Ngelekanyʼo Ĩũlũ wa Athũkũmi Mũũndanĩ wa Mĩsavivũ

Yesũ e Velea aĩ anatavya ethukĩĩsya make kana “aingĩ ala me mbee makeethĩwa ĩtina, na ala me ĩtina makeethĩwa me mbee.” (Mathayo 19:30) Aikindĩlĩĩla ndeto isu nĩwanenganie ngelekanyʼo ĩũlũ wa athũkũmi mũũndanĩ wa mĩsavivũ.

Aisye: “Ũsumbĩ wa ĩtu ũilye ta mwene nyũmba ũla waendie kwakya tene nĩ kana akamanthe athũkũmi ma kũthũkũma mũũndanĩ wake wa mĩsavivũ. Ĩtina wa kwĩtĩkĩlana na athũkũmi asu kana emaĩva ndinalĩ ĩmwe kwa mũthenya, nĩwamatũmie mũũndanĩ wake wa mĩsavivũ. Na aumaala ĩngĩ ta saa itatũ na eethĩa angĩ maũngamĩte sokonĩ mate na wĩa; na asu amea, ‘O nenyu endai mũũndanĩ wakwa wa mĩsavivũ na nĩngũmũnenga kĩla kyaĩle.’ Na mathi. Na aumaala ĩngĩ ta saa sita na ta saa kenda na eeka oou. Na mũthya, ta saa kũmi na ũmwe, aumaala na eethĩa angĩ maũngamĩte o vandũ na amakũlya, ‘Nĩkĩ mũũngamie vaa mũthenya wʼonthe mũte na wĩa?’ Na mamwĩa, ‘Nũndũ vaiĩ mũndũ ũnesa kũtũandĩka.’ Nake amea, ‘Endai mũũndanĩ wakwa wa mĩsavivũ.’”—Mathayo 20:1-7.

Andũ ala mamwĩthukĩĩsye Yesũ nĩmatonya kwĩthĩwa masũanĩie ĩũlũ wa Yeova Ngai yĩla meewie aweta ĩũlũ wa “Ũsumbĩ wa ĩtu” na “mwene nyũmba.” Maandĩko nĩmamũwetete Yeova kwĩthĩwa e mwene wa mũũnda wa mĩsavivũ, ũla woonanasya mbaĩ ya Isilaeli. (Savuli 80:8, 9; Isaia 5:3, 4) Ala maĩ ũtianĩonĩ wa Mĩao maelekanĩtwʼe na athũkũmi mũũndanĩ wa mĩsavivũ. Ĩndĩ Yesũ ndaneeneaa andũ ma ĩvinda yĩu ĩvĩtu. Ngelekanyʼonĩ ĩsu aneeneaa maũndũ maendeee ĩvindanĩ yake.

Atongoi ma ndĩni, ta Avalisi ala maĩ manatata Yesũ na ũndũ ũkonetye kũthasya mũtwaano, nĩmaendeee kwĩkĩa kĩthito kingĩ maimũthũkũma Ngai. Mathũkũmaa o ta athũkũmi ala mathũkũmaa mũthenya wʼonthe na maiĩvwa mũsaala wa ndinalĩ ĩmwe kwondũ wa wĩa wa mũthenya mũima.

Athembi na atongoi angĩ ma ndĩni moonaa Ayuti ala angĩ mateũmũthũkũma Ngai na kĩthito tamo, na kwoou mamonaa ta athũkũmi mathũkũmaa masaa manini kwa mũthenya mũũndanĩ wa mĩsavivũ wa Ngai. Ngelekanyʼonĩ ya Yesũ, Ayuti asu nĩmo aũme ala maandĩkiwe “ta saa itatũ” kana masaa angĩ mũthenyanĩ ũsu. Kwa ngelekanyʼo, ta ala maandĩkiwe saa sita, saa kenda, na saa kũmi na ũmwe.

Aũme na aka ala mamũatĩĩaa Yesũ moonekaa ta “andũ aumanĩe.” (Yoana 7:49) Kwa myaka mingĩ mathũkũmaa wĩa wa kũtea makũyũ kana o mawĩa angĩ. Na ĩndĩ mwambĩĩonĩ wa mwaka wa 29 ĩtina wa Klĩsto, “mwene mũũnda wa mĩsavivũ” nĩwatũmie Yesũ akete andũ asu ma kĩlasi kya nthĩ mamũthũkũme Ngai ta amanyĩwʼa ma Klĩsto. Asu nĩmo ala Yesũ weetie ma “mũthya,” ala mookie mũũndanĩ wa mĩsavivũ saa kũmi na ũmwe.

Yesũ aminũkĩlĩĩilye ngelekanyʼo ĩsu kwa kũweta ũndũ kweethĩiwe mũthenya wa wĩa wathela. Aisye atĩĩ: “Yĩla kwavikie wĩoo, mwene mũũnda wa mĩsavivũ amwĩa mũndũ ũla waũngamĩe athũkũmi, ‘Ĩta athũkũmi ũmaĩve ndĩvi yoo, na ũyambĩĩa na ũla wa mũthya na ũiminĩĩa na ũla wa mbee.’ Yĩla ala ma saa kũmi na ũmwe mookie, kĩla ũmwe anengiwe ndinalĩ ĩmwe. Yĩla ala ma mbee mookie, moonaa ta meũnengwa mbingĩ, ĩndĩ o namo maĩvwa ndinalĩ ĩmwe. Yĩla manengiwe, nĩmambĩĩe kũnyungunyĩĩsya mwene nyũmba na masya, ‘Aa ma mũthya mathũkũma ĩsaa o yĩmwe na wamaĩva o ũndũ ũmwe naitũ ala tũthũkũmie mũthenya mũima tũvĩte nĩ syũa!’ Ĩndĩ asũngĩa ũmwe woo, amwĩa, ‘Mũnyanyawa, ndinakwĩka naĩ. Twĩtĩkĩlanile ndinalĩ ĩmwe, kana ti wʼo? Osa kĩla kyaku na ũithi. Nĩenda kũnenga ũũ wa mũthya o ũndũ ũmwe naku. Ndi na ũthasyo wa kwĩkana na syĩndũ syakwa ũndũ ngwenda? Kana itho yaku yĩ na kĩwĩu nũndũ nyie nĩ mũseo?’ O ta ũu, ala ma mũthya makeethĩwa me ma mbee, na ala ma mbee makeethĩwa me ma mũthya.”—Mathayo 20:8-16.

Amanyĩwʼa nĩmatonya kwĩthĩwa masengʼiwʼe nĩ ndeto isu Yesũ waminĩie ngelekanyʼo yake nasyo. Ayuti ala maĩ atongoi ma ndĩni na moonaa tamo ma “mbee,” mesaa kwĩthĩwa nemo ma “mũthya” ata? Namo amanyĩwʼa ma Yesũ mesaa kwĩthĩwa me ma “mbee” ata?

Amanyĩwʼa ma Yesũ ala monekaa nĩ Avalisi na andũ angĩ me ma “mũthya” nĩmo mesaa kũtwʼĩka ma “mbee” na maikwata ĩtuvi yoo yonthe. Yĩla Yesũ wakwie, Ngai nĩwaekanie na mbaĩ ya Isilaeli na anyuva mbaĩ nzaũ, nayo nĩ “Isilaeli ma Ngai.” (Akalatia 6:16; Mathayo 23:38) Mbaĩ ĩsu nĩyo Yoana Mũvatisi wawetaa yĩla waneeneaa kũvatiswa na veva mũtheu. Andũ ala meethĩĩtwe me ma “mũthya” nĩmo mesaa kwĩthĩwa me ma “mbee” kũkwata ũvatiso ũsu na mainengwa kĩanda kya kwĩthĩwa me ngũsĩ sya Yesũ “kũvika itulu sya nthĩ.” (Meko ma Atũmwa 1:5, 8; Mathayo 3:11) Amanyĩwʼa o maendeee kũsũanĩa ũndũ maũndũ mesaa kũvĩndũka o tondũ Yesũ waeleisye, nĩmatonya kwĩthĩwa mamanyie kana ũndũ ũsu ndwesaa kũmatanĩthya atongoi ma ndĩni ala mesaa kwĩthĩwa me ma “mũthya.”