Yeova Nĩ Ngai Ũekeaa Nesa Vyũ

1. Kwosana na Mũtavanʼya 7:20, nĩ ũwʼo wĩva Mũsumbĩ Solomoni wawetie?

MŨSUMBĨ SOLOMONI aandĩkie atĩĩ: “Kũti mũndũ mũlũngalũ ĩũlũ wa nthĩ, ũla wĩkaa nesa, ũteka naĩ.” (Mũta. 7:20) Ndeto isu nĩ sya wʼo ki! Ithyonthe twĩ ene naĩ. (1 Yoa. 1:8) Kwoou nĩtwendaa Ngai na ala angĩ matũekee.

2. Mũndũ ewʼaa ata aekewa nĩ mũndũ me ndũũ mũno?

² Nĩwĩthĩwa ũlilikanaa ĩvinda wavĩtĩisye mũndũ mwĩ ndũũ mũno? Vate nzika, nĩwendaa kũlũnga maũndũ na ũitũngĩĩa ngwatanĩo yaku nake, na kwoou nĩwamwĩtisye ũekeo kuma ngoonĩ. Weewie ata yĩla mũnyanyau wakũekeie na ngenda? Nĩwĩthĩwa weewie wausya? Ĩĩ, o na ndũlea kwĩthĩwa watanie mũno!

3. Twĩneenea kyaũ ĩsomonĩ yĩĩ?

³ Nĩtwendaa Yeova ethĩwe Mũnyanya witũ ũla mũnene vyũ, ĩndĩ mavinda amwe no tũneene kana tũkeka ũndũ ũkamũthatya. O na ũu wĩ o vo, nĩkĩ tũtaĩle kwĩthĩwa na nzika kana Yeova nĩwendaa kũtũekea? Ve kĩvathũkanyʼo kĩva kĩnene katĩ wa ũndũ Yeova ũtũekeaa na ũndũ andũ maekeanĩaa? Na mũthya, we Ngai aekeaa aaũ?

YEOVA ETHĨAWA EYŨMBANĨTYE KŨTŨEKEA

4. Nĩkĩ tũtaĩle kwĩthĩwa na nzika kana Yeova nĩwĩthĩawa eyũmbanĩtye kũtũekea?

⁴ Ndeto ya Ngai ĩtũĩkĩĩthĩtye kana Yeova ethĩawa eyũmbanĩtye kũtũekea. Yĩla Mose waĩ Kĩĩmanĩ kya Sinai, Yeova nĩwatũmĩie mũlaĩka kũmũelesya ũndũ ũilye. Aisye: ‘Yeova, Yeova, Ngai wĩ tei na mũseo, ũtathataa mĩtũkĩ, na wĩ na wingĩ wa ũseo wĩ wendo na wʼo; ũla ũmaiĩaa ngili ngili ũseo wĩ wendo, na akĩekea ũthũku na ĩvĩtyo na naĩ.’ (Kuma 34:6, 7) Yeova nĩ Ngai wĩ tei na wendete kwĩka angĩ nesa, na mavinda onthe ethĩawa eyũmbanĩtye kũekea eki ma naĩ ala meelila.—Nee. 9:17; Sav. 86:15.

5. Kwosana na Savuli 103:13, 14, Yeova ekaa ata nũndũ wa kwĩthĩwa esĩ andũ nesa?

⁵ Nũndũ Yeova nĩwe Mũmbi witũ, nĩwĩsĩ kĩla kaũndũ ĩũlũ witũ. Kwamba kũsũanĩa kĩu! Aĩ we nĩwĩsĩ kĩla kaũndũ ĩũlũ wa kĩla mũndũ ĩũlũ wa nthĩ! (Sav. 139:15-17) Kwoou nĩwĩthĩawa ene mawonzu onthe ala twatiĩwe nĩ asyai maitũ. Eka ũu, nĩwĩthĩawa esĩ maũndũ onthe ala tũkomanĩte namo na makatuma twĩthĩwa tũilye ũndũ tũilye. Ĩndĩ kwĩthĩwa atwĩsĩ mũno wĩana ũu kũtumaa eka ata? Kũtumaa atwĩwʼĩa tei.—Sav. 78:39; soma Savuli 103:13, 14.

6. Yeova onanĩtye ata kana nĩwendaa kũtũekea?

⁶ Yeova nĩwonanĩtye kana nĩwendaa vyũ kũtũekea. Nĩwĩsĩ kana ithyonthe nĩtwakwatiwe nĩ kĩumo kya naĩ na kĩkwʼũ nũndũ wa meko ma mũndũ wa mbee, Atamu. (Alo. 5:12) Vai ũndũ twĩka tũkesiĩĩanĩa na kĩumo kĩu, o na tũyĩsa kũsiĩĩa angĩ maikakwatwe nĩkyo. (Sav. 49:7-9) Ĩndĩ nũndũ Ngai witũ nũtwendete, nĩwatwĩwʼĩie tei na eeka mũvango nĩ kana tũthawʼe kuma naĩnĩ na kĩkwʼũnĩ. We eekie mũvango wĩva? O tondũ ĩandĩko ya Yoana 3:16 yonanĩtye, Yeova nĩwamũtũmie Mwana wake e ũmwe nĩ kana akwʼe kwondũ witũ. (Mt. 20:28; Alo. 5:19) Yesũ akwie vandũ vaitũ nĩ kana ovosye kĩla mũndũ ũmũĩkĩĩaa. (Aevl. 2:9) No nginya Yeova ethĩwe aũmĩie mũno vyũ oona Mwana wake mwendwa aikwʼa kĩkwʼũ kĩ woo na kĩ nthoni! Kwa wʼo, keka Yeova ndendaa kũtũekea, ndethĩwa aaĩtĩkĩla Mwana wake akwʼe.

7. Nĩ ngelekanyʼo imwe syĩva syĩ Mbivilianĩ sya andũ Yeova waekeie na ngenda?

⁷ Mbivilianĩ ve ngelekanyʼo mbingĩ sya andũ Yeova waekeie na ngenda. (Aev. 4:32) Ũlilikanaa ũũ weewʼa ũu? Nũtonya kwĩthĩwa ũlilikanaa Mũsumbĩ Manase. Aĩ mũndũ mũthũku mũno na eekaa maũndũ mathũku vyũ mamũthatasya Yeova. Kwa ngelekanyʼo, nĩwathaithaa ngai sya ũvũngũ, o na nĩweekĩaa angĩ vinya maithaithe. Nĩwaumisye syana syake ta nthembo kwondũ wa ngai sya ũvũngũ. Eka ũu, nĩweekie ũndũ ũngĩ mũthũkangu yĩla woosie mũvwʼanano mwasũvye na awia ĩkalũnĩ ĩtheu ya Yeova. Mbivilia yaĩtye ũũ ĩũlũ wake: “Eekaa mũno ũla Yeova wonaa wĩ ũthũku, akĩmũthatya.” (2 Mav. 33:2-7) Ĩndĩ yĩla Manase weelilile kuma ngoonĩ, Yeova nĩwamũekie na ngenda. O na nĩwamwĩtĩkĩlilye atwʼĩke mũsumbĩ ĩngĩ. (2 Mav. 33:12, 13) O na ĩngĩ, noĩthwa ũlilikanaa Mũsumbĩ Ndaviti, ũla weekie naĩ ngito mũno methonĩ ma Yeova. Naĩ imwe weekie nĩ ũlaalai na kũaana. Ĩndĩ o nake Ndaviti nĩwaekeiwe nĩ Yeova yĩla waumbũlile naĩ syake na eelila kuma ngoonĩ. (2 Sam. 12:9, 10, 13, 14) Kwa wʼo, no twĩkale tũte na nzika kana Yeova nĩwendaa vyũ kũtũekea. Na o tondũ tũkwona, ve kĩvathũkanyʼo kĩnene katĩ wa ũndũ Yeova ũtũekeaa na ũndũ andũ maekeanĩaa.

YEOVA AEKEAA KWA NZĨA YA MWANYA VYŨ

8. Ũtonyi wa mwanya ũla Yeova wĩthĩawa nawʼo ta Mũsili ũmũtetheeasya ata kũekea ala mavĩtya?

⁸ Yeova nĩwe “Mũsili wa nthĩ yonthe.” (Mwa. 18:25) Mũsili mũseo aĩlĩte kwĩthĩwa aeleetwe mĩao nesa vyũ. Yeova nĩwe Mũsili witũ, na nĩwĩthĩawa esĩ mĩao nesa vyũ nũndũ nĩwe wanenganie ĩ mĩao. (Isa. 33:22) Vai ũngĩ wĩthĩawa esĩ nesa vyũ maũndũ ala maseo na ala mathũku take. Nĩ ũtonyi ũngĩ wĩva mũsili mũseo waĩlĩte kwĩthĩwa nawʼo? Aĩlĩte kwĩthĩwa na ũtonyi wa kũmanya ũwʼo wʼonthe ĩũlũ wa ũndũ mũna atanamba kwĩka ũtwi. Kwoou Yeova nĩwe Mũsili ũla mũseo vyũ nũndũ mavinda onthe ethĩawa esĩ kĩla kaũndũ.

9. Nĩ maũndũ meva Yeova ũsiasya yĩla ũkũtwʼa ethĩwa nũkũekea mũndũ kana ndemũekea?

⁹ Kĩvathũkanyʼo na asili ma andũ, Yeova ethĩawa esĩ maũndũ onthe makonetye ĩkoani o na yĩva yĩla yaetwe mbee wake. (Mwa. 18:20, 21; Sav. 90:8) Ethĩawa atonya kwona maũndũ ala andũ matonaa kana kwĩwʼa. Nũeleawa nesa vyũ kana mũndũ no eke maũndũ mana nũndũ wa nguma na mĩtuo ĩla watiĩwe nĩ asyai make, kĩsomo kyake, vala wĩkalaa, o vamwe na ũndũ ũkwĩwʼa na maũndũ ala meũmũthĩnyʼa kĩlĩko. O na ĩngĩ, Yeova nũsomaa ngoo. Nũeleawa nesa kĩla kyatuma mũndũ eka ũndũ mũna. Vai kĩndũ kĩthĩawa kĩ kĩvithe methonĩ make. (Aevl. 4:13) Kwoou yĩla Yeova waekea mũndũ, ekaa ũu nũndũ nĩwĩsĩ maũndũ onthe.

10. Nĩkĩ tũtonya kwasya kana mavinda onthe Yeova asilaa katĩ vyũ? (Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 32:4)

¹⁰ Mavinda onthe Yeova asilaa katĩ vyũ. We nde kyende. Ndaekeaa mũndũ aĩ nũndũ nĩ mwanake, nĩ mũthwii, e nguma, kana e inengo mbingĩ. (1 Sam. 16:7; Yak. 2:1-4) Vai mũndũ ũtonya kũmũlasimĩthya Yeova eke ũndũ kana akamũnenga ĩvaki. (2 Mav. 19:7) Ndaekaa kũthata kana kwendeewʼa nĩ kĩndũ kũlikĩlĩĩle motwi ala ũkwenda kwĩka. (Kuma 34:7) Vate nzika, Yeova nĩwe Mũsili ũla mũseo vyũ, na kĩtumi nũndũ nũeleawa maũndũ onthe ala tũkomanĩte namo.—Soma Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 32:4.

11. Nĩkĩ tũtonya kwasya kana Yeova atũekeaa kwa nzĩa ya mwanya vyũ?

¹¹ Aandĩki ma Maandĩko ma Kĩevelania nĩmeesĩ kana Yeova aekeaa kwa nzĩa ya mwanya vyũ. Mavinda amwe, matũmĩaa ndeto ya Kĩevelania ĩla ĩvuku yĩmwe yaĩtye kana “ĩtũmĩawa tu kũelesya ũndũ Ngai ũekeaa eki ma naĩ. Ndeto ĩsu ndĩsaa kũtũmĩwa kũeleasya ũndũ andũ maekeaa ala angĩ nũndũ mayĩsa kũekea kwa nzĩa nene take.” No Yeova e weka wĩthĩawa na ũkũmũ wa kũekea vyũ mwĩki wa naĩ ũla wĩlilĩte. Ĩndĩ kwĩthĩawa ata yĩla Yeova watũekea?

12-13. (a) Nĩ kyaũ mũndũ ũkwataa aekewa nĩ Yeova? (b) Yĩla Yeova watũekea, tũtethekaa kwa ĩvinda yĩasavĩte ata?

¹² Yĩla tweetĩkĩla kana Yeova nĩwatũekea, ‘nĩtũkwataa ũvuũkyo,’ ũla nĩ vamwe na mũuo wa kĩlĩko na wasya mũseo wa ngoo. Tũyĩsa kwĩwʼa ũu yĩla andũ matũekea. Twĩwʼaa ũu o yĩla “Yeova mwene” watũekea newe. (Meko 3:19) Yĩla watũekea, nũtũnengae mwanya wa kwĩthĩwa anyanyae ĩngĩ na atũkuaa ta tũtaamũvĩtĩsya.

¹³ Yeova amina kũtũekea, ndesaa kũtũtalĩla mavĩtyo kana kũtũkanyʼa ĩngĩ nũndũ wa naĩ ĩsu tweekie. (Isa. 43:25; Yel. 31:34) Nũvetaa naĩ sitũ vaasa naitũ “o tondũ kũasavĩte kuma wumĩlonĩ wa syũa kũvika ũthũĩlonĩ wayo.”b (Sav. 103:12) Yĩla twasũanĩa ũndũ Yeova ũtũekeaa mũno wĩana, nĩtũmũtũngĩaa mũvea na tũkamũnenga ndaĩa nene mũno. (Sav. 130:4) Ĩndĩ we Yeova aekeaa aaũ?

WE YEOVA AEKEAA AAŨ?

14. Kũvika vau, tweemanyĩsya kyaũ ĩũlũ wa ũtwi wa Yeova wa kũekea mũndũ?

¹⁴ O tondũ twoona, Yeova ndasiasya ũito wa naĩ ĩla mũndũ wĩkĩte nĩ kana atwʼe kana nũkũmũekea. O na ĩngĩ, nĩtweemanyĩsya kana Yeova nũtũmĩaa ũmanyi ũla wĩ nawʼo e Mũmbi witũ, Mũnengani wa Mĩao, na Mũsili witũ yĩla ũkũtwʼa nũkũekea mũndũ kana ndemũekea. Asiasya maũndũ meva?

15. Kwosana na Luka 12:47, 48, nĩ ũndũ ũmwe wĩva Yeova ũsiasya nĩ kana amanye kana nũkũekea mũndũ?

¹⁵ Ũndũ ũmwe Yeova ũsiasya nĩ ethĩwa mũndũ ũsu ekie naĩ o esĩ. Yesũ nĩwoonanisye ũndũ ũsu nesa vyũ, o tondũ ĩandĩko ya Luka 12:47, 48 yonanĩtye. (Soma.) Yĩla mũndũ wavanga kwĩka ũndũ mũthũku na aiwĩka o esĩ kana Ngai ndawĩtĩkĩlĩte, ethĩawa eeka naĩ ngito. Yeova no atwʼe kũlea kũmũekea. (Mko. 3:29; Yoa. 9:41) Ĩndĩ tũilea kana mavinda amwe nĩtwĩthĩaa twĩkie maũndũ twĩsĩ nĩ mathũku. Yo vekala ũu, Yeova no atũekee? Ĩĩ! Na kĩtumi nũndũ ve ũndũ ũngĩ Yeova ũsiasya nĩ kana atwʼe nũkũtũekea kana ndetũekea.

16. Kwĩlila nĩ kwĩka ata, na nĩkĩ nĩ kwa vata nĩ kana Yeova atũekee?

¹⁶ Ũndũ ũngĩ Yeova ũsiasya nĩ ethĩwa mwĩki ũsu wa naĩ nĩwĩlilĩte kuma ngoonĩ. Kwʼo kwĩlila nĩ kwĩka ata? Kwĩlila kwonanasya kana “mũndũ nũvĩndũĩte kĩlĩko kyake, mawoni make, kana kĩeleelo kyake.” Nũthĩnĩkaa na kũthatwʼa mũno nĩ maũndũ mathũku ala ũneekie kana nũndũ wa kũlea kwĩka maũndũ maseo ala ũnaaĩlĩte kwĩka. Ĩndĩ mũndũ ũkwĩlila ndewʼĩthawʼa woo no maũndũ mathũku ala wĩkĩte; nĩwĩwʼaa woo nũndũ nũnaekie ngwatanĩo yake na Yeova yonza nginya eeka naĩ. Lilikana kana Mũsumbĩ Manase na Mũsumbĩ Ndaviti nĩmeekie naĩ ngito mũno, ĩndĩ Yeova nĩwamaekeie nũndũ nĩmeelilile kuma ngoonĩ. (1 Asu. 14:8) Yeova atũekeaa o yĩla woona kana nĩtwĩlilĩte. Ĩndĩ kwĩwʼa tũũmĩĩte ngoonĩ nũndũ wa maũndũ mathũku twĩkaa kana nũndũ wa naĩ twĩkie kũitoetye. No nginya twĩthĩwe twĩyũmbanĩtye kwosa ĩtambya yĩla yaĩlĩte.c Kĩu kĩtũete ũndũnĩ ũngĩ Yeova ũsiasya.

17. Kũalyũka nĩ kwĩka ata, na nĩkĩ nĩ kwa vata ethĩwa tũikwenda kũsyokea naĩ sya tene? (Isaia 55:7)

¹⁷ Ũndũ ũngĩ Yeova ũsiasya nĩ ethĩwa mũndũ nũalyũkĩte. Kũalyũka kwonanasya “kwĩthyũũa.” Kwa ndeto ĩngĩ, no nginya mũndũ atie mwĩkalĩle wake mũthũku na ayambĩĩa kwĩthĩwa na mwĩkalĩle ũla ũmwendeeasya Yeova. (Soma Isaia 55:7.) No nginya mũndũ aalyũle kĩlĩko kyake vyũ nĩ kana ambĩĩe kũtongoewʼa nĩ mosũanĩo ma Yeova. (Alo. 12:2; Aev. 4:23) No nginya atwʼe vyũ kũekana na mosũanĩo na meko mathũku. (Ako. 3:7-10) Vate nzika, mũĩkĩĩo witũ nthĩnĩ wa nthembo ya Klĩsto nĩwʼo ũtumaa Yeova atũekea na kũtũthesya naĩ sitũ. Ĩndĩ Yeova atũekeaa na mũsingi wa nthembo ĩsu yĩla woona kĩthito kingĩ kĩla twĩkĩĩte tũalyũle mwĩkalĩle witũ.—1 Yoa. 1:7.

ĨKĨĨA VYŨ KANA YEOVA NŨEKEAA

18. Tweemanyĩsya kyaũ ĩũlũ wa ũndũ Yeova ũtũekeaa?

¹⁸ Ekai tũsyokeleele o kwa ũkuvĩ maũndũ amwe manene twaneenea. Vai ũngĩ ũtonya kũekea mũndũ nesa vyũ ta Yeova. Nĩkĩ tũkwasya ũu? Mbee, ethĩawa eyũmbanĩtye vyũ kũtũekea. Kelĩ, atwĩsĩ nthĩnĩ na nza. Nĩwĩsĩ kĩla kĩndũ ĩũlũ witũ, na nĩwe ũtonya kũmanya ethĩwa nĩtwĩlilĩte kuma ngoonĩ. Na katatũ, yĩla Yeova watũekea, atũekeaa vyũ ũkethĩa o na ti ta twaamũvĩtĩsya. Kĩu kĩtumaa twĩthĩwa na wasya mũtheu wa ngoo na twĩtĩkĩlwa nĩwe.

19. O na kau twĩ ene naĩ na tũiema kũvĩtya, nĩkĩ twaĩlĩte kwĩkalaa twĩ atanu?

¹⁹ Vate nzika, nũndũ twĩ ene naĩ, tũilea kũvĩtya. Ĩndĩ o na ũu wĩ o vo, no tũkwate ũkiakisyo twasũanĩa ndeto ii syĩ nthĩnĩ wa Insight on the Scriptures, Ĩvuku ya 2, ĩthangũ ya 771: “Yeova e tei mwingĩ na nĩwĩthĩawa esĩ kana athũkũmi make nĩ onzu. Kwoou mayaĩle kũtinda maandũĩkĩte saa syonthe nũndũ wa mavĩtyo ala meeka nũndũ wa kwĩthĩwa nĩ ene naĩ. (Sav 103:8-14; 130:3) Ethĩwa nĩmatataa ũndũ matonya meke kĩla Ngai wendaa, no mekale me atanu. (Avi 4:4-6; 1Yo 3:19-22).” Mwa ndeto isu nĩsyakwĩkĩa vinya mũno!

20. Twĩneenea kyaũ ĩsomonĩ yĩla yĩatĩĩe?

²⁰ Nĩtũtũngaa mũvea mũno nũndũ Yeova ethĩawa eyũmbanĩtye kũtũekea yĩla tweelila kuma ngoonĩ nũndũ wa naĩ ila tweeka. Ĩndĩ tũtonya kũatĩĩa ata ngelekanyʼo ya Yeova ya kũekea? Nĩ maũndũnĩ meva nzĩa ya Yeova ya kũekea ĩtutenyʼe na ya andũ, na nĩ maũndũnĩ meva ivathũkene? Nĩkĩ kũmanya kĩvathũkanyʼo kĩu nĩ kwa vata? Ĩsomo yĩla yĩatĩĩe nĩyĩũsũngĩa makũlyo asu.