Kwĩthĩwa na Mũsyĩ Wĩna Ũtanu

1. Nĩ kyaũ kĩtonya kũtuma mũsyĩ wĩthĩwa na ũtanu?

YEOVA NGAI endaa mũsyĩ waku wĩthĩwe na ũtanu. Ngai nĩwonanĩtye nthĩnĩ wa Ndeto yake Mbivilia maũndũ ala kĩla ũmwe nthĩnĩ wa mũsyĩ waĩle kwĩka. Yĩla kĩla ũmwe nthĩnĩ wa mũsyĩ weeka kĩla kyaĩle kwĩanana na Mbivilia, kwĩthĩawa na ũtanu. Yesũ aisye: “Nĩ aathime mbee, ala mewʼaa ndeto ya Ngai, makĩmĩkwata!”​—⁠Luka 11:⁠28.

2. Ũtanu wa mũsyĩ wumanaa na kũmanya kyaũ?

² Ũtanu wa mũsyĩ wumanaa na kũmanya kana mwambĩlĩĩlya wa mũsyĩ nĩ Yeova, ũla Yesũ wamwĩtie “Asa waitũ.” (Mathayo 6:⁠9) Kĩla mũsyĩ kũũ nthĩ wĩ kwʼo nũndũ wa Asa waitũ wa ĩtunĩ nake nĩwĩsĩ vyũ kĩla kĩtonya kũtuma mĩsyĩ yĩthĩwa na ũtanu. Kwoou, Mbivilia ĩmanyĩasya ata ĩũlũ wa maũndũ ala kĩla ũmwe nthĩnĩ wa mũsyĩ waĩle kwĩka?

NGAI NĨWE MWAMBĨLĨĨLYA WA MŨSYĨ

3. Mbivilia yĩeleetye ata ĩũlũ wa mwambĩlĩĩlyo wa mũsyĩ, na twĩsĩ ata ũu ĩwetete nĩ wʼo?

³ Yĩla Yeova woombie andũ ma mbee, Atamu na Eva, nĩwamakwatanisye matwʼĩka mũndũ na mũka. Amaiie valatisonĩ mbanake kũũ nthĩ, mũũndanĩ wa Eteni, na amea masyaane. Yeova ameie, “Ongelekai, mwingĩve, musũsye nthĩ.” (Mwambĩlĩlyo 1:​26-28; 2:​18, 21-24) Ũsu ti wano, nũndũ Yesũ nĩwoonanisye kana ũndũ ĩvuku ya Mwambĩlĩlyo yĩwetete ĩũlũ wa mwambĩlĩlyo wa mũsyĩ nĩ ũndũ wa wʼo. (Mathayo 19:​4, 5) O na kau nĩtũkwatawa nĩ mathĩna maingĩ na maũndũ mayĩilyĩ ũndũ Ngai wendaa methĩwe mailyĩ, eka twone nĩkĩ nĩ ũndũ ũtonyeka kwĩthĩwa na ũtanu nthĩnĩ wa mũsyĩ.

4. (a) Kĩla ũmwe atonya kũtetheesya mũsyĩ wĩthĩwe na ũtanu ata? (b) Nĩkĩ kwĩmanyĩsya ĩũlũ wa Yesũ nĩ kwa vata mũno nĩ kana mũsyĩ wĩthĩwe na ũtanu?

⁴ Kĩla ũmwe nthĩnĩ wa mũsyĩ nũtonya kũtetheesya mũsyĩ wĩthĩwe na ũtanu kwa kwĩyĩelekanyʼa na Ngai nthĩnĩ wa kwonanyʼa wendo. (Aeveso 5:​1, 2) Tũtonya kwĩelekanyʼa ata na Ngai tũtatonya kũmwona? Nĩtũtonya kũmanya meko ma Yeova nũndũ nĩwatũmie Mũsyawa wake ũla wĩ mbee ooka kũũ nthĩ. (Yoana 1:​14, 18) Yĩla Yesũ Klĩsto waĩ kũũ nthĩ, eeyĩelekanilye na Asa wake nesa weethĩa kũmwona na kũmwĩthukĩĩsya no ũndũ ũmwe na kũmwona Yeova na kũmwĩthukĩĩsya. (Yoana 14:⁠9) Kwoou, kwa kwĩmanyĩsya ĩũlũ wa wendo ũla Yesũ woonanisye na kũatĩĩa ngelekanyʼo yake, kĩla ũmwe nũtonya kũtetheesya mũsyĩ wĩthĩwe na ũtanu.

NGELEKANYʼO KWA AŨME MATWAANĨTE

5, 6. (a) Aũme ala matwaanĩte matonya kwĩmanyĩsya kyaũ kumana na ũndũ Yesũ wekalanasya na amanyĩwʼa make? (b) Nĩ kyaũ mũndũ waĩle kwĩka nĩ kana aekewe naĩ?

⁵ Mbivilia yaasya aũme maĩle kwĩkalanyʼa na iveti syoo o ũndũ ũmwe na ũndũ Yesũ wekalanasya na amanyĩwʼa make. Sũanĩa mwolooto ũũ wa Mbivilia: ‘Aũme, endai iveti syenyu, o ũndũ Klĩsto wendie ikanisa, na enengane mwene kwondũ wayo. O ta ũu aũme namo nĩmaĩlwe nĩkũsyenda iveti syoo o ũndũ mendete mĩĩ yoo ene. Ũla wendaa kĩveti kyake eyendaa mwene, nũndũ vai mũndũ waamena mwĩĩ wake ona ĩndĩĩ; ĩndĩ nĩwũnengae lĩu na kũũsũvĩa, o tondũ Klĩsto ũyĩsũvĩaa ikanisa.’​—⁠Aeveso 5:​23, 25-​29.

⁶ Wendo wa Yesũ kwa amanyĩwʼa make nĩ ngelekanyʼo nzeo vyũ kwa aũme ala matwaanĩte. Yesũ “amendie kũvika mũminũkĩlyo,” aumya thayũ wake ta nthembo nũndũ woo, o na kau mayaĩ eanĩu. (Yoana 13:1; 15:13) O ta ũu, aũme manengetwe ũtao ũũ: ‘Endai iveti syenyu, na mũikasyĩwʼĩe woo.’ (Akolosai 3:19) Nĩ kyaũ kĩtonya kũtetheesya mũndũũme kũatĩĩa ũtao ta ũsu, mũno mũno ethĩwa kĩveti kyake mavinda angĩ nĩkĩkaa maũndũ mate ma ũĩ? Nĩwaĩle kũlilikana o nake no ũvĩtasya na aisũanĩa ũndũ waĩle kwĩka nĩ kana Ngai amũekee. Ũu nĩ kwasya ata? Nĩ kwasya kana aĩlĩte kũekea ala mamũvĩtĩasya, ala nĩ vamwe na kĩveti kyake. O nakyo kĩveti nĩkyaĩle kwĩka o ũu. (Mathayo 6:​12, 14, 15) Nĩwamanya nĩkĩ mũtwaano mwaĩlu nĩ ngwatanĩo ya mũndũũme na kĩveti mendete kũekeanĩa?

7. Yesũ asũanĩaa mũno ĩũlũ wa aaũ, na kwa kwĩka ũu aiĩie aũme ala matwaanĩte ngelekanyʼo myaũ?

⁷ Aũme ala matwaanĩte nĩmaĩle kũmanya kana mavinda onthe Yesũ nĩwasũanĩaa mũno ĩũlũ wa amanyĩwʼa make. Nĩwasũanĩaa ĩũlũ wa maũndũ ala matatonya na ĩũlũ wa mavata moo. Kwa ngelekanyʼo, ĩvinda yĩmwe maĩ anou, Yesũ ameie: “Ũkai inywʼĩ mwĩ inywʼoka vandũ vate andũ, mũthũmũe vanini.” (Maliko 6:30-​32) Aũme o namo nĩmaĩle kũsũanĩa mũno ĩũlũ wa iveti syoo. Mbivilia yonanasya kana iveti nĩ “mũio ũte na vinya” ũla aũme meĩaĩwe maũnenge “ndaĩa.” Nĩkĩ? Nũndũ aũme na iveti mena ũtiĩwa o ũmwe ũla nĩ “mumo wa thayũ.” (1 Vetelo 3:⁠7) Aũme maĩle kũmanya kana ũĩkĩĩku wa mũndũ kwa Ngai nĩwʼo ũtumaa Ngai amwenda, ĩndĩ ti kwĩthĩwa we nĩ mũndũũme kana nĩ mũndũ mũka.​—⁠Savuli 101:⁠6.

8. (a) Mũndũ ũla “wendaa kĩveti kyake eyendaa mwene” ata? (b) Nĩ kyaũ kyonanawʼa nĩ mũndũ na kĩveti kyake kwĩthĩwa me “mwĩĩ ũmwe”?

⁸ Mbivilia yaasya mũndũ “ũla wendaa kĩveti kyake eyendaa mwene.” Kĩtumi nũndũ Yesũ aisye mũndũũme na mũndũ mũka mamina kũtwaana methĩawa ‘ti elĩ ĩngĩ, ĩndĩ nĩ mwĩĩ ũmwe.’ (Mathayo 19:⁠6) Kwoou mũndũ ũtwaanĩte kana mũtwae ndaĩle kũkoma na mũndũ ũngĩ ũte mũka kana mũũme. (Nthimo 5:​15-21; Aevelania 13:⁠4) Makeeka ũu ethĩwa kĩla ũmwe akeethĩwa aithĩnĩkĩa mavata ma ũla ũngĩ. (1 Akolintho 7:​3-5) Nĩ ũndũ wa vata kũlilikana ndeto ii: ‘Vai mũndũ waamena mwĩĩ wake ona ĩndĩĩ; ĩndĩ nĩwũnengae lĩu na kũũsũvĩa.’ Aũme nĩmaĩle kwenda iveti syoo o ũndũ meyendete, maililikana kana Yesũ Klĩsto ũla nĩwe mũtwe woo, nĩwendaa kũmanya ũndũ meĩka.​—⁠Aeveso 5:29; 1 Akolintho⁠11:⁠3.

9. Nĩ ndaĩa yĩva ya Yesũ ĩwetetwe nthĩnĩ wa Avilivi 1:​8, na nĩkĩ aũme nĩmaĩle kwonyʼa iveti syoo ndaĩa ĩsu?

⁹ Mũtũmwa Vaulo nĩwawetie “matei mololo ma Klĩsto Yesũ.” (Avilivi 1:⁠8) Matei mololo ma Yesũ nĩ ndaĩa yĩkĩaa vinya, na nĩyendeeisye aka ala maĩ amanyĩwʼa make. (Yoana 20:​1, 11-13, 16) O nasyo iveti nĩsyendaa aũme masyo masyonyʼe matei mololo.

NGELEKANYʼO KWA IVETI

10. Yesũ onetye iveti ngelekanyʼo ata?

¹⁰ Mũsyĩ nĩ ta ngwatanĩo na nĩ kana ũendee nesa, nĩwendaa mũũngamĩi. O na Yesũ nĩwĩnyivĩasya Ngai, ũla nĩwe Mũtwe wake. “Mũtwe wa Klĩsto nĩ Ngai,” o ũndũ “mũtwe wa mũndũ mũka nĩ mũũme.” (1 Akolintho 11:⁠3) Nĩtwaĩle kũatĩĩa ngelekanyʼo nzeo ya Yesũ ya ũndũ we weenyivĩisye Ngai, nũndũ kĩla ũmwe witũ e na ũla waĩle kwĩnyivĩsya.

11. Kĩveti kyaĩle kwĩthĩwa na mawoni maũ ĩũlũ wa mũũme, na ũu ũtonya kũete ũseo mwaũ?

¹¹ Aũme ti andũ eanĩu kwoou mo nĩmekaa mavĩtyo, na mavinda maingĩ nĩmatonya kũemwa nĩkũũngamĩa mĩsyĩ yoo ũndũ vaĩle. Kwoou, kĩveti kyaĩle kwĩka ata? Kĩyaĩle kũvũthya ũndũ mũũme wakyo ũkwĩka maũndũ kana kũtata kũtwʼĩka mũtwe wa mũsyĩ. Kĩveti nĩkyaĩle kũlilikana kana, wĩnyivyo na ũuu nĩ ndaĩa sya vata mũno methonĩ ma Ngai. (1 Vetelo 3:⁠4) Kyeethĩwa na ngoo yĩilyĩ ũu, kĩkeethĩa ti ũndũ wĩ vinya kwonanyʼa wĩnyivyo ũla Ngai wendete, o na ethĩwa maũndũ nĩ momũ. Mbivilia yaĩtye: “Kĩveti nĩkĩmũkĩe [“kĩmũnenge ndaĩa nene,” NW] mũũme.” (Aeveso 5:33) Nata ĩndĩ ethĩwa mũũme ndetĩkĩlaa Klĩsto ta mũtwe wake? Mbivilia yĩĩte iveti: ‘Ĩnyivĩsyei aũme menyu; nĩ kana ethĩwa ve amwe mate ewi ma ĩla ndeto, matonye kwonwʼa nĩ mwĩkalĩle wa iveti syoo vate ĩla ndeto; makyona mwĩkalĩle wenyu mũtheu wĩ na wʼĩa [“ndaĩa nene,”“NW”].’​—⁠1 Vetelo 3:​1, 2.

12. Nĩkĩ ti ĩvĩtyo kĩveti kumya mawoni kwa ndaĩa?

¹² Kĩveti kĩyĩthĩawa kĩyonanyʼa kĩvũthya ethĩwa kwa kũtũmĩa ũĩ nĩkyaumya woni wĩ kĩvathũkanyʼo na wa mũũme, o na ethĩwa mũũme nĩ mwĩtĩkĩli kana ti mwĩtĩkĩli. Woni wakyo nũtonya kwĩthĩwa waĩle, na mũũme awĩthukĩĩsya, mũsyĩ nũtonya kũtetheka. O na kau Avalaamu ndaaĩtĩkĩlana na Sala kĩveti kyake yĩla kyaumisye woni waĩ ũtonya kũmina thĩna mũna mũsyĩnĩ woo, Ngai amwĩie: ‘Ĩthukĩĩsye wasya wake.’ (Mwambĩlĩlyo 21:​9-12) Ĩndĩ yĩla mũndũũme waumya ũtwʼi wa mũthya ũte kũleana na mĩao ya Ngai, kĩveti kyake kyonanasya wĩnyivyo kwa kwĩtĩkĩlana nawʼo.​—⁠Meko ma Atũmwa 5:29; Aeveso 5:⁠24.

13. (a) Ĩandĩko ya Tito 2:​4, 5 yĩtavasya iveti syĩke ata? (b) Mbivilia yaĩtye ata ĩũlũ wa kũtaanĩsya na kũthasya mũtwaano?

¹³ Kwa kwĩka maũndũ ala kyaĩle kwĩka, kĩveti nĩkĩtonya kũsũvĩa mũsyĩ. Kwa ngelekanyʼo, Mbivilia yaĩtye iveti nĩsyaĩle ‘kwenda aũme moo, na kũsyenda syana syoo, kwĩthĩwa na kĩlĩko, ite na wathe, atethya ma wĩa mĩsyĩ kwoo, kwĩka angĩ nesa, na kwĩnyivya kwa aũme moo ene.’ (Tito 2:​4, 5) Kĩveti kĩla kĩkaa ũu nĩkyendawa na kũnengwa ndaĩa ĩvinda yonthe nĩ andũ ma mũsyĩ wakyo. (Nthimo 31:​10, 28) Nũndũ andũ ala matwaanĩte ti eanĩu, mavinda amwe maũndũ amwe nĩmatonya kũtuma andũ mataanĩsya kana makathasya mũtwaano woo. Mbivilia yonanasya kana kwĩ maũndũ amwe matonya kũtuma andũ mataanĩsya. Ĩndĩ kũtaanĩsya ti o ũndũ waĩle kwoswa kwa ũvũthũ, nũndũ Mbivilia nĩyumĩtye ũkanyʼo ũũ: “Mũndũ mũka ndakamũlee mũũme; . . . na mũũme ndakamũlee mũka wake.” (1 Akolintho 7:​10, 11) Na kwosana na Mbivilia, no ũlaalai wʼoka ũtonya kũtuma andũ matwaanĩte mathasya mũtwaano woo.​—⁠Mathayo 19:⁠9.

NGELEKANYʼO NZEO VYŨ KWA ASYAI

14. Yesũ ekalaa na syana ata, na syana syendaa kyaũ kuma kwĩ asyai?

¹⁴ Yesũ atiĩie asyai ngelekanyʼo nzeo kwĩanana na ũndũ wekalaa na syana. Yĩla andũ mendie kũsiĩĩa syana iikamũthengee, Yesũ aisye: “Iekei syana nini syũke kwakwa; mũikaivate.” Mbivilia yaĩtye kana Yesũ ‘aivĩtĩĩisye moko make, na aiathima, akilĩĩla moko ĩũlũ wasyo.’ (Maliko 10:​13-16) O tondũ Yesũ woosie ĩvinda ya kwĩthĩwa vamwe na syana, tyo twaĩle kwĩka o ũu? Syana syendaa wĩthĩwe na ĩvinda yingĩ vamwe nasyo. Nĩwaĩle kwosa mwanya ũimanyĩsye, nũndũ ũu nĩwʼo Yeova wĩyĩaĩe asyai meke.​—⁠Kũtungĩlĩlwa Kwa Mĩao 6:​4-9.

15. Asyai matonya kwĩka ata nĩ kana masũvĩe syana kumana na mĩisyo?

¹⁵ O ũndũ nthĩ ĩno ĩendee kũthũka, asyai nĩmaĩle kũsũvĩa syana kumana na andũ ala athũku matonya kũsietee mũisyo, ta kũikwata na kũkoma nasyo. Sũanĩa ũndũ Yesũ wasũvĩaa amanyĩwʼa make, ala wametie kwa wendo “syana nini.” Yĩla wakwatiwe nĩ kana oawe, Yesũ nĩwamavonokisye kumana na mũisyo. (Yoana 13:33; 18:​7-9) Asyai nĩmaĩle kwĩthĩwa me metho kwona nzĩa sya Ndevili sya kũlikya syana syoo mũisyonĩ. Nĩmaĩle kũitavya syĩthĩwe syĩtũũĩe.a (1 Vetelo 5:⁠8) Ĩvindanĩ yĩĩ syana nĩsyĩthĩĩtwe syĩ mũisyonĩ mũnene kĩmwĩĩ, kĩĩveva, na kĩmwĩkalĩle.

16. Asyai matonya kwĩmanyĩsya kyaũ kumana na ũndũ Yesũ weekie yĩla vaumĩlile thĩna katĩ wa amanyĩwʼa make?

¹⁶ Ũtukũ wa mũthya nĩ kana Yesũ akwʼe, amanyĩwʼa nĩmeethĩiwe na ngananĩo ĩũlũ wa nũũ ũla mũnene katĩ woo. Yesũ ndaathilĩka nũndũ wamo, ĩndĩ kwa wendo nĩwaendeeie kũmatetheesya kwa ndeto na kwa kũmonyʼa ngelekanyʼo. (Luka 22:​24-27; Yoana 13:​3-8) Ethĩwa we wĩ mũsyai, nũtonya kũatĩĩa ngelekanyʼo ya Yesũ yĩla ũũkanyʼa syana syaku? Kwa wʼo syana nĩsyendaa ũkanyʼo, ĩndĩ waĩlĩte kwĩthĩwa ‘ũthimĩtwe,’ na vate ũthilĩku. Ndwaĩle kũneena ũteũsũanĩa “ta kũtonyanga kwa ũvyũ.” (Yelemia 30:11; Nthimo 12:18) Ũkanyʼo waĩle kumwʼa kwa nzĩa yaĩle nĩ kana o na ĩvinda yũkĩte kana kaku kakona kana ũkanyʼo ũsu nĩwaaĩle.​—⁠Aeveso 6:4; Aevelania 12:​9-11.

NGELEKANYʼO KWA SYANA

17. Yesũ aiie ata ngelekanyʼo nzeo vyũ kwa syana?

¹⁷ Syana nitonya kwĩmanyĩsya kumana na Yesũ? Ĩĩ, nitonya! Kwĩsĩla ngelekanyʼo yake mwene, Yesũ nĩwoonanisye ũndũ syana syaĩle kwĩwʼa asyai. Yesũ aisye: “Ũndũ Asa wamanyĩisye, nĩwʼo nĩnenaa.” Na asyoka asya: “Mavinda onthe nĩkaa maũndũ ala mamwendeeasya.” (Yoana 8:​28, 29) Yesũ aĩ mwĩwi kwa Ĩthe wake wa ĩtunĩ, na Mbivilia yĩĩte syana imewʼe asyai. (Aeveso 6:​1-3) O na kau Yesũ e mũnini aĩ mwĩanĩu, aĩ mwĩwi kwa Yosevu na Meli, o na kau mayaĩ eanĩu. Ũu nĩwatumie kwĩthĩwa ũtanu kwa kĩla ũmwe mũsyĩ kwa Yesũ!​—⁠Luka 2:​4, 5, 51, 52.

18. Nĩkĩ Yesũ ĩvinda yonthe waĩ mwĩwi kwa Ngai, na nũũ ũtanaa yĩla syana syeethĩwa syĩ mbĩwi kwa asyai?

¹⁸ Syana nitonya kwĩmanyĩsya maũndũ angĩ kumana na Yesũ matuma itanĩthya asyai masyo? Mavinda angĩ syana nitonya kũsũanĩa kana kũmewʼa asyai nĩ ũndũ wĩ vinya, ĩndĩ Ngai eenda syana imewʼe asyai. (Nthimo 1:8; 6:20) Yesũ aĩ mwĩwi kwa Ngai, o na e matatwanĩ manene. Ĩvinda yĩmwe yĩla Ngai wendie Yesũ eke ũndũ wĩ vinya mũno, Yesũ aisye: “Mbathũkĩsya kĩkombe kĩĩ [kana ũndũ mũna wendekaa].” Yesũ nĩweekie ũndũ Ngai wendaa, nũndũ nĩweesĩ kana Ĩthe wake nĩwĩsĩ ũndũ wendaa kwĩanĩsya kwenda kwake. (Luka 22:42) Syana syeethĩwa syĩ mbĩwi ikatanĩthya asyai na iitanĩthya Ngai.b​—⁠Nthimo 23:​22-25.

19. (a) Satani atataa syana ata? (b) Nĩ kyaũ kĩtonya kwĩthĩwa kwa asyai nũndũ wa mwĩkalĩle mũthũku wa syana?

¹⁹ Ndevili nĩwatatie Yesũ, na tũi na nzika kana no atate syana sitũ ikeka maũndũ mathũku. (Mathayo 4:​1-10) Satani nũtumaa andũ menda kwĩka maũndũ nĩ kana metĩkĩlĩke na anyanyae na nĩ vinya kũsiĩĩa wendi ũsu. Nĩ ũndũ wa vata mũno syana kwĩthĩwa ite na itindo nthũku! (1 Akolintho 15:33) Ndina mwĩĩtu wa Yakovo atindanasya na andũ mataĩ athaithi ma Yeova, na ũu waumĩlya mũisyo mũnene. (Mwambĩlĩlyo 34:​1, 2) Kwasũanĩa ũndũ mũsyĩ ũtonya kũkwatwa nĩ kyeva ũmwe woo akalika ũlaalainĩ!​—⁠Nthimo 17:​21, 25.

KĨLA KĨETAE ŨTANU MŨSYĨ

20. Nĩ kana mũsyĩ wĩthĩwe na ũtanu kĩla ũmwe aĩle kwĩka ata?

²⁰ Yĩla ũtao wa Mbivilia waatĩĩwa, wĩthĩaa ti ũndũ wĩ vinya mũno kũmanya ũndũ wa kwĩka mathĩna maumĩla mũsyĩ. Kũatĩĩa ũtao ũsu, nĩkwʼo kũetae ũtanu wa mũsyĩ. Kwoou aũme, syendei iveti syenyu, na ĩkalai nasyo o ũndũ Yesũ wekalaa na amanyĩwʼa make. Iveti, ĩnyivĩsyei aũme menyu, na mũiatĩĩa ngelekanyʼo ya mũndũ mũka mwaĩlu ĩla ĩwetetwe nthĩnĩ wa Nthimo 31:​10-31. Asyai manyĩsyai syana syenyu. (Nthimo 22:⁠6) Aũme ‘ũngamĩai nyũmba yenyu nesa.’ (1 Timotheo 3:​4, 5; 5:⁠8) Na syana, mewʼei asyai menyu. (Akolosai 3:​20) Nthĩnĩ wa mũsyĩ vaiĩ mũndũ mwĩanĩu na vaiĩ mũndũ ũtavĩtya. Kwoou, ĩthĩwai na wĩnyivyo na kũekeanaa.

21. Twĩ na wĩkwatyo mwaũ mũseo vyũ wa ĩvinda yũkĩte, na mĩsyĩ ĩtonya kwĩthĩwa na ũtanu ata ũmũnthĩ?

²¹ Kwa wʼo, Mbivilia yĩ ũtao mwingĩ mũseo ĩũlũ wa mwĩkalĩle wa mũsyĩ. O na nĩtũmanyĩasya ĩũlũ wa nthĩ nzaũ ya Ngai, nayo nĩ valatiso ĩla ĩkethĩwa kũũ nthĩ yusũĩtwe nĩ andũ atanu maimũthaitha Yeova. (Ũvuanʼyo 21:​3, 4) Ũsu nĩ wĩkwatyo mũseo vyũ wa ĩvinda yũkĩte! O na ũmũnthĩ no twĩthĩwe na mĩsyĩ yĩna ũtanu twaatĩĩa ũtao wa Ndeto ya Ngai, Mbivilia.