Ĩtĩkĩla Yeova Aũtetheesye Kũsinda Maveva Mavuku

1. O tondũ vaeleetwʼe ĩandĩkonĩ ya Aeveso 6:10-13, nĩ ũndũ wĩva ũmwe Yeova wĩkĩte akatwonyʼa kana nũtũthĩnĩkĩaa? Elesya.

YEOVA nũtũthĩnĩkĩaa mũno nũndũ twĩ athũkũmi make. Nzĩa ĩmwe nzeo ũtũmĩaa kwĩka ũu nĩ kũtũtetheesya tũsinde amaitha maitũ. Amaitha maitũ anene nĩ Satani na ndaimoni. Yeova nũtũtavĩtye ĩũlũ wa amaitha asu, na akatũnenga kyonthe kĩla kĩtonya kũtũtetheesya tũmasinde. (Soma Aeveso 6:10-13.) Tweetĩkĩla kũtetheewʼa nĩ Yeova na twamwĩkwatya vyũ, nĩtũtonya kũmũsinda Ndevili. No twĩthĩwe na mũĩkĩĩo ta ũla mũtũmwa Vaulo waĩ nawʼo. Aandĩkie atĩĩ: “Ethĩwa Ngai e ngalĩ ĩla yitũ, nũũ ũtonya kũtwĩka ũndũ?”—Alo. 8:31.

2. Twĩneenea kyaũ ĩsomonĩ yĩĩ?

² Ithyĩ ta twĩ Aklĩsto ma wʼo, tũyĩthĩawa na kĩvya kya kwenda kũmanya maũndũ ma Satani na ndaimoni. Kĩla mũno mũno kĩthĩawa ilĩkonĩ sitũ nĩ kwĩmanyĩsya ĩũlũ wa Yeova na kũmũthũkũma. (Sav. 25:5) Ĩndĩ twĩ na vata wa kũmanya nzĩa ila Satani ũtũmĩaa kwasya andũ. Nĩkĩ? Nĩ kana ndakatũkĩlye ũĩ. (2 Ako. 2:11) Ĩsomonĩ yĩĩ nĩtũkwona nzĩa ĩmwe nene Satani na ndaimoni matũmĩaa kwasya andũ. O na nĩtũkwona ũndũ tũtonya kũmasinda.

ŨNDŨ MAVEVA MAVUKU MAASYA ANDŨ

3-4. (a) Kũneenanyʼa na maveva nĩ kwĩka ata? (b) Nĩ andũ meana maĩkĩĩaa kũneenanyʼa na maveva?

³ Nzĩa ĩmwe nene Satani na ndaimoni matũmĩaa kũlulutĩkya andũ nĩ kũneenanyʼa na maveva. Ala maneenanasya na maveva maasya no mamanye maũndũ matamanyĩka nĩ andũ ala angĩ, na no meke maũndũ matatonyeka nĩ andũ ala angĩ. Kwa ngelekanyʼo, amwe maasya no mamanye ĩvinda yũkĩte kwa kwaũsya kana kũsoma ndata. Angĩ namo mekaa ta meũneena na ala makwie. Na ve angĩ aoi kana eki ma syama, na nĩmatonya kwathĩĩsya mũndũ ũndũ mũthũku.b

⁴ Yo nĩ andũ meana maĩkĩĩaa maũndũ asu? Ũkunĩkĩli ũmwe weekiwe nthĩ 18 sya Latin America na Caribbean woonanisye kana katĩ wa kĩla andũ atatũ, ũmwe nũĩkĩĩaa ala mekaa syama, kana mekĩasya andũ ũoi. Nawʼo ũtalo wa ala maĩkĩĩaa kana mũndũ no aneenanyʼe na maveva mavuku no ta weanaa oou. O na ve ũkunĩkĩli ũngĩ weekiwe nthĩ 18 sya Africa. Katĩ wa andũ ala makũlilwʼe maumye mawoni, mbee wa nusu maisye nĩmaĩkĩĩaa ũoi. Ĩndĩ o na tũtwʼĩke twĩkalaa va, nĩtwaĩle kwĩsũvĩana na maũndũ ala makonetye kũneenanyʼa na maveva. Na kĩtumi nũndũ kĩeleelo kya Satani nĩ kũkenga “nthĩ yonthe.”—Ũvu. 12:9.

5. Yeova onaa ata maũndũ ma kũneenanyʼa na maveva?

⁵ Yeova nĩwe “Ngai wa wʼo.” (Sav. 31:5) Kwoou we onaa ata kũneenanyʼa na maveva? Nũmenete vyũ! Eeie Aisilaeli atĩĩ: “Kũikaoneke kwaku mũndũ ũla ũkũmũvĩtĩlya mwana wake kana mwĩĩtu wake mwakinĩ, kana ũla ũaũasya, kana ũla ũingasya nyũnyi kana mũndũ mũe, kana mũoi, kana mwĩki wa syama, kana ũla ũkũlasya ala mesene na maveva, kana ũla ũmbasya ithitũ, kana ũla ũkũlasya akwʼũ. Nũndũ ũla wĩkaa maũndũ asu nũmũthatasya Yeova.” (Kũt. 18:10-12) Aklĩsto mayovetwe nĩ Mĩao ĩla Yeova wanengie Aisilaeli. Ĩndĩ nĩtwĩsĩ onaa kũneenanyʼa na maveva o ũndũ wakwonaa tene.—Mal. 3:6.

6. (a) Satani atũmĩaa maũndũ ma kũneenanyʼa na maveva ata kũũmĩsya andũ? (b) Kwosana na ĩandĩko ya Mũtavanʼya 9:5, akwʼũ methĩawa mailye ata?

⁶ Yeova atũkanĩtye tũikelikye maũndũnĩ ma kũneenanyʼa na maveva nũndũ nĩwĩsĩ Satani atũmĩaa nzĩa ĩsu kũũmĩsya andũ. Satani atũmĩaa maũndũ ma kũneenanyʼa na maveva kũendeesya ũvũngũ wake. Ũvũngũ ũmwe nĩ kana andũ makwʼa maendeeaa kwĩkala thayũ me vandũ vangĩ. (Soma Mũtavanʼya 9:5.) O na ĩngĩ Satani nũtũmĩaa nzĩa ya kũneenanyʼa na maveva nĩ kana atume andũ mekala na wia na aimelelũkya maikamũthaithe Yeova. We endaa andũ ala mekwĩlikya maũndũnĩ asu maĩkĩĩe maveva mavuku vandũ va kũmũĩkĩĩa Yeova.

ŨNDŨ TŨTONYA KŨSINDA MAVEVA MAVUKU

7. Nĩ maũndũ meva Yeova ũtũtavĩtye?

⁷ O tondũ twoona, Yeova nũtũtavasya kĩla twaĩle kũmanya ĩũlũ wa Satani na ndaimoni nĩ kana maikatwasye. Ekai twone maũndũ amwe tũtonya kwĩka makatũtethya tũendeee kũkita Satani na ndaimoni.

8. (a) Ũndũ ũla mũnene tũtonya kwĩka tũkesiĩĩanĩa na maveva mavuku nĩ wĩva? (b) Ĩandĩko ya Savuli 146:4, yĩvuanĩtye ũvũngũ wa Satani ĩũlũ wa akwʼũ ata?

⁸ Soma Ndeto ya Ngai na ũimĩvindĩĩsya. Ũsu nĩwʼo ũndũ ũla mũnene tũtonya kwĩka tũkaleana na ũvũngũ ũla maveva mavuku mamanyĩasya. Ndeto ya Ngai nĩ ta ũvyũ mũĩ. O tondũ ũvyũ ũtemaa kĩndũ ũkethĩa nĩtwoona nĩ kyaũ kĩ nthĩnĩ, Ndeto ĩsu nĩtonya kumĩlya ũvũngũ wa Satani ũtheinĩ. (Aev. 6:17) Kwa ngelekanyʼo, nĩvuanĩtye kana ala mamanyĩasya kana akwʼũ no maneene na andũ me thayũ methĩawa maikengana. (Soma Savuli 146:4.) O na nĩtũlilikanasya kana no Yeova e weka ũtonya kũtũtavya ĩũlũ wa ĩvinda yũkĩte ateũvĩtya. (Isa. 45:21; 46:10) Kwoou kũsoma Ndeto ya Ngai na kũmĩvindĩĩsya kĩla ĩvinda, nĩkũtonya kũtũtetheesya twĩkalae twĩyũmbanĩtye kũleana na kũmena vyũ ũvũngũ ũla maveva mavuku mendaa tũĩkĩĩe.

9. Nĩ maũndũ meva makonanĩtye na kũneenanyʼa na maveva tũtekaa?

⁹ Lea vyũ kwĩka ũndũ o na ũmwe ũkonanĩtye na kũneenanyʼa na maveva. Nũndũ twĩ Aklĩsto ma wʼo, tũyĩtĩkĩlaa kũneenanyʼa na maveva kwa nzĩa o na yĩva. Kwa ngelekanyʼo, tũimanthaa ũtethyo kwa ala mesene na maveva, kana tũkatata kũneena na ala makwie kwa nzĩa o na yĩva. Na o tondũ ĩsomo ĩvĩtu yonanĩtye, tũiatĩĩaa syĩthĩo sya mathiko, ila iatĩĩawa nĩ ala maĩkĩĩaa kana akwʼũ mekalaa vandũ vangĩ me thayũ. Tũisomaa ndata kana kwaũsya nĩ kana tũmanye maũndũ ma ĩvinda yũkĩte. (Isa. 8:19) Nĩtwĩsĩ kana maũndũ asu onthe nĩ mathũku mũno, na nĩmatonya kũtũkwatanyʼa ĩmwe kwa ĩmwe na Satani na ndaimoni.

10-11. (a) Andũ amwe ma ĩvinda ya atũmwa meekie ata yĩla meemanyĩisye ũwʼo? (b) Kwosana na ĩandĩko ya 1 Akolintho 10:21, nĩkĩ twaĩle kũatĩĩa ngelekanyʼo ya Aklĩsto ma ĩvinda ya atũmwa, na tũtonya kwĩka ũu ata?

¹⁰ Ananga kana wĩkye vaasa syĩndũ ila ikonanĩtye na ndaimoni. Andũ amwe mekalaa kĩsionĩ kya Eveso ĩvindanĩ ya atũmwa nĩmaneenanasya na maveva. Ĩndĩ yĩla meemanyĩisye ũwʼo, nĩmoosie ĩtambya ĩnene. “Aingĩ ala meekaa syama sya ũwe nĩmaetie mavuku moo vamwe na mamavĩvĩsya mbee wa kĩla mũndũ.” (Meko 19:19) Andũ asu mayavũaa ngũĩ; nĩmatwʼĩte vyũ kumanwa na maveva mavuku. Mavuku asu moo maĩ ma thooa mũnene mũno. Ĩndĩ mayaaona maĩle kũnenga mũndũ ũngĩ mavuku asu kana kũmathoosya, meekie kũmananga. Kĩla mathĩnĩkĩaa mũno nĩ kũmwendeesya Yeova, ti thooa wa mavuku asu.

¹¹ Tũtonya kũatĩĩa ata ngelekanyʼo ya Aklĩsto asu ma ĩvinda ya atũmwa? Nũseo tũkananga kana tũkekya vyũ kĩla twĩthĩwa nakyo kĩkonanĩtye na ndaimoni. Syĩndũ isu nĩ ta mbingo, mĩthea, kana syĩndũ ingĩ awe manengae andũ mekĩe kana mekale nasyo nĩ kana mesiĩĩanĩe na maveva mavuku.—Soma 1 Akolintho 10:21.

12. Twaĩle kwĩkũlya makũlyo meva ĩũlũ wa syĩndũ ila twĩtanĩthasya nasyo?

¹² Sisya nesa syĩndũ ila wĩtanĩthasya nasyo. Kwekũlye: ‘Nyie nĩnĩsomaa mavuku, makaseti, kana ũvoo wĩ Indanetinĩ ũkonetye ndaimoni? Nata ĩũlũ wa mbathi ila nĩthukĩĩasya, sinema na ivĩndĩ sya televiseni ila nĩloelaa, kana mathaũ ma kombiũta ala nĩthaũkaa? Nĩnĩthĩwa nĩtanĩthasya na kĩndũ kĩkonetye kũneenanyʼa na maveva? Nĩnĩthĩwa ndyĩloela kĩndũ kĩkwonanyʼa andũ meũnywʼa angĩ nthakame, andũ akwʼũ mekwonanwʼa ta mathayũũkie, kana o andũ mekwĩka maũndũ matũmĩĩte vinya wa ndaimoni? Syĩndũ ila nĩtanĩthasya nasyo nĩsyonanasya kana maũndũ ta kwĩka syama, kwathĩĩsya angĩ maũndũ mathũku, kana kũmaumanĩa no maũndũ mate mathũku?’ Kwa wʼo, ti syĩndũ syonthe sya kwĩtanĩthya ila syĩthĩawa na mbano kana maũndũ ma kũtungwa ikonanĩtye na kũneenanyʼa na maveva. Yĩla ũũsũanĩa maũndũ ala wĩtanĩthasya namo, ĩthĩwa ũtwʼĩte kwĩka ũtwi ũtonya kũũtetheesya wĩvathane vyũ na syĩndũ ila Yeova ũmenete. Twĩenda kwĩka kyonthe kĩla tũtonya nĩ kana twĩthĩawe na “wasya mũtheu wa ngoo” mbee wa Ngai witũ.—Meko 24:16.c

13. Nĩ ũndũ wĩva tũtaĩlĩte kwĩka?

¹³ Ndũkaee ngewa sya ndaimoni. Nũseo tũatĩĩe ngelekanyʼo ya Yesũ ũndũnĩ ũsu. (1 Vet. 2:21) Yesũ atanamba kũka kũũ nthĩ ekalaa ĩtunĩ, na nĩweesĩ maũndũ maingĩ mũno ĩũlũ wa Satani na ndaimoni. Ĩndĩ ndaatavya andũ ngewa sya maũndũ ala meekawa nĩ maveva asu mavuku. Kĩla Yesũ wendaa nĩ kumya ũkũsĩ ĩũlũ wa Yeova, ĩndĩ ti kũkũnĩa Satani kambeinĩ. O naitũ no twĩke ta Yesũ kwa kũema kũnyaĩĩkya ngewa sya ndaimoni. Vandũ va ũu, ekai ndeto sitũ syonanyʼe kana ‘ngoo sitũ nĩsyusũĩte na iketĩkangyʼa ũndũ ũseo.’ Na ũndũ ũsu nĩ ũla wʼo.—Sav. 45:1.

14-15. (a) Nĩkĩ tũtaĩle kũtelemwʼa nĩ maveva mavuku? (b) Nĩ kyaũ kĩĩkĩĩthasya kana Yeova nũsũvĩaa andũ make ũmũnthĩ?

¹⁴ Ndũkatelemwʼe nĩ maveva mavuku. Nĩkwĩthĩwa ũtwĩe nthĩ ĩno nthũku, no ũkwatwe nĩ ũndũ mũthũku. Kwa ngelekanyʼo, maũndũ ta mĩisyo, ũwau, kana o kĩkwʼũ no moke o na vate livoti. Ĩndĩ tũyaĩle kũsũanĩa kana maũndũ asu maetetwe no ndaimoni. Mbivilia nĩwetete kana “ĩvinda na ĩvuso [kana, ũndũ ũtataĩĩwe]” nĩsyĩkĩkaa kwa onthe. (Mũta. 9:11) Yeova nĩwonanĩtye kana e vinya mũno kwĩ ndaimoni isu. Kwa ngelekanyʼo, ndaaĩtĩkĩlya Satani oae Yovu. (Yovu 2:6) O na ĩvindanĩ ya Mose, Yeova nĩwoonanisye ũndũ wĩ vinya kwĩ eki ma syama ma Misili. (Kuma 8:18; 9:11) Nake Yesũ athi ĩtunĩ nĩwanengiwe vinya nĩ Yeova na aũtũmĩa kũlũngya Satani na ndaimoni syake ĩtunĩ, na amekya kũũ nthĩ. Na o mĩtũkĩ makekwʼa aviso, vala matakethĩwa matonya kũũmĩsya mũndũ.—Ũvu. 12:9; 20:2, 3.

¹⁵ Ũmũnthĩ ve maũndũ maingĩ mũno maĩkĩĩthasya kana Yeova nũsũvĩaa andũ make. Kwa twone ngelekanyʼo ĩmwe. Ĩvindanĩ yĩĩ nĩtũũtavanyʼa na kũmanyĩsya ũwʼo nthĩ yonthe. (Mt. 28:19, 20) Yĩla tũendeee kwĩka ũu twĩthĩawa tũivuanyʼa ũtheinĩ wĩa mũthũku ũla Ndevili ũtethetye. Keka Satani nũtonya, atũsiĩĩa vyũ ũkethĩa tũyĩsa kũtavanyʼa, ĩndĩ nũemetwe. Kwoou vai kĩtumi o na kĩmwe kya kũtelemwʼa nĩ maveva mavuku. Nĩtwĩsĩ kana “metho ma Yeova maendaa kũũ na kũũ nthĩ yonthe, eyonanʼye e vinya kwondũ wa ala ngoo syoo imwelekele syĩ mbĩanĩu.” (2 Mav. 16:9) Twalũmanyʼa na Yeova, ndaimoni iyĩsa kũtũetee thĩna ũkatũnyamasya tene na tene.

YEOVA NŨATHIMAA ALA MEETĨKĨLA AMATETHEESYE

16-17. Nengane ngelekanyʼo ĩkwonanyʼa kana ũkũmbaũ no ũtũtetheesye kũleana na maveva mavuku.

¹⁶ Ti ũndũ wĩ laisi kũleana na maveva mavuku, na mũno mũno ethĩwa ve andũ ma mũsyĩ meũtũvĩnga nũndũ meona metwendea ũseo. Ĩndĩ ũkũmbaũ no ũtũtetheesye, na Yeova nũathimaa ala me na ũkũmbaũ ũsu. Kwasũanĩa ngelekanyʼo ya mwĩĩtu-a-asa wĩtawa Erica wĩkalaa Ghana. Erica ambĩĩe kwĩmanyĩsya Mbivilia e na myaka 21. Ĩthe wake aĩ mũthembi weekaa syama, na nũndũ wa ũu, Erica aaĩle kũatĩĩa syĩthĩo sya ĩthe, na kĩndũ kĩmwe waaĩle kwĩka nĩ kũya nyama ila ĩthe wathembeaa ngai syake. Yĩla Erica waleile kũya nyama isu, andũ make ma mũsyĩ moonie kĩu ne kĩvũthya kĩnene kwa ngai isu. Na maĩkĩĩaa kana iilea kũmakũna na ũwau kana itume mathũka akili.

¹⁷ Andũ ma mũsyĩ nĩmatatie kũmũlasimĩthya mũno elikye syĩthĩonĩ isu, ĩndĩ ndaaĩtĩkĩla o na vanini, o na yĩla vavikie vandũ weethĩa no aumaa mũsyĩ. Nĩwathokiwʼe mĩsyĩ yĩ kĩvathũkanyʼo ya Ngũsĩ ekalae vo. Yĩla waambĩĩe kwĩkalanyʼa na ana-a-asa na eĩtu-a-asa asu eewʼĩe Yeova amũathima na mũsyĩ ũngĩ, nũndũ mekalanasya nake ta ana-a-inyia na eĩtu-a-inyia. (Mko. 10:29, 30) O na kau andũ ma mũsyĩ wa Erica nĩmamwĩkisye ĩtheka na mavĩvya syĩndũ syake, nĩwaendeeie kũlũmanyʼa na Yeova, esa kũvatiswa, na ũmũnthĩ nĩ vainia wa kĩla ĩvinda. Erica ndatelemawʼa nĩ ndaimoni. Alilikana mũsyĩ wake aasya, “Nĩvoyaa kĩla mũthenya nongi kana mũthenya ũmwe andũ makwa ma mũsyĩ nĩmesa kũmũmanya Yeova makwate moathimo ala mũndũ ũkwataa amũmanya, na mayĩthĩwa na ũthasyo ũla mũndũ ũkwataa aimũthũkũma Ngai ũsu witũ ũtwendete.”

18. Tũkwataa moathimo meva twamũĩkĩĩa Yeova?

¹⁸ Ti kĩla mũndũ ũtonya kũkomana na ĩtatwa ĩito ta yĩu. Ĩndĩ ithyonthe nĩtwaĩle kũkitana na maveva mavuku na tũimwĩkwatya Yeova. Tweeka ũu, tũkakwata moathimo maingĩ na tũikawʼa nĩ ũvũngũ wa Satani. O na tũikaeka kũmũthũkũma Yeova nũndũ wa kũkĩa ndaimoni. Na ũndũ ũla wa vata vyũ nĩ kana tũkalũlũmĩlya ũnyanya witũ na Yeova. Mũmanyĩwʼa Yakovo aandĩkie ũũ: “Ĩnyivyei kwa Ngai; ĩndĩ mũvĩngei Ndevili, nake akamũkĩa. Thengeeai Ngai, nake akamũthengeea inywʼĩ.”—Yak. 4:7, 8.