Maũndũ Ala Meekĩkie Eteni Nĩmaũkonetye

ŨVĨNGANĨSYA ũmwe wa kũsengyʼa mũno ũla wumĩlawʼa nĩ asomi amwe ĩũlũ wa Eteni nĩ kana, vai maandĩko angĩ me Mbivilianĩ mawetete ĩũlũ wa Eteni. Kwa ngelekanyʼo, Vulovesa ũmwe wa momanyĩsyo ma ndĩni, wĩtawa Paul Morris aandĩkie atĩĩ: “Vai maandĩko angĩ me Mbivilianĩ maaĩsa kũweta ũtheinĩ ĩũlũ wa ngewa ya Eteni.” Woni wake ndwĩ na ũwʼo o na vanini o na kau nũtonya kwĩtĩkĩlwa nĩ asomi me kĩvathũkanyʼo.

Mbivilia nĩwetete mavinda kauta ĩũlũ wa mũũnda wa Eteni, Atamu, Eva, na nzoka.a O na kũtwʼĩka asomi avũthũ ma Mbivilia nĩmaeleetwe naĩ ĩũlũ wa Eteni, ũndũ ũsu ndũtonya kũelekanwʼa na woni ũla ũnyaĩĩkĩte mũno wa atongoi ma ndĩni na andũ ala maleanaa na Mbivilia. Ĩla andũ asu mavũthĩĩsya maũndũ ala me ĩvukunĩ ya Mwambĩlĩlyo ĩũlũ wa mũũnda wa Eteni, methĩawa maivũthya maũndũ onthe ala maandĩkĩtwe Mbivilianĩ. Ata?

Kũelewa maũndũ ala meekĩkie Eteni no kũtũtetheesye kũelewa maandĩko ala angĩ me Mbivilianĩ. Kwa ngelekanyʼo, Ndeto ya Ngai yaandĩkiwe nĩ kana ĩtũtetheesye kũkwata mosũngĩo ma makũlyo ma vata mũno ala andũ mekũlasya. Mavinda maingĩ mosũngĩo ma Mbivilia ĩũlũ wa makũlyo asu nĩmakonanĩtye na kĩla kyeekĩkie mũũndanĩ wa Eteni. Kwasũanĩa ngelekanyʼo imwe.

● Nĩkĩ tũkũaa na kũkwʼa? Ta keka Atamu na Eva nĩmaendeeie kũmwĩwʼa Yeova methĩwa mekalile tene na tene. Maĩ makwʼe ethĩwa nĩmalea kũmwĩwʼa. Mambĩĩie kũkwʼa mũthenya o ũla maleile kũmwĩwʼa Ngai. (Mwambĩlĩlyo 2:16, 17; 3:19) Kwoou nĩmaaisye wĩanĩu, na kĩla maĩ matonya kũtiĩa syana syoo no naĩ na kũlea kwĩanĩa. Nĩkyo kĩtumi Mbivilia yaĩtye ũu: “Kwĩsĩla mũndũ ũmwe naĩ yalikile ĩũlũ wa nthĩ na kĩkwʼũ kwĩsĩla naĩ, na kwondũ wa ũu, kĩkwʼũ kyavikĩa andũ onthe nĩkwĩthĩwa onthe nĩmeekie naĩ.”—Alomi 5:12.

● Nĩkĩ Ngai ũekete ũthũku ũendeee? Mũũndanĩ wa Eteni Satani amwĩtie Ngai mũkengani, ũla ũvataa syũmbe syake maũndũ maseo. (Mwambĩlĩlyo 3:3-5) Ĩla Satani weekie ũu oonanisye kana ũsumbĩki wa Yeova ti mwaĩlu. Atamu na Eva nĩmanyuvie kũmũatĩĩa Satani, na kwoou o namo maleana na ũsumbĩki mũnene wa Yeova, na kwondũ wa ũu moonanyʼa kana mũndũ no etwʼĩĩe ũla ũseo na ũla ũthũku. Nũndũ Yeova nũsilaa katĩ vyũ na nĩ mũĩ, nĩweesĩ kana nzĩa ve nzĩa ĩla nzeo vyũ ya kũmina ũndũ ũsu, nayo nĩ kũeka ĩvinda yĩvĩte, na aimanenga andũ mwanya wa kwĩsumbĩka mo ene o tondũ manyuvie. Ũthũku ũla waumĩlile no ũendeee, na Satani no ũendeee kwasya andũ, na kĩu nĩkĩtumĩte vamanyĩka kana nĩ wʼo vyũ mũndũ nde na ũtonyi wa kwĩtongoesya atatongoewʼe nĩ Ngai.—Yelemia 10:23.

● Nĩkĩ Ngai woombie nthĩ? Mũũndanĩ wa Eteni, Yeova nĩwoonanisye ngelekanyʼo ya ũndũ nthĩ yaĩle kwĩthĩwa yanakavĩte. Nĩwamatavisye Atamu na Eva masyaane mausũsye nthĩ na ‘maimĩkĩlya vinya,’ nĩ kana nthĩ yonthe yĩthĩwe ĩilye ta Eteni. (Mwambĩlĩlyo 1:28) Kwoou Ngai amyũmbĩte nthĩ yĩthĩwe Valatiso ya kũtũwa nĩ ũsyao wa Atamu na Eva, ũte na naĩ na wĩ na ngwatanĩo. Maũndũ maingĩ ala maandĩkĩtwe Mbivilianĩ maeleetye ũndũ Ngai ũkeanĩsya kĩeleelo kyu kyake kya mbee.

● Nĩkĩ Yesũ Klĩsto wookie kũũ nthĩ? Kũlea kwĩwʼa kũla kweethĩiwe mũũndanĩ wa Eteni kwaetie kĩkwʼũ kwa Atamu na Eva vamwe na ũsyao woo wʼonthe, ĩndĩ nũndũ Ngai e wendo nĩwanenganie wĩkwatyo. Nĩwamũtũmie Mwana wake kũũ nthĩ nĩ kana aete kĩla Mbivilia ĩkĩtĩte wovosyo. (Mathayo 20:28) Wovosyo nĩ kyaũ? Yesũ, ũla nĩ “Atamu wa mũthya,” nĩwe waendeeisye kĩla kyamũemie Atamu. Yesũ nĩwaendeeie kwĩthĩwa e mwĩanĩu e mũndũ nũndũ nĩwaendeeie kũmwĩwʼa Yeova. Na ĩndĩ eeyumya anengane thayũ wake wĩthĩwe nthembo, kana wovosyo, na ũu watuma andũ onthe aĩkĩĩku methĩwa matonya kũekewa naĩ syoo, na ĩtina mayĩsa kũkwata thayũ ũla Atamu na Eva matanĩaa Eteni matanamba kũvĩtya. (1 Akolintho 15:22, 45; Yoana 3:16) Kwoou Yesũ aĩkĩĩthya kana kĩeleelo kya Yeova kya kũalyũla nthĩ ĩno yĩthĩwe ĩilye ta valatiso ya Eteni kĩkeanĩa.b

Kĩeleelo kya Ngai ti kya ũvũngũ, o na ti ũmanyĩsyo mũna wa ndĩni ũtaeleekaa. Kĩeleelo kyu nĩ kya wʼo. O tondũ mũũnda wa Eteni waĩ kwʼo vaa ĩũlũ wa nthĩ, na waĩ na nyamũ, na andũ ma wʼo, o nawʼo watho wa Ngai ĩũlũ wa ĩvinda yũkĩte nĩ wa wʼo, na o mĩtũkĩ ũkeanĩa. We ũkoona maũndũ asu mayĩanĩa ĩvinda yũkĩte? Nue waĩle kwĩtwʼĩĩa. Ngai nũkwenda andũ aingĩ ũndũ vatonyeka metanĩa ĩvinda yĩu, o na ala maũndũ moo mataendeee nesa.—1 Timotheo 2:3, 4.

Yesũ atanamba kũkwʼa nĩwaneenie na mũndũ ũmwe, ũla mwĩkalĩle wake ũtaĩ mũseo. Mũndũ ũsu aĩ mũthũku mũno, na nĩweesĩ kana aaĩlĩte kũawa. Ĩndĩ nĩwendie Yesũ amũkiakisye na aimũnenga wĩkwatyo. Yesũ eekie ata? Amwĩie: “Ũkeethĩwa vamwe nakwa Ũseonĩ.” (Luka 23:43) Ethĩwa Yesũ eenda mũndũ ũsu waĩ mũthũku eĩthĩwa vau—athayũũkwʼe na ainengwa mwanya wa kwĩkala tene na tene nthĩnĩ wa Valatiso, ũu wĩonanyʼa kana nũkwenda o naku wĩkwata ũathimo ũsu! O nake Ĩthe wake nũkwenda ũu! Ethĩwa nũkwenda wĩĩkala valatiso, ĩkĩa kĩthito wĩmanyĩsye ĩũlũ wa Ngai ũla waseũvisye mũũnda wa Eteni.

[Maelesyo ma Kwongeleela]

[Ĩsandũkũ/​Visa]

WATHANI ŨLA ŨKWATANĨTYE MBIVILIA

“Ngeekĩa ũmaitha katĩ wenyu we [nzoka] na mũndũ mũka, na katĩ wa ũsyao waku na ũsyao wake: akatumba mũtwe waku, naku ũkatumba kĩtiinyo kyake.”—Mwambĩlĩlyo 3:15.

Ũsu nĩwʼo wathani wa mbee Mbivilianĩ, ũla wathaniwe nĩ Ngai mũũndanĩ wa Eteni. Asu ana mawetetwe wathaninĩ ũsu: mũndũ mũka, ũsyao wake, nzoka, na ũsyao wayo naaũ? Na “ũmaitha” ũla wathaniwe weethĩiwe ata?

NZOKA

Satani, ũla nĩwe Ndevili.—Ũvuanyʼo 12:9.

MŨNDŨ MŨKA

Ũseũvyo wa Yeova wa syũmbe sya ĩtunĩ. (Akalatia 4:26, 27) Isaia nĩwawetie ĩũlũ wa “mũndũ mũka” ũsu, na athana kana ĩvinda yũkĩte akasyaa mbaĩ ya kĩ-veva.—Isaia 54:1; 66:8.

ŨSYAO WA NZOKA

Ala manyuvaa kwĩka kwenda kwa Satani.—Yoana 8:44.

ŨSYAO WA MŨNDŨ MŨKA

Yesũ Klĩsto, nĩ ũmwe katĩ wa syũmbe sya veva sya ĩtunĩ ila nĩsyo kĩlungu kya ũseũvyo wa Yeova kya ĩtunĩ. Angĩ matalĩtwe ta ũla “ũsyao” nĩ ana-a-asa ma kĩ-veva ma Klĩsto, ala makasumbĩka vamwe nake ĩtunĩ. Aklĩsto asu etĩkĩwʼa mauta nĩmo ĩla mbaĩ ya kĩ-veva, kana “Isilaeli ma Ngai.”—Akalatia 3:16, 29; 6:16; Mwambĩlĩlyo 22:18.

KŨTUMBA KĨTIINYO

Nĩ ũndũ waĩ woo kwa Masia ĩndĩ mathĩna mawʼo maĩ o ma kavinda. Ĩla Yesũ waĩ vaa ĩũlũ wa nthĩ Satani nĩwatumie oawa, ĩndĩ nĩwathayũũkiwʼe.

KŨTUMBWA MŨTWE

Ũsu ũkeethĩwa ne wasyo mũnene kwa Satani. Yesũ akamwananga vyũ Satani. O na Yesũ atambĩte kwĩka ũu, akavetanga ũthũku ũla waetiwe nĩ Satani, mũũndanĩ wa Eteni.—1 Yoana 3:8; Ũvuanyʼo 20:10.

Nĩ kenda ũmanye nesa ũndũ ũla mũnene wonanĩtwʼe Mbivilianĩ, sisya kavuku Biblia—Ina Ujumbe Gani? kala kaumĩthĩtwʼe nĩ Ngũsĩ sya Yeova.

[Visa]

Atamu na Eva nĩmakwatiwe nĩ maũndũ mathũku nũndũ wa naĩ ĩla meekie