ ndinamba kwambata kwa Asa. Ĩndĩ enda kwa ana-a-asa makwa na ũimea, ‘Nyie nĩngwambata kwa Asa wakwa na Asa wenyu, na kwa Ngai wakwa, na Ngai wenyu.’” 18 Na Meli Makatalene nĩwaendie na atavya amanyĩwʼa atĩĩ: “Nĩnamwona Mwĩaĩi!” Na asyoka amaelesya ũndũ wamwĩa.

19 Na mũthenya ũsu wa mbee wa kyumwa kũituka, amanyĩwʼa nĩmavingĩte mĩomo vala maĩ nũndũ nĩmakĩaa Ayuti, na ĩndĩ Yesũ alika na aũngama katĩ woo na amea: “Mũuo nĩwĩthĩwe nenyu.” 20 Ĩtina wa kũmea ũu nĩwamonisye moko make na wau wake. Na amanyĩwʼa matana nũndũ wa kũmwona Mwĩaĩi. 21 Nake Yesũ amea ĩngĩ: “Mũuo nĩwĩthĩwe nenyu. Na o tondũ Asa wandũmie, o nakwa nĩngũmũtũma.” 22 Ĩtina wa kwasya ũu amaveveea na amea: “Osai veva mũtheu. 23 Ethĩwa mũkaekea mũndũ o na wĩva naĩ syake, akeethĩwa e mũekee, ethĩwa mũikaekea mũndũ o na wĩva naĩ syake, ndakethĩwa e mũekee.”

24 Ĩndĩ Thoma, ũmwe wa ala Ĩkũmi na Elĩ, ũla kwa ĩsyĩtwa yĩngĩ weetawa Ĩvatha, ndaĩ vamwe namo yĩla Yesũ wookie. 25 Kwoou amanyĩwʼa ala angĩ mamwĩa: “Nĩtwamwona Mwĩaĩi!” Ĩndĩ nake amea: “Nyie ndonete matonya ma mĩsumaa mokonĩ make na ngalikya kyaa matonyanĩ asu, na ngalikya kwʼoko kwakwa waunĩ wake, ndyĩsa kũĩkĩĩa ũndũ ũsu.”

26 Mĩthenya nyanya ĩtina wa vau amanyĩwʼa nĩmoombanĩte ĩngĩ nyũmba, na Thoma aĩ vamwe namo. Na Yesũ alika, o na kau mĩomo yaĩ mĩvinge, na aũngama katĩ woo na asya: “Mũuo nĩwĩthĩwe nenyu.” 27 Na amwĩa Thoma: “Likya kyaa kyaku vaa na ũisisya moko makwa, na ũitambũũkya kwʼoko kwaku ũlikye waunĩ wakwa, na eka kwĩthĩwa na nzika, * ĩndĩ ĩkĩĩa.” 28 Nake Thoma amũsũngĩa amwĩa: “Mwĩaĩi wakwa na Ngai wakwa!” 29 Na Yesũ amwĩa: “Nũndũ yu nĩwambona, nĩwaĩkĩĩa? Nĩ atanu ala maĩkĩĩaa o na matonete.”

30 Vate nzika, Yesũ nĩweekie syama ingĩ mbingĩ amanyĩwʼa make me vo, ila itaandĩkĩtwe ĩvukunĩ yĩĩ ya kũkũnzwa. 31 Ĩndĩ maũndũ aa maandĩkĩtwe nĩ kana mũĩkĩĩe kana Yesũ nĩwe Klĩsto, Mwana wa Ngai, na nũndũ wa kũĩkĩĩa kũu, mwĩthĩwe na thayũ kwĩsĩla ĩsyĩtwa yake.

21 Ĩtina wa maũndũ asu, Yesũ nĩweeyumĩlilye ĩngĩ kwa amanyĩwʼa, Ũkanganĩ wa Tivelia. Kweethĩiwe ũũ ĩvinda ya kwĩyumĩlya kwake. 2 Simoni Vetelo, Thoma (ũla weetawa Ĩvatha), Nathanaeli kuma Kena ya Kalilii, ana ma Sevetii, na amanyĩwʼa angĩ make elĩ maĩ vamwe. 3 Na Simoni Vetelo amea: “Nyie nĩngũthi kũtea makũyũ.” Namo mamwĩa: “Nĩtũũthi naku.” Na mathi malika ĩsiwanĩ, * ĩndĩ ũtukũ ũsu mayaakwatya kĩndũ.

4 Ĩndĩ kũikya, Yesũ nĩwaũngamie ũtee wa ũkanga, ĩndĩ amanyĩwʼa mayaamanya kana nĩ Yesũ. 5 Na ĩndĩ Yesũ amakũlya: “Syana, mwĩ na kĩndũ mũya?” Namo mamũsũngĩa: “Aiee!” 6 Nake amea: “Ĩkyai kĩtei * kĩwʼũnĩ ngalĩ ya kwʼoko kwa aũme kwa ĩsiwa na nĩmũũkwatya kĩndũ.” Kwoou mekya kĩtei kĩwʼũnĩ, ĩndĩ maemwa nĩ kũkĩkusya nũndũ kyaĩ na makũyũ maingĩ mũno. 7 Na ĩndĩ mũmanyĩwʼa ũla wendetwe nĩ Yesũ amwĩa Vetelo: “Nĩ Mwĩaĩi!” Na Simoni Vetelo eewʼa kana nĩ Mwĩaĩi, eekĩa ngũa yake ya ĩũlũ, nũndũ aĩ mũthei, * na eeyĩkya ũkanganĩ. 8 Ĩndĩ amanyĩwʼa ala angĩ mooka me ĩsiwanĩ, makusĩtye kĩla kĩtei kyusĩe makũyũ, na mayaĩ vaasa na nthĩ nyũmũ, nũndũ yaĩ ta vuti 300 * kuma vala maĩ.

9 Yĩla mavikie ũtee wa ũkanga, nĩmoonie mĩkate na makũyũ mailĩĩlwe mwakinĩ wa makaa. 10 Na Yesũ amea: “Etei makũyũ amwe katĩ wa ala mwakwatya oyu.” 11 Kwoou Simoni Vetelo athi alika ĩsiwanĩ na akusya kĩla kĩtei na akĩia ũtee wa kĩwʼũ, na kyausĩe makũyũ manene 153. Na o na maingĩvĩte ũu, kĩtei kĩu kĩyaatembũka. 12 Na Yesũ amea: “Ũkai mũye lĩu wa kwakya.” Ĩndĩ vaiĩ ũmwe wa amanyĩwʼa asu waĩ na ũkũmbaũ wa kũmũkũlya: “We nue ũũ?” nũndũ nĩmeesĩ nĩ Mwĩaĩi. 13 Na Yesũ oosa ĩla mĩkate amanenga, na amanenga makũyũ o namo. 14 Na yĩĩ nĩyo yaĩ ĩvinda ya katatũ ya Yesũ kũmaumĩlĩĩla amanyĩwʼa ĩtina wa kũthayũũkwʼa.

15 Na mamina kũya lĩu wa kwakya, Yesũ amũkũlya Simoni Vetelo: “Simoni mwana wa Yoana, we nũmbendete kwĩ aa?” Nake amũsũngĩa: “Ĩĩ, Mwĩaĩi, we nĩwĩsĩ nĩngwendete.” Yesũ amwĩa: “Ĩthya tũlondu twakwa.” 16 Na amũkũlya ĩngĩ ya kelĩ: “Simoni mwana wa Yoana, we nũmbendete?” Nake amũsũngĩa: “Ĩĩ, Mwĩaĩi, we nĩwĩsĩ nĩngwendete.” Yesũ amwĩa: “Ĩthya tũlondu twakwa.” 17 Na amũkũlya ya katatũ: “Simoni mwana wa Yoana, we nũmbendete?” Na Vetelo akwatwa nĩ kyeva nũndũ wa Yesũ kũmũkũlya ya katatũ: “We nũmbendete?” Kwoou amwĩa: “Mwĩaĩi, we nĩwĩsĩ maũndũ onthe; nĩwĩsĩ kana nĩngwendete.” Yesũ amwĩa: “Ĩthya tũlondu twakwa. 18 Nĩũtavya wʼo ki kana, yĩla waĩ mũnini nĩweekĩaa ngũa na ũithi kũla ũkwenda. Ĩndĩ yĩla wĩkũa, ũkatambũũkasya moko maku na mũndũ ũngĩ aikwĩkĩa ngũa na aikũtwaa kũla ũte kwenda.” 19 Aneenie ũu nĩ kana onanyʼe Vetelo aĩ amũtaĩe Ngai kwĩsĩla kĩkwʼũ kĩilye ata. Ĩtina wa kwasya ũu, amwĩa: “Endeea kũngatĩĩa.”

20 Na Vetelo eethyũũa na oona ũla mũmanyĩwʼa Yesũ wendete amaatĩĩe, ũla ĩvinda ya kyaũya kya wĩoo wamwaĩĩie Yesũ kĩthũinĩ na amũkũlya: “Mwĩaĩi, nũũ ũla ũkũũvũnyanĩa?” 21 Yĩla Vetelo wamwonie, amũkũlya Yesũ: “Mwĩaĩi, nao nata ĩũlũ wa mũndũ ũũ?” 22 Nake Yesũ amwĩa: “Ngenda ekale nginya yĩla nĩũka, ũu ũkũkonetye ata? Endeea kũngatĩĩa.” 23 Kwoou ndeto isu syanyaĩĩka katĩ wa ana-a-asa, makyasya kana mũmanyĩwʼa ũsu ndakakwʼa, ĩndĩ Yesũ ndaasya kana mũmanyĩwʼa ũsu ndakakwʼa, we aisye: “Ngenda ekale nginya yĩla nĩũka, ũu ũkũkonetye ata?”

24 Mũmanyĩwʼa ũũ nĩwe wumĩtye ũkũsĩ ĩũlũ wa maũndũ aa, na nĩwe ũandĩkĩte maũndũ aa, na nĩtwĩsĩ kana ũkũsĩ wake nĩ wa wʼo.

25 Kwa wʼo, ve maũndũ angĩ maingĩ ala Yesũ weekie, na onthe makaandĩkwa, nĩona o na nthĩ ndĩanĩa mavuku ma kũkũnzwa ala maandĩkwa.

Kana “ũseo mwingĩ.”

Kana “wĩ kĩthũinĩ kya Ĩthe.” Ũu nĩ kwasya, nĩwonetwʼe ũseo wa mwanya.

Ndeto kwa ndeto, “ta ĩsaa ya ĩkũmi.”

Ndeto kwa ndeto, “Nĩ na kyaũ naku, mũndũ mũka?” Ũũ nĩ ũneeni wa nthimo ũkwonanyʼa kũlea. Kũtũmĩa ndeto “mũndũ mũka” kũikwonanyʼa kĩvũthya.

Nĩvatonyeka ũkethĩa kĩthimo kĩmwe kyaĩ lita 22.

Kana “soko; ndũnyũ.”

Kana nĩvatonyeka, “atasyaĩtwe kuma ĩũlũ.”

Ndeto kwa ndeto, “nĩwĩkĩĩte ũsiĩlo.”

Kana “mbulutinĩ; kĩthonĩ.”

Ndeto kwa ndeto, “ta ĩsaa ya thanthatũ.”

Kana “nĩkaendeee kwĩwʼa nesa.”

Ndeto kwa ndeto, “ta ĩsaa ya mũonza.”

Mũsoa ũũ wĩ Mbivilianĩ imwe, ĩndĩ ũyonekaa nthĩnĩ wa mavuku amwe ma tene ma Mbivilia.

Kana “ũkomo.”

Kana “ũkomo.”

Kana “ũkomo.”

Kana “mbũanĩ sya ũlilikano.”

Kana “ĩtalũnĩ.”

Ta kĩlomita itano kana thanthatũ. Ndeto kwa ndeto, “ta iwanza 25 kana 30.”

Kana “ndevili.”

Kana “kũthi kũndũ na kũndũ.”

Kana “Tũsũmba.”

Ndeto kwa ndeto, “nthĩ.”

Ũu nĩ kwasya, sukulu sya atongoi ma ndĩni.

Mavuku amwe ma tene ma Mbivilia matonya kũĩkĩĩka mai na mũsoa wa 53 nginya kĩlungu kya 8, mũsoa wa 11.

Kana “kwosana na myolooto ya andũ.”

Kĩkiliki, por·neiʹa. Sisya Maelesyo ma Ndeto.

Kana “kyũũnĩ.”

Kana “twĩ ngwatanĩo.”

Kana “mũilye ta ngai.”

Ta kĩlomita itatũ. Ndeto kwa ndeto, “ta iwanza 15.”

Ndeto kwa ndeto, “vevanĩ.”

Ũu nĩ kwasya, ĩkalũ.

Kana “mekalĩte mesanĩ.”

Ũu nĩ kwasya, vakuvĩ lita ũmwe.

Kana “eeyova kĩnyunyunĩ.”

Kana “weeyovete kĩnyunyunĩ.”

Ndeto kwa ndeto, “kĩthũinĩ kya.”

Kana “mũkiakisya.”

Ndeto, “ũsu,” ĩla yĩ mũsoanĩ wa 13 na 14, yĩonanyʼa “mũtetheesya” ũla ũwetetwe mũsoanĩ wa 7. Yesũ atũmĩie ndeto “mũtetheesya” ta ũkũweta ĩũlũ wa mũndũ, ĩndĩ aneenaa ĩũlũ wa veva mũtheu (veva mũtheu nĩ vinya, ĩndĩ ti mũndũ).

Kana “andũ onthe.”

Kana “me ngwatanĩo.”

Kana “twĩ ngwatanĩo.”

Kana “Mavathe.”

Kana “kalũsĩ ka ĩvinda ya mbevo ka Kitiloni.”

Kana “mũtũli wa mĩao.”

Kana “mũkamũaĩe mũtĩnĩ.”

Kana “kũkũaĩa mũtĩnĩ?”

Ndeto kwa ndeto, “ta ĩsaa ya thanthatũ.”

Sisya Maelesyo ma Ndeto.

Sisya Maelesyo ma Ndeto.

Sisya Maelesyo ma Ndeto.

Ndeto kwa ndeto, “aumya veva wake.”

Kana “kĩlo ta 33.”

Kana “wooaĩwe mũtĩnĩ.”

Ndeto kwa ndeto, “kwĩthĩwa ũte kũĩkĩĩa.”

Kana “ĩtalũnĩ.”

Kana “neti.”

Kana “aĩ na ngũa ya nthĩnĩ yoka.”

Vakuvĩ mita 90.

    Kikamba Publications (1950-2025)
    Uma
    Lika Nthĩnĩ
    • Kikamba
    • Tũma
    • Mũvangĩle ũla ũkwenda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mĩao ya Kũtũmĩa
    • Ũvoo Waku wa Kĩmbithĩ
    • Mpangilio wa Faragha
    • JW.ORG
    • Lika Nthĩnĩ
    Tũma