Kwĩkala wĩ Mũuu Nĩ Ũndũ wa Ũĩ
Mũthenya ũmwe Toñi, ũla ũsomeete maũndũ ma kũsũvĩa ala matetonya, nĩwaendie kũnengane ũtethyo mũsyĩ ũmwe, na ĩla wavinyĩĩie ngengele avingũĩwe mũomo nĩ kĩveti kya myaka ta 50. Kĩveti kĩu kyaumangie Toñi na kyamũtetya mũno nũndũ wa kũema kũvika tene asũvĩe inyia wakyo, ũla waĩ mũkũũ. Ũsengyʼo Toñi ndaĩ mũselee! Ĩndĩ nĩweetisye kĩveti kĩu ũekeo nũndũ wa ũndũ ũsu.
ĨLA Toñi wasyokie kũu ĩngĩ kĩveti kĩu nĩkyamũkũmũkĩie o ĩngĩ. We eekie ata? Easya: “Ndwaĩ ũndũ wĩ laisi o na vanini. Ndyeekĩte ũndũ ũtuma kĩneenyʼa naĩ.” O na vailyĩ oou, Toñi nĩwakĩtisye ĩngĩ ũekeo na akĩa nũkũelewa mathĩna ala kyaĩ namo.
Wĩsũanĩa wĩthĩwa weekie ata keka nue Toñi? Nĩwĩthĩwa wekalile wĩ mũuu? Kana vethĩwa vaĩ vinya mũno kwĩsiĩĩa ndũkasũngĩe kĩveti kyu naĩ? Kũneena ũla wʼo, ti laisi kwĩsiĩĩa ĩla mũndũ weyĩthĩĩla ũndũnĩ ta ũsu wawetwa vau ĩũlũ. Ĩla twathatwʼa kana ĩla tũitavĩwe nĩ maũndũ ve vinya mũno kwĩkala twĩ auu.
Ĩndĩ Mbivilia nĩyĩkĩĩte Aklĩsto vinya methĩwe me auu. O na Ndeto ĩsu ya Ngai yonanĩtye kana kwĩkala wĩ mũuu nĩ ũndũ wa ũĩ. Yakovo akũlilye atĩĩ: “Nũũ wenyu mũĩ na wĩ na ũmanyi? nĩonanʼye mawĩa make kwondũ wa mũendele wake mũseo nthĩnĩ wa ũuu wa ũĩ.” (Yak. 3:13) Nĩkĩ kwĩthĩwa na ũuu kwonanasya wĩ na ũĩ wa Ngai? Na tũtonya kwĩka ata nĩ kana twĩkale twĩ auu?
NĨKĨ NĨ ŨNDŨ WA ŨĨ KWĨKALA WĨ MŨUU?
Mũndũ mũuu nũtumaa maũndũ maseũva mekwĩsaa kwanangĩka. “Ũsũngĩo mwololo nũthyũũaa ũthilĩku; ĩndĩ ndeto mbai nĩyũkĩlasya ũthatu.”—Nth. 15:1.
Mũndũ asũngĩa ũngĩ e mũthatu ekaa kwananga maũndũ nũndũ ũu no ta kwongela mwaki ngũ. (Nth. 26:21) Kĩvathũkanyʼo na ũu, kaingĩ mũndũ asũngĩa ũngĩ e mũuu nũvoovasya maũndũ. O na no atume mũndũ eĩ na ũmaitha avĩndũa woni wake.
Toñi nĩweeyoneie ũndũ ũsu. Ĩla kĩla kĩveti kyoonie ũndũ Toñi wakĩsũngĩie e mũuu kyambĩĩe kũĩa. Kyamũeleisye kana kyaĩ na mathĩna ma mũsyĩ na mathĩna o angĩ makyo. Toñi nĩwaumisye ũkũsĩ mũseo na mambĩĩa kwĩmanyĩsya Mbivilia. Ũu weekĩkie nũndũ wa Toñi kwĩthĩwa e mũuu na ate wa ithokoo.
Ũuu nũtumaa twĩkala twĩ atanu. “Nĩ aathime ala auu: nũndũ nĩo makatiĩwa nthĩ.”—Mt. 5:5.
Nĩkĩ ala auu mekalaa me atanu? Amwe moo tene maĩ andũ mate mũkwatĩle ĩndĩ ĩla mavĩndũkie matwʼĩka andũ auu nĩmambĩĩe kwĩthĩwa na ũtanu. Maũndũ moo nĩmaseũvangie na nĩmesĩ kana ve ĩvinda ĩseo mũno yĩ mbee woo. (Ako. 3:12) Mũsyaĩĩsya ũmwe wa mũthyũlũlũko wĩtawa Adolfo kuma nthĩ ya Spain nũlilikanaa ũndũ maũndũ make mailyĩ atanamba kwĩmanyĩsya ũwʼo.
Adolfo aĩtye: “Maũndũ makwa maĩ makwamie. Nathilĩkaa mũno ndekwisiĩĩa nginya o na anyanyawa amwe nĩmangĩaa nũndũ wa maũndũ ala neekaa nĩ mũthatu. Ĩndĩ mũthenya ũmwe nĩnavikie mwĩso. Ĩvinda yĩmwe nakililye ndyũkita natonyangwa mavinda thanthatũ naua nginya weethĩa nĩ vakuvĩ ũkwʼa.”
Ĩndĩ ũmũnthĩ ũũ Adolfo amanyĩasya angĩ kwĩthĩwa me auu kwĩsĩla ndeto syake na meko make. Aingĩ nĩmamwendete nũndũ nĩ mũtanu na nde nduuthĩ. Adolfo aĩtye nũtanaa mũno nũndũ wa moalyũku ala wĩkĩte. Na nũmũtũngĩaa Yeova mũvea nũndũ wa kũmũtetheesya ethĩwe e mũuu.
Kwĩkala twĩ auu nĩkũmũtanĩthasya Yeova. “Mwana wakwa, ĩthĩwa mũĩ, noitanĩthya ngoo yakwa, nĩ kana nĩmũsũngĩe ũla ũmbũthasya.”—Nth. 27:11.
Yeova nũvũthawʼa nĩ ũla mũmaitha wake mũnene wĩtawa Ndevili. Kwoou Ngai e na kĩtumi kĩseo mũno kya kũthilĩka nũndũ wa kĩvũthya kĩu kya Satani, ĩndĩ Mbivilia yaasya kana Yeova nĩ Ngai “ũtathataa mĩtũkĩ.” (Kuma 34:6) Ĩla tweekĩa kĩthito twĩkale ta Ngai ũsu mũuu na ũtathataa mĩtũkĩ, twĩthĩawa tũyonanyʼa kana twĩ oĩ na kĩu nĩkĩmũtanĩthasya mũno.—Aev. 5:1.
Nthĩ ĩno tũtwĩe ti nzeo. Mbivilia ĩwetete kana andũ makeethĩwa “makĩkathĩĩa, na kwĩtaĩa, na kũumana, . . . ailĩanĩli, mate na wĩtingʼo, ai,” na nĩtũtonya kwĩthĩana na andũ ma ũko ũsu. (2 Tim. 3:2, 3) Ĩndĩ kyu kĩyaĩle kũtuma Mũklĩsto aema kũtata ekale e mũuu. Ndeto ya Ngai ĩtũlilikanĩtye ũũ: “Ũĩ ũla wumaa ĩũlũ . . . nĩ wa mũuo, nĩ mũuu.” (Yak. 3:17) Tweethĩwa na mũuo na twekala twĩ auu twonanasya kana twĩ na ũĩ ũla wumaa kwa Ngai. Ũĩ ũsu nĩwʼo ũkatũtetheeasya twĩthĩwe twĩ auu ĩla twathokowa, na nĩwʼo ũkatũtetheeasya tũendeee kũmũthengeea Yeova, ũla nĩwe ũnenganae ũĩ ũsu ũte maela.