We Nĩwĩsĩ?

Myolooto ĩla yaĩ Mĩaonĩ ya Mose nĩyatũmĩawa kũmina ithokoo syonthe ila syaumĩlaa kĩla mũthenya mbaĩnĩ ya Isilaeli?

ĨĨ, NĨYATŨMĨAWA mavinda amwe. Ĩandĩko yĩmwe yĩkwonanyʼa ũu nĩ Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 24:14, 15. Yaĩtye: “Ndũkaathĩnʼye mũthũkũmi ũtuvawa ũla ngya na mũthĩni, ethĩwa nĩ ũmwe wa ana-a-au, kana wa ekali ma ũeninĩ ala me kwaku nthĩ yaku . . . , ndakese ũmwĩkaĩla Yeova ũndũ waku, na ũu ũkethĩwa naĩ kwaku.”

Ve ngewa ĩmwe ya kĩthokoo kya mũthemba ũsu ĩandĩkĩtwe ya myakanĩ ya 600 mbee wa Klĩsto. Ngewa ĩsu yaandĩkĩtwe kĩlĩonĩ kya mbisũ kyeethĩiwe vakuvĩ na Asitoti. Veonekana kana ngewa ĩsu yakonetye mũthũkũmi wa mũũndanĩ watwʼĩkĩkaa nũemiwe nĩ kũmbanyʼa kĩthimo kya ngetha kĩla wathĩĩwe na eeta mũndũ amĩandĩka. Yaĩtye: “Mũthũkũmi waku [ũla wendaa ĩkoani yake yĩsilwe] anakililye amina kũmbanyʼa ngetha mĩthenya mĩvũthũ mĩvĩtu, Hoshayahu mwana wa Shobay ooka na oosa ngũa ya mũthũkũmi waku. . . . Ala angĩ tũnaĩ ĩmwe tũyũmbanyʼa ngetha syũa yĩathĩte no makũsĩĩe . . . kana kĩla naweta nĩ kya wʼo. Vai ĩvĩtyo nĩkĩte. . . . Ethĩwa ngavana ndeona aĩle kũtũngĩa mũthũkũmi wake ngũa yake, mwa nambĩwʼĩe tei na ayĩka ũu! Ndũkatate kũvindya ĩla mũthũkũmi waku wĩkalĩte ate na ngũa yake.”

Mũandĩki ũmwe wa maũndũ ma tene wĩtawa Simon Schama aĩtye kana kwĩsũvana kũu “kwĩtũmanyĩsya maũndũ maingĩ eka o kũmanya kana mũthũkũmi ũsu nĩweendaa mũno vyũ atũngĩwe [ngũa yake].” Aĩtye kana kwĩsũvana kũu “no kwonanyʼe kana ve kĩndũ mũndũ ũsu wendaa ĩkoani yake yĩsilwe weesĩ kĩ mĩaonĩ ĩla ĩandĩkĩtwe Mbivilianĩ, na mũno mũno mĩao ĩla ĩwetetwe nthĩnĩ wa Alivai na Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao ĩvatanĩte kũthĩnyʼa ngya.”