KIÐE TƐƐ TƆM
1 Kiɖe tɛɛ lɛ, Ɛsɔ lɩzɩ ɛsɔdaa nɛ tɛtʋ.+
2 Nɛ tɛtʋ kaawɛ yem soyi nɛ nabʋyʋ taawɛɛ tɩ-yɔɔ,* nɛ cɩkpɛndʋʋ kaawɛ lɩm yɔɔ,+ nɛ Ɛsɔ fezuu+ kaawɛɛ nɛ kɩcɔʋ* lɩm yɔɔ.+
3 Nɛ Ɛsɔ yɔɔdɩ se: «Ñalɩmɩyɛ ɛlɩɩ.» Peeɖe ñalɩmɩyɛ+ lɩwa. 4 Pʋwayɩ lɛ, Ɛsɔ na se ñalɩmɩyɛ wɛ ɖeu, nɛ Ɛsɔ paɣzɩ tayʋʋ ñalɩmɩyɛ nɛ cɩkpɛndʋʋ pɛ-hɛkʋ taa. 5 Ɛsɔ yaa ñalɩmɩyɛ se Wɩsɩ taa, nɛ ɛyaa cɩkpɛndʋʋ se Ðoo+ taa. Ðanaɣ ɖanɩ nɛ tɛʋ fe, kajalaɣ evemiye lɛ.
6 Nɛ Ɛsɔ yɔɔdɩ se: «Ɛsɔ mɩnʋʋ+ ɛwɛɛ lɩm hɛkʋ taa, nɛ kɩtayɩ lɩm+ nabʋlɛ taa.» 7 Peeɖe Ɛsɔ lɩzɩ ɛsɔ mɩnʋʋ nɛ ɛtayɩ lɩm mbʋ pɩwɛ ɛsɔ mɩnʋʋ tɛɛ nɛ lɩm mbʋ pɩwɛ ɛsɔ mɩnʋʋ yɔɔ yɔ pɩ-hɛkʋ taa.+ Nɛ pɩla mbʋ. 8 Ɛsɔ yaa ɛsɔ mɩnʋʋ se Ɛsɔdaa. Ðanaɣ ɖanɩ nɛ tɛʋ fe, evemiye 2 ñɩnɖɛ lɛ.
9 Pʋwayɩ lɛ, Ɛsɔ yɔɔdɩ se: «Lɩm mbʋ pɩwɛ ɛsɔ mɩnʋʋ tɛɛ yɔ, pikpeɣli ɖoli kʋɖʋm, nɛ pɩkazɩ ɖenɖe pɩwɛ waɣwaɣ yɔ.»+ Nɛ pɩla mbʋ. 10 Ɛsɔ yaa ɖenɖe pɩwɛ waɣwaɣ yɔ se Tɛtʋ,+ ɛlɛ lɩm mbʋ pikpeɣlaa yɔ, ɛyaa pʋbʋ se Teŋgunaa.+ Nɛ Ɛsɔ na se pɩwɛ ɖeu.+ 11 Nɛ Ɛsɔ yɔɔdɩ se: «Tɛtʋ ɛñɔ ñɩtʋ, ñɩtʋ ndɩ ndɩ ndʋ tɩwɛnɩ ɖomaɣ pee yɔ nɛ tɩŋ ndɩ ndɩ weyi ɩlʋlʋʋ pee nɛ a-taa nɛ ɖomaɣ yɔ.» Nɛ pɩla mbʋ. 12 Nɛ tɛtʋ paɣzɩ ñɔʋ ñɩtʋ, nɛ ñɩtʋ ndʋ tɩwɛnɩ ɖomaɣ pee yɔ+ nɛ tɩŋ weyi ɩlʋlʋʋ pee nɛ a-taa nɛ ɖomaɣ yɔ, ndɩ ndɩ. Nɛ Ɛsɔ na se pɩwɛ ɖeu. 13 Ðanaɣ ɖanɩ nɛ tɛʋ fe, evemiye tozo ñɩnɖɛ lɛ.
14 Pʋwayɩ lɛ, Ɛsɔ yɔɔdɩ se: «Mintʋsʋŋ*+ ɩlɩɩ ɛsɔdaa ɛsɔ mɩnʋʋ taa nɛ ɩtayɩ wɩsɩ nɛ ɖoo pɛ-hɛkʋ taa,+ nɛ ɩkaɣ kɛʋ alɩwaatʋ nɛ kɩyakɩŋ nɛ pɩnzɩ pa-yʋsasɩ.+ 15 Ɩkaɣ kɛʋ mintʋsʋŋ ɛsɔdaa ɛsɔ mɩnʋʋ taa nɛ ɩñandɩ tɛtʋ yɔɔ.» Nɛ pɩla mbʋ. 16 Nɛ Ɛsɔ paɣzɩ mintʋsʋŋ sɔsɔŋ 2 lɩzʋʋ, ɛlɩzɩ ŋgʋ kɩkɩlɩ paɣlʋʋ yɔ se kɩñandɩɣ wɩsɩ taa*+ nɛ cikpeluu se kʋkʋ ɛñandɩɣ ɖoo taa,* nɛ ɛlɩzɩ ɖɔɖɔ tɩɩnzɩ.+ 17 Mbʋ Ɛsɔ sɩ mintʋsʋŋ ɛnɩ ɛsɔdaa ɛsɔ mɩnʋʋ taa se ɩñandɩɣ tɛtʋ yɔɔ 18 nɛ ɩñandɩɣ* wɩsɩ taa nɛ ɖoo taa nɛ ɩtayɩ ñalɩmɩyɛ nɛ cɩkpɛndʋʋ pɛ-hɛkʋ taa.+ Nɛ Ɛsɔ na se pɩwɛ ɖeu. 19 Ðanaɣ ɖanɩ nɛ tɛʋ fe, evemiye 4 ñɩnɖɛ lɛ.
20 Nɛ Ɛsɔ yɔɔdɩ se: «Wondu ndʋ tɩwɛ wezuu yɔ* tisu lɩm taa, nɛ mbʋ pɩwɛ wezuu nɛ pɩkʋyʋʋ yɔ, pɩkʋyɩ tɛtʋ yɔɔ ɛsɔdaa ɛsɔ mɩnʋʋ tɛɛ.»+ 21 Nɛ Ɛsɔ lɩzɩ lɩm tɛɛ kpɩna sɔsɔna nɛ mbʋ payɩ pɩwɛ wezuu* nɛ pɩkpɛndɩɣ nɛ pɩɖɔŋ wiii lɩm taa yɔ ndɩ ndɩ, nɛ mbʋ payɩ pɩwɛ wezuu nɛ pɩwɛɛnɩ keŋ nɛ pɩkʋyʋʋ ɛsɔdaa yɔ ndɩ ndɩ. Nɛ Ɛsɔ na se pɩwɛ ɖeu. 22 Nɛ Ɛsɔ wazɩ pɩ-yɔɔ nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Ɩlʋlɩ nɛ ɩɖɔɔ nɛ isu teŋgu taa,+ nɛ mbʋ pɩwɛ wezuu nɛ pɩkʋyʋʋ yɔ, pɩɖɔɔ tɛtʋ yɔɔ.» 23 Ðanaɣ ɖanɩ nɛ tɛʋ fe, evemiye 5 ñɩnɖɛ lɛ.
24 Pʋwayɩ lɛ, Ɛsɔ yɔɔdɩ se: «Tɛtʋ ɛlʋlɩ mbʋ pɩwɛ wezuu yɔ* ndɩ ndɩ, ɖɩɣa kpɩna nɛ kpɩna wena atuu yɔ* nɛ tɛtɛgbɩna ndɩ ndɩ.»+ Nɛ pɩla mbʋ. 25 Nɛ Ɛsɔ paɣzɩ lɩzʋʋ tɛtɛgbɩna ndɩ ndɩ nɛ ɖɩɣa kpɩna ndɩ ndɩ nɛ kpɩna wena payɩ atuu tataa yɔ ndɩ ndɩ. Nɛ Ɛsɔ na se pɩwɛ ɖeu.
26 Nɛ Ɛsɔ yɔɔdɩ se: «Ðɩlɩzɩ+ ɛyʋ ɖɛ-lɛzʋʋ,+ ɛwɛɛ ɖa-tɩyɛ,+ nɛ ɛwɛɛnɩ ɖoŋ teŋgu taa kpakpasɩ nɛ mbʋ pɩwɛ wezuu nɛ pɩkʋyʋʋ ɛsɔdaa yɔ nɛ ɖɩɣa kpɩna nɛ tɛtʋ kpeekpe nɛ kpɩna wena payɩ atuu tataa yɔ a-yɔɔ.»+ 27 Nɛ Ɛsɔ paɣzɩ lɩzʋʋ ɛyʋ ɛ-lɛzʋʋ, ɛlɩzɩ-ɩ Ɛsɔ lɛzʋʋ; ɛlɩzɩ-wɛ abalʋ nɛ halʋ.+ 28 Pɩtasɩ lɛ, Ɛsɔ wazɩ-wɛ, nɛ Ɛsɔ heyi-wɛ se: «Ɩlʋlɩ nɛ ɩɖɔɔ, isu tɛtʋ yɔɔ+ nɛ ɩwɛɛnɩ ɖoŋ tɩ-yɔɔ,+ ɩwɛɛnɩ ɖoŋ+ teŋgu taa kpakpasɩ nɛ mbʋ pɩwɛ wezuu nɛ pɩkʋyʋʋ ɛsɔdaa yɔ nɛ mbʋ payɩ pɩwɛ wezuu nɛ pɩɖɔŋ tɛtʋ yɔɔ yɔ pɩ-yɔɔ.»
29 Pʋwayɩ lɛ, Ɛsɔ yɔɔdɩ se: «Ɩna, mɛncɛlɩ-mɩ ñɩtʋ ndʋ tɩwɛnɩ ɖomaɣ pee nɛ tɩwɛɛ tɛtʋ kpeekpe yɔɔ yɔ tɩ-tɩŋa nɛ tɩŋ weyi ɩlʋlʋʋ pee nɛ a-taa nɛ ɖomaɣ yɔ ɩ-tɩŋa se pɩkɛnɩ-mɩ tɔɔnaɣ.+ 30 Nɛ mɛncɛlɩ ñɩtʋ lɛŋ ñɩndʋ kpeekpe se tɩkɛnɩ tɔɔnaɣ+ tɛyɛ kpɩna tɩŋa nɛ mbʋ pɩwɛ wezuu nɛ pɩkʋyʋʋ ɛsɔdaa yɔ pɩtɩŋa, nɛ mbʋ payɩ pɩwɛ wezuu* nɛ pɩɖɔŋ tɛtʋ yɔɔ yɔ.» Nɛ pɩla mbʋ.
31 Pʋwayɩ lɛ, Ɛsɔ na mbʋ payɩ ɛlɩzaa yɔ, nɛ pɩɩwɛ ɖeu siŋŋ.+ Ðanaɣ ɖanɩ nɛ tɛʋ fe, evemiye 6 ñɩnɖɛ lɛ.
2 Mbʋ Ɛsɔ tɛzɩ lɩzʋʋ ɛsɔdaa nɛ tɛtʋ nɛ mbʋ payɩ pɩwɛ pa-taa yɔ.+ 2 Nɛ evemiye 7 ñɩnɖɛ talaɣ lɛ, Ɛsɔ kaatɛm tʋma wena ɛlakaɣ yɔ, nɛ evemiye 7 ñɩnɖɛ wiye lɛ, ɛpaɣzɩ hɛzɩnʋʋ ɛ-tʋma wena payɩ ɛlakaɣ yɔ.+ 3 Nɛ Ɛsɔ wazɩ evemiye 7 ñɩnɖɛ nɛ ɛpɩsɩ-ɖɩ kiɖeɖeye, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖi-wiye Ɛsɔ paɣzɩ hɛzɩnʋʋ mbʋ payɩ ɛɛlɩzaa yɔ, mbʋ payɩ ɛɛɖʋwa se ɛlakɩ yɔ.
4 Pʋnɛ pɩkɛnɩnɩ ɛsɔdaa nɛ tɛtʋ pɔ-yɔɔ tɔm, alɩwaatʋ ndʋ palɩzɩ-wɛ yɔ, kɩyakʋ ŋgʋ Ɛsɔ Yehowa* lɩzɩ tɛtʋ nɛ ɛsɔdaa yɔ.+
5 Hayɩm taa cɔkɔyɛ naɖɩyɛ taatɩɩwɛtɩ tɛtʋ yɔɔ nɛ hayɩm taa ñɩtʋ taapaɣzɩtɩ ñɔʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Ɛsɔ Yehowa taayebita se tɛʋ ɛnɩɩ tɛtʋ yɔɔ nɛ ɛyʋ nɔɔyʋ taawɛɛ se ɛhayɩ tɛtʋ. 6 Ɛlɛ hulumiye naɖɩyɛ kpaɣaɣnɩ tɛtɛɛ nɛ ɖiniɣdiɣ tɛtʋ kpeekpe.
7 Nɛ Ɛsɔ Yehowa kpaɣ mʋzʋʋ+ nɛ ɛmanɩ abalʋ* nɛ ehosi ɛ-mɔɔŋ tɛɛ wezuu fezuu,+ nɛ abalʋ pɩsɩ ɛyʋ* weyi ɛwɛ wezuu yɔ.+ 8 Pɩtasɩ lɛ, Ɛsɔ Yehowa ɖʋ kaɖaɣ nakɛyɛ Edɛɛnɩ,+ wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa kiŋ; nɛ ɛsɩɩ ka-taa ɛyʋ weyi ɛlɩzaa yɔ.+ 9 Nɛ Ɛsɔ Yehowa la nɛ tɩŋ weyi ɩwɛ kajʋka nɛ i-pee wɛ leleŋ yɔ ɩ-tɩŋa ɩñɔ tɛtʋ yɔɔ, nɛ ɛla ɖɔɖɔ nɛ wezuu tɩʋ+ ñɔ kaɖaɣ hɛkʋ taa, pɩkpɛndɩnɩ kɩbam nɛ kɩdɛkɛdɩm pa-sɩmtʋ tɩʋ.+
10 Pɔɔ nakɛyɛ lɩɣaɣnɩ Edɛɛnɩ nɛ keniɣdiɣ kaɖaɣ, nɛ kpaɣnɩ peeɖe lɛ, kɛyɛzɩ pɔsɩ naanza. 11 Payaɣ kajalaɣ ñɩŋga se Pisooni; ŋga cɔnɩ Havila tɛtʋ kpeekpe nɛ kata, ɖenɖe sika wɛɛ yɔ. 12 Sika ŋga kɛwɛ tɛtʋ ndʋ tɩ-taa yɔ kɛwɛ ɖeu. Bideliyɔɔm ketu nɛ onikisi pɩyɛ ɖɔɖɔ wɛ peeɖe. 13 Payaɣ pɔɔ 2 ñɩŋga se Gihɔɔnɩ; ŋga cɔnɩ Kuusi tɛtʋ kpeekpe nɛ kata. 14 Payaɣ pɔɔ 3 ñɩŋga se Hidekɛɛlɩ;*+ ŋga kpeŋnini Asiirii+ wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa. Nɛ pɔɔ 4 ñɩŋga lɛ Efraatɩ.+
15 Ɛsɔ Yehowa kpaɣ abalʋ nɛ ɛsɩɩ-ɩ Edɛɛnɩ kaɖaɣ taa se ɛhayɩ ka-taa nɛ ɛcɔnɩ kɔ-yɔɔ.+ 16 Ɛsɔ Yehowa ɖʋ ɖɔɖɔ abalʋ paɣtʋ tʋnɛ: «Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋtɔɔ kaɖaɣ taa tɩŋ kpeekpe pee ɛzɩ ŋsɔɔlʋʋ yɔ.+ 17 Ɛlɛ taatɔɔ kɩbam nɛ kɩdɛkɛdɩm pa-sɩmtʋ tɩʋ piye, mbʋ pʋyɔɔ yɔ kɩyakʋ ŋgʋ ŋtɔkɩ-ɖɩ yɔ, paa pɩɩlabɩ ɛzɩma yɔ ŋkaɣ sɩbʋ.»+
18 Nɛ Ɛsɔ Yehowa yɔɔdɩ se: «Pɩfɛyɩ ɖeu se abalʋ ɛwɛɛ e-ɖeke mbʋ. Malakɩ-ɩ sɩnɩyʋ weyi ɛmʋnɩ-ɩ yɔ.»+ 19 Nɛ Ɛsɔ Yehowa kpaɣ tɛtʋ nɛ ɛmanɩ tɛyɛ kpɩna kpeekpe nɛ mbʋ payɩ pɩwɛ wezuu nɛ pɩkʋyʋʋ ɛsɔdaa yɔ, nɛ ɛpaɣzɩ-yɛ wonuu abalʋ cɔlɔ se ɛna hɩɖɛ nɖɩ ɛlɛ kaɣ yaʋ paa kpɩnɛ nɖɩ yɔ; nɛ hɩɖɛ nɖɩ abalʋ ya paa kpɩnɛ* nɖɩ yɔ nɖɩ pɩsɩnɩ ɖɩ-hɩɖɛ.+ 20 Nɛ abalʋ ha hɩla ɖɩɣa kpɩna tɩŋa nɛ mbʋ payɩ pɩwɛ wezuu nɛ pɩkʋyʋʋ ɛsɔdaa yɔ nɛ tɛyɛ kpɩna tɩŋa, ɛlɛ abalʋ taawɛɛnɩ sɩnɩyʋ weyi ɛmʋnɩ-ɩ yɔ. 21 Peeɖe Ɛsɔ Yehowa yeba nɛ ɖom cukaŋ ñɩmbʋ nabʋyʋ kpaɣ abalʋ; nɛ ɛlɛ ɖowaɣ lɛ, Ɛsɔ lɩzɩ e-sinaɣ kʋɖʋmaɣ nɛ pʋwayɩ lɛ ɛpɩsɩnɩ tomnaɣ nandʋ nɛ ɛtɔ ko-lone taa. 22 Nɛ Ɛsɔ Yehowa kpaɣ sinaɣ ŋga ɛlɩzɩ abalʋ yɔɔ yɔ nɛ ɛmanɩ halʋ, nɛ ewoni-i abalʋ cɔlɔ.+
23 Peeɖe abalʋ yɔɔdaa se:
«Mɔ-mɔɔ taa mɔɔyɛ keekee kɔyɔ
Nɛ mon-tomnaɣ tomnaɣ kɔyɔ.
Pakaɣ-ɩ yaʋ se Halʋ,
Mbʋ pʋyɔɔ yɔ abalʋ taa palɩzɩ-ɩ.»+
24 Pʋyɔɔ lɛ, abalʋ kaɣ yebu ɛ-caa nɛ e-ɖoo nɛ ɛñɔɔnɩ ɛ-halʋ,* nɛ pakaɣ pɩsʋʋ tomnaɣ kʋɖʋmaɣ.+ 25 Abalʋ nɛ ɛ-halʋ, pa-naalɛ paawɛ ndaakpeɖe;+ ɛlɛ fɛyɛ taakpaɣ-wɛ.
3 Ðʋm+ kaakpaɖɩnɩ lɛɣtʋ* tɛtɛgbɩna kpeekpe wena Ɛsɔ Yehowa lɩzaa yɔ a-taa. Ɛpɔzɩ halʋ se: «Toovenim se Ɛsɔ yɔɔdaa se ɩtaatɔɔ kaɖaɣ taa tɩŋ kpeekpe pee na?»+ 2 Ðɩnɛ ɛlɛ, halʋ cosi ɖʋm se: «Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɔɔ kaɖaɣ taa tɩŋ pee.+ 3 Ɛlɛ Ɛsɔ yɔɔdɩ tɩʋ ŋgʋ kɩwɛ kaɖaɣ hɛkʋ taa+ yɔ kɩ-tɔm se: “Ɩtaatɔɔ ki-pee, aayɩ, itaatukuni-kʋ; pɩtɩkɛ mbʋ yɔ ɩkaɣ sɩbʋ.”» 4 Peeɖe ɖʋm kitini halʋ se: «Pɩlɩ, ɩɩkaɣ sɩbʋ.+ 5 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ Ɛsɔ nawa se kɩyakʋ ŋgʋ ki-wiye ɩtɔkɩ ki-pee yɔ, mɩ-ɛsa kaɣ kuluu nɛ ɩwɛɛ ɛzɩ Ɛsɔ yɔ, ɩtɩlɩɣ kɩbam nɛ kɩdɛkɛdɩm.»+
6 Peeɖe halʋ nawa se tɩʋ ŋgʋ kɩwɛ tɔɔʋ nɛ kɩwɛ kajʋka, ɛɛɛ, tɩʋ ŋgʋ kɩɩwɛ cɔnʋʋ kpem. Nɛ ekoyi ki-piye nɛ ɛtɔɔ.+ Pʋwayɩ lɛ, ɛha ɖɔɖɔ ɛ-walʋ alɩwaatʋ ndʋ ɛlɛ kɔm ɛ-cɔlɔ yɔ nɛ ɛlɛ ɖɔɖɔ tɔɔ.+ 7 Ðɩnɛ ɛlɛ pa-naalɛ pɛ-ɛsa kuli nɛ peɖiɣzina se paawɛ ndaakpeɖe. Pʋyɔɔ pɛñɛyɩ fiigi tɩʋ hatʋ nɛ pata pa-tɩnzɩ taa.+
8 Pʋwayɩ lɛ, panɩɩ Ɛsɔ Yehowa nɔɔ alɩwaatʋ ndʋ ɛlɛ ɖɔŋaɣ kaɖaɣ taa yɔ; pɩɩkɛ evemiye alɩwaatʋ ndʋ helifɛtaɣ makaɣ yɔ, nɛ abalʋ nɛ ɛ-halʋ pɛmɛlɩ tɩŋ hɛkʋ taa kaɖaɣ taa se Ɛsɔ Yehowa ɛtaana-wɛ. 9 Nɛ Ɛsɔ Yehowa wɛɛ nɛ ɛyaɣ abalʋ nɛ ɛpɔzʋʋ-ɩ se: «Le ŋwɛɛ?» 10 Pɩkɛdaa lɛ, ecosi se: «Manɩ ñɔ-nɔɔ kaɖaɣ taa, ɛlɛ sɔɔndʋ kpa-m mbʋ pʋyɔɔ yɔ maawɛ ndaakpeɖe, pʋyɔɔ mɛmɛlaa.» 11 Nɛ Ɛsɔ pɔzɩ-ɩ se: «Aheyi-ŋ se ŋwɛ ndaakpeɖe?+ Ŋtɔɔ tɩʋ ŋgʋ maaɖʋ-ŋ paɣtʋ se ŋtaatɔɔ ki-piye yɔ?»+ 12 Abalʋ cosi se: «Halʋ weyi ŋcɛlɩ-m se ɛwɛɛ mɔn-cɔlɔ yɔ, ɛnʋ hanɩ-m tɩʋ ŋgʋ ki-piye nɛ mɔntɔɔ.» 13 Nɛ Ɛsɔ Yehowa pɔzɩ halʋ se: «Ɛbɛ ŋlabɩ mbʋ yɔ?» Halʋ cosi se: «Ðʋm peɣzini-m nɛ mɔntɔɔ.»+
14 Nɛ Ɛsɔ Yehowa heyi ɖʋm+ se: «Mbʋ ŋlabɩ mbʋ yɔ pʋyɔɔ lɛ, pɔlɔ ñɔ-yɔɔ nɔɔ kɩdɛkɛdaɣ ɖɩɣa kpɩna kpeekpe nɛ tɛtɛgbɩna kpeekpe hɛkʋ taa. Ño-lotu yɔɔ ŋkaɣ tuu, nɛ mʋzʋʋ ŋkaɣ tɔɔʋ ñe-wezuu kɩyakɩŋ kpeekpe. 15 Nɛ mankaɣ ɖʋʋ koyindiye*+ ña+ nɛ halʋ+ mɩ-hɛkʋ taa, ña-lʋlʋʋ taa mba*+ nɛ ɛ-lʋlʋʋ taa tʋ*+ pɛ-hɛkʋ taa. Ɛ-lʋlʋʋ taa tʋ kaɣ ña-ñʋʋ tɔyɩtʋʋ,*+ nɛ ŋkaɣ ɛ-naakiɖe ñasʋʋ.»*+
16 Eheyi halʋ se: «Mankaɣ yebu nɛ ña-wɩzasɩ ɖɔɔ ño-hoɣa alɩwaatʋ taa; wɩzasɩ taa ŋkaɣ lʋlʋʋ piya, nɛ ŋkaɣ sɔɔlʋʋ siŋŋ se ŋwɛɛ ña-walʋ cɔlɔ, nɛ ɛlɛ kaɣ wɛnʋʋ ɖoŋ ñɔ-yɔɔ.»
17 Nɛ eheyi Aɖam* se: «Ɛzɩma ŋwelisi ña-halʋ nɔɔ taa tɔm nɛ ŋtɔɔ tɩʋ ŋgʋ maaɖʋ-ŋ paɣtʋ+ se: “Taatɔɔ ki-piye” yɔ pʋyɔɔ lɛ, pɔlɔ tɛtʋ yɔɔ nɔɔ kɩdɛkɛdaɣ mbʋ ŋlaba yɔ pʋyɔɔ.+ Ñe-wezuu kɩyakɩŋ kpeekpe, ŋkaɣ labʋ kʋñɔŋ pʋcɔ nɛ ŋhiɣ tɛtʋ yɔɔ tɔɔnaɣ.+ 18 Tɩkaɣ-ŋ lʋlʋʋ sɔɔ nɛ sɔɔ ñɩtʋ, nɛ ŋkaɣ tɔɔʋ mbʋ pɩñɔʋ hayɩm taa yɔ. 19 Ŋkaɣ tim soŋaɣ pʋcɔ nɛ ŋhiɣ tɔɔnaɣ* nɛ ŋtɔɔ pɩkɔɔ pɩsɩɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ ŋɖaɣnɩɣ pɩsʋʋ tɛtʋ yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ tɩ-taa palɩzɩ-ŋ.+ Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋkɛ mʋzʋʋ nɛ mʋzʋʋ ŋkaɣ ɖaɣnʋʋ pɩsʋʋ.»+
20 Pʋwayɩ lɛ, Aɖam yaa ɛ-halʋ se Ɛva,* mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛnʋ kaɣaɣnɩ pɩsʋʋ mba payɩ pɛwɛɣ wezuu yɔ po-ɖoo.+ 21 Nɛ Ɛsɔ Yehowa kpaɣ tɔna nɛ ɛñɛyɩnɩ Aɖam nɛ ɛ-halʋ tokonaa kɩɖaɣlaa se posuu.+ 22 Pʋwayɩ lɛ, Ɛsɔ Yehowa yɔɔdɩ se: «Ɛyʋ pɩsɩ ɛzɩ ɖa-taa nɔɔyʋ yɔ, ɛtɩlɩ kɩbam nɛ kɩdɛkɛdɩm.+ Lɛɛlɛɛyɔ, pɩsa nɛ etaasezi nesi nɛ ekoyi ɖɔɖɔ wezuu tɩʋ+ piye nɛ ɛtɔɔ nɛ ɛcaɣ wezuu tam* lɛ,—» 23 Peeɖe Ɛsɔ Yehowa ɖɔɔnɩ-ɩ Edɛɛnɩ+ kaɖaɣ taa se ɛhayɩ tɛtʋ ndʋ tɩ-taa palɩzɩnɩ-ɩ yɔ.+ 24 Ɛɖɔɔnɩ ɛyʋ nɛ ɛsɩɩ Edɛɛnɩ kaɖaɣ wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa kerebimwaa+ nɛ sɩɣa* ŋga kamʋʋ miŋ nɛ kɔcɔʋ tam yɔ. Ɛlabɩ mbʋ se ɛɖaŋ wezuu tɩʋ nʋmɔʋ yɔɔ.
4 Nɛ Aɖam sʋʋnɩ ɛ-halʋ Ɛva, nɛ ɛlɛ haɣ hoɣa.+ Ɛva lʋlɩ Kayɩnɩ+ lɛ, ɛyɔɔdɩ se: «Malʋlɩ abalɩbɩɣa Yehowa ɖoŋ taa.» 2 Pʋwayɩ lɛ, ɛlʋlɩ e-neu Aabɛɛlɩ.+
Aabɛɛlɩ pɩsɩ ninɖiɣyu, nɛ Kayɩnɩ ñapɩsɩ haɖʋ. 3 Alɩwaatʋ natʋyʋ wayɩ lɛ, Kayɩnɩ kɔnɩ hayɩm taa tɔɔnasɩ nasɩyɩ se ɛlaa kɩlaʋ Yehowa. 4 Ɛlɛ Aabɛɛlɩ ñɔkɔnɩ ɛ-kpɩna taa kajalaɣ heɣsi nasɩyɩ,+ pɩkpɛndɩnɩ si-num. Nɛ Aabɛɛlɩ nɛ ɛ-kɩlaʋ pɔ-tɔm kɛdɩnɩ Yehowa,+ 5 ɛlɛ Kayɩnɩ nɛ ɛ-kɩlaʋ pɔ-tɔm tɩkɛdɩnɩ-ɩ. Pʋyɔɔ Kayɩnɩ kɔ pana siŋŋ nɛ ɛñɩŋ ɛ-ɛsɩndaa. 6 Peeɖe Yehowa pɔzɩ Kayɩnɩ se: «Ɛbɛ yɔɔ ŋkɔ pana kpem mbʋ nɛ ŋñɩŋ ñɛ-ɛsɩndaa? 7 Ye ŋlɛɣzaa nɛ ŋlakɩ kɩbandʋ yɔ, ñɔ-tɔm ɛɛkaɣ-m ɖaɣnʋʋ kɛdɩnʋʋ na?* Ɛlɛ ye ŋtɩlɛɣzɩ nɛ ŋla kɩbandʋ yɔ, kɩwɛɛkɩm pabɩ-ŋ nɔnɔɔ tɛɛ, nɛ pɩñɩnɩɣ se pɩwabɩ-ŋ; ɛlɛ ŋkaɣ wɛnʋʋ ɖoŋ pɩ-yɔɔ?»
8 Pʋwayɩ lɛ, Kayɩnɩ heyi e-neu Aabɛɛlɩ se: «Ðɩɖɛɛ hayɩm taa.» Nɛ pɔkɔm nɛ patalɩ hayɩm taa lɛ, Kayɩnɩ ɖa e-neu Aabɛɛlɩ nɛ ɛkʋ-ɩ.+ 9 Pʋwayɩ lɛ, Yehowa pɔzɩ Kayɩnɩ se: «Le ñe-neu Aabɛɛlɩ wɛɛ?» Nɛ ɛlɛ cosi se: «Maasɩŋ. Mɛkɛnɩ me-neu yɔɔ cɔnɩyʋ kɛ?» 10 Nɛ Ɛsɔ kitini-i se: «Ɛbɛ ŋlaba? Welisi! Ñe-neu calɩm ɖiɣni kubusi mabʋ tataa nɛ pɩtalɩɣ mɔn-cɔlɔ.+ 11 Nɛ lɛɛlɛɛyɔ lɛ, pɔlɔ ñɔ-yɔɔ nɔɔ kɩdɛkɛdaɣ, pɔɖɔɔnɩ-ŋ tɛtʋ ndʋ tɩha tɩ-nɔɔ nɛ tɩmʋ ñe-neu calɩm ñe-nesi tɛɛ yɔ tɩ-yɔɔ.+ 12 Alɩwaatʋ ndʋ ŋhayɩɣ yɔ, tɛtʋ ɛɛkaɣ-ŋ lʋlʋʋ tɩ-tɔɔnaɣ.* Ŋkaɣ pɩsʋʋ yotiyu nɛ weyi eseɣ se ɛya e-wezuu ñʋʋ yɔ tɛtʋ yɔɔ.» 13 Peeɖe Kayɩnɩ heyi Yehowa se: «Man-kɩwɛɛkɩm nɩŋgbaŋʋʋ hɔm kɩlɩ-m. 14 Sɔnɔ ŋɖɔɔnʋʋ-m tɛtʋ yɔɔ,* nɛ maakaɣ tasʋʋ wɛʋ ñɛ-ɛsɩndaa, nɛ mankaɣ pɩsʋʋ yotiyu nɛ weyi eseɣ se ɛya e-wezuu ñʋʋ yɔ tɛtʋ yɔɔ, nɛ ye nɔɔyʋ ɛkatɩ-m kɔyɔ, paa pɩɩla ɛzɩma yɔ ɛkaɣ-m kʋʋ.» 15 Peeɖe Yehowa heyi-i se: «Pʋyɔɔ lɛ, weyi ɛkʋʋ Kayɩnɩ yɔ, pakaɣ-ɩ kɩmɩyɛ kpaʋ tam 7.»
Nɛ Yehowa la Kayɩnɩ yʋsaɣ nakɛyɛ se pɩsa nɛ nɔɔyʋ ɛkatɩ-ɩ lɛ, ɛtaakʋ-ɩ. 16 Pʋwayɩ lɛ, Kayɩnɩ ɖɛɛ Yehowa ɛsɩndaa nɛ ewolo ɛcaɣ Nod tɛtʋ* taa, Edɛɛnɩ+ wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa.
17 Pʋwayɩ lɛ, Kayɩnɩ sʋʋnɩ ɛ-halʋ,+ nɛ ɛlɛ haɣ hoɣa nɛ ɛlʋlɩ Enɔɔkɩ. Nɛ Kayɩnɩ paɣzɩ tɛtʋ natʋyʋ maʋ nɛ ɛyaa-tʋ ɛ-pɩyalʋ hɩɖɛ se Enɔɔkɩ. 18 Pʋwayɩ lɛ, Enɔɔkɩ lʋlɩ Iraadɩ. Nɛ Iraadɩ lʋlɩ Mehuyayɛɛlɩ, nɛ Mehuyayɛɛlɩ lʋlɩ Metusayɛɛlɩ, nɛ Metusayɛɛlɩ lʋlɩ Laamɛɛkɩ.
19 Laamɛɛkɩ kpaɣ halaa 2. Payaɣ kajalaɣ ñɩnʋ se Ada, nɛ payaɣ 2 ñɩnʋ se Zila. 20 Ada lʋlɩ Yabaalɩ. Yabaalɩ kaakɛnɩ mba pacakɩ kizinzikiŋ tɛɛ nɛ pɛkɛ ninɖiɣyaa yɔ, pa-taa kajalaɣ tʋ. 21 Payaɣ e-neu se Yubaalɩ. Ɛnʋ kaakɛnɩ mba payɩ pamakɩ cɩmʋʋ nɛ pahʋlʋʋ hɩlaɣ yɔ, pa-taa kajalaɣ tʋ. 22 Zila ɖɔɖɔ lʋlɩ Tubaalɩ-Kayɩnɩ weyi elukaɣ ñɩɣyʋʋ kɩsɛɛmʋʋ nɛ ñɩɣtʋ wondu ndɩ ndɩ yɔ. Nɛ Tubaalɩ-Kayɩnɩ kɔɔ* kɛlɛ Naama. 23 Pʋwayɩ lɛ, Laamɛɛkɩ heyi ɛ-halaa Ada nɛ Zila tɔm tʋnɛ:
«Mɩ Laamɛɛkɩ halaa, iwelisi mɔ-nɔɔ;
Ikemsi mɔn-tɔm:
Mankʋ abalʋ nɔɔyʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛɖʋ-m heŋ,
Ɛɛɛ, mankʋ evebu nɔɔyʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛmabɩ-m.
25 Aɖam tasɩ sʋnʋʋ ɛ-halʋ, nɛ ɛlɛ lʋlɩ abalɩbɩɣa nɛ ɛyaa-kɛ se Sɛɛtɩ,*+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛɛyɔɔdaa se: «Ɛsɔ ha-m pɩɣa* lɛɛka Aabɛɛlɩ lone taa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Kayɩnɩ kʋ-ɩ.»+ 26 Palʋlɩ ɖɔɖɔ Sɛɛtɩ abalɩbɩɣa, nɛ ɛyaa-kɛ se Enɔɔsɩ.+ Alɩwaatʋ ndʋ ɛyaa paɣzɩ yaʋ Yehowa hɩɖɛ.
5 Aɖam yɔɔ tɔm kɔyɔ. Alɩwaatʋ ndʋ* Ɛsɔ lɩzɩ Aɖam yɔ, ɛlɩzɩ-ɩ Ɛsɔ lɛzʋʋ.+ 2 Ɛlɩzɩ-wɛ abalʋ nɛ halʋ.+ Alɩwaatʋ ndʋ ɛlɩzɩ-wɛ+ yɔ, ɛwazɩ-wɛ nɛ ɛyaa-wɛ se «ɛyaa.»*
3 Aɖam talɩ pɩnzɩ 130 lɛ, ɛlʋlɩ abalɩbɩɣa nakɛyɛ ɛ-lɛzʋʋ, kaawɛ ɛ-tɩyɛ, nɛ ɛyaa-kɛ se Sɛɛtɩ.+ 4 Aɖam lʋlɩ Sɛɛtɩ lɛ, ɛtasɩ caɣʋ wezuu pɩnzɩ 800. Nɛ ɛlʋlɩ abalɩbiya nɛ halɩbiya. 5 Aɖam caɣ wezuu pɩnzɩ nzɩ yɔ, sɩ-tɩŋa sɩkpɛndɩ 930, nɛ pʋwayɩ lɛ ɛsɩ.+
6 Sɛɛtɩ talɩ pɩnzɩ 105 lɛ, ɛlʋlɩ Enɔɔsɩ.+ 7 Sɛɛtɩ lʋlɩ Enɔɔsɩ lɛ, ɛtasɩ caɣʋ wezuu pɩnzɩ 807. Nɛ ɛlʋlɩ abalɩbiya nɛ halɩbiya. 8 Sɛɛtɩ caɣ wezuu pɩnzɩ nzɩ yɔ, sɩ-tɩŋa sɩkpɛndɩ 912, nɛ pʋwayɩ lɛ ɛsɩ.
9 Enɔɔsɩ talɩ pɩnzɩ 90 lɛ, ɛlʋlɩ Kenaanɩ. 10 Enɔɔsɩ lʋlɩ Kenaanɩ lɛ, ɛtasɩ caɣʋ wezuu pɩnzɩ 815. Nɛ ɛlʋlɩ abalɩbiya nɛ halɩbiya. 11 Enɔɔsɩ caɣ wezuu pɩnzɩ nzɩ yɔ, sɩ-tɩŋa sɩkpɛndɩ 905, nɛ pʋwayɩ lɛ ɛsɩ.
12 Kenaanɩ talɩ pɩnzɩ 70 lɛ, ɛlʋlɩ Mahalalɛɛlɩ.+ 13 Kenaanɩ lʋlɩ Mahalalɛɛlɩ lɛ, ɛtasɩ caɣʋ wezuu pɩnzɩ 840. Nɛ ɛlʋlɩ abalɩbiya nɛ halɩbiya. 14 Kenaanɩ caɣ wezuu pɩnzɩ nzɩ yɔ, sɩ-tɩŋa sɩkpɛndɩ 910, nɛ pʋwayɩ lɛ ɛsɩ.
15 Mahalalɛɛlɩ talɩ pɩnzɩ 65 lɛ, ɛlʋlɩ Yaarɛɛdɩ.+ 16 Mahalalɛɛlɩ lʋlɩ Yaarɛɛdɩ lɛ, ɛtasɩ caɣʋ wezuu pɩnzɩ 830. Nɛ ɛlʋlɩ abalɩbiya nɛ halɩbiya. 17 Mahalalɛɛlɩ caɣ wezuu pɩnzɩ nzɩ yɔ, sɩ-tɩŋa sɩkpɛndɩ 895, nɛ pʋwayɩ lɛ ɛsɩ.
18 Yaarɛɛdɩ talɩ pɩnzɩ 162 lɛ, ɛlʋlɩ Enɔɔkɩ.+ 19 Yaarɛɛdɩ lʋlɩ Enɔɔkɩ lɛ, ɛtasɩ caɣʋ wezuu pɩnzɩ 800. Nɛ ɛlʋlɩ abalɩbiya nɛ halɩbiya. 20 Yaarɛɛdɩ caɣ wezuu pɩnzɩ nzɩ yɔ, sɩ-tɩŋa sɩkpɛndɩ 962, nɛ pʋwayɩ lɛ ɛsɩ.
21 Enɔɔkɩ talɩ pɩnzɩ 65 lɛ, ɛlʋlɩ Metuselaa.+ 22 Enɔɔkɩ lʋlɩ Metuselaa lɛ, ewolo pɩ-yɔɔ nɛ ɛ nɛ Ɛsɔ toovenim tʋ* pɔɖɔŋ pɩnzɩ 300. Nɛ ɛlʋlɩ abalɩbiya nɛ halɩbiya. 23 Enɔɔkɩ caɣ wezuu pɩnzɩ nzɩ yɔ, sɩ-tɩŋa sɩkpɛndɩ 365. 24 Enɔɔkɩ wolo pɩ-yɔɔ nɛ ɛ nɛ Ɛsɔ toovenim tʋ pɔɖɔŋ mbʋ.+ Pʋwayɩ lɛ nɔɔyʋ tɩtasɩ-ɩ naʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Ɛsɔ kpaɣ-ɩ.+
25 Metuselaa talɩ pɩnzɩ 187 lɛ, ɛlʋlɩ Laamɛɛkɩ.+ 26 Metuselaa lʋlɩ Laamɛɛkɩ lɛ, ɛtasɩ caɣʋ wezuu pɩnzɩ 782. Nɛ ɛlʋlɩ abalɩbiya nɛ halɩbiya. 27 Metuselaa caɣ wezuu pɩnzɩ nzɩ yɔ, sɩ-tɩŋa sɩkpɛndɩ 969, nɛ pʋwayɩ lɛ ɛsɩ.
28 Laamɛɛkɩ talɩ pɩnzɩ 182 lɛ, ɛlʋlɩ abalɩbɩɣa nakɛyɛ. 29 Ɛyaa-kɛ se Noowa,*+ nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Ɛnɛ ɛkaɣnɩ yebu nɛ ɖihiɣ laŋɩyɛ hɛzʋʋ* ɖa-tʋma taa nɛ ɖe-nesi tɛɛ tʋma ɖoŋ ñɩna taa, tɛtʋ ndʋ Yehowa lɔ tɩ-yɔɔ nɔɔ kɩdɛkɛdaɣ yɔ tɩ-yɔɔ.»+ 30 Laamɛɛkɩ lʋlɩ Noowa lɛ, ɛtasɩ caɣʋ wezuu pɩnzɩ 595. Nɛ ɛlʋlɩ abalɩbiya nɛ halɩbiya. 31 Laamɛɛkɩ caɣ wezuu pɩnzɩ nzɩ yɔ, sɩ-tɩŋa sɩkpɛndɩ 777, nɛ pʋwayɩ lɛ ɛsɩ.
32 Noowa talɩ pɩnzɩ 500 lɛ, ɛlʋlɩ Sɛm,+ Kam,+ nɛ Yafɛɛtɩ.+
6 Alɩwaatʋ ndʋ ɛyaa paɣzɩ ɖɔʋ tɛtʋ yɔɔ nɛ palʋlʋʋ halɩbiya lɛ, 2 Ɛsɔ toovenim tʋ pɩyalaa*+ paɣzɩ naʋ se halɩbiya* nzɩ siɖewa. Peeɖe pakpaɣ nzɩ payɩ sɩ-tɔm kaakɛdɩnɩ-wɛ yɔ nɛ sɩpɩsɩ pa-halaa. 3 Pʋyɔɔ Yehowa yɔɔdaa se: «Men-fezuu ɛɛkaɣ ɛyʋ nʋmɔʋ haʋ mbʋ tam,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ tomnaɣ yem ɛkɛnaa.* Pʋyɔɔ lɛ, e-wezuu kɩyakɩŋ kaɣ sɩnʋʋ pɩnzɩ 120.»+
4 Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa nɛ pʋwayɩ ɖɔɖɔ lɛ, Nefilimwaa* kaawɛ tɛtʋ yɔɔ. Pʋbʋ taa lɛ, Ɛsɔ toovenim tʋ pɩyalaa sʋwaɣnɩ ɛyaa pɛlaa mbʋ, nɛ palʋlʋʋ-wɛ abalɩbiya. Abalɩbiya nzɩ, sɩɩkɛ caanaʋ taa ɛyaa ɖoŋ tɩnaa nɛ sɩ-hɩla kaasɛwa.
5 Peeɖe Yehowa nawa se ɛyʋ kañatʋ paɣlɩ tɛtʋ yɔɔ nɛ ɛ-laŋɩyɛ taa lɩmaɣza kpeekpe kɛ kɩdɛkɛda alɩwaatʋ tɩŋa.+ 6 Nɛ Yehowa kpiɖi* se ɛlɩzɩ ɛyaa tɛtʋ yɔɔ, nɛ ɛ-laŋɩyɛ wɛɛkɩ.*+ 7 Pʋyɔɔ Yehowa yɔɔdaa se: «Mahazɩɣ tɛtʋ yɔɔ ɛyaa mba malɩzaa yɔ, mahazɩɣ ɛyʋ nɛ pɩkpɛndɩnɩ ɖɩɣa kpɩna, kpɩna wena atuu yɔ, nɛ mbʋ pɩwɛ wezuu nɛ pɩkʋyʋʋ ɛsɔdaa yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ menkpiɖiɣ se malɩzɩ-wɛ.» 8 Ɛlɛ Noowa tɔm kaakɛdɩnɩ Yehowa.
9 Noowa yɔɔ tɔm yɔ.
Noowa kaakɛ ɛyʋ siɣsiɣ tʋ.+ Ɛtaawɛɛnɩ kɩwɛɛkɩtʋ natʋyʋ ɛ-alɩwaatʋ taa mba* hɛkʋ taa. Noowa nɛ Ɛsɔ toovenim tʋ pɔɖɔŋaɣna.+ 10 Pʋwayɩ lɛ, Noowa lʋlɩ abalɩbiya 3: Sɛm, Kam nɛ Yafɛɛtɩ.+ 11 Ɛlɛ tɛtʋ kaawɛɛkɩ Ɛsɔ toovenim tʋ ɛsɩndaa, nɛ puuyaɣ lakasɩ kaasu tɛtʋ yɔɔ. 12 Ɛɛɛ, Ɛsɔ cɔnɩ tɛtʋ yɔɔ lɛ, tɩɩwɛɛkaa;+ ɛyaa* kpeekpe ɖɔŋaɣ ɖɔnɛ kɩdɛkɛdɩyɛ tɛtʋ yɔɔ.+
13 Pʋwayɩ lɛ, Ɛsɔ heyi Noowa se: «Mankpaɣ lɩmaɣzɩyɛ se manɖɩzɩɣ ɛyaa* kpeekpe, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, pɔ-yɔɔ lɛ puuyaɣ lakasɩ su tɛtʋ yɔɔ, nɛ mbʋ yebina nɛ mankaɣ-wɛ ɖɩzʋʋ nɛ mɛwɛɛkɩ tɛtʋ.+ 14 Kpaɣ tɩŋ kɩbaŋ weyi ɩwɛ ɖoŋ yɔ* nɛ ŋsaɣ aɖakaɣ ña-tɩ.+ Tayɩ aɖakaɣ ŋga hɔɔlɩŋ ndɩ ndɩ nɛ ŋtaa aŋwɔ+ ka-taa nɛ ka-wayɩ. 15 Ɛzʋnɔ pɩwɛɛ se ŋsaɣ aɖakaɣ ŋga: Ka-ɖaɣlɩkɩŋ ɛkɛnɩ nuŋgolonzi* 300, ka-walanzɩ ɛkɛnɩ nuŋgolonzi 50, nɛ ka-kʋkʋyɩŋ ñɛkɛnɩ nuŋgolonzi 30. 16 Kpaɣnɩ aɖakaɣ ñʋʋ taa tibu yɔɔ lɛ, maɣzɩ nuŋgoloŋa kʋɖʋmaɣ nɛ ŋtʋlɩ mondoɖebɔʋ* nɛ ñalɩmɩyɛ sʋʋ ka-taa. Pɩwɛɛ se ŋtʋlɩ nɔnɔɔ ka-hʋyʋʋ yɔɔ+ nɛ ŋla aɖakaɣ ŋga nɛ kɛwɛɛnɩ tindima 3: pɩ-tɛɛ ñɩnɖɛ, hɛkʋ taa ñɩnɖɛ nɛ hayo ñɩnɖɛ.
17 «Piyele nɛ ma lɛ, meyeki nɛ tɛʋ sɔsɔʋ+ nakʋyʋ nɩɩ tɛtʋ yɔɔ nɛ kɩɖɩzɩ tɛtʋ yɔɔ tomnasɩ nzɩ payɩ sɩwɛnɩ wezuu fezuu yɔ. Manɖɩzɩɣ pɩtɩŋa payɩ tɛtʋ yɔɔ.+ 18 Nɛ manɖʋʋ ɛgbɛyɛ ma nɛ ŋ ɖɛ-hɛkʋ taa, nɛ pɩwɛɛ se ŋsʋʋ aɖakaɣ taa, ña nɛ ña-pɩyalaa, ña-halʋ, nɛ ña-pɩyalaa halaa.+ 19 Sʋnɩ mbʋ payɩ pɩwɛ wezuu yɔ aɖakaɣ taa,+ paa mbʋ lɛ naalɛ naalɛ, halʋ nɛ abalʋ, halʋ nɛ abalʋ,+ se pɩsa nɛ ña nɛ wɛ ɩtaasɩ; 20 mbʋ pɩwɛ wezuu nɛ pɩkʋyʋʋ ɛsɔdaa yɔ ndɩ ndɩ, ɖɩɣa kpɩna ndɩ ndɩ, kpɩna wena payɩ atuu tataa yɔ ndɩ ndɩ, a-taa paa wena lɛ, akaɣ kɔm naalɛ naalɛ nɛ asʋʋ ñɔ-cɔlɔ aɖakaɣ taa, se pɩsa nɛ ataasɩ.+ 21 Ña lɛ, pɩwɛɛ se ŋkpeɣli mbʋ payɩ pɩkɛ kʋtɔɔm+ yɔ nɛ ŋkpaɣ-pʋ nɛ pɩkɛnɩ ña nɛ kpɩna mɩ-tɔɔnaɣ.»
22 Nɛ Noowa ɖɔ paɣtʋ ndʋ payɩ Ɛsɔ ɖʋ-ɩ yɔ tɩ-yɔɔ. Mbʋ ɖeyi ɖeyi ɛlaba.+
7 Pʋwayɩ lɛ, Yehowa heyi Noowa se: «Sʋʋ aɖakaɣ taa, ña nɛ ña-ɖɩɣa taa mba kpeekpe, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ña manawa se ŋwɛ siɣsiɣ mɛ-ɛsɩndaa kpaɖʋʋ kʋnɛ yɔ kɩ-taa.+ 2 Pɩwɛɛ se ŋkpɛndɩnɩ kpɩna wena awɛ kele kele yɔ, paa wena lɛ 7,+ abalɩñɩnɖɛ nɛ halɩñɩnɖɛ;* piyele nɛ kpɩna wena afɛyɩ kele kele yɔ, paa wena lɛ 2 ɖeke, abalɩñɩnɖɛ nɛ halɩñɩnɖɛ; 3 kpɛndɩnɩ ɖɔɖɔ mbʋ pɩwɛ wezuu nɛ pɩkʋyʋʋ ɛsɔdaa yɔ, pɩ-taa 7, abalʋ nɛ halʋ,* se pɩsa nɛ paa kpɩnɛ nɖɩ lɛ ɖɩtaaɖɩ tɛtʋ kpeekpe yɔɔ.+ 4 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, pɩkazɩ kɩyakɩŋ 7 ɖeke, mankaɣ yebu nɛ tɛʋ nɩɩ+ tɛtʋ yɔɔ kɩyakɩŋ 40 nɛ ɖoo 40,+ nɛ mankaɣ hazʋʋ tɛtʋ yɔɔ mbʋ payɩ malɩzaa nɛ pɩwɛɛ wezuu yɔ.»+ 5 Nɛ Noowa ɖɔ paɣtʋ ndʋ payɩ Yehowa kaaɖʋ-ɩ yɔ tɩ-yɔɔ.
6 Alɩwaatʋ ndʋ tɛʋ sɔsɔʋ nɩ tɛtʋ yɔɔ yɔ, Noowa kaawɛnɩ pɩnzɩ 600.+ 7 Noowa, ɛ-pɩyalaa, ɛ-halʋ, nɛ ɛ-pɩyalaa halaa, pasʋ aɖakaɣ taa pʋcɔ nɛ tɛʋ sɔsɔʋ paɣzɩ nɩʋ.+ 8 Kpɩna wena payɩ awɛ kele kele, nɛ wena payɩ afɛyɩ kele kele yɔ, nɛ mbʋ pɩwɛ wezuu nɛ pɩkʋyʋʋ ɛsɔdaa yɔ nɛ mbʋ payɩ pɩɖɔŋ tataa yɔ,+ 9 pɩsʋʋ Noowa cɔlɔ aɖakaɣ taa naalɛ naalɛ, abalʋ nɛ halʋ, abalʋ nɛ halʋ, ɛzɩ Ɛsɔ kaaɖʋʋ Noowa paɣtʋ yɔ. 10 Nɛ kɩyakɩŋ 7 wayɩ lɛ, tɛʋ sɔsɔʋ nɩɩ tɛtʋ yɔɔ.
11 Pɩnaɣ ŋga ka-taa Noowa kaawɛnɩ pɩnzɩ 600 yɔ, fenaɣ 2 ñɩŋga taa, kɩyakʋ 17 ñɩŋgʋ wiye, ɛsɔdaa lɩm hila kpeekpe paɣzɩ yabɩtʋʋ, nɛ ɛsɔdaa lɩm nɔnɔsɩ kpeekpe tʋlɩ.+ 12 Nɛ tɛʋ nɩɩ tɛtʋ yɔɔ kɩyakɩŋ 40 nɛ ɖoo 40. 13 Kɩyakʋ ŋgʋ ki-wiye, Noowa sʋ aɖakaɣ taa, ɛ nɛ ɛ-pɩyalaa Sɛm, Kam nɛ Yafɛɛtɩ,+ nɛ ɛ-halʋ nɛ ɛ-pɩyalaa mba pa-halaa naadozo.+ 14 Pɛkpɛndɩnɩ paa tɛyɛ kpɩna wena lɛ ndɩ ndɩ, nɛ paa ɖɩɣa kpɩna wena lɛ ndɩ ndɩ, nɛ kpɩna wena payɩ atuu tataa yɔ ndɩ ndɩ, nɛ mbʋ payɩ pɩwɛ wezuu nɛ pɩkʋyʋʋ ɛsɔdaa yɔ ndɩ ndɩ, paa sumaɣ ŋga, nɛ mbʋ payɩ pɩwɛ wezuu nɛ pɩñɔ keŋ yɔ. 15 Kpɩna wena payɩ awɛ wezuu yɔ,* awokaɣ nɛ asʋʋ Noowa cɔlɔ aɖakaɣ taa, naalɛ naalɛ. 16 Mbʋ paa kpɩna* wena lɛ, asʋ aɖakaɣ taa, abalʋ nɛ halʋ, ɛzɩ Ɛsɔ kaaɖʋʋ Noowa paɣtʋ yɔ. Noowa sʋ aɖakaɣ taa lɛ, Yehowa ɖɩɣ nɔnɔɔ.
17 Tɛʋ sɔsɔʋ nɩɩ* tɛtʋ yɔɔ kɩyakɩŋ 40, nɛ lɩm wɛɛ nɛ pɩɖɔʋ nɛ pɩpaɣzɩ aɖakaɣ kpazʋʋ, nɛ pɩkʋsɩ-kɛ nɛ kɛwɛɛ lɩm yɔɔ. 18 Lɩm wɛɛ nɛ pɩɖɔʋ sakɩyɛ nɛ pɩwadɩɣ tɛtʋ yɔɔ, ɛlɛ pɩkʋsɩ aɖakaɣ nɛ kɛwɛɛ lɩm yɔɔ. 19 Lɩm wadɩ tɛtʋ yɔɔ siŋŋ nɛ halɩ pihuuzi pʋŋ sɔsɔŋ weyi ɩwɛ tɛtʋ kpeekpe yɔɔ yɔ ɩ-yɔɔ.+ 20 Lɩm kpa nɛ pɩɖɛɛ pʋŋ yɔɔ nuŋgolonzi* 15.
21 Nɛ mbʋ payɩ pɩwɛ wezuu* nɛ pɩɖɔŋ tɛtʋ yɔɔ yɔ pɩsɩ:+ Mbʋ pɩwɛ wezuu nɛ pɩkʋyʋʋ ɛsɔdaa yɔ, ɖɩɣa kpɩna, tɛtɛgbɩna, mbʋ pɩwɛ wezuu nɛ pɩkpɛndɩɣ nɛ pɩɖɔŋ wiii yɔ nɛ ɛyaa tɩŋa.+ 22 Mbʋ payɩ pɩwɛ wezuu nɛ pifeziɣ tɛtʋ waɣwaɣ yɔɔ yɔ pɩsɩ.+ 23 Mbʋ Ɛsɔ hazɩ tɛtʋ yɔɔ mbʋ payɩ pɩwɛ wezuu yɔ: Ɛyaa, kpɩna, kpɩna wena atuu yɔ, nɛ mbʋ pɩwɛ wezuu nɛ pɩkʋyʋʋ ɛsɔdaa yɔ. Ɛhazɩ pɩtɩŋa tɛtʋ yɔɔ;+ Noowa nɛ mba ɛ nɛ wɛ paawɛ aɖakaɣ taa yɔ, pe-ɖeke pehiɣni wezuu.+ 24 Nɛ lɩm su nɛ pɩwadɩ tɛtʋ yɔɔ kɩyakɩŋ 150.+
8 Ɛlɛ Ɛsɔ tɔzɩ Noowa yɔɔ, ɛ nɛ tɛtɛgbɩna nɛ ɖɩɣa kpɩna kpeekpe wena aawɛ ɛ-cɔlɔ aɖakaɣ taa yɔ,+ nɛ Ɛsɔ la nɛ helim nabʋyʋ ma tɛtʋ yɔɔ nɛ lɩm paɣzɩ pasʋʋ. 2 Ɛsɔdaa lɩm hila yele yabɩtʋʋ, nɛ ɛsɔdaa lɩm nɔnɔsɩ ɖɩɣ, nɛ tɛʋ yele nɩʋ.*+ 3 Peeɖe lɩm paɣzɩ sɔʋ tɛtʋ yɔɔ pazɩ pazɩ. Kɩyakɩŋ 150 wayɩ lɛ, lɩm pasaa. 4 Fenaɣ 7 ŋga taa, kɩyakʋ 17 ñɩŋgʋ wiye lɛ, aɖakaɣ wolo nɛ kacaɣ Arara pʋŋ yɔɔ. 5 Lɩm wɛɛ nɛ pɩpasɩɣ pazɩ pazɩ nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ fenaɣ 10 ñɩŋga taa. Nɛ fenaɣ 10 ñɩŋga kajalaɣ kɩyakʋ wiye lɛ, pɩpaɣzɩ naʋ pʋŋ ñʋŋ.+
6 Pɩlabɩ kɩyakɩŋ 40 lɛ, Noowa tʋlɩ mondoɖebɔʋ+ ŋgʋ ɛɛɖʋ aɖakaɣ yɔɔ yɔ 7 nɛ ɛlɩzɩ kaŋgaɖɩyɛ naɖɩyɛ nɛ eyebi-ɖɩ nɛ ɖɩɖɛɛ; ɖɩɖɩ wɛɛ nɛ ɖiwoki nɛ ɖɩkɔŋ, pɩkɔɔ pɩsɩɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ tɛtʋ yɔɔ lɩm sɔwa yɔ.
8 Pʋwayɩ lɛ, ɛlɩzɩ ehooye naɖɩyɛ nɛ eyebi-ɖɩ nɛ ɖɩɖɛɛ, se ɛna se lɩm sɔ tɛtʋ yɔɔ yaa pɩtɩsɔɔ. 9 Ɛlɛ ehooye nɖɩ ɖitihiɣ lone naɖɩyɛ se ɖɩcaɣ,* pʋyɔɔ ɖɩpɩsɩ ɛ-cɔlɔ aɖakaɣ taa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ lɩm huuzi tɛtʋ kpeekpe yɔɔ mbʋ.+ Ðɩnɛ ɛlɛ esezi e-nesi nɛ ɛkpa-ɖɩ nɛ ɛpɩsɩnɩ-ɖɩ aɖakaɣ taa. 10 Ɛtasɩ ɖaŋʋʋ kɩyakɩŋ 7, nɛ pʋwayɩ lɛ, ɛɖaɣnɩ lɩzʋʋ ehooye nɖɩ aɖakaɣ taa. 11 Ehooye pɩsɩ ɛ-cɔlɔ ɖanaɣ yɔɔ mbʋ yɔ lɛ, ɛna se ɖikosi oliivi tɩʋ hayʋʋ lɛŋ ŋgʋ nakʋyʋ nɛ kɩwɛɛ ɖɩ-njʋyɛ taa! Peeɖe Noowa ɖiɣzinaa se lɩm sɔ tɛtʋ yɔɔ.+ 12 Ɛtasɩ ɖaŋʋʋ kɩyakɩŋ 7. Pʋwayɩ lɛ, ɛlɩzɩ ehooye nɖɩ nɛ eyebi-ɖɩ, ɛlɛ ɖɩtɩtasɩ pɩsʋʋ ɛ-cɔlɔ.
13 Pɩnaɣ ŋga ka-taa Noowa kaawɛnɩ pɩnzɩ 601 yɔ,+ ka-kajalaɣ fenaɣ kɩyakʋ kajalaɣ ñɩŋgʋ wiye, lɩm sɔ tɛtʋ yɔɔ; nɛ Noowa tʋlɩ aɖakaɣ ñʋʋ taa nɛ ɛna se tɛtʋ yɔɔ ɖiɣni wɩlʋʋ. 14 Fenaɣ 2 ñɩŋga taa, kɩyakʋ 27 ñɩŋgʋ wiye lɛ tɛtʋ yɔɔ wɩlaa.
15 Ɛsɔ heyi Noowa se: 16 «Lɩɩ aɖakaɣ taa, ña nɛ ña-halʋ, ña-pɩyalaa, nɛ ña-pɩyalaa halaa.+ 17 Kpɛndɩnɩ mbʋ payɩ pɩwɛ wezuu yɔ nɛ ŋlɩna:+ Mbʋ pɩwɛ wezuu nɛ pɩkʋyʋʋ ɛsɔdaa yɔ, ɖɩɣa kpɩna, tɛyɛ kpɩna nɛ kpɩna wena atuu tataa yɔ se pɩsa nɛ ahuu nɛ alʋlɩ nɛ aɖɔɔ tɛtʋ yɔɔ.»+
18 Nɛ Noowa lɩɩ, ɛ nɛ ɛ-pɩyalaa,+ ɛ-halʋ nɛ ɛ-pɩyalaa halaa. 19 Mbʋ payɩ pɩwɛ wezuu yɔ, kpɩna wena payɩ atuu yɔ, nɛ mbʋ payɩ pɩwɛ wezuu nɛ pɩkʋyʋʋ ɛsɔdaa yɔ, mbʋ payɩ pɩɖɔŋ tɛtʋ yɔɔ yɔ, pɩlɩɩ aɖakaɣ taa, tindima ndɩ ndɩ.+ 20 Pʋwayɩ lɛ, Noowa ma Yehowa altaaru nakʋyʋ+ nɛ ɛkpaɣ kpɩna wena payɩ awɛ kele kele yɔ a-taa naayɛ nɛ sumasɩ nzɩ payɩ sɩwɛ kele kele yɔ sɩ-taa nasɩyɩ,+ nɛ ɛlaanɩ kɩlaŋ kɩñaɣzɩŋ altaaru yɔɔ.+ 21 Nɛ Yehowa paɣzɩ nɩʋ sɔzɩŋ kɩbaŋ.* Nɛ Yehowa yɔɔdɩ ɛ-laŋɩyɛ taa se: «Maakaɣ tasʋʋ lɔʋ tɛtʋ yɔɔ nɔɔ kɩdɛkɛdaɣ+ ɛyʋ yɔɔ wiɖiyi kpa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛyʋ laŋɩyɛ kɛ kɩdɛkɛdɩyɛ kpaɣnɩ ɛ-pɩjatʋ taa;+ nɛ wiɖiyi maakaɣ tasʋʋ ɖɩzʋʋ mbʋ payɩ pɩwɛ wezuu yɔ ɛzɩ malabʋ yɔ.+ 22 Kpaɣnɩ lɛɛlɛɛyɔ lɛ, ɖomaɣ nɛ kʋmtʋ, nikaɣ nɛ soŋaɣ, lʋŋɩyɛ* nɛ yolum,* nɛ wɩsɩ nɛ ɖoo paakaɣ yebu wɛʋ tɛtʋ yɔɔ wiɖiyi kpa.»+
9 Ɛsɔ wazɩ Noowa nɛ ɛ-pɩyalaa nɛ eheyi-wɛ se: «Ɩlʋlɩ nɛ ɩɖɔɔ nɛ isu tɛtʋ yɔɔ.+ 2 Mbʋ payɩ pɩwɛ wezuu tɛtʋ yɔɔ yɔ, nɛ mbʋ payɩ pɩwɛ wezuu nɛ pɩkʋyʋʋ ɛsɔdaa yɔ, mbʋ payɩ pɩɖɔŋ tataa yɔ nɛ kpakpasɩ nzɩ payɩ sɩwɛ teŋgu taa yɔ, pɩtɩŋa pɩwɛɣ nɛ piseɣ-mɩ sɔɔndʋ. Lɛɛlɛɛyɔ, manɖʋzɩ pɩtɩŋa payɩ mi-nesi taa.*+ 3 Kpɩna wena payɩ awɛ wezuu tɛtʋ yɔɔ yɔ akaɣ-mɩ kɛnʋʋ tɔɔnaɣ.+ Maha-mɩ a-tɩŋa ɛzɩ mahaʋ-mɩ tɩŋ hatʋ yɔ.+ 4 Ɛlɛ ɩtaatɔɔ+ tomnaɣ* nɛ ɩkpɛndɩnɩ ke-wezuu*—ka-calɩm.+ 5 Pɩtasɩ lɛ, mankaɣ akɔnta pɔzʋʋ mi-wezuu nɛ mɩ-calɩm yɔɔ.* Mankaɣ akɔnta pɔzʋʋ mbʋ payɩ pɩwɛ wezuu yɔ; nɛ mankaɣ paa ɛyʋ weyi lɛ akɔnta pɔzʋʋ e-koobu wezuu yɔɔ.+ 6 Ɛyʋ weyi ɛkpɛdɩɣ lɛlʋ calɩm yɔ, ɛyʋ lɛlʋ kaɣ pʋdʋ ɛnʋ ɛ-calɩm kpɛdʋʋ,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ Ɛsɔ lɩzɩ ɛyʋ ɛ-lɛzʋʋ.+ 7 Piyele mɩ lɛ, ɩlʋlɩ nɛ ɩɖɔɔ, nɛ ɩwadɩ tɛtʋ yɔɔ nɛ ihuu.»+
8 Pʋwayɩ lɛ Ɛsɔ heyi Noowa nɛ ɛ-pɩyalaa se: 9 «Lɛɛlɛɛyɔ, manɖʋʋ mɛ-ɛgbɛyɛ ma nɛ mɩ ɖɛ-hɛkʋ taa,+ nɛ ma nɛ mɩ-lʋlʋʋ taa ñɩma mba pakaɣ kɔm yɔ ɖɛ-hɛkʋ taa, 10 ma nɛ mbʋ payɩ pɩwɛ wezuu* nɛ pɩwɛɛ mɩ-cɔlɔ yɔ ɖɛ-hɛkʋ taa: Sumasɩ, kpɩna nɛ mbʋ payɩ pɩwɛ wezuu tɛtʋ yɔɔ nɛ pɩwɛɛ mɩ-cɔlɔ yɔ, mbʋ payɩ pɩlɩnɩ aɖakaɣ taa yɔ, pʋ-tɔbʋʋ se mbʋ payɩ pɩwɛ wezuu tɛtʋ yɔɔ yɔ.+ 11 Ɛɛɛ, manɖʋʋ mɛ-ɛgbɛyɛ ma nɛ mɩ ɖɛ-hɛkʋ taa: Wiɖiyi tɛʋ sɔsɔʋ nakʋyʋ lɩm ɛɛkaɣ tasʋʋ wadʋʋ kpa nɛ pɩɖɩzɩ tomnasɩ kpeekpe,* nɛ wiɖiyi tɛʋ sɔsɔʋ nakʋyʋ ɛɛkaɣ tasʋʋ tɛtʋ wɛɛkʋʋ kpa.»+
12 Ɛsɔ sɔzɩ se: «Ɛgbɛyɛ nɖɩ manɖʋʋ ma nɛ mɩ ɖɛ-hɛkʋ taa, ma nɛ mbʋ payɩ pɩwɛ wezuu* nɛ pɩwɛɛ mɩ-cɔlɔ yɔ ɖɛ-hɛkʋ taa yɔ ɖɩ-yʋsaɣ kɔyɔ; nɛ ɛgbɛyɛ nɖɩ, ɖɩkaɣ wɛʋ tam ma nɛ kpaɖɩŋ weyi payɩ ɩkaɣ kɔm pʋwayɩ yɔ, ɖɛ-hɛkʋ taa. 13 Mansɩɣ man-tɩŋgaɣyʋʋ mɩndʋ taa, nɛ kɩkaɣ kɛʋ ɛgbɛyɛ nɖɩ ɖɩwɛ ma nɛ tɛtʋ ɖɛ-hɛkʋ taa yɔ ɖɩ-yʋsaɣ. 14 Malakɩ nɛ mɩndʋ lɩɩ ɛsɔdaa lɛ, tɩŋgaɣyʋʋ kaɣ lɩʋ mɩndʋ taa. 15 Nɛ mankaɣ tɔzʋʋ ɛgbɛyɛ nɖɩ manɖʋ ma nɛ mɩ nɛ mbʋ payɩ pɩwɛ wezuu yɔ* ɖɛ-hɛkʋ taa yɔ; nɛ wiɖiyi lɩm ɛɛkaɣ tasʋʋ wadʋʋ kpa nɛ pɩɖɩzɩ kpɩna nɛ ɛyaa* tɩŋa.+ 16 Nɛ tɩŋgaɣyʋʋ kaɣ lɩʋ mɩndʋ taa, nɛ mankaɣ-kʋ naʋ lɛ, mɔntɔzɩ tamtam ɛgbɛyɛ nɖɩ ɖɩwɛ Ɛsɔ nɛ mbʋ payɩ pɩwɛ wezuu* tɛtʋ yɔɔ yɔ pɛ-hɛkʋ taa yɔ ɖɩ-yɔɔ.»
17 Ɛsɔ ɖaɣnɩ heyuu Noowa se: «Ɛgbɛyɛ nɖɩ manɖʋʋ ma nɛ tɛtʋ yɔɔ tomnasɩ* kpeekpe ɖɛ-hɛkʋ taa yɔ ɖɩ-yʋsaɣ kɛlɛ.»+
18 Noowa pɩyalaa mba palɩnɩ aɖakaɣ taa yɔ, mba yɔ Sɛm, Kam, nɛ Yafɛɛtɩ.+ Pʋwayɩ lɛ, Kam lʋlɩ Kanaŋ.+ 19 Pa-naadozo paakɛnɩ Noowa pɩyalaa, nɛ pa-taa ɛyaa kpeekpe lɩnaa nɛ pamɩzɩ tɛtʋ yɔɔ.+
20 Noowa paɣzɩ hayʋʋ, nɛ ɛɖʋ viiñi hayɩm. 21 Kɩyakʋ nakʋyʋ ɛñɔ vɛɛ lɛ, kɩpaɣzɩ-ɩ kʋʋ, nɛ eyele ɛ-tɩ ndaakpeɖe e-kizinziku tɛɛ. 22 Kanaŋ caa Kam na ɛ-caa ndaakpeɖe lɛ, ɛlɩɩ nɛ eheyi Sɛm nɛ Yafɛɛtɩ awayɩ. 23 Peeɖe Sɛm nɛ Yafɛɛtɩ pakpaɣ toko nakʋyʋ nɛ patɩnɩ pa-hazasɩ yɔɔ nɛ pɔɖɔ kiŋgiɖe nɛ pasʋʋ kizinziku tɛɛ nɛ pohuuzi pa-caa ndaakpeɖe yɔɔ. Ɛlɛ pɛkɛzɩ pɛ-ɛsa nɛ hɔɔlʋʋ, nɛ patɩna pa-caa ndaakpeɖe.
24 Vɛɛ cɛbɩ Noowa ɛsa yɔɔ nɛ efe nɛ ɛnɩɩ mbʋ ɛ-pɩyalʋ cikpelu labɩ-ɩ yɔ lɛ, 25 ɛyɔɔdɩ se:
«Pɔlɔ nɔɔ kɩdɛkɛdaɣ Kanaŋ yɔɔ.+
Ɛpɩsɩɣ ɛ-ɖalaa tɛ yom weyi pɩtɔyɩnɩ-ɩ yɔ.»+
26 Nɛ ɛsɔzɩ se:
«Pasa Yehowa, Sɛm tɛ Ɛsɔ,
Nɛ Kanaŋ ɛpɩsɩ Sɛm tɛ yom.+
27 Ɛsɔ ɛha Yafɛɛtɩ tɛtʋ wamm,
Nɛ ɛcaɣ Sɛm kizinzikiŋ tɛɛ.
Kanaŋ ɛpɩsɩ Yafɛɛtɩ tɛ yom ɖɔɖɔ.»
28 Tɛʋ Sɔsɔʋ wayɩ lɛ, Noowa tasɩ wezuu caɣʋ pɩnzɩ 350.+ 29 Noowa caɣ wezuu pɩnzɩ nzɩ yɔ, sɩ-tɩŋa sɩkpɛndɩ 950, nɛ ɛsɩ.
10 Noowa pɩyalaa Sɛm,+ Kam nɛ Yafɛɛtɩ pɔ-yɔɔ tɔm yɔ.
Tɛʋ Sɔsɔʋ wayɩ lɛ, palʋlɩ-wɛ abalɩbiya.+ 2 Yafɛɛtɩ pɩyalaa yɔ: Gomɛɛrɩ,+ Maagɔɔgɩ,+ Madaayɩ, Yavaanɩ, Tubaalɩ,+ Mesɛɛkɩ+ nɛ Tiraasɩ.+
3 Gomɛɛrɩ pɩyalaa yɔ: Asɩkenaazɩ,+ Rifaatɩ nɛ Togarɩma.+
4 Yavaanɩ pɩyalaa yɔ: Eliisa,+ Tarɩsiisi,+ Kitim+ nɛ Dodanim.
5 Mba lʋlɩna nɛ pɩtalɩnɩ mba pacakɩ lɩm hɛkʋ taa tɛtʋ taa yɔ, paa mba lɛ pa nɛ pa-kʋnʋmɩŋ nɛ pɔ-hɔŋ nɛ pa-ajɛɛ.
6 Kam pɩyalaa yɔ: Kuusi, Mizirayim,+ Puti+ nɛ Kanaŋ.+
7 Kuusi pɩyalaa yɔ: Seba,+ Havila, Sabɩta, Raama+ nɛ Sabɩteka.
Raama pɩyalaa yɔ: Seeba nɛ Dedaanɩ.
8 Kuusi lʋlɩ Nimroodi. Nimroodi kaakɛnɩ kajalaɣ tʋ weyi ɛpɩsɩ ɛyʋ ɖoŋ tʋ tɛtʋ yɔɔ yɔ. 9 Ɛɛpɩsɩ ɛgbam sɔsɔ weyi ɛkaɖɩɣnɩ Yehowa yɔ. Pʋyɔɔ pɔtɔŋ se: «Ɛzɩ Nimroodi yɔ, ɛgbam sɔsɔ weyi ɛkaɖɩɣnɩ Yehowa yɔ.» 10 E-kewiyaɣ paɣzɩnɩ* Babɛɛlɩ,+ Erɛɛk,+ Akaad, nɛ Kalɩne, Siineyaarɩ+ ɛjaɖɛ taa. 11 Ɛkʋyɩnɩ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa lɛ, ewolo Asiirii+ nɛ ɛma Niniivi,+ Rehobɔɔtɩ-Irɩ, Kalaa 12 nɛ Resɛɛnɩ, Niniivi nɛ Kalaa pɛ-hɛkʋ taa: Tɛtʋ sɔsɔtʋ lɛ.*
13 Mizirayim lʋlɩ Ludim,+ Anamim, Lehabim, Nafituuhim,+ 14 Patrusim,+ Kasɩluuhim (ɛ-lʋlʋʋ taa Filistii mba+ lɩnaa), nɛ Kaftɔɔrim.+
15 Kanaŋ lʋlɩ Siidɔɔ,+ ɛnʋ kɛnɩ ɛ-kajalaɣ pɩɣa, nɛ Hɛɛtɩ;+ 16 ɛlʋlɩ ɖɔɖɔ Yebuusi mba,+ Amoori mba,+ Girgasɩ mba, 17 Hivi mba,+ Arɩkii mba, Sinii mba, 18 Arɩvadɩ mba,+ Zemarii mba nɛ Hamatɩ mba.+ Pʋwayɩ lɛ, Kanaŋ mba hɔŋ mɩzɩ. 19 Kanaŋ mba kamaɣ kpaɣnɩ Siidɔɔ nɛ piwolo pɩtalɩ ɖooo Geraarɩ,+ Gaazaa+ cɔlɔ, nɛ piwolo pɩtalɩ ɖɔɖɔ ɖooo Sodom, Gomɔɔrɩ,+ Admaa, nɛ Zebooyim,+ Lasa cɔlɔ. 20 Mba lɛ Kam pɩyalaa; paa mba lɛ pa nɛ pɔ-hɔŋ nɛ pa-kʋnʋmɩŋ, nɛ pɛ-tɛtʋ nɛ pa-ajɛɛ.
21 Sɛm lʋlɩ piya ɖɔɖɔ, ɛkɛ Ebɛɛrɩ+ piya tɩŋa cɔzɔ nɛ Yafɛɛtɩ neu.* 22 Sɛm pɩyalaa yɔ: Elam,+ Asuur,+ Arpakɩsaadɩ,+ Ludi nɛ Aram.+
23 Aram pɩyalaa yɔ: Uzi, Huuli, Getɛɛrɩ nɛ Maasɩ.
24 Arpakɩsaadɩ lʋlɩ Seelaa,+ nɛ Seelaa lʋlɩ Ebɛɛrɩ.
25 Ebɛɛrɩ lʋlɩ abalɩbiya 2. Payaɣ sɩ-taa kʋɖʋmaɣ se Peelɛɛgɩ,*+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ke-wezuu caɣʋ alɩwaatʋ taa, tɛtʋ tayaa.* Payaɣ lɛɛka se Yokɩtaanɩ.+
26 Yokɩtaanɩ lʋlɩ Alɩmodaadɩ, Selɛɛfʋ, Hazaarɩmavɛɛtɩ, Yeraa,+ 27 Hadoram, Uzaalɩ, Dikila, 28 Obaalɩ, Abimayɛɛlɩ, Seeba, 29 Ofiiri,+ Havila nɛ Yobaabɩ; pa-tɩŋa mbʋ yɔ pɛkɛ Yokɩtaanɩ pɩyalaa.
30 Pa-ɖɩjaɣyɛ paɣzɩnɩ Mesa nɛ piwolo pɩtalɩ ɖooo Sefaarɩ, Wɩsɩ Ðɩlɩyɛ taa pʋŋ egeetiye.
31 Mba lɛ Sɛm pɩyalaa; paa mba lɛ pa nɛ pɔ-hɔŋ nɛ pa-kʋnʋmɩŋ, nɛ pɛ-tɛtʋ nɛ pa-ajɛɛ.+
32 Mba lɛ Noowa pɩyalaa hɔŋ; paa hɔʋ ŋgʋ lɛ, kɩ nɛ kɩ-lʋlʋʋ taa mba nɛ kɩ-ɛjaɖɛ. Pa-taa ajɛɛ lɩnaa nɛ amɩzɩ tɛtʋ yɔɔ Tɛʋ Sɔsɔʋ wayɩ.+
11 Nɛ tɛtʋ kpeekpe yɔɔdaɣ kʋnʋŋ kʋɖʋmʋʋ nɛ tɔm pee kʋɖʋma. 2 Ɛyaa kaawɛɛ nɛ pɛɖɛɣnɩ wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa kiŋ lɛ, pana fɛɛʋ nakʋyʋ Siineyaarɩ+ ɛjaɖɛ taa nɛ pacaɣ peeɖe. 3 Nɛ peheyi ɖama se: «Lɛɛlɛɛyɔ, iyele nɛ ɖɩlɩzɩ filikinaa nɛ ɖɩhɔbɩ-wɛ miŋ taa.» Mbʋ palabɩnɩ filikinaa tʋmɩyɛ pɛɛ lone taa, nɛ aŋwɔ cʋʋ lone taa. 4 Nɛ pɔyɔɔdɩ se: «Lɛɛlɛɛyɔ, iyele nɛ ɖɩma ɖa-tɩ tɛtʋ natʋyʋ nɛ tilimiye naɖɩyɛ, nɖɩ ɖɩkpaɣ nɛ ɖitukuni ɛsɔdaa yɔ, nɛ ɖɩla nɛ ɖa-hɩɖɛ sɛɛ se pɩsa nɛ ɖɩtaamɩzɩ ɖama tɛtʋ kpeekpe yɔɔ.»+
5 Peeɖe Yehowa tiba se ɛna tɛtʋ nɛ tilimiye nɖɩ ɛyaa piya mawa yɔ. 6 Ðɩnɛ ɛlɛ Yehowa yɔɔdɩ se: «Ɩna! Pɛkɛ samaɣ kʋɖʋmaɣ nɛ pɔyɔɔdʋʋ kʋnʋŋ kʋɖʋmʋʋ,+ nɛ mbʋ papaɣzɩ labʋ lɛ lɛ. Lɛɛlɛɛyɔ mbʋ paɖʋ pa-ñʋʋ taa se palakɩ yɔ, pɩ-taa nabʋyʋ fɛyɩ se paapɩzɩɣ pɩ-labʋ. 7 Iyele nɛ ɖitii+ peeɖe nɛ ɖisidi pa-kʋnʋŋ se pɩsa nɛ pataanɩɩ ɖama kʋnʋmɩŋ.» 8 Peeɖe Yehowa mɩzɩ-wɛ tɛtʋ kpeekpe yɔɔ+ nɛ pazɩ pazɩ lɛ, peyele tɛtʋ ndʋ tɩ-maʋ. 9 Pʋyɔɔ paya-tʋ se Babɛɛlɩ,*+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ peeɖe Yehowa sidi tɛtʋ kpeekpe kʋnʋŋ, nɛ peeɖe ɖɔɖɔ Yehowa mɩzɩ ɛyaa tɛtʋ kpeekpe yɔɔ.
10 Sɛm+ yɔɔ tɔm yɔ.
Tɛʋ Sɔsɔʋ nɩwa nɛ pɩla pɩnzɩ 2 lɛ, Sɛm lʋlɩ Arpakɩsaadɩ;+ alɩwaatʋ ndʋ lɛ ɛɛwɛnɩ pɩnzɩ 100. 11 Sɛm lʋlɩ Arpakɩsaadɩ lɛ, ɛtasɩ caɣʋ wezuu pɩnzɩ 500. Nɛ ɛlʋlɩ abalɩbiya nɛ halɩbiya.+
12 Arpakɩsaadɩ talɩ pɩnzɩ 35 lɛ, ɛlʋlɩ Seelaa.+ 13 Arpakɩsaadɩ lʋlɩ Seelaa lɛ, ɛtasɩ caɣʋ wezuu pɩnzɩ 403. Nɛ ɛlʋlɩ abalɩbiya nɛ halɩbiya.
14 Seelaa talɩ pɩnzɩ 30 lɛ, ɛlʋlɩ Ebɛɛrɩ.+ 15 Seelaa lʋlɩ Ebɛɛrɩ lɛ, ɛtasɩ caɣʋ wezuu pɩnzɩ 403. Nɛ ɛlʋlɩ abalɩbiya nɛ halɩbiya.
16 Ebɛɛrɩ talɩ pɩnzɩ 34 lɛ, ɛlʋlɩ Peelɛɛgɩ.+ 17 Ebɛɛrɩ lʋlɩ Peelɛɛgɩ lɛ, ɛtasɩ caɣʋ wezuu pɩnzɩ 430. Nɛ ɛlʋlɩ abalɩbiya nɛ halɩbiya.
18 Peelɛɛgɩ talɩ pɩnzɩ 30 lɛ, ɛlʋlɩ Rewuu.+ 19 Peelɛɛgɩ lʋlɩ Rewuu lɛ, ɛtasɩ caɣʋ wezuu pɩnzɩ 209. Nɛ ɛlʋlɩ abalɩbiya nɛ halɩbiya.
20 Rewuu talɩ pɩnzɩ 32 lɛ, ɛlʋlɩ Seruugi. 21 Rewuu lʋlɩ Seruugi lɛ, ɛtasɩ caɣʋ wezuu pɩnzɩ 207. Nɛ ɛlʋlɩ abalɩbiya nɛ halɩbiya.
22 Seruugi talɩ pɩnzɩ 30 lɛ, ɛlʋlɩ Naahɔɔrɩ. 23 Seruugi lʋlɩ Naahɔɔrɩ lɛ, ɛtasɩ caɣʋ wezuu pɩnzɩ 200. Nɛ ɛlʋlɩ abalɩbiya nɛ halɩbiya.
24 Naahɔɔrɩ talɩ pɩnzɩ 29 lɛ, ɛlʋlɩ Teera.+ 25 Naahɔɔrɩ lʋlɩ Teera lɛ, ɛtasɩ caɣʋ wezuu pɩnzɩ 119. Nɛ ɛlʋlɩ abalɩbiya nɛ halɩbiya.
26 Teera talɩ pɩnzɩ 70 lɛ, ɛlʋlɩ Abram,+ Naahɔɔrɩ+ nɛ Haraanɩ.
27 Teera yɔɔ tɔm yɔ.
Teera lʋlɩ Abram, Naahɔɔrɩ nɛ Haraanɩ; nɛ Haraanɩ lʋlɩ Lɔɔtɩ.+ 28 Haraanɩ sɩbɩ Kalɩdee mba+ tɛ Uuri,+ tɛtʋ ndʋ tɩ-taa palʋlɩ-ɩ yɔ; pʋbʋ taa lɛ, ɛ-caa Teera taasɩbɩta. 29 Abram nɛ Naahɔɔrɩ pakpaɣ halaa. Payaɣaɣ Abram halʋ se Saarayi,+ nɛ payaa Naahɔɔrɩ halʋ se Milka.+ Milka nɛ Isɩka pa-caa kɛlɛ Haraanɩ. 30 Saarayi kaakɛ kaalʋlaɣ;+ ɛtaawɛɛnɩ pɩɣa.
31 Pʋwayɩ Teera kpaɣ ɛ-pɩyalʋ Abram nɛ ɛ-sayɩ Lɔɔtɩ,+ Haraanɩ pɩyalʋ; nɛ e-wolu Saarayi, ɛ-pɩyalʋ Abram halʋ nɛ pa nɛ ɩ palɩɩ Kalɩdee mba tɛ Uuri taa se powolo Kanaŋ ɛjaɖɛ taa.+ Ɛlɛ patalɩ Haraanɩ+ lɛ, pacaɣ peeɖe. 32 Teera caɣ wezuu pɩnzɩ 205. Nɛ pʋwayɩ lɛ, Teera sɩ Haraanɩ.
12 Nɛ Yehowa heyi Abram se: «Lɩɩ ñɛ-ɛjaɖɛ taa nɛ ŋyele ña-ñɩma nɛ ña-caa ɖɩɣa nɛ ŋwolo ɛjaɖɛ nɖɩ mankaɣ-ŋ wɩlʋʋ yɔ ɖɩ-taa.+ 2 Mankaɣ yebu nɛ ŋpɩsɩ ɛjaɖɛ sɔsɔɖɛ, nɛ mankaɣ-ŋ wazʋʋ nɛ mankaɣ labʋ nɛ ña-hɩɖɛ sɛɛ nɛ ŋkaɣ pɩsʋʋ wazaɣ.+ 3 Mankaɣ wazʋʋ mba pawazɩɣ-ŋ yɔ, nɛ weyi ɛlɔʋ ñɔ-yɔɔ nɔɔ kɩdɛkɛdaɣ yɔ, mankaɣ lɔʋ nɔɔ kɩdɛkɛdaɣ ɛ-yɔɔ;+ nɛ toovenim taa lɛ, pɩtɩŋnɩ ñɔ-yɔɔ lɛ, mankaɣ wazʋʋ tɛtʋ yɔɔ hɔŋ kpeekpe.»*+
4 Ðɩnɛ ɛlɛ Abram ɖɛɛ ɛzɩ Yehowa kaaheyuu-i yɔ, nɛ Lɔɔtɩ tɩŋɩ-ɩ. Abram kaawɛnɩ pɩnzɩ 75 alɩwaatʋ ndʋ ɛkʋyɩ Haraanɩ yɔ.+ 5 Abram kpaɣ ɛ-halʋ Saarayi,+ nɛ ɛ-ɖalʋ pɩyalʋ Lɔɔtɩ+ nɛ ñɩm mbʋ payɩ paawɛna yɔ,+ nɛ yomaa* mba paahiɣ Haraanɩ tɛtʋ taa yɔ nɛ pakpaɣ Kanaŋ ɛjaɖɛ taa nʋmɔʋ.+ Patalɩ Kanaŋ ɛjaɖɛ taa lɛ, 6 Abram ɖɔ ɖɩ-taa nɛ ɛtalɩ ɖooo Sekɛɛm,+ Mooree tɩŋ sɔsɔŋ cɔlɔ.+ Pʋbʋ taa lɛ, Kanaŋ mba kaawɛ ɛjaɖɛ taa. 7 Pʋwayɩ lɛ, Yehowa lɩɩ Abram yɔɔ nɛ eheyi-i se: «Ña-lʋlʋʋ taa mba*+ mankaɣ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ cɛlʋʋ.»+ Ðɩnɛ ɛlɛ Abram ma altaaru nakʋyʋ peeɖe, ɛma-kʋ Yehowa, weyi ɛlɩ ɛ-yɔɔ yɔ. 8 Pʋwayɩ lɛ, ɛkʋyɩnɩ peeɖe nɛ ɛɖɛɛnɩ Betɛɛlɩ+ wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa pʋŋ egeetiye taa nɛ esiɣ e-kizinziku, nɛ Betɛɛlɩ yele kɩwɛɛnɩ wɩsɩ ɖɩɖʋyɛ taa nɛ Ayi+ ñɛwɛɛnɩ wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa. Ɛma Yehowa altaaru+ peeɖe nɛ ɛpaɣzɩ Yehowa hɩɖɛ sam.*+ 9 Pʋwayɩ lɛ, Abram kpɛzɩ e-kizinziku nɛ ɛkpaɣ Negɛɛbʋ+ nʋmɔʋ, nɛ esikaɣ e-kizinziku nɛ ɛlɛɣzɩɣ-kʋ lona ɖɛʋ yɔɔ.
10 Pɩkɛdaa lɛ, ñɔɔsɩ nasɩyɩ lɩɩ ɛjaɖɛ taa, nɛ Abram kpaɣ nʋmɔʋ nɛ etikini Ejipiti se ɛcaɣ peeɖe alɩwaatʋ natʋyʋ,*+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ñɔɔsɩ kaasa miŋ ɛjaɖɛ taa.+ 11 Pɔñɔtɩnɩ Ejipiti lɛ, eheyi ɛ-halʋ Saarayi se: «Mentendi-ŋ welisini-m! Manawa se ŋkɛ halʋ weyi eɖewa pɩdɩɩfɛyɩ yɔ.+ 12 Pʋyɔɔ lɛ, alɩwaatʋ ndʋ Ejipiti mba naɣ-ŋ yɔ, pɩtʋʋ fɛyɩ se pakaɣ yɔɔdʋʋ se: “Ɛ-halʋ lɛ.” Nɛ pʋyɔɔ lɛ, pakaɣ-m kʋʋ nɛ peyebi-ŋ. 13 Mentendi-ŋ yɔɔdɩ se ŋkɛ me-neu, ɖɩnɛ ɛlɛ pɩkaɣ-m ɖɔmnʋʋ ɖeu ñɔ-yɔɔ, nɛ pɩkaɣ ma-ñʋʋ yabʋ.»*+
14 Abram tɩɩtalɩ Ejipiti lɛ, Ejipiti mba na se halʋ kaaɖewa pɩfɛyɩ yɔɔdʋʋ. 15 Nɛ Farawɔɔ awumbiya ɖɔɖɔ na halʋ ɛnʋ, nɛ papaɣzɩ-ɩ ñɔkʋʋ Farawɔɔ cɔlɔ, nɛ pakpaɣ halʋ nɛ powoni Farawɔɔ ɖɩɣa taa. 16 Halʋ yɔɔ lɛ, Farawɔɔ la Abram camɩyɛ lakasɩ, nɛ ɛlɛ hiɣ heŋ, naŋ, kpaŋasɩ abalɩñɩnzɩ nɛ halɩñɩnzɩ, lɩmɖʋyaa abalɩñɩma nɛ halɩñɩma, nɛ aɖaaɖaanaa.+ 17 Ɛlɛ Abram halʋ Saarayi+ yɔɔ lɛ, Yehowa kɔnɩ asɛyɩŋ sɔsɔŋ Farawɔɔ nɛ ɛ-ɖɩɣa taa mba pɔ-yɔɔ. 18 Peeɖe Farawɔɔ ya Abram nɛ ɛpɔzɩ-ɩ se: «Ɛbɛ ŋlabɩ-m mbʋ yɔ? Ɛbɛ yɔɔ ŋtiheyi-m se ɛkɛ ña-halʋ? 19 Ɛbɛ yɔɔ ŋheyi-m se: “Ɛkɛ me-neu”?+ Pʋyɔɔ lɛ mancaɣaɣ se mankpaɣ-ɩ nɛ manpɩsɩ-ɩ ma-halʋ. Ña-halʋ yɔ. Kpaɣ-ɩ nɛ ŋɖɛɛ!» 20 Peeɖe Farawɔɔ ɖʋ paɣtʋ ɛ-ɛyaa, nɛ palɩzɩ Abram nɛ ɛ-halʋ nɛ mbʋ payɩ ɛɛwɛna yɔ Ejipiti ɛjaɖɛ taa.+
13 Abram kʋyɩ Ejipiti ɛjaɖɛ taa nɛ ɛkpa Negɛɛbʋ,+ ɛ nɛ ɛ-halʋ nɛ Lɔɔtɩ, ɛɛkpɛndɩnɩ mbʋ payɩ ɛɛwɛna yɔ. 2 Abram kaawɛnɩ kpɩna kpem, ɛɛwɛnɩ ɖɔɖɔ liidiye nɛ sika sakɩyɛ.+ 3 Ɛɛwɛɛ nɛ esiki kizinzikiŋ nɛ ɛlɛɣzɩɣ-ɩ lona ɖɛʋ yɔɔ kpaɣnɩ Negɛɛbʋ nɛ piwolo Betɛɛlɩ, nɛ ɛkɔɔ ɛtalɩ lone nɖɩ ɖɩ-taa eesiɣ e-kizinziku Betɛɛlɩ nɛ Ayi+ pɛ-hɛkʋ taa yɔ, 4 ɖenɖe ɛɛma altaaru nakʋyʋ yɔ. Nɛ Abram sa* Yehowa hɩɖɛ peeɖe.
5 Lɔɔtɩ weyi ɛ nɛ Abram pɔɖɔŋaɣ nʋmɔʋ yɔ, ɛlɛ kɔɔ ɖɔɖɔ nɛ ɛwɛɛnɩ heŋ, naŋ nɛ kizinzikiŋ. 6 Pʋyɔɔ lɛ, ɖenɖe paawɛɛ yɔ, tɛtʋ taawalɩ se pa-tɩŋa pacaɣ ɖoli kʋɖʋm; pa-ñɩm kaaɖɔ kpem nɛ pɩtaatasɩɣ sam se pɛkpɛndɩ nɛ pɛwɛɛ lone kʋɖʋmɖɩyɛ taa. 7 Mbʋ yebina nɛ you lɩɩ Abram ninɖiɣyaa nɛ Lɔɔtɩ ninɖiɣyaa pɛ-hɛkʋ taa. (Pʋbʋ taa lɛ, Kanaŋ mba nɛ Perizi mba paawɛ ɛjaɖɛ taa.)+ 8 Pʋyɔɔ Abram heyi Lɔɔtɩ+ se: «Mentendi-ŋ, pɩtɩmʋna se you ɛwɛɛ ma nɛ ŋ ɖɛ-hɛkʋ taa, yaa me-ninɖiɣyaa nɛ ñe-ninɖiɣyaa pɛ-hɛkʋ taa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖɩkɛ koobiya. 9 Pɩtɩkɛ tɛtʋ lɛ ñɛ-ɛsɩndaa wamm yaa we? Mentendi-ŋ ɖiposini ɖama. Ye ŋɖɛnɩ nɩmɩyɛ yɔɔ yɔ, ɖɩnɛ ɛlɛ mɛnɖɛɛnɩ nesi kɩbanzɩ yɔɔ; ɛlɛ ye ŋɖɛnɩ nesi kɩbanzɩ yɔɔ yɔ, ɖɩnɛ ɛlɛ mɛnɖɛɛnɩ nɩmɩyɛ yɔɔ.» 10 Peeɖe Lɔɔtɩ kpazɩ ɛ-ɛsa nɛ ɛna se kpaɣnɩ Yɔɔrdaŋ egeetiye kpeekpe+ nɛ piwolo pɩtalɩ ɖooo Zowaarɩ,+ pɩɩkɛ lone nɖɩ ɖiniɣdi camɩyɛ yɔ, ɖɩɩwɛ ɛzɩ Yehowa kaɖaɣ+ yɔ, ɛzɩ Ejipiti ɛjaɖɛ yɔ (pʋbʋ taa lɛ, Yehowa tɩɖɩzɩtɩ Sodom nɛ Gomɔɔrɩ). 11 Nɛ Lɔɔtɩ lɩzɩ Yɔɔrdaŋ egeetiye kpeekpe, nɛ ɛkpɛzɩ e-kizinzikiŋ nɛ ɛɖɛɛ ɛcaɣ wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa. Nɛ pɩla se poposini ɖama. 12 Abram caɣ Kanaŋ ɛjaɖɛ taa, ɛlɛ Lɔɔtɩ ñacaɣ tɛtʋ ndɩ ndɩ ndʋ tɩwɛ Yɔɔrdaŋ egeetiye taa yɔ tɩ-hɛkʋ taa.+ Pʋwayɩ lɛ, Lɔɔtɩ wolo nɛ esiɣ e-kizinziku Sodom cɔlɔ. 13 Ŋgʋ Sodom ɛyaa kaakɛ kañatʋ tɩnaa, kɩdɛkɛdɩm laɖaa sɔsaa Yehowa ɛsɩndaa.+
14 Lɔɔtɩ nɛ Abram pɛtɛm ɖama posinuu lɛ, Yehowa heyi Abram se: «Mentendi-ŋ, kpazɩ ñɛ-ɛsa nɛ ŋcɔnɩ hayo kiŋ nɛ hadɛ kiŋ, wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa nɛ wɩsɩ ɖɩɖʋyɛ taa, 15 mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛjaɖɛ nɖɩ ŋnaɣ yɔ, mankaɣ ɖi-kpeekpe cɛlʋʋ ña nɛ ña-lʋlʋʋ taa mba* se pɩkɛ mɩ-ñɩm tam.+ 16 Nɛ mankaɣ labʋ nɛ ña-lʋlʋʋ taa mba* ɖɔɔ ɛzɩ tɛtʋ yɔɔ kañɩŋa pee yɔ, nɛ ye nɔɔyʋ ɛpɩzɩɣ se ɛkalɩ tɛtʋ yɔɔ kañɩŋa pee yɔ, ɖɩnɛ ɛlɛ pakaɣ pɩzʋʋ nɛ pakalɩ ña-lʋlʋʋ taa mba.*+ 17 Kʋyɩ nɛ ŋɖɔ nɛ ŋna ɛjaɖɛ ɖaɣlɩkɩŋ nɛ ɖɩ-walanzɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ña mankaɣ-ɖɩ cɛlʋʋ.» 18 Nɛ Abram wɛɛ nɛ ɛcakɩ kizinzikiŋ tɛɛ. Pʋwayɩ lɛ, ewolo nɛ ɛcaɣ Mamɩree+ tɩŋ sɔsɔŋ weyi ɩwɛ Ebrɔŋ+ yɔ ɩ-cɔlɔ, nɛ ɛma Yehowa altaaru peeɖe.+
14 Siineyaarɩ+ wiyaʋ Amɩrafɛɛlɩ, Elasarɩ wiyaʋ Ariyɔkɩ, Elam+ wiyaʋ Kedɔrɩlawomɛɛrɩ,+ nɛ Goyim wiyaʋ Tidaalɩ, pa-kɩyakɩŋ taa lɛ, 2 poyoni Sodom+ wiyaʋ Bera, Gomɔɔrɩ+ wiyaʋ Birɩsa, Admaa wiyaʋ Sinaabɩ, Zebooyim+ wiyaʋ Semebɛɛrɩ, nɛ Beela wiyaʋ, pʋ-tɔbʋʋ se Zowaarɩ wiyaʋ. 3 Pe-kpeekpe pekpeɣli po-you laɖaa Sidim Fɛɛʋ+ taa, ŋgʋ lɛ Ðɔm Teŋgu.*+
4 Paakɛ Kedɔrɩlawomɛɛrɩ yomaa pɩnzɩ 12, ɛlɛ pɩnaɣ 13 ñɩŋga taa lɛ, pakʋyɩ ɛ-yɔɔ. 5 Pʋyɔɔ pɩnaɣ 14 ñɩŋga taa lɛ, Kedɔrɩlawomɛɛrɩ nɛ awiya wena ɛ nɛ yɛ paawɛɛ yɔ, pɔkɔɔ nɛ pawa Refayim mba Asterɔtɩ-Karɩnayim, pawa Zuzim mba Kam, nɛ pawa Emim mba+ Savee-Kiriyatayim, 6 nɛ pawabɩ ɖɔɖɔ Hori mba+ pa-pʋʋ ŋgʋ payaɣ se Seyiri+ yɔ kɩ-yɔɔ nɛ piwolo pɩtalɩ Ɛl-Paraanɩ, ŋgʋ kɩwɛ kañɩmbusuu taa yɔ. 7 Pʋwayɩ lɛ, papɩsɩ nɛ powolo Ɛn-Mispaatɩ, pʋ-tɔbʋʋ se Kadɛɛsɩ,+ nɛ pamʋ Amalɛɛkɩ mba+ tɛtʋ kpeekpe nɛ pawa ɖɔɖɔ Amoori ñɩma,+ mba paawɛ Hazazɔɔnɩ-Tamaarɩ+ yɔ.
8 Peeɖe Sodom wiyaʋ, Gomɔɔrɩ wiyaʋ, Admaa wiyaʋ, Zebooyim wiyaʋ, nɛ Beela wiyaʋ, pʋ-tɔbʋʋ se Zowaarɩ wiyaʋ pɔñɔɔzɩ pa-tɩ nɛ palɩɩ se poyooni-wɛ Sidim Fɛɛʋ taa, 9 se poyooni Elam wiyaʋ Kedɔrɩlawomɛɛrɩ, Goyim wiyaʋ Tidaalɩ, Siineyaarɩ wiyaʋ Amɩrafɛɛlɩ, nɛ Elasarɩ+ wiyaʋ Ariyɔkɩ—awiya naanza youni kagbanzɩ. 10 Aŋwɔ lɔkɔnaa sakɩyɛ kaawɛ Sidim Fɛɛʋ taa; nɛ Sodom nɛ Gomɔɔrɩ awiya ñɩnaɣ se ase nɛ atʋlɩ lɛ, atɔlɩ pa-taa, nɛ mba pakazaa yɔ, paba ñese nɛ pakpa pʋŋ egeetiye taa. 11 Nɛ waɖaa kpaɣ Sodom nɛ Gomɔɔrɩ mba ñɩm kpeekpe nɛ pɔ-tɔɔnasɩ kpeekpe nɛ pɛɖɛɛ.+ 12 Pɛkpɛndɩnɩ ɖɔɖɔ Lɔɔtɩ, Abram ɖalʋ pɩyalʋ weyi ɛɛwɛ Sodom+ yɔ, nɛ ɛ-ñɩm nɛ pɛɖɛɛ.
13 Pʋwayɩ lɛ, abalʋ nɔɔyʋ, weyi eesewa nɛ ɛtʋlɩ yɔ, ewolo Abram, Ebree tʋ cɔlɔ nɛ ɛkɛdɩ-ɩ mbʋ pɩlaba yɔ. Pʋbʋ taa lɛ, Abram kaawɛ* Amoori tʋ Mamɩree tɩŋ sɔsɔŋ+ cɔlɔ; Mamɩree kɛ Ɛsɩkɔɔlɩ nɛ Anɛɛrɩ+ pa-ɖalʋ.* Abalaa mba, pa nɛ Abram paaɖʋ ɛgbɛyɛ. 14 Mbʋ Abram nɩwa se pakpa e-koobu+ nɛ pɛɖɛnɩ yomiye taa. Peeɖe lɛ, ɛkʋsɩ ɛ-ɛyaa mba ɛfalɩsɩ-wɛ yɔ, lɩmɖʋyaa 318, mba palʋlɩ-wɛ ɛ-ɖɩɣa taa yɔ, nɛ ɛɖʋ koyindinaa wayɩ nɛ ɛtalɩ Daanɩ.+ 15 Ðoo taa lɛ, ɛtayɩ ɛ-ɛyaa, nɛ ɛ nɛ ɛ-lɩmɖʋyaa powolo nɛ poyooni koyindinaa nɛ pawabɩ-wɛ. Nɛ ɛɖʋ pa-wayɩ nɛ ɛtalɩ Hoba, ŋgʋ kɩwɛ Damaasɩ hayo kiŋ yɔ. 16 Ñɩm mbʋ payɩ paakpaɣaa yɔ, ɛmʋ-pʋ, eholi e-koobu Lɔɔtɩ, nɛ ɛmʋ ɖɔɖɔ koyindinaa nesi tɛɛ Lɔɔtɩ ñɩm, halaa nɛ ɛyaa lalaa.
17 Abram tɛm wabʋ Kedɔrɩlawomɛɛrɩ nɛ awiya wena ɛ nɛ yɛ paawɛɛ yɔ nɛ ɛpɩsɩɣ lɛ, Sodom wiyaʋ lɩɩ nɛ ɛkatɩ Abram Savee Fɛɛʋ taa, ŋgʋ lɛ Wiyaʋ Fɛɛʋ.+ 18 Nɛ Salɛm wiyaʋ+ Mɛlɩkisedɛɛkɩ+ kɔnɩ kpɔnɔ nɛ vɛɛ; ɛɛkɛ Ɛsɔ Kɩlɩm cɔjɔ.+
19 Nɛ ɛwazɩ Abram nɛ ɛyɔɔdɩ se:
«Ɛsɔ Kɩlɩm weyi ɛlɩzɩ ɛsɔdaa nɛ tɛtʋ yɔ,
Ɛwazɩ Abram;
20 Nɛ pasa ɖɔɖɔ Ɛsɔ Kɩlɩm
Weyi ɛɖʋzɩ ño-koyindinaa ñe-nesi tɛɛ yɔ!»
Nɛ Abram ha-ɩ pɩtɩŋa pɩ-hɔɔlʋʋ 10 ñɩŋgʋ.+
21 Pʋwayɩ lɛ, Sodom wiyaʋ heyi Abram se: «Cɛlɩ-m ɛyaa,* nɛ ŋkpaɣ ñɩm.» 22 Ɛlɛ Abram heyi Sodom wiyaʋ se: «Mankpazɩɣ me-nesi nɛ monɖuki Ɛsɔ Kɩlɩm Yehowa, weyi ɛlɩzɩ ɛsɔdaa nɛ tɛtʋ yɔ ɛ-ɛsɩndaa, 23 se maamʋʋ ño-wonuu nakʋyʋ, paa pɩtɩɩkɛ pɩsaɖʋʋ yaa naataŋgbaɖɛ tɔnaɣ nakɛyɛ yɔ, se pɩtaakɛdɩ nɛ ŋyɔɔdɩ se: “Mapɩsɩnɩ Abram ñɩm tʋ.” 24 Maamʋʋ nabʋyʋ nɛ pɩtasɩnɩ mbʋ evebiya tɛm tɔɔʋ yɔ. Ɛlɛ Anɛɛrɩ, Ɛsɩkɔɔlɩ nɛ Mamɩree,+ mba pasɩ-m yɔ, paba ɩmʋ pe-ɖeɖe.»
15 Pʋwayɩ lɛ, Yehowa heyi Abram natʋ natʋyʋ taa se: «Sɔɔndʋ ɛtaakpa-ŋ,+ Abram. Mankaɣ ñɔ-yɔɔ kandɩyʋʋ.*+ Ña-kɩhɛyʋʋ kaɣ paɣlʋʋ siŋŋ.»+ 2 Abram cosi se: «Kɩbaɣlʋ Kɩlɩm Yehowa, ɛbɛ ŋkaɣ-m haʋ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ halɩ nɛ sɔnɔ mɛnfɛyɩnɩ pɩɣa nɛ weyi ɛkaɣ tɔɔʋ man-ɖɩɣa taa ñɩm yɔ, ɛnʋ lɛ Damaasɩ tʋ Eliyeezɛɛrɩ.»+ 3 Abram sɔzɩ se: «Ŋtɩha-m pɩɣa*+ nɛ man-ɖɩɣa taa lɩmɖʋyʋ nɔɔyʋ kaɣnɩ tɔɔʋ ma-ñɩm.» 4 Ɛlɛ Yehowa cosi-i se: «Abalʋ ɛnʋ ɛɛkaɣ tɔɔʋ ña-ñɩm, ɛlɛ ña-pɩyalʋ maɣmaɣ* kaɣnɩ tɔɔʋ ña-ñɩm.»+
5 Peeɖe ɛlɩnɩ Abram awayɩ nɛ eheyi-i se: «Mentendi-ŋ, cɔnɩ ɛsɔdaa nɛ ŋkalɩ tɩɩnzɩ, ye ŋpɩzɩɣ sɩ-kalʋʋ yɔ.» Ðɩnɛ ɛlɛ eheyi-i se: «Mbʋ ña-lʋlʋʋ taa mba* kaɣ ɖɔʋ.»+ 6 Nɛ ɛwɛɛnɩ tisuu Yehowa yɔɔ,+ nɛ ɛlɛ kpaɣ-ɩ se ɛkɛ ɛyʋ siɣsiɣ tʋ.+ 7 Nɛ ɛtasɩ yɔɔdʋʋ se: «Mɛkɛnɩ Yehowa, weyi ɛlɩzɩ-ŋ Kalɩdee mba tɛ Uuri taa se ɛcɛlɩ-ŋ tɛtʋ tʋnɛ nɛ tɩkɛ ña-ñɩm yɔ.»+ 8 Ðɩnɛ ɛlɛ Abram kitina se: «Kɩbaɣlʋ Kɩlɩm Yehowa, ɛzɩma mankaɣ tɩlʋʋ se tɩkaɣ kɛʋ ma-ñɩm?» 9 Ecosi-i se: «Kpaɣ nɔ halɩñɩnʋ weyi ɛtɩlʋlɩta nɛ ɛwɛnɩ pɩnzɩ 3 yɔ, pʋnʋ halɩñɩnʋ weyi ɛwɛnɩ pɩnzɩ 3 yɔ, ɛyaʋ ŋgʋ kɩwɛnɩ pɩnzɩ 3 yɔ, ehooye nɛ halikuku pɩɣa.» 10 Nɛ ɛkpaɣ kpɩna ana a-tɩŋa nɛ ɛfaɣ-yɛ nabʋlɛ nɛ ɛsɩɩ paa hɔɔlʋʋ ŋgʋ nɛ kɩha ɛsa nɛ lɛɛkʋ, ɛlɛ ɛtɩfaɣ sumasɩ. 11 Nɛ sumasɩ sɔsɔsɩ nasɩyɩ paɣzɩ tibu nandʋ yɔɔ se sɩtɔɔ-tʋ, ɛlɛ Abram wɛɛ nɛ ɛɖɔɔnʋʋ-sɩ.
12 Wɩsɩ caɣaɣ ɖʋʋ lɛ, ɖom cukaŋ mbʋ nabʋyʋ kpaɣ Abram nɛ cɩkpɛndʋʋ sɔsɔʋ nakʋyʋ yu ɛ-yɔɔ, kɩɩwɛ sɔɔndʋ. 13 Nɛ Ɛsɔ heyi Abram se: «Tɩlɩ camɩyɛ se ña-lʋlʋʋ taa mba* kaɣ kɛʋ agɔma ɛjaɖɛ naɖɩyɛ nɖɩ ɖɩtɩkɛ pa-ñɩnɖɛ yɔ ɖɩ-taa, nɛ ɖɩ-taa mba kaɣ-wɛ pɩsʋʋ yomaa nɛ pawɩlɩ-wɛ kʋñɔŋ pɩnzɩ 400.+ 14 Ɛlɛ mankaɣ tɔm hʋnʋʋ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩkaɣ-wɛ pɩsʋʋ yomaa yɔ,+ nɛ pʋwayɩ lɛ, pakaɣ kpɛndɩnʋʋ ñɩm sakɩyɛ nɛ palɩɩ ɖɩ-taa.+ 15 Piyele nɛ ña lɛ, ŋkaɣ caɣʋ wezuu nɛ pɩɖaɣlɩ,+ nɛ pʋwayɩ lɛ ŋsɩ laŋhɛzɩyɛ taa; nɛ pakaɣ-ŋ pim ɛzɩ ñɔ-cɔzɔnaa yɔ. 16 Ɛlɛ pakaɣ pɩsʋʋ cɩnɛ+ kpaɖʋʋ 4 ñɩŋgʋ taa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Amoori mba kɩdɛkɛdɩm tɩtalɩtɩ pɩ-kamaɣ.»*+
17 Wɩsɩ tɛm ɖʋʋ nɛ cɩkpɛndʋʋ yu siŋŋ lɛ, momoloku* nakʋyʋ lɩɩ, kɩlɩɣ ñɔsɩ, nɛ kooloŋa* nakɛyɛ tɩŋ kpɩna wena pafaɣaa yɔ a-hɛkʋ taa. 18 Evemiye nɖɩ Yehowa ɖʋ ɛgbɛyɛ ɛ nɛ Abram pɛ-hɛkʋ taa+ nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Ña-lʋlʋʋ taa mba* mankaɣ cɛlʋʋ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ,+ kpaɣnɩ Ejipiti pɔɔ nɛ piwolo pɩtalɩ pɔɔ sɔsɔɔ, pʋ-tɔbʋʋ se Efraatɩ pɔɔ:+ 19 Keni mba,+ Kenizi mba, Kadmoni mba, 20 Hɛɛtɩ mba,+ Perizi mba,+ Refayim mba,+ 21 Amoori mba, Kanaŋ mba, Girgasɩ mba, nɛ Yebuusi mba+ ɛjaɖɛ.»
16 Abram halʋ Saarayi taalʋlɩ-ɩ pɩɣa,+ ɛlɛ ɛɛwɛnɩ lɩmɖʋyʋ halɩñɩnʋ nɔɔyʋ, ɛkɛ Ejipiti tʋ, payaɣ-ɩ se Agaarɩ.+ 2 Pʋyɔɔ Saarayi heyi Abram se: «Mentendi-ŋ welisini-m! Yehowa kizini-m se mantaalʋlɩ piya. Pʋyɔɔ lɛ, mentendi-ŋ, sʋʋnɩ ma-lɩmɖʋyʋ. Pʋtɔma yɔ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩtɩŋnɩ ɛ-yɔɔ nɛ mɛwɛɛnɩ piya.»+ Nɛ Abram welisini Saarayi. 3 Abram caɣ Kanaŋ ɛjaɖɛ taa pɩnzɩ 10 lɛ, ɛ-halʋ Saarayi kpaɣ ɛ-lɩmɖʋyʋ Ejipiti tʋ Agaarɩ nɛ ɛcɛlɩ-ɩ, nɛ ɛlɛ pɩsɩ Abram halʋ. 4 Nɛ Abram sʋʋnɩ Agaarɩ, nɛ ɛlɛ haɣ hoɣa. Alɩwaatʋ ndʋ Agaarɩ nawa se ɛ nɛ hoɣa lɛ, ɛpaɣzɩ e-ɖoo nim.
5 Ðɩnɛ ɛlɛ Saarayi heyi Abram se: «Ñɔ-cɔlɔ pɩlɩnaa nɛ paɖʋʋ-m wɩzasɩ. Makpaɣnɩ ma-lɩmɖʋyʋ nɛ manɖʋzɩ ñe-nesi tɛɛ,* ɛlɛ ɛnawa se ɛ nɛ hoɣa lɛ, ɛpaɣzɩ-m nim. Yehowa ɛhʋʋ tɔm ma nɛ ŋ ɖɛ-hɛkʋ taa.» 6 Pʋyɔɔ Abram heyi Saarayi se: «Na, ña-lɩmɖʋyʋ wɛ ñe-nesi tɛɛ. Labɩ-ɩ mbʋ payɩ ŋnawa se pɩwɛ ɖeu yɔ.» Nɛ Saarayi ɖʋ Agaarɩ fɛyɛ, nɛ ɛlɛ se ɛ-cɔlɔ.
7 Pʋwayɩ lɛ, Yehowa tiyiyu na-ɩ lɩm hiɖe naɖɩyɛ cɔlɔ kañɩmbusuu taa; hiɖe nɖɩ, ɖɩwɛ Suuri+ nʋmɔʋ taa. 8 Nɛ ɛpɔzɩ-ɩ se: «Agaarɩ, Saarayi lɩmɖʋyʋ, le ŋlɩnaa nɛ le ŋwoki?» Nɛ Agaarɩ cosi-i se: «Mɛwɛɛ nɛ menseɣ mon-ɖoo Saarayi.» 9 Nɛ Yehowa tiyiyu heyi-i se: «Pɩsɩ ño-ɖoo cɔlɔ nɛ ŋluzi ña-tɩ ɛ-tɛɛ.» 10 Nɛ Yehowa tiyiyu tasɩ-ɩ heyuu se: «Mankaɣ yebu nɛ ña-lʋlʋʋ taa mba* huu nɛ pɔɖɔɔ siŋŋ, nɛ nɔɔyʋ ɛɛkaɣ pɩzʋʋ nɛ ɛkalɩ pa-ñʋʋ.»+ 11 Nɛ Yehowa tiyiyu sɔzɩ se: «Ña nɛ hoɣa nɛ ŋkaɣ lʋlʋʋ abalɩbɩɣa, nɛ pɩwɛɛ se ŋyaa-kɛ se Isimayɛɛlɩ,* mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yehowa nɩ ña-kʋñɔŋ taŋ. 12 Kakaɣ wɛʋ ɛzɩ tɛyɛ kpaŋaɣ yɔ.* Kakaɣ kaɖɩnʋʋ paa anɩ, nɛ paa weyi ɛkaɣ-kɛ kaɖɩnʋʋ, nɛ kakaɣ caɣʋ nɛ kapa ɛsa nɛ ko-koobiya tɩŋa.»*
13 Nɛ ɛsa* Yehowa, weyi ɛyɔɔdaɣnɩ-ɩ yɔ ɛ-hɩɖɛ nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Ŋkɛ Ɛsɔ weyi ɛnaɣ yɔ,»+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛyɔɔdaa se: «Ɛzɩ toovenim taa lɛ, mana cɩnɛ weyi ɛnaɣ-m yɔ?» 14 Mbʋ yebina nɛ payaa lɔkɔ ŋgʋ se Beyɛɛrɩ-Lahayi-Rɔɔyɩ.* (Kɩwɛ Kadɛɛsɩ nɛ Berɛɛdɩ pɛ-hɛkʋ taa.) 15 Nɛ Agaarɩ lʋlɩ Abram abalɩbɩɣa, nɛ Abram yaa ɛ-pɩyalʋ, weyi Agaarɩ lʋlaa yɔ se Isimayɛɛlɩ.+ 16 Abram kaawɛnɩ pɩnzɩ 86 alɩwaatʋ ndʋ Agaarɩ lʋlɩ-ɩ Isimayɛɛlɩ yɔ.
17 Abram kaawɛnɩ pɩnzɩ 99 lɛ, Yehowa lɩɩ ɛ-yɔɔ nɛ eheyi-i se: «Mɛkɛnɩ Ɛsɔ Ðoŋ Tɩŋa Tʋ. Ðɔ mɛ-ɛsɩndaa nɛ ŋwɛɛ siɣsiɣ.* 2 Mankaɣ ɖʋʋ ɛgbɛyɛ ma nɛ ŋ ɖɛ-hɛkʋ taa,+ nɛ mankaɣ yebu nɛ ña-lʋlʋʋ taa mba huu nɛ pɔɖɔɔ siŋŋ.»+
3 Peeɖe Abram luŋaa nɛ ɛpa ɛsa nɛ tɛtʋ, nɛ Ɛsɔ tasɩ-ɩ heyuu se: 4 «Piyele ma lɛ, manɖʋ ɛgbɛyɛ ma nɛ ŋ ɖɛ-hɛkʋ taa,+ nɛ pɩtʋʋ fɛyɩ se ŋkaɣ pɩsʋʋ ajɛɛ sakɩyɛ caa.+ 5 Paakaɣ-ŋ tasʋʋ yaʋ se Abram;* ña-hɩɖɛ kaɣ pɩsʋʋ Abraham,* mbʋ pʋyɔɔ yɔ mankaɣ yebu nɛ ŋkɛ ajɛɛ sakɩyɛ caa. 6 Mankaɣ yebu nɛ ŋwɛɛnɩ piya sakɩyɛ sakɩyɛ, nɛ mankaɣ yebu nɛ ŋpɩsɩ ajɛɛ, nɛ awiya kaɣ lɩnʋʋ ña-taa.+
7 «Nɛ mankaɣ ɖɔkʋʋ ɛgbɛyɛ nɖɩ ɖɩwɛ ma nɛ ŋ ɖɛ-hɛkʋ taa,+ nɛ ɖɩwɛ ɖɔɖɔ ma nɛ ña-lʋlʋʋ taa mba* ɖɛ-hɛkʋ taa pa-kpaɖɩŋ tɩŋa taa yɔ, pɩkɛɣ tamtam ɛgbɛyɛ, se mɛnkɛ ña nɛ ña-lʋlʋʋ taa mba* mɩ-Ɛsɔ. 8 Nɛ mankaɣ cɛlʋʋ ña nɛ ña-lʋlʋʋ taa mba* tɛtʋ ndʋ tɩ-yɔɔ ŋcaɣ ɛgɔndʋ yɔ,+ pʋ-tɔbʋʋ se Kanaŋ ɛjaɖɛ tɩŋa; ɖɩkaɣ kɛʋ mɩ-ñɩm tam, nɛ mankaɣ kɛʋ pɛ-Ɛsɔ.»+
9 Ɛsɔ tasɩ heyuu Abraham se: «Ña lɛ, pɩwɛɛ se ŋɖɔkɩ mɛ-ɛgbɛyɛ, ña nɛ ña-lʋlʋʋ taa mba,* pa-kpaɖɩŋ kpeekpe taa. 10 Ɛgbɛyɛ nɖɩ ɖɩwɛ ma nɛ mɩ ɖɛ-hɛkʋ taa, nɛ pɩwɛɛ se ña nɛ ña-lʋlʋʋ taa mba* tɩŋa ɩɖɔkɩ-ɖɩ yɔ nɖɩ yɔ: Pɩwɛɛ se pɛpɛlɩ paa abalʋ weyi lɛ mɩ-hɛkʋ taa.+ 11 Pɩwɛɛ se paa weyi lɛ, pɛsɛtɩ ɛ-hɩnɛ nɔɔ taa huɖuu,* nɛ pɩkaɣ kɛʋ ɛgbɛyɛ nɖɩ ɖɩwɛ ma nɛ mɩ ɖɛ-hɛkʋ taa yɔ ɖɩ-yʋsaɣ.+ 12 Paa abalɩbɩɣa ŋga lɛ, pɩwɛɛ se pɛpɛlɩ-kɛ ka-kɩyakʋ 8 ñɩŋgʋ wiye,+ mɩ-kpaɖɩŋ kpeekpe taa, ŋga palʋlɩ-kɛ ɖɩɣa taa nɛ ŋga katɩkɛ ña-lʋlʋʋ taa tʋ* ɛlɛ ŋyabɩ-kɛ kɩyabʋ nɛ liidiye agbaaɣdaa tʋ nɔɔyʋ cɔlɔ yɔ. 13 Abalaa mba payɩ palʋlɩ-wɛ ña-ɖɩɣa taa yɔ, nɛ mba payɩ ŋyabɩnɩ ñe-liidiye yɔ, pɩpɔzʋʋ se pɛpɛlɩ-wɛ,+ nɛ mi-tomnaɣ yɔɔ yʋsaɣ ŋga, kakaɣ wɩlʋʋ se ɛgbɛyɛ nɖɩ ɖɩwɛ ma nɛ mɩ ɖɛ-hɛkʋ taa yɔ ɖɩkaɣ wɛʋ tam. 14 Ye kɩdɩbɛlʋʋ nakʋyʋ etiyele nɛ pɛsɛtɩ kɩ-hɩnɛ nɔɔ taa huɖuu* kɔyɔ, ɛyʋ* ɛnʋ pɩwɛɛ se palɩzɩ-ɩ* ɛ-samaɣ hɛkʋ taa. Ɛtɩɖɔ mɛ-ɛgbɛyɛ paɣtʋ yɔɔ.»
15 Pʋwayɩ lɛ, Ɛsɔ heyi Abraham se: «Ña-halʋ Saarayi*+ lɛ, pɩfɛyɩ se ŋtasɩ-ɩ yaʋ se Saarayi, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛ-hɩɖɛ kaɣ pɩsʋʋ Saara.* 16 Mankaɣ-ɩ wazʋʋ, nɛ pɩtɩŋnɩ ɛ-yɔɔ lɛ mankaɣ-ŋ haʋ abalɩbɩɣa;+ mankaɣ-ɩ wazʋʋ nɛ ɛpɩsɩ ajɛɛ; ajɛɛ awiya kaɣ lɩnʋʋ ɛ-taa.» 17 Peeɖe Abraham luŋaa nɛ ɛpa ɛsa nɛ tɛtʋ nɛ ɛpaɣzɩ woŋuu nɛ ɛmaɣzɩɣ ɛ-laŋɩyɛ taa se:+ «Abalʋ weyi ɛwɛnɩ pɩnzɩ 100 yɔ papɩzɩɣ nɛ palʋlɩ-ɩ pɩɣa na? Nɛ Saara, halʋ weyi ɛwɛnɩ pɩnzɩ 90 yɔ, ɛpɩzɩɣ nɛ ɛlʋlɩ?»+
18 Nɛ Abraham heyi Ɛsɔ toovenim tʋ se: «Hayɩ, yele nɛ Isimayɛɛlɩ wɛɛ wezuu ñɛ-ɛsɩndaa!»+ 19 Peeɖe Ɛsɔ heyi-i se: «Toovenim taa lɛ, ña-halʋ Saara kaɣ-ŋ abalɩbɩɣa lʋlʋʋ, nɛ pɩwɛɛ se ŋyaa-kɛ se Izaakɩ.*+ Nɛ mankaɣ ɖʋʋ ɛgbɛyɛ ma nɛ kɛ ɖɛ-hɛkʋ taa, nɛ ɖɩkaɣ kɛʋ tamtam ɛgbɛyɛ ka-lʋlʋʋ taa mba.*+ 20 Ɛlɛ manɩ Isimayɛɛlɩ tɔm ndʋ ŋyɔɔdaa yɔ. Mankaɣ-ɩ wazʋʋ, nɛ mankaɣ yebu nɛ ɛwɛɛnɩ piya, nɛ mankaɣ yebu nɛ ɛ-lʋlʋʋ taa mba huu nɛ pɔɖɔɔ siŋŋ. Ɛkaɣ lʋlʋʋ awiya 12, nɛ mankaɣ labʋ nɛ ɛpɩsɩ ɛjaɖɛ sɔsɔɖɛ.+ 21 Ɛlɛ mɛ-ɛgbɛyɛ lɛ, Izaakɩ weyi Saara kaɣ-ŋ lʋlʋʋ cee wayɩ alɩwaatʋ tʋnɛ tɩ-yɔɔ ɖeyi ɖeyi yɔ,+ ma nɛ ɩ ɖɛ-hɛkʋ taa mankaɣ-ɖɩ ɖʋʋ.»+
22 Ɛsɔ tɛm yɔɔdɩnʋʋ Abraham lɛ, ɛɖɛɛ Abraham cɔlɔ nɛ ɛkpa. 23 Pʋwayɩ lɛ, Abraham yaa ɛ-pɩyalʋ Isimayɛɛlɩ nɛ abalaa mba payɩ palʋlɩ-wɛ ɛ-ɖɩɣa taa yɔ nɛ mba payɩ ɛyabɩnɩ liidiye yɔ, abalaa mba payɩ pɛwɛ ɛ-ɖɩɣa taa yɔ, nɛ ɛpɛlɩ-wɛ* puwiye maɣmaɣ, ɛzɩ Ɛsɔ kaaheyuu-i yɔ.+ 24 Abraham kaawɛnɩ pɩnzɩ 99 alɩwaatʋ ndʋ pɛpɛlɩ-ɩ* yɔ.+ 25 Nɛ ɛ-pɩyalʋ Isimayɛɛlɩ ñaawɛnɩ pɩnzɩ 13 alɩwaatʋ ndʋ pɛpɛlɩ-ɩ* yɔ.+ 26 Puwiye maɣmaɣ pɛpɛlɩ Abraham nɛ ɛ-pɩyalʋ Isimayɛɛlɩ ɖɔɖɔ. 27 Pɛpɛlɩ ɖɔɖɔ abalaa mba payɩ paawɛ ɛ-ɖɩɣa taa yɔ, mba palʋlɩ-wɛ ɛ-ɖɩɣa taa nɛ mba payɩ ɛyabɩnɩ liidiye agbaaɣdaa tʋ nɔɔyʋ cɔlɔ yɔ.
18 Pʋwayɩ lɛ, Yehowa+ lɩɩ Abraham yɔɔ Mamɩree tɩŋ sɔsɔŋ cɔlɔ,+ ɛɛcaɣ kizinziku nɔnɔɔ tɛɛ, pɩɩkɛ wɩsɩ kaalaŋa taa. 2 Ɛkʋsɩ ɛ-ɛsa lɛ, ɛna abalaa 3, pasɩŋaa ɛlɛ patɩkɩlɩ-ɩ posinuu.+ Ɛna-wɛ lɛ, ɛkʋyɩ kizinziku nɔnɔɔ tɛɛ nɛ ese nɛ ɛkatɩ-wɛ, nɛ eluŋ nɛ ɛpa ɛsa nɛ tɛtʋ. 3 Nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Yehowa, ye mɔn-tɔm ɛkɛdɩnɩ-ŋ yɔ, mentendi-ŋ taaɖɛɛ nɛ ŋtɩsɩŋ ña-lɩmɖʋyʋ cɔlɔ. 4 Mentendi-mɩ, iyele nɛ pɔkɔnɩ lɩm pazɩ nɛ pɔkɔ mɩ-nɩŋgbanzɩ;+ pʋwayɩ lɛ, ɩcaɣ tɩʋ tɛɛ nɛ ɩhɛzɩ. 5 Mɩ-lɩmɖʋyʋ cɔlɔ ɩkɔm cɩnɛ, pʋyɔɔ lɛ iyele nɛ mɔnkɔnɩ kpɔnɔ hɔɔlaɣ nakɛyɛ nɛ ɩtɔɔ nɛ ɩkpa ɖoŋ.* Nɛ pʋwayɩ lɛ, ɩkpaɣ mɩ-nʋmɔʋ.» Peeɖe paba cosaa se: «Pɩwɛ ɖeu. La ɛzɩ ŋyɔɔdʋʋ yɔ.»
6 Nɛ Abraham se lɛɛ lɛɛ nɛ ewolo Saara cɔlɔ kizinziku tɛɛ nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Ðasam! Cozi mʋlʋm mbʋ pɩkpɩzɩ camɩyɛ yɔ kɩmaɣzɩŋ* 3, nuuti-pʋ, nɛ ŋlabɩnɩ kpɔnɔnaa.» 7 Pʋwayɩ lɛ, Abraham se lɛɛ lɛɛ nɛ ewolo kalakʋ taa nɛ ɛkpa neɣye kɩbanɖɛ naɖɩyɛ. Ɛcɛlɩ-ɖɩ lɩmɖʋyʋ nɛ ɛlɛ la lɛɛ lɛɛ nɛ ɛkʋ-ɖɩ nɛ ɛtɩzɩ. 8 Pʋwayɩ lɛ, Abraham kpaɣ naanum nɛ naalɩm nɛ neɣye nɖɩ ɛkʋ-ɖɩ nɛ ɛtɩzɩ yɔ nɛ ɛsɩɩ pɩtɩŋa pɛ-tɛɛ. Nɛ ɛsɩŋ pɔ-cɔlɔ tɩʋ tɛɛ alɩwaatʋ ndʋ paba ɖiɣni tɔɔʋ yɔ.+
9 Pɔpɔzɩ-ɩ se: «Le ña-halʋ Saara+ wɛɛ?» Ecosi se: «Ɛwɛ kizinziku tɛɛ peeɖeyɔ.» 10 Nɛ pa-taa lɛlʋ tasɩ yɔɔdʋʋ se: «Cee wayɩ alɩwaatʋ tʋnɛ tɩ-yɔɔ, mankaɣ ñɔ-cɔlɔ pɩsʋʋ nɛ ña-halʋ Saara kaɣ wɛnʋʋ abalɩbɩɣa.»+ Saara ñaawɛ kizinziku ŋgʋ kɩwɛ abalʋ ɛnʋ ɛ-wayɩ yɔ kɩ-nɔnɔɔ tɛɛ nɛ ewelisiɣ. 11 Abraham nɛ Saara paakpadɩyɩ siŋŋ.+ Nɛ Saara kaaɖɛ piya lʋlʋʋ yɔɔ.*+ 12 Peeɖe Saara paɣzɩ woŋuu ɛ-taa e-ɖeke nɛ ɛyɔɔdʋʋ se: «Mɛn-tɛ tɛma nɛ man-kɩbaɣlʋ ñakpadɩyaa kɛlɛ, ɛzɩ toovenim taa mankaɣ pɩzʋʋ nɛ manɩɩ leleŋ ɛnɩ?»+ 13 Ðɩnɛ ɛlɛ Yehowa pɔzɩ Abraham se: «Ɛbɛ yɔɔ Saara woŋaa nɛ ɛyɔɔdɩ se: “Ɛzɩ toovenim taa, mankaɣ pɩzʋʋ nɛ malʋlɩ, ŋgʋ mankpadɩyaa?” 14 Ɛzɩ nabʋyʋ wɛɛ se pɩkpaɖɩ Yehowa se ɛɛpɩzɩɣ pɩ-labʋ na?+ Mankaɣ ñɔ-cɔlɔ pɩsʋʋ cee wayɩ alɩwaatʋ tʋnɛ tɩ-yɔɔ ɖeyi ɖeyi, nɛ Saara kaɣ wɛnʋʋ abalɩbɩɣa.» 15 Ɛlɛ Saara kpɛzɩ nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Mantiwoŋ!» Mbʋ pʋyɔɔ yɔ sɔɔndʋ kpaɣaɣ-ɩ. Peeɖe ɛyɔɔdaa se: «Aayɩ! Ŋwoŋaa.»
16 Abalaa mba pakʋyaa se pɛɖɛɣ lɛ, pɛwɛɛ nɛ pɔcɔŋnɩ Sodom+ kiŋ; Abraham sɩɣaɣ-wɛ. 17 Yehowa yɔɔdɩ se: «Ɛzɩ mɛmɛsɩɣ Abraham mbʋ mankaɣ labʋ yɔ?+ 18 Toovenim taa lɛ, Abraham kaɣ pɩsʋʋ ɛjaɖɛ sɔsɔɖɛ nɛ ɖoŋ ñɩnɖɛ, nɛ pɩtɩŋnɩ ɛ-yɔɔ lɛ, mankaɣ wazʋʋ tɛtʋ yɔɔ ajɛɛ tɩŋa.*+ 19 Malɩzɩ-ɩ se ɛɖʋ paɣtʋ ɛ-pɩyalaa nɛ ɛ-ɖɩɣa taa mba se pɔɖɔ Yehowa nʋmɔʋ taa nɛ pala mbʋ pɩwɛ siɣsiɣ nɛ pɩtʋʋzɩ yɔ,+ se pɩsa nɛ Yehowa ɖɔ tɔm ndʋ ɛyɔɔdɩ Abraham yɔɔ yɔ tɩ-yɔɔ.»
20 Nɛ Yehowa yɔɔdɩ se: «Kubuka ŋga pamakɩ Sodom nɛ Gomɔɔrɩ yɔɔ yɔ, kɛkɛ kubuka sɔsɔɔ,+ nɛ pa-kɩwɛɛkɩm paɣlaa kpem.+ 21 Mankaɣ tibu nɛ mana se ɛzɩ pa-lakasɩ labɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ kubusi nzɩ sɩkpa mɔn-cɔlɔ yɔ. Nɛ ye pɩtɩkɛ mbʋ ɖɔɖɔ yɔ, mankaɣ ɖiɣzinuu.»+
22 Peeɖe abalaa mba pɛɖɛnɩ Sodom kiŋ, ɛlɛ Yehowa+ ñɛwɛɛ Abraham cɔlɔ. 23 Ðɩnɛ ɛlɛ Abraham ñɔtɩnɩ-ɩ nɛ ɛpɔzɩ-ɩ se: «Toovenim taa lɛ, ŋkaɣ ɖɩzʋʋ kañatʋ tʋ nɛ pɩkpɛndɩnɩ ɛyʋ siɣsiɣ tʋ na?+ 24 Ðɩkpaɣ se ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa 50 wɛ tɛtʋ ndʋ tɩ-taa. Ŋkaɣ ɖɩzʋʋ tɩ-taa mba nɛ ŋŋkpeɣu-wɛ paa ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa 50 ɩwɛ tɩ-taa yɔ? 25 Ŋŋpɩzɩɣ nɛ ŋla mbʋ kpa, ŋŋpɩzɩɣ nɛ ŋkpɛndɩ kañatʋ tʋ nɛ ɛyʋ siɣsiɣ tʋ nɛ ŋkʋ nɛ pɩtɛmnɩ ɛyʋ siɣsiɣ tʋ ɛzɩ kañatʋ tʋ yɔ!+ Ŋŋpɩzɩɣ nɛ ŋla mbʋ kpa.+ Ɛzɩ tɛtʋ kpeekpe Tɔm Hʋyʋ ɛɛkaɣ labʋ mbʋ pɩtʋʋzaa yɔ?»+ 26 Nɛ Yehowa heyi-i se: «Ye mana ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa 50 Sodom tɛtʋ taa yɔ, mankaɣ tɛtʋ tɩŋa kpeɣu ɛyaa mba pɔ-yɔɔ.» 27 Ɛlɛ Abraham tasɩ yɔɔdʋʋ se: «Mentendi-ŋ Yehowa, mankatɩɣ se mɔyɔɔdɩnɩ-ŋ, paa mɛnkɛ mʋzʋʋ nɛ tɔlɩma yɔ. 28 Ðɩkpaɣ se ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa 50 mba pa-taa lɛ, 5 fɛyɩ. Ŋkaɣ ɖɩzʋʋ tɛtʋ ndʋ tɩ-tɩŋa ɛyaa 5 mba pɔ-yɔɔ?» Ðɩnɛ ɛlɛ ecosi se: «Ye mana tɩ-taa ɛyaa 45 yɔ, maakaɣ-tʋ ɖɩzʋʋ.»+
29 Ɛlɛ Abraham tasɩ-ɩ yɔɔdɩnʋʋ nɛ eheyi-i se: «Ðɩkpaɣ se ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa 40 ŋna peeɖe.» Ecosi-i se: «Ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa 40 mba pɔ-yɔɔ lɛ, maakaɣ-tʋ ɖɩzʋʋ.» 30 Ɛlɛ Abraham tasɩ yɔɔdʋʋ se: «Yehowa, mentendi-ŋ, ña-taa ɛtaawɩɩ,+ yele nɛ mantasɩ yɔɔdʋʋ: Ðɩkpaɣ se ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa 30 ɖeke ŋna peeɖe.» Ecosi-i se: «Ye mana ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa 30 peeɖe yɔ, maakaɣ-tʋ ɖɩzʋʋ.» 31 Ɛlɛ Abraham tasɩ yɔɔdʋʋ se: «Mentendi-ŋ Yehowa, mankatɩɣ se mɔyɔɔdɩnɩ-ŋ: Ðɩkpaɣ se ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa 20 ɖeke ŋna peeɖe.» Ecosi-i se: «Ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa 20 mba pɔ-yɔɔ lɛ, maakaɣ-tʋ ɖɩzʋʋ.» 32 Kɛdɛzaɣ lɛ, Abraham tasɩ yɔɔdʋʋ se: «Yehowa, mentendi-ŋ, ña-taa ɛtaawɩɩ, yele nɛ mantasɩ yɔɔdʋʋ tam kʋɖʋm ɖeke: Ðɩkpaɣ se ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa 10 ɖeke ŋna peeɖe.» Ecosi-i se: «Ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa 10 mba pɔ-yɔɔ lɛ, maakaɣ-tʋ ɖɩzʋʋ.» 33 Yehowa tɛm yɔɔdɩnʋʋ Abraham lɛ ɛɖɛɛ,+ nɛ Abraham pɩsɩ ɛ-tɛ.
19 Tiyiyaa mba, pa-naalɛ patalɩ Sodom ɖanaɣ yɔɔ, Lɔɔtɩ kaacaɣ Sodom tɛtʋ nɔnɔɔ taa. Ɛna-wɛ lɛ, ɛkʋyɩ nɛ ɛkatɩ-wɛ nɛ eluŋ nɛ ɛpa ɛsa nɛ tɛtʋ.+ 2 Nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Mentendi-mɩ man-kɩbaɣlaa, ɩkɔɔ mɩ-lɩmɖʋyʋ ɖɩɣa taa nɛ ɩsʋʋ peeɖe ɖoo taa nɛ pɔkɔ mɩ-nɩŋgbanzɩ lɩm. Nɛ ɩɩkʋyɩ tanaŋ tɛɛ cu nɛ iwolo mɩ-nʋmɔʋ ɖɔm yɔɔ.» Peeɖe peheyi-i se: «Aayɩ, samaɣ kadaɣ taa ɖɩkaɣ sʋʋ.» 3 Ɛlɛ ɛñɩɣ pɔ-yɔɔ siŋŋ nɛ pɛtɛzɩ-ɩ tɩŋʋʋ nɛ powolo ɛ-ɖɩɣa taa. Nɛ ɛlabɩ-wɛ kazandʋ, nɛ ɛlabɩ-wɛ kpɔnɔ ŋgʋ kɩ-taa patɩɖʋ lɔlɔm yɔ nɛ pɔtɔɔ.
4 Ɛlɛ pʋcɔ nɛ pahɩnɩ lɛ, Sodom tɛtʋ taa abalaa, kpaɣnɩ abalɩbɩɣa nɛ piwolo akpadɩyʋ, pa-tɩŋa pekpeɣli nɛ pɔcɔɔ ɖɩɣa nɛ pata. 5 Nɛ pɛwɛɛ nɛ pamakɩ kubusi nɛ pɔpɔzʋʋ Lɔɔtɩ se: «Abalaa mba pɔkɔm ñɔ-cɔlɔ ɖanaɣ kanɛ yɔ, le pɛwɛɛ? Lɩnɩ-wɛ cɩnɛ nɛ ɖɩsʋʋnɩ-wɛ.»+
6 Ðɩnɛ ɛlɛ Lɔɔtɩ lɩɩ pɔ-cɔlɔ nɔnɔɔ tɛɛ nɛ ɛɖɩɣ nɔnɔɔ nɛ ɛ-wayɩ kiŋ. 7 Nɛ eheyi-wɛ se: «Mon-koobiya, mentendi-mɩ, ɩtaala kɩdɛkɛdɩm. 8 Mɛwɛnɩ pɛlaa 2 nɛ paasɩŋ abalʋ. Mentendi-mɩ, iyele nɛ malɩnɩ-wɛ mɩ-cɔlɔ nɛ ɩlabɩ-wɛ mbʋ pɩkɛdɩnɩ-mɩ yɔ. Ɛlɛ ɩtaala abalaa panɛ nabʋyʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɛkɛ agɔma man-ɖɩɣa taa.»*+ 9 Ðɩnɛ ɛlɛ peheyi-i se: «Wɛsɩ-ɖʋ.» Nɛ pɔsɔzɩ se: «Ɛgɔm ɛnɛ ɛkɔm nɛ ɛcaɣ ɖɛ-tɛ cɩnɛ nɛ ɛkatɩɣ se ɛhʋʋnɩ-ɖʋ tɔm! Lɛɛlɛɛyɔ ɖɩlakɩ-ŋ kɩdɛkɛdɩm nɛ pɩkɩlɩ ɛyaa mba.» Nɛ pohu Lɔɔtɩ yɔɔ* nɛ pɔñɔtɩnɩ nɔnɔɔ se pɔyɔkɩ-kɛ. 10 Peeɖe abalaa mba pesezi pe-nesi nɛ pɔhɔ Lɔɔtɩ nɛ pasʋnɩ-ɩ pɔ-cɔlɔ ɖɩɣa taa nɛ paɖɩɣ nɔnɔɔ. 11 Nɛ pala nɛ abalaa mba paawɛ nɔnɔɔ tɛɛ yɔ payʋlʋmɩ, kpaɣnɩ pɩɣa nɛ piwolo sɔsɔ, nɛ piyele nɛ pañɩnɩ nɔnɔɔ nɛ pawɩɩ.
12 Peeɖe abalaa mba pɔpɔzɩ Lɔɔtɩ se: «Ŋtasɩ wɛnʋʋ nɔɔyʋ cɩnɛ? Lɩzɩ tɛtʋ tʋnɛ tɩ-taa ñɛ-ɛtɩnaa, ña-pɩyalaa, ñɛ-pɛlaa nɛ ña-ñɩma tɩŋa payɩ. 13 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖɩkaɣ lone ɖɩnɛ ɖɩzʋʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ kubuka ŋga pamakɩ ɖɩ-yɔɔ yɔ kɛkɛ kubuka sɔsɔɔ nɛ katalɩ Yehowa cɔlɔ,+ nɛ Yehowa tiyi-ɖʋ se ɖɩɖɩzɩ tɛtʋ.» 14 Peeɖe Lɔɔtɩ lɩwa nɛ ɛpaɣzɩ heyuu ɛ-ɛtɩnaa mba pakaɣaɣ kpaɣʋ ɛ-pɛlaa yɔ se: «Ɩkʋyɩ nɛ ɩlɩɩ lone ɖɩnɛ ɖɩ-taa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yehowa kaɣ ɖɩzʋʋ tɛtʋ!» Ɛlɛ ɛ-ɛtɩnaa ñamaɣzaɣ se tanaʋ ɛlakɩ.+
15 Pɩtalɩ tɛbɩyɛ tɛɛ lɛ, tiyiyaa paɣzɩ Lɔɔtɩ yɔɔ ñɩɣʋ nɛ peheyiɣ-i se: «Kʋyɩ nɛ ŋkpaɣ ña-halʋ nɛ ñɛ-pɛlaa 2, mba pɛwɛ ñɔ-cɔlɔ cɩnɛ yɔ, nɛ pataaɖɩzɩ-ŋ tɛtʋ kɩdɛkɛdɩm yɔɔ.»+ 16 Ɛwɛɛ nɛ ɛlakɩ ninika, ɛlɛ Yehowa pʋtɔdɩyɛ naʋ yɔɔ lɛ,+ abalaa mba pɔɖɔkɩ ɛ nɛ ɛ-halʋ nɛ ɛ-pɛlaa 2 pe-nesi taa nɛ palɩnɩ-wɛ tɛtʋ wayɩ.+ 17 Pañɩtaa nɛ palɩnɩ-wɛ tɛtʋ wayɩ lɛ, pa-taa kʋɖʋm yɔɔdɩ se: «Se nɛ ŋya ñe-wezuu* ñʋʋ! Taakisini ña-wayɩ,+ nɛ taasɩŋ egeetiye+ hɔɔlʋʋ nakʋyʋ taa! Se nɛ ŋkpa pʋŋ egeetiye taa nɛ pataaɖɩzɩ-ŋ!»
18 Nɛ Lɔɔtɩ heyi-wɛ se: «Yehowa, mentendi-ŋ, taatɔ se mowolo peeɖe! 19 Ña-lɩmɖʋyʋ tɔm kɛdɩnɩ-ŋ nɛ ŋlakɩ-m camɩyɛ lakasɩ* sɔsɔsɩ nɛ ŋyeki se mehiɣ* wezuu,+ ɛlɛ mentendi-ŋ maapɩzɩɣ mense nɛ mankpa pʋŋ egeetiye taa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ sɔɔndʋ kpaɣ-m se asɛyʋʋ kaatalɩ-m nɛ mehiɣ sɩm.+ 20 Mentendi-ŋ, tɛtʋ natʋyʋ yɔ pɩ-cɔlɔ cɩnɛ nɛ manpɩzɩɣ nɛ mense mowolo peeɖe; tɛtʋ cikpetu yem tɩkɛnaa. Mentendi-ŋ, manpɩzɩɣ nɛ mense mowolo peeɖe na? Tɛtʋ cikpetu yem tɩkɛnaa. Ðɩnɛ ɛlɛ mankaɣ hiɣu ñʋʋ yabʋ.»* 21 Peeɖe eheyi-i se: «Pɩwɛ ɖeu, manɩ ndʋ ŋyɔɔdaa yɔ,+ ñɔ-yɔɔ lɛ, maaɖɩzɩɣ tɛtʋ ndʋ tɩ-tɔm ŋyɔɔdaa yɔ.+ 22 Se lɔŋ! Se nɛ ŋwolo peeɖe, mbʋ pʋyɔɔ yɔ maapɩzɩɣ nɛ mala nabʋyʋ nɛ ŋtɩtalɩtɩ peeɖe!»+ Pʋyɔɔ ɛya tɛtʋ ndʋ se Zowaarɩ.*+
23 Lɔɔtɩ talɩ Zowaarɩ tɛtʋ taa lɛ, wɩsɩ kpawa. 24 Nɛ Yehowa yele nɛ tɩm nɛ miŋ pɩlɩɩnɩ ɛsɔdaa nɛ pitii Sodom nɛ Gomɔɔrɩ tɛtʋ yɔɔ; pɩɩlɩnɩ Yehowa cɔlɔ ɛsɔdaa.+ 25 Nɛ ɛɖɩzɩ tɛtʋ ndʋ, ɛɛɛ, ɛɖɩzɩ egeetiye nɖɩ ɖɩ-tɩŋa, pɩkpɛndɩnɩ ɛyaa mba payɩ paawɛ tɛtʋ taa yɔ nɛ ñɩtʋ nɛ tɩŋ.+ 26 Ɛlɛ Lɔɔtɩ halʋ, weyi ɛlɛ kaawɛ Lɔɔtɩ wayɩ yɔ, ekisi nɛ ɛcɔnɩ ɛ-wayɩ nɛ ɛpɩsɩ ɖɔm tilimiye.+
27 Abraham kʋyɩ tanaŋ tɛɛ pala nɛ ewolo ɖenɖe ɛɛsɩŋ Yehowa ɛsɩndaa yɔ.+ 28 Alɩwaatʋ ndʋ ɛcɔnɩnɩ fɛɛʋ taa kiŋ Sodom nɛ Gomɔɔrɩ nɛ egeetiye nɖɩ ɖɩ-tɩŋa payɩ lɛ, piti tɔm. Ñɔsɩ sɔsɔsɩ nasɩyɩ kpaɣaɣ ɛzɩ momoloku* sɔsɔʋ nakʋyʋ taa ñɔsɩ yɔ!+ 29 Ɛsɔ ɖɩzaɣ egeetiye nɖɩ ɖɩ-taa tɛtʋ lɛ, ɛmaɣzɩ Abraham yɔɔ nɛ ɛlɩzɩ Lɔɔtɩ tɛtʋ ndʋ ɛɖɩzaɣ yɔ tɩ-taa, tɛtʋ ndʋ tɩ-taa Lɔɔtɩ kaacaɣaa yɔ.+
30 Pʋwayɩ lɛ, Lɔɔtɩ nɛ ɛ-pɛlaa 2 pakʋyɩ Zowaarɩ tɛtʋ taa nɛ pakpa pʋŋ egeetiye taa,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ sɔɔndʋ kpaɣaɣ-ɩ nɛ Zowaarɩ+ tɛtʋ taa caɣʋ. Peeɖe ɛ nɛ ɛ-pɛlaa 2 papaɣzɩ sʋʋ kaaʋ sɔsɔʋ nakʋyʋ pɔʋ taa. 31 Nɛ ɛ-pɛlɛ sɔsɔ heyi cikpelu se: «Ða-caa kpadɩyaa, nɛ abalʋ nɔɔyʋ ñɛfɛyɩ cɩnɛ se ɖɩwalɩ-ɩ ɛzɩ ɛyaa lalaa lakʋʋ yɔ. 32 Kɔɔ nɛ ɖɩhaɣzɩ ɖa-caa vɛɛ, nɛ ɖa nɛ ɩ ɖɩsʋʋ nɛ pɩsa nɛ ɖa-caa hɔʋ ɛtaaɖɩ.»
33 Pʋyɔɔ lɛ, ɖoo ana pɛwɛɛ pa-caa vɛɛ haɣzʋʋ yɔɔ; pʋwayɩ lɛ ɛ-pɛlɛ sɔsɔ wolo nɛ ɛ nɛ ɩ pasʋʋ, ɛlɛ caja tɩna alɩwaatʋ ndʋ ɛ-pɛlɛ woba nɛ ɛhɩnɩ ɛ-cɔlɔ yɔ, nɛ ɛtɩna ɖɔɖɔ alɩwaatʋ ndʋ ɛlɛ kʋyaa nɛ ɛɖɛɛ yɔ. 34 Tɛʋ fema lɛ, ɛ-pɛlɛ sɔsɔ heyi cikpelu se: «Ðeɖe ɖoo taa ma nɛ man-caa ɖɩsʋwa. Ðɩtasɩ-ɩ vɛɛ haɣzʋʋ ɖoo anɛ. Nɛ ŋwolo nɛ ña nɛ ɩ ɩsʋʋ, nɛ pɩsa nɛ ɖa-caa hɔʋ ɛtaaɖɩ.» 35 Pʋyɔɔ lɛ ɖoo ana ɖɔɖɔ, pɛwɛɛ pa-caa vɛɛ haɣzʋʋ yɔɔ; pʋwayɩ lɛ ɛ-pɛlɛ cikpelu wolo nɛ ɛ nɛ ɩ pasʋʋ, ɛlɛ caja tɩna alɩwaatʋ ndʋ ɛ-pɛlɛ woba nɛ ɛhɩnɩ ɛ-cɔlɔ yɔ, nɛ ɛtɩna ɖɔɖɔ alɩwaatʋ ndʋ ɛlɛ kʋyaa nɛ ɛɖɛɛ yɔ. 36 Mbʋ pɩlaba nɛ Lɔɔtɩ ɖʋ ɛ-pɛlaa mba pa-naalɛ hosi. 37 Lɔɔtɩ pɛlɛ sɔsɔ lʋlɩ abalɩbɩɣa nɛ ɛyaa-kɛ se Mowaabʋ.+ Mowaabʋ ɛnʋ ɛkɛnɩ sɔnɔ sɔnɔ Mowaabʋ mba cɔzɔ.+ 38 Lɔɔtɩ pɛlɛ cikpelu lʋlɩ abalɩbɩɣa ɖɔɖɔ nɛ ɛyaa-kɛ se Bɛɛnɩ-Amii. Bɛɛnɩ-Amii ɛnʋ ɛkɛnɩ sɔnɔ sɔnɔ Amooni mba+ cɔzɔ.
20 Abraham kpɛzɩ e-kizinzikiŋ peeɖe+ nɛ ewolo Negɛɛbʋ ɛjaɖɛ taa nɛ ɛcaɣ Kadɛɛsɩ+ nɛ Suuri+ pɛ-hɛkʋ taa. Abraham kaawɛ* Geraarɩ+ lɛ, 2 ɛtasɩ yɔɔdʋʋ ɛ-halʋ Saara tɔm se: «Ɛkɛ me-neu.»+ Pʋyɔɔ lɛ, Geraarɩ wiyaʋ Abimelɛɛkɩ tiyi nɛ pɔkɔnɩ-ɩ Saara.+ 3 Pʋwayɩ lɛ, Ɛsɔ lɩɩ Abimelɛɛkɩ yɔɔ ɖoziye naɖɩyɛ taa ɖoo taa nɛ eheyi-i se: «Ŋwɛ ɖenɖe mbʋ yɔ, ŋkaɣ sɩbʋ halʋ weyi ŋmʋwa yɔ ɛ-yɔɔ,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛkɛ abalʋ lɛlʋ halʋ.»+ 4 Ɛlɛ Abimelɛɛkɩ taatukuni halʋ ɛnʋ.* Pʋyɔɔ ɛpɔzaa se: «Yehowa, ŋkaɣ ɖɩzʋʋ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩtɩla kɩdɛkɛdɩm nabʋyʋ yɔ?* 5 Pɩtɩkɛ ɛnʋ heyini-m se: “Ɛkɛ me-neu” na? Nɛ halʋ ɛlɛ yɔ, etiheyi-m se: “Ɛkɛ man-ɖalʋ”? Malabɩ mbʋ nɛ laŋɩyɛ kɩbanɖɛ nɛ mantaasɔɔlɩ se mala kɩdɛkɛdɩm nabʋyʋ.» 6 Peeɖe Ɛsɔ toovenim tʋ heyi-i ɖoziye taa se: «Manawa se laŋɩyɛ kɩbanɖɛ ŋlabɩnɩ mbʋ, pʋyɔɔ mankpa-ŋ se ŋtaayʋsɩnɩ-m. Nɛ pʋyɔɔ ɖɔɖɔ mantɩha-ŋ nʋmɔʋ se ŋtukuni halʋ ɛnʋ. 7 Lɛɛlɛɛyɔ pɩsɩnɩ halʋ ɛ-walʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ abalʋ ɛnʋ ɛkɛ nayʋ;+ nɛ ɛkaɣ ñɔ-yɔɔ tɩmʋʋ+ nɛ ŋcaɣ wezuu. Ɛlɛ ye ŋtɩpɩsɩnɩ-ɩ kɔyɔ, tɩlɩ nɛ ŋsɩɩ se paa pɩɩlabɩ ɛzɩma yɔ, ña nɛ ñɛ-tɛ mba kpeekpe ɩkaɣ sɩbʋ.»
8 Abimelɛɛkɩ kʋyɩ tanaŋ tɛɛ pala nɛ ɛyaa ɛ-lɩmɖʋyaa kpeekpe nɛ eheyi-wɛ tɔm ndʋ tɩ-tɩŋa, nɛ sɔɔndʋ kpa-wɛ pɩŋŋ. 9 Pʋwayɩ lɛ, Abimelɛɛkɩ yaa Abraham nɛ ɛpɔzɩ-ɩ se: «Ɛbɛ ŋlabɩ-ɖʋ mbʋ? Kɩdɛkɛdɩm mbʋ malabɩ-ŋ nɛ ŋkɔŋnɩ ma nɛ men-kewiyaɣ ɖɔ-yɔɔ kɩdɛkɛdɩm sɔsɔm pʋnɛ? Mbʋ ŋlabɩ-m yɔ, pɩfɛyɩ ɖeu.» 10 Nɛ Abimelɛɛkɩ tasɩ Abraham pɔzʋʋ se: «Lɩmaɣza wena yɔɔ kpem ŋlabɩ mbʋ?»+ 11 Abraham cosi-i se: «Malabɩ mbʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ mamaɣzaa se: “Pɩtʋʋ fɛyɩ se cɩnɛ mba iiseɣ Ɛsɔ sɔɔndʋ nɛ pʋyɔɔ lɛ, pakaɣ-m kʋʋ nɛ pakpaɣ ma-halʋ.”+ 12 Nɛ pɩtasɩ lɛ, toovenim taa lɛ ɛkɛ me-neu, ɛkɛ man-caa pɛlɛ, ɛlɛ ma nɛ ɩ ɖɩtɩkaa ɖoo, nɛ ɛpɩsɩ ma-halʋ.+ 13 Pʋyɔɔ alɩwaatʋ ndʋ Ɛsɔ kʋsɩ-m man-caa ɖɩɣa taa se manpɩsɩ yotiyu lɛ,+ meheyi-i se: “Pʋnɛ ŋkaɣ-m wɩlɩnʋʋ se ŋsɔɔlɩ-m siŋŋ:* Paa le ɖɩtɩɩtalaa kɔyɔ, yɔɔdɩ se mɛnkɛ ña-ɖalʋ.”»+
14 Pʋwayɩ lɛ, Abimelɛɛkɩ kpaɣ heŋ, naŋ, lɩmɖʋyaa abalɩñɩma nɛ halɩñɩma nɛ ɛha Abraham, nɛ ɛpɩsɩnɩ-ɩ ɖɔɖɔ ɛ-halʋ Saara. 15 Abimelɛɛkɩ yɔɔdɩ ɖɔɖɔ se: «Mɛn-tɛtʋ kɛ ña-ñɩndʋ. Tɩ-hɔɔlʋʋ ŋgʋ ŋsɔɔlaa yɔ, wolo nɛ ŋcaɣ peeɖe.» 16 Nɛ eheyi Saara se: «Mɛncɛlɩɣ ña-ɖalʋ+ liidiye pɔɔyɩsɩ 1 000. Pɩkɛɣnɩ yʋsaɣ mba payɩ ña nɛ wɛ ɩwɛɛ yɔ nɛ paa weyi ɛ-ɛsɩndaa se ŋtɩwɛɛkɩ nabʋyʋ,* ñɔ-tɔm tɩsɩ hɔɔlʋʋ nakʋyʋ taa.» 17 Nɛ Abraham tendi Ɛsɔ toovenim tʋ, nɛ Ɛsɔ waa Abimelɛɛkɩ nɛ ɛ-halʋ nɛ e-yomaa halɩñɩma nɛ papaɣzɩ piya lʋlʋʋ; 18 mbʋ pʋyɔɔ yɔ Abraham halʋ Saara yɔɔ lɛ, Yehowa kaapɩsɩ Abimelɛɛkɩ ɖɩɣa taa halaa tɩŋa kaalʋlɩsɩ.*+
21 Yehowa kɛzɩ ɛ-lɩmaɣza nɛ Saara yɔɔ ɛzɩ ɛɛyɔɔdʋʋ yɔ, nɛ Yehowa la Saara ɛzɩ ɛɛlabʋ-ɩ tamaɣ yɔ.+ 2 Saara haɣ hoɣa+ nɛ ɛlʋlɩ Abraham abalɩbɩɣa, Abraham akpadɩyɩtʋ taa, alɩwaatʋ ndʋ tɩ-yɔɔ ɖeyi ɖeyi Ɛsɔ kaalabɩ Abraham tamaɣ yɔ.+ 3 Abraham yaa abalɩbɩɣa ŋga Saara lʋlɩ-ɩ yɔ se Izaakɩ.+ 4 Nɛ Abraham pɛlɩ ɛ-pɩyalʋ Izaakɩ alɩwaatʋ ndʋ ɛtalɩ kɩyakɩŋ 8 yɔ, ɛzɩ Ɛsɔ kaaɖʋʋ-ɩ paɣtʋ yɔ.+ 5 Abraham kaawɛnɩ pɩnzɩ 100 alɩwaatʋ ndʋ palʋlɩ ɛ-pɩyalʋ Izaakɩ yɔ. 6 Nɛ Saara yɔɔdɩ se: «Ɛsɔ ɖʋ-m woŋa; nɛ weyi ɛnɩɣ-tʋ yɔ ɛkaɣ woŋuu ɖɔɖɔ.»* 7 Nɛ ɛtasɩ yɔɔdʋʋ se: «Apɩzaɣ se eheyi Abraham se: “Piya kaɣ Saara mʋzʋʋ”? Paa mbʋ yɔ, malʋlɩ-ɩ abalɩbɩɣa ɛ-akpadɩyɩtʋ taa.»
8 Pɩɣa paɣlɩ nɛ pɛcɛbɩ-kɛ hɩɖɛ; evemiye nɖɩ pɛcɛbɩ Izaakɩ hɩɖɛ yɔ, Abraham labɩ kazandʋ sɔsɔtʋ natʋyʋ. 9 Ɛlɛ Saara naɣaɣ se Ejipiti tʋ Agaarɩ+ pɩyalʋ, weyi ɛlʋlɩnɩ Abraham yɔ, ewoŋaɣ Izaakɩ.+ 10 Peeɖe Saara heyi Abraham se: «Ðɔɔnɩ yom halɩñɩnʋ ɛnɛ nɛ ɛ-pɩyalʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ yom halɩñɩnʋ ɛnɛ ɛ-pɩyalʋ nɛ man-pɩyalʋ Izaakɩ paakaɣ kaʋ ña-ñɩm.»+ 11 Ɛlɛ tɔm ndʋ ɛyɔɔdɩ Abraham pɩyalʋ yɔɔ yɔ, tɩtaakɛdɩnɩ-ɩ paa ññɩɩ.+ 12 Nɛ Ɛsɔ heyi Abraham se: «Tɔm ndʋ Saara heyiɣ-ŋ abalɩbɩɣa ŋga nɛ ño-yom halɩñɩnʋ pɔ-yɔɔ yɔ, tɩtaawɩzɩ-ŋ. Welisini-i,* mbʋ pʋyɔɔ yɔ mba pakaɣ-wɛ yaʋ se ña-lʋlʋʋ taa mba* yɔ, Izaakɩ taa pakaɣ lɩnʋʋ.+ 13 Piyele nɛ yom halɩñɩnʋ pɩyalʋ yɔ,+ mankaɣ yebu ɖɔɖɔ nɛ ɛjaɖɛ naɖɩyɛ lɩɩnɩ ɛ-taa,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛkɛ ña-lʋlʋʋ taa tʋ.»*
14 Nɛ Abraham kʋyɩ tanaŋ tɛɛ pala nɛ ɛkpaɣ kpɔnɔ nɛ lɩm kokoɖe* nɛ ɛcɛlɩ Agaarɩ. Ɛkpaɣ pɩtɩŋa mbʋ yɔ nɛ ɛsɩɩ Agaarɩ hazaɣ yɔɔ nɛ ɛɖɔɔnɩ ɛ nɛ ɛ-pɩyalʋ.+ Ðɩnɛ ɛlɛ Agaarɩ ɖɛɛ nɛ ɛwɛɛ nɛ eyotuu Beyɛɛrɩ-Seeba+ kañɩmbusuu taa. 15 Pʋwayɩ lɩm tɛm tɔnɛ kokoɖe taa lɛ, Agaarɩ sɩɩ ɛ-pɩyalʋ cɔkɔyɛ naɖɩyɛ tɛɛ. 16 Nɛ ɛɖɛɛ nɛ ɛcaɣ e-ɖeke, eposini ɛ-pɩyalʋ ɛzɩ ɖenɖe pɔtɔʋ tɔʋ ñɩmɩyɛ nɛ ɖɩtalɩɣ yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛyɔɔdaa se: «Mantɩsɔɔlɩ se mana man-pɩyalʋ sɩm.» Pʋyɔɔ eposi ɛ-tɩ nɛ ɛ-pɩyalʋ, nɛ ɛcaɣ nɛ ɛpaɣzɩ kubusi mabʋ ɖoŋ nɛ ewiɣ.
17 Peeɖe Ɛsɔ nɩ abalɩbɩɣa nɔɔ,+ nɛ Ɛsɔ tiyiyu yaa Agaarɩ nɛ ɛsɔdaa kiŋ nɛ ɛpɔzɩ-ɩ se:+ «Agaarɩ, ɛbɛ lakɩ-ŋ? Sɔɔndʋ ɛtaakpa-ŋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Ɛsɔ nɩ abalɩbɩɣa nɔɔ ɖenɖe kɛwɛɛ yɔ. 18 Kʋyɩ, wolo nɛ ŋkʋsɩ abalɩbɩɣa nɛ ŋɖɔkɩ-kɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ mankaɣ labʋ nɛ kapɩsɩ ɛjaɖɛ sɔsɔɖɛ.»+ 19 Peeɖe Ɛsɔ kuli Agaarɩ ɛsa nɛ ɛna lɩm lɔkɔ nakʋyʋ, nɛ ewolo elu lɩm tɔnɛ kokoɖe taa nɛ ɛha ɛ-pɩyalʋ nɛ ɛñɔɔ. 20 Nɛ Ɛsɔ wɛɛ pɩɣa cɔlɔ+ alɩwaatʋ ndʋ kaawɛɛ nɛ kapaɣlɩɣ yɔ. Kacaɣ kañɩmbusuu taa nɛ kapɩsɩ tɔʋ tɔyʋ. 21 Kacaɣ Paraanɩ kañɩmbusuu taa,+ nɛ ko-ɖoo kpaɣ-kɛ Ejipiti ɛjaɖɛ taa halʋ nɔɔyʋ.
22 Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, Abimelɛɛkɩ nɛ ɛ-sɔɔjanaa ñʋʋdʋ Fikɔɔlɩ powolo Abraham cɔlɔ, nɛ Abimelɛɛkɩ heyi-i se: «Ɛsɔ wɛ ñɔ-cɔlɔ mbʋ payɩ ŋlakɩ yɔ pɩ-taa.+ 23 Pʋyɔɔ lɛ, ɖuuni-m cɩnɛ Ɛsɔ ɛsɩndaa se ŋŋkaɣ peɣzuu ma nɛ ma-lʋlʋʋ taa mba, nɛ sɔɔlɩm siɣsiɣ ñɩmbʋ mbʋ mawɩlɩ-ŋ yɔ, ŋkaɣ-pʋ wɩlʋʋ ɖɔɖɔ ma nɛ tɛtʋ ndʋ tɩ-yɔɔ ŋcaɣaa yɔ.»+ 24 Peeɖe Abraham yɔɔdaa se: «Monɖuwaa.»
25 Ɛlɛ Abraham heyi Abimelɛɛkɩ lɩm lɔkɔ ŋgʋ Abimelɛɛkɩ lɩmɖʋyaa kaamʋnɩ ɖoŋ yɔ kɩ-tɔm.+ 26 Abimelɛɛkɩ kitina se: «Maasɩŋ weyi ɛlabɩ mbʋ yɔ; wiɖiyi ŋtiheyi-m kɩ-tɔm, nɛ sɔnɔ ɖeke manɩɣ tɔm ndʋ.» 27 Peeɖe Abraham kpaɣ heŋ nɛ naŋ nɛ ɛha Abimelɛɛkɩ, nɛ pa-naalɛ paɖʋ ɛgbɛyɛ naɖɩyɛ. 28 Abraham lɩzɩ kalakʋ taa heɣsi halɩñɩnzɩ 7 nɛ ɛsɩɩ kɩjaʋ lɛ, 29 Abimelɛɛkɩ pɔzɩ Abraham se: «Ɛbɛ yɔɔ ŋlɩzɩ heɣsi halɩñɩnzɩ 7 sɩnɛ nɛ ŋsɩɩ kɩjaʋ?» 30 Abraham cosi se: «Pɩwɛɛ se ŋtisi nɛ ŋmʋ me-nesi tɛɛ heɣsi halɩñɩnzɩ 7 sɩnɛ nɛ pɩkɛnɩ aseɣɖe se mohuyini lɔkɔ kʋnɛ.» 31 Pʋyɔɔ ɛya lone nɖɩ se Beyɛɛrɩ-Seeba,*+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ peeɖe pa-naalɛ poɖuwaa. 32 Mbʋ paɖʋ ɛgbɛyɛ+ naɖɩyɛ Beyɛɛrɩ-Seeba; pʋwayɩ lɛ, Abimelɛɛkɩ nɛ ɛ-sɔɔjanaa ñʋʋdʋ Fikɔɔlɩ pakʋyɩ nɛ papɩsɩ Filistii mba+ ɛjaɖɛ taa. 33 Pʋwayɩ lɛ, Abraham sɔ tamaris tɩʋ Beyɛɛrɩ-Seeba, nɛ ɛyaa tamtam Ɛsɔ+ Yehowa hɩɖɛ+ peeɖe. 34 Nɛ Abraham caɣ* Filistii mba ɛjaɖɛ taa nɛ pileɖi.*+
22 Pʋwayɩ lɛ, Ɛsɔ toovenim tʋ takɩ Abraham se ɛna;+ ɛyaa-ɩ se: «Abraham!» nɛ ɛlɛ sɛɛ se: «Ma yɔ!» 2 Nɛ Ɛsɔ heyi-i se: «Mentendi-ŋ kpaɣ ña-pɩyalʋ, ña-pɩyalʋ ɛgbamɩyɛ Izaakɩ+ weyi ŋsɔɔlɩ-ɩ siŋŋ yɔ+ nɛ ŋwolo Moriya+ ɛjaɖɛ taa nɛ ŋlaa-ɩ kɩlaʋ kɩñaɣzʋʋ peeɖe, pʋʋ ŋgʋ mankaɣ-ŋ wɩlʋʋ yɔ kɩ-yɔɔ.»
3 Ðɩnɛ ɛlɛ Abraham kʋyɩ tanaŋ tɛɛ pala nɛ ɛñɔɔzɩ ɛ-kpaŋaɣ nɛ ɛkpɛndɩnɩ ɛ-lɩmɖʋyaa taa 2 nɛ ɛ-pɩyalʋ Izaakɩ. Ɛfaɣ kɩlaʋ kɩñaɣzʋʋ ɖasɩ nɛ ɛkʋyɩ ɛkpaɣ nʋmɔʋ nɛ ɛɖɛɛ lone nɖɩ Ɛsɔ toovenim tʋ wɩlɩ-ɩ yɔ ɖɩ-taa. 4 Evemiye tozo ñɩnɖɛ wiye lɛ, Abraham kʋsɩ ɛsa nɛ ɛna lone nɖɩ poliŋ taa. 5 Abraham heyi ɛ-lɩmɖʋyaa se: «Mɩ nɛ kpaŋaɣ ɩcaɣ cɩnɛ, nɛ ma nɛ man-pɩyalʋ ɖiwolo peeɖeyɔ nɛ ɖiluŋ Ɛsɔ tɛɛ nɛ ɖɩpɩsɩ ɖɩkɔɔ mɩ-cɔlɔ.»
6 Peeɖe Abraham kpaɣ kɩlaʋ kɩñaɣzʋʋ ɖasɩ nɛ ɛsʋʋ ɛ-pɩyalʋ Izaakɩ. Pʋwayɩ lɛ, ɛkpaɣ miŋ nɛ sɩɣa* nɛ pa-naalɛ pɛɖɛɛ. 7 Nɛ Izaakɩ yaa ɛ-caa Abraham se: «Man-caa!» Ɛlɛ sɛɛ se: «Ɛɛɛ, man-pɩyalʋ!» Nɛ Izaakɩ pɔzɩ-ɩ se: «Manaɣ miŋ nɛ ɖasɩ, ɛlɛ le heu weyi ɖɩlaɣnɩ kɩlaʋ kɩñaɣzʋʋ yɔ ɛwɛɛ?» 8 Nɛ Abraham cosi-i se: «Man-pɩyalʋ, Ɛsɔ maɣmaɣ kaɣ-ɖʋ cɛlʋʋ heu weyi ɖɩlaɣnɩ kɩlaʋ kɩñaɣzʋʋ yɔ.»+ Nɛ pa-naalɛ powolo pa-nʋmɔʋ yɔɔ.
9 Pʋwayɩ lɛ, patalɩ lone nɖɩ Ɛsɔ toovenim tʋ wɩlɩ-ɩ yɔ ɖɩ-taa, nɛ Abraham ma altaaru nakʋyʋ peeɖe nɛ ɛkaa ɖasɩ kɩ-yɔɔ. Nɛ ɛhɔkɩ ɛ-pɩyalʋ Izaakɩ nesi nɛ ɛ-nɩŋgbanzɩ nɛ ɛhɩzɩ-ɩ ɖasɩ yɔɔ altaaru yɔɔ.+ 10 Nɛ Abraham sezi e-nesi nɛ ɛkpaɣ sɩɣa* se ɛkʋʋ ɛ-pɩyalʋ.+ 11 Ɛlɛ Yehowa tiyiyu yaa-ɩ nɛ ɛsɔdaa kiŋ se: «Abraham, Abraham!» nɛ ɛsɛɛ se: «Ma yɔ!» 12 Nɛ tiyiyu heyi-i se: «Taala pɩɣa kɩdɛkɛdɩm, taalabɩ-kɛ nabʋyʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ lɛɛlɛɛyɔ manawa se ŋseɣ Ɛsɔ sɔɔndʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋtikizi-m cɛlʋʋ ña-pɩyalʋ, ña-pɩyalʋ ɛgbamɩyɛ.»+ 13 Nɛ Abraham kʋsɩ ɛsa nɛ ɛna ɛyaʋ nakʋyʋ ɛ-ɛsɩndaa pazɩ, pɩlɛɣtɩ kɩ-hɩŋ cɔkɔyɛ naɖɩyɛ taa. Ðɩnɛ ɛlɛ Abraham wolo nɛ ɛkpaɣ ɛyaʋ ŋgʋ nɛ ɛlaanɩ kɩlaʋ kɩñaɣzʋʋ ɛ-pɩyalʋ lone taa. 14 Nɛ Abraham yaa lone nɖɩ se Yehowa-Yiire.* Pʋyɔɔ pɔyɔɔdʋʋ halɩ nɛ sɔnɔ se: «Yehowa kaɣ cɛlʋʋ mbʋ pɩpɔzʋʋ yɔ, ɛ-pʋʋ yɔɔ.»+
15 Nɛ Yehowa tiyiyu yaa Abraham nɛ ɛsɔdaa kiŋ nabʋlɛ ɖeɖe 16 nɛ eheyi-i se: «“Monɖukini man-tɩ,” Yehowa tɔŋna,+ “se ɛzɩma ŋlabɩ mbʋ, nɛ ŋtikizi-m cɛlʋʋ ña-pɩyalʋ, ña-pɩyalʋ ɛgbamɩyɛ yɔ,+ 17 paa pɩɩlabɩ ɛzɩma yɔ mankaɣ-ŋ wazʋʋ, nɛ paa pɩɩlabɩ ɛzɩma yɔ mankaɣ yebu nɛ ña-lʋlʋʋ taa mba* huu ɛzɩ ɛsɔdaa tɩɩnzɩ yɔ, nɛ ɛzɩ teŋgu nɔɔ kañɩŋa pee yɔ,+ nɛ ña-lʋlʋʋ taa tʋ* kaɣ mʋʋ e-koyindinaa tɛtʋ.*+ 18 Nɛ pɩtɩŋnɩ ña-lʋlʋʋ taa tʋ*+ yɔɔ lɛ, tɛtʋ yɔɔ ajɛɛ kpeekpe kaɣ hiɣu wazasɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋwelisi mɔ-nɔɔ taa tɔm.”»+
19 Pʋwayɩ lɛ, Abraham pɩsɩ ɛ-lɩmɖʋyaa cɔlɔ nɛ pa nɛ ɩ pakʋyɩ nɛ papɩsɩ Beyɛɛrɩ-Seeba;+ nɛ Abraham ɖaɣnɩ caɣʋ Beyɛɛrɩ-Seeba.
20 Pʋwayɩ lɛ peheyi Abraham se: «Milka ɖɔɖɔ lʋlɩ ña-ɖalʋ Naahɔɔrɩ+ abalɩbiya: 21 Ɛ-kajalaɣ pɩɣa lɛ Uzi, ɛlɛ neu Buuzi, Aram caa Kemuwɛɛlɩ, 22 Kesɛɛdɩ, Hazo, Pilɩdaasɩ, Yidɩlaafʋ nɛ Betuwɛɛlɩ.»+ 23 Betuwɛɛlɩ lʋlɩ Rebeka.+ Milka lʋlɩ piya nzɩ si-lutozo Abraham ɖalʋ Naahɔɔrɩ. 24 Ɛ-ɖaŋ* weyi payaɣ se Rewuma yɔ, ɛlɛ ɖɔɖɔ lʋlɩ abalɩbiya: Teba, Gahaam, Tahaasɩ nɛ Maaka.
23 Nɛ Saara caɣ wezuu pɩnzɩ 127; Saara wezuu caɣʋ pɩnzɩ kɛlɛ.+ 2 Nɛ Saara sɩ Kiriyatɩ-Arba,+ pʋ-tɔbʋʋ se Ebrɔŋ,+ Kanaŋ ɛjaɖɛ taa,+ nɛ Abraham caɣ kʋñɔwiye nɛ ewii Saara. 3 Pʋwayɩ lɛ, Abraham kʋyɩ sɩɖʋ cɔlɔ nɛ ewolo Hɛɛtɩ+ pɩyalaa cɔlɔ nɛ eheyi-wɛ se: 4 «Mɛnkɛ ɛgɔm nɛ caɣyʋ mɩ-hɛkʋ taa.+ Ɩha-m lone naɖɩyɛ mɩ-hɛkʋ taa nɛ ɖɩkɛnɩ-m ɖenɖe menpiŋ sɩɖaa yɔ, se pɩsa nɛ mowoni man-sɩɖʋ nɛ menpi.» 5 Ðɩnɛ ɛlɛ, Hɛɛtɩ pɩyalaa cosi Abraham se: 6 «Man-kɩbaɣlʋ, welisini-ɖʋ. Ðɛ-ɛsɩndaa lɛ, ŋkɛ wiyaʋ weyi Ɛsɔ sɩwa yɔ.*+ Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋpi ña-sɩɖʋ ɖa-pɩlaŋ taa pɩlaʋ ŋgʋ kɩkɩlɩ ɖeu yɔ kɩ-taa. Ða-taa nɔɔyʋ ɛɛkaɣ-ŋ kizinuu se ŋtaapi ña-sɩɖʋ ɛ-pɩlaʋ taa.»
7 Peeɖe Abraham kʋyaa nɛ eluŋ tɛtʋ taa ɛyaa ɛsɩndaa, Hɛɛtɩ+ pɩyalaa ɛsɩndaa, 8 nɛ eheyi-wɛ se: «Ye itisiɣ* se mankpaɣ man-sɩɖʋ nɛ mowoni menpi yɔ, ɖɩnɛ ɛlɛ iwelisini-m nɛ itendi Zohaarɩ pɩyalʋ Efrɔɔnɩ 9 se ɛpɛdɩnɩ-m ɛ-ɛwaɣ pɔʋ, Makɩpela ɛwaɣ pɔʋ ŋgʋ kɩwɛ ɛ-hayɩm kamaɣ yɔɔ yɔ. Ɛpɛdɩnɩ-m kʋ mɩ-ɛsɩndaa liidiye nɖɩ pɩwɛɛ se pɛpɛdɩ-kʋ yɔ,+ nɛ pɩsa nɛ mɛwɛɛnɩ sɩɖaa ɖibinɖe.»+
10 Efrɔɔnɩ kaacaɣ Hɛɛtɩ pɩyalaa hɛkʋ taa. Ðɩnɛ ɛlɛ Hɛɛtɩ tʋ Efrɔɔnɩ cosi Abraham Hɛɛtɩ pɩyalaa nɛ mba payɩ pekpeɣli ɛ-tɛtʋ nɔnɔɔ taa+ yɔ pɛ-ɛsɩndaa nɛ ɛyɔɔdɩ se: 11 «Aayɩ, man-kɩbaɣlʋ! Welisini-m. Mɛncɛlɩɣ-ŋ hayɩm nɛ ɛwaɣ pɔʋ ŋgʋ kɩwɛ pɩ-taa yɔ. Mɛncɛlɩɣ-ŋ pʋ man-samaɣ taa piya ɛsɩndaa. Pi ña-sɩɖʋ.» 12 Peeɖe Abraham luŋ tɛtʋ taa ɛyaa ɛsɩndaa 13 nɛ ɛyɔɔdɩnɩ Efrɔɔnɩ samaɣ ɛsɩndaa nɛ eheyi-i se: «Mentendi-ŋ, welisini-m. Mɛncɛlɩɣ-ŋ liidiye nɖɩ pɩwɛɛ se pɛpɛdɩ hayɩm mbʋ yɔ. Mʋ-ɖɩ nɛ pɩsa nɛ menpi man-sɩɖʋ peeɖe.»
14 Nɛ Efrɔɔnɩ cosi Abraham se: 15 «Man-kɩbaɣlʋ welisini-m. Tɛtʋ tʋnɛ ti-liidiye lɛ liidiye siklinaa* 400, ɛlɛ ɖɩ-tɔm tɩcɛyɩ. Pi ña-sɩɖʋ.» 16 Abraham la ɛzɩ Efrɔɔnɩ yɔɔdʋʋ yɔ, nɛ Abraham maɣzɩ liidiye nɖɩ Efrɔɔnɩ yɔɔdɩ ɖɩ-tɔm Hɛɛtɩ pɩyalaa ɛsɩndaa yɔ nɛ ɛcɛlɩ-ɩ, liidiye siklinaa* 400 ɛzɩ tadɩyɛ laɖaa maɣzʋʋ yɔ.+ 17 Mbʋ pañɩɣ niye pɩ-yɔɔ se Efrɔɔnɩ hayɩm, pʋ-tɔbʋʋ se hayɩm nɛ ɛwaɣ pɔʋ ŋgʋ kɩwɛ pɩ-taa yɔ nɛ tɩŋ kpeekpe weyi ɩwɛ hayɩm taa Makɩpela, Mamɩree ɛsɩndaa yɔ, 18 pɩpɩsɩ Abraham ñɩm mbʋ ɛyabɩ Hɛɛtɩ pɩyalaa nɛ ɛyaa mba payɩ pasʋʋnɩ tɛtʋ nɔnɔɔ yɔ pɛ-ɛsɩndaa yɔ. 19 Pʋwayɩ lɛ Abraham pi ɛ-halʋ Saara ɛwaɣ pɔʋ ŋgʋ kɩwɛ Makɩpela hayɩm taa, Mamɩree ɛsɩndaa yɔ kɩ-taa, pʋ-tɔbʋʋ se Ebrɔŋ, Kanaŋ ɛjaɖɛ taa. 20 Mbʋ Hɛɛtɩ pɩyalaa cɛlɩ Abraham hayɩm nɛ ɛwaɣ pɔʋ ŋgʋ kɩwɛ pɩ-taa yɔ se pɩpɩsɩ-ɩ sɩɖaa ɖibinɖe.+
24 Lɛɛlɛɛyɔ Abraham kpadɩyaa, ɛ-pɩnzɩ ɖɔwa, nɛ Yehowa wazɩ-ɩ pɩtɩŋa pɩ-taa.+ 2 Nɛ Abraham heyi ɛ-ɖɩɣa taa lɩmɖʋyaa taa sɔsɔ, weyi ɛcɔŋnaɣ ɛ-ñɩm kpeekpe yɔɔ yɔ+ se: «Mentendi-ŋ, sʋzɩ ñe-nesi man-taɖɩyɛ tɛɛ, 3 nɛ mankaɣ yebu nɛ ŋɖuuni Yehowa, ɛsɔdaa Ɛsɔ nɛ tataa Ɛsɔ se ŋŋkaɣ caʋ halʋ man-pɩyalʋ Kanaŋ ñɩma mba pɛ-hɛkʋ taa mɛwɛɛ yɔ pɛ-pɛlaa taa.+ 4 Ɛlɛ pɩwɛɛ se ŋwolo mɛ-ɛjaɖɛ taa, mɔ-hɔʋ taa mba cɔlɔ+ nɛ ŋcaa halʋ man-pɩyalʋ Izaakɩ.»
5 Ðɩnɛ ɛlɛ lɩmɖʋyʋ pɔzɩ-ɩ se: «Nɛ ye halʋ ɛtɩsɔɔlɩ se ɛtɩŋɩ-m nɛ ɛkɔɔ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa? Pɩwɛɛ se manpɩsɩnɩ ña-pɩyalʋ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa ŋkʋyɩnaa nɛ ŋkɔɔ cɩnɛ yɔ?»+ 6 Peeɖe Abraham cosi-i se: «Pɩtaacɩbɩ-ŋ nɛ ŋpɩsɩnɩ man-pɩyalʋ peeɖe.+ 7 Yehowa, ɛsɔdaa Ɛsɔ weyi ɛlɩzɩ-m man-caa ɖɩɣa taa nɛ mɔ-hɔʋ taa mba+ ɛjaɖɛ taa nɛ ɛyɔɔdɩnɩ-m nɛ eɖuuni-m se:+ “Ña-lʋlʋʋ taa mba*+ mankaɣ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ cɛlʋʋ”+ yɔ, ɛkaɣ tiyuu e-tiyiyu nɛ ɛɖɛ-ŋ nɔɔ,+ nɛ pɩtʋʋ fɛyɩ se ŋkaɣ caʋ halʋ man-pɩyalʋ peeɖe nɛ ŋkɔna.+ 8 Ɛlɛ ye halʋ ɛtɩsɔɔlɩ se ɛtɩŋɩ-ŋ nɛ ɛkɔɔ kɔyɔ, ŋlɩ ɖuutu tʋnɛ tɩ-taa. Ɛlɛ pɩtɩpɔzɩ se ŋwoni man-pɩyalʋ peeɖe.» 9 Peeɖe lɛ, lɩmɖʋyʋ sʋzɩ e-nesi ɛ-caa Abraham taɖɩyɛ tɛɛ nɛ eɖuu se ɛɖɔŋ tɔm ndʋ ɛlɛ yɔɔdaa yɔ tɩ-yɔɔ.+
10 Nɛ lɩmɖʋyʋ kpaɣ ɛ-caa aɖaaɖaanaa 10 nɛ ɛ-caa ñɩm taa wondu ndɩ ndɩ nɛ ɛɖɛɛ. Ɛkpaɣ Mezoopotamii nʋmɔʋ se ewoki Naahɔɔrɩ tɛtʋ taa. 11 Pʋcɔ nɛ ɛsʋʋ tɛtʋ taa lɛ, eyeba nɛ aɖaaɖaanaa luŋ tataa lɩm lɔkɔ nakʋyʋ cɔlɔ. Pɩɩtʋʋzɩnɩ ɖanaɣ, alɩwaatʋ ndʋ halaa woki nɛ poluu lɩm yɔ. 12 Ðɩnɛ ɛlɛ ɛtɩmɩ se: «Yehowa, man-caa Abraham tɛ Ɛsɔ, mentendi-ŋ yele nɛ pɩɖɔmnɩ-m camɩyɛ evemiye ɖɩnɛ, nɛ ŋwɩlɩ ñɔ-sɔɔlɩm siɣsiɣ ñɩmbʋ man-caa Abraham. 13 Mansɩŋ lɩm hiɖe cɔlɔ, nɛ tɛtʋ taa pɛlaa kɔŋ se polu lɩm. 14 Yele nɛ pɩla se pɛlɛ weyi mankaɣ-ɩ heyuu se: “Mentendi-ŋ, tisi ñe-peeɣa nɛ mɔñɔɔ lɩm,” nɛ ecosi-m se: “Ñɔɔ yem faaa nɛ maha ɖɔɖɔ lɩm ña-aɖaaɖaanaa” yɔ, ɛkɛnɩ pɛlɛ weyi ŋlɩzɩ ña-lɩmɖʋyʋ Izaakɩ yɔ; tɩŋnɩ yʋsaɣ kanɛ kɔ-yɔɔ nɛ ŋyele nɛ mana se ŋwɩlɩ ñɔ-sɔɔlɩm siɣsiɣ ñɩmbʋ man-caa.»
15 Ɛtɩtɩɩtɛmtɩ tɩmʋʋ lɛ Rebeka talɩ, ɛhɔɔlɩ peeɣa ɛ-hazaɣ yɔɔ. Rebeka kaakɛ Betuwɛɛlɩ pɛlɛ,+ nɛ Betuwɛɛlɩ kɛnɩ Naahɔɔrɩ+ halʋ Milka+ pɩyalʋ, nɛ Naahɔɔrɩ ñɛkɛnɩ Abraham ɖalʋ. 16 Pɛlɛ ɛnʋ, eeɖewa pɩdɩɩfɛyɩ, nɛ ɛɛsɩŋ abalʋ; abalʋ nɔɔyʋ tɩsʋʋnɩ-ɩ wiɖiyi kaaʋ. Ɛɖɛɛ nɛ ewolo hiɖe taa nɛ elu lɩm peeɣa taa nɛ ɛpɩsɩɣ. 17 Abraham lɩmɖʋyʋ se kpaagbaa nɛ ɛkatɩ-ɩ nɛ eheyi-i se: «Mentendi-ŋ, ha-m ñe-peeɣa taa lɩm pazɩ nɛ mɔñɔɔ.» 18 Nɛ pɛlɛ cosi-i se: «Man-kɩbaɣlʋ, ñɔɔ faaa.» Ðɩnɛ ɛlɛ etisi e-peeɣa kpaagbaa nɛ ɛ-hazaɣ yɔɔ nɛ ɛha lɩmɖʋyʋ lɩm. 19 Ɛtɛm lɩmɖʋyʋ lɩm haʋ lɛ, eheyi-i se: «Moluu lɩm nɛ maha ña-aɖaaɖaanaa ɖɔɖɔ nɛ pa-tɩŋa pɔñɔɔ nɛ pɔ-lɔkɔtʋ sɩ.» 20 Nɛ kpaagbaa mbʋ lɛ, ɛkɛzɩ peeɣa taa lɩm nɛ ɛpɩyɩ kpɩna lɩm ɖɩñɔyɛ taa, nɛ ɛwɛɛ seu yɔɔ nɛ etiki lɔkɔ nɔɔ nɛ eluu lɩm nɛ ɛpɩsɩɣ, nɛ ɛha lɩm aɖaaɖaanaa mba pa-tɩŋa. 21 Ɛlakaɣ mbʋ lɛ, abalʋ su tamɩyɛ nɛ ɛwɛɛ nɛ ɛcɔŋnɩ-ɩ nɛ pɩɖɩɣzɩɣ-ɩ yem, nɛ ɛhʋʋ ɛ-ñʋʋ taa se ɛzɩ Yehowa yeba nɛ piɖeni-i ɛ-nʋmɔʋ ɖɔm taa yaa ɛzɩma.
22 Aɖaaɖaanaa tɛm lɩm ñɔʋ lɛ, abalʋ kpaɣ sika kokooye nɖɩ pɛlɛɣ mɔɔʋ yɔɔ yɔ, ɖi-yuŋ maɣnɩ sikli* hɔɔlʋʋ nɛ sika kpasɩ nzɩ pɛlɛɣ nesi yɔɔ yɔ 2 nɛ ɛha pɛlɛ, kpasɩ nzɩ si-yuŋ maɣnɩ siklinaa* 10, 23 nɛ ɛpɔzɩ-ɩ se: «Mentendi-ŋ, heyi-m nɛ manɩɩ, a-pɛlɛ ŋkɛnaa? Kuduyuu nakʋyʋ wɛ ña-caa ɖɩɣa taa se ɖɩpɩzɩɣ ɖɩsʋʋ mɩ-tɛ ɖoo anɛ?» 24 Peeɖe ɛlɛ cosi-i se: «Man-caa kɛlɛ Betuwɛɛlɩ,+ Betuwɛɛlɩ weyi Milka lʋlɩnɩ Naahɔɔrɩ+ yɔ.» 25 Nɛ ɛsɔzɩ se: «Ðɩwɛnɩ lɔtʋ nɛ ñɩtʋ sakɩyɛ, nɛ ɖɩzʋyɛ wɛɛ ɖɔɖɔ.» 26 Ðɩnɛ ɛlɛ abalʋ luŋ nɛ ɛpa ɛsa nɛ tɛtʋ Yehowa ɛsɩndaa 27 nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Pasa Yehowa, man-caa Abraham tɛ Ɛsɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ etiyele ɛ-sɔɔlɩm siɣsiɣ ñɩmbʋ nɛ e-siɣsiɣ wɛtʋ wɩlʋʋ man-caa. Yehowa ɖiyi-m nɛ ɛtanɩ-m man-caa koobiya ɖɩɣa taa.»
28 Pɛlɛ se nɛ ewolo eheyi e-ɖoo ɖɩɣa taa mba tɔm ndʋ. 29 Rebeka kaawɛnɩ ɖalʋ nɔɔyʋ, payaɣ-ɩ se Labaanɩ.+ Nɛ Labaanɩ se nɛ ewolo abalʋ cɔlɔ tɛtʋ wayɩ hiɖe cɔlɔ. 30 Ɛna mɔɔʋ yɔɔ kokooye nɛ kpasɩ e-neu nesi yɔɔ, nɛ ɛnɩɩ tɔm ndʋ e-neu Rebeka kɛdaa se abalʋ heyi-i yɔ lɛ, ɛkʋyɩ nɛ ɛkatɩ abalʋ ɛnʋ; alɩwaatʋ ndʋ lɛ, ɛlɛ nɛ aɖaaɖaanaa paawɛ lɩm hiɖe cɔlɔ mbʋ. 31 Ɛtɩɩtalaa lɛ, eheyi-i se: «Ña weyi Yehowa wazɩ-ŋ yɔ, kɔɔ. Ɛbɛ yɔɔ ŋsɩŋ awayɩ cɩnɛ halɩ nɛ sɔnɔ? Mɛntɛm ɖɩɣa ñɔɔzʋʋ nɛ mɔñɔɔzɩ aɖaaɖaanaa lone ɖɔɖɔ.» 32 Peeɖe abalʋ sʋ ɖɩɣa, nɛ etisi* wondu aɖaaɖaanaa yɔɔ nɛ ɛha-wɛ lɔtʋ nɛ ñɩtʋ, nɛ ɛha ɖɔɖɔ lɩm abalʋ ɛnʋ nɛ ɛyaa mba ɛ nɛ wɛ paawoba yɔ se pɔkɔ pa-nɩŋgbanzɩ. 33 Ɛlɛ pasɩ-ɩ tɔɔnaɣ se ɛtɔɔ lɛ, ɛyɔɔdɩ se: «Maapɩzɩɣ nɛ mɔntɔɔ nabʋyʋ nɛ mantɩyɔɔdɩtɩ ndʋ mɛwɛna se mɔyɔɔdʋʋ yɔ.» Peeɖe Labaanɩ pɩsɩnɩ-ɩ se: «Yɔɔdɩ!»
34 Nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Mɛnkɛ Abraham lɩmɖʋyʋ.+ 35 Yehowa wazɩ man-caa pɩfɛyɩ yɔɔdʋʋ, nɛ eyele nɛ ɛpɩsɩ ñɩm tʋ sɔsɔ: Ɛha-ɩ heŋ nɛ naŋ, liidiye nɛ sika, lɩmɖʋyaa abalɩñɩma nɛ halɩñɩma, nɛ aɖaaɖaanaa nɛ kpaŋasɩ.+ 36 Pɩtasɩ lɛ, man-caa halʋ Saara lʋlɩ-ɩ abalɩbɩɣa ɛ-akpadɩyɩtʋ taa,+ nɛ man-caa kaɣ-kɛ cɛlʋʋ mbʋ payɩ ɛwɛna yɔ.+ 37 Pʋyɔɔ man-caa yeba nɛ monɖuu ɛ-tɔm tʋnɛ tɩ-yɔɔ: “Pɩfɛyɩ se ŋcaa halʋ man-pɩyalʋ Kanaŋ ñɩma, mba pɛ-ɛjaɖɛ taa mɛwɛɛ yɔ, pɛ-pɛlaa taa.+ 38 Aayɩ, ɛlɛ ŋkaɣ wobu man-caa ɖɩɣa taa, mɔ-hɔʋ taa mba cɔlɔ+ nɛ ŋkpaɣ halʋ nɛ ŋkɔnɩ man-pɩyalʋ.”+ 39 Ɛlɛ mɔnpɔzɩ man-caa se: “Nɛ ye halʋ ɛtɩsɔɔlɩ se ɛtɩŋɩ-m?”+ 40 Nɛ ecosi-m se: “Yehowa, weyi mɔnɖɔm ɛ-ɛsɩndaa yɔ,+ ɛkaɣ tiyuu e-tiyiyu+ nɛ ɛsɩ-ŋ nɛ pɩtʋʋ fɛyɩ se ɛkaɣ labʋ nɛ pɩɖɔmnɩ-ŋ camɩyɛ nʋmɔʋ ŋgʋ ŋkaɣ ɖɔm yɔ kɩ-taa, nɛ pɩwɛɛ se ŋkpaɣ halʋ mɔ-hɔʋ taa mba taa, man-caa ɖɩɣa taa+ nɛ ŋkɔnɩ man-pɩyalʋ. 41 Ye ŋwobi mɔ-hɔʋ taa mba cɔlɔ nɛ pekizi se paacɛlɩɣ-ŋ halʋ yɔ, ɖɩnɛ ɛlɛ ŋlɩ ɖuutu ndʋ ŋɖuuni-m yɔ tɩ-taa. Mbʋ kaɣnɩ-ŋ lɩzʋʋ ño-ɖuutu taa.”+
42 «Mantalɩ lɩm hiɖe cɔlɔ sɔnɔ lɛ, mantɩmɩ se: “Yehowa, man-caa Abraham tɛ Ɛsɔ, ye ŋsɔɔlaa se piɖeni-m ma-nʋmɔʋ ɖɔm taa yɔ, 43 mansɩŋɩɣ lɩm hiɖe cɔlɔ. Nɛ mbʋ mañɩnɩɣ yɔ mbʋ yɔ: Alɩwaatʋ ndʋ pɛlɛ+ nɔɔyʋ kɔŋ se elu lɩm yɔ, mankaɣ-ɩ heyuu se: ‘Mentendi-ŋ, ha-m ñe-peeɣa taa lɩm pazɩ nɛ mɔñɔɔ,’ 44 nɛ ɛkaɣ-m cosuu se: ‘Ñɔɔ yem faaa, nɛ mankaɣ wobu ɖɔɖɔ nɛ molu lɩm nɛ maha ña-aɖaaɖaanaa.’ Yele nɛ pɛlɛ ɛnʋ ɛkɛnɩ halʋ weyi Yehowa lɩzaa se ɛkɛ man-caa pɩyalʋ halʋ yɔ.”+
45 «Mantaatɩɩtɛmtɩ tɔm ndʋ yɔɔdʋʋ ma-laŋɩyɛ taa lɛ, Rebeka talɩ, ɛhɔɔlɩ e-peeɣa ɛ-hazaɣ yɔɔ, nɛ ɛɖɛɛ etii hiɖe taa nɛ ɛpaɣzɩ lɩm luu. Nɛ meheyi-i se: “Mentendi-ŋ, ha-m lɩm nɛ mɔñɔɔ.”+ 46 Peeɖe etisi e-peeɣa kpaagbaa nɛ ɛ-hazaɣ yɔɔ nɛ ɛyɔɔdɩ se: “Ñɔɔ yem faaa,+ nɛ mankaɣ ɖɔɖɔ haʋ ña-aɖaaɖaanaa nɛ pɔñɔɔ.” Nɛ mɔñɔɔ lɩm nɛ ɛha ɖɔɖɔ aɖaaɖaanaa nɛ pɔñɔɔ. 47 Pʋwayɩ lɛ, mɔnpɔzɩ-ɩ se: “A-pɛlɛ ŋkɛnaa?” Nɛ ecosi-m se: “Man-caa kɛlɛ Betuwɛɛlɩ, Betuwɛɛlɩ weyi Milka lʋlɩnɩ Naahɔɔrɩ yɔ.” Peeɖe mɛlɛ kokooye ɛ-mɔɔʋ yɔɔ nɛ kpasɩ e-nesi yɔɔ.+ 48 Nɛ moluŋ nɛ manpa ɛsa nɛ tɛtʋ Yehowa ɛsɩndaa nɛ mansa man-caa Abraham tɛ Ɛsɔ Yehowa,+ weyi ɛtɩŋnɩ-m nʋmɔʋ kɩbaŋʋ se mankpaɣ man-caa ɖalʋ pɛlɛ nɛ mowoni man-caa pɩyalʋ yɔ. 49 Lɛɛlɛɛyɔ lɛ, ye ɩsɔɔlaa se ɩwɩlɩɣ sɔɔlɩm siɣsiɣ ñɩmbʋ nɛ siɣsiɣ wɛtʋ man-caa kɔyɔ, iheyi-m; ɛlɛ ye ɩtɩsɔɔlɩ ɖɔɖɔ yɔ, iheyi-m nɛ mana ɛzɩma mankpaɣna yɔ.»*+
50 Peeɖe Labaanɩ nɛ Betuwɛɛlɩ pocosaa se: «Yehowa cɔlɔ pɩlɩnaa. Ðɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖicosi-ŋ se ɛɛɛ yaa aayɩ.* 51 Rebeka lɛ ñɛ-ɛsɩndaa. Kpaɣ-ɩ nɛ ŋɖɛɛ nɛ ɛpɩsɩ ña-caa pɩyalʋ halʋ, ɛzɩ Yehowa yɔɔdʋʋ yɔ.» 52 Abraham lɩmɖʋyʋ nɩ pɔ-tɔm ndʋ lɛ, eluŋ tataa kpaagbaa Yehowa ɛsɩndaa. 53 Nɛ lɩmɖʋyʋ lɩzɩ liidiye wondu nɛ sika wondu nɛ tokonaa nɛ ɛha Rebeka, nɛ ɛha ɖɔɖɔ Rebeka ɖalʋ nɛ e-ɖoo ñɩm wondu. 54 Pʋwayɩ lɛ, lɩmɖʋyʋ nɛ abalaa mba pasɩɣaɣ-ɩ yɔ, pɔtɔɔ nɛ pɔñɔɔ nɛ pasʋʋ peeɖe.
Ɛkʋyɩ tanaŋ tɛɛ lɛ, ɛyɔɔdɩ se: «Iyele nɛ manpɩsɩ man-caa cɔlɔ.» 55 Peeɖe Rebeka ɖalʋ nɛ e-ɖoo pɔyɔɔdaa se: «Yele nɛ pɛlɛ tasɩ ɖɔ-cɔlɔ caɣʋ paa kɩyakɩŋ 10 ɖeke. Pʋwayɩ lɛ ɛpɩzɩɣ nɛ ɛɖɛɛ.» 56 Ɛlɛ lɩmɖʋyʋ cosi-wɛ se: «Ɩtaalaɣzɩ-m, Yehowa tɛm labʋ nɛ piɖeni-m ma-nʋmɔʋ ɖɔm taa. Ɩha-m nʋmɔʋ nɛ manpɩsɩ man-caa cɔlɔ.» 57 Peeɖe pɔyɔɔdaa se: «Ðɩyaa pɛlɛ nɛ ɖɩnɩɩ ɛ-nɔɔ taa tɔm.» 58 Nɛ payaa Rebeka nɛ pɔpɔzɩ-ɩ se: «Ŋsɔɔlaa se ŋtɩŋ abalʋ ɛnɛ?» Ɛlɛ ñocosi se: «Mɔnsɔɔlaa.»
59 Nɛ peyele pe-neu Rebeka+ nɛ ɛ-pʋnʋʋyʋ*+ nɛ Abraham lɩmɖʋyʋ nɛ ɛ-ɛyaa nɛ pɛɖɛɛ. 60 Nɛ pawazɩ Rebeka nɛ peheyi-i se: «Ðe-neu, tɛtɛ nɛ ŋpɩsɩ kudokiŋ tam kudokiŋ 10, nɛ ña-lʋlʋʋ taa mba* ɩmʋ mba papaɖɩɣ-wɛ yɔ pɛ-tɛtʋ.»*+ 61 Pʋwayɩ lɛ, Rebeka nɛ ɛ-lɩmɖʋyaa halɩñɩma pakʋyɩ nɛ pakpa aɖaaɖaanaa yɔɔ nɛ patɩŋ abalʋ. Mbʋ lɩmɖʋyʋ kpaɣ Rebeka nɛ ɛɖɛɛ.
62 Izaakɩ kaalɩnɩ Beyɛɛrɩ-Lahayi-Rɔɔyɩ+ kiŋ nɛ ɛkɔɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛɛwɛ Negɛɛbʋ+ ɛjaɖɛ taa. 63 Izaakɩ kaawɛɛ nɛ ɛɖɔŋ hayɩm taa ɖanaɣ yɔɔ nɛ ɛmaɣzɩɣ.+ Ɛkpazɩ ɛ-ɛsa lɛ, ɛna se aɖaaɖaanaa ɖiɣni kɔm. 64 Rebeka kpazɩ ɛ-ɛsa lɛ, elosi Izaakɩ, nɛ etii aɖaaɖaa yɔɔ kpaagbaa. 65 Nɛ ɛpɔzɩ lɩmɖʋyʋ se: «Anɩ lɛ abalʋ weyi ɛɖɔŋ hayɩm taa peeɖeyɔ nɛ ɛkatɩɣ-ɖʋ yɔ?» Nɛ lɩmɖʋyʋ cosi-i se: «Man-caa lɛ.» Peeɖe Rebeka kpaɣ ɛ-kɛdɛɛka nɛ ehuuzi ɛ-ñʋʋ yɔɔ. 66 Nɛ lɩmɖʋyʋ kɛdɩ Izaakɩ mbʋ payɩ ɛlaba yɔ. 67 Pʋwayɩ lɛ, Izaakɩ kpaɣ Rebeka nɛ ɛsʋnɩ-ɩ e-ɖoo Saara kizinziku tɛɛ.+ Mbʋ ɛkpaɣ Rebeka nɛ ɛpɩsɩ-ɩ ɛ-halʋ; nɛ ɛsɔɔlɩ-ɩ,+ nɛ pɩhɛzɩ ɛ-laŋɩyɛ nɛ e-ɖoo sɩm.+
25 Abraham tasɩ halʋ lɛlʋ kpaɣʋ, payaɣaɣ-ɩ se Ketura. 2 Pʋwayɩ lɛ, Ketura lʋlɩ-ɩ Zimiraanɩ, Yokisaanɩ, Medaanɩ, Madiyaŋ,+ Isibaakɩ nɛ Suwaa.+
3 Yokisaanɩ lʋlɩ Seeba nɛ Dedaanɩ.
Dedaanɩ pɩyalaa yɔ: Asuurim, Letusim nɛ Lewumim.
4 Madiyaŋ pɩyalaa yɔ: Efa, Efɛɛrɩ, Hanɔɔkɩ, Abidaa nɛ Elɩdaa.
Pa-tɩŋa payɩ paakɛ Ketura pɩyalaa.*
5 Pʋwayɩ lɛ, Abraham cɛlɩ ɛ-ñɩm kpeekpe Izaakɩ,+ 6 ɛlɛ Abraham la kʋjɔŋ ɛ-halaa lalaa* pɩyalaa. Pʋwayɩ lɛ, pʋcɔ nɛ ɛsɩkɩ lɛ, ɛɖɛzɩ ɛ-pɩyalaa mba nɛ pɛɖɛɛnɩ wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa kiŋ nɛ powolo pacaɣ Wɩsɩ Ðɩlɩyɛ ɛjaɖɛ taa, nɛ eposi-wɛ nɛ ɛ-pɩyalʋ Izaakɩ.+ 7 Abraham caɣ wezuu pɩnzɩ 175. 8 Pʋwayɩ lɛ, Abraham tisi ɛ-kɛdɛzaɣ fezuu nɛ ɛsɩ, ɛsɩbɩ akpadɩyɩtʋ kɩbandʋ taa, ɛkpadɩyaa nɛ ɛ-kɩyakɩŋ ɖɔɔ, nɛ pɛkpɛndɩ-ɩ ɛ-samaɣ yɔɔ.* 9 Ɛ-pɩyalaa Izaakɩ nɛ Isimayɛɛlɩ pepimi-i Makɩpela ɛwaɣ pɔʋ taa, Hɛɛtɩ tʋ Zohaarɩ pɩyalʋ Efrɔɔnɩ hayɩm mbʋ pɩwɛ Mamɩree ɛsɩndaa yɔ pɩ-taa,+ 10 hayɩm mbʋ Abraham kaayabɩ Hɛɛtɩ pɩyalaa cɔlɔ yɔ. Peeɖe pepim Abraham, ɛ-halʋ Saara cɔlɔ.+ 11 Abraham sɩm wayɩ lɛ, Ɛsɔ wɛɛ nɛ ɛwazɩɣ ɛ-pɩyalʋ Izaakɩ mbʋ,+ nɛ Izaakɩ kaawɛ Beyɛɛrɩ-Lahayi-Rɔɔyɩ+ cɔlɔ.
12 Isimayɛɛlɩ+ weyi Saara lɩmɖʋyʋ Ejipiti tʋ Agaarɩ+ lʋlɩnɩ Abraham yɔ, ɛ-yɔɔ tɔm yɔ.
13 Isimayɛɛlɩ pɩyalaa hɩla yɔ, ɛ-lʋlʋʋ taa mba: Isimayɛɛlɩ kajalaɣ pɩɣa yɔ Nebayiyɔɔtɩ,+ ɛ-wayɩ lɛ Kedaarɩ,+ Adɩbeyɛɛlɩ, Mibisam,+ 14 Misimaa, Duuma, Masa, 15 Hadaadɩ, Teema, Yetuuri, Nafiisi nɛ Kedima. 16 Isimayɛɛlɩ pɩyalaa kɛlɛ, nɛ pa-hɩla lɛ, pa nɛ pɛ-tɛtʋ nɛ pe-kizinzikiŋ, awiya 12, paa weyi lɛ ɛ nɛ e-cejewiye.+ 17 Isimayɛɛlɩ caɣ wezuu pɩnzɩ 137. Pʋwayɩ lɛ, etisi ɛ-kɛdɛzaɣ fezuu nɛ ɛsɩ, nɛ pɛkpɛndɩ-ɩ ɛ-samaɣ yɔɔ.* 18 Nɛ paacaɣ* kpaɣnɩ Havila,+ Suuri+ ŋgʋ kɩɩñɔtɩnɩ Ejipiti yɔ kɩ-cɔlɔ, nɛ piwolo pɩtalɩ ɖooo Asiirii. Ɛɛcaɣ e-koobiya tɩŋa cɔlɔ.*+
19 Abraham pɩyalʋ Izaakɩ+ yɔɔ tɔm yɔ.
Abraham lʋlɩ Izaakɩ. 20 Izaakɩ kaawɛnɩ pɩnzɩ 40 alɩwaatʋ ndʋ ɛkpaɣ Rebeka yɔ. Rebeka kaakɛ Padaanɩ-Aram taa Arameya tʋ Betuwɛɛlɩ pɛlɛ+ nɛ Arameya tʋ Labaanɩ neu. 21 Nɛ Izaakɩ wɛɛ nɛ etendiɣ Yehowa ɛ-halʋ yɔɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛlɛ kaakɛ kaalʋlaɣ; nɛ Yehowa cosi ɛ-adɩma yɔɔ nɛ ɛ-halʋ Rebeka haɣ hoɣa. 22 Nɛ piya nzɩ sɩɩwɛ ɛ-taa yɔ, sɩpaɣzɩ ɖama yonuu;+ piyeba nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Ye mbʋ pɩwɛɛ yɔ, ɛbɛ yɔɔ pɩpɔzʋʋ se mantasɩ caɣʋ wezuu?» Peeɖe ɛpɔzɩ Yehowa se ɛna. 23 Nɛ Yehowa heyi-i se: «Ajɛɛ 2 wɛnɩ ño-lotu taa,+ nɛ samasɩ 2 nzɩ sɩlɩɣnɩ ña-taa yɔ, sɩkaɣ ɖama tayʋʋ;+ nɛ ɛjaɖɛ lɛɛɖɛ kaɣ kpaɖʋʋ lɛɛɖɛ ɖoŋ,+ nɛ sɔsɔ kaɣ lɩm ɖʋʋ cikpelu.»+
24 Alɩwaatʋ talaa se ɛlʋlɩ lɛ, toovenim lɛ, ɖomaa kaawɛnɩ e-lotu taa. 25 Nɛ kajalaɣ tʋ lɩɩ, ɛsɛ ɛ-tɩŋa caʋʋʋ nɛ ɛ-yɔɔ wɛ hʋndʋ sakɩyɛ,+ pʋyɔɔ paya-ɩ se Ezaawuu.*+ 26 Pʋwayɩ lɛ, e-neu lɩɩ, ɛɖɔkɩ Ezaawuu naakiɖe;+ pʋyɔɔ paya-ɩ se Yakɔɔb.*+ Rebeka lʋlɩ-wɛ lɛ, Izaakɩ kaawɛnɩ pɩnzɩ 60.
27 Abalɩbiya nzɩ sɩpaɣlaa lɛ, Ezaawuu pɩsɩ ɛgbam weyi ɛwɛ niye yɔ,+ ɛɛsɔɔlɩ ñɩtʋ taa caɣʋ; ɛlɛ Yakɔɔb ñaakɛ ɛyʋ siɣsiɣ tʋ, ɛcakaɣ kizinzikiŋ tɛɛ.+ 28 Nɛ Izaakɩ kaasɔɔlɩ Ezaawuu mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛkɔŋnaɣ-ɩ tɛyɛ nandʋ nɛ ɛtɔkɩ, ɛlɛ Rebeka ñaasɔɔlɩ Yakɔɔb.+ 29 Kɩyakʋ nakʋyʋ Yakɔɔb kaawɛɛ nɛ ɛtɩzɩɣ tɔɔnaɣ nakɛyɛ lɛ, Ezaawuu lɩɩnɩ hayɩm nɛ ɛtalɩ, pɩɩnɩ-ɩ siŋŋ. 30 Ðɩnɛ ɛlɛ Ezaawuu heyi Yakɔɔb se: «Mentendi-ŋ, la lɛɛ lɛɛ, ha-m ñɔ-tɔɔnaɣ kɩsɛɛmaɣ ŋga yɔ* pazɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɩnɩ-m* siŋŋ.» Pʋyɔɔ paya-ɩ se Edom.*+ 31 Peeɖe Yakɔɔb cosi-i se: «Calɩnɩ-m pɛdɩnʋʋ kajalaɣ pɩɣa waɖɛ nɖɩ ŋwɛna yɔ.»+ 32 Nɛ Ezaawuu kitini-i se: «Menɖiɣni sɩbʋ kɩsɩbʋ lɛ! Ɛbɛ kajalaɣ pɩɣa waɖɛ wazɩɣ-m?» 33 Nɛ Yakɔɔb sɔzɩ se: «Calɩnɩ-m ɖuunuu.» Peeɖe eɖuuni Yakɔɔb nɛ ɛpɛdɩnɩ-ɩ kajalaɣ pɩɣa waɖɛ.+ 34 Ðɩnɛ ɛlɛ, Yakɔɔb ha Ezaawuu kpɔnɔ nɛ sona* wena ɛtɩzaɣ yɔ nɛ ɛtɔɔ nɛ ɛñɔɔ, nɛ ɛkʋyɩ nɛ ɛɖɛɛ. Mbʋ Ezaawuu nim kajalaɣ pɩɣa waɖɛ.
26 Ñɔɔsɩ kaalɩ ɛjaɖɛ taa nɛ pɩtasɩnɩ kajalaɣ ñɩnzɩ nzɩ sɩɩlɩ Abraham alɩwaatʋ taa yɔ,+ pʋyɔɔ Izaakɩ wobi Filistii mba wiyaʋ Abimelɛɛkɩ cɔlɔ Geraarɩ. 2 Nɛ Yehowa lɩɩ ɛ-yɔɔ nɛ eheyi-i se: «Taatii Ejipiti. Caɣ ɛjaɖɛ nɖɩ mankaɣ-ŋ wɩlʋʋ yɔ ɖɩ-taa. 3 Caɣ ɛgɔndʋ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa,+ nɛ mankaɣ wɛʋ ñɔ-cɔlɔ tam, nɛ mankaɣ-ŋ wazʋʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ña nɛ ña-lʋlʋʋ taa mba* mankaɣ cɛlʋʋ ajɛɛ anɛ a-tɩŋa,+ nɛ mankaɣ ɖɔm ɖuutu ndʋ monɖuuni ña-caa Abraham yɔ tɩ-yɔɔ:+ 4 “Mankaɣ yebu nɛ ña-lʋlʋʋ taa mba* huu ɛzɩ ɛsɔdaa tɩɩnzɩ yɔ;+ nɛ mankaɣ cɛlʋʋ ña-lʋlʋʋ taa mba* ajɛɛ anɛ a-tɩŋa;+ nɛ pɩtɩŋnɩ ña-lʋlʋʋ taa mba* yɔɔ lɛ, tɛtʋ yɔɔ ajɛɛ kpeekpe kaɣ hiɣu wazasɩ,”+ 5 mbʋ pʋyɔɔ yɔ Abraham welisi mɔ-nɔɔ nɛ ɛla mbʋ mɔnpɔzɩ-ɩ yɔ, ɛɖɔkɩ man-kpalɩtʋ, ɛɖɔm man-ɖʋtʋ nɛ man-paɣtʋ yɔɔ.»+ 6 Nɛ Izaakɩ caɣ Geraarɩ+ mbʋ.
7 Peeɖe abalaa pɔzaɣ-ɩ Rebeka tɔm lɛ, ecosaɣ-wɛ se: «Ɛkɛ me-neu.»+ Sɔɔndʋ kpaɣaɣ-ɩ se ɛyɔɔdɩ se: «Ɛkɛ ma-halʋ,» mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛmaɣzaɣ se: «Pɩtaakɛdɩ nɛ Rebeka yɔɔ lɛ, peeɖe abalaa kʋ-m,» mbʋ pʋyɔɔ yɔ Rebeka kaaɖewa.+ 8 Kɩyakʋ nakʋyʋ, Filistii mba wiyaʋ Abimelɛɛkɩ wɛɛ nɛ ɛcɔŋnɩnɩ mondoɖebɔʋ lɛ, ɛna Izaakɩ, eɖiɣni leɣyinuu ɛ-halʋ Rebeka nɛ ɛkpɛlɩɣ ɛ-yɔɔ.+ 9 Kpaagbaa mbʋ lɛ, Abimelɛɛkɩ yaa Izaakɩ nɛ eheyi-i se: «Toovenim lɛ, ɛkɛ ña-halʋ! Ɛbɛ yɔɔ ŋyɔɔdaa se: “Ɛkɛ me-neu”?» Peeɖe Izaakɩ cosi-i se: «Mɔyɔɔdɩ mbʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ sɔɔndʋ kpaɣaɣ-m se pɩtaakɛdɩ nɛ ɛ-yɔɔ lɛ, pakʋ-m.»+ 10 Ɛlɛ Abimelɛɛkɩ kitini-i se: «Ɛbɛ ŋlabɩ-ɖʋ mbʋ yɔ?+ Samaɣ taa ɛyʋ nɔɔyʋ pɩzaɣ se ɛsʋʋnɩ ña-halʋ kɛlɛʋ yem nɛ piyele nɛ ɖɩɖɔɔ wɛɛ!»+ 11 Pʋwayɩ lɛ, Abimelɛɛkɩ paɣ samaɣ kpeekpe se: «Weyi etukuuni abalʋ ɛnɛ nɛ ɛ-halʋ yɔ, paa pɩɩkpawa nɛ pitii yɔ, pakʋʋ-ɩ.»
12 Nɛ Izaakɩ ɖuu ɖomaɣ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa, nɛ pɩnaɣ ŋga lɛ, ɛkʋ mbʋ eɖuwa yɔ tam 100, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yehowa wazaɣ-ɩ.+ 13 Ɛpɩsɩ ñɩm tʋ, nɛ pɩwɛɛ-ɩ ɖenuu yɔɔ nɛ ɛkɔɔ ɛpɩsɩ ñɩm tʋ sɔsɔ. 14 Ɛkɔm nɛ ɛwɛɛnɩ heŋ, naŋ nɛ lɩmɖʋyaa sakɩyɛ+ nɛ Filistii mba paɣzɩ-ɩ sʋsʋʋ.
15 Nɛ Filistii mba kuu tɛtʋ nɛ posuyini lɔkɔnaa mba payɩ ɛ-caa lɩmɖʋyaa kaahuyi Abraham alɩwaatʋ taa yɔ.+ 16 Pʋwayɩ lɛ, Abimelɛɛkɩ heyi Izaakɩ se: «Kʋyɩ ɖɔ-cɔlɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ lɛɛlɛɛyɔ ŋkɩlɩ-ɖʋ ɖoŋ kpem.» 17 Mbʋ yebina nɛ Izaakɩ kʋyɩ peeɖe nɛ esiɣ e-kizinzikiŋ Geraarɩ+ fɛɛʋ taa nɛ ɛcaɣ peeɖe. 18 Nɛ Izaakɩ ɖaɣnɩ huyuu lɔkɔnaa mba paahuyi ɛ-caa Abraham alɩwaatʋ taa nɛ Filistii mba suyi-wɛ Abraham sɩm wayɩ yɔ,+ nɛ ɛyaa-wɛ hɩla wena ɛ-caa kaaya-wɛ yɔ.+
19 Izaakɩ lɩmɖʋyaa kaawɛɛ nɛ pohuyuu fɛɛʋ* taa lɛ, palɩɩ lɔkɔ nakʋyʋ yɔɔ, pɩɩkɛ lɩm kɩbam lɔkɔ. 20 Ɛlɛ Geraarɩ ninɖiɣyaa paɣzɩ yonuu Izaakɩ ninɖiɣyaa nɛ pɔtɔŋ se: «Ðatɩnɩ lɩm!» Pʋyɔɔ paya lɔkɔ ŋgʋ se Esɛɛk,* mbʋ pʋyɔɔ yɔ pa nɛ ɩ poyowa. 21 Nɛ paɖaɣnɩ paɣzʋʋ lɔkɔ kɩfalʋʋ huyuu, nɛ papaɣzɩ you kʋkʋ yɔɔ ɖɔɖɔ. Pʋyɔɔ ɛya-kʋ se Sitɩna.* 22 Pʋwayɩ lɛ, ɛkʋyɩnɩ peeɖe nɛ ɛɖaɣnɩ lɔkɔ lɛɛkʋ huyuu, ɛlɛ patiyoo kʋkʋ yɔɔ. Pʋyɔɔ ɛya-kʋ se Rehobɔɔtɩ* nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Pɩwɩlɩɣ se lɛɛlɛɛyɔ Yehowa ha-ɖʋ tɛtʋ yem wamm nɛ eyele nɛ ɖihuu ɛjaɖɛ taa.»+
23 Pʋwayɩ lɛ, ɛkʋyɩnɩ peeɖe nɛ ɛɖɛɛ ɛkpa Beyɛɛrɩ-Seeba.+ 24 Ðoo ana a-taa, Yehowa lɩɩ ɛ-yɔɔ nɛ eheyi-i se: «Mɛkɛnɩ ña-caa Abraham tɛ Ɛsɔ.+ Sɔɔndʋ ɛtaakpa-ŋ,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ mɛwɛ ñɔ-cɔlɔ, nɛ ma-lɩmɖʋyʋ Abraham yɔɔ lɛ, mankaɣ-ŋ wazʋʋ nɛ meyele nɛ ña-lʋlʋʋ taa mba* huu.»+ 25 Pʋyɔɔ ɛma altaaru nakʋyʋ peeɖe nɛ ɛsa* Yehowa hɩɖɛ.+ Nɛ Izaakɩ siɣ e-kizinziku lone nɖɩ ɖɩ-taa+ nɛ ɛ-lɩmɖʋyaa huyi lɔkɔ nakʋyʋ peeɖe.
26 Pʋwayɩ lɛ, Abimelɛɛkɩ lɩɩnɩ Geraarɩ nɛ ɛkɔɔ Izaakɩ cɔlɔ, ɛ nɛ ɛ-lɔŋ tasɩyʋ Ahuzaatɩ nɛ ɛ-sɔɔjanaa ñʋʋdʋ Fikɔɔlɩ.+ 27 Ðɩnɛ ɛlɛ Izaakɩ pɔzɩ-wɛ se: «Ɛbɛ yɔɔ ɩkɔm mɔn-cɔlɔ? Pɩtɩkɛ mɩpaɖɩnɩ-m nɛ ɩɖɔɔnɩ-m mɩ-tɛ?» 28 Nɛ pocosi-i se: «Ðɩna kpayɩ kpayɩ se Yehowa wɛ ñɔ-cɔlɔ.+ Pʋyɔɔ ɖɩkpaɣ lɩmaɣzɩyɛ se ɖiheyiɣ-ŋ se: “Ðitendi-ŋ, yele nɛ ɖa nɛ ŋ ɖiɖuu ɖuutu natʋyʋ nɛ ɖɩɖʋ ɛgbɛyɛ+ 29 se ŋŋkaɣ-ɖʋ labʋ kɩdɛkɛdɩm nabʋyʋ, ɛzɩ ɖa ɖɔɖɔ ɖɩtɩlabɩ-ŋ kɩdɛkɛdɩm nabʋyʋ yɔ; kɩbandʋ ɖeke ɖɩlabɩ-ŋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖiyebi-ŋ nɛ ŋɖɛɛnɩ laŋhɛzɩyɛ. Ŋkɛ weyi Yehowa wazɩ-ɩ yɔ.”» 30 Ðɩnɛ ɛlɛ, ɛlabɩ-wɛ kazandʋ, nɛ pɔtɔɔ nɛ pɔñɔɔ. 31 Nɛ pakʋyɩ tanaŋ tɛɛ cu nɛ pa nɛ Izaakɩ poɖuu.+ Pʋwayɩ lɛ, Izaakɩ yele-wɛ nɛ pɛɖɛɛnɩ laŋhɛzɩyɛ.
32 Evemiye nɖɩ ɖi-wiye lɛ, Izaakɩ lɩmɖʋyaa kɔɔ nɛ peheyi-i lɔkɔ ŋgʋ pohuyaa yɔ+ kɩ-tɔm se: «Ðɩlɩ lɩm yɔɔ!» 33 Nɛ ɛyaa lɔkɔ ŋgʋ se Siiba. Pʋyɔɔ payaɣ tɛtʋ ndʋ halɩ nɛ sɔnɔ se Beyɛɛrɩ-Seeba.+
34 Ezaawuu talɩ pɩnzɩ 40 lɛ, ɛkpaɣ Hɛɛtɩ tʋ Beeri pɛlɛ Yuditɩ nɛ Hɛɛtɩ tʋ Elɔɔnɩ+ pɛlɛ Basɩmaatɩ nɛ papɩsɩ ɛ-halaa. 35 Halaa mba, peyeba nɛ Izaakɩ nɛ Rebeka panɩɩ siziŋ* siŋŋ.+
27 Izaakɩ kpadɩyaa nɛ ɛ-ɛsa ɩɩtasɩɣ naʋ lɛ, ɛyaa ɛ-pɩyalʋ kajalaɣ ñɩnʋ Ezaawuu+ se: «Man-pɩyalʋ!» Ɛlɛ sɛɛ se: «Ma yɔ!» 2 Nɛ Izaakɩ heyi-i se: «Lɛɛlɛɛyɔ mankpadɩyaa. Nɛ maasɩŋ kɩyakʋ ŋgʋ mansɩkɩ yɔ. 3 Pʋyɔɔ lɛ mentendi-ŋ, kpaɣ ñɛ-ɛgbandʋ wondu lɛɛlɛɛyɔ, ñɔ-kɔɔka nɛ ñɔ-tɔʋ, nɛ ŋsʋʋ ñɩtʋ taa nɛ ŋkʋ-m kpɩnɛ naɖɩyɛ.+ 4 Nɛ ŋla tɔɔnaɣ kɩbaŋa ŋga mɔnsɔɔlaa yɔ nɛ ŋkɔnɩ-m nɛ mɔntɔɔ nɛ mawazɩ-ŋ* pʋcɔ nɛ mansɩ.»
5 Ɛlɛ Izaakɩ yɔɔdaɣnɩ ɛ-pɩyalʋ Ezaawuu lɛ, Rebeka ñaawɛɛ nɛ ewelisiɣ. Nɛ Ezaawuu ɖɛɛ nɛ ɛsʋʋ ñɩtʋ se ɛkʋ kpɩnɛ naɖɩyɛ nɛ ɛkɔna.+ 6 Nɛ Rebeka heyi ɛ-pɩyalʋ Yakɔɔb+ se: «Manɩ lɛɛlɛɛyɔ ña-caa heyaɣ ña-ɖalʋ Ezaawuu se: 7 “Kʋ tɛyɛ kpɩnɛ naɖɩyɛ nɛ ŋkɔna nɛ ŋlabɩnɩ-m tɔɔnaɣ kɩbaŋa nakɛyɛ nɛ mɔntɔɔ nɛ mawazɩ-ŋ Yehowa ɛsɩndaa pʋcɔ nɛ mansɩ.”+ 8 Pʋyɔɔ lɛ man-pɩyalʋ, welisini-m camɩyɛ nɛ ŋla mbʋ meheyiɣ-ŋ se ŋla yɔ.+ 9 Mentendi-ŋ, wolo kalakʋ taa nɛ ŋkpa mbesi nzɩ sɩkɩlɩ ɖeu yɔ sɩ-taa 2 nɛ ŋkɔnɩ-m nɛ malabɩnɩ ña-caa tɔɔnaɣ kɩbaŋa nakɛyɛ, ɛzɩ ɛsɔɔlʋʋ yɔ. 10 Pʋwayɩ lɛ, ŋŋkpaɣ-kɛ nɛ ŋwoni ña-caa nɛ ɛtɔɔ nɛ ɛwazɩ-ŋ pʋcɔ nɛ ɛsɩ.»
11 Yakɔɔb kitini e-ɖoo Rebeka se: «Man-ɖalʋ Ezaawuu yɔɔ wɛ hʋndʋ,+ ɛlɛ mon-tomnaɣ ñɛlɛzɩ lɛzɛ lɛzɛ. 12 Nɛ ye man-caa ɛtakɩ mɔ-yɔɔ?+ Ðɩnɛ ɛlɛ ɛkaɣ maɣzʋʋ se mɛwɛɛ nɛ mowoŋuu-i kiwoŋu, nɛ wazaɣ lone taa lɛ, nɔɔ kɩdɛkɛdaɣ ɛkaɣ mɔ-yɔɔ lɔʋ.» 13 Peeɖe e-ɖoo heyi-i se: «Man-pɩyalʋ, nɔɔ kɩdɛkɛdaɣ ŋga, kɔtɔlɩ mɔ-yɔɔ. La ɛzɩ meheyuu-ŋ yɔ, wolo nɛ ŋkɔnɩ-m mbesi nzɩ.»+ 14 Peeɖe Yakɔɔb woba nɛ ɛkpa-sɩ nɛ ɛkɔnɩ e-ɖoo, nɛ e-ɖoo la tɔɔnaɣ kɩbaŋa nakɛyɛ ɛzɩ Yakɔɔb caa sɔɔlʋʋ yɔ. 15 Pʋwayɩ lɛ, Rebeka kpaɣ ɛ-pɩyalʋ sɔsɔ Ezaawuu tokonaa mba pakɩlɩ ɖeu ɖɩɣa taa yɔ nɛ esuu ɛ-pɩyalʋ cikpelu Yakɔɔb.+ 16 Ɛkpaɣ ɖɔɖɔ mbesi tɔna nɛ ehuuzi Yakɔɔb nesi yɔɔ nɛ e-pondone hɔɔlʋʋ ŋgʋ hʋndʋ fɛyɩ yɔ kɩ-yɔɔ.+ 17 Nɛ Rebeka cɛlɩ ɛ-pɩyalʋ Yakɔɔb tɔɔnaɣ kɩbaŋa ŋga nɛ kpɔnɔ ŋgʋ ɛlaba yɔ.+
18 Nɛ Yakɔɔb ɖɛɛ ɛsʋʋ ɛ-caa cɔlɔ nɛ eheyi-i se: «Man-caa!» Nɛ ɛlɛ kitini-i se: «Ma yɔ! Man-pɩyalʋ, ña yɔ anɩ?» 19 Yakɔɔb cosi ɛ-caa se: «Ma yɔ ña-pɩyalʋ kajalaɣ ñɩnʋ Ezaawuu.+ Malabɩ ɖeyi ɖeyi ɛzɩ ŋheyuu-m yɔ. Mentendi-ŋ, kʋyɩ nɛ ŋtɔɔ tɛyɛ kpɩnɛ nɖɩ mankʋwa yɔ ɖɩ-nandʋ nɛ ŋwazɩ-m.»*+ 20 Nɛ Izaakɩ pɔzɩ ɛ-pɩyalʋ se: «Man-pɩyalʋ, ɛzɩma ŋlaba nɛ ŋhiɣ-ɖɩ lɔŋ mbʋ?» Ɛlɛ cosi se: «Ñɛ-Ɛsɔ Yehowa sɩnɩnɩ-m nɛ mehiɣ-ɖɩ.» 21 Nɛ Izaakɩ heyi Yakɔɔb se: «Man-pɩyalʋ, mentendi-ŋ ñɔtɩnɩ-m nɛ mantakɩ ñɔ-yɔɔ nɛ mana se toovenim taa lɛ, ña yɔ man-pɩyalʋ Ezaawuu yaa we.»+ 22 Nɛ Yakɔɔb ñɔtɩnɩ ɛ-caa Izaakɩ, nɛ ɛlɛ tɛm ɛ-yɔɔ takʋʋ lɛ ɛyɔɔdɩ se: «Nɔɔ ŋga manɩɣ yɔ kɛkɛ Yakɔɔb nɔɔ, ɛlɛ nesi lɛ sɩsɩ ñɛkɛ Ezaawuu ñɩnzɩ.»+ 23 Etaaɖiɣzina se Yakɔɔb lɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ e-nesi yɔɔ kaawɛ hʋndʋ ɛzɩ ɛ-ɖalʋ Ezaawuu nesi yɔ. Nɛ Izaakɩ wazɩ Yakɔɔb.+
24 Pʋwayɩ lɛ, ɛpɔzɩ-ɩ se: «Ŋkɛ man-pɩyalʋ Ezaawuu toovenim na?» Ɛlɛ cosi se: «Ɛɛɛ.» 25 Nɛ Izaakɩ heyi-i se: «Man-pɩyalʋ, cɛlɩ-m tɛyɛ kpɩnɛ nandʋ nɛ mɔntɔɔ nɛ mawazɩ-ŋ.»* Peeɖe ɛlɛ cɛlɩ-ɩ tʋ nɛ ɛtɔɔ, nɛ ɛkɔnɩ-ɩ ɖɔɖɔ vɛɛ nɛ ɛñɔɔ. 26 Nɛ ɛ-caa Izaakɩ heyi-i se: «Man-pɩyalʋ, mentendi-ŋ, ñɔtɩnɩ-m nɛ ŋkpiikini-m.»+ 27 Peeɖe Yakɔɔb ñɔtɩnɩ-ɩ nɛ ekpiikini-i, nɛ Izaakɩ nɩɩ e-tokonaa sɔzɩŋ.+ Nɛ Izaakɩ wazɩ-ɩ nɛ ɛyɔɔdɩ se:
«Man-pɩyalʋ sɔzɩŋ wɛ ɛzɩ hayɩm mbʋ Yehowa wazaa yɔ pɩ-sɔzɩŋ yɔ. 28 Ɛsɔ toovenim tʋ ɛha-ŋ ɛsɔdaa ɖoluu+ nɛ mʋzʋŋ tɛtʋ+ nɛ tɔɔnasɩ pee nɛ vɛɛ kɩfalʋʋ sakɩyɛ.+ 29 Ɛyaa ɩɖʋ-ŋ lɩm, nɛ ajɛɛ iluŋ ñɛ-tɛɛ. Kɛ ño-koobiya ñʋʋdʋ, nɛ ño-ɖoo pɩyalaa iluŋ ñɛ-tɛɛ.+ Weyi ɛlɔʋ ñɔ-yɔɔ nɔɔ kɩdɛkɛdaɣ yɔ piyoo-i, nɛ weyi ɛwazɩɣ-ŋ yɔ pakaɣ-ɩ wazʋʋ.»+
30 Izaakɩ tɩɩtɛm Yakɔɔb wazʋʋ nɛ Yakɔɔb lɩɩnɩ ɛ-caa Izaakɩ cɔlɔ kpaagbaa lɛ, Ezaawuu lɩɩnɩ ɛgbandʋ nɛ ɛtalɩ.+ 31 Ezaawuu ɖɔɖɔ la tɔɔnaɣ kɩbaŋa nakɛyɛ nɛ ewoni-kɛ ɛ-caa, nɛ eheyi-i se: «Man-caa, kʋyɩ nɛ ŋtɔɔ tɛyɛ kpɩnɛ nɖɩ mankʋwa yɔ ɖɩ-nandʋ nɛ ŋwazɩ-m.»* 32 Peeɖe ɛ-caa Izaakɩ pɔzɩ-ɩ se: «Ña yɔ anɩ?» Nɛ ɛlɛ cosi se: «Ma yɔ ña-pɩyalʋ, ña-kajalaɣ pɩɣa Ezaawuu.»+ 33 Peeɖe Izaakɩ paɣzɩ seluu kpakpakpa nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Ye mbʋ, anɩ pʋdʋ kʋ tɛyɛ kpɩnɛ nɛ ɛkɔnɩ-m nandʋ yɔ? Mɛntɛm-tʋ tɔɔʋ pʋcɔ nɛ ŋkɔŋ, nɛ mɛntɛmɩ-ɩ wazʋʋ ɖɔɖɔ; nɛ paa pɩɩkpawa nɛ pitii yɔ, wazaɣ ŋga kɛwɛɣ ɛ-yɔɔ.»
34 Ezaawuu nɩ tɔm ndʋ ɛ-caa yɔɔdaa yɔ lɛ, ɛma kubuka ɖoŋ nɛ wɩzasɩ nɛ eheyi ɛ-caa se: «Wazɩ-m, wazɩ ma ɖɔɖɔ, man-caa!»+ 35 Ɛlɛ ɛ-caa heyi-i se: «Ñe-neu kɔm nɛ epeɣzi-m nɛ ɛmʋ ña-wazaɣ.» 36 Nɛ Ezaawuu yɔɔdɩ se: «Pɩtɩkɛ yem nɛ payaa-ɩ se Yakɔɔb,* ɛmʋ mo-lone tam nabʋlɛ.+ Ɛɛtɛm mʋʋ kajalaɣ pɩɣa waɖɛ mɔn-cɔlɔ+ nɛ lɛɛlɛɛyɔ lɛ, ɛtasɩ mʋʋ ma-wazaɣ.»+ Nɛ Ezaawuu pɔzɩ ɛ-caa se: «Ŋtɩkazɩ-m wazaɣ nakɛyɛ?» 37 Ɛlɛ Izaakɩ cosi Ezaawuu se: «Manpɩsɩ-ɩ ña-ñʋʋdʋ,+ nɛ mɛncɛlɩ-ɩ e-koobiya tɩŋa se papɩsɩ ɛ-lɩmɖʋyaa, nɛ maha-ɩ tɔɔnasɩ pee nɛ vɛɛ kɩfalʋʋ.+ Man-pɩyalʋ, ɛbɛ kazaa se manpɩzɩɣ nɛ maha-ŋ?»
38 Nɛ Ezaawuu pɔzɩ ɛ-caa se: «Caa, wazaɣ kʋɖʋmaɣ ɖeke ŋwɛna? Wazɩ-m, wazɩ ma ɖɔɖɔ, man-caa!» Nɛ Ezaawuu wii ɖoŋ nɛ etisi ɛsɩtɛɣlɩm.+ 39 Nɛ ɛ-caa Izaakɩ cosi-i se:
«Ña-ɖɩjaɣyɛ kaɣ posinuu mʋzʋŋ tɛtʋ nɛ ɛsɔdaa ɖoluu.+ 40 Nɛ ña-laɣɖɛ yɔɔ ŋkaɣ wɛʋ wezuu,+ nɛ ŋkaɣ ñe-neu lɩm ɖʋʋ.+ Nɛ ŋñɩnɩɣ hɛzɩyɛ nɛ ŋhoo lɛ, ɖɩnɛ ɛlɛ ŋkaɣ lɩʋ e-yomiye taa.»*+
41 Ɛlɛ wazaɣ ŋga Yakɔɔb caa wazɩ-ɩ yɔ kɔ-yɔɔ lɛ, Ezaawuu taanaɣ Yakɔɔb nɛ ɛsɩyɛ,+ nɛ Ezaawuu wɛɛ nɛ ɛyɔɔdʋʋ ɛ-laŋɩyɛ taa se: «Man-caa sɩm ñɔtɩ kpam.+ Kajalaɣ taa lɛ, menpiŋi-i.* Pʋwayɩ lɛ, mankaɣ kʋʋ me-neu Yakɔɔb.» 42 Peheyi Rebeka tɔm ndʋ ɛ-pɩyalʋ sɔsɔ Ezaawuu wɛɛ nɛ ɛyɔɔdʋʋ yɔ lɛ, Rebeka tiyi kpaagbaa nɛ payaa ɛ-pɩyalʋ cikpelu Yakɔɔb nɛ eheyi-i se: «Ña-ɖalʋ Ezaawuu ñɩnɩɣ se ɛkʋ-ŋ nɛ ɛkpanɩ kɩmɩyɛ.* 43 Pʋyɔɔ lɛ man-pɩyalʋ, welisi ndʋ meheyiɣ-ŋ yɔ. Kʋyɩ ŋse nɛ ŋwolo man-ɖalʋ Labaanɩ cɔlɔ Haraanɩ.+ 44 Caɣ ɛ-cɔlɔ nɛ pɩkɔɔ pɩsɩɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ ña-ɖalʋ pana hɛɣ yɔ, 45 pɩkɔɔ pɩsɩɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ ña-ɖalʋ pana hɛɣ nɛ ɛsɔɔ mbʋ ŋlabɩ-ɩ yɔ pɩ-yɔɔ yɔ. Ðɩnɛ ɛlɛ mankaɣ tiyuu peeɖe nɛ paya-ŋ. Ɛbɛ yɔɔ pɩwɛɛ se melesi mɩ-naalɛ kɩyakʋ kʋɖʋmʋʋ?»
46 Pʋwayɩ lɛ, Rebeka wɛɛ nɛ eheyiɣ Izaakɩ kaahɛzaɣ se: «Hɛɛtɩ pɛlaa yɔɔ lɛ, me-wezuu lɩ-m sɔŋ.+ Ye Yakɔɔb ɖɔɖɔ ɛkpaɣ Hɛɛtɩ pɛlaa taa nɔɔyʋ, ɛjaɖɛ taa pɛlaa panɛ pɔ-ɖɔndɩ yɔ, ɖɩnɛ ye mansɩba yɔ, pɩkɩlɩɣ-m ɖeu.»+
28 Nɛ Izaakɩ yaa Yakɔɔb nɛ ɛwazɩ-ɩ nɛ ɛɖʋ-ɩ paɣtʋ se: «Taakpaɣ halʋ Kanaŋ pɛlaa hɛkʋ taa.+ 2 Ɛlɛ wolo Padaanɩ-Aram, ño-ɖoo caa Betuwɛɛlɩ ɖɩɣa taa nɛ ŋkpaɣ ño-ɖoo ɖalʋ Labaanɩ pɛlɛ nɔɔyʋ.+ 3 Ɛsɔ Ðoŋ Tɩŋa Tʋ kaɣ-ŋ wazʋʋ nɛ eyele nɛ ŋhuu nɛ ŋɖɔɔ, nɛ pɩtʋʋ fɛyɩ se ŋkaɣ pɩsʋʋ ɛyaa samaɣ sɔsɔɔ.+ 4 Nɛ ɛkaɣ cɛlʋʋ ña nɛ ña-lʋlʋʋ taa mba* Abraham wazaɣ+ se pɩsa nɛ ŋmʋ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa ŋcaɣ ɛgɔndʋ yɔ, nɖɩ Ɛsɔ cɛlɩ Abraham yɔ.»+
5 Nɛ Izaakɩ yele Yakɔɔb nɛ ɛlɛ ɖɛɛ, nɛ Yakɔɔb kpaɣ Padaanɩ-Aram nʋmɔʋ se ewoki Arameya tʋ Betuwɛɛlɩ pɩyalʋ Labaanɩ tɛ.+ Labaanɩ kaakɛ Yakɔɔb nɛ Ezaawuu po-ɖoo Rebeka ɖalʋ.+
6 Ezaawuu nawa se Izaakɩ wazɩ Yakɔɔb nɛ eyele nɛ ɛɖɛɛ Padaanɩ-Aram se ɛkpaɣ halʋ peeɖe, nɛ ɛna ɖɔɖɔ se Izaakɩ wazaɣ Yakɔɔb lɛ, ɛɖʋ-ɩ paɣtʋ se: «Taakpaɣ halʋ Kanaŋ pɛlaa hɛkʋ taa.»+ 7 Ɛnawa ɖɔɖɔ se Yakɔɔb ñam ɛ-caa nɛ e-ɖoo nɛ ɛɖɛɛ Padaanɩ-Aram.+ 8 Peeɖe Ezaawuu ɖiɣzinaa se Kanaŋ pɛlaa tɔm tɩkɛdɩnɩ ɛ-caa Izaakɩ,+ 9 pʋyɔɔ ewobi Isimayɛɛlɩ hɔʋ taa nɛ ɛkpaɣ Mahalaatɩ nɛ ɛsɔzɩ halaa mba ɛɛtɛm kpaɣʋ yɔ pɔ-yɔɔ. Mahalaatɩ kaakɛ Abraham pɩyalʋ Isimayɛɛlɩ pɛlɛ, Nebayiyɔɔtɩ neu.+
10 Yakɔɔb kaakʋyɩ Beyɛɛrɩ-Seeba nɛ ɛɖɛɣnɩ Haraanɩ+ kiŋ. 11 Pɩkɛdaa lɛ, ɛtalɩ lone naɖɩyɛ taa nɛ ɛɖʋ se ɛsʋʋ peeɖe ɖoo taa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ wɩsɩ kaatɛm ɖʋʋ. Nɛ ɛkpaɣ pɩyɛ naɖɩyɛ lone nɖɩ ɖɩ-taa nɛ ɛɖʋ ɛ-ñʋʋ nɛ ɛhɩnɩ peeɖe.+ 12 Nɛ eɖozi ɖoziye naɖɩyɛ: Ɛɛna tendemee naayɛ taya tɩyɛ, alɩnɩ tɛtʋ yɔɔ nɛ akpa ɖooo ɛsɔdaa; nɛ Ɛsɔ tiyiyaa tɩŋaɣnɩ a-yɔɔ nɛ pakpaɣ nɛ petiki.+ 13 Nɛ Yehowa kaawɛ a-ñʋʋ yɔɔ, nɛ ɛyɔɔdɩ se:
«Mɛkɛnɩ Yehowa, ñɔ-cɔzɔ Abraham tɛ Ɛsɔ nɛ Izaakɩ tɛ Ɛsɔ.+ Mankaɣ ña nɛ ña-lʋlʋʋ taa mba* cɛlʋʋ tɛtʋ ndʋ tɩ-yɔɔ ŋhɩnaa yɔ.+ 14 Nɛ pɩtʋʋ fɛyɩ se ña-lʋlʋʋ taa mba* kaɣ ɖɔʋ ɛzɩ tɛtʋ yɔɔ kañɩŋa pee yɔ,+ nɛ ŋkaɣ wadʋʋ wɩsɩ ɖɩɖʋyɛ taa nɛ wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa, hayo kiŋ nɛ hadɛ kiŋ, nɛ pɩtɩŋnɩ ñɔ-yɔɔ, nɛ pɩtɩŋnɩ ña-lʋlʋʋ taa mba* yɔɔ lɛ, pakaɣ wazʋʋ tɛtʋ yɔɔ hɔŋ kpeekpe.*+ 15 Mɛwɛ ñɔ-cɔlɔ, nɛ paa le ŋwoki yɔ, mankaɣ ñɔ-yɔɔ kandɩyʋʋ, nɛ mankaɣ-ŋ pɩsɩnʋʋ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa.+ Maakaɣ-ŋ yebu pɩkɔɔ pɩtalɩ alɩwaatʋ ndʋ mɔnɖɔŋ tɔm ndʋ meheyi-ŋ yɔ tɩ-yɔɔ yɔ.»+
16 Peeɖe Yakɔɔb femni ɖom yɔɔ nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Toovenim taa lɛ, Yehowa wɛ lone ɖɩnɛ ɖɩ-taa ɛlɛ mantaatɩlɩ.» 17 Nɛ sɔɔndʋ kpa-ɩ nɛ ɛtasɩ yɔɔdʋʋ se: «Lone ɖɩnɛ ɖɩcaɣ sɔɔndʋ siŋŋ! Pɩtʋʋ fɛyɩ se Ɛsɔ ɖɩɣa kɔyɔ+ nɛ cɩnɛ ɛsɔdaa nɔnɔɔ wɛɛ.»+ 18 Nɛ Yakɔɔb kʋyɩ tanaŋ tɛɛ cu nɛ ɛkpaɣ pɩyɛ nɖɩ ɛɛɖʋ ɛ-ñʋʋ yɔ, nɛ esiɣ-ɖɩ ɛzɩ tilimiye yɔ* nɛ ɛpɩyɩ num ɖɩ-ñʋʋ taa.+ 19 Nɛ ɛyaa lone nɖɩ se Betɛɛlɩ,* ɛlɛ ɖooo lɛ payaɣaɣ tɛtʋ ndʋ se Luuz.+
20 Ðɩnɛ ɛlɛ Yakɔɔb ɖuu ɖuutu natʋyʋ; ɛyɔɔdaa se: «Ye Ɛsɔ ɛwɛ mɔn-cɔlɔ tam nɛ ɛkandɩyɩɣ mɔ-yɔɔ ma-nʋmɔʋ ɖɔm taa nɛ ɛhaɣ-m kpɔnɔ se mɔntɔɔ nɛ wondu se monsuu 21 nɛ eyele nɛ manpɩsɩ man-caa ɖɩɣa taa laŋhɛzɩyɛ taa yɔ, ɖɩnɛ ɛlɛ Yehowa kaɣ wɩlʋʋ toovenim taa se ɛkɛ mɛ-Ɛsɔ. 22 Nɛ pɩyɛ nɖɩ mensiɣ-ɖɩ ɛzɩ tilimiye yɔ,* ɖɩkaɣ pɩsʋʋ Ɛsɔ ɖɩɣa,+ nɛ paa pɩɩkpawa nɛ pitii yɔ, mankaɣ-ŋ cɛlʋʋ mbʋ payɩ ŋhaɣ-m yɔ pɩ-hɔɔlʋʋ 10 ñɩŋgʋ.»
29 Pʋwayɩ lɛ, Yakɔɔb wolo ɛ-nʋmɔʋ ɖɔm yɔɔ nɛ ɛtalɩ Wɩsɩ Ðɩlɩyɛ taa mba ɛjaɖɛ taa. 2 Nɛ ɛna lɔkɔ nakʋyʋ hayɩm taa nɛ heŋ tikasɩ 3 hɩnɩ kɩ-cɔlɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖoŋ ɖoŋ lɛ lɔkɔ ŋgʋ kɩ-lɩm pahaɣ kpɩna. Paahuuzi pɩyɛ sɔsɔɖɛ naɖɩyɛ lɔkɔ ŋgʋ kɩ-nɔɔ yɔɔ. 3 Pekpeɣliɣ kpɩna tɩŋa peeɖe lɛ, pokuli pɩyɛ lɔkɔ nɔɔ yɔɔ nɛ paha kpɩna lɩm nɛ pʋwayɩ lɛ, papɩsɩnɩ pɩyɛ nɖɩ nɛ posuli lɔkɔ nɔɔ yɔɔ.
4 Nɛ Yakɔɔb pɔzɩ ninɖiɣyaa se: «Mon-koobiya, le ɩlɩnaa?» Nɛ paba cosi-i se: «Ðɩlɩnɩ Haraanɩ.»+ 5 Nɛ ɛpɔzɩ-wɛ se: «Ɩsɩm Naahɔɔrɩ+ sayɩ Labaanɩ+ yaa we?» Pocosi-i se: «Ðɩsɩmɩ-ɩ.» 6 Ðɩnɛ ɛlɛ ɛpɔzɩ-wɛ se: «Ɛwɛ alaafɩya?» Pekitini-i se: «Ɛwɛ alaafɩya. Ɛ-pɛlɛ Rasɛɛlɩ+ kɔŋnɩ mbʋ yɔ, ɛ nɛ e-heŋ.» 7 Nɛ eheyi-wɛ se: «Lɛɛlɛɛyɔ wɩsɩ siɣaa, alɩwaatʋ tɩtalɩta se peketi kpɩna. Ɩha heŋ lɩm nɛ pʋwayɩ lɛ, iwoni-i ñɩtʋ ɖɩdɔɔyɛ.» 8 Peeɖe peheyi-i se: «Pɩtɩha-ɖʋ nʋmɔʋ se ɖɩla mbʋ; pɩwɛɛ se pekpeɣli kpɩna tɩŋa nɛ pepilisi pɩyɛ nɖɩ posuluni lɔkɔ nɔɔ yɔɔ yɔ nɛ pʋcɔ. Ðɩnɛ ɛlɛ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩha heŋ lɩm.»
9 Ɛwɛɛ nɛ ɛyɔɔdʋʋnɩ-wɛ mbʋ lɛ, Rasɛɛlɩ talɩ, eɖiɣni ɛ-caa heŋ ɖiyuu, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛɛkɛ ninɖiɣyu. 10 Yakɔɔb na e-ɖoo ɖalʋ Labaanɩ pɛlɛ Rasɛɛlɩ nɛ Labaanɩ heŋ lɛ, ɛñɔtɩnɩ lɔkɔ kpaagbaa nɛ epilisi pɩyɛ nɖɩ paasulini lɔkɔ nɔɔ yɔɔ yɔ nɛ ɛha e-ɖoo ɖalʋ Labaanɩ heŋ lɩm. 11 Pʋwayɩ lɛ, Yakɔɔb kpiikini Rasɛɛlɩ nɛ ɛpaɣzɩ wiu ɖoŋ. 12 Nɛ Yakɔɔb heyi Rasɛɛlɩ se ɛnʋ kɛ ɛ-caa hɔʋ taa tʋ* nɛ ɛnʋ ɖoo kɛlɛ Rebeka. Nɛ Rasɛɛlɩ se nɛ ewolo eheyi-tʋ ɛ-caa.
13 Labaanɩ+ tɩɩnɩ e-neu pɩyalʋ Yakɔɔb taŋ lɛ, ese nɛ ɛkatɩ-ɩ. Ekpibi-i nɛ ɛmʋzɩ ɛ-lɩkpaɣzaɣ yɔɔ nɛ ewoni-i ɛ-ɖɩɣa taa. Nɛ ɛlɛ paɣzɩ Labaanɩ kɛdʋʋ tɔm tɩŋa. 14 Labaanɩ heyi-i se: «Toovenim taa lɛ, ŋkɛ mɔ-mɔɔyɛ nɛ mon-tomnaɣ.»* Nɛ Yakɔɔb caɣ Labaanɩ tɛ fenaɣ pilim.
15 Pʋwayɩ lɛ, Labaanɩ pɔzɩ Yakɔɔb se: «Ŋkɛ mɔ-hɔʋ taa tʋ*+ yɔɔ pɩwɛɛ se ŋlabɩ-m tʋmɩyɛ falaa yem yaa we? Heyi-m nɛ manɩɩ, ɛbɛ ŋsɔɔlaa se mɛhɛyɩ-ŋ?»+ 16 Labaanɩ kaawɛnɩ pɛlaa 2. Payaɣaɣ sɔsɔ se Leeya, nɛ payaa cikpelu se Rasɛɛlɩ.+ 17 Ɛlɛ Leeya ɛsɩndaa taaɖe, ŋgʋ Rasɛɛlɩ ñaaɖewa pɩdɩɩfɛyɩ nɛ ɛtʋʋzɩ pɛlɛ. 18 Yakɔɔb kaasɔɔlɩ Rasɛɛlɩ, pʋyɔɔ ecosaa se: «Mɔnsɔɔlaa se malabɩ-ŋ tʋmɩyɛ pɩnzɩ 7 nɛ ŋcɛlɩ-m ñɛ-pɛlɛ cikpelu Rasɛɛlɩ.»+ 19 Peeɖe Labaanɩ heyi-i se: «Pɩwɛ weewee se mɛncɛlɩ-ŋ ɩ nɛ pɩkɩlɩ se mɛncɛlɩ-ɩ abalʋ nɔɔyʋ yem. Caɣ man-ɖɩɣa taa mbʋ.» 20 Nɛ Rasɛɛlɩ yɔɔ lɛ, Yakɔɔb la tʋmɩyɛ pɩnzɩ 7,+ ɛlɛ pɩnzɩ nzɩ sɩɖɛɛ ɛ-ɛsɩndaa yem kɛlɛʋ ɛzɩ avema pazɩ yem yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛɛsɔɔlɩ Rasɛɛlɩ.
21 Pʋwayɩ lɛ Yakɔɔb heyi Labaanɩ se: «Man-tʋmɩyɛ alɩwaatʋ tɛma, cɛlɩ-m ma-halʋ nɛ ma nɛ ɩ ɖɩsʋʋ.» 22 Peeɖe Labaanɩ kpeɣli lone nɖɩ ɖɩ-taa mba tɩŋa nɛ ɛla kazandʋ. 23 Ɛlɛ ɖanaɣ ɖanaa lɛ, ɛkpaɣ ɛ-pɛlɛ Leeya nɛ ewoni-i Yakɔɔb cɔlɔ se ɛ nɛ ɩ pasʋʋ. 24 Labaanɩ kpaɣ ɖɔɖɔ ɛ-lɩmɖʋyʋ halɩñɩnʋ Zilpa nɛ ɛha ɛ-pɛlɛ Leeya se ɛpɩsɩ ɛ-lɩmɖʋyʋ.+ 25 Tɛʋ fem tanaŋ tɛɛ lɛ Yakɔɔb naɣ se Leeya paakɔnɩ-ɩ. Peeɖe ɛpɔzɩ Labaanɩ se: «Ɛbɛ ŋlabɩ-m mbʋ? Pɩtɩkɛ Rasɛɛlɩ yɔɔ malabɩ-ŋ tʋmɩyɛ na? Ɛbɛ yɔɔ ŋpeɣzi-m mbʋ?»+ 26 Ðɩnɛ ɛlɛ Labaanɩ cosi-i se: «Ðɛ-tɛ cɩnɛ, ye pɛlɛ sɔsɔ ɛtɩwalɩta yɔ, pɩtɩha nʋmɔʋ se pɛcɛlɩ e-neu abalʋ nɔɔyʋ. 27 Ña nɛ pɛlɛ weyi pɛcɛlɩ-ŋ yɔ ɩtɔɔ kazandʋ kpɩtaʋ pilim. Pʋwayɩ lɛ, maatasɩ-ŋ pɛlɛ lɛlʋ cɛlʋʋ nɛ ŋtasɩ-m tʋmɩyɛ labʋ pɩnzɩ 7.»+ 28 Yakɔɔb la ɛzɩ eheyuu-i yɔ nɛ ɛ nɛ pɛlɛ weyi pɛcɛlɩ-ɩ yɔ pɔtɔɔ kazandʋ kpɩtaʋ pilim, pʋwayɩ lɛ Labaanɩ cɛlɩ-ɩ ɛ-pɛlɛ Rasɛɛlɩ. 29 Pɩtasɩ lɛ, Labaanɩ kpaɣ ɛ-lɩmɖʋyʋ halɩñɩnʋ Bila+ nɛ ɛha ɛ-pɛlɛ Rasɛɛlɩ se ɛpɩsɩ ɛ-lɩmɖʋyʋ.+
30 Nɛ Yakɔɔb sʋʋnɩ Rasɛɛlɩ ɖɔɖɔ, nɛ ɛsɔɔlɩ Rasɛɛlɩ nɛ pɩkpaɖɩ Leeya, nɛ ɛtasɩ Labaanɩ tʋmɩyɛ labʋ pɩnzɩ 7.+ 31 Yehowa nawa se Yakɔɔb tɩsɔɔlɩ* Leeya lɛ, eyele nɛ Leeya haɣ hoɣa,*+ ɛlɛ Rasɛɛlɩ ñaakɛ kaalʋlaɣ.+ 32 Nɛ Leeya haɣ hoɣa nɛ ɛlʋlɩ abalɩbɩɣa nɛ ɛyaa-kɛ se Rubɛɛnɩ,*+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛyɔɔdaa se: «Yehowa na man-kʋñɔŋ,+ nɛ lɛɛlɛɛyɔ lɛ ma-walʋ kaɣ-m sɔɔlʋʋ.» 33 Nɛ ɛtasɩ haɣʋ hoɣa nɛ ɛlʋlɩ abalɩbɩɣa, ɖɩnɛ ɛlɛ ɛyɔɔdɩ se: «Yehowa welisaa nɛ ɛna se ma-walʋ tɩsɔɔlɩ-m, pʋyɔɔ ɛtasɩ-m kanɛ haʋ.» Nɛ ɛyaa-kɛ se Siimeyɔɔ.*+ 34 Nɛ ɛtasɩ haɣʋ hoɣa nɛ ɛlʋlɩ abalɩbɩɣa nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Lɛɛlɛɛyɔ lɛ ma-walʋ kaɣ-m ñɔnʋʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ malʋlɩ-ɩ abalɩbiya 3.» Pʋyɔɔ paya-kɛ se Leevi.*+ 35 Nɛ ɛtasɩ haɣʋ hoɣa nɛ ɛlʋlɩ abalɩbɩɣa nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Lɛɛlɛɛyɔ lɛ, mankaɣ Yehowa sam.» Pʋyɔɔ ɛya kaka se Yuuda.*+ Pʋwayɩ lɛ eyele lʋlʋʋ.
30 Rasɛɛlɩ nawa se ɛtɩlʋlɩnɩ Yakɔɔb pɩɣa nakɛyɛ lɛ, ɛpaɣzɩ sʋsʋʋ ɛ-kɔɔ nɛ eheyi Yakɔɔb se: «Ha-m piya, pɩtɩkɛ mbʋ yɔ mansɩkɩ.» 2 Peeɖe Yakɔɔb kɔ pana nɛ Rasɛɛlɩ nɛ ɛpɔzɩ-ɩ se: «Mɛkɛnɩ Ɛsɔ weyi ekizini-ŋ se ŋtaalʋlɩ piya yɔ?» 3 Ðɩnɛ ɛlɛ Rasɛɛlɩ yɔɔdɩ se: «Mo-yom halɩñɩnʋ Bila+ kɔyɔ. Sʋʋnɩ-ɩ nɛ ɛlʋlɩ-m piya* nɛ pɩtɩŋnɩ ɛ-yɔɔ nɛ ma ɖɔɖɔ mɛwɛɛnɩ piya.» 4 Mbʋ ɛcɛlɩ Yakɔɔb ɛ-lɩmɖʋyʋ Bila nɛ ɛlɛ pɩsɩ ɛ-halʋ, nɛ Yakɔɔb sʋʋnɩ-ɩ.+ 5 Bila haɣ hoɣa nɛ ɛlʋlɩnɩ Yakɔɔb abalɩbɩɣa. 6 Ðɩnɛ ɛlɛ Rasɛɛlɩ yɔɔdɩ se: «Ɛsɔ pɩsɩ mɔn-tɔm hʋyʋ nɛ ewelisini-m ɖɔɖɔ, pʋyɔɔ ɛha-m abalɩbɩɣa.» Mbʋ yebina nɛ Rasɛɛlɩ yaa-kɛ se Daanɩ.*+ 7 Rasɛɛlɩ lɩmɖʋyʋ Bila tasɩ hoɣa haɣʋ nɛ ɛlʋlɩnɩ Yakɔɔb abalɩbɩɣa 2 ñɩŋga. 8 Nɛ Rasɛɛlɩ yɔɔdɩ se: «Lʋbɩyɛ sɔsɔɖɛ siŋŋ malʋbɩnɩ mɔn-kɔɔ. Nɛ mawabɩ-ɩ ɖɔɖɔ.» Pʋyɔɔ ɛya abalɩbɩɣa ŋga se Naftalii.*+
9 Leeya nawa se eyebi piya lʋlʋʋ lɛ, ɛkpaɣ ɛ-lɩmɖʋyʋ Zilpa nɛ ɛcɛlɩ Yakɔɔb se ɛpɩsɩ ɛ-halʋ.+ 10 Nɛ Leeya lɩmɖʋyʋ Zilpa lʋlɩ Yakɔɔb abalɩbɩɣa. 11 Nɛ Leeya yɔɔdɩ se: «Ma-ñʋʋ labɩ leleŋ mbʋ suwe!» Pʋyɔɔ ɛya-kɛ se Gaadɩ.*+ 12 Pʋwayɩ lɛ, Leeya lɩmɖʋyʋ Zilpa lʋlɩnɩ Yakɔɔb abalɩbɩɣa 2 ñɩŋga. 13 Nɛ Leeya yɔɔdɩ se: «Mɛnkɛ koboyaɣ tʋ! Mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɩtʋʋ fɛyɩ se halaa kaɣ-m yaʋ se koboyaɣ tʋ.»+ Pʋyɔɔ ɛya-kɛ se Asɛɛrɩ.*+
14 Rubɛɛnɩ+ yɛlaɣ blee* kʋmtʋ alɩwaatʋ taa lɛ, ɛna mandɩragɔɔrɩwaa* hayɩm taa. Nɛ ɛkɔnɩ-wɛ nɛ ɛcɛlɩ e-ɖoo Leeya. Ðɩnɛ ɛlɛ Rasɛɛlɩ heyi Leeya se: «Mentendi-ŋ, ha-m ña-pɩyalʋ mandɩragɔɔrɩwaa nabɛyɛ.» 15 Peeɖe Leeya cosi-i se: «Ŋmʋ ma-walʋ, pɩtɩmaɣ-ŋ?+ Ŋcaɣ se ŋtasɩ mʋʋ man-pɩyalʋ mandɩragɔɔrɩwaa?»* Nɛ Rasɛɛlɩ kitini-i se: «Tɔ! Ña-pɩyalʋ mandɩragɔɔrɩwaa lone taa lɛ, ɖoo anɛ ñɔ-cɔlɔ Yakɔɔb kaɣ hɩnʋʋ.»
16 Yakɔɔb lɩnɩ hayɩm taa ɖanaɣ yɔɔ nɛ ɛkɔŋ lɛ, Leeya lɩɩ nɛ ɛkatɩ-ɩ nɛ eheyi-i se: «Ðoo anɛ, ma nɛ ŋ ɖɩkaɣnɩ sʋʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ mayabɩ waɖɛ nɖɩ nɛ man-pɩyalʋ mandɩragɔɔrɩwaa.»* Mbʋ ɛ nɛ ɩ pasʋ ɖoo ana. 17 Nɛ Ɛsɔ welisini Leeya, nɛ Leeya tasɩ haɣʋ hoɣa nɛ ɛlʋlɩnɩ Yakɔɔb abalɩbɩɣa 5 ñɩŋga. 18 Nɛ Leeya yɔɔdɩ se: «Ɛsɔ cɛlɩ-m man-kɩhɛyʋʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ mɛncɛlɩ ma-lɩmɖʋyʋ ma-walʋ.» Pʋyɔɔ ɛya-kɛ se Isakaarɩ.*+ 19 Nɛ Leeya tasɩ haɣʋ hoɣa nɛ ɛlʋlɩnɩ Yakɔɔb abalɩbɩɣa 6 ñɩŋga.+ 20 Nɛ Leeya yɔɔdɩ se: «Ɛsɔ labɩ-m kʋjɔʋ, toovenim lɛ, kʋjɔʋ sɔsɔʋ ɛlabɩ-m. Lɛɛlɛɛyɔ, mɔn-tɔm kaɣ ma-walʋ kɛdɩnʋʋ,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ malʋlɩnɩ-ɩ abalɩbiya 6.»+ Pʋyɔɔ ɛya-kɛ se Zebulɔɔnɩ.*+ 21 Pʋwayɩ lɛ, Leeya lʋlɩ halɩbɩɣa nɛ ɛyaa-kɛ se Dina.+
22 Pʋwayɩ lɛ, Ɛsɔ tɔzɩ Rasɛɛlɩ yɔɔ nɛ ewelisini-i nɛ ɛtʋlɩ ɛ-lʋlʋʋ.*+ 23 Nɛ Rasɛɛlɩ haɣ hoɣa nɛ ɛlʋlɩ abalɩbɩɣa. Nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Ɛsɔ kʋsɩ mɛn-fɛyɛ.»+ 24 Pʋyɔɔ ɛya-kɛ se Yosɛɛfʋ,*+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛyɔɔdaa se: «Yehowa sɔzɩ-m abalɩbɩɣa lɛɛka.»
25 Rasɛɛlɩ lʋlɩ Yosɛɛfʋ lɛ, Yakɔɔb heyi Labaanɩ kpaagbaa se: «Yebi-m nɛ mɛnɖɛɛ nɛ manpɩsɩ mɛn-tɛ, mɛ-ɛjaɖɛ taa.+ 26 Cɛlɩ-m ma-halaa nɛ men-piya, mba pɔ-yɔɔ malabɩ-ŋ tʋmɩyɛ yɔ nɛ mɛnɖɛɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ña-maɣmaɣ ŋsɩm camɩyɛ tʋmɩyɛ nɖɩ malabɩ-ŋ yɔ.»+ 27 Nɛ Labaanɩ cosi-i se: «Mentendi-ŋ taaɖɛɛ, mana kaɣlaa* se ñɔ-yɔɔ yɔɔ Yehowa wɛɛ nɛ ɛwazɩɣ-m.» 28 Nɛ ɛtasɩ-ɩ heyuu se: «Heyi-m mbʋ pɩwɛɛ se mɛhɛyɩ-ŋ yɔ, nɛ mankaɣ-ŋ pʋ hɛyʋʋ.»+ 29 Yakɔɔb cosi-i se: «Ŋsɩm tʋmɩyɛ nɖɩ malabɩ-ŋ yɔ nɛ ŋna ɖɔɖɔ ña-kpɩna huu huuu mbʋ me-nesi tɛɛ yɔ;+ 30 pʋcɔ nɛ mɔnkɔŋ lɛ, ŋtaawɛɛnɩ nabʋyʋ caaa, ɛlɛ lɛɛlɛɛyɔ ña-kpɩna huwaa nɛ aɖɔɔ, nɛ kpaɣnɩ alɩwaatʋ ndʋ mɔnkɔma yɔ, Yehowa wazɩ-ŋ. Ɛzɩmtaa mankaɣ nabʋyʋ labʋ ma-maɣmaɣ man-ɖɩɣa?»+
31 Nɛ Labaanɩ pɔzɩ Yakɔɔb se: «Ɛbɛ pɩwɛɛ se mɛhɛyɩ-ŋ?» Yakɔɔb cosi-i se: «Ŋŋhɛyɩɣ-m nabʋyʋ. Ye ŋñɩnɩɣ se manɖaɣnɩ paɣzʋʋ ña-kpɩna ɖiyuu nɛ mankandɩyɩ a-yɔɔ kɔyɔ, pʋyʋ kʋɖʋm mañɩnɩɣ se ŋlabɩ-m.+ 32 Mankaɣ ɖɔm ña-kpɩna hɛkʋ taa sɔnɔ. Lɩzɩ kɩjaʋ heŋ weyi payɩ ɩ-yɔɔ wɛ takɩŋ takɩŋ yaa maɖʋ maɖʋ yɔ nɛ ɛyaŋ weyi payɩ ɩwɛ kpuzuyee yɔ nɛ pʋŋ halɩñɩŋ weyi payɩ ɩ-yɔɔ wɛ maɖʋ maɖʋ yaa takɩŋ takɩŋ yɔ. Kpaɣnɩ sɔnɔ lɛ, mbʋ kaɣnɩ kɛʋ man-kɩhɛyʋʋ.+ 33 Nɛ wiɖiyi, ŋkɔŋ se ŋna man-kɩhɛyʋʋ lɛ, men-siɣsiɣ wɛtʋ* kaɣnɩ-m aseɣɖe lɩzʋʋ; ye ŋna mɔn-cɔlɔ pʋnʋ halɩñɩnʋ nɔɔyʋ nɛ ɛ-yɔɔ fɛyɩ takɩŋ takɩŋ yaa maɖʋ maɖʋ, yaa ye ŋna ɛyaʋ nakʋyʋ nɛ kɩfɛyɩ kpuzuyee yɔ, pɩkɛ mɩlɩm pʋyʋ.»
34 Nɛ Labaanɩ yɔɔdɩ se: «Pɩwɛ ɖeu! Pɩla ɛzɩ ŋyɔɔdʋʋ yɔ.»+ 35 Nɛ puwiye nɖɩ, ɛlɩzɩ kɩjaʋ tuliŋ weyi ɩ-yɔɔ wɛ lɔyɩsɩ lɔyɩsɩ yaa maɖʋ maɖʋ yɔ nɛ pʋŋ halɩñɩŋ weyi payɩ ɩ-yɔɔ wɛ takɩŋ takɩŋ yaa maɖʋ maɖʋ yɔ, pʋŋ weyi payɩ ɩ-yɔɔ hʋlʋmɩŋ sidaa yɔ nɛ ɛyaŋ weyi payɩ ɩwɛ kpuzuyee yɔ, nɛ ɛɖʋzɩ-wɛ ɛ-pɩyalaa nesi tɛɛ. 36 Pʋwayɩ lɛ, eposini Yakɔɔb nɛ kɩyakɩŋ 3 nʋmɔʋ ɖɔm, nɛ Yakɔɔb wɛɛ nɛ eɖiyiɣ Labaanɩ kpɩna wena akazaa yɔ.
37 Nɛ Yakɔɔb sɛtɩ sɩtorakɩsɩ, amandɩ nɛ pɩlataanɩ tɩŋ pilinzi, nɛ ɛlɩzɩ sɩ-yɔɔ pɔɔyɛɛ ɖoli ɖoli nɛ pɩnaɣ hʋlʋmɩŋ takɩŋ takɩŋ. 38 Pʋwayɩ lɛ, ɛsɩɩ pilinzi nzɩ kpɩna ɛsɩndaa, lɔɔŋ weyi ɩ-taa lɩm kpeŋaɣ yɔ ɩ-taa, nɛ pulona taa, ɖenɖe kpɩna kɔŋaɣ nɛ añɔʋ lɩm yɔ, se pɩsa nɛ kpɩna kɔŋ se añɔʋ lɩm lɛ, akpa ɖama pilinzi nzɩ sɩ-ɛsɩndaa.
39 Nɛ kpɩna kpaɣaɣ ɖama pilinzi nzɩ sɩ-ɛsɩndaa, nɛ alʋlʋʋ piya nzɩ sɩ-yɔɔ kaawɛ lɔyɩsɩ lɔyɩsɩ, takɩŋ takɩŋ yaa maɖʋ maɖʋ yɔ. 40 Nɛ Yakɔɔb lɩzɩ ɛyaŋ kɩjaʋ nɛ ɛkɛzɩ kpɩna nɛ aha ɛsa nɛ Labaanɩ kpɩna wena a-yɔɔ wɛ lɔyɩsɩ lɔyɩsɩ, nɛ wena payɩ awɛ kpuzuyee yɔ. Pʋwayɩ lɛ, ɛlɩzɩ kɩjaʋ ɛ-maɣmaɣ ɛ-kpɩna nɛ etisidi-yɛ nɛ Labaanɩ ñɩna. 41 Nɛ paa ɛzɩmtaa, kpɩna ɖoŋ ñɩna kaakpaɣ ɖama lɛ, Yakɔɔb sɩɣaɣ pilinzi nzɩ lɔɔŋ weyi ɩ-taa lɩm kpeŋaɣ yɔ ɩ-taa, kpɩna ɛsɩndaa se pɩsa nɛ akpa ɖama pilinzi nzɩ sɩ-cɔlɔ. 42 Ɛlɛ ye kpɩna ana akɛ ajamaa yɔ, ɛɛsɩɣ pilinzi nzɩ peeɖe. Pʋyɔɔ paa ɛzɩmtaa lɛ, Labaanɩ kpɩna kɛɣaɣ ajamaa, ɛlɛ Yakɔɔb ñɩna ñɛkɛɣ ɖoŋ ñɩna.+
43 Nɛ Yakɔɔb kɔɔ nɛ ɛpɩsɩ ñɩm tʋ sɔsɔ; ɛɛwɛnɩ kpɩna sakɩyɛ nɛ lɩmɖʋyaa abalɩñɩma nɛ halɩñɩma nɛ aɖaaɖaanaa nɛ kpaŋasɩ.+
31 Pʋwayɩ lɛ, Yakɔɔb nɩɩ se Labaanɩ pɩyalaa wɛɛ nɛ pɔyɔɔdʋʋ se: «Yakɔɔb mʋ ɖa-caa ñɩm kpeekpe, nɛ ɖa-caa ñɩm taa ekpeɣli ɛ-tɩ ɛ-ñɩm tɩŋa.»+ 2 Yakɔɔb cɔŋnɩ Labaanɩ ɛsɩndaa lɛ, ɛnaɣ se ɛ-wɛtʋ lɛɣzaa nɛ ɛ nɛ ɩ pɩfɛyɩ ɛzɩ ɖooo lɛ yɔ.+ 3 Pʋwayɩ lɛ, Yehowa heyi Yakɔɔb se: «Pɩsɩ ña-caanaa nɛ ñɔ-hɔʋ taa mba ɛjaɖɛ taa,+ nɛ mankaɣ wɛʋ ñɔ-cɔlɔ.» 4 Ðɩnɛ ɛlɛ Yakɔɔb tiyi se peheyi Rasɛɛlɩ nɛ Leeya se pɔkɔɔ hayɩm taa ɖenɖe ɛ-kpɩna wɛɛ yɔ, 5 nɛ eheyi-wɛ se:
«Manawa se lɩmaɣza wena mɩ-caa kaawɛnɩ mɔ-yɔɔ yɔ alɛɣzaa,+ ɛlɛ man-caa tɛ Ɛsɔ wɛ mɔn-cɔlɔ.+ 6 Mɩ-maɣmaɣ ɩna toovenim taa se malabɩ mɩ-caa tʋmɩyɛ nɛ mon-ɖoŋ kpeekpe.+ 7 Nɛ mɩ-caa ñaɣ pana se emuli-m. Ɛlɛɣzɩ man-kɩhɛyʋʋ tam 10; ɛlɛ Ɛsɔ tiyebi-i se ɛlabɩ-m kɩdɛkɛdɩm. 8 Alɩwaatʋ ndʋ ɛyɔɔdʋʋ se: “Kpɩna wena a-yɔɔ wɛ takɩŋ takɩŋ yɔ akaɣnɩ kɛʋ ña-kɩhɛyʋʋ” yɔ, ɖɩnɛ ɛlɛ kpɩna tɩŋa lʋlʋʋ piya nzɩ sɩ-yɔɔ wɛ takɩŋ takɩŋ yɔ; ɛlɛ ɛyɔɔdʋʋ se: “Kpɩna wena a-yɔɔ wɛ lɔyɩsɩ lɔyɩsɩ yɔ akaɣnɩ kɛʋ ña-kɩhɛyʋʋ” lɛ, kpɩna tɩŋa lʋlʋʋ piya nzɩ sɩ-yɔɔ wɛ lɔyɩsɩ lɔyɩsɩ yɔ.+ 9 Ɛsɔ mʋwaɣ mɩ-caa kpɩna nɛ ɛcɛlɩɣ-m. 10 Kɩyakʋ nakʋyʋ kpɩna kpaɣaɣ ɖama lɛ, mankʋsɩ mɛ-ɛsa nɛ mana ɖoziye naɖɩyɛ taa se tuliŋ weyi ɩkpaɣaɣ kpɩna yɔ, ɩ-yɔɔ kaawɛ lɔyɩsɩ lɔyɩsɩ, takɩŋ takɩŋ yaa maɖʋ maɖʋ.+ 11 Peeɖe Ɛsɔ toovenim tʋ tiyiyu ya-m ɖoziye taa se: “Yakɔɔb!” Nɛ mɛnsɛɛ se: “Ma yɔ!” 12 Nɛ ɛyɔɔdɩ se: “Mentendi-ŋ, kʋsɩ ñɛ-ɛsa nɛ ŋna, tuliŋ weyi payɩ ɩkpaɣ kpɩna yɔ, ɩ-yɔɔ wɛ lɔyɩsɩ lɔyɩsɩ, takɩŋ takɩŋ yaa maɖʋ maɖʋ; mbʋ pʋyɔɔ yɔ mana mbʋ payɩ Labaanɩ wɛɛ nɛ ɛlakɩ-ŋ yɔ.+ 13 Mɛkɛnɩ Ɛsɔ toovenim tʋ weyi ɛɛlɩ ñɔ-yɔɔ Betɛɛlɩ,+ ɖenɖe ŋŋta num tilimiye* naɖɩyɛ nɛ ŋɖuuni-m yɔ.+ Lɛɛlɛɛyɔ lɛ, kʋyɩ nɛ ŋlɩɩ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa nɛ ŋpɩsɩ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa palʋlɩ-ŋ yɔ ɖɩ-taa.”»+
14 Ðɩnɛ ɛlɛ Rasɛɛlɩ nɛ Leeya pocosi-i se: «Ɛzɩ ñɩm nabʋyʋ kazaa se ɖɩmʋʋ ɖa-caa ɖɩɣa taa? 15 Ɛ-ɛsɩndaa lɛ, ɖɩkɛ agɔma yem, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛpɛdɩ-ɖʋ nɛ eɖiɣni tɔɔʋ liidiye nɖɩ pɛhɛyɩ-ɩ ɖɔ-yɔɔ yɔ.+ 16 Ñɩm mbʋ payɩ Ɛsɔ mʋ ɖa-caa cɔlɔ yɔ, ɖa nɛ ɖe-piya ɖatɩnɩ-pʋ.+ Pʋyɔɔ lɛ, la mbʋ payɩ Ɛsɔ heyi-ŋ se ŋla yɔ.»+
17 Peeɖe Yakɔɔb kʋyaa nɛ ɛkpazɩ e-piya nɛ ɛ-halaa aɖaaɖaanaa yɔɔ,+ 18 nɛ ɛkpaɣ kpɩna wena payɩ ehiɣaa yɔ, nɛ ñɩm mbʋ payɩ ɛcazaa yɔ.+ Ɛkpaɣ kpɩna wena ehiɣ Padaanɩ-Aram yɔ, se ewoki ɛ-caa Izaakɩ cɔlɔ Kanaŋ ɛjaɖɛ taa.+
19 Labaanɩ ñaawobi e-heŋ kpɛm kɔʋ, nɛ Rasɛɛlɩ mɩlɩ ɛ-caa+ sɩʋ kpelisi.*+ 20 Pɩtasɩ lɛ, Yakɔɔb kaapeɣzi Arameya tʋ Labaanɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ etaaheyi-i se ɛɖɛɣ. 21 Nɛ ese nɛ ɛtɛzɩ Pɔɔ,*+ ɛ nɛ mbʋ payɩ ɛɛwɛna yɔ. Nɛ ɛɖɛɛnɩ Galaadɩ+ pʋŋ egeetiye taa kiŋ. 22 Evemiye 3 ñɩnɖɛ wiye lɛ, peheyi Labaanɩ se Yakɔɔb sewa. 23 Peeɖe Labaanɩ kpaɣ e-koobiya* nɛ ɛ nɛ wɛ paɖʋ ɛ-wayɩ, nɛ pɔɖɔ kɩyakɩŋ 7 nʋmɔʋ nɛ pehiɣ-i Galaadɩ pʋŋ egeetiye taa. 24 Ðoo yuwa lɛ, Ɛsɔ lɩɩ Arameya tʋ+ Labaanɩ yɔɔ ɖoziye naɖɩyɛ taa+ nɛ eheyi-i se: «Kpa ña-tɩ nɛ tɔm ndʋ ŋheyiɣ Yakɔɔb yɔ, paa pɩtɩɩkɛ kɩbandʋ yaa kɩdɛkɛdɩtʋ yɔ.»*+
25 Yakɔɔb kaasiɣ e-kizinziku pʋʋ taa, nɛ Labaanɩ nɛ e-koobiya pesiɣ pe-kizinzikiŋ Galaadɩ pʋŋ egeetiye taa; nɛ Labaanɩ wolo Yakɔɔb cɔlɔ. 26 Nɛ Labaanɩ pɔzɩ Yakɔɔb se: «Ɛbɛ ŋlabɩ mbʋ yɔ? Ɛbɛ yɔɔ ŋpeɣzi-m nɛ ŋkpaɣ mɛn-pɛlaa nɛ ŋɖɛna ɛzɩ yomaa mba pakpa-wɛ you taa yɔ? 27 Ɛbɛ yɔɔ ŋpeɣzi-m nɛ ŋse mɛsaɣ tɛɛ nɛ ŋtiheyi-m? Ye ŋŋheyi-m yɔ, maasɩ-ŋ nɛ amɛya, hendu, nesi tɛɛ suye* nɛ cɩmʋʋ. 28 Ɛlɛ ŋtɩha-m waɖɛ se menkpiikini man-sayɩnaa* nɛ mɛn-pɛlaa. Ŋlabɩ kɩmɛlɛndʋ lakasɩ. 29 Mɛwɛnɩ ɖoŋ se malabɩ-mɩ kɩdɛkɛdɩm, ɛlɛ mɩ-caa tɛ Ɛsɔ yɔɔdɩnɩ-m ɖoo wena aɖɛwa yɔ a-taa nɛ eheyi-m se: “Kpa ña-tɩ nɛ tɔm ndʋ ŋheyiɣ Yakɔɔb yɔ, paa pɩtɩɩkɛ kɩbandʋ yaa kɩdɛkɛdɩtʋ yɔ.”+ 30 Ŋɖɛwa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ñe-liu kaawɛ siŋŋ se ŋpɩsɩ ña-caa ɖɩɣa taa, ɛlɛ ɛbɛ yɔɔ ŋmɩlɩ mɛ-ɛsɔnaa?»+
31 Yakɔɔb cosi Labaanɩ se: «Mensewa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ sɔɔndʋ kpaɣaɣ-m, mamaɣzaɣ se pɩtaakɛdɩ nɛ ŋmʋ ñɛ-pɛlaa mɔn-cɔlɔ nɛ ɖoŋ. 32 Weyi ɛ-cɔlɔ ŋnaɣ ñɛ-ɛsɔnaa yɔ ɛɛkaɣ caɣʋ wezuu. Wili mo-wondu taa ɖo-koobiya ɛsɩndaa nɛ ŋkpaɣ mbʋ pɩkɛ ña-pʋyʋ yɔ.» Ɛlɛ Yakɔɔb taana se Rasɛɛlɩ mɩlɩnɩ-wɛ. 33 Ðɩnɛ ɛlɛ Labaanɩ sʋʋ Yakɔɔb kizinziku tɛɛ, nɛ Leeya kizinziku tɛɛ nɛ yomaa halɩñɩma mba pa-naalɛ pe-kizinziku tɛɛ,+ ɛlɛ ɛtɩna nabʋyʋ. Ɛlɩnɩ Leeya kizinziku tɛɛ lɛ, ɛsʋʋ Rasɛɛlɩ ñɩŋgʋ tɛɛ. 34 Ŋgʋ Rasɛɛlɩ kaakpaɣ sɩʋ kpelisi nzɩ nɛ ɛɖʋ kpelaɣ ŋga pɔpɔ aɖaaɖaa yɔɔ yɔ, ka-kabʋa taa nɛ ɛcaɣ sɩ-yɔɔ. Nɛ Labaanɩ ñɩnɩ kizinziku kpeekpe taa, ɛlɛ ɛtɩna nabʋyʋ. 35 Nɛ Rasɛɛlɩ heyi ɛ-caa se: «Man-kɩbaɣlʋ, pɩtaawɩzɩ-ŋ se maapɩzɩɣ nɛ mankʋyɩ ñɛ-ɛsɩndaa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ mbʋ pɩtalɩɣ halaa ɖoŋ ɖoŋ yɔ pɩtalɩ-m.»+ Nɛ ɛlɛ ñɩnɩ pɩŋŋ, ɛlɛ ɛtɩna sɩʋ kpelisi nzɩ.+
36 Peeɖe pɩwɩzɩ Yakɔɔb siŋŋ nɛ ɛpaɣzɩ Labaanɩ kalʋʋ, nɛ ɛpɔzɩ-ɩ se: «Ɛbɛ mɛwɛɛkaa? Nɛ kɩdɛkɛdɩm mbʋ malabɩ-ŋ nɛ ŋwɛɛ ma-wayɩ kaŋ kaŋ mbʋ? 37 Ŋwili mo-wondu tɩŋa taa lɛ, ño-wondu ndʋ ŋnawa? Sɩɩ-tʋ cɩnɛ mon-koobiya nɛ ño-koobiya ɛsɩndaa nɛ pahʋʋ tɔm ma nɛ ŋ ɖɛ-hɛkʋ taa. 38 Pɩnzɩ 20 nzɩ mancaɣ ñɔ-cɔlɔ yɔ sɩ-taa, ñe-heŋ nɛ ña-pʋŋ nɩɩyɩ tɩhɔlɩsɩ kaaʋ,+ nɛ wiɖiyi mantɩtɔɔ ña-kpɩna taa ɛyaŋ. 39 Mantɩkɔnɩ-ŋ kpɩnɛ naɖɩyɛ se tɛtɛgbɩna naayɛ cɩyɩ-ɖɩ.+ Ma-maɣmaɣ mɛhɛyaɣnɩ ɖi-lone taa. Paa wɩsɩ taa yaa ɖoo taa pamɩlɩ kpɩnɛ naɖɩyɛ yɔ, ŋpɔzaɣ-m se mɛhɛyɩ ɖi-lone taa. 40 Soŋaɣ kʋwaɣ-m wɩsɩ taa, nɛ nikaɣ sʋwaɣ-m ɖoo taa, nɛ ɖom seɣ mɛ-ɛsɩndaa.+ 41 Mɛwɛʋ ña-ɖɩɣa taa yɔ, pɩlakɩ pɩnzɩ 20 yɔ. Malabɩ-ŋ tʋmɩyɛ pɩnzɩ 14 ñɛ-pɛlaa 2 yɔɔ, nɛ pɩnzɩ 6 ña-kpɩna yɔɔ; ŋlɛɣzɩ man-kɩhɛyʋʋ tam 10.+ 42 Ye man-caa tɛ Ɛsɔ,+ Abraham tɛ Ɛsɔ nɛ Ɛsɔ weyi Izaakɩ seɣ sɔɔndʋ yɔ,*+ ɛtaawɛɛ mɔn-cɔlɔ yɔ, ŋŋyebi-m nɛ mɛnɖɛɛ ndaakpasɩ. Ɛsɔ na man-kʋñɔŋ nɛ tʋmɩyɛ ɖoŋ ñɩnɖɛ nɖɩ me-nesi laba yɔ, nɛ pʋyɔɔ ɛkalɩ-ŋ ɖoo wena aɖɛwa yɔ a-taa.»+
43 Ðɩnɛ ɛlɛ Labaanɩ cosi Yakɔɔb se: «Pɛlaa panɛ, mɛn-pɛlaa pɛkɛnaa; nɛ piya sɩnɛ, men-piya sɩkɛnaa; nɛ kpɩna anɛ, akɛ man-kpɩna; nɛ mbʋ payɩ ŋnaɣ cɩnɛ yɔ, ma nɛ mɛn-pɛlaa ɖatɩnɩ-pʋ. Kɩdɛkɛdɩm mbʋ manpɩzɩɣ nɛ mala sɔnɔ pɛlaa panɛ yaa piya nzɩ palʋlaa yɔ? 44 Lɛɛlɛɛyɔ lɛ, kɔɔ nɛ ma nɛ ŋ ɖɩɖʋ ɛgbɛyɛ, nɛ ɖɩkaɣ kɛʋ aseɣɖe tʋ ma nɛ ŋ ɖɛ-hɛkʋ taa.» 45 Nɛ Yakɔɔb kpaɣ pɩyɛ naɖɩyɛ nɛ esiɣ-ɖɩ ɛzɩ tilimiye yɔ.*+ 46 Nɛ Yakɔɔb heyi e-koobiya se: «Ɩtɔzɩ pɛɛ nɛ ɩkɔna.» Nɛ pɔtɔzɩ pɛɛ nɛ pakpazɩ huuye. Pʋwayɩ lɛ, pɔtɔɔ tɔɔnaɣ peeɖe, pɛɛ huuye nɖɩ ɖɩ-yɔɔ. 47 Nɛ Labaanɩ yaa-ɖɩ se Yegar-Sahaduta,* ɛlɛ Yakɔɔb ñayaa-ɖɩ se Galeyɛɛdɩ.*
48 Nɛ Labaanɩ yɔɔdɩ se: «Pɛɛ huuye ɖɩnɛ ɖɩkɛ aseɣɖe tʋ ma nɛ ŋ ɖɛ-hɛkʋ taa sɔnɔ.» Pʋyɔɔ ɛya-ɖɩ se Galeyɛɛdɩ,+ 49 nɛ Feŋuu Tilimiye, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛyɔɔdaa se: «Yehowa efeŋ ma nɛ ŋ ɖɛ-hɛkʋ taa alɩwaatʋ ndʋ ɖɩyaɣ ɖama nɛ lɛlʋ ɛɛtasɩɣ lɛlʋ naʋ yɔ. 50 Ye ŋwɩlɩɣ mɛn-pɛlaa ñaŋ, nɛ ŋpaɣzɩ halaa lalaa kpaɣʋ nɛ ŋsɔzʋʋ mɛn-pɛlaa yɔɔ kɔyɔ, tɔzɩ se paa ɛyʋ nɔɔyʋ ɛfɛyɩ se ɛnaɣ yɔ, Ɛsɔ weyi ɛkɛ ɖa-aseɣɖe tʋ yɔ ɛkaɣ naʋ.» 51 Labaanɩ tasɩ heyuu Yakɔɔb se: «Pɛɛ huuye yɔ, nɛ tilimiye* nɖɩ mensiɣ ma nɛ ŋ ɖɛ-hɛkʋ taa yɔ nɖɩ yɔ. 52 Pɛɛ huuye ɖɩnɛ ɖɩkɛ aseɣɖe tʋ, nɛ tilimiye* kɛ ɖɔɖɔ mbʋ pɩlɩzɩɣ aseɣɖe yɔ,+ se maakaɣ tɛzɩnʋʋ pɛɛ huuye ɖɩnɛ ɖɩ-yɔɔ se malabɩ-ŋ kɩdɛkɛdɩm, nɛ ña ɖɔɖɔ ŋŋkaɣ tɛzɩnʋʋ pɛɛ huuye ɖɩnɛ nɛ tilimiye yɔɔ se ŋlabɩ-m kɩdɛkɛdɩm. 53 Abraham tɛ Ɛsɔ+ nɛ Naahɔɔrɩ tɛ Ɛsɔ, pa-caa tɛ Ɛsɔ, ɛhʋʋ tɔm ma nɛ ŋ ɖɛ-hɛkʋ taa.» Nɛ Yakɔɔb ɖuuni weyi ɛ-caa Izaakɩ seɣ sɔɔndʋ yɔ.*+
54 Pʋwayɩ lɛ, Yakɔɔb laa kɩlaʋ pʋʋ taa, nɛ ɛyaa e-koobiya se pɔkɔɔ nɛ pɔtɔɔ kpɔnɔ. Nɛ pɔtɔɔ nɛ pasʋʋ pʋʋ taa ɖoo ana. 55 Ɛlɛ Labaanɩ kʋyɩ tanaŋ tɛɛ cu, nɛ ekpiikini ɛ-sayɩnaa*+ nɛ ɛ-pɛlaa nɛ ɛwazɩ-wɛ.+ Pʋwayɩ lɛ, ɛpɩsɩ nɛ ekpe ɛ-tɛ.+
32 Yakɔɔb wolo ɛ-nʋmɔʋ ɖɔm yɔɔ nɛ Ɛsɔ tiyiyaa katɩ-ɩ. 2 Ɛtɩɩna-wɛ lɛ, ɛyɔɔdɩ se: «Ɛsɔ tɛ yoyaa samaɣ yɔ!» Pʋyɔɔ ɛya lone nɖɩ se Mahanayim.*
3 Pʋwayɩ lɛ, Yakɔɔb ɖɛzɩ nabɛyɛ nɔɔ nɛ etiyi-wɛ ɛ-ɖalʋ Ezaawuu cɔlɔ Seyiri ɛjaɖɛ taa,+ Edom+ egeetiye* taa, 4 nɛ ɛɖʋ-wɛ paɣtʋ se: «Tɔm ndʋ pɩwɛɛ se iheyi man-kɩbaɣlʋ Ezaawuu yɔ, ndʋ yɔ: “Tɔm ndʋ ña-lɩmɖʋyʋ Yakɔɔb yɔɔdʋʋ yɔ, ndʋ yɔ: ‘Mancaɣ* Labaanɩ cɔlɔ alɩwaatʋ sakɩyɛ nɛ pɩkɔɔ pɩsɩɩnɩ lɛɛlɛɛyɔ.+ 5 Nɛ mɛwɛnɩ naŋ abalɩñɩŋ, kpaŋasɩ, heŋ, nɛ lɩmɖʋyaa abalɩñɩma nɛ halɩñɩma,+ nɛ mentiyiɣ se peheyi-tʋ man-kɩbaɣlʋ, se pɩsa nɛ ŋna man-pʋtɔdɩyɛ.’”»
6 Pʋwayɩ lɛ, ɛyaa mba Yakɔɔb kaatiyaa yɔ, papɩsɩ nɛ peheyi-i se: «Ðiwoba nɛ ɖɩna ña-ɖalʋ Ezaawuu, nɛ eɖiɣni kɔm se ɛkatɩ-ŋ, ɛ nɛ abalaa 400.»+ 7 Nɛ sɔɔndʋ kpa Yakɔɔb kpem nɛ ɛpaɣzɩ nɩɣzʋʋ.+ Pʋyɔɔ ɛtayɩ ɛyaa mba ɛ nɛ wɛ paawɛɛ yɔ hɔɔlɩŋ 2 taa, pɩkpɛndɩnɩ heŋ, pʋŋ, naŋ, nɛ aɖaaɖaanaa. 8 Ɛtɔŋaɣ se: «Ye Ezaawuu ɛkɔm hɔɔlʋʋ nakʋyʋ wayɩ nɛ eyouni-kʋ yɔ, lɛɛkʋ pɩzɩɣ nɛ kise nɛ kɩtʋlɩ.»
9 Pʋwayɩ lɛ, Yakɔɔb tɩmɩ se: «Hayɩ man-caa Abraham tɛ Ɛsɔ, nɛ man-caa Izaakɩ tɛ Ɛsɔ, hayɩ Yehowa, ña weyi ŋheyi-m se: “Pɩsɩ ñɛ-ɛjaɖɛ taa, ñɔ-hɔʋ taa mba cɔlɔ, nɛ mankaɣ-ŋ labʋ camɩyɛ lakasɩ” yɔ,+ 10 sɔɔlɩm siɣsiɣ ñɩmbʋ nɛ siɣsiɣ wɛtʋ ndʋ ŋwɩlɩ ña-lɩmɖʋyʋ yɔ, mantɩmʋnɩ-tʋ,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ mɛntɛzaɣ Yɔɔrdaŋ pɔɔ kanɛ lɛ, man-ɖaʋ ɖeke koŋ kaawɛnɩ me-nesi tɛɛ, ɛlɛ lɛɛlɛɛyɔ mɛwɛnɩ ɛyaa nɛ kpɩna sakɩyɛ nɛ halɩ mantayɩ-wɛ hɔɔlɩŋ 2 taa.+ 11 Mentendi-ŋ, ya ma-ñʋʋ+ nɛ ŋlɩzɩ-m man-ɖalʋ Ezaawuu nesi tɛɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ sɔɔndʋ kpaɣ-m nɛ ɩ se pɩtaakɛdɩ nɛ ɛkɔɔ nɛ eyooni-m,+ nɛ pɩkpɛndɩnɩ piya nɛ si-ɖoonaa. 12 Ña-maɣmaɣ ŋyɔɔdaa se: “Toovenim taa lɛ, mankaɣ-ŋ labʋ camɩyɛ lakasɩ, nɛ mankaɣ yebu nɛ ña-lʋlʋʋ taa mba* ɖɔɔ ɛzɩ teŋgu nɔɔ kañɩŋa pee yɔ, wena nɔɔyʋ ɛɛpɩzɩɣ nɛ ɛkalɩ yɔ.”»+
13 Nɛ ɛsʋʋ peeɖe ɖoo ana. Pʋwayɩ lɛ, ɛlɩzɩ ɛ-ñɩm taa wondu natʋyʋ se ɛlabɩnɩ kʋjɔʋ ɛ-ɖalʋ Ezaawuu:+ 14 Pʋŋ halɩñɩŋ 200, tuliŋ 20, heŋ halɩñɩŋ 200, ɛyaŋ 20, 15 aɖaaɖaanaa asɔŋ 30 nɛ pe-piya, naŋ halɩñɩŋ 40, naŋ abalɩñɩŋ 10, kpaŋasɩ halɩñɩnzɩ 20 nɛ kpaŋasɩ abalɩñɩnzɩ 10.+
16 Ɛcɛlɩ kpɩna ana ɛ-lɩmɖʋyaa, paa kpɩna wena lɛ nɖeke nɖeke, nɛ eheyi-wɛ se: «Ɩɖɛ-m nɔɔ nɛ ɩtɛzɩ pɔɔ, nɛ iyele nɛ paa kpɩna tindimiye nɖɩ lɛ, ɖiposini ɖɩ-wayɩ ñɩnɖɛ.» 17 Ɛɖʋ lɩmɖʋyʋ kajalaɣ ñɩnʋ paɣtʋ se: «Ye ŋkatɩ man-ɖalʋ Ezaawuu nɛ ɛpɔzɩ-ŋ se: “Ña-tʋ yɔ anɩ? Le ŋwoki? Nɛ atɩnɩ wondu ndʋ tɩwɛ ñɛ-ɛsɩndaa yɔ?” lɛ, 18 ɖɩnɛ ɛlɛ ŋŋcosi-i se: “Man-caa kɛlɛ ña-lɩmɖʋyʋ Yakɔɔb. Nɛ ɛnʋ tiyinini kʋjɔʋ kʋnɛ man-kɩbaɣlʋ Ezaawuu,+ ɛ-maɣmaɣ ɛwɛnɩ wayɩ eɖiɣni kɔm.”» 19 Nɛ ɛɖʋ paɣtʋ ɖɔɖɔ lɩmɖʋyʋ 2 ñɩnʋ, tozo ñɩnʋ, nɛ mba payɩ ɛɛɖɛzɩ kpɩna pɛ-ɛsɩndaa yɔ se: «Ɩkatɩɣ Ezaawuu lɛ, tɔm ndʋ meheyi-mɩ yɔ, ndʋ ɖeyi ɖeyi pɩwɛɛ se iheyi-i. 20 Nɛ pɩwɛɛ ɖɔɖɔ se iheyi-i se: “Ña-lɩmɖʋyʋ Yakɔɔb wɛ ɖa-wayɩ eɖiɣni kɔm.”» Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛmaɣzaa se: «Ye mancalɩnɩ-ɩ kʋjɔʋ tiyinuu nɛ mɛhɛzɩnɩ ɛ-laŋɩyɛ yɔ,+ pʋwayɩ mankatɩɣ-ɩ lɛ, ɛpɩzɩɣ nɛ ɛmʋ-m camɩyɛ.» 21 Peeɖe lɩmɖʋyaa kpaɣ kʋjɔʋ nɛ pɛɖɛɛ-ɩ nɔɔ nɛ pɛtɛzɩ pɔɔ, nɛ piyele ɛ-maɣmaɣ eɖoo ɖoo ana ɖenɖe eesiɣ e-kizinzikiŋ yɔ.
22 Pʋwayɩ lɛ, ɛkʋyɩ ɖoo ana a-taa, nɛ ɛkpaɣ ɛ-halaa mba pa-naalɛ,+ nɛ ɛ-lɩmɖʋyaa halɩñɩma mba pa-naalɛ+ nɛ ɛ-pɩyalaa 11 nɛ ɛtɩŋnɩ Yaabɔɔkɩ+ pɔɔ hɔɔlʋʋ ŋgʋ lɩm tɩkɩlɩ limuu yɔ nɛ ɛtɛzɩ-kɛ. 23 Ɛkpaɣ-wɛ nɛ ɛtɛzɩnɩ pɔɔ,* nɛ ɛtɛzɩnɩ ɖɔɖɔ mbʋ payɩ ɛɛwɛna yɔ.
24 Pʋwayɩ lɛ, Yakɔɔb wɛɛ e-ɖeke. Nɛ abalʋ nɔɔyʋ paɣzɩ-ɩ lʋbɩnʋʋ nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ tɛbɩyɛ tɛɛ.+ 25 Ɛnawa se ɛtɩpɩzɩ nɛ ɛwa Yakɔɔb lɛ, etukuni Yakɔɔb taɖɩyɛ taa mɔɔyɛ nɛ tɩnaɣ taa mɔɔyɛ pa-ɖɩgbɛndɩyɛ taa; nɛ pɩmɛɣzɩ Yakɔɔb tɩnaɣ taa alɩwaatʋ ndʋ ɛ nɛ ɩ pɛwɛɛ nɛ palʋkɩ yɔ.+ 26 Pʋwayɩ lɛ, eheyi Yakɔɔb se: «Yebi-m nɛ mɛnɖɛɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ tɛʋ caɣ fem.» Nɛ Yakɔɔb cosi-i se: «Ye ŋtɩwazɩ-m kɔyɔ, maakaɣ-ŋ yebu nɛ ŋɖɛɛ.»+ 27 Nɛ abalʋ ɛnʋ ɛpɔzɩ-ɩ se: «Payaɣ-ŋ suwe?» Nɛ ɛlɛ cosi se: «Yakɔɔb.» 28 Peeɖe abalʋ ɛnʋ eheyi-i se: «Paakaɣ-ŋ tasʋʋ yaʋ se Yakɔɔb, ɛlɛ Izrayɛɛlɩ*+ pakaɣ-ŋ yaʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋlʋbɩnɩ Ɛsɔ+ nɛ ɛyaa, nɛ pɩtɛmnaa se ŋwaba.» 29 Nɛ Yakɔɔb pɔzɩ-ɩ se: «Mentendi-ŋ, payaɣ-ŋ suwe?» Ɛlɛ kitini-i se: «Ɛbɛ yɔɔ ŋpɔzʋʋ ma-hɩɖɛ?»+ Nɛ ɛwazɩ Yakɔɔb peeɖe. 30 Pʋyɔɔ Yakɔɔb ya lone nɖɩ se Peniyɛɛlɩ,*+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛyɔɔdaa se: «Mana Ɛsɔ ɛsɩndaa nɛ mɛ-ɛsa, paa mbʋ yɔ mɛwɛ wezuu.»*+
31 Nɛ Yakɔɔb tɩɩkʋyɩ Penuwɛɛlɩ* lɛ wɩsɩ kpa, ɛlɛ ɛwɛɛ nɛ ɛɖɔŋ taɖɩyɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɩmɛɣzɩ ɛ-tɩnaɣ taa.+ 32 Pʋyɔɔ halɩ nɛ sɔnɔ, Izrayɛɛlɩ piya ɩɩtɔkɩ taɖɩyɛ taa hoɖe nɖɩ ɖɩwɛ taɖɩyɛ taa mɔɔyɛ nɛ tɩnaɣ taa mɔɔyɛ pa-ɖɩgbɛndɩyɛ taa yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yakɔɔb tɩnaɣ taa hoɖe nɖɩ abalʋ ɛnʋ eetukunaa.
33 Yakɔɔb kpazɩ ɛ-ɛsa lɛ, ɛna se Ezaawuu ɖiɣni kɔm, ɛ nɛ abalaa 400.+ Ðɩnɛ ɛlɛ ɛtayɩ piya Leeya, Rasɛɛlɩ, nɛ lɩmɖʋyaa halɩñɩma mba pa-naalɛ.+ 2 Ɛɖɛzɩ lɩmɖʋyaa halɩñɩma nɛ pe-piya ɛsɩndaa,+ Leeya nɛ ɛlɛ piya patɩŋ pa-wayɩ,+ nɛ pɩtɛzɩnɩ Rasɛɛlɩ+ nɛ Yosɛɛfʋ. 3 Nɛ ɛ-maɣmaɣ ɛɖɛɛ pa-tɩŋa pɔ-nɔɔ, nɛ ɛñɔtaɣnɩ ɛ-ɖalʋ lɛ, eluŋ tataa tam 7.
4 Ɛlɛ Ezaawuu se nɛ ɛkatɩ-ɩ, nɛ ekpibi-i nɛ ɛmʋzɩ ɛ-lɩkpaɣzaɣ yɔɔ, nɛ papaɣzɩ wiu. 5 Ezaawuu kpazɩ ɛ-ɛsa nɛ ɛna halaa nɛ piya lɛ, ɛpɔzɩ-ɩ se: «Mba lɛ ñɔ-cɔlɔ mbʋ yɔ?» Ɛlɛ cosi se: «Piya nzɩ Ɛsɔ na ña-lɩmɖʋyʋ pʋtɔdɩyɛ nɛ ɛha-ɩ yɔ.»+ 6 Ðɩnɛ ɛlɛ lɩmɖʋyaa halɩñɩma nɛ pe-piya pɔñɔtɩnɩ Ezaawuu nɛ poluŋ tataa, 7 nɛ Leeya ɖɔɖɔ nɛ e-piya pɔñɔtɩnɩ-ɩ nɛ poluŋ tataa. Pʋwayɩ lɛ, Yosɛɛfʋ nɛ Rasɛɛlɩ pɔñɔtɩnɩ-ɩ nɛ poluŋ tataa.+
8 Ezaawuu pɔzɩ-ɩ se: «Ɛbɛ yɔɔ ŋtiyini kpɩna nɛ ɛyaa mba payɩ mankataa yɔ?»+ Ecosi-i se: «Mañɩnɩɣ se man-kɩbaɣlʋ ɛna man-pʋtɔdɩyɛ.»+ 9 Nɛ Ezaawuu heyi-i se: «Me-neu, mbʋ mɛwɛna yɔ pɩɖɔ sakɩyɛ.+ Sɩɩ ña-tɩ ña-ñɩm.» 10 Ɛlɛ Yakɔɔb kitini-i se: «Aayɩ, mentendi-ŋ. Ye ŋna man-pʋtɔdɩyɛ yɔ, pɩwɛɛ se ŋmʋ me-nesi tɛɛ kʋjɔʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ mɔnkɔnɩ-kʋ se pɩsa nɛ mana ñɛ-ɛsɩndaa. Nɛ mana ñɛ-ɛsɩndaa lɛ, pɩwɛ ɛzɩ Ɛsɔ ɛsɩndaa manawa yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋmʋ-m nɛ taa leleŋ.+ 11 Mentendi-ŋ, mʋ kʋjɔʋ* ŋgʋ pɔkɔnɩ-ŋ yɔ,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ Ɛsɔ na man-pʋtɔdɩyɛ nɛ ɛha-m mbʋ payɩ pɩpɔzʋʋ-m yɔ.»+ Nɛ ɛwɛɛ nɛ ɛñɩkɩɣ Ezaawuu yɔɔ lɛ, ɛlɛ tɛzɩ mʋʋ.
12 Pʋwayɩ lɛ, Ezaawuu yɔɔdɩ se: «Ðɩɖɛɛ, yele nɛ mɛnɖɛ-ŋ nɔɔ.» 13 Ɛlɛ Yakɔɔb cosi-i se: «Man-kɩbaɣlʋ, ŋnawa se piya kɛ ajamaa,+ nɛ pɩwɛɛ se mɔncɔnɩ heŋ nɛ naŋ asɔŋ ɖeɖe. Ye pakɩlɩ ɖɔm lɔŋ evemiye kʋɖʋmɖɩyɛ yɔ, kpɩna kpeekpe kaɣ sɩbʋ. 14 Man-kɩbaɣlʋ, mentendi-ŋ, ɖɛɛ ña-lɩmɖʋyʋ nɔɔ, ɛlɛ ma lɛ, mɛwɛɣ nɛ mɔnɖɔŋ nʋmɔʋ hɛɛɛ ɛzɩ man-kpɩna nɛ piya pɔɖɔŋʋʋ yɔ nɛ mɔnkɔɔ mantalɩ man-kɩbaɣlʋ cɔlɔ Seyiri.»+ 15 Nɛ Ezaawuu yɔɔdɩ se: «Mentendi-ŋ, yele nɛ mɛ-ɛyaa nabɛyɛ caɣ ñɔ-cɔlɔ.» Nɛ ɛlɛ kitini-i se: «Pɩtɩcɛyɩ. Man-kɩbaɣlʋ ɛñɩtaa nɛ ɛna man-pʋtɔdɩyɛ yɔ, pɩmaɣ-m.» 16 Nɛ Ezaawuu kpaɣ nʋmɔʋ kɩyakʋ ŋgʋ nɛ ɛpɩsɩ Seyiri.
17 Nɛ Yakɔɔb ɖɛɛ nɛ ewolo Sukɔɔtɩ,+ nɛ ɛma ɛ-tɩ ɖɩɣa nɛ ɛma ɖɔɖɔ ɛ-kpɩna kalakɩŋ. Pʋyɔɔ ɛya lone nɖɩ se Sukɔɔtɩ.*
18 Yakɔɔb kʋyɩnɩ Padaanɩ-Aram+ lɛ, ɛtalɩnɩ alaafɩya Sekɛɛm+ tɛtʋ taa, Kanaŋ+ ɛjaɖɛ taa, nɛ esiɣ e-kizinzikiŋ tɛtʋ cɔlɔ. 19 Pʋwayɩ lɛ, ɛya Sekɛɛm caa Aamɔɔrɩ pɩyalaa cɔlɔ hayɩm nabʋyʋ liidiye pɔɔyɩsɩ 100,+ nɛ esiɣ e-kizinziku peeɖe. 20 Esiɣ altaaru nakʋyʋ peeɖe nɛ ɛyaa-kʋ se Ɛsɔ, Izrayɛɛlɩ tɛ Ɛsɔ.+
34 Pɛlɛ weyi Leeya lʋlɩnɩ Yakɔɔb nɛ payaɣ-ɩ se Dina yɔ,+ ɛlɩɣaɣ ɖoŋ ɖoŋ nɛ ewoki ɛjaɖɛ taa+ pɛlaa cɔlɔ nɛ ɛ nɛ wɛ pacakɩ.* 2 Hivi tʋ+ Aamɔɔrɩ pɩyalʋ Sekɛɛm na-ɩ lɛ, ɛkpa-ɩ nɛ ɖoŋ nɛ ɛsʋʋnɩ-ɩ. Aamɔɔrɩ kaakɛ ɛjaɖɛ taa wiyaʋ nɔɔyʋ. 3 Sekɛɛm* kaañɔnɩ Yakɔɔb pɛlɛ Dina siŋŋ nɛ ɛɛsɔɔlɩ-ɩ pɩdɩɩfɛyɩ, nɛ ɛyɔɔdɩnɩ pɛlɛ nɛ nɔɔ kɩbaŋa se ɛlɛ ɛsɔɔlɩ-ɩ.* 4 Pʋwayɩ lɛ, Sekɛɛm heyi ɛ-caa Aamɔɔrɩ+ se: «Ca-m pɛlɛ ɛnʋ nɛ ɛpɩsɩ ma-halʋ.»
5 Yakɔɔb nɩwa se Sekɛɛm wɛɛkɩ ɛ-pɛlɛ Dina lɛ, ɛ-pɩyalaa kaawɛ ɛ-kpɩna cɔlɔ ñɩtʋ taa. Nɛ Yakɔɔb su tamɩyɛ nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ alɩwaatʋ ndʋ ɛ-pɩyalaa pɩsaa yɔ. 6 Pʋwayɩ lɛ, Sekɛɛm caa Aamɔɔrɩ wolo Yakɔɔb cɔlɔ se ɛyɔɔdɩnɩ-ɩ. 7 Ɛlɛ Yakɔɔb pɩyalaa nɩ mbʋ pɩlaba yɔ lɛ, pakʋyɩnɩ ñɩtʋ taa nɛ pɔkɔɔ kpaagbaa. Pa-taa kaawɩwa nɛ pa-pana kpa siŋŋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Sekɛɛm sʋnɩ Yakɔɔb pɛlɛ nɛ ɛɖʋ Izrayɛɛlɩ fɛyɛ,+ pɩtaamʋna se nɔɔyʋ ɛla mbʋ.+
8 Aamɔɔrɩ heyi-wɛ se: «Man-pɩyalʋ Sekɛɛm sɔɔlɩ mɩ-pɛlɛ siŋŋ.* Mentendi-mɩ, ɩcɛlɩ-ɩ mɩ-pɛlɛ ɛnʋ nɛ ɛpɩsɩ ɛ-halʋ, 9 nɛ iyele nɛ ɖa nɛ mɩ ɖɩkpakɩɣ ɖama pɛlaa.* Ɩcɛlɩ-ɖʋ mɩ-pɛlaa, nɛ ɩkpaɣ ɖɛ-pɛlaa.+ 10 Ɩpɩzɩɣ nɛ ɩcaɣ ɖɔ-cɔlɔ nɛ ɖɩkaɣ-mɩ ɖɛ-tɛtʋ ɖɔɖɔ yebinuu. Ɩcaɣ tɩ-yɔɔ nɛ ɩla tadɩyɛ nɛ tɩpɩsɩ mɩ-ɖɩjaɣyɛ.» 11 Nɛ Sekɛɛm heyi pɛlɛ caa nɛ pɛlɛ ɖalaa se: «Ye ɩha-m mbʋ mɔnpɔzʋʋ-mɩ yɔ, mankaɣ-mɩ cɛlʋʋ mbʋ payɩ ɩpɔzʋʋ-m yɔ. 12 Ɩpɩzɩɣ nɛ ɩpɛlɩ-m pɛlɛ yɔɔ pɔzʋʋ wondu sakɩyɛ nɛ ɩpɔzɩ-m kʋjɔŋ sakɩyɛ.+ Mɛncɛlɩɣ-mɩ mbʋ payɩ ɩpɔzʋʋ-m yɔ. Ɩñɩtɩ nɛ ɩcɛlɩ-m pɛlɛ nɛ ɛpɩsɩ ma-halʋ.»
13 Nɛ Yakɔɔb pɩyalaa cosi Sekɛɛm nɛ ɛ-caa Aamɔɔrɩ nɛ ajitu, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Sekɛɛm pisi pe-neu Dina. 14 Peheyi-wɛ se: «Ðɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla mbʋ, ɖɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩcɛlɩ abalʋ weyi patɩpɛlɩ-ɩ yɔ*+ ɖe-neu, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɩkɛɣnɩ-ɖʋ fɛyɛ. 15 Pʋcɔ nɛ ɖitisi lɛ, pʋnɛ pi-ɖeke ɖɩpɔzʋʋ-mɩ: Iyele nɛ pɛpɛlɩ mɩ-tɛ abalaa tɩŋa payɩ+ nɛ ɩpɩsɩ ɛzɩ ɖa yɔ. 16 Ðɩnɛ ɛlɛ ɖɩkaɣ-mɩ cɛlʋʋ ɖɛ-pɛlaa, ɖɩkaɣ kpaɣʋ mɩ-pɛlaa, nɛ ɖɩkaɣ caɣʋ mɩ-tɛ nɛ ɖa nɛ mɩ ɖɩpɩsɩ samaɣ kʋɖʋmaɣ. 17 Ɛlɛ ye ɩtɩla ɛzɩ ɖɩyɔɔdʋʋ yɔ nɛ iyele nɛ pɛpɛlɩ-mɩ yɔ, ɖɩnɛ ɛlɛ ɖɩkaɣ kpaɣʋ ɖɛ-pɛlɛ nɛ ɖɩɖɛɛ.»
18 Nɛ tɔm ndʋ pɔyɔɔdaa yɔ, tɩkɛdɩnɩ Aamɔɔrɩ+ nɛ ɛ-pɩyalʋ Sekɛɛm.+ 19 Nɛ evebu kʋyɩ nɛ ɛla mbʋ pɔpɔzaa yɔ kpɛdɛyɛ,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛɛsɔɔlɩ Yakɔɔb pɛlɛ; evebu ɛnʋ pakɩlaɣ hɩɖɛ ɖʋʋ ɛ-caa ɖɩɣa taa.
20 Aamɔɔrɩ nɛ ɛ-pɩyalʋ Sekɛɛm palɩɩ nɛ powolo pɛ-tɛtʋ nɔnɔɔ taa, nɛ peheyi tɛtʋ taa abalaa+ se: 21 «Abalaa panɛ pɔsɔɔlaa se ɖa nɛ wɛ ɖɩwɛɛ laŋhɛzɩyɛ taa. Ðiyele-wɛ nɛ pacaɣ ɛjaɖɛ taa nɛ pala tadɩyɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛjaɖɛ paɣlaa, nɛ ɖa nɛ wɛ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩcaɣ ɖɩ-taa. Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpaɣ pɛ-pɛlaa nɛ papɩsɩ ɖa-halaa, nɛ ɖɩcɛlɩ-wɛ ɖɛ-pɛlaa.+ 22 Ɛlɛ pʋcɔ nɛ petisi nɛ pacaɣ ɖɛ-tɛ nɛ ɖɩpɩsɩ samaɣ kʋɖʋmaɣ lɛ, pʋnɛ pi-ɖeke pɔpɔzʋʋ-ɖʋ: Ðiyele nɛ pɛpɛlɩ ɖa-taa abalaa tɩŋa ɛzɩ pɛpɛlʋʋ mba ɖɔɖɔ yɔ.+ 23 Ðɩnɛ ɛlɛ po-wondu, pa-ñɩm nɛ pa-kpɩna kpeekpe kaɣ pɩsʋʋ ɖa-ñɩm. Pʋyɔɔ lɛ, ɖitisi pɔ-tɔm yɔɔ nɛ pacaɣ ɖɔ-cɔlɔ.» 24 Mba payɩ palɩɣaɣnɩ tɛtʋ nɔnɔɔ yɔ, pewelisini Aamɔɔrɩ nɛ ɛ-pɩyalʋ Sekɛɛm, nɛ abalaa tɩŋa yele nɛ pɛpɛlɩ-wɛ, mba payɩ palɩɣaɣnɩ tɛtʋ nɔnɔɔ yɔ.
25 Ɛlɛ evemiye 3 ñɩnɖɛ wiye, paawɛɛ nɛ panɩɣ wɩzasɩ mbʋ lɛ, Yakɔɔb pɩyalaa 2, Dina ɖalaa Siimeyɔɔ nɛ Leevi+ pa-taa paa weyi lɛ, ɛkpaɣ ɛ-laɣɖɛ nɛ powolo tɛtʋ taa, nɛ pakʋ abalaa tɩŋa;+ tɛtʋ taa mba ñataaɖʋnɩ natʋyʋ. 26 Pakʋ Aamɔɔrɩ nɛ ɛ-pɩyalʋ Sekɛɛm nɛ laɣɖɛ, nɛ pakpaɣ Dina Sekɛɛm ɖɩɣa taa nɛ pɛɖɛɛ. 27 Yakɔɔb pɩyalaa lalaa kɔɔ nɛ pamaɣnɩ abalaa mba pakʋwa yɔ, nɛ palazɩ tɛtʋ taa wondu, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɛwɛɛkɩ pe-neu.+ 28 Pakpaɣ pe-heŋ, pa-pʋŋ, pa-naŋ, pa-kpaŋasɩ, nɛ mbʋ payɩ pɩɩwɛ tɛtʋ taa nɛ hayɩm taa yɔ. 29 Pakpaɣ ɖɔɖɔ pa-ñɩm kpeekpe, pakpa pe-piya cikpesi tɩŋa nɛ pa-halaa, nɛ palazɩ mbʋ payɩ pɩwɛ ɖɩsɩ taa yɔ.
30 Ðɩnɛ ɛlɛ Yakɔɔb heyi Siimeyɔɔ nɛ Leevi+ se: «Ɩsʋzɩ-m tɔm sɔsɔtʋ taa, iyeba se ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa mba ɩpaɖɩ-m, Kanaŋ mba nɛ Perizi mba. Ðɩtɩɖɔɔ, nɛ pɩtʋʋ fɛyɩ se pakaɣ labʋ nɔɔ nɛ poyooni-ɖʋ nɛ paɖɩzɩ-ɖʋ, ma nɛ man-ɖɩɣa.» 31 Ɛlɛ pekitini-i se: «Ɛzɩ pɩɩwɛɛ se nɔɔyʋ ɛla ɖe-neu ɛzɩ palakʋʋ hayitu laɖʋ yɔ?»
35 Pʋwayɩ lɛ, Ɛsɔ heyi Yakɔɔb se: «Kʋyɩ nɛ ŋkpa Betɛɛlɩ+ nɛ ŋcaɣ peeɖe, nɛ ŋma peeɖe altaaru nakʋyʋ Ɛsɔ toovenim tʋ, weyi ɛɛlɩ ñɔ-yɔɔ alɩwaatʋ ndʋ ŋseɣaɣ ña-ɖalʋ Ezaawuu yɔ.»+
2 Peeɖe Yakɔɔb heyi ɛ-ɖɩɣa taa mba nɛ mba payɩ paawɛ ɛ-cɔlɔ yɔ se: «Ɩlɔ agbaaɣdaa ɛsɔnaa mba pɛwɛ mɩ-cɔlɔ yɔ,+ nɛ ikelesi mɩ-tɩ nɛ ɩlɩɩ kele kele nɛ ɩlɛɣzɩ mi-tokonaa, 3 nɛ ɖɩkʋyɩ nɛ ɖɩkpa Betɛɛlɩ. Peeɖe mankaɣ maʋ altaaru nakʋyʋ Ɛsɔ toovenim tʋ, weyi ewelisini-m man-kʋñɔŋ alɩwaatʋ taa nɛ ɛwɛɛ mɔn-cɔlɔ ɖenɖe payɩ mowoba* yɔ.»+ 4 Pʋyɔɔ pɛcɛlɩ Yakɔɔb agbaaɣdaa ɛsɔnaa mba payɩ paawɛna yɔ, nɛ naŋgbacaɣlanaa mba paawɛ pa-nɩŋgbaaŋ yɔɔ yɔ, nɛ Yakɔɔb pim-wɛ* tɩʋ sɔsɔʋ ŋgʋ kɩɩñɔtɩnɩ Sekɛɛm yɔ kɩ-tɛɛ.
5 Pakʋyaa nɛ pɔɖɔŋ pa-nʋmɔʋ lɛ, Ɛsɔ yele nɛ sɔɔndʋ kpa tɛtʋ ndʋ payɩ tɩɩcɔ-wɛ nɛ tɩta yɔ tɩ-taa mba nɛ patɩɖʋ Yakɔɔb pɩyalaa wayɩ. 6 Yakɔɔb nɛ ɛ-samaɣ tɩŋa pɔkɔɔ nɛ patalɩ Luuz,+ pʋ-tɔbʋʋ se Betɛɛlɩ, Kanaŋ ɛjaɖɛ taa. 7 Nɛ ɛma altaaru nakʋyʋ peeɖe nɛ ɛyaa lone nɖɩ se Ɛl-Betɛɛlɩ,* mbʋ pʋyɔɔ yɔ peeɖe Ɛsɔ toovenim tʋ kaalɩzɩ ɛ-tɩ nɛ ɛwɩlɩ-ɩ alɩwaatʋ ndʋ eseɣaɣ ɛ-ɖalʋ yɔ.+ 8 Pʋwayɩ lɛ, Rebeka pʋnʋʋyʋ Debora+ sɩ, nɛ pepimi-i Betɛɛlɩ cɔlɔ, tɩʋ sɔsɔʋ* nakʋyʋ tɛɛ. Pʋyɔɔ Yakɔɔb ya-kʋ se Alɔɔnɩ-Bakut.*
9 Yakɔɔb lɩnɩ Padaanɩ-Aram lɛ, Ɛsɔ tasɩ ɛ-yɔɔ lɩʋ nɛ ɛwazɩ-ɩ. 10 Ɛsɔ heyi-i se: «Ña-hɩɖɛ lɛ Yakɔɔb.+ Ɛlɛ paakaɣ-ŋ tasʋʋ yaʋ se Yakɔɔb, pakaɣ-ŋ yaʋ se Izrayɛɛlɩ.» Nɛ ɛpaɣzɩ-ɩ yaʋ se Izrayɛɛlɩ.+ 11 Ɛsɔ tasɩ-ɩ heyuu se: «Mɛkɛnɩ Ɛsɔ Ðoŋ Tɩŋa Tʋ.+ Lʋlɩ nɛ ŋhuu. Ajɛɛ nɛ samasɩ kaɣ lɩnʋʋ ña-taa,+ nɛ awiya kaɣ lɩnʋʋ ña-lʋlʋʋ taa.*+ 12 Piyele nɛ ɛjaɖɛ nɖɩ maacɛlɩ Abraham nɛ Izaakɩ yɔ, ña nɛ ña-lʋlʋʋ taa mba* mankaɣ-ɖɩ cɛlʋʋ.»+ 13 Pʋwayɩ lɛ Ɛsɔ ɖɛɛ ɛ-cɔlɔ, ɛkʋyɩ lone nɖɩ ɖɩ-taa ɛɛwɛɛ nɛ ɛyɔɔdɩnɩ Yakɔɔb yɔ nɛ ɛkpa.
14 Nɛ Yakɔɔb siɣ tilimiye naɖɩyɛ,* pɩyɛ tilimiye, lone nɖɩ ɖɩ-taa Ɛsɔ yɔɔdɩnɩ-ɩ yɔ, nɛ elizi ɖɩ-yɔɔ kilizaɣ nɛ ɛpɩyɩ num ɖɩ-yɔɔ.+ 15 Nɛ Yakɔɔb tasɩ yaʋ lone nɖɩ ɖɩ-taa Ɛsɔ yɔɔdɩnɩ-ɩ yɔ se Betɛɛlɩ.+
16 Pʋwayɩ lɛ, pakʋyɩ Betɛɛlɩ. Pɛwɛ nʋmɔʋ taa nɛ pɩkazɩ nʋmɔʋ camm se pʋcɔ nɛ patalɩ Efratɩ lɛ, Rasɛɛlɩ paɣzɩ lʋlʋʋ, nɛ lʋlʋʋ labɩ-ɩ kaɖɛ kpem. 17 Ɛlɛ pɩɣa lʋlʋʋ lakaɣ-ɩ kaɖɛ mbʋ lɛ, halʋ lʋlʋsʋyʋ heyi-i se: «Sɔɔndʋ ɛtaakpa-ŋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋkaɣ tasʋʋ abalɩbɩɣa lʋlʋʋ.»+ 18 Alɩwaatʋ ndʋ Rasɛɛlɩ wezuu* lɩɣaɣ lɛ (mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛcaɣaɣ sɩbʋ), ɛyaa-kɛ se Bɛɛnɩ-Onii,* ɛlɛ ka-caa ñayaa-kɛ se Bɛnjamɛɛ.*+ 19 Mbʋ Rasɛɛlɩ sɩba nɛ pepimi-i Efratɩ nʋmɔʋ taa, pʋ-tɔbʋʋ se Bɛtɩlɛhɛm+ nʋmɔʋ taa. 20 Yakɔɔb kpazɩ tilimiye naɖɩyɛ Rasɛɛlɩ pɩlaʋ yɔɔ; nɛ halɩ nɛ sɔnɔ ɖɩkɛ Rasɛɛlɩ pɩlaʋ tilimiye.
21 Pʋwayɩ lɛ, Izrayɛɛlɩ kʋyɩ peeɖe, nɛ ɛɖɛ Edɛɛrɩ tilimiye yɔɔ lɛ, esiɣ e-kizinziku. 22 Izrayɛɛlɩ kʋyaa nɛ ewolo ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa lɛ, kɩyakʋ nakʋyʋ Rubɛɛnɩ wolo nɛ ɛsʋʋnɩ Bila, ɛ-caa Izrayɛɛlɩ halʋ lɛlʋ,* nɛ ɛ-caa nɩɩ-tʋ.+
Yakɔɔb pɩyalaa kaakpɛndɩ 12. 23 Abalɩbiya nzɩ Leeya lʋlɩnɩ-ɩ yɔ nzɩ yɔ Yakɔɔb kajalaɣ pɩɣa Rubɛɛnɩ,+ pʋwayɩ lɛ Siimeyɔɔ, Leevi, Yuuda, Isakaarɩ nɛ Zebulɔɔnɩ. 24 Abalɩbiya nzɩ Rasɛɛlɩ lʋlɩnɩ-ɩ yɔ nzɩ yɔ Yosɛɛfʋ nɛ Bɛnjamɛɛ. 25 Abalɩbiya nzɩ Rasɛɛlɩ lɩmɖʋyʋ Bila lʋlɩnɩ-ɩ yɔ nzɩ yɔ Daanɩ nɛ Naftalii. 26 Nɛ abalɩbiya nzɩ Leeya lɩmɖʋyʋ Zilpa ñalʋlɩnɩ-ɩ yɔ nzɩ yɔ Gaadɩ nɛ Asɛɛrɩ. Yakɔɔb pɩyalaa kɛlɛ, mba palʋlɩ-ɩ Padaanɩ-Aram.
27 Kɛdɛzaɣ ɖeɖe lɛ, Yakɔɔb talɩ Mamɩree, ɖenɖe ɛ-caa Izaakɩ kaawɛɛ yɔ,+ Kiriyatɩ-Arba egeetiye taa, pʋ-tɔbʋʋ se Ebrɔŋ, ɖenɖe Abraham nɛ Izaakɩ paacaɣ ɛgɔndʋ yɔ.+ 28 Izaakɩ caɣ wezuu pɩnzɩ 180.+ 29 Pʋwayɩ lɛ, Izaakɩ tisi ɛ-kɛdɛzaɣ fezuu nɛ ɛsɩ nɛ pɛkpɛndɩ-ɩ ɛ-samaɣ yɔɔ,* ɛɛcaɣ wezuu nɛ pɩɖaɣlɩ nɛ ɛɛnɩ wezuu leleŋ;* nɛ ɛ-pɩyalaa Ezaawuu nɛ Yakɔɔb pepimi-i.+
36 Ezaawuu weyi payaɣ ɖɔɖɔ se Edom+ yɔ, ɛ-yɔɔ tɔm kɔyɔ.
2 Kanaŋ pɛlaa hɛkʋ taa Ezaawuu kpaɣ ɛ-halaa: Hɛɛtɩ tʋ Elɔɔnɩ+ pɛlɛ Ada;+ nɛ Ana pɛlɛ Oholibama,+ ɛkɛ Hivi tʋ Zibeyɔɔnɩ sayɩ; 3 nɛ Isimayɛɛlɩ pɛlɛ Basɩmaatɩ,+ Nebayiyɔɔtɩ+ neu.
4 Ezaawuu halʋ Ada lʋlɩ Eliifaazɩ, nɛ Basɩmaatɩ lʋlɩ Rewuwɛɛlɩ,
5 nɛ Oholibama ñalʋlɩ Yewuusi, Yalam nɛ Kora.+
Ezaawuu pɩyalaa kɛlɛ, abalɩbiya nzɩ ɛ-halaa lʋlɩ-ɩ Kanaŋ ɛjaɖɛ taa. 6 Pʋwayɩ lɛ, Ezaawuu kpaɣ ɛ-halaa, ɛ-pɩyalaa, ɛ-pɛlaa, ɛ-ɖɩɣa taa mba* tɩŋa payɩ, ɛ-naŋ, e-heŋ, nɛ kpɩna lɛɛna wena payɩ ɛɛwɛna yɔ, nɛ ñɩm mbʋ payɩ ɛɛcazɩ+ Kanaŋ ɛjaɖɛ taa yɔ, nɛ ɛɖɛɛ ɛjaɖɛ lɛɛɖɛ taa nɛ eposi ɛ-tɩ nɛ e-neu Yakɔɔb.+ 7 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ po-wondu kɔm nɛ tɩkɩlɩ ɖɔʋ, nɛ pɩɩtasɩɣ sam se pɛwɛɛ ɖoli kʋɖʋm. Pa-kpɩna kaaɖɔ kpem nɛ pʋyɔɔ lɛ, ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa paawɛɛ yɔ,* ɖɩ-tɛtʋ taatasɩɣ-wɛ talʋʋ. 8 Pʋyɔɔ Ezaawuu kpa Seyiri+ pʋŋ egeetiye taa nɛ ɛcaɣ peeɖe. Ezaawuu payaɣ ɖɔɖɔ se Edom.+
9 Ezaawuu yɔɔ tɔm kɔyɔ, ɛnʋ kɛnɩ Edom ñɩma mba pɛwɛ Seyiri+ pʋŋ egeetiye taa yɔ pa-caa.
10 Ezaawuu pɩyalaa hɩla yɔ: Eliifaazɩ, Ezaawuu halʋ Ada pɩyalʋ; Rewuwɛɛlɩ, Ezaawuu halʋ Basɩmaatɩ pɩyalʋ.+
11 Eliifaazɩ pɩyalaa yɔ: Temaanɩ,+ Omarɩ, Zefo, Gatam nɛ Kenaazɩ.+ 12 Timna pɩsɩ Ezaawuu pɩyalʋ Eliifaazɩ halʋ lɛlʋ,* nɛ ɛlʋlɩ-ɩ Amalɛɛkɩ.+ Ezaawuu halʋ Ada sayɩnaa kɛlɛ.
13 Rewuwɛɛlɩ pɩyalaa yɔ: Nahaatɩ, Zeraa, Saamaa nɛ Mizaa. Ezaawuu halʋ Basɩmaatɩ+ sayɩnaa kɛlɛ.
14 Ezaawuu halʋ Oholibama pɩyalaa mba ɛlʋlɩnɩ Ezaawuu yɔ mba yɔ: Yewuusi, Yalam nɛ Kora. Oholibama kɛnɩ Ana pɛlɛ nɛ Zibeyɔɔnɩ sayɩ.
15 Ezaawuu pɩyalaa taa ñʋndɩnaa*+ kɔyɔ: Ezaawuu kajalaɣ pɩɣa Eliifaazɩ pɩyalaa: Ñʋʋdʋ Temaanɩ, Ñʋʋdʋ Omarɩ, Ñʋʋdʋ Zefo, Ñʋʋdʋ Kenaazɩ,+ 16 Ñʋʋdʋ Kora, Ñʋʋdʋ Gatam nɛ Ñʋʋdʋ Amalɛɛkɩ. Mba kɛnɩnɩ Edom ɛjaɖɛ taa ñʋndɩnaa mba palɩnɩ Eliifaazɩ+ lʋlʋʋ taa yɔ. Ada sayɩnaa kɛlɛ.
17 Ezaawuu pɩyalʋ Rewuwɛɛlɩ pɩyalaa yɔ: Ñʋʋdʋ Nahaatɩ, Ñʋʋdʋ Zeraa, Ñʋʋdʋ Saamaa nɛ Ñʋʋdʋ Mizaa. Mba kɛnɩnɩ Edom ɛjaɖɛ taa+ ñʋndɩnaa mba palɩnɩ Rewuwɛɛlɩ lʋlʋʋ taa yɔ. Ezaawuu halʋ Basɩmaatɩ sayɩnaa kɛlɛ.
18 Ezaawuu halʋ Oholibama pɩyalaa yɔ: Ñʋʋdʋ Yewuusi, Ñʋʋdʋ Yalam nɛ Ñʋʋdʋ Kora. Mba kɛnɩnɩ ñʋndɩnaa mba palɩnɩ Ana pɛlɛ, Ezaawuu halʋ Oholibama lʋlʋʋ taa yɔ.
19 Ezaawuu pɩyalaa kɛlɛ, nɛ pa-ñʋndɩnaa kɛlɛ. Ɛnʋ payaɣ ɖɔɖɔ se Edom.+
20 Hori tʋ Seyiri pɩyalaa mba paawɛ ɛjaɖɛ taa yɔ,+ mba yɔ: Lotaanɩ, Sobaalɩ, Zibeyɔɔnɩ, Ana,+ 21 Disooni, Ezɛɛrɩ nɛ Disaanɩ.+ Mba kɛnɩnɩ Hori mba ñʋndɩnaa, mba paakɛ Seyiri lʋlʋʋ taa mba Edom ɛjaɖɛ taa yɔ.
22 Lotaanɩ pɩyalaa yɔ Horii nɛ Hemam, nɛ Lotaanɩ neu lɛ Timna.+
23 Sobaalɩ pɩyalaa kɔyɔ: Alɩvanɩ, Manahaatɩ, Ebaalɩ, Sefo nɛ Onam.
24 Zibeyɔɔnɩ+ pɩyalaa kɔyɔ: Aya nɛ Ana. Ana ɛnʋ, ɛnʋ kaalɩnɩ lelemiŋ hila yɔɔ kañɩmbusuu taa, alɩwaatʋ ndʋ eɖiyaɣ ɛ-caa Zibeyɔɔnɩ kpaŋasɩ yɔ.
25 Ana piya yɔ: Ɛ-pɩyalʋ Disooni nɛ ɛ-pɛlɛ Oholibama.
26 Disooni pɩyalaa kɔyɔ: Hɛmɩdaanɩ, Ɛsɩbaanɩ, Itiraanɩ nɛ Keraanɩ.+
27 Ezɛɛrɩ pɩyalaa kɔyɔ: Bilaanɩ, Zaavanɩ nɛ Akaanɩ.
28 Disaanɩ pɩyalaa kɔyɔ: Uzi nɛ Araanɩ.+
29 Hori mba ñʋndɩnaa kɔyɔ: Ñʋʋdʋ Lotaanɩ, Ñʋʋdʋ Sobaalɩ, Ñʋʋdʋ Zibeyɔɔnɩ, Ñʋʋdʋ Ana, 30 Ñʋʋdʋ Disooni, Ñʋʋdʋ Ezɛɛrɩ nɛ Ñʋʋdʋ Disaanɩ.+ Mba kɛnɩnɩ Hori mba ñʋndɩnaa Seyiri ɛjaɖɛ taa.
31 Awiya wena atɔɔ kewiyitu Edom+ ɛjaɖɛ taa pʋcɔ nɛ awiya tɔkɩ kewiyitu Izrayɛɛlɩ mba* yɔɔ yɔ+ ana yɔ: 32 Beyɔɔrɩ pɩyalʋ Beela tɔɔ kewiyitu Edom taa, nɛ ɛ-tɛtʋ hɩɖɛ lɛ Dinaba. 33 Beela sɩba lɛ, Bozɩraa tʋ Zeraa pɩyalʋ Yobaabɩ paɣzɩ kewiyitu tɔɔʋ e-lone taa. 34 Yobaabɩ sɩba lɛ, Temaanɩ mba ɛjaɖɛ taa tʋ Usam paɣzɩ kewiyitu tɔɔʋ e-lone taa. 35 Usam sɩba lɛ, Bedaadɩ pɩyalʋ Hadaadɩ weyi ɛwabɩ Madiyaŋ+ mba Mowaabʋ egeetiye* taa yɔ, ɛpaɣzɩ kewiyitu tɔɔʋ e-lone taa, ɛ-tɛtʋ hɩɖɛ lɛ Avit. 36 Hadaadɩ sɩba lɛ, Masreka tʋ Samɩla paɣzɩ kewiyitu tɔɔʋ e-lone taa. 37 Samɩla sɩba lɛ, Sawuuli weyi ɛlɩnɩ Rehobɔɔtɩ tɛtʋ ndʋ tɩwɛ Pɔɔ cɔlɔ yɔ tɩ-taa yɔ, ɛpaɣzɩ kewiyitu tɔɔʋ e-lone taa. 38 Sawuuli sɩba lɛ, Akɩbɔɔrɩ pɩyalʋ Baalɩ-Anaanɩ paɣzɩ kewiyitu tɔɔʋ e-lone taa. 39 Akɩbɔɔrɩ pɩyalʋ Baalɩ-Anaanɩ sɩba lɛ, Hadaarɩ paɣzɩ kewiyitu tɔɔʋ e-lone taa. Ɛ-tɛtʋ hɩɖɛ lɛ Pawu, nɛ ɛ-halʋ hɩɖɛ lɛ Mehetabɛɛlɩ, Matɩrɛɛdɩ pɛlɛ. Matɩrɛɛdɩ kɛ Mezahaab pɛlɛ.
40 Ezaawuu lʋlʋʋ taa ñʋndɩnaa hɩla yɔ, paa mba lɛ, pa nɛ pɔ-hɔŋ nɛ po-lona: Ñʋʋdʋ Timna, Ñʋʋdʋ Alɩva, Ñʋʋdʋ Yetɛɛtɩ,+ 41 Ñʋʋdʋ Oholibama, Ñʋʋdʋ Elaa, Ñʋʋdʋ Pinooni, 42 Ñʋʋdʋ Kenaazɩ, Ñʋʋdʋ Temaanɩ, Ñʋʋdʋ Mibizaarɩ, 43 Ñʋʋdʋ Magɩdiyɛɛlɩ nɛ Ñʋʋdʋ Iram. Mba kɛnɩnɩ Edom mba ñʋndɩnaa, paa mba lɛ, pa nɛ pa-ɖɩjaɣyɛ pɛ-ɛjaɖɛ taa.+ Edom+ mba caa Ezaawuu kɛlɛ.
37 Yakɔɔb kɛɛ ɛcaɣ Kanaŋ ɛjaɖɛ taa mbʋ, ɖenɖe ɛ-caa kaacaɣ ɛgɔndʋ yɔ.+
2 Yakɔɔb yɔɔ tɔm kɔyɔ.
Yosɛɛfʋ+ kaawɛnɩ pɩnzɩ 17 lɛ, ɛ nɛ Bila+ pɩyalaa nɛ Zilpa+ pɩyalaa peɖiyaɣ kpɩna;+ Bila nɛ Zilpa paakɛ Yosɛɛfʋ caa halaa. Nɛ Yosɛɛfʋ heyi pa-caa kɩdɛkɛdɩm mbʋ ɛ-ɖalaa lakaɣ yɔ. 3 Izrayɛɛlɩ kaasɔɔlɩ Yosɛɛfʋ nɛ pɩkpaɖɩ ɛ-pɩyalaa lalaa tɩŋa,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛɛkɛ pɩɣa ŋga palʋlɩ-ɩ ɛ-akpadɩyɩtʋ taa yɔ, nɛ ɛɛñɛyɩ Yosɛɛfʋ ŋgee toko waaa ñɩŋgʋ* nakʋyʋ. 4 Ɛ-ɖalaa nawa se pa-caa sɔɔlɩ-ɩ nɛ pɩkɩlɩ pa-tɩŋa lɛ, papaɣzɩ-ɩ paɖʋʋ, nɛ pataatasɩɣ-ɩ yɔɔdɩnʋʋ nɛ nɔɔ kɩbaŋa.
5 Pʋwayɩ lɛ, Yosɛɛfʋ ɖozi ɖoziye naɖɩyɛ nɛ ɛkɛdɩ-ɖɩ ɛ-ɖalaa,+ nɛ ɖɩ-yɔɔ lɛ, paba tasɩ-ɩ paɖʋʋ nɛ pɩkɩlɩ. 6 Eheyi-wɛ se: «Mentendi-mɩ, iwelisi ɖoziye nɖɩ monɖozaa yɔ. 7 Ðɩhɔkaɣ blee* hɔɔ hayɩm hɛkʋ taa lɛ, mɔ-hɔɔyɛ kʋyɩ nɛ ɖɩsɩŋ, nɛ mɩ-hɔɔ cɔɔ-ɖɩ nɛ ata nɛ aluŋ mɔ-hɔɔyɛ tɛɛ.»+ 8 Ɛ-ɖalaa pɔzɩ-ɩ se: «Ŋtɛŋ ña-taa se ŋcaɣ se ŋpɩsɩ ña-tɩ wiyaʋ ɖɔ-yɔɔ nɛ ŋñazɩ-ɖʋ?»+ E-ɖoza nɛ tɔm ndʋ ɛyɔɔdaa yɔ tɩ-yɔɔ lɛ, ɛ-ɖalaa tasɩ-ɩ paɖʋʋ nɛ pɩkɩlɩ.
9 Pʋwayɩ lɛ, ɛtasɩ ɖoziye naɖɩyɛ ɖozuu, nɛ ɛkɛdɩ-ɖɩ ɛ-ɖalaa, ɛyɔɔdaa se: «Monɖozi ɖoziye lɛɛɖɛ. Lɛɛlɛɛyɔ lɛ, wɩsɩ nɛ fenaɣ nɛ tɩɩnzɩ 11 poluŋaɣ mɛn-tɛɛ.»+ 10 Nɛ ɛkɛdɩ-ɖɩ ɛ-caa nɛ ɛ-ɖalaa, nɛ ɛ-caa kalɩ-ɩ nɛ ɛpɔzɩ-ɩ se: «Ño-ɖoziye nɖɩ ɖɩ-tɔbʋʋ lɛ suwe? Ŋcaɣ yɔɔdʋʋ se ma nɛ ño-ɖoo nɛ ña-ɖalaa nɛ ñe-neu ɖɩkaɣ kɔm nɛ ɖiluŋ ñɛ-tɛɛ?» 11 Nɛ ɛ-ɖalaa paɣzɩ-ɩ sʋsʋʋ,+ ɛlɛ ɛ-caa ɖɔkɩ tɔm ndʋ ɛ-ñʋʋ taa.
12 Ɛ-ɖalaa kaawoni pa-caa kpɩna ñɩtʋ ɖɩdɔɔyɛ Sekɛɛm+ cɔlɔ. 13 Pʋwayɩ lɛ, Izrayɛɛlɩ heyi Yosɛɛfʋ se: «Ña-ɖalaa ɖiɣni kpɩna ɖiyuu Sekɛɛm cɔlɔ. Kɔɔ nɛ mentiyi-ŋ pɔ-cɔlɔ.» Nɛ Yosɛɛfʋ kitini-i se: «Ɛɛɛ, mowoki!» 14 Nɛ eheyi Yosɛɛfʋ se: «Mentendi-ŋ, wolo nɛ ŋna se ña-ɖalaa wɛ camɩyɛ na. Na ɛzɩma kpɩna wɛɛ yɔ nɛ ŋkɔɔ nɛ manɩɩ.» Peeɖe etiyi-i, nɛ ɛlɛ kʋyɩnɩ Ebrɔŋ+ fɛɛʋ taa nɛ ɛɖɛɛnɩ Sekɛɛm kiŋ. 15 Pʋwayɩ lɛ, abalʋ nɔɔyʋ na-ɩ, eɖiɣni yotuu hayɩm nabʋyʋ taa. Abalʋ ɛnʋ ɛpɔzɩ-ɩ se: «Ɛbɛ ŋñɩnɩɣ?» 16 Nɛ ecosi-i se: «Man-ɖalaa mañɩnɩɣ. Mentendi-ŋ heyi-m, le peɖiɣni kpɩna yɔɔ cɔnʋʋ?» 17 Abalʋ ɛnʋ ecosi-i se: «Pakʋyɩ cɩnɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ manɩ pɔtɔŋaɣ se: “Ðɩɖɛɛ nɛ ɖiwolo Dotaanɩ.”» Nɛ Yosɛɛfʋ tɩŋ ɛ-ɖalaa wayɩ nɛ ɛna-wɛ Dotaanɩ.
18 Ɛ-ɖalaa losi-i poliŋ taa, pʋcɔ nɛ ɛtalɩɣ pɔ-cɔlɔ lɛ, papaɣzɩ kpɛyʋʋ ɛ-tɔm se pakʋʋ-ɩ. 19 Pʋyɔɔ peheyi ɖama se: «Ɩna! Ðoziyu ɛnʋ ɛkɔŋ kɛlɛ.+ 20 Ɩkɔɔ nɛ ɖɩkʋ-ɩ nɛ ɖɩpɛɖɩ-ɩ lɩm lɔkɔ nakʋyʋ taa, nɛ ɖɩɩyɔɔdɩ se tɛtɛgbɩnɛ naɖɩyɛ cɩyɩnɩ-ɩ. Nɛ ɖɩɩna se e-ɖoza ana atɛŋnɩ we.» 21 Rubɛɛnɩ+ nɩ-tʋ lɛ, ɛñaɣ pana se eholi-i pe-nesi tɛɛ. Pʋyɔɔ ɛyɔɔdaa se: «Ðɩtaalɩzɩ e-wezuu.»*+ 22 Rubɛɛnɩ heyi-wɛ se: «Ɩtaakpɛdɩ calɩm.+ Ɩpɛɖɩ-ɩ kañɩmbusuu taa lɩm lɔkɔ kʋnɛ kɩ-taa, ɛlɛ ɩtaalabɩ-ɩ kɩdɛkɛdɩm.»*+ Ɛ-kaɖʋwa kaakɛnaa se eholi-i pe-nesi tɛɛ nɛ ɛpɩsɩnɩ-ɩ ɛ-caa cɔlɔ.
23 Pʋyɔɔ Yosɛɛfʋ tɩɩtalɩ ɛ-ɖalaa cɔlɔ lɛ, pɔhɔzɩ e-toko waaa ñɩŋgʋ, ŋgee toko waaa ñɩŋgʋ ŋgʋ eesuwa yɔ,+ 24 nɛ pakpaɣ-ɩ nɛ pɛpɛɖɩ lɩm lɔkɔ taa. Lɩm taawɛɛ lɔkɔ ŋgʋ kɩ-taa alɩwaatʋ ndʋ.
25 Pʋwayɩ lɛ, pacaɣ se pɔtɔkɩ tɔɔnaɣ. Pakpazɩ pɛ-ɛsa lɛ, pana Isimayɛɛlɩ+ mba canɖaʋ nakʋyʋ lɩnɩ Galaadɩ kɔm yɔɔ. Paasʋʋ pa-aɖaaɖaanaa tɩʋ ketu,* sɔzɩŋ num,* nɛ cɩyɩm pɔɔyɛɛ+ naayɛ; Isimayɛɛlɩ ñɩma mba, Ejipiti petikaɣ. 26 Peeɖe lɛ, Yuuda heyi e-koobiya se: «Ye ɖɩkʋ ɖe-neu nɛ ɖihuuzi ɛ-calɩm yɔɔ, ɛbɛ pɩwazɩɣ?+ 27 Iyele nɛ ɖɩpɛdɩ-ɩ+ nɛ Isimayɛɛlɩ mba, ɖɩtaakpazɩ ɖe-nesi ɛ-yɔɔ. Ðɩtaasɔɔ se ɛkɛ ɖe-neu, ɖa nɛ ɩ ɖo-tomnaɣ kʋɖʋmaɣ.» Nɛ pewelisini Yuuda. 28 Nɛ Madiyaŋ+ tadɩyɛ laɖaa talaa nɛ pɛɖɛɣ lɛ, Yosɛɛfʋ ɖalaa lɩzɩ-ɩ lɩm lɔkɔ taa nɛ pɛpɛdɩ-ɩ nɛ Isimayɛɛlɩ mba, liidiye pɔɔyɩsɩ 20.+ Nɛ abalaa mba pɛɖɛnɩ Yosɛɛfʋ Ejipiti.
29 Pʋwayɩ, Rubɛɛnɩ pɩsɩ lɩm lɔkɔ cɔlɔ nɛ ɛna se Yosɛɛfʋ fɛyɩ kɩ-taa lɛ, ɛcɩyɩ e-tokonaa. 30 Ɛpɩsɩ e-newaa cɔlɔ lɛ, ɛma kubuka se: «Pɩɣa mʋʋ yem! Nɛ ma yɔ, ɛzɩma mankaɣ labʋ?»
31 Nɛ pakpaɣ Yosɛɛfʋ toko, pakʋ tuluu nakʋyʋ nɛ pelii toko ŋgʋ tuluu calɩm taa. 32 Nɛ petiyini ŋgee toko waaa ñɩŋgʋ ŋgʋ pa-caa nɛ peheyi-i se: «Mbʋ pɩ-yɔɔ ɖɩlɩwa yɔ, mbʋ yɔ. Ðitendi-ŋ, cɔnɩ-kʋ camɩyɛ nɛ ŋna se pɩtɩkɛ ña-pɩyalʋ toko yaa we.»+ 33 Nɛ ɛlɛ cɔnɩ-kʋ camɩyɛ nɛ ɛma kubuka se: «Man-pɩyalʋ toko yɔ! Ɛzʋnɔ tɛtɛgbɩnɛ naɖɩyɛ cɩyɩnɩ-ɩ! Pɩtʋʋ fɛyɩ se ɖɩcɩyɩ-ɩ hɔɔlasɩ hɔɔlasɩ!» 34 Pʋyɔɔ lɛ, Yakɔɔb cɩyɩ e-tokonaa nɛ ɛtɔɔlɩ fɔlɔtɔ ɛ-tɩnaɣ taa nɛ ɛcaɣ kʋñɔwiye ɛ-pɩyalʋ yɔɔ kɩyakɩŋ sakɩyɛ. 35 Ɛ-pɩyalaa nɛ ɛ-pɛlaa, pa-tɩŋa pɛwɛɛ nɛ pañakɩ pana se pɛhɛzɩ ɛ-laŋɩyɛ, ɛlɛ ɛwɛɛ nɛ ekiziɣ se pataahɛzɩ ɛ-laŋɩyɛ, nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Mankaɣ wɛʋ man-pɩyalʋ wiu yɔɔ nɛ mentii Pɩlaʋ*+ taa!» Nɛ ɛ-caa wɛɛ-ɩ wiu yɔɔ.
36 Madiyaŋ mba woni Yosɛɛfʋ Ejipiti lɛ, pɛpɛdɩ-ɩ nɛ Farawɔɔ+ ɖɩɣa taa kaɖɩka Potifaarɩ, weyi ɛkɛ wiyaʋ yɔɔ kandɩyaa ñʋʋdʋ+ yɔ.
38 Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, Yuuda yele e-koobiya nɛ ɛkʋyɩ nɛ ewolo nɛ esiɣ e-kizinziku nɛ kɩñɔtɩnɩ Adulam tʋ weyi payaɣaɣ-ɩ se Hira yɔ. 2 Peeɖe Yuuda na Kanaŋ+ tʋ weyi payaɣ-ɩ se Suwa yɔ ɛ-pɛlɛ. Nɛ ɛkpaɣ-ɩ nɛ ɛsʋʋnɩ-ɩ, 3 nɛ ɛlɛ haɣ hoɣa. Pʋwayɩ lɛ, ɛlʋlɩ abalɩbɩɣa, nɛ Yuuda yaa-kɛ se Ɛɛrɩ.+ 4 Halʋ tasɩ haɣʋ hoɣa nɛ ɛlʋlɩ abalɩbɩɣa nɛ ɛyaa-kɛ se Onaanɩ. 5 Ɛtasɩ abalɩbɩɣa lɛɛka lʋlʋʋ ɖɔɖɔ nɛ ɛyaa-kɛ se Seelaa. Ɛlʋlɩ-kɛ lɛ, Yuuda kaawɛ Akɩziib.+
6 Pʋwayɩ lɛ, Yuuda ɖanɩ halʋ nɔɔyʋ nɛ ɛcɛlɩ ɛ-kajalaɣ pɩɣa Ɛɛrɩ, payaɣaɣ halʋ ɛnʋ se Tamaarɩ.+ 7 Ɛlɛ Yuuda kajalaɣ pɩɣa Ɛɛrɩ tɔm* taakɛdɩnɩ Yehowa; pʋyɔɔ Yehowa kʋ-ɩ. 8 Pɩlabɩ mbʋ lɛ, Yuuda heyi Onaanɩ se: «Kpaɣ ña-sʋʋtʋ; kpaɣ ña-ɖalʋ weyi ɛsɩba yɔ ɛ-halʋ. Sʋʋnɩ ña-cʋyʋ nɛ ŋyele nɛ ña-ɖalʋ weyi ɛsɩba yɔ ɛwɛɛnɩ piya.»+ 9 Ɛlɛ Onaanɩ nawa se piya nzɩ lelu kaɣ lʋlʋʋ yɔ, paakpakɩɣ-sɩ se ɛnʋ tɩnɩ-sɩ.+ Pʋyɔɔ lɛ, ɛɛsʋʋnɩ ɛ-ɖalʋ halʋ lɛ, ɛpɩyɩɣ ɛ-kɩjabɩyʋʋ tataa se pɩtaala nɛ ɛ-ɖalʋ wɛɛnɩ piya.+ 10 Mbʋ ɛlaba yɔ, pɩɩkɛ kɩdɛkɛdɩm Yehowa ɛsɩndaa, pʋyɔɔ ɛlɛ kʋ-ɩ ɖɔɖɔ.+ 11 Peeɖe Yuuda heyi e-wolu Tamaarɩ se: «Wolo nɛ ŋcaɣ lelitu ña-caa ɖɩɣa taa nɛ pɩkɔɔ pɩsɩɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ man-pɩyalʋ Seelaa paɣlɩɣ yɔ,» mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yuuda maɣzaɣ se: «Pɩtaakɛdɩ nɛ ɛlɛ ɖɔɖɔ sɩ ɛzɩ ɛ-ɖalaa yɔ.»+ Pʋyɔɔ lɛ, Tamaarɩ wolo nɛ ɛcaɣ ɛ-caa ɖɩɣa taa.
12 Alɩwaatʋ natʋyʋ wayɩ lɛ, Suwa+ pɛlɛ weyi Yuuda kaakpaɣaa yɔ ɛsɩ. Yuuda caɣ kʋñɔwiye, nɛ kʋñɔwiye alɩwaatʋ tɛma lɛ, ɛ nɛ ɛ-taabalʋ Adulam tʋ+ Hira powolo e-heŋ kpɛm kɔyaa cɔlɔ Timina.+ 13 Nɛ tɔm talɩ Tamaarɩ se: «Ña-panja ɖiɣni kpaʋ Timina se ɛkɔ e-heŋ kpɛm.» 14 Tamaarɩ nɩ mbʋ lɛ, ɛhɔzɩ e-lelitu wondu nɛ ɛkpaɣ kɛdɛɛka nakɛyɛ nɛ ehuuzi ɛ-ɛsɩndaa, nɛ ɛkpaɣ pɩsaʋ nakʋyʋ nɛ ehu nɛ ewolo ɛcaɣ Enayim nɔnɔɔ taa, Timina nʋmɔʋ taa. Ɛlabɩ mbʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛnawa se Seelaa paɣlaa, ɛlɛ patɩcɛlɩ-ɩ ɩ se ɛpɩsɩ ɛ-halʋ.+
15 Yuuda losi-i lɛ, ɛmaɣzɩ kpaagbaa se halʋ hayitu laɖʋ nɔɔyʋ elosaa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛlɛ kaahuuzi ɛ-ɛsɩndaa. 16 Pʋyɔɔ ɛhɛyɩ ɛ-cɔlɔ nʋmɔʋ nɔɔ nɛ eheyi-i se: «Mentendi-ŋ, yele nɛ ma nɛ ŋ ɖɩsʋʋ,» ɛyɔɔdɩ mbʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛtaana se e-wolu lɛ.+ Ɛlɛ halʋ pɔzɩ-ɩ se: «Ɛbɛ ŋkaɣ-m haʋ nɛ ma nɛ ŋ ɖɩsʋʋ?» 17 Peeɖe Yuuda cosi-i se: «Mankaɣ-ŋ tiyinuu man-kpɩna taa mbeɣa nakɛyɛ.» Ɛlɛ halʋ pɔzɩ-ɩ se: «Ŋkaɣ-m cɛlʋʋ nabʋyʋ nɛ pɩwɛɛ mɔn-cɔlɔ nɛ pɩwɩlɩɣ se ŋkaɣ-m tiyinuu mbeɣa ŋga?» 18 Yuuda pɔzɩ-ɩ se: «Ɛbɛ pɩwɛɛ se mɛncɛlɩ-ŋ nɛ pɩwɛɛ ñɔ-cɔlɔ nɛ pɩwɩlɩ se mankaɣ-ŋ tiyinuu mbeɣa?» Halʋ cosi se: «Ñe-niye ñɩɣʋ kokooye+ nɛ ɖi-nimaɣ nɛ ña-ɖaʋ ŋgʋ ŋɖɔkaa yɔ.» Peeɖe Yuuda cɛlɩ-ɩ wɛ, nɛ ɛsʋʋnɩ-ɩ nɛ ɛɖʋ halʋ hoɣa. 19 Pʋwayɩ lɛ, halʋ kʋyɩ nɛ ɛɖɛɛ nɛ ɛhɔzɩ pɩsaʋ ŋgʋ eehuwa yɔ nɛ ɛɖaɣnɩ suu e-lelitu wondu.
20 Pʋwayɩ lɛ, Yuuda tiyi ɛ-taabalʋ Adulam tʋ se ɛlɛ ewoni mbeɣa nɛ ɛmʋ halʋ nesi tɛɛ wondu ndʋ ɛɛcɛlɩ-ɩ se pɩwɩlɩ se ɛkaɣ-ɩ tiyinuu mbeɣa yɔ nɛ ɛkɔna, ɛlɛ Adulam tʋ+ ñɩnɩ halʋ ɛnʋ nɛ ɛwɩɩ. 21 Ɛpɔzɩ abalaa mba pɛwɛ peeɖe yɔ se: «Templo taa halʋ hayitu laɖʋ weyi ɛcakɩ nʋmɔʋ nɔɔ Enayim cɩnɛ yɔ, le ɛwɛɛ?» Paba cosi-i se: «Templo taa halʋ hayitu laɖʋ nɔɔyʋ taawɛɛ cɩnɛ wiɖiyi kaaʋ.» 22 Pʋwayɩ lɛ, ɛpɩsɩ Yuuda cɔlɔ nɛ eheyi-i se: «Mañɩnɩ halʋ ɛnʋ nɛ mawɩɩ, pɩtasɩ lɛ, peeɖe abalaa heyi-m se: “Templo taa halʋ hayitu laɖʋ nɔɔyʋ taawɛɛ cɩnɛ wiɖiyi kaaʋ.”» 23 Peeɖe Yuuda yɔɔdaa se: «Ðɩtɛzɩ-ɩ yebinuu wondu ndʋ, pɩtɩkɛ mbʋ yɔ, pɩkɛdɩɣ lɛ, ɖɩɖʋ ɖa-tɩ fɛyɛ. Paa pɩtɩɩkɛ suwe yɔ, mentiyini mbeɣa, nɛ ñañɩnɩ-ɩ nɛ ŋwɩɩ.»
24 Ɛlɛ fenasɩ 3 wayɩ mbʋ yɔ lɛ, peheyi Yuuda se: «Ño-wolu Tamaarɩ labɩ hayitu, nɛ ɛhaɣ hoɣa ɛ-hayitu ndʋ tɩ-labʋ taa.» Peeɖe Yuuda yɔɔdaa se: «Ɩlɩnɩ-ɩ nɛ ɩsɔbɩ-ɩ miŋ.»+ 25 Palɩzaɣ-ɩ lɛ, etiyi se peheyi ɛ-panja se: «Abalʋ weyi ɛtɩnɩ wondu tʋnɛ yɔ, ɛnʋ ɖʋnɩ-m hoɣa.» Nɛ ɛsɔzɩ se: «Mentendi-ŋ cɔnɩ camɩyɛ nɛ ŋna se atɩnɩ-tʋ, niye ñɩɣʋ kokooye nɛ ɖi-nimaɣ nɛ ɖaʋ.»+ 26 Nɛ Yuuda wili-tʋ camɩyɛ nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Ɛwɛ siɣsiɣ nɛ pɩkɩlɩ-m, mbʋ pʋyɔɔ yɔ mantɩcɛlɩ-ɩ man-pɩyalʋ Seelaa.»+ Nɛ pʋwayɩ ɛtɩtasɩ-ɩ sʋnʋʋ wiɖiyi.
27 Alɩwaatʋ talaa se ɛlʋlɩ lɛ, ɖomaa kaawɛnɩ e-lotu taa. 28 Ɛlʋlaɣ lɛ, kʋɖʋm lɩzɩ e-nesi, nɛ halʋ lʋlʋsʋyʋ kpaɣ nimaɣ kɩsɛɛmaɣ nakɛyɛ kpaagbaa nɛ ɛta sɩ-yɔɔ nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Ɛnɛ ɛcalɩnɩ lɩʋ.» 29 Ɛlɛ ɛñɩtaa nɛ ɛpɩsɩnɩ e-nesi lɛ, e-ɖomɖa lɩɩ, nɛ halʋ lʋlʋsʋyʋ ma kubusi se: «Nʋmɔʋ ŋgʋ ŋfaɣ ña-tɩ mbʋ yɔ!» Pʋyɔɔ paya-ɩ se Perɛɛzɩ.*+ 30 Pʋwayɩ lɛ, e-ɖomɖa weyi paatam e-nesi yɔɔ nimaɣ kɩsɛɛmaɣ yɔ ɛlɩɩ, nɛ payaa-ɩ se Zeraa.+
39 Petini Yosɛɛfʋ Ejipiti+ ɛjaɖɛ taa lɛ, Ejipiti tʋ weyi payaɣ se Potifaarɩ+ nɛ ɛkɛ Farawɔɔ ɖɩɣa taa kaɖɩka nɛ wiyaʋ yɔɔ kandɩyaa ñʋʋdʋ yɔ, ɛyabɩ-ɩ Isimayɛɛlɩ+ ñɩma mba petini-i peeɖe yɔ pe-nesi tɛɛ. 2 Ɛlɛ Yehowa kaawɛ Yosɛɛfʋ cɔlɔ.+ Mbʋ yebina nɛ piɖeni-i pɩtɩŋa pɩ-taa nɛ pasɩɩ-ɩ se ɛkɛ ɛ-caa Ejipiti tʋ ɖɩɣa ñʋʋdʋ. 3 Nɛ ɛ-caa na se Yehowa kaawɛ ɛ-cɔlɔ, nɛ Yehowa yekaɣ nɛ piɖeɣni-i mbʋ payɩ ɛlakaɣ yɔ pɩ-taa.
4 Yosɛɛfʋ tɔm kɛdaɣnɩ ɛ-caa, nɛ ɛpɩsɩ lɩmɖʋyʋ weyi ɛ-caa taɣ-ɩ liu yɔ. Nɛ ɛ-caa kpaɣ-ɩ se ɛkɛ ɛ-ɖɩɣa yɔɔ cɔnɩyʋ, nɛ ɛɖʋzɩ e-nesi tɛɛ mbʋ payɩ ɛɛwɛna yɔ se ɛcɔnɩ pɩ-yɔɔ. 5 Kpaɣnɩ alɩwaatʋ ndʋ ɛkpaɣ-ɩ se ɛkɛ ɛ-ɖɩɣa yɔɔ cɔnɩyʋ nɛ ɛɖʋzɩ e-nesi tɛɛ mbʋ payɩ ɛɛwɛna yɔ, Yosɛɛfʋ yɔɔ lɛ Yehowa wɛɛ nɛ ɛwazɩɣ Ejipiti tʋ ɖɩɣa, nɛ Yehowa wazaɣ mbʋ payɩ ɛɛwɛnɩ ɖɩɣa taa nɛ hayɩm taa yɔ pɩ-yɔɔ.+ 6 Pɩkɔm nɛ pɩtɛmna se ɛɖʋzɩ mbʋ payɩ ɛɛwɛna yɔ Yosɛɛfʋ nesi tɛɛ, nɛ etaakeŋni nabʋyʋ nɛ pɩtasɩnɩ tɔɔnaɣ ŋga ɛtɔkaɣ yɔ. Pɩtasɩ lɛ, Yosɛɛfʋ kaatalɩ evebu nɛ eeɖewa.
7 Pʋwayɩ lɛ, Yosɛɛfʋ caa halʋ paɣzɩ-ɩ ɛsɩyɛ yaɣʋ nɛ eheyiɣ-i se: «Kɔɔ nɛ ma nɛ ŋ ɖɩhɩnɩ.» 8 Ɛlɛ Yosɛɛfʋ kizi nɛ eheyi ɛ-caa halʋ se: «Pɩwɛʋ yɔ, man-caa ɛɛsɩŋ mbʋ pɩwɛ mɔn-cɔlɔ ɖɩɣa taa cɩnɛ yɔ, nɛ ɛɖʋzɩ mbʋ payɩ ɛwɛna yɔ me-nesi tɛɛ. 9 Nɔɔyʋ tɩkɩlɩ-m ɖɩɣa taa cɩnɛ, nɛ etikizini-m nabʋyʋ ye pɩtɩkɛ ña yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋkɛ ɛ-halʋ. Pʋyɔɔ lɛ, ɛzɩma manpɩzɩɣ nɛ mala kɩdɛkɛdɩm sɔsɔm pʋnɛ nɛ mayʋsɩnɩ Ɛsɔ?»+
10 Ɛyɔɔdaɣnɩ Yosɛɛfʋ paa ɖooye, ɛlɛ Yosɛɛfʋ titisi kpa se ɛ nɛ ɩ pahɩnɩ yaa ɛ nɛ ɩ pacaɣ. 11 Ɛlɛ evemiye naɖɩyɛ ɛsʋ ɖɩɣa taa se ɛlakɩ ɛ-tʋmɩyɛ lɛ, lɩmɖʋyaa taa nɔɔyʋ taawɛɛ ɖɩɣa taa. 12 Peeɖe halʋ kpa-ɩ nɛ ɛɖɔkɩ e-toko nɛ eheyi-i se: «Kɔɔ nɛ ma nɛ ŋ ɖɩhɩnɩ!» Ɛlɛ Yosɛɛfʋ yele e-toko halʋ nesi tɛɛ nɛ ese nɛ ɛlɩɩ. 13 Halʋ ñɩtaa nɛ ɛna se Yosɛɛfʋ yebi e-toko e-nesi tɛɛ nɛ ese nɛ ɛlɩɩ lɛ, 14 ɛpaɣzɩ kubusi mabʋ nɛ eheyiɣ ɛ-ɖɩɣa taa abalaa se: «Ɩna! Ɛkɔnɩ-ɖʋ Ebree evebu ɛnɛ se ɛpɛm-ɖʋ tɛtɛ.* Ɛkɔm se ma nɛ ɩ ɖɩhɩnɩ, ɛlɛ manpaɣzɩ kubusi mabʋ nɛ mon-ɖoŋ kpeekpe. 15 Nɛ ɛñɩtaa nɛ ɛnɩɩ manpaɣzɩ kubusi mabʋ ɖoŋ lɛ, eyele e-toko mɔn-cɔlɔ nɛ ese nɛ ɛlɩɩ.» 16 Pʋwayɩ lɛ, halʋ sɩɩ Yosɛɛfʋ toko ɛ-cɔlɔ nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ alɩwaatʋ ndʋ Yosɛɛfʋ caa pɩsaa nɛ ɛkɔɔ ɛ-ɖɩɣa taa yɔ.
17 Nɛ halʋ heyi tɔm kʋɖʋmtʋ ndʋ Yosɛɛfʋ caa se: «Ebree lɩmɖʋyʋ weyi ŋkɔnɩ-ɖʋ yɔ, ɛkɔm mɔn-cɔlɔ se ɛpɛmɩ-m tɛtɛ. 18 Ɛlɛ mañɩtaa nɛ manpaɣzɩ kubusi mabʋ ɖoŋ lɛ, eyele e-toko mɔn-cɔlɔ nɛ ese nɛ ɛlɩɩ.» 19 Yosɛɛfʋ caa nɩ ɛ-halʋ nɔɔ taa tɔm se: «Pʋnɛ yɔ nɛ pʋnɛ ña-lɩmɖʋyʋ labɩ-m» lɛ, ɛ-pana mʋ miŋ kpaagbaa. 20 Pʋyɔɔ Yosɛɛfʋ caa kpa-ɩ nɛ ɛtɔ salaka, ɖenɖe wiyaʋ salaka tɩnaa kaawɛɛ yɔ, nɛ Yosɛɛfʋ caɣ salaka taa peeɖe.+
21 Ɛlɛ Yehowa kaawɛ Yosɛɛfʋ cɔlɔ mbʋ, nɛ ɛwɛɛ nɛ ɛwɩlɩɣ-ɩ sɔɔlɩm siɣsiɣ ñɩmbʋ nɛ eyele nɛ ɛ-tɔm kɛdɩnɩ salaka ñʋʋdʋ.+ 22 Pʋyɔɔ salaka ñʋʋdʋ ɖʋzɩ salaka tɩnaa tɩŋa Yosɛɛfʋ nesi tɛɛ salaka taa, nɛ mbʋ payɩ palakaɣ peeɖe yɔ Yosɛɛfʋ haɣaɣnɩ nɔɔ nɛ palakɩ-pʋ.+ 23 Mbʋ paaɖʋzɩ Yosɛɛfʋ nesi tɛɛ yɔ, salaka ñʋʋdʋ taakeŋni pɩ-taa nabʋyʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yehowa kaawɛ Yosɛɛfʋ cɔlɔ, nɛ Yehowa yekaɣ nɛ mbʋ payɩ ɛlakɩ yɔ piɖeɣni-i.+
40 Pʋwayɩ lɛ, Ejipiti wiyaʋ sʋlʋm cɛɖaa ñʋʋdʋ+ nɛ kpɔnɔ laɖaa ñʋʋdʋ payʋsɩnɩ pa-kɩbaɣlʋ, Ejipiti wiyaʋ. 2 Pʋyɔɔ Farawɔɔ taa wɩnɩ ɛ-tʋmlaɖaa mba pa-naalɛ, sʋlʋm cɛɖaa ñʋʋdʋ nɛ kpɔnɔ laɖaa ñʋʋdʋ,+ 3 nɛ ɛɖʋ-wɛ salaka taa, wiyaʋ yɔɔ kandɩyaa ñʋʋdʋ+ ɖɩɣa taa, ɖenɖe Yosɛɛfʋ kaawɛ salaka taa yɔ.+ 4 Nɛ wiyaʋ yɔɔ kandɩyaa ñʋʋdʋ pɔzɩ Yosɛɛfʋ se ɛwɛɛ pɔ-cɔlɔ nɛ ɛcɔŋnɩ pɔ-yɔɔ.+ Nɛ pacaɣ salaka taa peeɖe alɩwaatʋ natʋyʋ.*
5 Ejipiti wiyaʋ sʋlʋm cɛɖʋ nɛ kpɔnɔ laɖʋ, mba paawɛ salaka taa yɔ, pa-naalɛ poɖozi ɖoo kʋɖʋma taa, nɛ paa ɖoziye nɖɩ lɛ, ɖɩɩwɛnɩ ɖɩ-tɔbʋʋ nɩʋ. 6 Tɛʋ fema nɛ Yosɛɛfʋ sʋʋ nɛ ɛna-wɛ lɛ, pɛ-ɛsɩndaa kaañɩŋaa. 7 Pʋyɔɔ ɛpɔzɩ Farawɔɔ tʋmlaɖaa mba ɛ nɛ wɛ paawɛ salaka taa ɛ-caa ɖɩɣa taa yɔ se: «Ɛbɛ yɔɔ mɩ-ɛsɩndaa ñɩŋ sɔnɔ mbʋ?» 8 Peeɖe paba cosi-i se: «Ða-taa paa weyi ɖozi ɖoziye naɖɩyɛ, ɛlɛ nɔɔyʋ fɛyɩ ɖɔ-cɔlɔ se ɛlɩzɩ-ɖʋ a-tɔbʋʋ.» Nɛ Yosɛɛfʋ heyi-wɛ se: «Pɩtɩkɛ Ɛsɔ lɩzɩɣnɩ ɖoza tɔbʋʋ na?+ Mentendi-mɩ, ɩkɛdɩ-m yɛ.»
9 Nɛ sʋlʋm cɛɖaa ñʋʋdʋ kɛdɩ e-ɖoziye Yosɛɛfʋ. Eheyi-i se: «Mon-ɖoziye taa lɛ, mana viiñi tɩʋ nakʋyʋ mɛ-ɛsɩndaa. 10 Pilinzi 3 kaawɛ viiñi tɩʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ, nɛ tɩʋ hɔwaɣ lɛ, kɩlɩɩ hɛtʋ, nɛ ki-pee sɛɛ. 11 Nɛ Farawɔɔ kɔpʋ kaawɛ me-nesi taa, nɛ mankpaɣ viiñi pee nɛ mañazɩ-yɛ Farawɔɔ kɔpʋ taa. Pʋwayɩ lɛ, manɖʋzɩ kɔpʋ Farawɔɔ nesi taa.» 12 Nɛ Yosɛɛfʋ heyi-i se: «Ño-ɖoziye tɔbʋʋ kɔyɔ: Pilinzi naadozo nzɩ, sɩkɛ kɩyakɩŋ naadozo. 13 Kpaɣnɩ sɔnɔ, pɩkazɩ kɩyakɩŋ 3, Farawɔɔ kaɣ-ŋ lɩzʋʋ* nɛ ɛpɩsɩnɩ-ŋ ña-tʋmɩyɛ taa,+ nɛ ŋkaɣ ɖʋzʋʋ Farawɔɔ kɔpʋ e-nesi taa ɛzɩ ŋtɩɩlakʋʋ alɩwaatʋ ndʋ ŋŋkɛ ɛ-sʋlʋm cɛɖʋ yɔ.+ 14 Ɛlɛ alɩwaatʋ ndʋ pɩtɩŋa pɩkaɣ-ŋ ɖɔmnʋʋ camɩyɛ yɔ, pɩwɛɛ se ŋtɔzɩ mɔ-yɔɔ. Mentendi-ŋ, wɩlɩ-m sɔɔlɩm siɣsiɣ ñɩmbʋ nɛ ŋheyi mɔn-tɔm Farawɔɔ, nɛ pɩsa nɛ palɩzɩ-m lone ɖɩnɛ ɖɩ-taa. 15 Toovenim taa lɛ, pakpaɣ-m nɛ ɖoŋ Ebree mba ɛjaɖɛ taa,+ nɛ mantɩla nabʋyʋ cɩnɛ nɛ pɩpɔzɩ se paɖʋ-m salaka* taa.»+
16 Kpɔnɔnaa laɖaa ñʋʋdʋ nawa se Yosɛɛfʋ yɔɔdɩ tɔm kɩbandʋ alɩwaatʋ ndʋ ɛlɩzaɣ ɖoziye taa lɛ, eheyi Yosɛɛfʋ se: «Ma ɖɔɖɔ monɖozaa, nɛ mana kpɔnɔnaa kʋhʋlʋmaa ɖɔkɩŋ 3 ma-ñʋʋ taa, 17 nɛ tɔɔnasɩ ndɩ ndɩ nzɩ pɔhɔbɩ kpou taa Farawɔɔ yɔ, sɩɩwɛ ɖɔkʋ ŋgʋ kɩɩwɛ ñʋʋ yɔɔ yɔ kɩ-taa, nɛ sumasɩ wɛɛ nɛ sɩtɔkɩ tɔɔnasɩ nzɩ ɖɔkʋ taa ma-ñʋʋ taa.» 18 Yosɛɛfʋ cosi-i se: «Ño-ɖoziye tɔbʋʋ kɔyɔ: Ðɔkɩŋ naadozo ɛnɩ, ɩkɛ kɩyakɩŋ naadozo. 19 Kpaɣnɩ sɔnɔ, pɩkazɩ kɩyakɩŋ 3, Farawɔɔ kaɣ ña-ñʋʋ sɛtʋʋ,* nɛ epuzi-ŋ ɖaʋ yɔɔ, nɛ sumasɩ tɔɔ ña-nandʋ.»+
20 Evemiye tozo ñɩnɖɛ wiye lɛ, Farawɔɔ tɔzaɣ ɛ-lʋlʋʋ kɩyakʋ yɔɔ,+ nɛ ɛla ɛ-lɩmɖʋyaa tɩŋa kazandʋ, nɛ ɛlɩzɩ sʋlʋm cɛɖaa ñʋʋdʋ nɛ kpɔnɔ laɖaa ñʋʋdʋ* ɛ-lɩmɖʋyaa ɛsɩndaa. 21 Nɛ ɛpɩsɩnɩ sʋlʋm cɛɖaa ñʋʋdʋ ɛ-sʋlʋm cɛbʋ tʋmɩyɛ taa, nɛ ɛɖʋzʋʋ kɔpʋ Farawɔɔ nesi taa. 22 Ɛlɛ epuzi kpɔnɔnaa laɖaa ñʋʋdʋ ɖaʋ yɔɔ, ɛzɩ Yosɛɛfʋ kaalɩzʋʋ-wɛ ɖoza tɔbʋʋ yɔ.+ 23 Ɛlɛ sʋlʋm cɛɖaa ñʋʋdʋ tɩtɔzɩ Yosɛɛfʋ yɔɔ; ɛsɔ ɛ-yɔɔ.+
41 Pɩnzɩ 2 wayɩ lɛ, Farawɔɔ ɖozi+ se ɛsɩŋ Niili Pɔɔ nɔɔ. 2 Nɛ ɛna naŋ halɩñɩŋ 7, ɩɩwɛ cɔnʋʋ nɛ ɩɖʋ num, ɩlɩnɩ pɔɔ taa nɛ ɩkpaɣ nɛ ɩwɛɛ nɛ ɩtɔkɩ ñɩtʋ Niili Pɔɔ nɔɔ.+ 3 Ɩlɛ wayɩ lɛ, naŋ halɩñɩŋ 7 nɩɩyɩ tasɩ lɩnʋʋ Niili taa, ɩtaawɛɛ cɔnʋʋ nɛ ɩɩwɩlɩ wɔkɔyɔɔɔ nɛ ɩsɩŋ naŋ halɩñɩŋ weyi ɩɖʋ num yɔ ɩ-cɔlɔ, Niili kidiiliŋ yɔɔ. 4 Nɛ naŋ halɩñɩŋ weyi ɩtaawɛɛ cɔnʋʋ nɛ ɩɩwɩlɩ wɔkɔyɔɔɔ yɔ, ɩpaɣzɩ tɔɔʋ naŋ halɩñɩŋ 7 weyi ɩɩwɛ cɔnʋʋ nɛ ɩɖʋ num yɔ. Ðɩnɛ ɛlɛ Farawɔɔ fe.
5 Pʋwayɩ lɛ, Farawɔɔ ɖaɣnɩ ɖou nɛ eɖozi ɖoziye 2 ñɩnɖɛ. Ɛna tiku kʋɖʋmʋʋ yɔɔ lɔyɩŋ 7, lɔyɩŋ ɛnɩ ɩɖʋ pee camɩyɛ nɛ ɩwɛɛ cɔnʋʋ.+ 6 Pʋwayɩ lɛ, lɔyɩŋ 7 nɩɩyɩ tasɩ lɩʋ, ɩtɩpaɣlɩ nɛ wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa helim la nɛ ɩñaɣ. 7 Nɛ lɔyɩŋ weyi ɩtɩpaɣlɩ yɔ, ɩpaɣzɩ libu lɔyɩŋ 7 weyi ɩɖʋ pee camɩyɛ nɛ ɩwɛɛ cɔnʋʋ yɔ. Ðɩnɛ ɛlɛ Farawɔɔ fe nɛ eɖiɣzina se ɛɛwɛɛ nɛ eɖozuu kiɖozu.
8 Tɛʋ fem tanaŋ tɛɛ lɛ, ɛpaɣzɩ nɩɣzʋʋ. Peeɖe etiyaa se payaa cɔjɔnaa mba pɛkɛ maajiki laɖaa Ejipiti ɛjaɖɛ taa yɔ pa-tɩŋa nɛ lɔŋsɩnɖaa tɩŋa. Nɛ Farawɔɔ kɛdɩ-wɛ e-ɖoza, ɛlɛ nɔɔyʋ tɩpɩzɩ nɛ ɛlɩzɩ a-tɔbʋʋ Farawɔɔ.
9 Peeɖe sʋlʋm cɛɖaa ñʋʋdʋ heyi Farawɔɔ se: «Mɔyɔɔdʋʋ man-kɩwɛɛkɩm sɔnɔ. 10 Farawɔɔ taa kaawɩnɩ ɛ-lɩmɖʋyaa. Nɛ ɛɖʋ ma nɛ kpɔnɔ laɖaa ñʋʋdʋ salaka taa, wiyaʋ yɔɔ kandɩyaa ñʋʋdʋ ɖɩɣa taa.+ 11 Pʋwayɩ lɛ, ɖa-naalɛ ɖiɖozi ɖoo kʋɖʋma taa. Ða-taa paa weyi lɛ, e-ɖoziye kaawɛnɩ ɖɩ-tɔbʋʋ nɩʋ.+ 12 Nɛ Ebree evebu nɔɔyʋ kaawɛ ɖɔ-cɔlɔ, ɛɛkɛ wiyaʋ yɔɔ kandɩyaa ñʋʋdʋ lɩmɖʋyʋ.+ Ðɩkɛdɩ-ɩ ɖo-ɖoza lɛ,+ ɛlɩzɩ-ɖʋ paa ɖoziye nɖɩ lɛ ɖɩ-tɔbʋʋ. 13 Nɛ pɩla ɖeyi ɖeyi ɛzɩ ɛɛlɩzʋʋ-ɖʋ a-taa yɔ. Papɩsɩnɩ-m man-tʋmɩyɛ taa, ɛlɛ popuzi abalʋ lɛlʋ ɖaʋ yɔɔ.»+
14 Peeɖe Farawɔɔ tiyaa se pɔkɔnɩ Yosɛɛfʋ.+ Nɛ powolo lɛɛ lɛɛ nɛ palɩzɩ-ɩ salaka* taa.+ Nɛ ɛhʋ ɛ-tandaʋ nɛ ɛ-ñʋʋ nɛ ɛlɛɣzɩ e-tokonaa nɛ ɛsʋʋ Farawɔɔ cɔlɔ. 15 Nɛ Farawɔɔ heyi Yosɛɛfʋ se: «Monɖozi ɖoziye naɖɩyɛ, ɛlɛ nɔɔyʋ tɩpɩzɩ nɛ ɛlɩzɩ-m ɖɩ-tɔbʋʋ. Manɩ ña-taŋ se ye pɛkɛdɩ-ŋ ɖoziye naɖɩyɛ yɔ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋlɩzɩ ɖɩ-tɔbʋʋ.»+ 16 Ðɩnɛ ɛlɛ Yosɛɛfʋ cosi Farawɔɔ se: «Pɩtɩkɛ ma-maɣmaɣ mon-ɖoŋ taa malakɩ mbʋ. Ɛsɔ kaɣnɩ yɔɔdʋʋ mbʋ piɖeɣni Farawɔɔ yɔ pɩ-tɔm.»+
17 Farawɔɔ kɛdɩ Yosɛɛfʋ se: «Monɖozaa se mansɩŋ Niili Pɔɔ kidiiliŋ yɔɔ. 18 Nɛ mana naŋ halɩñɩŋ 7, ɩɩwɛ cɔnʋʋ nɛ ɩɖʋ num, ɩlɩnɩ Niili taa nɛ ɩpaɣzɩ ñɩtʋ tɔɔʋ Niili nɔɔ.+ 19 Nɛ ɩlɛ wayɩ lɛ, naŋ halɩñɩŋ lɛɛŋ 7 lɩɩ, ɩɩwɛ kpɔŋgɔzɔɔ nɛ ɩtaawɛɛ cɔnʋʋ paa ññɩɩ nɛ ɩɩwɩlɩ wɔkɔyɔɔɔ. Wiɖiyi mantɩna naŋ halɩñɩŋ nɩɩyɩ caɣ kʋzɔɔtʋ mbʋ Ejipiti ɛjaɖɛ kpeekpe taa. 20 Nɛ naŋ halɩñɩŋ weyi ɩwɛ kpɔŋgɔzɔɔ nɛ ɩfɛyɩ cɔnʋʋ yɔ, ɩpaɣzɩ tɔɔʋ kajalaɣ naŋ halɩñɩŋ 7 weyi ɩɖʋ num yɔ. 21 Ɛlɛ ɩtɔɔ-ɩ nɛ pɩtɛ lɛ, ɛyʋ ɛna-ɩ kɔyɔ, ɛtɔŋ se ɩtɩtɔɔ nabʋyʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɩfɛyɩ cɔnʋʋ nɛ ɩwɩlɩ wɔkɔyɔɔɔ ɛzɩ kiɖe tɛɛ yɔ. Peeɖe menfema.
22 «Pʋwayɩ lɛ, monɖozi se mana tiku kʋɖʋmʋʋ yɔɔ lɔyɩŋ 7, lɔyɩŋ ɛnɩ ɩɩɖʋ pee camɩyɛ nɛ ɩɩwɛ cɔnʋʋ.+ 23 Pʋwayɩ lɛ, lɔyɩŋ 7 nɩɩyɩ lɩɩ, ɩɩwɩlaa, ɩtaapaɣlɩ nɛ wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa helim la nɛ ɩñaɣ. 24 Nɛ lɔyɩŋ weyi ɩtaapaɣlɩ yɔ, ɩpaɣzɩ libu lɔyɩŋ 7 weyi ɩɩwɛ cɔnʋʋ yɔ. Nɛ mɛnkɛdɩ-tʋ cɔjɔnaa mba pɛkɛ maajiki laɖaa yɔ,+ ɛlɛ nɔɔyʋ tɩpɩzɩ nɛ ɛlɩzɩ-m pʋ-tɔbʋʋ.»+
25 Nɛ Yosɛɛfʋ heyi Farawɔɔ se: «Farawɔɔ ɖoza kɛ kʋɖʋma. Mbʋ Ɛsɔ toovenim tʋ kaɣ labʋ yɔ, mbʋ eheyi Farawɔɔ.+ 26 Naŋ halɩñɩŋ 7 weyi ɩwɛ cɔnʋʋ yɔ, ɩkɛ pɩnzɩ 7. Mbʋ ɖɔɖɔ lɔyɩŋ 7 weyi ɩwɛ cɔnʋʋ yɔ, ɩkɛ pɩnzɩ 7. Ðoza ana akɛ kʋɖʋma. 27 Naŋ halɩñɩŋ 7 weyi ɩlɩ pʋwayɩ nɛ ɩwɛ kpɔŋgɔzɔɔ nɛ ɩfɛyɩ cɔnʋʋ yɔ, ɩkɛ pɩnzɩ 7; nɛ lɔyɩŋ 7 weyi ɩtɩɖʋ pee nɛ wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa helim laba nɛ ɩñaɣ yɔ, ɩwɩlɩɣ se ñɔɔsɩ kaɣ lɩʋ pɩnzɩ 7. 28 Tɔm ndʋ maaheyi Farawɔɔ: Mbʋ Ɛsɔ toovenim tʋ kaɣ labʋ yɔ, eyeba se Farawɔɔ ɛtɩlɩ-pʋ.
29 «Tɔɔnaɣ kaɣ tɔyʋʋ siŋŋ Ejipiti ɛjaɖɛ kpeekpe taa pɩnzɩ 7. 30 Nɛ pɩnzɩ nzɩ sɩ-wayɩ lɛ, ñɔɔsɩ kaɣ lɩʋ pɩnzɩ 7, nɛ ɛyaa kaɣ sɔʋ se tɔɔnaɣ kaatɔyɩ Ejipiti ɛjaɖɛ taa, nɛ ñɔɔsɩ nzɩ, sɩkaɣ yebu nɛ pɩnɩɩ ɛjaɖɛ.+ 31 Nɛ ñɔɔsɩ nzɩ sɩkaɣ lɩʋ pʋwayɩ yɔ sɩ-yɔɔ lɛ, paakaɣ tɔzʋʋ se tɔɔnaɣ kaatɔyɩ ɛjaɖɛ taa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ sɩkaɣ wɛʋ ɖoŋ siŋŋ. 32 Farawɔɔ ɖozi tam nabʋlɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Ɛsɔ toovenim tʋ tɛm ɛ-taa se ɛlakɩ mbʋ, nɛ piileɖiɣ lɛ, Ɛsɔ toovenim tʋ kaɣ yebu nɛ pɩla mbʋ.
33 «Pʋyɔɔ lɛ, Farawɔɔ ɛñɩnɩ abalʋ nɔɔyʋ, weyi ɛwɛnɩ lɔŋsɩnɖɛ nɛ lɛɣtʋ yɔ nɛ abalʋ ɛnʋ ɛcɔnɩ Ejipiti ɛjaɖɛ yɔɔ. 34 Pɩwɛɛ se Farawɔɔ ɛsɩɩ kaɖɩsɩ ɛjaɖɛ taa nɛ ɛmʋʋ mbʋ Ejipiti ɛjaɖɛ taa mba hayɩɣ pɩnzɩ 7 nzɩ tɔɔnaɣ tɔyʋʋ yɔ, pɩ-hɔɔlʋʋ 5 ñɩŋgʋ.+ 35 Nɛ pɩnzɩ kɩbanzɩ nzɩ sɩkɔŋ yɔ sɩ-taa lɛ, pɩwɛɛ se kaɖɩsɩ nzɩ, sikpeɣli tɔɔnasɩ tɩŋa, nɛ sisuu-sɩ kpoŋ taa nɛ pasɩɩ tɛtʋ ndɩ ndɩ taa nɛ pɔcɔnɩ sɩ-yɔɔ. Tɔɔnasɩ nzɩ, sɩkaɣ kɛʋ Farawɔɔ pʋyʋ.+ 36 Pakaɣ kpeɣluu tɔɔnasɩ nzɩ se pɩɩwazɩ ɛjaɖɛ pɩnzɩ 7 nzɩ ñɔɔsɩ kaɣ lɩʋ Ejipiti ɛjaɖɛ taa yɔ, se pɩsa nɛ ñɔɔsɩ ɛtaakʋ ɛjaɖɛ.»+
37 Tɔm ndʋ, tɩkɛdɩnɩ Farawɔɔ nɛ ɛ-lɩmɖʋyaa tɩŋa. 38 Nɛ Farawɔɔ pɔzɩ ɛ-lɩmɖʋyaa se: «Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtasɩ naʋ ɛyʋ nɔɔyʋ ɛzɩ abalʋ ɛnɛ yɔ, weyi Ɛsɔ fezuu wɛ ɛ-yɔɔ yɔ?» 39 Ðɩnɛ ɛlɛ Farawɔɔ heyi Yosɛɛfʋ se: «Ɛzɩma Ɛsɔ yeba nɛ ŋtɩlɩ tɔm tʋnɛ tɩ-tɩŋa yɔ pʋyɔɔ lɛ, nɔɔyʋ fɛyɩnɩ lɔŋsɩnɖɛ nɛ lɛɣtʋ ɛzɩ ña yɔ. 40 Ña-maɣmaɣ ñakaɣnɩ cɔnʋʋ man-ɖɩɣa yɔɔ, nɛ man-samaɣ tɩŋa kaɣ-ŋ ñam pɩtɩŋa pɩ-taa.+ Kewiyaɣ kpelaɣ yɔɔ caɣʋ ɖeke mankaɣ-ŋ kɩlɩnʋʋ.» 41 Nɛ Farawɔɔ tasɩ heyuu Yosɛɛfʋ se: «Na, mansɩɣ-ŋ Ejipiti ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ cɔnɩyʋ.»+ 42 Nɛ Farawɔɔ lɩzɩ e-niye ñɩɣʋ kokooye* e-niye* yɔɔ nɛ ɛlɛɛ-ɖɩ Yosɛɛfʋ niye* yɔɔ, nɛ esuu-i tokonaa kɩbama nɛ ɛlɛɛ e-liu tɛɛ sika lɩyʋʋ. 43 Pɩtasɩ lɛ, eyeba nɛ Yosɛɛfʋ caɣ ɛ-hɩɖɛ ɖʋʋ kɛɛkɛɛ 2 ñɩŋgʋ yɔɔ, nɛ pamakɩ kubusi ɛ-ɛsɩndaa se: «Avrɛkɩ!»* Mbʋ ɛsɩ-ɩ Ejipiti ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ cɔnɩyʋ.
44 Farawɔɔ tasɩ heyuu Yosɛɛfʋ se: «Mɛkɛnɩ Farawɔɔ, ɛlɛ ye ŋtɩha nɔɔ yɔ, nɔɔyʋ ɛɛpɩzɩɣ nɛ ɛla nabʋyʋ* Ejipiti ɛjaɖɛ kpeekpe taa.»+ 45 Pʋwayɩ lɛ, Farawɔɔ kʋ Yosɛɛfʋ hɩɖɛ se Zafɩnaatɩ-Paneeya nɛ ɛcɛlɩ-ɩ Oni* cɔjɔ Potifera pɛlɛ Asɩnaatɩ+ se ɛpɩsɩ ɛ-halʋ. Nɛ Yosɛɛfʋ paɣzɩ cɔnʋʋ* Ejipiti ɛjaɖɛ yɔɔ.+ 46 Yosɛɛfʋ kaawɛnɩ pɩnzɩ 30+ alɩwaatʋ ndʋ ewobi Ejipiti wiyaʋ Farawɔɔ ɛsɩndaa yɔ.*
Pʋwayɩ lɛ, Yosɛɛfʋ lɩɩ Farawɔɔ cɔlɔ nɛ ewolo nɛ ɛcɔɔ Ejipiti ɛjaɖɛ kpeekpe taa. 47 Nɛ pɩnzɩ 7 nzɩ sɩ-taa pɩtɩŋa pɩɩtɔyɩ yem yɔ, tɛtʋ lʋlɩ tɔɔnaɣ siŋŋ.* 48 Nɛ Yosɛɛfʋ kpeɣli tɔɔnasɩ nzɩ payɩ pahayɩ Ejipiti ɛjaɖɛ taa pɩnzɩ 7 nzɩ yɔ, nɛ esuu-sɩ kpoŋ taa tɛtʋ sɔsɔtʋ ndɩ ndɩ taa. Paa tɛtʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, ekpeɣli tɔɔnasɩ nzɩ pahayɩ tɩ-cɔlɔ hayɩm taa yɔ. 49 Yosɛɛfʋ suu tɔɔnaɣ kpoŋ taa nɛ pɩɖɔɔ sakɩyɛ kʋmmm, pɩɖɔ ɛzɩ teŋgu nɔɔ kañɩŋa yɔ, nɛ halɩ peyele tɔɔnaɣ maɣzʋʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pataapɩzɩɣ se patasɩ-kɛ maɣzʋʋ.
50 Pʋcɔ nɛ ñɔɔsɩ pɩnaɣ kajalaɣ ñɩŋga talɩ lɛ, Oni* cɔjɔ Potifera pɛlɛ Asɩnaatɩ lʋlɩ Yosɛɛfʋ abalɩbiya 2.+ 51 Yosɛɛfʋ ya ɛ-kajalaɣ pɩɣa se Manaasee,*+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛyɔɔdaa se: «Ɛsɔ yeba nɛ mɔnsɔɔ man-kʋñɔmɩŋ kpeekpe nɛ man-caa ɖɩɣa kpeekpe yɔɔ.» 52 Nɛ ɛyaa 2 ñɩŋga se Efrayim,*+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛyɔɔdaa se: «Ɛsɔ yeba nɛ malʋlɩ piya* ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa mɔntɔɔ kʋñɔŋ yɔ.»+
53 Pʋwayɩ lɛ, pɩnzɩ 7 nzɩ sɩ-taa tɔɔnaɣ kaatɔyɩ yem Ejipiti ɛjaɖɛ taa yɔ sɩtɛ,+ 54 nɛ ñɔɔsɩ pɩnzɩ 7 paɣzɩ ɛzɩ Yosɛɛfʋ kaayɔɔdʋʋ yɔ.+ Ñɔɔsɩ kaalɩ ajɛɛ kpeekpe taa, ɛlɛ tɔɔnaɣ*+ kaawɛ Ejipiti ɛjaɖɛ tɩŋa taa. 55 Pɩkɛdaa lɛ, ñɔɔsɩ paɣzɩ wɩʋ Ejipiti ɛjaɖɛ kpeekpe taa mba ɖɔɖɔ, nɛ samaɣ ma kubusi nɛ Farawɔɔ cɔlɔ kiŋ se ɛha-kɛ tɔɔnaɣ.+ Peeɖe Farawɔɔ heyi Ejipiti mba kpeekpe se: «Iwolo nɛ ɩna Yosɛɛfʋ nɛ ɩla mbʋ payɩ eheyiɣ-mɩ yɔ.»+ 56 Ñɔɔsɩ wɛɛ nɛ sɩwɩɣ ɛyaa tɛtʋ kpeekpe yɔɔ.+ Nɛ ñɔɔsɩ paɣzɩ miŋ saʋ kpem Ejipiti ɛjaɖɛ taa lɛ, Yosɛɛfʋ paɣzɩ kpoŋ weyi ɩɩwɛ Ejipiti tɛtʋ ndɩ ndɩ taa yɔ ɩ-yɔɔ kuluu nɛ ɛpɛdɩɣnɩ Ejipiti mba tɔɔnaɣ.+ 57 Pɩtasɩ lɛ, tɛtʋ kpeekpe yɔɔ ɛyaa kɔŋaɣ Ejipiti se paya tɔɔnaɣ Yosɛɛfʋ cɔlɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ñɔɔsɩ kaakpa ɖoŋ tɛtʋ kpeekpe yɔɔ.+
42 Yakɔɔb nɩwa se tɔɔnaɣ* wɛ Ejipiti ɛjaɖɛ taa lɛ,+ ɛpɔzɩ ɛ-pɩyalaa se: «Ɛbɛ yɔɔ ɩcaɣ yem nɛ ɩcɔŋnɩ ɖama ɛsɩndaa?» 2 Nɛ ɛsɔzɩ se: «Manɩwa se tɔɔnaɣ wɛ Ejipiti. Itii peeɖe nɛ ɩya tɔɔnaɣ nɛ ɩkɔnɩ-ɖʋ, nɛ pɩsa nɛ ɖɩwɛɛ wezuu nɛ ɖɩtaasɩ.»+ 3 Peeɖe Yosɛɛfʋ ɖalaa 10+ kʋyaa nɛ petii Ejipiti se paya tɔɔnaɣ. 4 Ɛlɛ Yakɔɔb tiyele Yosɛɛfʋ neu Bɛnjamɛɛ+ se ɛ nɛ ɛ-ɖalaa powolo peeɖe, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛtɔŋaɣ se: «Kɛgbɛdɩsaɣ nakɛyɛ pɩzɩɣ katalɩ-ɩ nʋmɔʋ taa nɛ ehiɣ sɩm.»+
5 Izrayɛɛlɩ pɩyalaa nɛ ɛyaa lalaa mba powokaɣ tɔɔnaɣ yabʋ yɔ, patalɩ Ejipiti, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ñɔɔsɩ kaatalɩ Kanaŋ ɛjaɖɛ taa.+ 6 Yosɛɛfʋ kaakɛnɩ abalʋ weyi ɛɛwɛnɩ ɖoŋ Ejipiti ɛjaɖɛ taa yɔ,+ nɛ ɛnʋ pɛdaɣnɩ tɔɔnaɣ tɛtʋ kpeekpe yɔɔ ɛyaa.+ Pʋyɔɔ lɛ, ɛ-ɖalaa talɩ nɛ poluŋ tataa ɛ-tɛɛ nɛ papa pɛ-ɛsa nɛ tɛtʋ.+ 7 Yosɛɛfʋ na ɛ-ɖalaa lɛ, ɛsɩm-wɛ kpaagbaa, ɛlɛ etiyele se patɩlɩ-ɩ.+ Nɛ ɛyɔɔdɩnɩ-wɛ nɛ pana nɛ ɛpɔzɩ-wɛ se: «Le ɩlɩnaa?» Nɛ paba cosi-i se: «Ðɩlɩnɩ Kanaŋ ɛjaɖɛ taa nɛ ɖɩkɔɔ se ɖɩya tɔɔnaɣ.»+
8 Yosɛɛfʋ kaasɩm ɛ-ɖalaa, ɛlɛ paba taatɩlɩ-ɩ. 9 Kpaagbaa mbʋ lɛ, Yosɛɛfʋ tɔzɩ ɖoza wena eeɖozi pɔ-yɔɔ yɔ a-yɔɔ,+ nɛ eheyi-wɛ se: «Ɩkɛ cɔŋɩyaa! Ɩkɔm se ɩna ɖɛ-ɛjaɖɛ ɛjandʋ ɖeɖe!» 10 Peeɖe pocosi-i se: «Aayɩ, ɖa-kɩbaɣlʋ, tɔɔnaɣ ña-lɩmɖʋyaa kɔm yabʋ. 11 Ða-tɩŋa ɖa-caa kʋɖʋm. Ðɩkɛ abalaa mba pɛwɛ toovenim yɔ. Ña-lɩmɖʋyaa tɩkɛ cɔŋɩyaa.» 12 Ɛlɛ ecosi-wɛ se: «Ɩcɛtɩɣ kɩcɛtʋ! Ɩkɔm se ɩna ɖɛ-ɛjaɖɛ ɛjandʋ ɖeɖe!» 13 Nɛ pekitini-i se: «Ña-lɩmɖʋyaa kpɛndɩ koobiya 12.+ Ða-tɩŋa ɖa-caa kʋɖʋm,+ nɛ ɛwɛ Kanaŋ ɛjaɖɛ taa, ɖe-neu tɩnʋʋ wɛ ɖa-caa cɔlɔ,+ piyele nɛ ɖe-neu lɛlʋ ñɛfɛyɩ.»+
14 Ɛlɛ Yosɛɛfʋ heyi-wɛ se: «Mɛntɛm-mɩ heyuu se: “Ɩkɛ cɔŋɩyaa.” 15 Pʋnɛ mankaɣnɩ-mɩ takʋʋ: Monɖukini Farawɔɔ wezuu se ye mi-neu tɩnʋʋ ɛtɩkɔɔ cɩnɛ yɔ, ɩɩkaɣ nɩŋgbaŋaɣ kpɛzʋʋ cɩnɛ.+ 16 Itiyi mɩ-taa nɔɔyʋ nɛ ɛkɔnɩ mi-neu; mɩ mba pɩkazɩɣ yɔ, mɔntɔʋ-mɩ salaka. Ðɩnɛ ɛlɛ manaɣ se toovenim ɩyɔɔdʋʋ yaa we. Pɩtɩkɛ mbʋ yɔ, monɖukini Farawɔɔ wezuu se ɩkɛ cɔŋɩyaa.» 17 Ɛyɔɔdɩ mbʋ lɛ, ɛkpa pa-tɩŋa nɛ ɛtɔ salaka kɩyakɩŋ 3.
18 Kɩyakʋ tozo ñɩŋgʋ wiye lɛ, Yosɛɛfʋ heyi-wɛ se: «Menseɣ Ɛsɔ sɔɔndʋ, pʋyɔɔ lɛ, ɩla pʋnɛ nɛ ɩcaɣ wezuu. 19 Ye ɩwɛ siɣsiɣ kɔyɔ, mɩ-taa kʋɖʋm wɛɣ salaka taa ɖenɖe pɔtɔ-mɩ yɔ, nɛ mɩ-taa mba pɩkazaa yɔ, pakpaɣ tɔɔnaɣ nɛ powoni mɩ-ɖɩɣa taa mba, nɛ pɛhɛzɩnɩ ñɔɔsɩ.+ 20 Nɛ ɩkɔnɩ-m mi-neu tɩnʋʋ, ɖɩnɛ ɛlɛ mankaɣ mɩ-tɔm taʋ liu, nɛ ɩɩkaɣ sɩbʋ.» Nɛ pala ɛzɩ ɛyɔɔdʋʋ yɔ.
21 Nɛ peheyi ɖama se: «Pɩtʋʋ fɛyɩ se ɖe-neu yɔɔ pɔhɔŋ ɖa-nɩŋgbaŋʋʋ,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖɩna kʋñɔŋ ŋgʋ ɛtɔkaɣ* alɩwaatʋ ndʋ etendaɣ-ɖʋ se ɖɩna ɛ-pʋtɔdɩyɛ yɔ, ɛlɛ ɖitiwelisini-i. Mbʋ yebina nɛ kʋñɔŋ kʋnɛ kɩtalɩ-ɖʋ.» 22 Ðɩnɛ ɛlɛ Rubɛɛnɩ cosi-wɛ se: «Mantaaheyi-mɩ se: “Ɩtaala pɩɣa kɩdɛkɛdɩm nabʋyʋ,” ɛlɛ ikizi nɛ itiwelisini-m?+ Pɩtʋʋ fɛyɩ se ka-calɩm kɩmɩyɛ pakpaɣ-ɖʋ.»+ 23 Ɛlɛ pataana se tɔm ndʋ pɛwɛɛ nɛ pɔyɔɔdʋʋ yɔ Yosɛɛfʋ ɖiɣni-tʋ nɩʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ tɔm ɖɛzɩyʋ kaawɛ pa nɛ ɩ pɛ-hɛkʋ taa. 24 Pɩlabɩ mbʋ lɛ, Yosɛɛfʋ posi ɛ-tɩ nɛ wɛ, nɛ ɛpaɣzɩ wiu.+ Ɛpɩsaa nɛ ɛtasɩ-wɛ yɔɔdɩnʋʋ lɛ, ɛkpa Siimeyɔɔ+ pɛ-hɛkʋ taa nɛ ɛhɔkɩ-ɩ pɛ-ɛsɩndaa peeɖe.+ 25 Nɛ Yosɛɛfʋ ha nɔɔ se posuu tɔɔnaɣ pa-kabɩsɩ taa nɛ pisu nɛ papɩsɩnɩ pa-taa paa weyi lɛ e-liidiye nɛ paɖʋ ɛ-kabʋa taa nɛ paha-wɛ pa-nʋmɔʋ ɖɔm tɔɔnaɣ. Nɛ mbʋ ɖɔɖɔ palabɩ-wɛ.
26 Nɛ pakpaɣ tɔɔnaɣ nɛ pakpazɩ kpaŋasɩ yɔɔ nɛ pɛɖɛɛ. 27 Pasɩŋaa se poɖoo lɛ, pa-taa lɛlʋ hɛɖɩ ɛ-kabʋa nɔɔ se ɛhaɣ ɛ-kpaŋaɣ tɔɔnaɣ, peeɖe lɛ ɛnaɣ e-liidiye kabʋa nɔɔ. 28 Peeɖe eheyi e-koobiya se: «Papɩsɩnɩ-m me-liidiye! Nɖɩ yɔ man-kabʋa taa.» Ðɩnɛ ɛlɛ sɔɔndʋ kpa-wɛ, nɛ peseliɣ nɛ pɔpɔzʋʋ ɖama se: «Ɛbɛ Ɛsɔ labɩ-ɖʋ ɛzʋnɔ?»
29 Papɩsɩ pa-caa Yakɔɔb cɔlɔ Kanaŋ ɛjaɖɛ taa lɛ, peheyi-i mbʋ payɩ pɩtalɩ-wɛ yɔ. Peheyi-i se: 30 «Abalʋ weyi ɛkɛ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-kɩbaɣlʋ yɔ, ɛyɔɔdɩnɩ-ɖʋ nɛ pana+ nɛ ɛkʋyɩ ɖɔ-yɔɔ se ɖiwoba se ɖɩcɔŋ ɛjaɖɛ. 31 Ɛlɛ ɖiheyi-i se: “Ðɩkɛ abalaa mba pɛwɛ toovenim yɔ. Ðɩtɩkɛ cɔŋɩyaa.+ 32 Ðɩkpɛndɩ koobiya 12,+ ɖa-caa kʋɖʋm. Ða-taa lɛlʋ fɛyɩ,+ nɛ ɖe-neu tɩnʋʋ wɛ ɖa-caa cɔlɔ Kanaŋ ɛjaɖɛ taa.”+ 33 Ɛlɛ abalʋ weyi ɛkɛ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-kɩbaɣlʋ yɔ eheyi-ɖʋ se: “Pʋnɛ mankaɣnɩ naʋ se ɩkɛ ɛyaa mba pɛwɛ toovenim yɔ: Iyele mɩ-taa kʋɖʋm mɔn-cɔlɔ.+ Pʋwayɩ lɛ, ɩkpaɣ nabʋyʋ nɛ iwona nɛ ɩhɛzɩnɩ mɩ-ɖɩɣa taa mba ñɔɔsɩ.+ 34 Nɛ ɩkɔnɩ-m mi-neu tɩnʋʋ, ɖɩnɛ ɛlɛ mankaɣ naʋ se ɩtɩkɛ cɔŋɩyaa, ɛlɛ ɩkɛ abalaa mba pɛwɛ toovenim yɔ. Pʋbʋ lɛ, manpɩsɩɣnɩ-mɩ mɩ-taa weyi ɛɛkazɩ mɔn-cɔlɔ yɔ, nɛ ɩpɩzɩɣ nɛ ɩla tadɩyɛ ɛjaɖɛ taa.”»
35 Pɛwɛɛ nɛ palazɩɣ tɔɔnaɣ pa-kabɩsɩ taa lɛ, pana se pa-taa paa weyi lɛ, e-liidiye pataka kaawɛ ɛ-kabʋa taa. Pa nɛ pa-caa pana liidiye pa-kabɩsɩ taa lɛ, sɔɔndʋ kpa-wɛ. 36 Peeɖe pa-caa Yakɔɔb yɔɔdaa se: «Iyeba nɛ melesi men-piya!+ Yosɛɛfʋ fɛyɩ,+ Siimeyɔɔ fɛyɩ+ nɛ lɛɛlɛɛyɔ ɩtasɩɣ Bɛnjamɛɛ kpaɣʋ kɛlɛ! Ma-ñʋʋ taa pɩtɩŋa payɩ mbʋ yɔ pɩkɔma!» 37 Ɛlɛ Rubɛɛnɩ heyi ɛ-caa se: «Ye mantɩpɩsɩnɩ-ŋ Bɛnjamɛɛ yɔ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋkʋ man-pɩyalaa mba pa-naalɛ.+ Ðʋzɩ-ɩ me-nesi taa nɛ mankaɣ-ŋ ɩ pɩsɩnʋʋ.»+ 38 Ɛlɛ Yakɔɔb yɔɔdɩ se: «Man-pɩyalʋ ɛɛkaɣ-mɩ tɩŋʋʋ nɛ etii peeɖe, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛ-ɖalʋ sɩba nɛ e-ɖeke pɩkazaa.+ Ye kɛgbɛdɩsaɣ nakɛyɛ ɛtalɩ-ɩ nʋmɔʋ ŋgʋ ɩkaɣ ɖɔm yɔ kɩ-taa nɛ ɛsɩ yɔ, ɖɩnɛ ɛlɛ pɩtʋʋ fɛyɩ se kʋñɔwiye taa+ itisiɣ ma-ñʋʋ nɛ panzɩ Pɩlaʋ*+ taa.»
43 Ñɔɔsɩ kaakpa ɖoŋ kpem ɛjaɖɛ taa.+ 2 Pʋyɔɔ lɛ, pɛtɛm tɔɔʋ tɔɔnaɣ ŋga paakɔnɩnɩ Ejipiti ɛjaɖɛ taa yɔ lɛ,+ pa-caa heyi-wɛ se: «Ɩpɩsɩ nɛ ɩya tɔɔnaɣ pazɩ nɛ ɩkɔnɩ-ɖʋ.» 3 Peeɖe Yuuda heyi-i se: «Abalʋ ɛnʋ ɛɛtɛm-ɖʋ heyuu kpayɩ se: “Ye ɩtɩkpɛndɩnɩ mi-neu yɔ, ɩtaatasɩ kɔm mɛ-ɛsɩndaa.”+ 4 Ye ŋyeba nɛ ɖɩkpɛndɩnɩ ɖe-neu yɔ, ɖɩnɛ ɛlɛ ɖɩkaɣ wobu nɛ ɖɩyabɩ-ŋ tɔɔnaɣ. 5 Ɛlɛ ye ŋtiyele nɛ ɛtɩŋ-ɖʋ yɔ ɖɩɩkaɣ wobu, mbʋ pʋyɔɔ yɔ abalʋ ɛnʋ eeheyi-ɖʋ se: “Ye ɩtɩkpɛndɩnɩ mi-neu yɔ, ɩtaatasɩ kɔm mɛ-ɛsɩndaa.”»+ 6 Ɛlɛ Izrayɛɛlɩ+ pɔzɩ-wɛ se: «Ɛbɛ yɔɔ iheyi-i se ɩwɛnɩ neu lɛlʋ nɛ ɩkɔnɩ kʋñɔŋ kʋnɛ mɔ-yɔɔ?» 7 Pocosi-i se: «Abalʋ ɛnʋ ɛ-maɣmaɣ ɛpɔzɩnɩ-ɖʋ ɖa nɛ ɖɔ-hɔʋ taa mba ɖɔ-yɔɔ tɔm, ɛpɔzɩ-ɖʋ se: “Mɩ-caa kpɛndɩ ɛwɛ wezuu na? Ɩtasɩ wɛnʋʋ neu nɔɔyʋ?” Pʋyɔɔ ɖiheyi-i tɔm ndʋ.+ Ɛzɩma ɖɩpɩzaɣ se ɖɩna se ɛkaɣaɣ-ɖʋ heyuu se: “Ɩkɔnɩ mi-neu cɩnɛ”?»+
8 Pʋwayɩ lɛ, Yuuda tendi ɛ-caa Izrayɛɛlɩ se: «Yele nɛ mɛnkpɛndɩnɩ pɩɣa nɛ ɖɩɖɛɛ,+ se pɩsa nɛ ɖa nɛ ŋ nɛ ɖe-piya+ ɖɩcaɣ wezuu nɛ ɖɩtaasɩ.+ 9 Mankaɣ pi-ɖeɖe cɔnʋʋ se nabʋyʋ ɛtaatalɩ-kɛ.+ Ye nabʋyʋ ɛtalɩ-kɛ lɛ ŋpɔzɩ-m. Ye pɩlaba se mantɩpɩsɩnɩ-ŋ kɛ yɔ, ɖɩnɛ ɛlɛ mayʋsɩnɩ-ŋ tam. 10 Ye ɖɩtaawɛɛ nɛ ɖilesiɣ alɩwaatʋ yɔ, ɛzʋnɔ ɖɩɩtɛm wobu peeɖe tam nabʋlɛ nɛ ɖɩkɔɔ.»
11 Peeɖe pa-caa Izrayɛɛlɩ heyi-wɛ se: «Ye mbʋ yɔ, mbʋ pɩwɛɛ se ɩla yɔ mbʋ yɔ: Ɩɖʋ mɩ-kabɩsɩ taa ɖɛ-ɛjaɖɛ taa wondu ndʋ tɩkɩlɩ ɖeu yɔ nɛ iwona nɛ ɩla kʋjɔʋ abalʋ ɛnʋ:+ sɔzɩŋ num*+ pazɩ, tʋŋ num pazɩ, tɩʋ ketu,* cɩyɩm pɔɔyɛɛ,+ pistaasɩ pee nɛ amandɩ pee. 12 Liidiye nɖɩ ɩyakɩnɩ tɔɔnaɣ yɔ, ɩkpaɣ-ɖɩ tam nabʋlɛ taa; ɩkpaɣ ɖɔɖɔ liidiye nɖɩ paaɖʋ mɩ-kabɩsɩ taa yɔ nɛ ɩpɩsɩnɩ-wɛ.+ Pʋtɔma yɔ piiyiɣdi kiyiɣduu. 13 Ɩkpaɣ mi-neu nɛ ɩɖɛɛ ɩpɩsɩ abalʋ ɛnʋ ɛ-cɔlɔ. 14 Tɛtɛ nɛ Ɛsɔ Ðoŋ Tɩŋa Tʋ yele nɛ abalʋ ɛnʋ ɛna mɩ-pʋtɔdɩyɛ nɛ eyebini-mɩ Siimeyɔɔ nɛ Bɛnjamɛɛ. Ɛlɛ ma lɛ, ye pɩwɛɛ se melesi men-piya yɔ, mankaɣ-sɩ lesuu.»+
15 Peeɖe abalaa mba pakpaɣ kʋjɔʋ, liidiye tam nabʋlɛ taa nɛ pɛkpɛndɩnɩ ɖɔɖɔ Bɛnjamɛɛ. Nɛ pakʋyɩ nɛ pakpaɣ nʋmɔʋ nɛ petii Ejipiti nɛ patasɩ wobu Yosɛɛfʋ ɛsɩndaa.+ 16 Yosɛɛfʋ ñɩtaa nɛ ɛna-wɛ nɛ Bɛnjamɛɛ lɛ, eheyi abalʋ weyi ɛcɔŋnɩ ɛ-ɖɩɣa yɔɔ yɔ se: «Kpaɣ abalaa mba nɛ ŋwoni ɖɩɣa nɛ ŋkʋ kpɩna nɛ ŋla tɔɔnaɣ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ma nɛ abalaa mba ɖɩkaɣnɩ tɔɔnaɣ tɔɔʋ wɩsɩ sɩnɛ.» 17 Kpaagbaa mbʋ lɛ, abalʋ la ɛzɩ Yosɛɛfʋ yɔɔdʋʋ yɔ,+ ɛkpaɣ-wɛ nɛ ewoni Yosɛɛfʋ ɖɩɣa taa. 18 Ɛlɛ powoni abalaa mba Yosɛɛfʋ ɖɩɣa taa lɛ, sɔɔndʋ paɣzɩ-wɛ kpaʋ nɛ peheyiɣ ɖama se: «Ðɩɩkɔm kajalaɣ ɖeɖe nɛ papɩsɩnɩ liidiye nɖɩ nɛ paɖʋ ɖa-kabɩsɩ taa yɔ, ɖɩ-yɔɔ pɔkɔnɩ-ɖʋ cɩnɛ. Lɛɛlɛɛyɔ pakaɣ-ɖʋ kpaʋ nɛ papɩsɩ-ɖʋ yomaa nɛ pamʋ ɖa-kpaŋasɩ.»+
19 Pʋyɔɔ pɔñɔtɩnɩ abalʋ weyi ɛcɔŋnɩ Yosɛɛfʋ ɖɩɣa yɔɔ yɔ, nɛ pɔyɔɔdɩnɩ-ɩ ɖɩɣa nɔnɔɔ taa. 20 Peheyi-i se: «Ða-kɩbaɣlʋ, kpaɣ nɛ ŋkpeɣ-ɖʋ. Ðɩɩtɛm kɔm cɩnɛ nɛ ɖɩya tɔɔnaɣ.+ 21 Ɛlɛ ɖɩtalɩ ɖoli lɛ ɖɩsɩŋ se ɖiɖoo, ɖɩhɛɖɩ ɖa-kabɩsɩ nɔsɩ lɛ, piti tɔm! Ða-taa paa anɩ e-liidiye kaawɛ ɛ-kabʋa taa, ɖe-liidiye kaawɛ ɖɩ-tɩŋa.+ Pʋyɔɔ lɛ, ɖɩsɔɔlaa se ɖɩpɩsɩnɩ-ɖɩ. 22 Nɛ ɖɩtasɩ kɔnʋʋ liidiye lɛɛɖɛ se ɖɩyabɩnɩ tɔɔnaɣ. Ðɩtɩna se aaɖʋ ɖe-liidiye nɖɩ ɖa-kabɩsɩ taa.»+ 23 Nɛ ɛlɛ kitini-wɛ se: «Tɔm fɛyɩ! Sɔɔndʋ ɛtaakpa-mɩ. Mɩ-Ɛsɔ, nɛ mɩ-caa tɛ Ɛsɔ ɖʋnɩ ñɩm mɩ-kabɩsɩ taa. Mi-liidiye talɩ mɔn-cɔlɔ.» Pʋwayɩ lɛ, ɛlɩnɩ-wɛ Siimeyɔɔ.+
24 Nɛ abalʋ ɛnʋ ɛsʋnɩ-wɛ Yosɛɛfʋ ɖɩɣa taa nɛ ɛha-wɛ lɩm se pɔkɔnɩ pa-nɩŋgbanzɩ, nɛ ɛha pa-kpaŋasɩ tɔɔnaɣ. 25 Nɛ pɔñɔɔzɩ mbʋ pɩwɛɛ se pahaɣ+ Yosɛɛfʋ alɩwaatʋ ndʋ ɛlɛ kɔŋ wɩsɩ taa yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ paanɩwa se pakaɣ tɔɔnaɣ tɔɔʋ peeɖe.+ 26 Yosɛɛfʋ sʋ ɖɩɣa taa lɛ, powoni-i pa-kʋjɔʋ nɛ poluŋ ɛ-tɛɛ nɛ papa pɛ-ɛsa nɛ tɛtʋ.+ 27 Pʋwayɩ lɛ, ɛpɔzɩ pa-alaafɩya yɔɔ, nɛ ɛpɔzɩ-wɛ ɖɔɖɔ se: «Mɩ-caa akpadɩyʋ weyi ɛ-tɔm iiheyi-m yɔ, ɛzɩma ɛkʋyaa? Ɛkpɛndɩ ɛwɛ wezuu na?»+ 28 Nɛ paba cosi-i se: «Ña-lɩmɖʋyʋ, ɖa-caa kʋyɩ camɩyɛ. Ɛkpɛndɩ ɛwɛ wezuu.» Nɛ poluŋ tataa nɛ papa pɛ-ɛsa nɛ tɛtʋ.+
29 Ɛkpazɩ ɛ-ɛsa nɛ ɛna e-neu Bɛnjamɛɛ, weyi ɛ nɛ ɩ paka ɖoo yɔ lɛ,+ ɛpɔzɩ-wɛ se: «Mi-neu tɩnʋʋ weyi ɛ-tɔm iiheyi-m yɔ, ɛnʋ yɔ?»+ Nɛ ɛtasɩ yɔɔdʋʋ se: «Man-pɩyalʋ, Ɛsɔ ɛwazɩ-ŋ.» 30 Pʋwayɩ lɛ, Yosɛɛfʋ ɖɛɛ lɛɛ lɛɛ nɛ ɛlɩɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ e-neu yɔɔ lɛ ɛtaapɩzɩɣ ɛ-tɩ ɖɔkʋʋ, nɛ ɛñɩnɩ lone naɖɩyɛ se ewii. Pʋyɔɔ ɛɖɛwa nɛ ɛsʋʋ kuduyuu nakʋyʋ tɛɛ e-ɖeke nɛ etisi ɛsɩtɛɣlɩm.+ 31 Pʋwayɩ lɛ, ɛkɔ ɛ-ɛsɩndaa nɛ lɛɛlɛɛyɔ ɛpɩzaa nɛ ɛɖɔkɩ ɛ-tɩ lɛ, ɛlɩɩ nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Ɩɖʋ tɔɔnaɣ.» 32 Pasɩ-ɩ tɔɔnaɣ nɛ hɔɔlʋʋ, nɛ paba ɖɔɖɔ paɖʋ-wɛ pɔ-tɔɔnaɣ nɛ nɖeke, nɛ Ejipiti ñɩma mba paawɛ ɛ-cɔlɔ yɔ pɔtɔɔnɩ nɖeke; toovenim taa lɛ, Ejipiti mba taatisiɣ se pa nɛ Ebree mba pɛkpɛndɩ nɛ pɔtɔɔ tɔɔnaɣ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɩɩkɛnɩ-wɛ kʋzɔɔtʋ.+
33 Paacaɣ* ɛ-ɛsɩndaa, kpaɣnɩ sɔsɔ, weyi ɛɛwɛnɩ kajalaɣ pɩɣa+ waɖɛ yɔ, nɛ piwolo pɩtalɩ tɩnʋʋ, nɛ pɛwɛɛ nɛ pɔcɔŋnɩ ɖama ɛsɩndaa nɛ pɩɖɩɣzɩɣ-wɛ. 34 Yosɛɛfʋ yekaɣ nɛ pocozuu ɛ-tɔɔnaɣ ɛ-taabɩlɩ yɔɔ nɛ powokini pa-ñɩŋgʋ yɔɔ, ɛlɛ eyeba nɛ Bɛnjamɛɛ tɔɔnaɣ ɖɔɔ tam 5 nɛ pɩkɩlɩ lalaa ñɩŋga.+ Mbʋ pa nɛ ɩ pɔtɔwaa nɛ pɔñɔɔ nɛ pahaɣ.
44 Pʋwayɩ lɛ, Yosɛɛfʋ ɖʋ abalʋ weyi ɛcɔŋnɩ ɛ-ɖɩɣa yɔɔ yɔ paɣtʋ se: «Suu tɔɔnaɣ abalaa mba pa-kabɩsɩ taa nɛ pɩtalɩ ɛzɩma papɩzɩɣ nɛ pakpaɣ yɔ, nɛ ŋɖʋ paa weyi lɛ e-liidiye ɛ-kabʋa nɔɔ.+ 2 Ɛlɛ kpaɣ mɔn-kɔpʋ, liidiye ñɩɣtʋ kɔpʋ nɛ ŋɖʋ tɩnʋʋ kabʋa taa, pɩkpɛndɩnɩ liidiye nɖɩ ɛcɛlaa se ɛyabɩnɩ tɔɔnaɣ yɔ.» Nɛ ɛlɛ la ɛzɩ Yosɛɛfʋ yɔɔdʋʋ yɔ.
3 Pɩñandɩ tanaŋ tɛɛ lɛ, peyele abalaa mba nɛ pɛɖɛɛ, pa nɛ pa-kpaŋasɩ. 4 Palɩ tɛtʋ taa nɛ patɩtalɩtɩ poliŋ lɛ, Yosɛɛfʋ heyi abalʋ weyi ɛcɔŋnɩ ɛ-ɖɩɣa yɔɔ yɔ se: «Kʋyɩ nɛ ŋɖʋ abalaa mba pa-wayɩ! Ŋhikiɣ-wɛ lɛ, ŋpɔzɩ-wɛ se: “Ɛbɛ yɔɔ ɩhɛyɩ kɩdɛkɛdɩm kɩbandʋ lone taa? 5 Ɛbɛ yɔɔ ɩkpaɣ man-caa kɔpʋ ŋgʋ ɛñɔʋna nɛ ɛtɩyɩɣna* yɔ? Mbʋ ɩlaba yɔ pɩfɛyɩ ɖeu.”»
6 Nɛ ɛlɛ hiɣ-wɛ nɛ ɛpɔzɩ-wɛ tɔm ndʋ. 7 Ɛlɛ paba pɔzɩ-ɩ se: «Ɛbɛ yɔɔ ɖa-kɩbaɣlʋ yɔɔdʋʋ mbʋ? Ña-lɩmɖʋyaa ɩɩpɩzɩɣ nɛ pala lakasɩ nzɩ kpa. 8 Ðɩlɩnɩ Kanaŋ ɛjaɖɛ taa nɛ ɖɩkɔŋ lɛ, ɖɩkpɛndɩnɩ liidiye nɖɩ ɖɩna ɖa-kabɩsɩ taa yɔ nɛ ɖɩcɛlɩ-ŋ.+ Ye mbʋ, ɛzɩma tɩyɛ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmɩlɩ liidiye ñɩɣtʋ yaa sika ña-caa ɖɩɣa taa? 9 Ye pana-kʋ ño-yomaa taa nɔɔyʋ cɔlɔ yɔ, ɛyʋ ɛnʋ ɛkaɣ sɩbʋ, nɛ ɖa-taa mba pɩkazɩɣ yɔ ɖɩkaɣ pɩsʋʋ ɖɔɖɔ ɖa-caa yomaa.» 10 Ðɩnɛ ɛlɛ ɛyɔɔdɩ se: «Pɩla ɛzɩ ɩyɔɔdʋʋ yɔ: Weyi ɛ-cɔlɔ panaɣ-kʋ yɔ, ɛkaɣ pɩsʋʋ mo-yom, ɛlɛ mɩ mba pɩkazɩɣ yɔ, paakaɣ mɩ-tɔm kʋʋ.» 11 Peeɖe lɛ, pa-taa paa weyi tisi ɛ-kabʋa lɛɛ lɛɛ tataa nɛ ɛhɛɖɩ kɔ-nɔɔ. 12 Nɛ ɛlɛ paɣzɩ ñɩnʋʋ camɩyɛ; ɛpaɣzɩnɩ ñɩnʋʋ sɔsɔ kabʋa taa nɛ ɛtɛzɩnɩ tɩnʋʋ ñɩŋga taa. Nɛ pɩtɛmna se ɛna kɔpʋ ŋgʋ Bɛnjamɛɛ kabʋa taa.+
13 Ðɩnɛ ɛlɛ pacɩyɩ po-tokonaa, nɛ pa-taa paa weyi lɛ, ɛpɩsɩnɩ e-wondu nɛ ɛhɔkɩ ɛ-kpaŋaɣ yɔɔ nɛ papɩsɩ tɛtʋ taa. 14 Yuuda+ nɛ e-koobiya patalɩ Yosɛɛfʋ ɖɩɣa taa lɛ, ɛlɛ kaawɛ peeɖe mbʋ; nɛ poluŋ tataa ɛ-ɛsɩndaa.+ 15 Yosɛɛfʋ pɔzɩ-wɛ se: «Lakasɩ nzɩ ɩlabɩ mbʋ yɔ? Ɩɩsɩŋ se mɛnkɛ ɛyʋ weyi ɛsɩm tɩyʋʋ camɩyɛ yɔ?»+ 16 Peeɖe Yuuda cosi-i se: «Ða-caa, suwe ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖiheyi-ŋ? Ndʋ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩyɔɔdɩ? Nɛ ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɩlɩ se ɖɩkɛ ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa? Ɛsɔ toovenim tʋ kuli ño-yomaa kɩwɛɛkɩm yɔɔ.+ Lɛɛlɛɛyɔ ɖɩkɛ ɖa-caa yomaa, ɖa nɛ weyi pana kɔpʋ ŋgʋ e-nesi tɛɛ yɔ!» 17 Ɛlɛ Yosɛɛfʋ yɔɔdɩ se: «Maapɩzɩɣ nɛ mala mbʋ kpa! Weyi e-nesi tɛɛ pana kɔpʋ yɔ, ɛnʋ kaɣnɩ pɩsʋʋ mo-yom.+ Piyele nɛ mɩ mba pɩkazaa yɔ, ɩpɩsɩ mɩ-caa cɔlɔ laŋhɛzɩyɛ taa.»
18 Peeɖe Yuuda ñɔtɩnɩ-ɩ nɛ eheyi-i se: «Man-caa mentendi-ŋ, yele nɛ ño-yom heyi-ŋ tɔm natʋyʋ, ɛlɛ ña-taa ɛtaawɩɩnɩ ño-yom, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋwɛ ɛzɩ Farawɔɔ maɣmaɣ yɔ.+ 19 Ŋŋpɔzɩ ño-yomaa se: “Mɩ-caa kpɛndɩ ɛwɛ wezuu na? Ɩwɛnɩ neu nɔɔyʋ?” 20 Nɛ ɖicosi-ŋ se: “Ða-caa wɛɛ, ɛlɛ ɛkpadɩyaa, nɛ ɖe-neu tɩnʋʋ+ wɛɛ, ɛkɛ ɖa-caa akpadɩyɩtʋ taa pɩɣa. Ɛ-ɖalʋ sɩba,+ nɛ e-ɖeke pɩkazɩ e-ɖoo piya taa,+ nɛ ɛ-caa sɔɔlɩ ɛ-tɔm.” 21 Pʋwayɩ lɛ, ŋheyi ño-yomaa se: “Ɩkɔnɩ-m ɩ nɛ mana-ɩ.”+ 22 Ɛlɛ ɖiheyi-ŋ se: “Abalɩbɩɣa ŋga kaapɩzɩɣ nɛ kɛɖɛɛ nɛ keyele ka-caa. Ye kɛɖɛwa nɛ keyebi-i yɔ, pɩtʋʋ fɛyɩ se ka-caa kaɣ sɩbʋ.”+ 23 Peeɖe ŋheyi ño-yomaa se: “Ye ɩtɩkpɛndɩnɩ mi-neu tɩnʋʋ yɔ, ɩtaatasɩ mɛ-ɛsɩndaa kɔm.”+
24 «Nɛ ɖɩkpa ño-yom, ɖa-caa cɔlɔ lɛ, ɖiheyi-i tɔm ndʋ ŋyɔɔdaa yɔ. 25 Pʋwayɩ lɛ, ɖa-caa heyi-ɖʋ se: “Ɩpɩsɩ nɛ ɩyabɩ-ɖʋ tɔɔnaɣ pazɩ.”+ 26 Ɛlɛ ɖiheyi-i se: “Ðɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖiwolo. Ye ɖɩkpɛndɩɣnɩ ɖe-neu tɩnʋʋ yɔ kalɩpiyeke, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ye ɖe-neu tɩnʋʋ ɛtɩtɩŋ-ɖʋ yɔ, ɖɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖiwolo abalʋ ɛnʋ ɛ-ɛsɩndaa.”+ 27 Peeɖe ño-yom, ɖa-caa heyi-ɖʋ se: “Mɩ-maɣmaɣ ɩsɩm mbʋ se abalɩbiya 2 ɖeke ma-halʋ lʋlɩ-m.+ 28 Ɛlɛ sɩ-taa lɛɛka ɖɛwa nɛ keyebi-m, nɛ mɔyɔɔdɩ se: ‘Pɩtʋʋ fɛyɩ se tɛtɛgbɩnɛ naɖɩyɛ cɩyɩ-kɛ hɔɔlasɩ hɔɔlasɩ!’+ Nɛ mantɩtasɩ-kɛ naʋ halɩ nɛ sɔnɔ. 29 Ye ɩkpaɣ kanɛ ɖɔɖɔ mɔn-cɔlɔ nɛ ɩɖɛna nɛ kehiɣ kɛgbɛdɩsaɣ nakɛyɛ nɛ kasɩ yɔ, pɩtʋʋ fɛyɩ se kʋñɔŋ taa+ itisiɣ ma-ñʋʋ nɛ panzɩ Pɩlaʋ*+ taa.”
30 «Nɛ lɛɛlɛɛyɔ ɛzɩma ño-yom man-caa sɔɔlɩ-kɛ* ɛzɩ ɛ-maɣmaɣ e-wezuu* yɔ pʋyɔɔ lɛ, ye manpɩsɩ ɛ-cɔlɔ nɛ mantɩkpɛndɩnɩ abalɩbɩɣa ŋga yɔ, 31 ɖɩnɛ ɛñɩtɩɣ nɛ ɛna se abalɩbɩɣa ŋga kɛfɛyɩ lɛ, ɛsɩkɩ kpaagbaa, nɛ toovenim taa lɛ, kʋñɔwiye taa ño-yomaa kaɣ tisuu ño-yom ɖa-caa ñʋʋ nɛ panzɩ Pɩlaʋ* taa. 32 Maaheyi man-caa se mankaɣ cɔnʋʋ pi-ɖeɖe se nabʋyʋ ɛtaatalɩ abalɩbɩɣa ŋga; meheyi-i se: “Ye mantɩpɩsɩnɩ-ŋ kɛ yɔ, ɖɩnɛ ɛlɛ mayʋsɩnɩ-ŋ tam.”+ 33 Pʋyɔɔ lɛ, lɛɛlɛɛyɔ mentendi-ŋ, yele nɛ abalɩbɩɣa lone taa lɛ, manpɩsɩ ño-yom, nɛ pɩsa nɛ abalɩbɩɣa nɛ ka-ɖalaa papɩsɩ. 34 Ɛzɩma manpɩzɩɣ nɛ manpɩsɩ man-caa cɔlɔ nɛ maakpɛndɩɣnɩ abalɩbɩɣa ŋga? Pɩɩkaɣ-m sam se mana man-caa kʋñɔŋ ŋgʋ kɩ-taa!»
45 Peeɖe lɛ, Yosɛɛfʋ taapɩzɩɣ se ɛtasɩ ɛ-tɩ ɖɔkʋʋ ɛ-lɩmɖʋyaa ɛsɩndaa.+ Ðɩnɛ ɛlɛ ɛyɔɔdɩ ɖoŋ se: «Mɩ-tɩŋa ɩlɩɩ cɩnɛ!» Nɔɔyʋ taawɛɛ Yosɛɛfʋ cɔlɔ alɩwaatʋ ndʋ ɛwɩlaɣ ɛ-tɩ ɛ-ɖalaa* yɔ.+
2 Nɛ ɛpaɣzɩ wiu ɖoŋ nɛ halɩ Ejipiti mba nɩɩ ɛ-nɔɔ, nɛ Farawɔɔ ɖɩɣa taa mba ɖɔɖɔ nɩɩ ɛ-nɔɔ. 3 Pʋwayɩ lɛ, Yosɛɛfʋ heyi ɛ-ɖalaa nɛ e-neu se: «Ma lɛ Yosɛɛfʋ. Man-caa wɛ wezuu halɩ nɛ sɔnɔ?» Ɛlɛ pataapɩzɩɣ se pocosi-i natʋyʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛ-tɔm kaaɖɩɣzɩ-wɛ. 4 Nɛ Yosɛɛfʋ heyi-wɛ se: «Mentendi-mɩ, ɩñɔtɩnɩ-m.» Nɛ pɔñɔtɩnɩ-ɩ.
Ðɩnɛ ɛlɛ ɛyɔɔdɩ se: «Ma lɛ mi-neu Yosɛɛfʋ, weyi ɩpɛdɩ-ɩ nɛ pɛɖɛnɩ-ɩ Ejipiti yɔ.+ 5 Ɛlɛ pɩtaawɩzɩ-mɩ nɛ ɩtaakʋ ɖama tɔm se pʋyɔɔ ɩpɛdɩ-m nɛ pɔkɔnɩ-m cɩnɛ; mbʋ pʋyɔɔ yɔ Ɛsɔ ɖɛzɩnɩ-m mɩ-nɔɔ se pɩsa nɛ ɛya ɖa-ñʋʋ.+ 6 Ñɔɔsɩ paɣzʋʋ ɛjaɖɛ taa yɔ, pɩlakɩ pɩnzɩ 2 yɔ,+ nɛ pɩtasɩ kazʋʋ ɖɔɖɔ pɩnzɩ 5 nzɩ sɩ-taa nɔɔyʋ ɛɛkaɣ pɩzʋʋ nɛ ɛhayɩ yaa ɛkʋ tɔɔnaɣ yɔ. 7 Ɛlɛ Ɛsɔ ɖɛzɩ-m mɩ-nɔɔ se mɩ-hɔŋ ɩtaamʋʋ+ tɛtʋ yɔɔ,* nɛ ɛya mɩ-ñʋʋ piti yabʋ nɛ ɩwɛɛ wezuu. 8 Pʋyɔɔ lɛ, pɩtɩkɛ mitiyini-m cɩnɛ, ɛlɛ Ɛsɔ toovenim tʋ tiyini-m; ɛlabɩ mbʋ se pɩsa nɛ ɛpɩsɩ-m Farawɔɔ lɔŋ tasɩyʋ sɔsɔ,* Farawɔɔ ɖɩɣa kpeekpe yɔɔ kɩbaɣlʋ nɛ Ejipiti ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ cɔnɩyʋ.+
9 «Ɩpɩsɩ lɔŋ man-caa cɔlɔ nɛ iheyi-i se: “Tɔm ndʋ ña-pɩyalʋ Yosɛɛfʋ yɔɔdʋʋ yɔ, ndʋ yɔ: ‘Ɛsɔ pɩsɩ-m Ejipiti ɛjaɖɛ kpeekpe kɩbaɣlʋ.+ Kʋyɩ kpɛdɛyɛ nɛ ŋkɔɔ mɔn-cɔlɔ.+ 10 Ŋkaɣ caɣʋ Gosɛɛnɩ+ egeetiye taa nɛ ŋñɔtɩnɩ-m; ña nɛ ña-pɩyalaa, ña-sayɩnaa, ña-kpɩna tɩŋa nɛ mbʋ payɩ ŋwɛna yɔ. 11 Mankaɣ-ŋ tiyinuu tɔɔnaɣ peeɖe, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ñɔɔsɩ kaɣ tasʋʋ wɛʋ pɩnzɩ 5.+ Ye pɩtɩkɛ mbʋ yɔ, ña nɛ ña-ɖɩɣa ɩkaɣ sʋʋ kʋñɔndʋtʋ taa nɛ mbʋ payɩ ŋwɛna yɔ pɩtɛŋɩlɩ.’” 12 Mɩ nɛ me-neu Bɛnjamɛɛ, mɩ-maɣmaɣ ɩnaɣnɩ mɩ-ɛsa se ma keekee mɔyɔɔdʋʋnɩnɩ-mɩ.+ 13 Pʋyɔɔ lɛ, iheyi man-caa samtʋ ndʋ mɛwɛnɩ Ejipiti ɛjaɖɛ taa yɔ tɩ-tɩŋa tɩ-tɔm, iheyi-i ɖɔɖɔ mbʋ payɩ ɩnawa yɔ pɩ-tɔm. Lɛɛlɛɛyɔ, iwolo lɔŋ nɛ ɩkɔnɩ man-caa cɩnɛ.»
14 Pʋwayɩ lɛ, ekpi e-neu Bɛnjamɛɛ* nɛ ewii, nɛ Bɛnjamɛɛ laɣyɩ e-nesi Yosɛɛfʋ liu tɛɛ nɛ ewii.+ 15 Nɛ ɛmʋzɩ ɛ-ɖalaa tɩŋa payɩ lɩkpaɣzasɩ nɛ ekpibi-wɛ nɛ ewii. Pʋwayɩ lɛ, ɛ-ɖalaa yɔɔdɩnɩ-ɩ.
16 Nɛ tɔm talɩ Farawɔɔ ɖɩɣa taa se: «Yosɛɛfʋ ɖalaa* kɔma!» Nɛ pɩkɛdɩnɩ Farawɔɔ nɛ ɛ-lɩmɖʋyaa. 17 Peeɖe Farawɔɔ heyi Yosɛɛfʋ se: «Heyi ña-ɖalaa* se: “Ɩla ɛzʋnɔ: Ɩhɔkɩ wondu mɩ-kpɩna yɔɔ nɛ iwolo Kanaŋ ɛjaɖɛ taa, 18 nɛ ɩkpaɣ mɩ-caa nɛ mɩ-ɖɩsɩ taa mba nɛ ɩkɔɔ mɔn-cɔlɔ cɩnɛ. Mankaɣ-mɩ haʋ mbʋ mbʋ pɩwɛ ɖeu Ejipiti ɛjaɖɛ taa yɔ, nɛ ɩkaɣ tɔɔʋ ɛjaɖɛ num ɖeɖe.”*+ 19 Nɛ manɖʋʋ-ŋ paɣtʋ se ŋheyi-wɛ ɖɔɖɔ se:+ “Ɩla ɛzʋnɔ: Ɩkpaɣ kɛɛkɛɛnaa+ Ejipiti ɛjaɖɛ taa nɛ iwolo ɩkpaɣnɩ mi-piya nɛ mɩ-halaa, nɛ pɩpɔzʋʋ se ɩkpaɣ mɩ-caa lɛɛkʋ taa nɛ ɩkɔnɩ-ɩ cɩnɛ.+ 20 Ɩtaanɩɣzɩ mɩ-ñɩm yɔɔ,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ mbʋ pɩkɩlɩ ɖeu Ejipiti ɛjaɖɛ taa yɔ, pɩtɩŋa payɩ pɩpɩsɩ mɩ-ñɩm.”»
21 Nɛ Izrayɛɛlɩ pɩyalaa la mbʋ, nɛ Yosɛɛfʋ cɛlɩ-wɛ kɛɛkɛɛnaa ɛzɩ Farawɔɔ ɖʋʋ paɣtʋ yɔ, nɛ ɛcɛlɩ-wɛ ɖɔɖɔ pa-nʋmɔʋ ɖɔm tɔɔnaɣ. 22 Ɛha pa-taa paa weyi lɛ toko kɩfalʋʋ kʋɖʋmʋʋ, ɛlɛ ɛha Bɛnjamɛɛ liidiye pɔɔyɩsɩ 300 nɛ tokonaa kɩfama 5.+ 23 Piyele ɛ-caa lɛ, etiyini-i wondu tʋnɛ: kpaŋasɩ abalɩñɩnzɩ 10, sɩkpaɣ Ejipiti wondu kɩbandʋ ndɩ ndɩ nɛ kpaŋasɩ halɩñɩnzɩ 10, sɩkpaɣ blee* nɛ kpɔnɔ nɛ pa-caa nʋmɔʋ ɖɔm tɔɔnaɣ. 24 Nɛ eyele ɛ-ɖalaa* nɛ pɛɖɛɛ. Pɛɖɛɣaɣ lɛ, eheyi-wɛ se: «Ɩtaakɔ ɖama nɛ pana nʋmɔʋ taa.»+
25 Nɛ pakʋyɩnɩ Ejipiti nɛ papɩsɩ Kanaŋ ɛjaɖɛ taa pa-caa Yakɔɔb cɔlɔ. 26 Nɛ peheyi-i se: «Yosɛɛfʋ wɛ wezuu halɩ nɛ sɔnɔ, nɛ ɛnʋ cɔŋnɩnɩ Ejipiti ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ!»+ Ɛlɛ pɔ-tɔm ndʋ, titiheyi pa-caa natʋyʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ etaatisi tɩ-yɔɔ.+ 27 Peheyi pa-caa Yakɔɔb tɔm ndʋ Yosɛɛfʋ heyi-wɛ yɔ tɩ-tɩŋa payɩ nɛ ɛna ɖɔɖɔ kɛɛkɛɛnaa mba Yosɛɛfʋ tiyinaa se pakpaɣnɩ-ɩ nɛ powona yɔ lɛ, ɛ-taa paɣzɩ labʋ leleŋ. 28 Peeɖe Izrayɛɛlɩ yɔɔdaa se: «Pɩmaɣ mbʋ! Man-pɩyalʋ Yosɛɛfʋ wɛnɩ ɛ-ɛsa! Pɩwɛɛ se mowolo nɛ mana-ɩ pʋcɔ nɛ mansɩ.»+
46 Nɛ Izrayɛɛlɩ kpaɣ mbʋ payɩ ɛɛwɛna yɔ* nɛ ɛɖɛɛ. Ɛtalɩ Beyɛɛrɩ-Seeba+ lɛ, ɛlaa ɛ-caa Izaakɩ tɛ Ɛsɔ kɩlaŋ.+ 2 Ðɩnɛ ɛlɛ Ɛsɔ lɩɩ Izrayɛɛlɩ yɔɔ ɖoo taa, natʋ natʋyʋ taa nɛ ɛyaa-ɩ se: «Yakɔɔb, Yakɔɔb!» Nɛ ɛlɛ sɛɛ se: «Ma yɔ!» 3 Nɛ Ɛsɔ heyi-i se: «Mɛkɛnɩ Ɛsɔ toovenim tʋ, ña-caa tɛ Ɛsɔ.+ Sɔɔndʋ ɛtaakpa-ŋ nɛ Ejipiti tibu, mbʋ pʋyɔɔ yɔ mankaɣ-ŋ pɩsʋʋ samaɣ sɔsɔɔ peeɖe.+ 4 Ma-maɣmaɣ, ma nɛ ŋ ɖɩkaɣnɩ tibu Ejipiti peeɖe, nɛ ma-maɣmaɣ makaɣnɩ-ŋ kpaɣʋ ɖɔɖɔ peeɖe nɛ manpɩsɩna;+ nɛ Yosɛɛfʋ kaɣ e-nesi tɩnʋʋ ñɛ-ɛsa yɔɔ.»*+
5 Pʋwayɩ lɛ, Yakɔɔb kʋyɩ Beyɛɛrɩ-Seeba, nɛ Izrayɛɛlɩ pɩyalaa kpaɣ pa-caa Yakɔɔb, pe-piya nɛ pa-halaa, kɛɛkɛɛnaa mba Farawɔɔ tiyinaa se pakpaɣnɩ-wɛ yɔ pa-taa. 6 Pɛkpɛndɩnɩ pa-kpɩna nɛ ñɩm mbʋ paacazɩ Kanaŋ ɛjaɖɛ taa yɔ. Nɛ Yakɔɔb nɛ ɛ-lʋlʋʋ taa mba tɩŋa payɩ patalɩ Ejipiti. 7 Yakɔɔb kpɛndɩnɩ ɛ-pɩyalaa, ɛ-pɛlaa nɛ ɛ-sayɩnaa, pʋ-tɔbʋʋ se ɛ-lʋlʋʋ taa mba tɩŋa payɩ Ejipiti.
8 Izrayɛɛlɩ pɩyalaa, pʋ-tɔbʋʋ se Yakɔɔb pɩyalaa mba patalɩ Ejipiti yɔ, pa-hɩla yɔ:+ Rubɛɛnɩ kaakɛnɩ Yakɔɔb kajalaɣ pɩɣa.+
9 Rubɛɛnɩ pɩyalaa yɔ: Hanɔɔkɩ, Paluu, Ɛsɩrɔɔnɩ nɛ Karɩmii.+
10 Siimeyɔɔ+ pɩyalaa yɔ: Yemuwɛɛlɩ, Yamiini, Ohaadɩ, Yakiini, Zohaarɩ nɛ Kanaŋ halʋ nɔɔyʋ pɩyalʋ Sawuuli.+
11 Leevi+ pɩyalaa yɔ: Gɛrɩsɔɔnɩ, Kehaatɩ nɛ Merarii.+
12 Yuuda+ pɩyalaa yɔ: Ɛɛrɩ, Onaanɩ, Seelaa,+ Perɛɛzɩ+ nɛ Zeraa.+ Ɛlɛ Ɛɛrɩ nɛ Onaanɩ pasɩbɩ Kanaŋ ɛjaɖɛ taa.+
Perɛɛzɩ pɩyalaa yɔ: Ɛsɩrɔɔnɩ nɛ Amuuli.+
13 Isakaarɩ pɩyalaa yɔ: Tola, Puva, Iyɔɔbɩ nɛ Simirɔɔnɩ.+
14 Zebulɔɔnɩ+ pɩyalaa yɔ: Serɛɛdɩ, Elɔɔnɩ nɛ Yaleyɛɛlɩ.+
15 Leeya pɩyalaa* kɛlɛ; mba ɛlʋlɩnɩ Yakɔɔb Padaanɩ-Aram ɛjaɖɛ taa yɔ, pa nɛ ɛ-pɛlɛ Dina.+ Yakɔɔb pɩyalaa nɛ ɛ-pɛlaa* tɩŋa kpɛndɩ 33.
16 Gaadɩ+ pɩyalaa yɔ: Zifiyɔɔnɩ, Agii, Suni, Ɛzɩbɔɔnɩ, Erii, Arodi nɛ Arelii.+
17 Asɛɛrɩ+ pɩyalaa yɔ: Iminaa, Isɩvaa, Isivii nɛ Beriya; nɛ pe-neu* halɩñɩnʋ lɛ Sera.
Beriya pɩyalaa yɔ: Hebɛɛrɩ nɛ Malɩkiiyɛɛlɩ.+
18 Zilpa+ weyi Labaanɩ cɛlɩ ɛ-pɛlɛ Leeya yɔ, ɛ-pɩyalaa* kɛlɛ. Yakɔɔb ɛlʋlɩnɩ-wɛ: Pɛkpɛndɩ ɛyaa 16.*
19 Yakɔɔb halʋ Rasɛɛlɩ pɩyalaa yɔ: Yosɛɛfʋ+ nɛ Bɛnjamɛɛ.+
20 Piya nzɩ Oni* cɔjɔ Potifera pɛlɛ Asɩnaatɩ+ lʋlɩnɩ Yosɛɛfʋ Ejipiti ɛjaɖɛ taa yɔ, nzɩ yɔ Manaasee+ nɛ Efrayim.+
21 Bɛnjamɛɛ+ pɩyalaa yɔ: Beela, Beekɛɛrɩ, Asɩbɛɛlɩ, Geera,+ Namaanɩ, Ehi, Rɔɔsɩ, Muupim, Hupim+ nɛ Arɩdɩ.+
22 Rasɛɛlɩ pɩyalaa* kɛlɛ, mba ɛlʋlɩnɩ Yakɔɔb yɔ: Pɛkpɛndɩ ɛyaa 14.*
24 Naftalii+ pɩyalaa yɔ: Yazeyɛɛlɩ, Guuni, Yezɛɛrɩ nɛ Silɛɛm.+
25 Bila weyi Labaanɩ cɛlɩ ɛ-pɛlɛ Rasɛɛlɩ yɔ, ɛ-pɩyalaa* kɛlɛ. Yakɔɔb ɛlʋlɩnɩ-wɛ: Pɛkpɛndɩ ɛyaa 7.*
26 Yakɔɔb lʋlʋʋ taa mba* tɩŋa, mba patɩŋɩ-ɩ nɛ powolo Ejipiti yɔ, pɛkpɛndɩ 66; patɩkalɩ ɛ-pɩyalaa halaa.+ 27 Abalɩbiya 2* palʋlɩ Yosɛɛfʋ Ejipiti ɛjaɖɛ taa. Yakɔɔb ɖɩɣa taa mba* tɩŋa mba powobi Ejipiti yɔ pɛkpɛndɩ 70.+
28 Yakɔɔb tiyi Yuuda+ se ɛɖɛɛ-ɩ nɔɔ nɛ ewolo eheyi Yosɛɛfʋ se ɛnʋ wɛ Gosɛɛnɩ nʋmɔʋ taa. Patalɩ Gosɛɛnɩ egeetiye+ taa lɛ, 29 Yosɛɛfʋ yele nɛ pɔñɔɔzɩ ɛ-kɛɛkɛɛ nɛ ɛkʋyɩ nɛ ɛɖɛɛ Gosɛɛnɩ se ɛkatɩ ɛ-caa Izrayɛɛlɩ. Ɛwɩlɩ-ɩ ɛ-tɩ lɛ, ekpibi-i* kpaagbaa nɛ ewii nɛ pileɖi cammm.* 30 Nɛ Izrayɛɛlɩ heyi Yosɛɛfʋ se: «Lɛɛlɛɛyɔ manpɩzɩɣ nɛ mansɩ; mana ñɛ-ɛsɩndaa nɛ manawa se ŋwɛ wezuu halɩ nɛ sɔnɔ.»
31 Pʋwayɩ lɛ, Yosɛɛfʋ heyi ɛ-ɖalaa nɛ ɛ-caa ɖɩɣa taa mba se: «Iyele nɛ mowolo nɛ meheyi Farawɔɔ+ se: “Man-ɖalaa nɛ man-caa ɖɩɣa taa ñɩma mba paawɛ Kanaŋ ɛjaɖɛ taa yɔ, pɔkɔm mɔn-cɔlɔ cɩnɛ.+ 32 Abalaa mba, pɛkɛ ninɖiɣyaa,+ pɔcɔŋnɩ wondu yɔɔ,+ nɛ pɔkɔnɩ pa-kpɩna nɛ mbʋ payɩ pɛwɛna yɔ.”+ 33 Ye Farawɔɔ ɛya-mɩ nɛ ɛpɔzɩ-mɩ se: “Tʋmɩyɛ nɖɩ ɩlakɩ?” yɔ, 34 icosi-i se: “Ña-lɩmɖʋyaa ɖɔ kpɩna ɖooo pe-pitu taa nɛ pɩtalɩ lɛɛlɛɛyɔ, ɛzɩ ɖɔ-cɔzɔnaa yɔ.”+ Ðɩnɛ ɛlɛ ɩkaɣ caɣʋ Gosɛɛnɩ egeetiye taa,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ mba peɖiyiɣ heŋ yɔ pɛwɛ Ejipiti mba kʋzɔɔtʋ.»+
47 Yosɛɛfʋ wolo nɛ eheyi Farawɔɔ se:+ «Man-caa nɛ man-ɖalaa nɛ me-neu palɩnɩ Kanaŋ ɛjaɖɛ taa nɛ pɔkɔɔ, pa nɛ pa-kpɩna nɛ mbʋ payɩ pɛwɛna yɔ; pɛwɛ Gosɛɛnɩ egeetiye taa.»+ 2 Nɛ ɛkpaɣ ɛ-ɖalaa 5 nɛ ewoni-wɛ nɛ ɛwɩlɩ Farawɔɔ.+
3 Farawɔɔ pɔzɩ ɛ-ɖalaa se: «Tʋmɩyɛ nɖɩ ɩlakɩ?» Nɛ pocosi Farawɔɔ se: «Ña-lɩmɖʋyaa kɛ ninɖiɣyaa, ɛzɩ ɖɔ-cɔzɔnaa yɔ.»+ 4 Nɛ peheyi Farawɔɔ se: «Ðɩkɔm se ɖɩcaɣ ɛgɔndʋ ɛjaɖɛ taa,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ñɔɔsɩ kpa ɖoŋ kpem Kanaŋ ɛjaɖɛ taa nɛ ña-lɩmɖʋyaa kpɩna ɩɩnaɣ ñɩtʋ se atɔɔ.+ Pʋyɔɔ lɛ ɖitendi-ŋ, yele nɛ ña-lɩmɖʋyaa caɣ Gosɛɛnɩ egeetiye taa.»+ 5 Peeɖe Farawɔɔ heyi Yosɛɛfʋ se: «Ñɔ-cɔlɔ ña-caa nɛ ña-ɖalaa nɛ ñe-neu pɔkɔm cɩnɛ. 6 Ejipiti ɛjaɖɛ wɛ ñe-nesi tɛɛ. Yele nɛ ña-caa nɛ ña-ɖalaa nɛ ñe-neu pacaɣ ɛjaɖɛ hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩkɩlɩ ɖeu yɔ kɩ-taa.+ Yele nɛ pacaɣ Gosɛɛnɩ egeetiye taa, nɛ ye ŋsɩm pa-taa nabɛyɛ se pɛwɛ niye yɔ, ŋkpaɣ-wɛ nɛ pɔcɔnɩ man-kpɩna yɔɔ.»
7 Pʋwayɩ lɛ, Yosɛɛfʋ kpaɣ ɛ-caa Yakɔɔb nɛ ɛsʋnɩ-ɩ nɛ ɛwɩlɩ Farawɔɔ, nɛ Yakɔɔb wazɩ Farawɔɔ. 8 Farawɔɔ pɔzɩ Yakɔɔb se: «Pɩnzɩ ɛzɩma ŋwɛna?» 9 Nɛ Yakɔɔb cosi Farawɔɔ se: «Mɛwɛɛ nɛ moyotuu* pɩnzɩ nzɩ yɔ, sɩkpɛndɩ 130. Me-wezuu caɣʋ pɩnzɩ tɩɖɔɔ, ɛlɛ sisuni kʋñɔmɩŋ,+ nɛ sɩtɩɖɔɔ ɛzɩ mɔn-cɔzɔnaa wezuu caɣʋ pɩnzɩ yɔ, paba ɖɔɖɔ paakɛ yotiyaa* ɛzɩ ma yɔ.»+ 10 Pʋwayɩ lɛ, Yakɔɔb wazɩ Farawɔɔ nɛ ɛlɩɩ ɛ-cɔlɔ.
11 Nɛ Yosɛɛfʋ yele nɛ ɛ-caa nɛ ɛ-ɖalaa nɛ e-neu pacaɣ Ejipiti ɛjaɖɛ taa, nɛ ɛha-wɛ tɛtʋ ɛjaɖɛ hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩkɩlɩ ɖeu yɔ kɩ-taa, Raamsɛɛsɩ+ egeetiye taa ɛzɩ Farawɔɔ kaaɖʋʋ paɣtʋ yɔ. 12 Nɛ Yosɛɛfʋ wɛɛ nɛ ɛhaɣ tɔɔnaɣ* ɛ-caa nɛ ɛ-ɖalaa nɛ ɛ-caa ɖɩɣa taa mba tɩŋa, pe-piya ñʋŋ taa.
13 Tɔɔnaɣ* taawɛɛ ɛjaɖɛ kpeekpe taa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ñɔɔsɩ kaakpa ɖoŋ siŋŋ. Nɛ ñɔɔsɩ nzɩ sɩ-yɔɔ lɛ, pɩnɩɩ Ejipiti ɛjaɖɛ nɛ Kanaŋ ɛjaɖɛ.+ 14 Ejipiti mba nɛ Kanaŋ mba payakaɣ tɔɔnaɣ nɛ pɛhɛyɩɣ liidiye nɖɩ yɔ, Yosɛɛfʋ kpeɣlaɣ ɖɩ-tɩŋa+ nɛ ewokini-ɖɩ Farawɔɔ ɖɩɣa taa. 15 Pɩtalɩ alɩwaatʋ natʋyʋ lɛ, liidiye tɛ Ejipiti ɛjaɖɛ taa nɛ Kanaŋ ɛjaɖɛ taa, nɛ Ejipiti mba kpeekpe paɣzɩ wobu Yosɛɛfʋ cɔlɔ nɛ peheyiɣ-i se: «Ha-ɖʋ tɔɔnaɣ! Ðe-liidiye tɛma yɔɔ pɩwɛɛ se ɖɩsɩ ñɛ-ɛsɩndaa yaa we?» 16 Nɛ Yosɛɛfʋ cosi-wɛ se: «Ye mi-liidiye ɛtɛma yɔ, ɩkɔnɩ-m mɩ-kpɩna nɛ mɛlɛɣzɩnɩ-mɩ tɔɔnaɣ.» 17 Nɛ papaɣzɩ pa-kpɩna kɔnʋʋ Yosɛɛfʋ cɔlɔ, nɛ Yosɛɛfʋ cɛlɩɣ-wɛ tɔɔnaɣ pa-kpaŋnaŋ, pe-heŋ, pa-pʋŋ, pa-naŋ nɛ pa-kpaŋasɩ lone taa. Nɛ pɩnaɣ ŋga ka-taa lɛ, Yosɛɛfʋ wɛɛ nɛ ɛcɛlɩɣ-wɛ tɔɔnaɣ pa-kpɩna tɩŋa lone taa.
18 Nɛ pɩnaɣ ŋga kɛtɛ; pɩnaɣ lɛɛka taa lɛ, pɔkɔɔ ɛ-cɔlɔ nɛ peheyi-i se: «Ðɩɩmɛsɩɣ ɖa-kɩbaɣlʋ se ɖɩcɛlɩ-ɩ ɖe-liidiye nɛ ɖa-ɖɩɣa kpɩna kpeekpe. Ðɩtɩtasɩ wɛnʋʋ nabʋyʋ se ɖɩcɛlɩɣ ɖa-kɩbaɣlʋ nɛ pɩtasɩnɩ ɖo-tomnasɩ nɛ ɖɛ-tɛtʋ. 19 Pɩwɛɛ se ɖa nɛ ɖɛ-tɛtʋ ɖɩtɛŋɩlɩ ñɛ-ɛsɩndaa yaa we? Ya ɖa nɛ ɖɛ-tɛtʋ nɛ ŋha-ɖʋ tɔɔnaɣ pi-lone taa, nɛ ɖɩkaɣ pɩsʋʋ Farawɔɔ yomaa nɛ ɖɛ-tɛtʋ pɩsɩ ɛ-pʋyʋ. Ha-ɖʋ ɖomaɣ nɛ pɩsa nɛ ɖɩcaɣ wezuu nɛ ɖɩtaasɩ nɛ ɖɛ-tɛtʋ ɛtaapɩsɩ njɛyɛ.» 20 Nɛ Yosɛɛfʋ ya Ejipiti mba tɛtʋ kpeekpe nɛ tɩpɩsɩ Farawɔɔ pʋyʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ñɔɔsɩ kaakpa ɖoŋ kpem nɛ paa Ejipiti tʋ weyi lɛ ɛpɛdɩ ɛ-tɛtʋ; nɛ tɛtʋ pɩsɩ Farawɔɔ ñɩndʋ.
21 Nɛ eyele nɛ ɛyaa kʋyɩ Ejipiti ɛjaɖɛ hɔɔlɩŋ ndɩ ndɩ taa nɛ powolo pacaɣ Ejipiti ɛjaɖɛ taa tɛtʋ sɔsɔtʋ ndɩ ndɩ taa.+ 22 Cɔjɔnaa tɛtʋ ɖeke ɛtɩya,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ Farawɔɔ tɔɔnaɣ cɔjɔnaa tɔkaɣ, tɔɔnaɣ ŋga Farawɔɔ haɣaɣ-wɛ yɔ, ŋga pɔtɔkaɣ nɛ pacakɩ wezuu. Pʋyɔɔ patɩpɛdɩ pɛ-tɛtʋ. 23 Pʋwayɩ lɛ, Yosɛɛfʋ heyi ɛyaa samaɣ se: «Ɩnaɣ, sɔnɔ mayabɩ mɩ nɛ mɩ-tɛtʋ nɛ mɛncɛlɩ Farawɔɔ. Ɩmʋ ɖomaɣ nɛ iwona nɛ iɖuu hayɩm taa. 24 Tɔɔnaɣ pɩɣ lɛ, ɩcɛlɩ kɔ-hɔɔlʋʋ 5 ñɩŋgʋ Farawɔɔ,+ ɛlɛ mɩtɩnɩ kɔ-hɔɔlɩŋ 4 weyi ɩkazɩɣ yɔ, ɩkɛɣnɩ-mɩ ɖomaɣ, nɛ ɩkɛɣnɩ ɖɔɖɔ tɔɔnaɣ mɩ nɛ mɩ-ɖɩsɩ taa mba nɛ mi-piya.» 25 Peeɖe pɔyɔɔdaa se: «Ŋyabɩ ɖa-ñʋʋ,+ ɖa-kɩbaɣlʋ. Ye pɩkɛdɩnɩ-ŋ kɔyɔ, yele nɛ ɖɩpɩsɩ Farawɔɔ yomaa.»+ 26 Nɛ Yosɛɛfʋ yele nɛ pɩpɩsɩ paɣtʋ se Farawɔɔ tɩnɩ hɔɔlʋʋ 5 ñɩŋgʋ, nɛ paɣtʋ ndʋ tɩwɛ Ejipiti ɛjaɖɛ taa halɩ nɛ sɔnɔ. Cɔjɔnaa tɛtʋ ɖeke taapɩsɩnɩ Farawɔɔ ñɩndʋ.+
27 Nɛ Izrayɛɛlɩ mba caɣ Ejipiti ɛjaɖɛ taa, Gosɛɛnɩ egeetiye taa,+ nɛ pacaɣ ɖɩ-taa nɛ palʋlɩ piya nɛ pɔɖɔɔ sakɩyɛ.+ 28 Yakɔɔb caɣ Ejipiti ɛjaɖɛ taa pɩnzɩ 17, nɛ Yakɔɔb wezuu caɣʋ pɩnzɩ kpɛndɩ 147.+
29 Izrayɛɛlɩ wɩzɩ sɩbʋ lɛ,+ ɛyaa ɛ-pɩyalʋ Yosɛɛfʋ nɛ eheyi-i se: «Ye mɔn-tɔm ɛkɛdɩnɩ-ŋ yɔ, mentendi-ŋ sʋzɩ ñe-nesi man-taɖɩyɛ tɛɛ nɛ ŋwɩlɩ-m sɔɔlɩm siɣsiɣ ñɩmbʋ nɛ siɣsiɣ wɛtʋ. Mentendi-ŋ taapimi-m Ejipiti ɛjaɖɛ taa.+ 30 Mansɩkɩ* lɛ, pɩwɛɛ se ŋkpaɣ-m Ejipiti ɛjaɖɛ taa nɛ ŋwoni-m nɛ ŋpi mɔn-cɔzɔnaa pɩlaʋ taa.»+ Ðɩnɛ ɛlɛ, Yosɛɛfʋ heyi-i se: «Mankaɣ labʋ ɛzɩ ŋyɔɔdʋʋ yɔ.» 31 Nɛ ɛlɛ heyi-i se: «Ðuuni-m.» Nɛ Yosɛɛfʋ ɖuuni-i.+ Pʋwayɩ lɛ, Izrayɛɛlɩ luŋ ɛ-kaɖʋ ñʋʋ ɖɩɖʋyɛ.+
48 Pʋwayɩ lɛ, peheyi Yosɛɛfʋ se: «Na! Ña-caa ɖoŋ ɖiɣni tɛm.» Peeɖe Yosɛɛfʋ kʋyaa nɛ ɛkpaɣ ɛ-pɩyalaa Manaasee nɛ Efrayim pa-naalɛ nɛ ewolo Yakɔɔb cɔlɔ.+ 2 Nɛ peheyi Yakɔɔb se: «Ña-pɩyalʋ Yosɛɛfʋ kɔm ñɔ-cɔlɔ.» Ðɩnɛ ɛlɛ Izrayɛɛlɩ ñaɣ pana siŋŋ nɛ ɛkʋyɩ nɛ ɛcaɣ ɛ-kaɖʋ yɔɔ. 3 Nɛ Yakɔɔb heyi Yosɛɛfʋ se:
«Ɛsɔ Ðoŋ Tɩŋa Tʋ lɩzɩ ɛ-tɩ nɛ ɛwɩlɩ-m Luuz, Kanaŋ ɛjaɖɛ taa nɛ ɛwazɩ-m.+ 4 Nɛ eheyi-m se: “Mankaɣ labʋ nɛ ŋwɛɛnɩ piya, nɛ meyeki nɛ ŋhuu, nɛ mankaɣ-ŋ pɩsʋʋ ɛyaa samaɣ sɔsɔɔ,+ nɛ mankaɣ cɛlʋʋ ña-lʋlʋʋ taa mba* ɛjaɖɛ ɖɩnɛ se ɖɩkɛ pa-ñɩm tam.”+ 5 Lɛɛlɛɛyɔ lɛ, ña-pɩyalaa 2 mba palʋlɩ-ŋ Ejipiti ɛjaɖɛ taa pʋcɔ nɛ mɔnkɔŋ ñɔ-cɔlɔ Ejipiti yɔ, men-piya pɛkɛnaa.+ Efrayim nɛ Manaasee pakaɣ pɩsʋʋ men-piya, ɛzɩ Rubɛɛnɩ nɛ Siimeyɔɔ pɛkɛʋ men-piya yɔ.+ 6 Ɛlɛ piya nzɩ pakaɣ-ŋ lʋlʋʋ sɩnɛ sɩ-wayɩ yɔ, nzɩ kaɣnɩ kɛʋ ñe-piya. Tɛtʋ ndʋ sɩ-ɖalaa kaɣ mʋʋ se tɩkɛ pa-ñɩm yɔ, sɩmʋʋ tɩ-hɔɔlʋʋ.+ 7 Alɩwaatʋ ndʋ malɩnɩ Padaanɩ yɔ, Rasɛɛlɩ sɩbɩ+ mɔn-cɔlɔ Kanaŋ ɛjaɖɛ taa, ŋgʋ pɩɩkazɩ nʋmɔʋ kɩɖaɣlʋʋ nɛ pʋcɔ nɛ ɖɩtalɩ Efratɩ.+ Pʋyɔɔ menpimi-i peeɖe, Efratɩ nʋmɔʋ taa, pʋ-tɔbʋʋ se Bɛtɩlɛhɛm+ nʋmɔʋ taa.»
8 Izrayɛɛlɩ na Yosɛɛfʋ pɩyalaa lɛ, ɛpɔzɩ-ɩ se: «Mba lɛ mbʋ yɔ?» 9 Nɛ Yosɛɛfʋ cosi ɛ-caa se: «Abalɩbiya nzɩ Ɛsɔ ha-m cɩnɛ yɔ, nzɩ lɛ.»+ Ðɩnɛ ɛlɛ eheyi Yosɛɛfʋ se: «Mentendi-ŋ, kɔnɩ-sɩ mɔn-cɔlɔ nɛ mawazɩ-sɩ.»+ 10 Akpadɩyɩtʋ kaayeba nɛ Izrayɛɛlɩ ɛsa camɩ nɛ ɛtaanaɣ camɩyɛ. Pʋyɔɔ Yosɛɛfʋ ñɔtɩnɩ-ɩ piya, nɛ ɛmʋzɩ sɩ-lɩkpaɣzasɩ yɔɔ nɛ ekpibi-sɩ. 11 Nɛ Izrayɛɛlɩ heyi Yosɛɛfʋ se: «Mantaamaɣzɩ wiɖiyi se mantasɩɣ naʋ ñɛ-ɛsɩndaa,+ ɛlɛ Ɛsɔ yeba nɛ halɩ mana ña-lʋlʋʋ taa mba* ɖɔɖɔ.» 12 Nɛ Yosɛɛfʋ kʋsɩ-sɩ Izrayɛɛlɩ nʋmbɔla yɔɔ, nɛ eluŋ nɛ ɛpa ɛ-ɛsa nɛ tɛtʋ.
13 Pʋwayɩ lɛ, Yosɛɛfʋ ɖɔkɩ sɩ-naalɛ, ɛɖɔkɩ Efrayim+ nɛ e-nesi kɩbanzɩ nɛ ɛɖɔkɩ Manaasee+ nɛ ɛ-nɩmɩyɛ nɛ ɛñɔtɩnɩ-sɩ Izrayɛɛlɩ, nɛ Efrayim wɛɛ Izrayɛɛlɩ nɩmɩyɛ yɔɔ nɛ Manaasee ñɛwɛɛ Izrayɛɛlɩ nesi kɩbanzɩ yɔɔ. 14 Ɛlɛ Izrayɛɛlɩ sezi e-nesi kɩbanzɩ nɛ ɛtɩnɩ-sɩ Efrayim ñʋʋ taa, ŋgʋ ɛnʋ kaakɛnɩ cikpelu, nɛ ɛtɩnɩ ɛ-nɩmɩyɛ Manaasee ñʋʋ taa. Ɛnawa pʋcɔ nɛ ɛtɩnɩ e-nesi mbʋ, paa Manaasee kaakɛnɩ kajalaɣ pɩɣa yɔ.+ 15 Nɛ ɛwazɩ Yosɛɛfʋ nɛ ɛyɔɔdɩ se:+
«Ɛsɔ toovenim tʋ weyi ɛ-ɛsɩndaa man-caanaa Abraham nɛ Izaakɩ pɔɖɔma yɔ,+
Ɛsɔ toovenim tʋ weyi eɖiyi-m me-wezuu kpeekpe nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ sɔnɔ yɔ,+
16 Ɛsɔ tiyiyu weyi ɛyakaɣ ma-ñʋʋ man-kʋñɔmɩŋ kpeekpe taa yɔ,+ ɛwazɩ abalɩbiya sɩnɛ.+
Sɩɖɔkɩ ma-hɩɖɛ nɛ man-caanaa Abraham nɛ Izaakɩ pa-hɩla,
Sɩlʋlɩ nɛ sɩpɩsɩ samaɣ sɔsɔɔ tɛtʋ yɔɔ.»+
17 Yosɛɛfʋ nawa se ɛ-caa tɩnɩ e-nesi kɩbanzɩ Efrayim ñʋʋ taa lɛ, pɩtɩkɛdɩnɩ-ɩ, pʋyɔɔ ɛñɩnaɣ se ɛkʋsɩ ɛ-caa nesi Efrayim ñʋʋ taa nɛ ɛtɩnɩ-sɩ Manaasee ñʋʋ taa. 18 Yosɛɛfʋ heyi ɛ-caa se: «Taala mbʋ, man-caa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Manaasee kɛnɩ kajalaɣ pɩɣa.+ Tɩnɩ ñe-nesi kɩbanzɩ ɛ-ñʋʋ taa.» 19 Ɛlɛ ɛ-caa kizi nɛ eheyi-i se: «Mana mbʋ, man-pɩyalʋ, mana mbʋ. Ɛnʋ ɖɔɖɔ ɛkaɣ pɩsʋʋ samaɣ, nɛ ɛnʋ ɖɔɖɔ ɛkaɣ kɛʋ sɔsɔ. Ɛlɛ e-neu kaɣ-ɩ kpaɖʋʋ,+ nɛ ɛ-lʋlʋʋ taa mba* kaɣ ɖɔʋ nɛ papɩsɩ ajɛɛ.»+ 20 Nɛ ɛtasɩ-wɛ wazʋʋ puwiye+ nɛ ɛyɔɔdɩ se:
«Izrayɛɛlɩ mba kaɣ yaʋ ña-hɩɖɛ alɩwaatʋ ndʋ pawazɩɣ ɖama yɔ, nɛ pɔyɔɔdɩ se:
“Tɛtɛ nɛ Ɛsɔ la nɛ ŋpɩsɩ ɛzɩ Efrayim yɔ, nɛ ɛzɩ Manaasee yɔ.”»
Mbʋ ɛɖɛzɩ Efrayim Manaasee nɔɔ.
21 Pʋwayɩ lɛ, Izrayɛɛlɩ heyi Yosɛɛfʋ se: «Na, mawɩzɩ sɩbʋ,+ ɛlɛ pɩtʋʋ fɛyɩ se Ɛsɔ kaɣ wɛʋ mɩ-cɔlɔ tam nɛ ɛpɩsɩnɩ-mɩ mɩ-cɔzɔnaa ɛjaɖɛ taa.+ 22 Piyele nɛ ma lɛ, mɛncɛlɩɣ-ŋ kotoŋa* nakɛyɛ nɛ pɩkɩlɩ ña-ɖalaa, kotoŋa ŋga mamʋnɩ ma-laɣɖɛ nɛ mɔn-tɔʋ Amoori mba nesi tɛɛ yɔ.»
49 Nɛ Yakɔɔb yaa ɛ-pɩyalaa nɛ eheyi-wɛ se: «Ikpeɣli ɖama nɛ meheyi-mɩ mbʋ pɩkaɣ labʋ nɛ ɛsɩndaa yɔ. 2 Mɩ Yakɔɔb pɩyalaa, ikpeɣli ɖama nɛ iwelisi, iwelisini mɩ-caa Izrayɛɛlɩ.
3 «Rubɛɛnɩ,+ ñɛkɛnɩ man-kajalaɣ pɩɣa,+ mon-ɖoŋ nɛ ma-lʋlʋʋ ɖoŋ ɖɩbazɩyɛ, ŋŋwɛnɩ samtʋ nɛ ɖoŋ weyi yɔ, ɩ-wayɩ fɛyɩ. 4 Ŋwɛ helu helu ɛzɩ lɩm hola wena aacakɩ ɖiɣ ɖiɣ yɔ, pʋyɔɔ lɛ, ŋŋkaɣ tasʋʋ lalaa kɩlʋʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋkpa ña-caa kaɖʋ yɔɔ.+ Pʋbʋ taa lɛ, ŋŋpisi* man-kaɖʋ. Toovenim taa lɛ, ɛkpa kɩ-yɔɔ!
5 «Siimeyɔɔ nɛ Leevi pɛkɛ ɛyʋ nɛ e-neu.+ Po-you wondu kɛ puuyaɣ lakasɩ wondu.+ 6 Man-kalɩzaɣ,* taaɖʋ-wɛ nɛ taabalɩyɛ. Ma-laŋɩyɛ,* taawolo pe-ɖigbeɣliye taa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pakʋ abalaa pa-pana taa,+ nɛ pe-leleŋ nɩʋ yɔɔ lɛ, pɛsɛtɩ naŋ abalɩñɩŋ nɩŋgbanzɩ hola. 7 Piyo pa-pana nɛ pɔ-hɔpɩsɩyɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pa-pana ana afɛyɩ ɖeu, nɛ pɔ-hɔpɩsɩyɛ tɩkɛdɩ.+ Mamɩzɩɣ-wɛ Yakɔɔb ɛjaɖɛ taa, nɛ mayazɩɣ-wɛ Izrayɛɛlɩ ɛjaɖɛ taa.+
8 «Piyele nɛ ña Yuuda+ lɛ, ña-ɖalaa nɛ ñe-newaa pakaɣ-ŋ sam.+ Ñe-nesi kaɣ wɛʋ ño-koyindinaa pondone yɔɔ.+ Ña-caa pɩyalaa kaɣ ñɛ-tɛɛ luŋuu.+ 9 Yuuda kɛ mʋʋzʋʋ pɩɣa.+ Man-pɩyalʋ, ŋkaɣ tɔɔʋ kpɩnɛ nɖɩ ŋkpawa yɔ nɛ ŋkʋyɩ. Ɛhɩnaa nɛ elosi ɛ-tɩ ɛzɩ mʋʋzʋʋ yɔ. Nɛ ɛzɩ mʋʋzʋʋ yɔ, akatɩɣ se ɛkʋsɩ-ɩ? 10 Kewiyaɣ ɖaʋ ɛɛkaɣ posinuu Yuuda,+ nɛ ñazɩyʋ ɖaʋ ɛɛkaɣ ɖɛʋ ɛ-nɩŋgbanzɩ hɛkʋ taa, pɩkɔɔ pɩsɩɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ Siiloo* kɔma yɔ,+ nɛ ɛnʋ ajɛɛ kaɣ ñam.+ 11 Ɛkaɣ ɖɩʋ ɛ-kpaŋaɣ nɛ viiñi tɩʋ, nɛ ɛkaɣ ɖɩʋ ɛ-kpaŋaɣ pɩɣa nɛ viiñi tɩʋ ŋgʋ kɩwɛ ɖeu yɔ. Ɛkaɣ cɔtʋʋ e-wondu vɛɛ taa, nɛ ɛkaɣ cɔtʋʋ e-toko viiñi pee lɩm taa. 12 Vɛɛ yeki nɛ ɛ-ɛsa sɛɛ cɩɩɩ, nɛ naalɩm yeki nɛ e-kela hʋlʋmɩ.
13 «Zebulɔɔnɩ+ kaɣ caɣʋ teŋgu kidiiliŋ cɔlɔ, ɛkaɣ caɣʋ mɛlɛnaa ɖɩzɩŋɩyɛ, kidiiliŋ cɔlɔ,+ nɛ ɛ-kamaɣ lɛɛka kaɣ wɛʋ nɛ Siidɔɔ kiŋ.+
14 «Isakaarɩ+ kɛ kpaŋaɣ ŋga kɔ-mɔɔ wɛ ɖoŋ yɔ, kahɩnɩ ko-huyiŋ 2 hɛkʋ taa. 15 Nɛ ɛkaɣ naʋ se ɖɩhɛzɩyɛ wɛ ɖeu, nɛ ɛjaɖɛ haɣ taa leleŋ. Ɛkaɣ tisuu ɛ-hazaɣ se ɛkpaɣ sʋʋtʋ, nɛ ɛkaɣ ɛ-tɩ luzuu nɛ ɛla tʋma wena pakpa-ɩ nɛ ɖoŋ se ɛla yɔ.
16 «Daanɩ+ kɛ Izrayɛɛlɩ cejewe taa lɛɛɖɛ, nɛ ɛkaɣ ɛ-samaɣ tɔm hʋʋ.+ 17 Daanɩ ɛkɛ habɩyɛ kpɛŋa yɔɔ ɖʋm, nɛ nʋmɔʋ nɔɔ cakpada, weyi ɛñasɩɣ kpaŋnʋ acaa nɛ ɛ-yɔɔ caɣyʋ lɩɩ nɛ ɛtɔlɩnɩ wayɩ yɔ.+ 18 Hayɩ Yehowa, mankaɣ ɖaŋʋʋ se ñʋʋ yabʋ ɛlɩɩnɩ ñɔ-cɔlɔ.
19 «Piyele nɛ Gaadɩ+ lɛ, mɩlaa* kaɣ ɛ-wayɩ wobu, ɛlɛ ɛkaɣ pa-wayɩ ɖʋʋ.+
20 «Asɛɛrɩ+ tɔɔnaɣ* kaɣ ɖɔʋ,* nɛ ɛkaɣ haʋ tɔɔnaɣ ŋga kamʋnɩ awiya yɔ.+
21 «Naftalii+ kɛ nam weyi ɛwɛ cam cam yɔ. Ɛyɔɔdʋʋ leleŋ tɔm.+
22 «Yosɛɛfʋ+ kɛ tɩʋ ŋgʋ kɩlʋlʋʋ pee yɔ ki-piliŋa, tɩʋ ŋgʋ kɩlʋlʋʋ pee nɛ kɩwɛ hiɖe cɔlɔ yɔ, tɩʋ ŋgʋ ki-pilinzi yɛzaa nɛ sɩɖɛɛ koloŋa yɔɔ yɔ. 23 Ɛlɛ tɔŋ tɔyaa wɛɛ nɛ panazɩɣ-ɩ nɛ pɔtɔʋ-ɩ ñɩma, nɛ pɛwɛɛ papaɖɩɣ-ɩ tɛtɛ paɖʋʋ.+ 24 Paa mbʋ yɔ, ɛ-tɔʋ wɛ ki-ɖeɖe,+ nɛ e-nesi wɛɛ ɖoŋ nɛ sɩwɛɛ lɔŋ.+ Pɩɩlɩnɩ Yakɔɔb tɛ ɖoŋ tʋ nesi tɛɛ, ninɖiɣyu cɔlɔ, Izrayɛɛlɩ kaaʋ cɔlɔ. 25 Ɛlɩnɩ* ña-caa tɛ Ɛsɔ cɔlɔ, nɛ Ɛsɔ kaɣ-ŋ sɩnʋʋ, ɛ nɛ Ðoŋ Tɩŋa Tʋ pɛwɛna, nɛ Ɛsɔ kaɣ kpaɣʋ wazasɩ nzɩ sɩlɩnɩ ɛsɔdaa yɔ nɛ ɛwazɩnɩ-ŋ, ɛkaɣ kpaɣʋ wazasɩ nzɩ sɩlɩnɩ tɛtɛɛ yɔ nɛ ɛwazɩnɩ-ŋ,+ ɛkaɣ kpaɣʋ hɩla nɛ lʋlʋʋ wazasɩ nɛ ɛwazɩnɩ-ŋ. 26 Ña-caa wazasɩ kaɣ kpaɖʋʋ pʋŋ weyi ɩwɛ tam yɔ ɩ-wazasɩ, sɩkaɣ kpaɖʋʋ piyisi nzɩ sɩwɛ tam yɔ si-wondu kɩbandʋ.+ Sɩkaɣ wɛʋ Yosɛɛfʋ ñʋʋ taa tam, nɛ sɩkaɣ wɛʋ weyi palɩzɩ-ɩ nɛ nɖeke e-koobiya hɛkʋ taa yɔ ɛ-ñʋdaka taa.+
27 «Bɛnjamɛɛ+ wɛɣ kpɩna wena ɛkpawa yɔ a-cɩyʋʋ yɔɔ ɛzɩ ñɩtʋ taa haɣ* yɔ.+ Tanaŋ tɛɛ lɛ, ɛkaɣ tɔɔʋ kpɩnɛ nɖɩ ɛkpawa yɔ, nɛ ɖanaɣ lɛ, ɛkaɣ tayʋʋ e-koyindinaa wondu ndʋ ɛlazaa yɔ.»+
28 Mba kɛnɩnɩ Izrayɛɛlɩ cejewe 12, nɛ tɔm ndʋ pa-caa heyi-wɛ alɩwaatʋ ndʋ ɛwazaɣ-wɛ yɔ ndʋ lɛ. Ɛcɛlɩ pa-taa paa weyi lɛ wazaɣ ŋga kamʋnɩ-ɩ yɔ.+
29 Pʋwayɩ lɛ, ɛɖʋ-wɛ paɣtʋ tʋnɛ: «Pakaɣ-m kpɛndʋʋ man-samaɣ yɔɔ.*+ Ipimi-m ɖenɖe paapim man-caanaa yɔ, ɛwaɣ pɔʋ ŋgʋ kɩwɛ Hɛɛtɩ tʋ Efrɔɔnɩ hayɩm taa yɔ kɩ-taa,+ 30 ɛwaɣ pɔʋ ŋgʋ kɩwɛ Makɩpela hayɩm taa, Mamɩree ɛsɩndaa, Kanaŋ ɛjaɖɛ taa yɔ, hayɩm mbʋ Abraham yabɩ Hɛɛtɩ tʋ Efrɔɔnɩ cɔlɔ se pɩkɛnɩ sɩɖaa ɖibinɖe yɔ. 31 Peeɖe pepim Abraham nɛ ɛ-halʋ Saara.+ Peeɖe pepim Izaakɩ+ nɛ ɛ-halʋ Rebeka, nɛ peeɖe menpim Leeya. 32 Hɛɛtɩ pɩyalaa cɔlɔ payabɩ hayɩm nɛ ɛwaɣ pɔʋ ŋgʋ kɩwɛ pɩ-taa yɔ.»+
33 Yakɔɔb tɛm tɔm ndʋ heyuu* ɛ-pɩyalaa lɛ, ɛkpazɩ ɛ-nɩŋgbanzɩ kaɖʋ yɔɔ nɛ etisi ɛ-kɛdɛzaɣ fezuu nɛ pɛkpɛndɩ-ɩ ɛ-samaɣ yɔɔ.*+
50 Pʋwayɩ lɛ, Yosɛɛfʋ yele ɛ-tɩ nɛ ɛtɔlɩ ɛ-caa yɔɔ,+ nɛ ewii ɛ-yɔɔ nɛ ekpiikini-i. 2 Nɛ Yosɛɛfʋ ɖʋ ɛ-lɩmɖʋyaa mba pɛkɛ ɖɔkɔtɔnaa yɔ paɣtʋ se pataa ɛ-caa num nɛ ɛtaaɖazɩ.+ Nɛ ɖɔkɔtɔnaa taa Izrayɛɛlɩ num se ɛtaaɖazɩ; 3 num taʋ mbʋ, pɩkpaɣ-wɛ kɩyakɩŋ 40, mbʋ pʋyɔɔ yɔ kɩyakɩŋ ɛnɩ pakpakaɣ nɛ pataɣnɩ sɩɖʋ num se ɛtaaɖazɩ, nɛ Ejipiti mba wɛɛ nɛ pewiɣ Izrayɛɛlɩ kɩyakɩŋ 70.
4 Kɩyakɩŋ weyi pɩɩwɛɛ se pacaɣnɩ kʋñɔwiye Izrayɛɛlɩ yɔɔ yɔ ɩtɛma lɛ, Yosɛɛfʋ heyi Farawɔɔ ɖɩɣa taa mba se: «Ye mɔn-tɔm ɛkɛdɩnɩ-mɩ yɔ, ɩtanɩ-m tɔm tʋnɛ Farawɔɔ: 5 “Man-caa heyi-m+ se: ‘Ŋnaɣ! Mawɩzɩ sɩbʋ.+ Ðuuni-m se ŋkaɣ-m pim man-pɩlaʋ+ ŋgʋ mohuyi Kanaŋ ɛjaɖɛ taa yɔ+ kɩ-taa.’ Mentendi-ŋ, yele nɛ mowolo nɛ menpi man-caa nɛ pʋwayɩ lɛ, manpɩsɩ mɔnkɔɔ.”» 6 Farawɔɔ cosi se: «Wolo nɛ ŋpi ña-caa ɛzɩ eyebu nɛ ŋɖuu yɔ.»+
7 Nɛ Yosɛɛfʋ ɖɛɛ se epi ɛ-caa, nɛ Farawɔɔ lɩmɖʋyaa tɩŋa tɩŋɩ-ɩ, ɛ-ɖɩɣa taa ɛzʋtʋyaa,+ nɛ Ejipiti ɛjaɖɛ taa ɛzʋtʋyaa tɩŋa, 8 nɛ Yosɛɛfʋ ɖɩɣa taa mba kpeekpe, nɛ ɛ-ɖalaa nɛ ɛ-caa ɖɩɣa taa mba.+ Pe-piya cikpesi nɛ pa-kpɩna ɖeke peyebi Gosɛɛnɩ egeetiye taa. 9 Kɛɛkɛɛnaa+ nɛ kpaŋnaŋ yɔɔ caɣyaa ɖɔɖɔ tɩŋɩ-ɩ, nɛ ɛyaa samaɣ kaaɖɔ kpem. 10 Pɔkɔm nɛ patalɩ Atad tɔɔnaɣ ɖɩmaɖɛ, Yɔɔrdaŋ egeetiye taa lɛ, pacaɣ kʋñɔwiye sɔsɔyɛ nɛ pewii siŋŋ, nɛ Yosɛɛfʋ caɣ ɛ-caa kʋñɔwiye kɩyakɩŋ 7. 11 Kanaŋ ñɩma, mba pɛkɛ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa mba yɔ, pana-wɛ kʋñɔwiye taa Atad tɔɔnaɣ ɖɩmaɖɛ lɛ, pɔyɔɔdɩ se: «Kʋñɔwiye sɔsɔyɛ kpem pɩkɛnɩ Ejipiti mba.» Pʋyɔɔ paya Yɔɔrdaŋ egeetiye taa lone nɖɩ se Abɛl-Mizirayim.*
12 Izrayɛɛlɩ pɩyalaa labɩ-ɩ ɖeyi ɖeyi ɛzɩ eeheyuu-wɛ yɔ.+ 13 Ɛ-pɩyalaa kpaɣ-ɩ nɛ powoni Kanaŋ ɛjaɖɛ taa nɛ pepimi-i ɛwaɣ pɔʋ ŋgʋ kɩwɛ Makɩpela hayɩm taa yɔ kɩ-taa, hayɩm mbʋ Abraham yabɩ Hɛɛtɩ tʋ Efrɔɔnɩ cɔlɔ se pɩkɛnɩ-ɩ sɩɖaa ɖibinɖe, nɛ pɩwɛɛ Mamɩree ɛsɩndaa yɔ.+ 14 Yosɛɛfʋ tɛm ɛ-caa pim lɛ, ɛ nɛ ɛ-ɖalaa nɛ mba payɩ paatɩŋɩ-ɩ nɛ powolo pepi ɛ-caa yɔ papɩsɩ Ejipiti.
15 Yosɛɛfʋ ɖalaa nawa se pa-caa sɩba lɛ, peheyi ɖama se: «Pʋtɔma yɔ, Yosɛɛfʋ taa wɛnɩ-ɖʋ, nɛ ɛkaɣ-ɖʋ hɛyʋʋ kɩwɛɛkɩm mbʋ payɩ ɖɩlabɩ-ɩ yɔ.»+ 16 Pʋyɔɔ petiyaa nɛ peheyi Yosɛɛfʋ se: «Pʋcɔ nɛ ña-caa sɩkɩ lɛ, ɛɖʋ paɣtʋ tʋnɛ: 17 “Pɩwɛɛ se iheyi Yosɛɛfʋ se: ‘Mentendi-ŋ, kpeɣ ña-ɖalaa pa-kɩwɛɛkɩm nɛ kɩdɛkɛdɩm mbʋ palaba nɛ pɔkɔnɩ ñɔ-yɔɔ kʋñɔŋ kʋnɛ yɔ.’” Lɛɛlɛɛyɔ lɛ, ɖitendi-ŋ, kpeɣ ña-caa tɛ Ɛsɔ lɩmɖʋyaa pa-kɩwɛɛkɩm.» Yosɛɛfʋ nɩ tɔm ndʋ lɛ, ewii. 18 Pʋwayɩ lɛ, ɛ-ɖalaa ɖɔɖɔ kɔɔ nɛ poluŋ ɛ-tɛɛ nɛ pɔyɔɔdɩ se: «Ðɩpɩsɩ ño-yomaa.»+ 19 Yosɛɛfʋ heyi-wɛ se: «Sɔɔndʋ ɛtaakpa-mɩ. Mɛwɛ Ɛsɔ lone taa kɛ? 20 Kɩdɛkɛdɩm ɩñɩnaɣ se ɩlabɩ-m,+ ɛlɛ Ɛsɔ ɖʋwa se ɛpɩsɩɣ-pʋ kɩbandʋ nɛ ɛya ɛyaa sakɩyɛ ñʋʋ ɛzɩ ɛlakʋʋ sɔnɔ yɔ.+ 21 Pʋyɔɔ lɛ, sɔɔndʋ ɛtaakpa-mɩ, mɛwɛɣ mɩ nɛ mi-piya tɔɔnaɣ haʋ yɔɔ.»+ Nɛ Yosɛɛfʋ hɛzɩ pa-laŋa, nɛ ɛkpazɩ-wɛ ɖoŋ nɛ ɛ-yɔɔdaɣ.
22 Nɛ Yosɛɛfʋ caɣ Ejipiti mbʋ, ɛ nɛ ɛ-caa ɖɩɣa taa mba. Yosɛɛfʋ caɣ wezuu pɩnzɩ 110. 23 Yosɛɛfʋ na Efrayim pɩyalaa tɛ kpaɖʋʋ tozo ñɩŋgʋ,+ ɛna ɖɔɖɔ Manaasee pɩyalʋ Makiir+ pɩyalaa. Yosɛɛfʋ nʋmbɔla yɔɔ palʋlɩ-wɛ.* 24 Pʋwayɩ lɛ, Yosɛɛfʋ heyi e-koobiya se: «Mawɩzɩ sɩbʋ, ɛlɛ paa pɩɩlabɩ ɛzɩma yɔ, Ɛsɔ kaɣ mɩ-yɔɔ tɔzʋʋ+ nɛ ɛkaɣ-mɩ lɩzʋʋ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa nɛ ewoni-mɩ ɛjaɖɛ nɖɩ eeɖuuni Abraham, Izaakɩ nɛ Yakɔɔb se ɛcɛlɩɣ-wɛ yɔ ɖɩ-taa.»+ 25 Nɛ Yosɛɛfʋ heyi Izrayɛɛlɩ pɩyalaa se: «Paa pɩɩlabɩ ɛzɩma yɔ, Ɛsɔ kaɣ mɩ-yɔɔ tɔzʋʋ. Iɖuuni-m se ɩkaɣ kpaɣʋ mɔ-mɔɔ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa nɛ ɩɖɛna.»+ 26 Yosɛɛfʋ kaawɛnɩ pɩnzɩ 110 lɛ, ɛsɩ. Nɛ pataa-ɩ num se ɛtaaɖazɩ,+ nɛ paɖʋ-ɩ aɖakaɣ nakɛyɛ taa Ejipiti ɛjaɖɛ taa.
Yaa «nɛ tɩɩwɛ kpɛɖɛ; nɛ tɩɩwɛ ndaakpasɩ.»
Yaa «nɛ ɖoŋ weyi Ɛsɔ lakɩnɩ tʋmɩyɛ yɔ ɛɛwɛɛ nɛ ɛcɔʋ.» Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ (Fezuu).
Yaa «Ñalɩmɩyɛ.»
Yaa «se kɩwɛɛnɩ ɖoŋ wɩsɩ taa.»
Yaa «se kʋkʋ ɛwɛɛnɩ ɖoŋ ɖoo taa.»
Yaa «ɩwɛɛnɩ ɖoŋ.»
Yaa «Kalɩzasɩ nzɩ sɩwɛ wezuu yɔ.»
Yaa «nɛ kalɩzasɩ nzɩ payɩ sɩwɛ wezuu yɔ.»
Yaa «kalɩzasɩ nzɩ sɩwɛ wezuu yɔ.»
«Kpɩna wena atuu yɔ» apɩzɩɣ nɛ akɛnɩ ɖʋmaa, cimla yaa kpɩna tindima lɛɛna wena patɩyɔɔdɩ a-tɔm mayaɣ kanɛ ka-taa yɔ.
Yaa «pɩwɛnɩ kalɩzaɣ ŋga kɛwɛ wezuu yɔ.»
Cɩnɛ pacalɩ maʋ Ɛsɔ hɩɖɛ, יהוה (YHWH). Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A4.
Yaa «ɛyʋ.»
Yaa «kalɩzaɣ.» Ebree taa lɛ, nɛfɛsɩ; piye piye lɛ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ se «mbʋ pifeziɣ yɔ.» Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ.
Yaa «Tiigri.»
Yaa «kalɩzaɣ ŋga kɛwɛ wezuu yɔ.»
Yaa «nɛ ɛ nɛ ɛ-halʋ pɛwɛɛ.»
Yaa «ajitu.»
Yaa «paɖɩyɛ.»
Piye piye, «ño-ɖomaɣ.»
Yaa «ɛ-lʋlʋʋ taa mba.» Piye piye, «e-ɖomaɣ.»
Yaa «yɔkʋʋ.»
Yaa «tɔyɩtʋʋ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Abalʋ.»
Piye piye, «kpɔnɔ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Ɛsadʋ; Weyi ɛwɛ wezuu yɔ.»
Yaa «maatɛŋ.»
Yaa «laɣɖɛ.»
Yaa «paakaɣ-ŋ kpazʋʋ na?»
Piye piye, «ɛɛkaɣ-ŋ haʋ ti-ɖoŋ.»
Piye piye, «tɛtʋ ɛsɩndaa.»
«Nod tɛtʋ» tɔbʋʋ lɛ se mba pese pɛ-ɛjaɖɛ taa yaa pɔɖɔɔnɩ-wɛ yɔ pɛ-tɛtʋ.
Ðɩɩsɩŋ ɖeyi ɖeyi se Tubaalɩ-Kayɩnɩ kɔɔ kɛlɛ Naama yaa e-neu.
Pʋ-tɔbʋʋ se «Ðʋʋ; Sɩʋ.»
Piye piye, «ɖomaɣ.»
Piye piye, «Evemiye nɖɩ.»
Piye piye, «ɛyʋ;» Ebree taa lɛ, ’a·dhamʹ.
Piye piye, «ɛ nɛ Ɛsɔ.» Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ.
Pʋ-tɔbʋʋ pɩzɩɣ pɩkɛ «Hɛzɩyɛ; Laŋɩyɛ hɛzʋʋ.»
Yaa «ɖihiɣ hɛzɩyɛ.»
Ebree kʋnʋŋ taa lɛ, ye pɔtɔm se «Ɛsɔ toovenim tʋ pɩyalaa» yɔ, Ɛsɔ tiyiyaa tɔm pɔyɔɔdʋʋ.
Piye piye, «ɛyaa pɛlaa.»
Yaa «mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛlakɩ tomnaɣ lakasɩ.»
Pʋ-tɔbʋʋ pɩzɩɣ pɩkɛ «Ɛyaa huyaa,» pɩwɩlɩɣ se mba palakɩ nɛ lalaa tɔlʋʋ yɔ. Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ.
Yaa «taa wɩɩ.»
Yaa «nɛ ɛnɩɩ wɩzasɩ ɛ-laŋɩyɛ taa.»
Piye piye, «ɛ-kpaɖʋʋ taa mba.»
Piye piye, «tomnasɩ.»
Piye piye, «tomnasɩ.»
Piye piye, «gofɛɛrɩ tɩŋ.» Pɩɩkɛnɩ tɩŋ weyi lɩm taawɛɛkɩɣ-ɩ nɛ ɩtaaɖazɩɣ lɔŋ yɔ.
Nuŋgoloŋa ɖaɣlɩkɩŋ kɛlɛ santimɛtawaa 44 nɛ hɔɔlʋʋ (santimɛtawaa 44,5). Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B14.
Ebree taa lɛ, tso′har. Nabɛyɛ maɣzɩɣ se tso′har kɛ lɔbʋtʋ na nɛ pɩtɩkɛ ñalɩmɩyɛ mondoɖebɔʋ.
Pɩpɩzɩɣ pɩkɛ, «kpɩna wena awɛ kele kele yɔ, abalɩñɩna 7 nɛ halɩñɩna 7.»
Pɩpɩzɩɣ pɩkɛ, «mbʋ pɩwɛ wezuu nɛ pɩkʋyʋʋ ɛsɔdaa yɔ, ŋkpɛndɩnɩ ɖɔɖɔ pɩ-taa abalaa 7 nɛ halaa 7.»
Piye piye, «Tomnasɩ nzɩ payɩ sɩwɛnɩ wezuu fezuu yɔ.»
Piye piye, «tomnasɩ.»
Yaa «wɛɛ nɛ kɩnɩɣ.»
Nuŋgoloŋa ɖaɣlɩkɩŋ kɛlɛ santimɛtawaa 44 nɛ hɔɔlʋʋ (santimɛtawaa 44,5). Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B14.
Piye piye, «Nɛ tomnasɩ tɩŋa.»
Yaa «nɛ pakpa tɛʋ.»
Yaa «ɖitihiɣ nɩŋgbanzɩ ɖɩzɩyɛ.»
Yaa «sɔzɩŋ weyi ɩhɛzɩɣ laŋɩyɛ yɔ.»
Yaa «soŋaɣ alɩwaatʋ.»
Yaa «nikaɣ alɩwaatʋ.»
Yaa «manɖʋzɩ pa-tɩŋa mi-ɖoŋ tɛɛ.»
Yaa «nandʋ.»
Yaa «ka-kalɩzaɣ.»
Yaa «mankaɣ akɔnta pɔzʋʋ mɩ-kalɩzasɩ calɩm yɔɔ.»
Yaa «ma nɛ kalɩzasɩ nzɩ payɩ sɩwɛ wezuu.»
Yaa «mbʋ pɩwɛ wezuu yɔ pi-kpeekpe.»
Yaa «ma nɛ kalɩzasɩ nzɩ payɩ sɩwɛ wezuu.»
Yaa «nɛ kalɩzasɩ nzɩ payɩ sɩwɛ wezuu yɔ.»
Piye piye, «pɩɖɩzɩ tomnasɩ.»
Yaa «nɛ kalɩzasɩ nzɩ payɩ sɩwɛ wezuu.»
Yaa «kpɩna nɛ ɛyaa.»
Yaa «E-kewiyaɣ taa kajalaɣ tɛtʋ lɛ.»
Pɩpɩzɩɣ pɩkɛ, «Ndʋ kpɛndɩna nɛ tɩla tɛtʋ sɔsɔtʋ.»
Pɩpɩzɩɣ pɩkɛ, «nɛ Yafɛɛtɩ ɖalʋ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Tayʋʋ.»
Yaa «tɛtʋ yɔɔ ɛyaa mɩzɩ ɖama.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Siduu.»
Yaa «tɛtʋ yɔɔ hɔŋ kpeekpe kaɣ hiɣu wazasɩ.»
Yaa «kalɩzasɩ.»
Piye piye, «Ño-ɖomaɣ.»
Piye piye, «yaʋ.»
Yaa «se ɛcaɣ ɛgɔndʋ peeɖe.»
Yaa «nɛ man-kalɩzaɣ kaɣ wɛʋ nɛ ke-wezuu.»
Piye piye, «yaa.»
Piye piye, «ña nɛ ño-ɖomaɣ.»
Piye piye, «ño-ɖomaɣ.»
Piye piye, «ño-ɖomaɣ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se Teŋgu Kɩsɩbʋʋ.
Yaa «cakaɣ kizinzikiŋ tɛɛ.»
Yaa «pe-neu.»
Yaa «kalɩzasɩ.»
Piye piye, «Mɛnkɛ-ŋ kpayʋʋ.»
Piye piye, «ɖomaɣ.»
Piye piye, «ɛlɛ weyi ɛlɩɣnɩ ña-taa yɔ.»
Piye piye, «ño-ɖomaɣ.»
Piye piye, «ño-ɖomaɣ.»
Yaa «mbʋ pʋyɔɔ yɔ alɩwaatʋ ndʋ pɩwɛɛ se pɔhɔ Amoori mba nɩŋgbaaŋ yɔ tɩtɩtalɩta.»
Yaa «tɔlʋʋ.»
Pɩkɛnɩ ɖaʋ ŋgʋ ɖoŋ ɖoŋ lɛ pɔɖɔkʋʋ-kʋ nesi taa nɛ paɖʋʋ miŋ kɩ-nɔɔ taa yɔ.
Piye piye, «Ño-ɖomaɣ.»
Piye piye, «manɖʋzɩ ñɔ-nɔkɔyʋʋ taa.»
Piye piye, «ño-ɖomaɣ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Ɛsɔ nɩɣ.»
Pɩtɩla pɩwɩlɩɣ se kakaɣ wɛnʋʋ tɩ-yɔɔ wɛʋ lɩmaɣza.
Pɩpɩzɩɣ pɩkɛ, «kakaɣ paɖʋʋ ko-koobiya tɩŋa.»
Piye piye, «ɛyaa.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Ɛsadʋ weyi ɛna-m yɔ ɛ-lɔkɔ.»
Yaa «nɛ kɩwɛɛkɩtʋ natʋyʋ ɛtaawɛɛ ñɔ-yɔɔ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Caa wɛ lone nɖɩ ɖɩkʋyaa yɔ ɖɩ-taa (Pakpazɩ caa).»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Samaɣ caa; Sakɩyɛ caa.»
Piye piye, «ño-ɖomaɣ.»
Piye piye, «ño-ɖomaɣ.»
Piye piye, «ño-ɖomaɣ.»
Piye piye, «ño-ɖomaɣ.»
Piye piye, «ño-ɖomaɣ.»
Yaa «paa weyi lɛ, pɛpɛlɩ-ɩ.»
Piye piye, «ño-ɖomaɣ.»
Yaa «etiyele nɛ pɛpɛlɩ-kʋ.»
Yaa «kalɩzaɣ.»
Yaa «pɩwɛɛ se pakʋ-ɩ.»
Pʋ-tɔbʋʋ pɩzɩɣ pɩkɛ «Ñaɖʋʋ tʋ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Wiyaʋ pɛlɛ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Woŋa.»
Piye piye, «ko-ɖomaɣ.»
Yaa «nɛ ɛsɛtɩ pa-hɩna nɔsɩ taa hutu.»
Yaa «pɛsɛtɩ ɛ-hɩnɛ nɔɔ taa huɖuu.»
Yaa «pɛsɛtɩ ɛ-hɩnɛ nɔɔ taa huɖuu.»
Piye piye, «nɛ ɩkpazɩnɩ mɩ-laŋɩyɛ ɖoŋ.»
Piye piye, «seeyawaa.» Seeya kʋɖʋmʋʋ maɣnɩ ɛzɩ litrinaa 7 nɛ hɔɔlʋʋ mbʋ yɔ (litrinaa 7,33). Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B14.
Yaa «Nɛ Saara kaayebi fenaɣ naʋ.»
Yaa «tɛtʋ yɔɔ ajɛɛ tɩŋa kaɣ hiɣu wazasɩ.»
Yaa «mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɔkɔm man-ɖɩɣa kuzotuu taa.»
Yaa «Nɛ pañɩɣ Lɔɔtɩ ɖoŋ.»
Yaa «ña-kalɩzaɣ.»
Yaa «ŋwɩlɩɣ-m sɔɔlɩm siɣsiɣ ñɩmbʋ.»
Yaa «man-kalɩzaɣ ehiɣ.»
Yaa «man-kalɩzaɣ kaɣ caɣʋ wezuu.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Cikpetu.»
Yaa «tɔlʋʋ.»
Yaa «kaacaɣ ɛgɔndʋ.»
Pɩwɩlɩɣ se ɛ nɛ halʋ ɛnʋ pataasʋʋ.
Yaa «nɖɩ ɖɩwɛ siɣsiɣ yɔ.»
Yaa «ŋkaɣ-m wɩlɩnʋʋ sɔɔlɩm siɣsiɣ ñɩmbʋ.»
Piye piye, «Pɩkɛɣnɩ mbʋ ŋhuuzuuni ñɛ-ɛsa yɔɔ mba payɩ ña nɛ wɛ ɩwɛɛ yɔ nɛ paa weyi ɛ-ɛsɩndaa yɔ.»
Yaa «kaaɖɩɣ Abimelɛɛkɩ ɖɩɣa taa halaa tɩŋa lʋlʋʋ.»
Pɩpɩzɩɣ pɩkɛ, «ɛkaɣ-m woŋuu.»
Piye piye, «Welisi ɛ-nɔɔ.»
Piye piye, «ño-ɖomaɣ.»
Piye piye, «ño-ɖomaɣ.»
Pɩkɛnɩ kokoɖe nɖɩ palabɩnɩ tɔnɛ yɔ.
Pʋ-tɔbʋʋ pɩzɩɣ pɩkɛ, «Ðuutu lɔkɔ» yaa «Lʋbɛ lɔkɔ.»
Yaa «caɣ ɛgɔndʋ.»
Piye piye, «kɩyakɩŋ sakɩyɛ.»
Yaa «sɩɣa ŋga pɛcɛkɩnɩ liu tɛɛ yɔ.»
Yaa «sɩɣa ŋga pɛcɛkɩnɩ liu tɛɛ yɔ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Yehowa kaɣ cɛlʋʋ; Yehowa kaɣ pi-ɖeɖe cɔnʋʋ.»
Piye piye, «ño-ɖomaɣ.»
Piye piye, «ño-ɖomaɣ.»
Piye piye, «nɔnɔɔ.»
Piye piye, «ño-ɖomaɣ.»
Pɩpɩzɩɣ pɩkɛ, «ŋkɛ wiyaʋ sɔsɔ nɔɔyʋ.»
Yaa «mɩ-kalɩzasɩ itisiɣ.»
Sikli kʋɖʋmʋʋ maɣnɩ ɛzɩ kɩɖamnaa 11 nɛ hɔɔlʋʋ mbʋ yɔ (kɩɖamnaa 11,4). Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B14.
Sikli kʋɖʋmʋʋ maɣnɩ ɛzɩ kɩɖamnaa 11 nɛ hɔɔlʋʋ mbʋ yɔ (kɩɖamnaa 11,4). Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B14.
Piye piye, «Ño-ɖomaɣ.»
Sikli kʋɖʋmʋʋ maɣnɩ ɛzɩ kɩɖamnaa 11 nɛ hɔɔlʋʋ mbʋ yɔ (kɩɖamnaa 11,4). Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B14.
Sikli kʋɖʋmʋʋ maɣnɩ ɛzɩ kɩɖamnaa 11 nɛ hɔɔlʋʋ mbʋ yɔ (kɩɖamnaa 11,4). Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B14.
Pɩtʋʋ fɛyɩ se Labaanɩ labɩnɩ tʋmɩyɛ nɖɩ.
Piye piye, «nɛ mana se menkpilini nɩwaŋ yɔɔ yaa nɩmɩyɛ yɔɔ.»
Yaa «Ðɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖiheyi-ŋ kɩbandʋ yaa kɩdɛkɛdɩtʋ.»
Halʋ weyi ɛɛnʋʋ Rebeka nɛ lɛɛlɛɛyɔ ɛpɩsɩ Rebeka lɩmɖʋyʋ yɔ.
Piye piye, «ño-ɖomaɣ.»
Piye piye, «pɔ-nɔnɔɔ.»
Yaa «lʋlʋʋ taa mba.»
Yaa «ɛ-ɖaŋnaa.» Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ.
Pɩkɛ tɔm ndʋ palakɩnɩ tʋmɩyɛ nɛ pɔyɔɔdʋʋ sɩm tɔm yɔ.
Pɩkɛ tɔm ndʋ palakɩnɩ tʋmɩyɛ nɛ pɔyɔɔdʋʋ sɩm tɔm yɔ.
Yaa «Isimayɛɛlɩ lʋlʋʋ taa mba kaacaɣ.»
Pɩpɩzɩɣ pɩkɛ, «Ɛɛpaɖɩ e-koobiya tɩŋa.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Weyi ɛ-yɔɔ wɛ hʋndʋ yɔ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Weyi ɛɖɔkʋʋ naakiɖe yɔ; Weyi ɛmʋʋ lɛlʋ lone yɔ.»
Piye piye, «ha-m lɛɛ lɛɛ kɩsɛɛmɩm, kɩsɛɛmɩm mbʋ yɔ.»
Yaa «ñɔɔsɩ wɩɣ-m.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Kɩsɛm.»
Pɩkɛ sona cikpena naayɛ, payaɣ-yɛ se lantiiyi.
Piye piye, «ño-ɖomaɣ.»
Piye piye, «ño-ɖomaɣ.»
Piye piye, «ño-ɖomaɣ.»
Piye piye, «ño-ɖomaɣ.»
Yaa «lemeɣa.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «You.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Tɔm kʋʋ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Lona wena awalaa yɔ.»
Piye piye, «ño-ɖomaɣ.»
Piye piye, «ɛyaa.»
Piye piye, «pe-fezuu wɛɛ ñaŋ taa.»
Yaa «nɛ man-kalɩzaɣ wazɩ-ŋ.»
Yaa «ña-kalɩzaɣ wazɩ-m.»
Yaa «nɛ man-kalɩzaɣ wazɩ-ŋ.»
Yaa «nɛ ña-kalɩzaɣ wazɩ-m.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Weyi ɛɖɔkʋʋ naakiɖe yɔ; Weyi ɛmʋʋ lɛlʋ lone yɔ.»
Piye piye, «ŋkaɣ pɛlʋʋ ɛ-sʋʋtʋ ɖaʋ ño-pondone yɔɔ.»
Piye piye, «Alɩwaatʋ wɩzɩ talʋʋ se mancaɣ kʋñɔwiye man-caa yɔɔ.»
Yaa «Ña-ɖalʋ Ezaawuu ɖiɣni ɛ-laŋɩyɛ hɛzʋʋ se ɛkaɣ-ŋ kʋʋ.»
Piye piye, «ño-ɖomaɣ.»
Piye piye, «ño-ɖomaɣ.»
Piye piye, «ño-ɖomaɣ.»
Piye piye, «ño-ɖomaɣ.»
Yaa «tɛtʋ yɔɔ hɔŋ kpeekpe kaɣ hiɣu wazasɩ.»
Yaa «esiɣ-ɖɩ se ɖɩkɛnɩ pɩyɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ pakaɣ tɔzʋʋ yɔ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Ɛsɔ ɖɩɣa.»
Yaa «nɖɩ mensiɣ-ɖɩ se ɖɩkɛnɩ pɩyɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ pakaɣ tɔzʋʋ yɔ.»
Piye piye, «ɛ-caa koobu.»
Yaa «ŋkɛ mon-koobu maɣmaɣ.»
Piye piye, «Ŋkɛ mon-koobu.»
Piye piye, «paɖɩɣ.»
Piye piye, «ɛtʋlɩ Leeya lʋlʋʋ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Ɩna, abalɩbɩɣa!»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Welisuu.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Taɣɖɩnʋʋ; Ñɔnʋʋ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Samtʋ; Samtʋ pʋyʋ.»
Piye piye, «nɛ ɛlʋlɩ ma-nʋmbɔla yɔɔ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Tɔm hʋyʋ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Ma-lʋbɩyɛ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Ñʋʋ leleŋ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Koboyaɣ.»
Blee kɛ tɔɔnaɣ pee naayɛ.
Mandɩragɔɔrɩ kɛ ñɩyʋʋ ŋgʋ kɩsʋʋ awiihɛyɛ tɩyɛ nɛ kɩlʋlʋʋ ɖɔɖɔ yɔ. Nabɛyɛ maɣzɩɣ se halʋ ɛtɔɔ-kʋ yɔ pɩsɩɣnɩ-ɩ nɛ ɛhaɣ hoɣa.
Kalɩ kalɩtʋ 14 tɛ pɩ-tɛɛ tɔm.
Kalɩ kalɩtʋ 14 tɛ pɩ-tɛɛ tɔm.
Pʋ-tɔbʋʋ se «Ɛkɛ kɩhɛyʋʋ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Mɔn-tɔm kaɣ-ɩ kɛdɩnʋʋ.»
Yaa «ewelisini-i nɛ eyele se ɛhaɣ hoɣa.»
Hɩɖɛ Yosifiya potobiyaa; Yosifiya tɔbʋʋ kɛlɛ «Yah ɛsɔzɩ (ɛla nɛ pihuu).»
Yaa «mɔnpɔzɩ piye nɛ mana.»
Yaa «mon-toovenim wɛʋ.»
Yaa «pɩyɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ pakaɣ tɔzʋʋ yɔ.»
Yaa «ɛ-caa hɔʋ ɛsɔnaa.» Piye piye, «ɛ-caa tɛ terafim.»
Pʋ-tɔbʋʋ se Efraatɩ.
Yaa «ɛ-hɔʋ taa mba.»
Piye piye, «Kpa ña-tɩ nɛ taaheyi Yakɔɔb tɔm kɩbandʋ yaa kɩdɛkɛdɩtʋ.»
Pɩkɛ suye cikpeɖe nɖɩ pɔɖɔkʋʋ nesi tɛɛ nɛ pamakɩ yɔ.
Piye piye, «man-pɩyalaa.»
Piye piye, «nɛ Izaakɩ sɔɔndʋ seu.»
Yaa «esiɣ-ɖɩ se ɖɩkɛnɩ pɩyɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ pakaɣ tɔzʋʋ yɔ.»
Pɩkɛnɩ Arameya kʋnʋŋ taa tɔm pee nɛ a-tɔbʋʋ lɛ se «Aseɣɖe huuye.»
Pɩkɛnɩ Ebree kʋnʋŋ taa tɔm piye nɛ ɖɩ-tɔbʋʋ lɛ se «Aseɣɖe huuye.»
Yaa «pɩyɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ pakaɣ tɔzʋʋ yɔ.»
Yaa «pɩyɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ pakaɣ tɔzʋʋ yɔ.»
Piye piye, «ɖuuni ɛ-caa Izaakɩ sɔɔndʋ seu.»
Piye piye, «ɛ-pɩyalaa.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Yoyaa samasɩ naalɛ.»
Piye piye, «hayɩm.»
Yaa «Mancaɣ ɛgɔndʋ.»
Piye piye, «ño-ɖomaɣ.»
Yaa «lemeɣa.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Weyi ɛlʋkɩnɩ Ɛsɔ yɔ, (Weyi ɛɖɔkɩ kpam Ɛsɔ ɛsɩndaa yɔ)» yaa «Ɛsɔ lʋkɩ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Ɛsɔ ɛsɩndaa.»
Yaa «paa mbʋ yɔ eholi man-kalɩzaɣ.»
Yaa «Peniyɛɛlɩ.»
Piye piye, «wazaɣ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Coka; Kalakɩŋ.»
Yaa «ɛlɩɣaɣ ɖoŋ ɖoŋ nɛ ɛnaɣ ɛjaɖɛ taa pɛlaa.»
Yaa «Sekɛɛm kalɩzaɣ.»
Piye piye, «ɛyɔɔdɩnɩ pɛlɛ laŋɩyɛ.»
Yaa «Man-pɩyalʋ Sekɛɛm kalɩzaɣ ñɔnɩ mɩ-pɛlɛ.»
Piye piye, «ɖa nɛ mɩ ɖɩɖʋ nesi ɖɔkʋʋ agbaa.»
Piye piye, «weyi ɛwɛnɩ ɛ-hɩnɛ yɔɔ huɖuu yɔ.»
Yaa «ɛwɛɛ mɔn-cɔlɔ nʋmɔʋ ŋgʋ mɔnɖɔma yɔ kɩ-taa.»
Yaa «mɛsɩ-wɛ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Betɛɛlɩ tɛ Ɛsɔ.»
Yaa «sɛɛnɩ tɩʋ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Witu tɩʋ sɔsɔʋ.»
Piye piye, «kaɣ lɩnʋʋ ña-tɩnaɣ taa.»
Piye piye, «ño-ɖomaɣ.»
Yaa «siɣ pɩyɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ pakaɣ tɔzʋʋ yɔ.»
Yaa «kalɩzaɣ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Man-kʋñɔwiye pɩyalʋ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Nɩwaŋ pɩyalʋ.»
Yaa «Izrayɛɛlɩ ɖaŋ.» Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ.
Pɩkɛ tɔm ndʋ palakɩnɩ tʋmɩyɛ nɛ pɔyɔɔdʋʋ sɩm tɔm yɔ.
Piye piye, «ɛɛkpadɩyaa nɛ ɛ-kɩyakɩŋ ɖɔɔ.»
Yaa «kalɩzasɩ.»
Yaa «nɖɩ ɖɩ-taa paacaɣ ɛgɔndʋ yɔ.»
Yaa «Eliifaazɩ ɖaŋ.» Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ.
Yaa «cɛɛkɩwaa.» Cejewe ñʋndɩnaa payaɣaɣ mbʋ.
Piye piye, «Izrayɛɛlɩ pɩyalaa.»
Piye piye, «hayɩm.»
Yaa «toko kɩɖaɣlʋʋ kɩbaŋʋ.»
Blee kɛ tɔɔnaɣ pee naayɛ.
Yaa «Ðɩtaakʋ ɛ-kalɩzaɣ.»
Yaa «ɩtaakpazɩ nesi ɛ-yɔɔ.»
Piye piye, «labɩdaanɔɔm ketu.»
Yaa «num mbʋ payaɣ se balɩsam yɔ.»
Yaa «Sewɔɔlɩ,» pʋ-tɔbʋʋ se ɛyaa tɩŋa pɩlaʋ. Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ.
Yaa «ɖɔnɛ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Faɣʋ.»
Piye piye, «se ewoŋ-ɖʋ.»
Piye piye, «peeɖe kɩyakɩŋ nɩɩyɩ.»
Piye piye, «kaɣ ña-ñʋʋ kpazʋʋ.»
Piye piye, «lɔkɔ; pɔʋ.»
Piye piye, «kaɣ ña-ñʋʋ kʋsʋʋ ñɔ-yɔɔ.»
Piye piye, «nɛ ɛkpazɩ sʋlʋm cɛɖaa ñʋʋdʋ nɛ kpɔnɔ laɖaa ñʋʋdʋ pa-ñʋŋ.»
Piye piye, «lɔkɔ; pɔʋ.»
Pɩkɛnɩ kokooye nɖɩ ɖɩ-yɔɔ wɛ wiyaʋ yaa ɛyʋ sɔsɔ nɔɔyʋ yʋsaɣ yɔ.
Piye piye, «e-nesi.»
Piye piye, «nesi.»
Pɩwɛ ɛzɩ pɩkɛnɩ tɔm piye nɖɩ ɖɩwɩlɩɣ ɛyaa se pɩwɛɛ se paɖʋ nɔɔyʋ hɩɖɛ nɛ pañamɩ-ɩ yɔ.
Piye piye, «ɛɛpɩzɩɣ nɛ ɛkpazɩ e-nesi yaa ɛkʋsɩ ɛ-nɩŋgbaŋaɣ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se Heliyopolisi.
Yaa «cɔʋ.»
Yaa «alɩwaatʋ ndʋ ɛpaɣzɩ Ejipiti wiyaʋ Farawɔɔ tʋmɩyɛ labʋ yɔ.»
Piye piye, «lʋlɩ tɔɔnaɣ nɛ pisu nikpila.»
Pʋ-tɔbʋʋ se Heliyopolisi.
Pʋ-tɔbʋʋ se «Weyi eyeki nɛ pɔsɔʋ tɔm yɔɔ yɔ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Pakpabɩ-m piya.»
Yaa «nɛ pɩɖɔmnɩ-m camɩyɛ.»
Piye piye, «kpɔnɔ.»
Pɩtɩla yɔ, blee yaa orjɩ.
Yaa «ɖɩna ɛ-kalɩzaɣ kʋñɔŋ.»
Yaa «Sewɔɔlɩ,» pʋ-tɔbʋʋ se ɛyaa tɩŋa pɩlaʋ. Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ.
Yaa «num mbʋ payaɣ se balɩsam yɔ.»
Piye piye, «labɩdaanɔɔm ketu.»
Yaa «Ɛ-ɖalaa nɛ e-neu paacaɣ.»
Yaa «ɛnaɣnɩ cee wayɩ tɔm.»
Yaa «Sewɔɔlɩ,» pʋ-tɔbʋʋ se ɛyaa tɩŋa pɩlaʋ. Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ.
Yaa «sɔɔlɩ ka-kalɩzaɣ.»
Yaa «ɛ-kalɩzaɣ.»
Yaa «Sewɔɔlɩ,» pʋ-tɔbʋʋ se ɛyaa tɩŋa pɩlaʋ. Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ.
Yaa «ɛ-ɖalaa nɛ e-neu.»
Yaa «ɛjaɖɛ taa.»
Piye piye, «ɛpɩsɩ-m Farawɔɔ caa.»
Piye piye, «ɛtɔlɩ e-neu Bɛnjamɛɛ pondone yɔɔ.»
Yaa «ɛ-ɖalaa nɛ e-neu.»
Yaa «ña-ɖalaa nɛ ñe-neu.»
Yaa «ɛjaɖɛ taa mbʋ pɩkɩlɩ ɖeu yɔ.»
Yaa «orjɩ.» Blee nɛ orjɩ pɛkɛ tɔɔnaɣ pee naayɛ.
Yaa «ɛ-ɖalaa nɛ e-neu.»
Yaa «kpaɣ ɛ-ñɩma tɩŋa.»
Pʋ-tɔbʋʋ se Yosɛɛfʋ kaɣ Yakɔɔb ɛsa yɔɔ huuzuu alɩwaatʋ ndʋ ɛlɛ sɩkɩ yɔ.
Yaa «lʋlʋʋ taa mba.»
Yaa «Yakɔɔb pɩyalaa nɛ ɛ-pɛlaa kalɩzasɩ.»
Ebree taa lɛ, patɩyɔɔdɩ se ɛnʋ kɛnɩ neu yaa kɔɔ.
Yaa «ɛ-lʋlʋʋ taa mba.»
Yaa «kalɩzasɩ 16.»
Pʋ-tɔbʋʋ se Heliyopolisi.
Yaa «lʋlʋʋ taa mba.»
Yaa «kalɩzasɩ 14.»
Piye piye, «pɩyalaa.»
Yaa «ɛ-lʋlʋʋ taa mba.»
Yaa «kalɩzasɩ 7.»
Yaa «kalɩzasɩ.»
Yaa «Kalɩzasɩ 2.»
Yaa «kalɩzasɩ.»
Piye piye, «ɛtɔlɩ e-pondone yɔɔ.»
Yaa «ewii e-pondone yɔɔ alɩwaatʋ sakɩyɛ.»
Yaa «Mancaɣ ɛgɔndʋ.»
Yaa «agɔma.»
Piye piye, «kpɔnɔ.»
Piye piye, «Kpɔnɔ.»
Piye piye, «Mahɩnɩɣ man-caanaa cɔlɔ.»
Piye piye, «ño-ɖomaɣ.»
Piye piye, «ño-ɖomaɣ.»
Piye piye, «e-ɖomaɣ.»
Yaa «tɛtʋ kajalaŋa.» Piye piye, «hazaɣ.»
Yaa «ŋtaaña.»
Yaa «Man-samtʋ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Weyi ɛtɩna yɔ; Weyi ɛtɩɣyɩɣ yɔ.»
Yaa «lazɩyaa.»
Piye piye, «kpɔnɔ.»
Piye piye, «ɖʋʋ num.»
Pʋ-tɔbʋʋ se Yosɛɛfʋ.
Ñɩtʋ taa haɣ kɛ kpɩnɛ nɖɩ ɖɩwɛ patʋ siŋŋ nɛ ɖɩtɔkɩ kpɩna lɛɛna yɔ.
Pɩkɛ tɔm ndʋ palakɩnɩ tʋmɩyɛ nɛ pɔyɔɔdʋʋ sɩm tɔm yɔ.
Yaa «tɛm paɣtʋ ndʋ ɖʋʋ.»
Pɩkɛ tɔm ndʋ palakɩnɩ tʋmɩyɛ nɛ pɔyɔɔdʋʋ sɩm tɔm yɔ.
Pʋ-tɔbʋʋ se «Ejipiti mba kʋñɔwiye.»
Pʋ-tɔbʋʋ se ɛkpaɣ-wɛ ɛzɩ ɛ-pɩyalaa yɔ, nɛ ɛlabɩ-wɛ kɩbandʋ siŋŋ.