Yo Mbivilia Nĩmanyĩasya Kana Mũndũ Nũsyaawa Ĩngĩ E na Mwĩĩ Ũngĩ?
Ũndũ Mbivilia ĩsũngĩĩte
Aiee, Mbivilia ndĩmanyĩasya ũu. Ndeto “kũsyawa ĩngĩ na mwĩĩ ũngĩ” iyonekaa Mbivilianĩ, o na vai ũvoo wĩ Mbivilianĩ ũkwataa mbau ũndũ ũsu. Mũĩkĩĩo wa kana mũndũ nũsyaawa ĩngĩ e na mwĩĩ ũngĩ umanĩte na ũmanyĩsyo wa kana ve kĩndũ kĩ nthĩnĩ wa mũndũ kĩtakusaa.a Mbivilia ndyonanĩtye kana ve kĩndũ kĩ nthĩnĩ wa mũndũ kĩtiawa kĩ thayũ ĩla wamina kũkwʼa. Ĩndĩ yonanĩtye kana mũndũ amina kũkwʼa, ndethĩawa vo ĩngĩ.—Mwambĩlĩlyo 3:19; Mũtavanʼya 9:5, 6.
Ve kĩvathũkanyʼo kyaũ katĩ wa kũsyawa ĩngĩ na mwĩĩ ũngĩ, na kũthayũũka?
Ũmanyĩsyo wa ũthayũũkyo ũla wĩ Mbivilianĩ ndumanĩte na mũĩkĩĩo wa kana ve kĩndũ kĩ nthĩnĩ wa mũndũ kĩtakusaa. Ĩvinda yũkĩte, vinya wa Ngai nĩwʼo ũkatũmĩka kũthayũũkya ala makwie. (Mathayo 22:23, 29; Meko ma Atũmwa 24:15) Ũthayũũkyo ũnengete andũ ala makwie wĩkwatyo wa kwĩkala thayũ ĩũlũ wa nthĩ yĩ nzaũ matakakwʼa ĩngĩ.—2 Vetelo 3:13; Ũvuanʼyo 21:3, 4.
Momanyĩsyo ma ũvũngũ monekaa ta me Mbivilianĩ matũmĩawa kwonanyʼa mũndũ nũsyaawa ĩngĩ e na mwĩĩ ũngĩ
Ũmanyĩsyo wa ũvũngũ: Mbivilia yaasya kana mwathani Eliya akwʼa esie kũsyawa ĩngĩ e Yoana Mũvatisi.
Ũndũ Mbivilia ĩmanyĩasya: Ngai aathanĩte ũũ: “Ngatũma mwathani Eliya kwenyu.” Yesũ oonanisye kana Yoana Mũvatisi nĩwe weanĩisye wathani ũsu. (Malaki 4:5, 6; Mathayo 11:13, 14) Ĩndĩ ũu ti kwasya kana Eliya asyaiwe ĩngĩ na mwĩĩ ũngĩ e Yoana Mũvatisi. O na Yoana mwene nĩwaisye kana ti we mwathani Eliya. (Yoana 1:21) Ĩndĩ Yoana atethasya wĩa ta ũla Eliya watethasya, aitavya andũ ũvoo wa Ngai na kũmea maalyũle ngoo syoo. (1 Asumbĩ 18:36, 37; Mathayo 3:1) O na ĩngĩ, Yoana aĩ na kĩthito na ũtonyi ta ũla waĩ na mwathani Eliya.—Luka 1:13-17.
Ũmanyĩsyo wa ũvũngũ: Mbivilia ĩtũmĩaa ndeto “kũsyawa ĩngĩ” kwonanyʼa kana mũndũ nũsyaawa ĩngĩ e na mwĩĩ ũngĩ.
Ũndũ Mbivilia ĩmanyĩasya: Ĩla Mbivilia ĩkũweta kũsyawa ĩngĩ, yĩthĩawa ĩiweta kũsyawa ĩngĩ kĩ-veva, na ũu wĩkĩkaa mũndũ e o thayũ. (Yoana 1:12, 13) Mũndũ ndasyaawa ĩngĩ kĩ-veva nũndũ wa maũndũ ala wĩthĩwa ekĩte ĩvinda ĩvĩtu, ĩndĩ ũũ nĩ mũthĩnzĩo wa Ngai, na ala maũkwataa nũmanengae wĩkwatyo wĩ mwanya wa ĩvinda yũkĩte.—Yoana 3:3; 1 Vetelo 1:3, 4.
a Ũmanyĩsyo wa kana ve kĩndũ kĩ nthĩnĩ wa mũndũ kĩtakusaa na kana mũndũ nũsyaawa ĩngĩ e na mwĩĩ ũngĩ wambĩĩie tene mũsyĩnĩ ũmwe weetawa Mbaviloni. Ĩtina wa ĩvinda, asomi ma India nĩmambĩĩisye ũmanyĩsyo wa Karma. Kwosana na ĩvuku yĩtawa Britannica Encyclopedia of World Religions, ũmanyĩsyo wa Karma waasya kana “meko ma mũndũ ĩla wĩ thayũ no matume akwatwa nĩ mathĩna, kana akaendeea nesa ĩla wasyawa ĩngĩ.”—Ĩthangũ ya 913.