We wĩsĩ Ngũsĩ sya Yeova syĩana? Amwe maitũ no twĩthĩwe atũi maku, amwe ma ala ũthũkũmaa namo, kana ala ũsomaa namo. Kana no twĩthĩwe twaaneena naku ĩũlũ wa Mbivilia. Kwa wʼo ithyĩ twĩ aaũ, na nĩkĩ tũtavasya angĩ maũndũ ala tũĩkĩĩaa?

Twĩ andũ o ta ala angĩ. Twĩ na wumo wĩ kĩvathũkanyʼo. Amwe maitũ twaĩ athaithi ma ndĩni ingĩ, na angĩ maitũ mayaĩkĩĩaa kana kwĩ Ngai. Ĩndĩ, tũtanamba kũtwʼĩka Ngũsĩ, ithyonthe nĩtwamanthie ĩvinda tweemanyĩsya nesa momanyĩsyo ma Mbivilia. (Meko 17:11) Nĩtweetĩkĩlile kĩla tweemanyĩisye, na ĩndĩ tweetwʼĩĩa ithyĩ ene kũmũthaitha Yeova Ngai.

Nĩtũathimĩkaa nũndũ wa kwĩmanyĩsya Mbivilia. O ta andũ ala angĩ, nĩtũkwatawa nĩ mathĩna na twĩ na mawonzu maitũ ene. Ĩndĩ, nũndũ wa kũtata kũatĩĩa myolooto ya Mbivilia mwĩkalonĩ witũ, nĩtwonete thayũ witũ ũendee na kũseũvĩĩa. (Savuli 128:1, 2) Kyu nĩ kĩtumi kĩmwe kĩtumaa tũtavya angĩ maũndũ maseo ala twĩmanyĩĩtye kuma Mbivilianĩ.

Tũatĩĩaa myolooto ya Ngai. O tondũ myolooto ĩsu yonanĩtwʼe Mbivilianĩ, nĩtetheeasya ũmwe kwĩthĩwa e mwĩanĩe na e na ndaĩa kwelekela angĩ, vamwe na kwĩthĩwa e mũndũ mũlũngalu na mũseo. Myolooto ĩsu nĩtetheeasya andũ kwĩthĩwa me aĩlu na me ma kwĩkwatwʼa kĩsionĩ kyoo, na nĩtetheeasya mĩsyĩ kwĩthĩwa na ngwatanĩo na mwĩkalo mũseo. Nĩtwĩsĩ nesa vyũ kana “Ngai ti mwendeesya wa andũ,” kwoou ithyĩ tũilyĩ ta mũsyĩ wa kĩveva wĩ na ana-a-asa kuma nthĩ yonthe. Ithyĩ tũyĩthĩawa na ivathũkanyʼo sya kĩmbaĩ na kĩsiasa. O na kau kĩla ũmwe witũ no mũndũ o ta ala angĩ, ithyĩ twĩ kĩvathũkanyʼo na ikundi ila ingĩ sya andũ.​—Meko ma Atũmwa 4:13; 10:34, 35.

• Ngũsĩ sya Yeova ivwʼanene na andũ ala angĩ kwa nzĩa syĩva?

• Nĩ myolooto yĩva Ngũsĩ imanyĩte nũndũ wa kwĩmanyĩsya Mbivilia?

Andũ aingĩ mesilasya kana Ngũsĩ sya Yeova nĩ syĩtwa ya ndĩni nzaũ. Ĩndĩ, athũkũmi ma Ngai ũla wa wʼo weka meetiwe “ngũsĩ” syake mbee wa myaka 2,700 mĩthelu. (Isaia 43:10-12) Tweesĩkĩe ta Amanyĩwʼa ma Mbivilia kũvikĩĩa mwaka wa 1931. Nĩkĩ twambĩĩie kwĩtwa Ngũsĩ sya Yeova?

Syĩtwa yitũ nĩyĩmanyĩthasya Ngai witũ. Nthĩnĩ wa mavuku ma tene ma Mbivilia, syĩtwa ya Ngai, Yeova, yonekanaa mavinda maingĩ mũno. Nthĩnĩ wa Mbivilia mbingĩ, syĩtwa yĩĩ nĩyĩvetetwe na vandũ vayo vakekĩwa masyĩtwa ma ũnene ta Mwĩaĩi kana Ngai. Ĩndĩ, Ngai ũla wa wʼo nĩwatũmĩie syĩtwa yake, Yeova, kwĩmanyĩthya kũla kwĩ Mose akyasya: “Yĩu nĩyo syĩtwa yakwa kũvika tene na tene.” (Kuma 3:15) Kwa nzĩa ĩsu, nĩweevathũkanisye na ngai syonthe sya ũvũngũ. Nĩtũtanaa kwĩtanĩwʼa na syĩtwa ĩtheu ya Ngai.

Syĩtwa yitũ nĩyonanasya wĩa witũ. Andũ aingĩ ma tene, kwambĩĩa na mũndũ mũlũngalu Aveli, nĩmaumisye ũkũsĩ ĩũlũ wa mũĩkĩĩo woo nthĩnĩ wa Yeova. Noa, Avalaamu, Sala, Mose, Ndaviti, na angĩ methĩiwe me amwe ma ‘mũumbi mũnene wa ngũsĩ’ ũla wĩthĩĩtwe vo ĩvinda yonthe. (Aevelania 11:4–12:1) O tondũ mũndũ ũtonya kumya ũkũsĩ kotinĩ kwondũ wa mũndũ ũngĩ ũte na ĩvĩtyo, nĩtwĩyumĩtye tũtavye andũ ũwʼo ĩũlũ wa Ngai witũ.

Tũatĩĩaa ngelekanyʼo ya Yesũ. Mbivilia ĩmwĩtaa “ngũsĩ yĩ kĩthito na ya wʼo.” (Ũvuanʼyo 3:14) Yesũ mwene aisye kana ‘nĩwamanyĩthisye syĩtwa ya Ngai’ na ‘nĩwaumasya ũkũsĩ wa ũla wʼo’ ĩũlũ wa Ngai. (Yoana 17:26; 18:37) Kwoou, aatĩĩi ma wʼo ma Klĩsto no nginya metanĩwʼe na syĩtwa ya Yeova na kũyĩmanyĩthya. Ũu nĩwʼo Ngũsĩ sya Yeova itataa mũno kwĩka.

• Nĩkĩ ala Amanyĩwʼa ma Mbivilia meetĩkĩlile kwĩtwa Ngũsĩ sya Yeova?

• Yeova ethĩĩtwe na ngũsĩ kũũ nthĩ kwa ĩvinda yĩana ata?

• Ngũsĩ ya Yeova ĩla nene vyũ nũũ?

Mbivilia yathanie kana ĩtina wa kĩkwʼũ kya Klĩsto, amanyĩsya ma ũvũngũ makookĩla kuma katĩ wa Aklĩsto ala ma mbee na kũalyũla ũwʼo wa Mbivilia. (Meko ma Atũmwa 20:29, 30) Ĩtina wa ĩvinda, ũu nĩwʼo kweekĩkie. Mavulanilye momanyĩsyo ma Yesũ na mawoni ma ndĩni ya andũ matamwĩsĩ Ngai, na ĩndĩ ũthaithi wa Kĩklĩsto wa ũvũngũ wambĩĩa. (2 Timotheo 4:3, 4) Tũtonya kũmanya nesa ata kana ũmũnthĩ twĩ na ũmanyi wa wʼo ĩũlũ wa kĩla Mbivilia yo ĩmanyĩasya?

Ĩvinda ya Yeova ya kũvuanyʼa ũla wʼo nĩyavikie. Yeova nĩwathanie kana ‘ĩvindanĩ ya mũminũkĩlyo, ũmanyi ũkongeleka.’ (Ndanieli 12:4) Mwakanĩ wa 1870, kĩkundi kĩnini kya andũ mamanthaa ũwʼo nĩkyamanyie kana momanyĩsyo maingĩ ma makanisa mayumĩte Maandĩkonĩ. Kwoou, mambĩĩa kũmantha ũmanyi ĩũlũ wa momanyĩsyo ala ma wʼo ma Mbivilia, na Yeova amatetheesya kũelewa maandĩko.

Aũme me na ngoo nzeo nĩmeemanyĩisye Mbivilia nesa. Amanyĩwʼa asu ma Mbivilia maĩ mbee witũ maĩ na kĩthito, na maatĩĩie nzĩa ya kwĩmanyĩsya ĩla tũtũmĩaa ũmũnthĩ. Memanyĩasya ĩsomo yĩmwe ya Mbivilia ĩtina wa yĩngĩ. Ĩla masoma kĩlungu kya Mbivilia kĩ vinya kũeleeka, mamanthaa mĩsoa ĩngĩ ĩla ĩtonya kũkĩelesya. Ĩtina wa ũu, maiandĩka ũtwi ũla mavikĩĩa wa kĩlungu kĩu ethĩwa nĩwosanĩte na Maandĩko ala angĩ. Kwoou, nũndũ wa kũeka Mbivilia yĩyĩelesye, nĩmamanyie ĩngĩ ũla wʼo ĩũlũ wa syĩtwa ya Ngai na Ũsumbĩ wake, kĩeleelo kyake kwa andũ na nthĩ, ũndũ akwʼũ mailyĩ, na wĩkwatyo wa ũthayũũkyo. Kũmantha kũu nĩkwamathaisye maeka kũatĩĩa mĩĩkĩĩo na imanyĩo mbingĩ sya ũvũngũ.​—Yoana 8:31, 32.

Kũvikĩĩa mwaka wa 1879, Amanyĩwʼa asu ma Mbivilia nĩmamanyie kana ĩvinda yaĩ ĩviku ya kũmanyĩthya ũla wʼo kĩla vandũ. Kwoou, mwakanĩ ũsu nĩmambĩĩie kũkyavĩthya ĩkaseti ya Mũsyaĩĩsya Yĩtavanasya Ũsumbĩ wa Yeova, yĩla yĩkyavĩthawʼa o na ũmũnthĩ. Ũmũnthĩ nĩtũtavasya andũ ĩũlũ wa ũwʼo wa Mbivilia nthĩnĩ wa nthĩ 240 na ithyomo mbee wa 750. Vaiĩ ĩvinda yĩngĩ nongi ũmanyi wa wʼo waaĩthwa wĩ mwingĩ ũu!

• Kweethĩiwe ata kwa ũwʼo wa Mbivilia ĩtina wa Klĩsto kũkwʼa?

• Nĩ kyaũ kĩtumĩte tũmanya ĩngĩ ũwʼo ũla wĩ Ndetonĩ ya Ngai?

Kwa myaka mingĩ, Ngũsĩ sya Yeova nĩsyatũmĩaa Mbivilia ingĩ vamwe na kũikyavĩthya na kũiaa. Ĩndĩ, nĩtwoonie vata wa kumĩthya Mbivilia ya Tafsiri ya Ulimwengu Mpya nĩ kana ĩtetheesye andũ nesanga “mamanye ũla wʼo,” nũndũ kũu nĩ kwʼo kwenda kwa Ngai kwelekela kĩla mũndũ. (1 Timotheo 2:3, 4) Kwoou mwakanĩ wa 1950, nĩtwambĩĩe kumĩthya ilungu sya Mbivilia ya Tafsiri ya Ulimwengu Mpya, ĩla nĩ ya kĩthyomo kya matukũ aa. Mbivilia ĩno yĩalyũlĩtwe kwa ũĩkĩĩku na kwa ũwʼo nthĩnĩ wa ithyomo mbee wa 130.

Vaĩ vata wa Mbivilia ĩkũeleeka kwa nzĩa yĩ laisi. Ĩtina wa ĩvinda ithyomo nialyũkaa, na Mbivilia mbingĩ itũmĩĩte ndeto syĩ vinya kũeleeka kana itatũmĩawa ũmũnthĩ. Ĩngĩ, mavuku ma tene ma Mbivilia ala me na ũwʼo mbeange wa ala angĩ na mathengeee mũnango mavuku ma Mbivilia ala maĩ ma mbee vyũ nĩmonekete, na ũu nũtumĩte ithyomo sya Kĩevelania, Kĩalamu, na Kĩkiliki ila Mbivilia yaandĩkiwe nasyo ieleeka nesa.

Vaĩ vata wa Mbivilia ĩatĩĩe ndeto ya Ngai nesa. Vandũ va kũvĩndũa ndeto ya Ngai mbeveee, aalyũli ma Mbivilia maĩlĩte kũmĩalyũla kwa ũĩkĩĩku maatĩĩe mavuku ala ma tene ma Mbivilia. Ĩndĩ Mbivilia mbingĩ iitũmĩĩte syĩtwa ya Ngai, Yeova, nthĩnĩ wa Maandĩko asu Matheu.

Vaĩ vata wa kwĩthĩwa na Mbivilia ĩkũkumya Mũandĩkĩthya wayo. (2 Samueli 23:2) Nthĩnĩ wa Tafsiri ya Ulimwengu Mpya, syĩtwa ya Yeova nĩyĩtũngĩĩtwe mbee wa mavinda 7,000 vala yĩthĩawa nthĩnĩ wa mavuku ala ma tene ma Mbivilia, o tondũ ngelekanyʼo ĩno yĩ vaa ĩtheo yonanĩtye. (Savuli 83:18) Nĩ ũtanu kũsoma Mbivilia ĩĩ nũndũ nĩyĩkĩwe ũkunĩkĩli wa myaka mingĩ na nĩyonanĩtye nesa mesilya ma Ngai. Wĩthĩwe wĩ na Mbivilia ya Tafsiri ya Ulimwengu Mpya kwa kĩthyomo kyaku kana ndwĩ nayo, twĩkwĩkĩa vinya wĩthĩwe na kĩmanyĩo kĩseo kya kũsoma Ndeto ya Yeova kĩla mũthenya.​—Yosua 1:8; Savuli 1:2, 3.

• Nĩkĩ twoonie ve vata wa kũalyũla Mbivilia?

• Ũla ũkwenda kũmanya kwenda kwa Ngai aĩlĩte kwĩthĩwa na kĩmanyĩo kĩva kĩseo kya kĩla mũthenya?