-
Ndonya Ata Kũea Ngewa Na Asyai Makwa Tũkewʼana?Mosũngĩo ma Makũlyo 10 Ala Andũ ma Mũika Makũlasya
-
-
ĨKŨLYO YA 3
Ndonya Ata Kũea Ngewa na Asyai Makwa Tũkewʼana?
WE ŨTONYA KWĨKA ATA?
Kwasũanĩa ngelekanyʼo ĩno: Nĩ Wakatatũ wĩoo, na Geoff, ũla wĩ na myaka 17, nĩwamina wĩa wake, nayu eenda kũthyũmũa! Ayĩkala kĩvĩlanĩ nĩ kana eloele televiseni.
O aendeee kwĩloela televiseni, ĩthe wake ailika na aithata nũndũ eethĩa mwanae ayĩloela televiseni.
Aimũkũlya Geoff atĩĩ: “Nĩkĩ ũkwananga saa ũyĩloela televiseni na nĩwĩsĩ waĩle kwĩthĩwa ũitetheesya mũinau wĩa wa sukulu? We ndwĩwʼaa nthĩ!”
Nake Geoff ainyungunyĩsya na ayasya atĩĩ: “Yu nĩwambĩĩa ĩngĩ!”
Ĩthe aithengeea vakuvĩ na aimũkũlya atĩĩ: “Aĩ wasya ata?”
Nake Geoff aisũngĩa angʼulĩtye: “Vai ũndũ nĩnasya Tata.”
Ĩthe wake athatĩte ayasya: “Ndũkambĩle kũneena nakwa ũngandĩe.”
Keka nue Geoff wĩthĩwa weeka ata nĩ kana ndũkasũngĩlane na ĩthe waku?
AMBA KŨSŨANĨA!
Kũneena na asyai no ũndũ ũmwe na kũtwaa ngalĩ. Weethĩa ve kĩndũ kĩũsiĩĩe nzĩanĩ, no wĩsĩle nzĩa ĩngĩ.
KWA NGELEKANYʼO:
Mwĩĩtu wĩtawa Leah aĩtye atĩĩ: “Ndwĩthĩawa wĩ ũndũ wĩ laisi kũneena na ĩthe wakwa. Mavinda amwe nĩndonya kwĩthĩwa ndineena nake na ndyĩwʼa angũlya, ‘Ninyie ũneenaa nakwa?’”
VE MAŨNDŨ ATATŨ LEAH ŨTONYA KWĨKA.
Kũmũkũnĩa ĩthe kelele.
Leah amũkũnĩe ĩthe kelele aimwĩa atĩĩ: “Tata mbĩthukĩĩsye ũndũ ũũ ngũũtavya nĩ wa vata!”
Akaeka kũneena na ĩthe.
Leah aivanga ndeneena na ĩthe ĩũlũ wa thĩna ũla eeĩ nawʼo.
Ayeteela ĩvinda yĩngĩ yaĩle nĩ kana eneenea ũndũ ũsu na ĩthe.
Leah aineena na ĩthe ĩũlũ wa ũndũ ũsu ĩvinda yĩngĩ, kana aitwʼa kũmũandĩkĩa valũa amũeleetye thĩna wake.
Nĩ ũndũ wĩva ũtonya kwĩa Leah eke katĩ wa maũndũ asu?
KWASŨANĨA ŨNDŨ ŨŨ: Ĩthe wa Leah ena mathĩna make na ndesĩ kana nũũmĩisye mwĩĩtu wake. Leah akatũmĩa Ũndũ wa 1, ĩthe no aeme kũelewa nĩkĩ mwĩĩtu wake ũkũmũkũnĩa kelele. Kwĩka ũu no kũtume ĩthe wa Leah aema kũmwĩthukĩĩsya, na nĩkũtonya kwonanyʼa kana ndeũnenga ĩthe wake ndaĩa. (Aeveso 6:2) Vate nzika, kũtũmĩa nzĩa ĩsu ya mbee kũitethya.
O tondũ weethĩa kĩsiĩĩi nzĩanĩ ũtwaĩte ngalĩ ũtatĩasya savalĩ, nowʼo waĩle kwĩka ĩla ũũneena na asyai maku na woona ta mũtonya kũemanwa, waĩle kũmantha ũndũ mũkwĩwʼana
O na kau Ũndũ wa 2, nĩwʼo ũtonya kwĩthĩwa wĩ laisi kwĩka, tiwʼo waĩle. Nĩkĩ? Nũndũ ethĩwa Leah nũkwenda ĩthe amũtetheesye kũmina mathĩna make ũndũ vaĩle, no nginya amũelesye nesa maũndũ ala maendeee. Kwoou o nakwʼo kũvindya kũitetheesya.
Kwosana na Ũndũ wa 3, Leah ndanetĩkĩla ũndũ ũla weekĩka ũmũsiĩĩe wĩthĩe ndakaneena na ĩthe wake ĩvinda yĩngĩ. Kwoou aimantha ĩvinda yĩngĩ ya kũneena na ĩthe. O na ve ũndũ ũngĩ ũtonya kwĩka, no avange kũandĩkĩa ĩthe wake valũa na kwĩka ũu no kũtume ewʼa eanĩwa.
Kũandĩka valũa no kũmũtetheesye akavanga nesa kĩla ũkwenda kũmũtavya ĩthe wake. Ĩla ĩthe ũkũsoma valũa ũsu nũkũelewa kĩla mwĩĩtu wake ũkwendaa kũmũtavya, na ayĩelewa nesa nĩ thĩna ũla eeĩ nawʼo. Kwoou Ũndũ wa 3, nũũmũtethya Leah na ĩthe wake. O na ethĩwa Leah eneena na ĩthe menene kana emũandĩkĩa valũa, meĩthĩwa mayĩatĩĩa ũtao ũũ wĩ Mbivilia waasya, “tũatĩĩe maũndũ ala ma mũuo.”—Alomi 14:19.
Nĩ ũndũ ũngĩ mwaũ Leah ũtonya kwĩka?
Kwasũanĩa kana ve ũndũ ũngĩ Leah ũtonya kwĩka na ũiũandĩka vaa ĩtheo. Na ĩndĩ ũiandĩka ũndũ vatonya kwĩthĩwa Leah eeka ũndũ ũsu.
NDŨKANEENE MAŨNDŨ MATONYA KŨTUMA ŨELEEKA NAĨ
Lilikana kana kĩla waneena na ũndũ asyai maku matonya kũelewa nĩ kĩla waneena nĩ maũndũ elĩ me kĩvathũkanyʼo.
KWA NGELEKANYʼO:
Asyai maku meũkũlya nĩkĩ ũte mũtanu, naku ũimasũngĩa atĩĩ: “Ndikwĩwʼa ndyenda kũneenea ũndũ ũsu.”
Asyai maku nĩmatonya kũelewa ta ũũmeaa atĩĩ: “Nyie ndimũĩkĩĩaa ũndũ ndonya kũmũtavya kĩla kĩũnthĩnyʼa, nĩngũtavya anyanyawa mathĩna makwa.”
Kwasũanĩa wĩ na thĩna mũito na asyai maku meenda kũũtetheesya, naku ũimea atĩĩ: “Mũikathĩnĩke nũndũ no nĩmine thĩna ũsu nĩ weka.”
Asyai maku nĩmatonya kũelewa ta ũũmeaa atĩĩ:
Vandũ va kũmasũngĩa kwa nzĩa ĩtonya kũtuma makũelewa naĩ, no ũmee atĩĩ:
-
-
Ndonya Kwĩka Ata Ĩla Navĩtya?Mosũngĩo ma Makũlyo 10 Ala Andũ ma Mũika Makũlasya
-
-
ĨKŨLYO YA 4
Ndonya Kwĩka Ata Ĩla Navĩtya?
WE ŨTONYA KWĨKA ATA?
Kwasũanĩa ngelekanyʼo ĩno: Kamwana ketawa Tim kaithaũka na anyanyae kekisye mũvĩla wathi kũkima ndĩlĩsya ya mũtũi.
We wĩka ata keka nue Tim?
AMBA KŨSŨANĨA!
VE MAŨNDŨ ATATŨ ŨTONYA KWĨKA:
Kũsemba.
Kwilĩĩla mũndũ ũngĩ.
Kũtavya mũtũi waku ũndũ weeka na ũimwĩa nũkũĩva kĩla waananga.
No wende kwĩka Ũndũ wa 1. Ĩndĩ mavinda onthe nĩvethĩawa ve itumi nzeo sya kwĩtĩkĩla mavĩtyo maku o na ethĩwa wĩkĩte ata.
ITUMI ITATŨ ILA SYAĨLE KŨTUMA WĨTĨKĨLA MAVĨTYO MAKU
Ũsu nĩwʼo ũndũ ũla waĩle kwĩka.
Mbivilia yaĩtye atĩĩ: ‘Twĩkalae na mĩendele mĩseo maũndũnĩ onthe.’—Aevelania 13:18.
Wĩthĩawa wĩ ũndũ wĩ laisi andũ kũekea mũndũ wĩtĩkĩlaa mavĩtyo make.
Mbivilia yaĩtye atĩĩ: “Ũla ũvwʼĩkaa mavĩtyo make ndakaathimĩka; Ĩndĩ ũla ũmaumbũlaa na kũmatia akeewʼĩwa tei.”—Nthimo 28:13.
Ũndũ ũla wa vata vyũ nĩ kana kwĩka ũu nĩkũmũtanĩthasya Ngai.
Mbivilia yaĩtye atĩĩ: “Nũndũ ũla wĩ ngũlũ nĩ ũthatyo kwa Yeova; Ĩndĩ ũnyanya wake nĩ wake na ũla mũlũngalu.”—Nthimo 3:32.
Mwĩĩtu wĩtawa Karina, ũla wĩ myaka 20, ndendaa kũtavya ĩthe wake kana nũkwatiwe nũndũ wa kũsembya ngalĩ mũno. Asũanĩaa ũndũ ũsu ta ũtakamanyĩka. Ĩndĩ Karina easya atĩĩ: “Ĩtina wa mwaka ũmwe ũu, ĩthe wakwa nĩwamanyie kana nĩnakwatiwe nũndũ wa kũsembya ngalĩ mũno. Na ũndũ ũsu nĩwatumie nĩlika thĩnanĩ mũnene.”
Twĩĩmanyĩsya kyaũ? Karina aisye atĩĩ: “Wavitha mavĩtyo, wĩkaa kwongeleela thĩna. Mũthenya ũmwe ũkamaĩvĩa!”
ĨMANYĨSYE KUMANA NA MAVĨTYO MAKU
Mbivilia yaĩtye atĩĩ: “Maũndũnĩ maingĩ ithyonthe nĩtũlulutĩkaa.” (Yakovo 3:2) Na o tondũ twoona, weetĩkĩla mavĩtyo vau kwa vau wĩthĩawa ũyonanyʼa kana wĩ mũndũ mũima na wĩ na wĩnyivyo.
Ũndũ ũngĩ nĩ kana nĩ ũseo kwĩmanyĩsya kumana na mavĩtyo maku. Mwĩĩtu wĩtawa Vera aĩtye atĩĩ: “Nĩnĩmanyĩasya kumana na kĩla ĩvĩtyo neeka, nĩ kana nĩthĩwe nĩ mũndũ mũseo na ndimanya ũndũ ndonya kwĩka ũndũ ta ũsu waumĩla ĩvinda yĩngĩ.” Ekai twone ũndũ ũtonya kwĩka ũu.
Twasye nĩwavoya ĩthe waku kĩsululu na wakyananga. Nĩ ũndũ wĩva katĩ wa maũndũ aa ũtonya kwĩka?
Ũkaema kũweta na ũivoya ĩthe waku ndakese kũmanya.
Ũkatavya ĩthe waku ũndũ ũneekie.
Ũkatavya ĩthe waku ũndũ vaneethĩiwe, na ũyilĩĩla mũndũ ũngĩ ĩvĩtyo yĩu.
Twasye nĩwavalũka mũtiani nũndũ ndũnasomaa na kĩthito. Nĩ ũndũ wĩva katĩ wa maũndũ aa ũtonya kwĩka?
Ũyasya mũtiani ũnaĩ mũmũ.
Ũyĩtĩkĩla kana ndũneesoma na nĩkyo kĩtumi ũvalũkile.
Ũyasya kana mwalimũ nũkwoneaa.
Kũtindĩa ũisũanĩa mavĩtyo weekie nĩ ũndũ ũmwe na kũtindĩa kũsisya kĩoo kya ngalĩ kĩla kyonanasya ĩtina
Yu kwasũanĩa maũndũ asu na ũikũna visa no-ue (1) ĩthe waku kana (2) mwalimũ. Ĩthe waku kana mwalimũ masũanĩa ata ũketĩkĩla mavĩtyo maku? Wĩona ta masũanĩa ata wavitha mavĩtyo maku?
Kwasũanĩa ĩvĩtyo weekie mwaka mũvĩtu na ũisũngĩa makũlyo aa maatĩĩe.
Weekie ĩvĩtyo yaũ? Weekie ata wavĩtya?
Nĩnavithie.
Nailĩĩile mũndũ ũngĩ.
Nĩneetĩkĩlile ĩvĩtyo yĩu.
Ethĩwa ndwaaĩtĩkĩla ĩvĩtyo yaku, weewie ata ĩtina wa ĩvinda?
Neewie mũyo nũndũ ndyaamanyĩka!
Neewie naũmĩa mũno nũndũ nĩnakenganie.
Waĩle kwĩthĩwa weekie ata nĩ kana ũmine thĩna ũsu ũndũ vaĩle?
Weemanyĩisye kyaũ kumana na ĩvĩtyo yĩu?
WE WĨONA ATA?
Nĩkĩ andũ amwe mewʼaa wĩ ũndũ wĩ vinya kwĩtĩkĩla mavĩtyo moo?
Andũ mekwosa ata ethĩwa mavinda onthe wendaa kũvitha mavĩtyo maku? Nao makakwosa ata ethĩwa nĩwĩtĩkĩlaa mavĩtyo maku?—Luka 16:10.
-