MAKŨLYO KUMA KWA ASOMI MAITŨ

Nĩ kyaũ Yelemia wawetaa ĩla waisye kana Lakeli nũnũkũĩĩa syana syake?

Ĩandĩko ya Yelemia 31:15 yaĩtye atĩĩ: “Ũũ nĩw’o Yeova ũnũkwasya: Wasya nũkwĩw’ĩka Lama, kĩĩo na kĩmeto kĩ woo, Lakeli akĩĩĩa syana syake; na ndakiakiĩka ũndũ wa syana syake, nĩkwĩthĩwa iti vaĩ.”

Mbee, vai mwana wa Lakeli waakw’a ũ Lakeli e thayũ. Nũndũ wa ũu, ndeto isu Yelemia waandĩkie myaka 1,000 ĩtina wa kũkw’a kwa Lakeli nitonya kwoneka ta ite sya w’o.

Mwana wa mbee wa Lakeli eetawa Yosevu. (Mwa. 30:22-24) Ĩtina wa kavinda nĩwasyaie mũinae, ũla weetiwe Mbenyamini. Ĩndĩ Lakeli nĩwakwie aisyaa mwana ũsu wa kelĩ. Kwoou nĩkĩ ĩandĩko ya Yelemia 31:15 yaĩtye kana Lakeli nĩwaĩaa nũndũ syana syake ‘ityaĩ vo’?

Ũndũ ũmwe twaĩlĩte kũmanya nĩ kana mwana ũla wa mbee wa Lakeli nĩwesie kũsyaa Manase na Evalaimu. (Mwa. 41:50-52; 48:13-20) Ĩtina wa ĩvinda, ũsyao wa Evalaimu nĩw’o wesie kũtw’ĩka mbaĩ ĩla nene na yĩ wasya ũsumbĩnĩ w’onthe wa mbaĩ ĩkũmi wa Isilaeli, na kwondũ wa ũu ũsumbĩ ũsu wambĩĩa kwĩtwa Evalaimu. Nayo mbaĩ ĩla yaumanie na mwana ũla wa kelĩ wa Lakeli nĩyoosanie na mbaĩ ya Yuta, na syelĩ syatw’ĩka ũsumbĩ ũla ũngĩ wa mbaĩ ilĩ. Kwoou ĩla mũndũ waweta Lakeli wĩthĩaa no ta waweta aa-mwaitũ onthe ma mbaĩ ya Isilaeli, methĩwe nĩ ala maĩ ũsumbĩnĩ wa mbaĩ ĩkũmi kana ũla ũngĩ wa mbaĩ ilĩ.

Ĩvuku ya Yelemia yĩyĩsa kũtw’ĩka nĩyaandĩkwa, ũsumbĩ wa mbaĩ ĩkũmi wa Isilaeli waĩ wavalũkilw’e nĩ Aasuli na aingĩ makatavwa. Ĩndĩ andũ amwe ma mbaĩ ya Evalaimu nĩmatonya kwĩthĩwa makĩĩe Yuta. Naw’o ũsumbĩ wa mbaĩ ilĩ wa Yuta wakĩlilw’e vinya nĩ Mbaviloni mwakanĩ wa 607 mbee wa kũsyawa kwa Klĩsto. Nĩvatonyeka ũkethĩa andũ aingĩ ma ũsumbĩ wa Yuta mamina kũkĩlw’a vinya moombanĩw’e ndũanĩ ya Lama ĩla yaĩ maili atano (kĩlomita nyanya) kuma Yelusaleme, welekele ngalĩ ya ĩũlũ. (Yel. 40:⁠1) No kwĩthĩwa amwe ma asu mooaiwe me vau ndũanĩ ya Lama, ĩla yaĩ kĩsionĩ kya Mbenyamini vala Lakeli wathikĩtwe. (1 Sam. 10:2) Kwoou ĩla ĩandĩko ya Yelemia yĩkwasya kana Lakeli nũnũkũĩĩa syana syake, nĩyĩtonya kwĩthĩwa yĩiweta kĩĩo kyake kwa nzĩa ya ngelekany’o, akĩĩĩa mbaĩ yonthe ya Mbenyamini, kana o ala maĩ Lama. Kelĩ, ĩandĩko yĩu nĩyĩtonya kwĩthĩwa yĩiweta ũndũ iveti syonthe sya Isilaeli syaĩĩe mbaĩ ĩsu ĩla amwe mooaiwe na angĩ matavwa.

O na ũu wĩ o vo, ndeto sya Yelemia ĩũlũ wa Lakeli akĩĩĩa syana syake syaĩ wathani, ũla wesie kwĩanĩa myaka mingĩ ĩvinda yĩla Yesũ e mũnini waĩ mũisyonĩ. Ĩvinda yĩu Mũsumbĩ Elote nĩwaumisye mwĩao wa kũaa tũvĩsĩ tw’onthe tũla twaĩ na myaka ĩlĩ kũtheea twa ndũa ya Mbethelemu, ĩla yaĩ ngalĩ ya ĩtheo ya Yelusaleme. Ĩla mwĩao ũsu waatĩĩiwe, syana isu nĩsyooaiwe, na kwoou kwosana na Yelemia ityaĩ vo. Kwasũanĩa ũndũ iveti ila syakw’ĩĩwe nĩ syana syasyo syaĩie! Syaĩie mũno weethĩa wasya wasyo no ta ũkwĩw’ĩka kũndũ kũasa ta Lama, ĩla yaĩ ngalĩ ya ĩũlũ ya Yelusaleme.​—Mt. 2:16-18.

Kwoou kwasya kana Lakeli nĩwaĩĩe syana syake kwaĩ nzĩa ĩla yaaĩlĩte ya kũelesya ũndũ iveti sya Ayuti syaĩ na kĩmeto kwondũ wa syana syasyo ila syooaiwe ĩvindanĩ ya Yelemia na ya Yesũ. Vate nzika, asu maendie “nthĩ ya mũmaitha,” ũla nĩ kĩkw’ũ, nĩmatonya kwĩsa kũthaw’a makauma mokonĩ ma mũmaitha ũsu ĩla akw’ũ makathayũũkw’a.​—Yel. 31:16; 1 Ako. 15:26.