MWĨKALĨLE WA AKLĨSTO

Kĩlungu Kyeũ Kĩkethĩawa Ũmbanonĩ wa Katĩkatĩ wa Kyumwa

Kwambĩĩa Mwei wa 1, mwaka wa 2018, ũmbano wa katĩkatĩ wa kyumwa ũkeethĩawa na kĩlungu kya maũndũ ma kwĩmanyĩsya, visa na vitio kuma Mbivilianĩ ya kwĩmanyĩsya (study edition) ya New World Translation of the Holy Scriptures (nwtsty), o na ethĩwa Mbivilia ĩsu yĩ Kĩsesenĩ ndĩnamba kũalyũlwa kĩthyomonĩ kyenyu. Vate nzika, ũvoo ũsu ũkatumaa wĩyũmbanĩsya maũmbano nesanga. Na ũndũ wa vata vyũ nĩ kana, ũvoo ũsu ũkatuma ũmũthengeea mũnango Yeova, Ĩthe witũ wĩ wendo!

MAŨNDŨ MA KWĨMANYĨSYA

Kĩlungu kĩĩ kyonanasya syĩthĩo na ũndũ kũndũ kũla kũwetetwe mĩsoanĩ mingĩ ya Mbivilia kwailyĩ, na kĩeleetye kĩthyomo kĩla kĩtũmĩĩtwe mĩsoanĩ ĩsu.

Mathayo 12:20

Ũtambi ũtoaa syũki: Mĩsyĩ yatũmĩaa taa mũnini waseũvĩtwʼe na yũmba na watũmĩaa mauta ma mĩtĩ ya mĩthata. Taa ũsu waĩ na ũtambi wa kũkusya mauta nĩ kana mwaki ũendeee kwakana. Ndeto ya Kĩkiliki “ũtambi ũtoaa syũki” no yonanyʼe ũtambi ũendeee na kumya syũki nũndũ ve o kasinga katavoete vyũ, ĩndĩ ũ mwaki wĩ vakuvĩ kũvoa kana nũvoie. Wathani wa Isaia 42:3 nĩwawetete kana Yesũ akeethĩwa na ĩnee, na ũu nĩkwonanyʼa kana ndakamina kawĩkwatyo kala katonya kwĩthĩwa katiele andũnĩ ala me wĩnyivyo na manyamaaa.

Mathayo 26:13

Nĩ wʼo: Ndeto ya Kĩkiliki a·menʹ, yumanĩte na ndeto ya Kĩevelania ʼa·menʹ, na yonanasya “ũu ũtwʼĩke ũu.” Mavinda maingĩ Yesũ atũmĩaa ndeto ĩsu atanamba kũweta ũndũ mũna, kumya watho, kana ayathana, na kwoou oonanasya kĩla waweta nĩ kya wʼo vyũ na kĩilea kwĩanĩa. Nzĩa ĩsu ya Yesũ ya kũtũmĩa ndeto “nĩ wʼo,” kana ameni, nĩ ya mwanya vyũ mavukunĩ matheu. Ĩla ndeto ĩsu Yesũ watũmĩaa yawetwa mavinda elĩ yĩatĩanĩe, (a·menʹ a·menʹ), tondũ ĩwetetwe mũno ĩvukunĩ ya Ũvoo Mũseo ya Yoana, ĩalyũlawa “nĩ wʼo, nĩ wʼo.”—Yoa 1:51.

VISA NA VITIO

Visa na vitio ite na wasya ieleasya maũndũ me kĩvathũkanyʼo ala maandĩkĩtwe Mbivilianĩ.

Vethivake, Kĩĩma kya Mĩthata, na Yelusaleme

Vitio ĩno nguvĩ yonanĩtye nzĩa ya kũthi Yelusaleme wumĩte wumĩlonĩ wa syũa, kuma ũtũinĩ ũmũnthĩ wĩtawa et-Tur, ũla andũ masũanĩaa tawʼo Vethivake ĩla yĩ Mbivilianĩ. Nzĩa ĩsu yĩendete nginya Kĩĩmanĩ kya Mĩthata. Ndũa ya Vethania yĩ ngalĩko ya wumĩlo wa syũa ya Vethivake na ngalĩko ya wumĩlo wa syũa ya Kĩĩma kya Mĩthata. Yesũ na amanyĩwʼa make me Yelusaleme, nĩmakothaa kũkomela Vethania, vala ũmũnthĩ vetawa el-ʽAzariyeh (El ʽEizariya). Ĩsyĩtwa yĩu nĩ ya Kĩalavu na yonanasya “Kĩsio kya Lasalo.” Vate nzika, Yesũ nĩwekalile mũsyĩ kwa Matha, Meli, na Lasalo. (Mt 21:17; Mk 11:11; Lk 21:37; Yoa 11:1) Noĩthwa Yesũ esĩlaa nzĩanĩ ĩla twoona vitionĩ aumĩte kwoo aendete Yelusaleme. Matukũ 9 ma mwei wa Nisani, mwaka wa 33, ĩla Yesũ wakuĩtwe nĩ kangʼoli esĩle Kĩĩmanĩ kya Mĩthata, nũtonya kwĩthĩwa esĩlĩte nzĩanĩ ĩla yĩendete Yelusaleme aumĩte Vethivake.

Nzĩa ya kuma Vethania kũthi Vethivake
Vethivake
Kĩĩma kya Mĩthata
Ũsĩnĩ wa Kitiloni
Kĩĩma kya Ĩkalũ

Mũsumaa Ũathĩĩwe Ĩvĩndĩnĩ ya Kĩtiinyo

Ũũ nĩ visa wa ĩvĩndĩ ya kĩtiinyo kya mũndũ yĩathĩĩwe mũsumaa wa kĩaa wĩ na ũasa wa sendimita 11.5 (inzi 4.5). Ĩvĩndĩ yĩu yoonekie ngalĩko ya ĩũlũ ya Yelusaleme mwakanĩ wa 1968, nĩ andũ ala menzaa syĩndũ sya tene, na nĩ ya ĩvinda ya Alomi. Ĩvĩndĩ yĩu yĩĩkĩĩthya ndeto sya asomi ila syonanasya kana noĩthwa mĩsumaa yatũmĩawa kũathĩĩa andũ ala masilĩlwa kũaĩwa mũtĩnĩ. Mũsumaa ũsu noĩthwa ũilyĩ ĩla Alomi matũmĩie kũathĩĩa Yesũ Klĩsto mũtĩnĩ. Ĩvĩndĩ yĩu yeethĩiwe ĩsandũkũnĩ yaseũvĩtwʼe na ĩvia (ossuary). Ĩsandũkũ ya mũthemba ũsu yeekĩawa mavĩndĩ ma mũndũ amina kwoa. Ũu wĩonanyʼa kana mũndũ ũla wooawa kwa kũathĩĩwa mũtĩnĩ aĩ atonya kũthikwa.—Mt 27:35.