Mũĩthi Mũseo na Itũũ sya Malondu

Yesũ aendeee kũmanyĩsya nthĩ ya Yutia, nĩwanenganie ngelekanyʼo ethukĩĩsya make maĩ matonya kũelewa mĩtũkĩ. Ngelekanyʼo ĩsu yaĩ ya malondu na itũũ sya malondu. Yĩla Ayuti meewie ngelekanyʼo ĩsu ya Yesũ, nĩmatonya kwĩthĩwa malilikanile ndeto sya Ndaviti, ũla waisye atĩĩ: “Yeova nĩwe mũithi wakwa; ndikaĩwa nĩ kĩndũ. Nũndindiasya isesinĩ syĩ nyeki ya vuvĩ.” (Savuli 23:1, 2) Nthĩnĩ wa savuli ĩngĩ, Ndaviti eeie mbaĩ ya Isilaeli atĩĩ: “Tũmũtulĩlyei ndu Yeova Mũmbi waitũ; nũndũ nĩwe Ngai waitũ, na ithyĩ twĩ andũ ma ĩĩthya yake.” (Savuli 95:6, 7) Vate nzika, ndeto isu syĩonanyʼa kana Aisilaeli ala maĩ ungu wa Mĩao maelekanawʼa na ndĩthya ya malondu.

Kwa nzĩa ya ngelekanyʼo, “malondu” asu maĩ “kĩtũũnĩ kya malondu” nũndũ masyaĩwe ungu wa Mĩao ya Mose. Mĩao ya Mose yeethĩawa ta wiio nũndũ nĩyasũvĩaa Aisilaeli maikavukwʼe nĩ maũndũ ala meekawa nĩ andũ ala mataĩ ungu wayo. Ĩndĩ ve Aisilaeli amwe matũmĩaa ĩĩthya ya Ngai naĩ. Ũndũ ũsu nĩwʼo watumie Yesũ asya atĩĩ: “Nĩmũtavya wʼo ki kana, ũla ũlikaa kĩtũũnĩ kya malondu esĩle kũndũ kũngĩ vandũ va kwĩsĩla mũomonĩ, ũsu nĩ kĩngʼei na mũvutani. Ĩndĩ ũla ũlikĩlaa mũomonĩ nĩwe mũĩthi wa malondu.”—Yoana 10:1, 2.

Nĩvatonyeka andũ ala mamwĩthukĩĩsye Yesũ makethĩwa malilikanile ĩũlũ wa andũ meetusaa kana nĩmo Masia, kana Klĩsto. Andũ asu mailyĩ ta ingʼei na avutani na kwoou Aisilaeli mayaaĩle kũmaatĩĩa nũndũ mayaĩ matethya. Vandũ va ũu, maaĩle kũatĩĩa “mũĩthi wa malondu,” ũla Yesũ waisye ũũ ĩũlũ wake:

“Mũsũvĩi wa mũomonĩ nũvingũĩaa ũsu, na malondu nĩmethukĩĩasya wasya wake. Nĩwĩtaa kĩla ĩlondu na ĩsyĩtwa yayo, na aimatongoesya maumaale. Amina kumaalya ala make, nũendaa mbee wamo, namo maimũatĩĩa, nũndũ nĩmesĩ wasya wake. Mayĩsa kũatĩĩa mũndũ matamwĩsĩ ĩndĩ masembaa mamũkĩĩte nũndũ mayĩsĩ wasya wa aeni.”—Yoana 10:3-5.

Yoana Mũvatisi aĩ ta mũsũvĩi wa mũomonĩ yĩla waeleisye andũ nesa kana Yesũ nĩwe waĩ aatĩĩwe nĩ malondu ala maĩ ungu wa Mĩao. O na ve malondu amwe kuma Kalilii na kĩsionĩ kĩu Yesũ waĩ kya Yutia mamanyie wasya wake. Yesũ aĩ ‘amatongoesye’ mathi va? Na malondu asu mesaa kũtetheka ata mamũatĩĩa? Noĩthwa andũ amwe ala meewie ngelekanyʼo ĩsu ya Yesũ masengʼie nũndũ “mayaaelewa kĩla wamatavasya.”—Yoana 10:6.

Yesũ amaeleisye amea atĩĩ: “Nĩmũtavya wʼo ki kana nyie ninyie mũomo wa malondu. Onthe ala mookie makyasya nĩmo nyie nĩ ingʼei na avutani, na malondu mayaamethukĩĩsya. Nyie ninyie mũomo; na mũndũ o na wĩva ũla ũlikĩlaa vala nĩĩ akatangĩĩwa, na akalika nthĩnĩ na ayumaala na akakwata ũĩthyo.”—Yoana 10:7-9.

Veonekana nesa kana Yesũ akwetye kũelesya ũndũ ũngĩ mweũ. Ala mamwĩthukĩĩsye nĩmeesĩ kana tiwe waĩ mũomo wa ũtianĩo wa Mĩao, ũla weethĩĩtwe vo kwa myaka maana maingĩ. Kwoou no nginya Yesũ ethĩwe aasya kana malondu ala ‘ũkũtongoesya’ maĩ malike kĩtũũnĩ kĩngĩ kya malondu. Malondu asu mesaa kũkwata moathimo meva?

Yesũ aendeeie kũelesya kĩanda kyake kwa kwasya atĩĩ: “Nyie nookie nĩ kana methĩwe na thayũ na mayĩthĩwa nawʼo kwa wingĩ. Nyie ninyie mũĩthi ũla mũseo, na mũĩthi mũseo nĩwumasya thayũ wake kwondũ wa malondu.” (Yoana 10:10, 11) Mbeenĩ, Yesũ aĩ aneekĩa vinya amanyĩwʼa make kwa kũmea: “Mũikethĩwe na wia, ĩĩthya ĩnini, nũndũ Ĩthe wenyu nĩwendeeiwʼe nĩ kũmũnenga Ũsumbĩ.” (Luka 12:32) Vate nzika, ala me kĩkundinĩ kya “ĩĩthya ĩnini” nĩmo Yesũ ũkatongoesya malike kĩtũũnĩ kyeũ kya malondu nĩ kana “methĩwe na thayũ na mayĩthĩwa nawʼo kwa wingĩ.” Ũu wĩonanyʼa kana mũndũ nũathimĩkaa mũno e kĩkundinĩ kĩu!

Yesũ ndaaekela momanyĩsyo make vau ĩũlũ wa malondu na itũũ. Aendeeie kũtavya ethukĩĩsya make atĩĩ: “Nĩ na malondu angĩ mate ma kĩtũũ kĩĩ, asu o namo ngamaete na makethukĩĩsya wasya wakwa, na makeethĩwa ĩĩthya yĩmwe yĩ na mũĩthi ũmwe.” (Yoana 10:16) Ala Yesũ weetaa “malondu angĩ” ti ma “kĩtũũ kĩĩ.” Nũndũ wa ũu, no nginya methĩwe me ma kĩtũũ kĩngĩ kĩ kĩvathũkanyʼo na kĩla kya “ĩĩthya ĩnini” yĩla yĩkatiĩwa Ũsumbĩ. Ala me itũũnĩ isu syelĩ makeethĩwa na mawĩkalo me kĩvathũkanyʼo. O na ũu wĩ o vo, malondu ma itũũ isu syelĩ makakwata moathimo kumana na kĩla Yesũ waĩ eanĩsye. Aielesya ũndũ ũsu Yesũ aisye atĩĩ: “Kĩu nĩkyo kĩtumi Asa ũmbendete, nũndũ nĩngumya thayũ wakwa.”—Yoana 10:17.

Yesũ amina kũneena, andũ aingĩ ala maĩ ĩkomanonĩ maisye: “E na ndaimoni na e na mũtwe mũthũku.” Ĩndĩ ve angĩ ĩkomanonĩ yĩu moonanisye kana nĩmamwĩthukĩĩsye Yesũ nesa na nĩmendaa kũatĩĩa Mũĩthi Mũseo. Maisye atĩĩ: “Ndeto ii iyĩsa kũneenwa nĩ mũndũ wĩ na ndaimoni. Ndaimoni ndĩsa kũsalukya metho ma ilalinda, kana no yĩke ũu?” (Yoana 10:20, 21) Ndeto isu syaneeniwe nĩ andũ asu syĩonanyʼa kana mawetaa ĩvinda yĩla Yesũ wavoisye mũndũũme wasyaĩtwe e kĩlalinda.