KĨLUNGU KYA KWĨMANYĨSYA 21
Kĩla Ĩvuku ya Ũvuanyʼo Yĩwetete Ĩũlũ wa Ĩvinda Yaku Yũkĩte
“Ameni! Ũka, Mwĩaĩi Yesũ.”—ŨVU. 22:20.
WATHI 142 Kũlũmya Wĩkwatyo Witũ
KWA ŨKUVĨa
1. Nĩ ũtwi wĩva wa vata kĩla mũndũ waĩle kwĩka?
VE ŨTWI wa vata vyũ andũ maĩlĩte kwĩka ũmũnthĩ. Maĩle kũtwʼa ethĩwa memũkwata mbau Yeova Ngai, ta we Mũsumbĩ ũla waĩle vyũ, kana mekwata mbau mũmaitha wake mwai, Satani ũla nĩwe Ndevili. Mũndũ ndesa kũkwata mbau ngalĩ syelĩ. Ũtwi ũla mũndũ ũkwĩka nĩwʼo ũkatuma akwata thayũ wa tene na tene kana alea kũũkwata. (Mt. 25:31-33, 46) Ũtwi o ũsu nĩwʼo ũkatuma mũndũ anangwa kana avonoka ĩvinda ya ‘ũla thĩna mũnene.’—Ũvu. 7:14; 14:9-11; Esek. 9:4, 6.
2. (a) Ĩandĩko ya Aevelania 10:35-39 yĩtwĩkĩĩte vinya twĩke ata? (b) Ĩvuku ya Ũvuanyʼo yĩtonya kũtũtethya ata?
2 Soma Aevelania 10:35-39. Ethĩwa ũtwʼĩte kũkwata mbau Ũsumbĩ wa Yeova, wĩkĩte ũtwi mũseo mũno. Na yu wĩ na mea maingĩ ma kũtetheesya angĩ meke ũtwi ũla waĩle. Nũndũ wa ũu, no ũtũmĩe ũvoo ũla wĩ ĩvukunĩ ya Ũvuanyʼo kũmatetheesya. Ĩvuku yĩu ya mwanya nĩyĩvuanĩtye kĩla kĩkakwata ala mamũvĩngaa Yeova, na yĩkasyoka yĩkavuanyʼa ũndũ ũkaathima ala malũmanasya na Ũsumbĩ wake. Nĩtwaĩlĩte kwĩmanyĩsya ũwʼo ũsu wa vata. Kwĩka ũu nĩkũũtũtetheesya tũtwʼe vyũ kũendeea kũmũthũkũma Yeova. O na ĩngĩ, no tũtũmĩe maũndũ ala tũkwĩmanyĩsya kũtetheesya angĩ meke ũtwi ũla waĩle na mailũmanyʼa nawʼo.
3. Twĩneenea kyaũ ĩsomonĩ yĩĩ?
3 Ĩsomonĩ yĩĩ twĩneenea makũlyo aa: Ala malũmanasya na Ũsumbĩ wa Ngai makakwata moathimo meva? Na nĩ kyaũ kĩkakwata ala malũmanasya na ĩla nyamũ ya kĩthekanĩ ndune mũno ĩwetetwe ĩvukunĩ ya Ũvuanyʼo?
ŨNDŨ ATHŨKŨMI AĨKĨĨKU MA YEOVA MAKAATHIMWA
4. Nĩ kĩkundi kĩva mũtũmwa Yoana woonie kĩ vamwe na Yesũ ĩtunĩ?
4 Mũtũmwa Yoana nĩwooniwʼe woninĩ ikundi ilĩ sya andũ ala makwataa mbau Ũsumbĩ wa Yeova, na ala nĩmo makakwata thayũ wa tene na tene. Kĩkundi kya mbee kĩ na ũtalo wa andũ 144,000. (Ũvu. 7:4) Asu manyuvĩtwe kuma kũũ nthĩ maseũvye silikalĩ, kana Ũsumbĩ, na Yesũ ĩtunĩ. Na makasumbĩka nthĩ vamwe nake. (Ũvu. 5:9, 10; 14:3, 4) Woninĩ ũsu, Yoana oonie maũngye vamwe na Yesũ ĩtunĩ, vala vaelekanĩtwʼe na Kĩĩma kya Saioni.—Ũvu. 14:1.
5. Nĩ kyaũ kĩkilyĩ kũkwata ala matiele kũũ nthĩ me ũtalonĩ wa 144,000?
5 Kuma ĩvinda ya atũmwa nginya ũmũnthĩ, andũ ngili mbingĩ nĩmethĩĩtwe mainyuvwa malike ũtalonĩ ũsu wa 144,000. (Luka 12:32; Alo. 8:17) Ĩndĩ woninĩ ũsu, Yoana nĩwataviwʼe kana mĩthenyanĩ ya mũminũkĩlyo, ũtalo wa ala makethĩwa matialĩte katĩ wa asu kũũ nthĩ ũkeethĩwa wĩ mũnini. “Ala matialĩte” makeekĩwa “ũsiĩlo” wa mũthya ũla thĩna mũnene ũtanamba kwambĩĩa, kwonanyʼa kana nĩmeetĩkĩlwa nĩ Yeova. (Ũvu. 7:2, 3; 12:17) Na ĩndĩ ĩvindanĩ ya ũla thĩnanĩ mũnene, asu matialĩte makambata ĩtunĩ nĩ kana makethĩwe vamwe na ala angĩ me ũtalonĩ wa 144,000, ala makwie me aĩkĩĩku. Kũu, makasumbĩka vamwe na Yesũ Ũsumbĩnĩ wa Ngai.—Mt. 24:31; Ũvu. 5:9, 10.
6-7. (a) Nĩ kĩkundi kĩngĩ kĩva Yoana wooniwʼe, na nĩ kyaũ twĩsĩ ĩũlũ wakyo? (b) Nĩkĩ ala ma “ĩkomano ĩnene” na etĩkĩwʼa mauta ala matiele maĩle kũtanĩthwʼa nĩ Ũvuanyʼo kĩlungu kya 7?
6 Ĩtina wa Yoana kwonwʼa kĩkundi kĩu kya ĩtunĩ, nĩwooniwʼe “ĩkomano ĩnene.” Kĩvathũkanyʼo na ala 144,000, ala me kĩkundinĩ kĩu maitalĩka. (Ũvu. 7:9, 10) Nĩ kyaũ twĩsĩ ĩũlũ woo? Yoana akũlĩĩlya ĩũlũ woo ataviwʼe: “Aa nĩ ala maumĩte ũla thĩnanĩ mũnene, na mathambĩtye kanzũ syoo na makaitwʼĩkĩthya nzaũ na nthakame ya kala Kalondu.” (Ũvu. 7:14) Ĩtina wa kũvonoka ũla thĩna mũnene, asu ma “ĩkomano ĩnene” makekala vaa nthĩ na makatanĩa moathimo maingĩ.—Sav. 37:9-11, 27-29; Nth. 2:21, 22; Ũvu. 7:16, 17.
7 Twĩthĩwe nĩtũnyuvĩtwe tũthi ĩtunĩ kana twĩ na wĩkwatyo wa kwĩkala kũũ nthĩ, yo nĩtũĩkĩĩaa kana tũkoona maũndũ ala me kĩlungunĩ kya 7 kya Ũvuanyʼo maianĩa? Nĩtwaĩle kũĩkĩĩa ũu. Mwa yĩu yĩkeethĩwa yĩ ĩvinda ya kũtanĩthya ta kĩ kwa ikundi isu syelĩ sya athũkũmi ma Ngai! Tũkatana mũno vyũ kwĩthĩwa twatwie kũlũmanyʼa na Ũsumbĩ wa Yeova. Ĩndĩ nĩ ũndũ ũngĩ wĩva ĩvuku ya Ũvuanyʼo yĩtũtavĩtye ĩũlũ wa ũla thĩna mũnene?—Mt. 24:21.
KĨLA KĨKAKWATA ALA MAMŨVĨNGAA NGAI
8. Wʼo ũla thĩna mũnene ũkambĩĩa ata, na andũ aingĩ makeeka ata?
8 O tondũ ĩsomo ĩvĩtu yonanĩtye, silikalĩ sya nthĩ ĩno ikilyĩ kũvithũkĩa Mbaviloni Ĩla Nene, ĩla nĩ ndĩni syonthe sya ũvũngũ. (Ũvu. 17:16, 17) Ũsu nĩwʼo ũkethĩwa mwambĩĩo wa ũla thĩna mũnene. Kyo kĩu kĩkatuma andũ aingĩ mambĩĩa kũmũthaitha Yeova? Aiee. Kĩvathũkanyʼo na ũu, kĩlungu kya 6 kya Ũvuanyʼo kyonanĩtye kana andũ ala matamũthũkũmaa Yeova makamantha wĩvitho silikalĩnĩ na viasalanĩ sya nthĩ ĩno, ila ielekanĩtwʼe na iĩma. Nũndũ maikatwʼa kũũngama ngalĩ ya Ũsumbĩ wa Ngai, Yeova akamatala ta avĩnganĩsya make.—Luka 11:23; Ũvu. 6:15-17.
9. Andũ ma Yeova makeethĩwa me kĩvathũkanyʼo ata ĩvindanĩ ya ũla thĩna mũnene, na kĩu kĩkatuma vathi ata?
9 Kwa wʼo, athũkũmi ma Yeova aĩkĩĩku makeethĩwa me kĩvathũkanyʼo vyũ ĩvindanĩ yĩu yũmũ ya ũla thĩna mũnene. Nĩmo makethĩwa me kĩkundi kyoka kĩtiele ĩũlũ wa nthĩ kĩimũthaitha Yeova Ngai, na kĩleete vyũ kũkwata mbau “ĩla nyamũ ya kĩthekanĩ.” (Ũvu. 13:14-17) Na nũndũ makaendeea kwĩkala malũmanĩtye vyũ na Yeova, kĩu kĩkathatya mũno ala mamũvĩngaa. Nũndũ wa ũu, mbaĩ ikethĩwa syĩ ngwatanĩo ikamavithũkĩa kĩla vandũ ĩũlũ wa nthĩ. Kũvithũkĩwa kũu nĩkwʼo Mbivilia yĩthĩawa ĩiweta yĩla ĩkwasya kana andũ ma Ngai makavithũkĩwa nĩ Ngoki wa Makoki.—Esek. 38:14-16.
10. O tondũ vaeleetwʼe nthĩnĩ wa Ũvuanyʼo 19:19-21, Yeova akeeka ata andũ make mavithũkĩwa?
10 We Yeova akeeka ata andũ make mavithũkĩwa? Atwĩĩte atĩĩ: “Ũthilĩku wakwa ũkambata manyiũũnĩ makwa.” (Esek. 38:18, 21-23) Kĩlungu kya 19 kya Ũvuanyʼo nĩkĩeleetye kĩla kĩkekĩka ĩtina wa ũu. Kyaĩtye kana Yeova akamũtũma Mwana wake okitĩe andũ make na aisinda amaitha make. Yesũ akatetheewʼa kũkita amaitha asu nĩ “ita sya ĩtunĩ,” ila nĩ alaĩka aĩkĩĩku vamwe na ala 144,000. (Ũvu. 17:14; 19:11-15) Vakeethĩwa vailye ata ĩtina wa kaũ ũsu? Onthe ala mamũvĩngaa Yeova makeethĩwa manaanangwa vyũ!—Soma Ũvuanyʼo 19:19-21.
VAKEETHĨWA NA MŨTWAANO ĨTINA WA KAŨ
11. Ũndũ ũla wa mwanya vyũ ũwetetwe ĩvukunĩ ya Ũvuanyʼo nĩ wĩva?
11 Kwasũanĩa ũndũ athũkũmi aĩkĩĩku ma Ngai makewʼa mũyo wĩana moona amaitha make mayanangwa vyũ! Mwa yĩkeethĩwa yĩ ĩvinda ya kũtanĩthya ta kĩ! O na kũtwʼĩka ĩtunĩ kũkeethĩwa na wasya mũnene wa kũsĩlĩla yĩla Mbaviloni Ĩla Nene ĩkanangwa vyũ, ve ũndũ ũngĩ ũkaete ũtanu mwingĩ. (Ũvu. 19:1-3) Ũsu nĩwʼo ũndũ ũla wa mwanya vyũ ũwetetwe ĩvukunĩ ya Ũvuanyʼo, nawʼo nĩ “mũtwaano wa kala Kalondu.”—Ũvu. 19:6-9.
12. Kwosana na Ũvuanyʼo 21:1, 2, mũtwaano wa kala Kalondu ũkeekwa ĩndĩĩ?
12 Wʼo mũtwaano ũsu ũkeekĩka ĩndĩĩ? Ĩvinda ĩkuvĩ kaũ wa Alimaketoni ũtanambĩĩa, ala 144,000 makeethĩwa ĩtunĩ onthe. Ĩndĩ yĩu ti yo yĩkeethĩwa ĩvinda ya mũtwaano wa kala Kalondu. (Soma Ũvuanyʼo 21:1, 2.) Mũtwaano ũsu ũkeekwa ĩtina wa kaũ wa Alimaketoni kũkitwa, na amaitha ma Ngai kũvetangwa vyũ.—Sav. 45:3, 4, 13-17.
13. Nĩ kyaũ kĩkaendeea mũtwaanonĩ wa kala Kalondu?
13 Nĩ kyaũ kĩkaendeea mũtwaanonĩ wa kala Kalondu? O tondũ mũtwaano ũkwatanasya mũndũũme na mũndũ mũka, mũtwaano ũũ wa ngelekanyʼo ũkakwatanyʼa Mũsumbĩ, Yesũ Klĩsto, na “mũtwawa” wake, ũla nĩ ala 144,000. Ũndũ ũsu wa mwanya nĩwʼo ũkatuma ĩla silikalĩ ya myaka 1,000 yambĩĩa kũsumbĩka ĩũlũ wa nthĩ.—Ũvu. 20:6.
ŨNDŨ ĨLA NDŨA MBANAKE ĨKONANĨTYE NA ĨVINDA YAKU YŨKĨTE
Kĩlungu kya 21 kya Ũvuanyʼo kĩwetete ndũa ya ngelekanyʼo yĩtawa Yelusaleme Nzaũ “ĩtheeete kuma ĩtunĩ kwa Ngai.” Ĩvinda ya Ũsumbĩ wa Myaka Ngili, ndũa ĩsu ĩkaetee andũ ala ewi moathimo matatalĩka (Sisya kalungu ka 14-16)
14-15. Kĩlungu kya 21 kya Ũvuanyʼo kĩelekanĩtye ala 144,000 na kyaũ? (Sisya visa ĩthangũnĩ ya mbee vyũ.)
14 Kĩlungu kya 21 kya Ũvuanyʼo kĩsyokete kĩkaelekanyʼa ala 144,000 na ndũa mbanakavye mũno, ĩla yĩtĩtwe “Yelusaleme Nzaũ.” (Ũvu. 21:2, 9) Yoana oonie ndũa ĩsu yĩ na mavia 12 ma mũsingi, na ĩũlũ wamo vaandĩkĩtwe “masyĩtwa 12 ma ala atũmwa 12 ma kala Kalondu.” Nĩkĩ ũndũ ũsu wamwendeeisye? Nũndũ ĩsyĩtwa yake nĩ yĩmwe yaandĩkĩtwe ĩũlũ wa ĩvia yĩmwe. Ĩsu yaĩ ndaĩa nene ta kĩ!—Ũvu. 21:10-14; Aev. 2:20.
15 Ndũa ĩsu ya ngelekanyʼo ndyailye ta ndũa ĩngĩ o na yĩva. Nzĩa nene ya ndũa ĩsu yaseũvĩtwʼe na thaavu mũtheu, mĩvĩa yayo 12 yaseũvĩtwʼe na lũlũ, na ngũta na mĩsingi yayo yaanakavĩtwʼe na mavia ma thooa mũnene. Eka ũu, ndũa ĩsu nĩyeanene ngalĩko syonthe. (Ũvu. 21:15-21) Ĩndĩ ve kĩndũ Yoana ũtaaona ndũanĩ ĩsu! Kwoona kĩĩ wawetie: “Ndyaaona ĩkalũ nthĩnĩ wayo nũndũ Yeova Mwene Vinya Wʼonthe nĩwe ĩkalũ ya ndũa ĩsu, vamwe na kala Kalondu. Na ndũa ĩsu ndyaĩ na vata wa kyeni kya syũa kana mwei, nũndũ ũtheu mũtisu wa Ngai nĩwʼo wamĩmulĩkaa, na taa wayo waĩ kala Kalondu.” (Ũvu. 21:22, 23) Ala me nthĩnĩ wa Yelusaleme ĩsu Nzaũ makeethĩawa matonya kũmũvikĩa Yeova ĩmwe kwa ĩmwe. (Aevl. 7:27; Ũvu. 22:3, 4) Kwoou Yeova na Yesũ nĩmo ĩkalũ ya ndũa ĩsu.
Naaũ makatetheka nĩ moathimo ala maelekanĩtwʼe na “ũsĩ” na “mĩtĩ”? (Sisya kalungu ka 16-17)
16. Andũ makatanĩa kyaũ ĩvindanĩ ya ũla Ũsumbĩ wa Myaka Ngili?
16 Nĩ ũndũ wa kũtanĩthya mũno kwa etĩkĩwʼa mauta kũsũanĩa ĩũlũ wa ndũa ĩsu. Ĩndĩ ala me na wĩkwatyo wa kwĩkala vaa ĩũlũ wa nthĩ o namo me na kĩtumi kya kwendeewʼa nĩ ndũa ĩsu. Ĩvinda ya Ũsumbĩ wa Myaka Ngili, Yelusaleme ĩsu Nzaũ ĩkaetee andũ moathimo maingĩ. Yoana oonie moathimo asu matheete ta “ũsĩ wa kĩwʼũ kya thayũ.” Na ndee syelĩ sya ũsĩ ũsu syaĩ na “mĩtĩ ya thayũ,” ĩla “matũ mayo maĩ ma kũvosya mbaĩ.” (Ũvu. 22:1, 2) Andũ onthe ala makekala ĩũlũ wa nthĩ makeethĩwa na mwanya wa kũtanĩa moathimo asu onthe. Kavola kwa kavola, andũ ala ewi makavetewa naĩ. Eka ũu, kũikethĩwa ĩngĩ mowau, kana woo, o na kĩĩo kĩikethĩwa vo ĩngĩ.—Ũvu. 21:3-5.
17. Kwosana na Ũvuanyʼo 20:11-13, naaũ makatetheka nĩ Ũsumbĩ wa Myaka Ngili?
17 Naaũ makatetheka nĩ moathimo asu maseũvĩte ũu? Ala makethĩwa me ma mbee kũtetheka nĩ ĩkomano ĩnene ya ala makavonoka Alimaketoni, vamwe na syana ila itonya kwĩthĩwa ikasyaĩwa nthĩ nzaũ. Ĩndĩ kĩlungu kya 20 kya Ũvuanyʼo nĩkĩsyokete kĩkatwatha kana akwʼũ makathayũũkwʼa. (Soma Ũvuanyʼo 20:11-13.) Ala makathayũũkwʼa mekale kũũ nthĩ nĩ andũ “alũngalu” ala makwie tene me aĩkĩĩku, vamwe na “ala mate alũngalu,” kana kwa ndeto ingĩ, ala mataakwata mwanya wa kwĩmanyĩsya ĩũlũ wa Yeova. (Meko 24:15; Yoa. 5:28, 29) Ĩndĩ ũu nĩ kwonanyʼa kana kĩla mũndũ akathayũũkwʼa ĩvindanĩ ya Ũsumbĩ wa Myaka Ngili? Aiee. Ala maleile na ngũlũ mwanya wa kũmũthũkũma Yeova matanamba kũkwʼa maikathayũũkwʼa. Maĩ na mwanya ũsu, ĩndĩ moonanyʼa kana mai na vata wa kwĩkala nthĩ nzaũ.—Mt. 25:46; 2 Ath. 1:9; Ũvu. 17:8; 20:15.
ĨTATWA YA MŨTHYA
18. Maũndũ makeethĩwa mailye ata kũũ nthĩ mũthyanĩ wa ĩla myaka 1,000?
18 Mũthyanĩ wa ĩla myaka 1,000, onthe ala me ĩũlũ wa nthĩ makeethĩwa mavetewe naĩ vyũ. Vai mũndũ wĩ thayũ ĩvinda yĩu ũkathĩnawʼa nĩ naĩ ĩla twatiĩwe nĩ Atamu. (Alo. 5:12) Kĩumo kya naĩ ya Atamu kĩkeethĩwa kĩvetangĩtwe vyũ. Ũu wĩonanyʼa kana ala me ĩũlũ wa nthĩ ‘makeethĩwa thayũ’ nũndũ makeethĩwa mavetewe naĩ vyũ mũthyanĩ wa ĩla myaka 1,000.—Ũvu. 20:5.
19. Nĩkĩ ve na vata wa yĩla ĩtatwa ya mũthya?
19 Nĩtwĩsĩ kana Yesũ aendeeie kwĩkala e mũĩkĩĩku kwa Yeova, o na yĩla Satani wamũtatie. Nĩwalũmanilye na wĩanĩu wake vyũ. Ĩndĩ yo yĩla andũ onthe makavetewa naĩ makaendeea kwĩthĩwa me aĩkĩĩku kwa Yeova o na Satani amatata? Kĩla ũmwe akeethĩwa atonya kwĩsũngĩĩa ĩkũlyo yĩu yĩla Satani ũkathawʼa kuma yĩla ĩimanĩ yĩte kĩtulu, mũthyanĩ wa ĩla myaka 1,000. (Ũvu. 20:7) Ala makalũmanyʼa na Yeova ĩvindanĩ ya ĩtatwa yĩu makakwata thayũ wa tene na tene na maitanĩa ũthasyo wa wʼo. (Alo. 8:21) Namo ala makaleana na Ngai makaanangwa tene na tene, vamwe na Ndevili na ndaimoni syake.—Ũvu. 20:8-10.
20. Mawathani ma kwendeesya ala me ĩvukunĩ ya Ũvuanyʼo matuma wĩwʼa ata?
20 We wĩĩwʼa ata ĩtina wa kũsoma maũndũ aa ma kwendeesya me ĩvukunĩ ya Ũvuanyʼo? Tyo watana kũmanya kana wĩkalĩte ĩvinda yĩla mawathani asu ma mwanya maendeee kwĩanĩwʼa? Kyo kĩu nĩkyatuma wenda kũthokya angĩ mamũthaithe Ngai ũthaithi mũtheu me vamwe naitũ? (Ũvu. 22:17) Vai nzika kana kũneenea maũndũ asu ma kwendeesya makekĩka ĩvinda yũkĩte nĩkwatwĩkĩa vinya na kwatuma twenda kwasya ũũ mũtũmwa Yoana waisye: “Ameni! Ũka, Mwĩaĩi Yesũ.”—Ũvu. 22:20.
WATHI 27 Kũvuanwʼa kwa Ana ma Ngai
[Footnote]
a Yĩĩ nĩ ĩsomo ya mũthya ya masomo maatĩanĩe maneeneete ĩvuku ya Ũvuanyʼo. O tondũ tũkwona ĩsomonĩ yĩĩ, ala mekũendeea kwĩkala me aĩkĩĩku kwa Yeova me na wĩkwatyo mũseo, ĩndĩ ala mavĩngaa Ũsumbĩ wake makaanangwa vyũ.