Décembre

Nabʋyʋ taa, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩlabɩ-ɖʋ kaɖɛ se ɖɩnɩɩ Bibl wɩlɩtʋ natʋyʋ taa. Yaa Yehowa pɩzɩɣ nɛ eecosuu ɖa-adɩma yɔɔ ɛzɩ ɖɩsɔɔlʋʋ yɔ. Pɩpɩzɩɣ piyele nɛ ɖɩpaɣzɩ pɩtʋʋ. Ye ɖɩtɩla nabʋyʋ se ɖɩnɩɩ tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ ɖɩpɩtɩɣ yɔ tɩ-taa yɔ, abʋta ana, akaɣ camʋʋ ɖe-tisuu nɛ awɛɛkɩ taabalɩyɛ nɖɩ ɖɩwɛ ɖa nɛ Yehowa ɖɛ-hɛkʋ taa yɔ. (Yak. 1:7, 8) Nɛ halɩ apɩzɩɣ ayele nɛ ɖilesi lidaʋ ŋgʋ ɖɩwɛnɩ cee wayɩ yɔɔ yɔ. Apostoloo Pɔɔlɩ kpaɣ ɖe-lidaʋ nɛ ɛmaɣzɩnɩ mɛlɛ kolaɣ. (Ebr. 6:19) Mɛlɛ kolaɣ sɩɣnɩ mɛlɛ se kɩsɩŋ yiɣyiɣ alɩwaatʋ ndʋ helim sɔsɔm makɩ yɔ nɛ kitaayooni kaaŋ sɔsɔŋ nɩɩyɩ. Ɛlɛ ye kpasɩ nzɩ paɖɩnɩ mɛlɛ kolaɣ nɛ patamnɩ mɛlɛ yɔ sɩcɛba yɔ, katɩtasɩ wɛʋ wazaɣ. Ɛzɩ kalɩkɔdaɣ camʋʋ kpasɩ nzɩ paɖɩnɩ mɛlɛ kolaɣ yɔ, mbʋ ɖɔɖɔ abʋta wena patɩcɔnɩ a-ɖeɖe yɔ acamɩɣ ɖe-tisuu. Ɛyʋ weyi ɛwɛnɩ abʋta yɔ, alɩwaatʋ ndʋ ɛkatɩɣ nazɩm nabʋyʋ yɔ ɛpɩzɩɣ nɛ elesi tisuu mbʋ ɛwɛna se Yehowa kaɣ labʋ ɛ-tamasɩ yɔɔ yɔ. Ye ɖilesi ɖe-tisuu yɔ, ɖilesiɣ ɖe-lidaʋ. Ɛyʋ weyi pɩlakɩ-ɩ mbʋ yɔ ɛɛpɩzɩɣ nɛ ehiɣ taa leleŋ kpa! w21.02 30 § 14-15

Abraham nɛ ɛ-hɔʋ palɩ Uuri tɛtʋ taa lɛ, ɛ-pɩnzɩ kaacɛzɩ 70. (Kiɖe 11:31–12:4) Nɛ ɛkpaɣ ɛzɩ pɩnzɩ mɩnʋʋ mbʋ yɔ nɛ ɛcaɣ wezuu kizinzikiŋ tɛɛ Kanaŋ tɛtʋ hɔɔlɩŋ ndɩ ndɩ taa. Abraham kaawɛnɩ pɩnzɩ 175 pʋcɔ nɛ ɛsɩ. (Kiɖe 25:7) Ɛlɛ, tamaɣ ŋga Yehowa laba se ɛcɛlɩɣ Kanaŋ tɛtʋ Abraham liɖe taa ñɩma yɔ, Abraham tɩna ɛzɩma kalaba yɔ. Nɛ ɛtɩcaɣ wezuu nɛ ɛna tɛtʋ, pʋ-tɔbʋʋ se Ɛsɔ Kewiyaɣ ŋga pasɩwa yɔ. Paa mbʋ yɔ, pɔyɔɔdɩ Abraham tɔm se “ɛsɩbɩ akpadɩyɩtʋ kɩbandʋ taa.” (Kiɖe 25:8) Paa Abraham kaakatɩ kala sakɩyɛ yɔ, ɛɛwɛnɩ tisuu sɔsɔm nɛ ɛɛsɔɔlɩ faaa se ɛɖaŋ Yehowa. Ɛbɛ kaasɩnɩ-ɩ nɛ ɛpɩzɩ nɛ ɛɖɔkɩ ɛ-tɩ mbʋ? Abraham pɩzaa nɛ ɛɖɔkɩ ɛ-tɩ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, e-wezuu caɣʋ kpeekpe taa lɛ, Yehowa kandɩyɩ ɛ-yɔɔ nɛ Yehowa kpaɣ-ɩ ɛzɩ ɛ-taabalʋ yɔ. (Kiɖe 15:1; Iza. 41:8; Yak. 2:22) Ɛzɩ Abraham yɔ, ɖa ɖɔɖɔ ɖɩɖaŋ tɛtʋ ndʋ tɩwɛnɩ tigila siŋŋ yɔ. (Ebr. 11:10) Ɛlɛ, ɖɩɩɖaŋɩɣ se pama-tʋ kɩmaʋ. Pasɩ Ɛsɔ Kewiyaɣ pɩnaɣ 1914 taa, nɛ kɛtɛm paɣzʋʋ ka-tʋmɩyɛ kiya ɛsɔdaa. (Natʋ 12:7-10) Ɛlɛ, ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩɖaŋɩɣ se keɖiyi tɛtʋ kpeekpe. w20.08 4-5 § 11-12

Pɩsa nɛ ɖiwelisini lalaa camɩyɛ lɛ, pɩcɛyaa se ɖɩwɛɛnɩ tɩ luzuu nɛ ɖɩwɛɛ suuɖu. Paa pɩtɩɖɔɔ yɔ pɩcɛyaa se ɖɩla mbʋ, lɩmaɣza naadozo yɔɔ. Kajalaɣ lɛ, pɩkaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ se ɖɩtaawɛɛnɩ lɩmaɣza kɩdɛkɛda lalaa yɔɔ lɛɛ lɛɛ. Nabʋlɛ lɛ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩlɩ ɛzɩma pɩlakɩ ɖo-koobu yɔ nɛ mbʋ pituzuu-i se ɛla nabʋyʋ yɔ, nɛ pɩkaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ se ɖɩna ɛ-pʋtɔdɩyɛ nɛ pɩkpaɖɩ. Nɛ nabudozo lɛ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩsɩnɩ ɛyʋ ɛnʋ nɛ ɛkpɛlɩkɩ nabʋyʋ ɛ-maɣmaɣ ɛ-yɔɔ. Nabʋyʋ taa, halɩ ɖɩɩtɩlɩɣ ɛzɩma ɖeyi ɖeyi pɩlakɩ ɖa-maɣmaɣ yɔ pɩkɔɔ pɩsɩɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩlɩzɩɣ ɛzɩma pɩlakɩ-ɖʋ yɔ nɛ ɖɩyɔɔdɩ yɔ. Mbʋ pɩtalɩ ɖo-koobiya nabɛyɛ nɛ pɩɖɛɛ yɔ, yaa pɛ-wɛtʋ yɔɔ lɛ, pɩwɛ-wɛ kaɖɛ se pɔyɔɔdɩ ɛzɩma pɩlakɩ-wɛ yɔ. Pɩpɩzɩɣ nɛ pɩkpaɣ-wɛ alɩwaatʋ sakɩyɛ pʋcɔ nɛ pɔyɔɔdɩnɩ-ɖʋ, ɛlɛ alɩwaatʋ ndʋ pɔyɔɔdʋʋnɩ-ɖʋ yɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩlɩ ɛzɩma ɖeyi ɖeyi pɩlakɩ-wɛ yɔ. Ye ɖɩmaɣzɩnɩ Yehowa nɛ ɖɩwɛɛ suuɖu yɔ, papɩzɩɣ nɛ pataa-ɖʋ liu. Pʋwayɩ, alɩwaatʋ ndʋ pañɩnɩɣ se peheyi-ɖʋ ɛzɩma pɩlakɩ-wɛ yɔ, pɩwɛɛ se ɖiwelisi camɩyɛ. w20.04 15-16 § 6-7

Ðoŋ ɖoŋ lɛ, kpakpasɩ cakɩ lone nɖɩ ɖɩ-taa lɩm wɛ-sɩ ɖeu nɛ tɔɔnaɣ tɔyɩ ɖɩ-taa yɔ. Ɛlɛ, ɛzɩ alɩwaatʋ ndʋ kpakpasɩ kpayʋ lakɩ ɛ-tʋmɩyɛ yɔ tɩ-tɔm cɛyaa? Ɛsɔtɔm tiyiyu nɔɔyʋ wɛ Pasiifiki lɩm hɛkʋ taa tɛtʋ natʋyʋ taa, nɛ ɛnawa se alɩwaatʋ natʋyʋ wɛɛ nɛ tɩ-yɔɔ ɖeyi ɖeyi pɩmʋnaa se kpakpasɩ kpayʋ ɛla tʋmɩyɛ. Tɛtʋ ndʋ tɩ-taa Aseɣɖe Tʋ nɔɔyʋ ya-ɩ se powolo nɛ pakpa kpakpasɩ. Ɛsɔtɔm tiyiyu ɛnʋ ɛyɔɔdaa se: “Mankaɣ-ŋ katʋʋ cee tanaŋ tɛɛ ñɩɣtʋ nakʋ yɔɔ ɖeyi ɖeyi.” Peeɖe koobu ɛnʋ ecosi-i se: “Ŋtɩnɩɩ pɩ-taa. Alɩwaatʋ ndʋ pɩmʋnaa se pakpa kpakpasɩ yɔ, tɩ-yɔɔ ɖiwoki, ɛlɛ pɩtɩkɛ alɩwaatʋ ndʋ tɩkɛdɩnɩ-ɖʋ yɔ tɩ-yɔɔ ɖiwoki.” Mbʋ ɖɔɖɔ Yesu tɔmkpɛlɩkɩyaa mba papɩsɩ ɛyaa kpayaa yɔ, powokaɣ lona wena a-taa ɛyaa wɛɛ yɔ. Nɛ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-yɔɔ ɛyaa pɩzɩɣ nɛ pɛwɛɛ lona ana a-taa yɔ, tɩ-yɔɔ powokaɣ. Kɩɖaŋ nɩɩyɩ yɔ: Yesu wayɩ tɩŋɩyaa susi tɔm Templo taa nɛ Sinaagɔɔgɩwaa taa, kpaɣ ɖɩɣa nɛ ŋwolo ɖɩɣa nɛ kɩyakɩŋ taa. (Tʋma 5:42; 17:17; 18:4) Ða ɖɔɖɔ, pɩpɔzʋʋ se ɖɩtɩlɩ lone nɖɩ ɖɩ-taa ɖisusuu tɔm yɔ ɖɩ-taa ɛyaa wɛtʋ. Pɩpɔzʋʋ se ɖɩsɔɔlɩ faaa se ɖɩlɛɣzɩ ɖa-ɖʋtʋ nɛ pɩsa nɛ ɖisusi tɔm lona wena a-taa ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩna ɛyaa, nɛ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩna-wɛ yɔ.—1 Kɔr. 9:19-23. w20.09 4 § 8-9

Nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩtɩŋna nɛ taabalɩyɛ wɛɛ nɛ ɖa nɛ Yesu ɖɛ-hɛkʋ taa yɔ, kɩ-taa nakʋyʋ lɛ se ɖɩɖʋ nesi Krɩstʋ ɛgbɛyɛ ɖʋtʋ. Ða nɛ Yesu weyi ɛkɛ ɛgbɛyɛ ñʋʋdʋ yɔ, ɖa-taabalɩyɛ cɛyɩsɩɣ nɛ pɩkpaɖɩ alɩwaatʋ ndʋ ɖa nɛ mba ɛlɩzaa se pɔcɔnɩ ɖɔ-yɔɔ yɔ ɖɩlakɩ tʋmɩyɛ nɔɔ kʋɖʋmaɣ taa yɔ. (Efɛz. 4:16) Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Ðɩwɛɛ nɛ ɖɩñakɩ pana se ɖɩlabɩnɩ tʋmɩyɛ Kewiyaɣ Kpaamɩŋ kpeekpe ɛzɩ pɩpɔzʋʋ yɔ. Pɩsa nɛ ɖɩtalɩ kaɖʋwa ŋga lɛ, ɖɩkpaɣ agbaa naayɛ nɛ ɖɩkpɛndɩ lɛɛna yɔɔ. Ðʋtʋ ndʋ tiyeba nɛ ɖɩtɔsɩ liidiye sakɩyɛ. Paa mbʋ yɔ, alɩwaatʋ kʋɖʋmtʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, pɩɩpɔzaa se tɔm susuyaa nabɛyɛ ɩla lɛɣzɩtʋ kɩfatʋ natʋyʋ. Tɔm susuyaa siɣsiɣ ñɩma mba, pɩtɩla paawɛ ɛgbɛyɛ naɖɩyɛ taa pɩnzɩ sakɩyɛ nɛ piyeba nɛ pa nɛ peeɖe koobiya pamalɩnɩ ɖama siŋŋ. Ɛlɛ lɛɛlɛɛyɔ, pɔpɔzɩ-wɛ se pɛlɛɣzɩ ɛgbɛyɛ. Yesu taa wɛɣ leleŋ siŋŋ alɩwaatʋ ndʋ ɛnaɣ ɛzɩma tɔmkpɛlɩkɩyaa siɣsiɣ ñɩma mba paɖʋʋ nesi ɖʋtʋ ndʋ yɔ! w20.04 24 § 14

Hayo kiŋ wiyaʋ nɛ hadɛ kiŋ wiyaʋ poyouni ɖama mbʋ pʋyɔɔ yɔ, pa-taa paa anɩ sɔɔlaa se ɛkɛ komina ŋgʋ kɩkpaɖɩ ɖoŋ ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ yɔ. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Na mbʋ pɩlabɩ alɩwaatʋ ndʋ Caama you naalɛ ñɩŋgʋ tɛma, nɛ Iniyɔɔ Soviyetiiki nɛ ajɛɛ wena aɖʋʋ-kʋ nesi yɔ, papaɣzɩ wɛnʋʋ ɖoŋ Erɔɔpɩ hɔɔlʋʋ sɔsɔʋ yɔɔ yɔ. Piyeba nɛ hadɛ kiŋ wiyaʋ nɛ ajɛɛ lɛɛna panɩɩnɩ ɖama se pɛkpɛndɩ pɔ-sɔɔjanaa nɛ poyooni hayo kiŋ wiyaʋ. Kpɛndʋʋ mbʋ payaɣ se OTAN (Organisation du traité de l’Atlantique nord.) Hayo kiŋ wiyaʋ nɛ hadɛ kiŋ wiyaʋ pakpakɩɣ ɖɔɖɔ liidiye sakɩyɛ nɛ pañakɩ pana se polu you wondu ndʋ tɩkpaɖɩ ɖoŋ yɔ. Poyoni ɖama ɖɔɖɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pa-taa paa weyi ɖʋ nesi lɛlʋ koyindinaa yoŋ taa Afrika, Aazii nɛ Ameriki Laatiini. Pɩnzɩ nzɩ sɩɖɛwa pitileɖita yɔ sɩ-taa, Rusii nɛ ajɛɛ wena aɖʋʋ-kʋ nesi yɔ, papɩsɩ kewiyaɣ ŋga kɛwɛ ɖoŋ siŋŋ ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ yɔ. Pɛwɛɛ nɛ patɩŋɩɣnɩ ordinatɛɛrɩwaa yɔɔ ɖɔɖɔ nɛ poyouni hadɛ kiŋ wiyaʋ. Awiya ana akʋ ɖama tɔm se a-taa paa anɩ tɩŋɩɣnɩ ordinatɛɛrɩwaa yɔɔ nɛ eyeki se lɛlʋ elesi liidiye nɛ pɩcamɩ e-komina. Nɛ ɛzɩ Danɩyɛɛlɩ kaayɔɔdʋʋ yɔ, hayo kiŋ wiyaʋ wɛɛ nɛ ewoki pɩ-yɔɔ nɛ ɛkaɖɩɣnɩ Ɛsɔ samaɣ.—Dan. 11:41. w20.05 13 § 5-6

“Ɛzɩ halʋ pɩzɩɣ ɛsɔɔ e-lotu taa pɩɣa yɔɔ?” Nayʋ Izaayii alɩwaatʋ taa, tɔm ndʋ Yehowa kaapɔzaa. Ɛsɔ heyi ɛ-samaɣ se: “Nɛ paa ɛsɔwa yɔ, ma yɔ, maakaɣ ñɔ-yɔɔ sɔʋ.” (Iza. 49:15) Ɛɛkpakɩɣ ɛ-tɩ ɖoŋ ɖoŋ nɛ ɛmaɣzɩɣnɩ ɖoyo. Ɛlɛ, mbʋ ɛlabɩ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa. Yehowa kpaɣ lɩmaɣza wena ɛwɛnɩ ɛ-sɛyaa yɔɔ yɔ nɛ ɛmaɣzɩnɩ sɔɔlɩm sɔsɔm mbʋ ɖoyo wɛɣnɩ ɛ-pɩɣa yɔɔ yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛsɔɔlaa se ɛ-sɛyaa ɩtɩlɩ se ɛsɔɔlɩ-wɛ siŋŋ. Pɩlakɩ ɖoonaa sakɩyɛ ɛzɩ pɩlakʋʋ koobu halɩñɩnʋ nɔɔyʋ yɔ. Payaɣ-ɩ se Jasmin nɛ ɛyɔɔdaa se: “Alɩwaatʋ ndʋ ɖoyo haɣ ɛ-pɩɣa hɩɖɛ se kamʋzɩ yɔ, taabalɩyɛ kɩbanɖɛ naɖɩyɛ wɛɣ pɛ-hɛkʋ taa siŋŋ, nɛ taabalɩyɛ nɖɩ ɖɩwɛɣ pe-wezuu caɣʋ kpeekpe.” Alɩwaatʋ ndʋ Yehowa sɛyʋ nɔɔyʋ yeki tɔm susuu nɛ kediɣzisi wobu yɔ, Yehowa naɣ. Ðo-koobiya mba papɩsɩ tɔm susuu yebiyaa yɔ, pa-taa sakɩyɛ pɩsɩɣ nɛ pɔkɔŋ ɛgbɛyɛ taa, nɛ ɖa-taa wɛɣ leleŋ alɩwaatʋ ndʋ palakɩ mbʋ yɔ! Yehowa sɔɔlaa se papɩsɩ pɔkɔɔ, nɛ mbʋ ɖɩsɔɔlaa ɖɔɖɔ.—1 Pɩy. 2:25. w20.06 18 § 1-3

Pɩtɩkɛ ñɩm tɩŋa papɩzɩɣ nɛ pana. Toovenim taa lɛ, paanaɣ ñɩm mbʋ pɩ-tɔm kɩlɩ cɛyʋʋ yɔ. Pʋʋ Yɔɔ Tɔm Yɔɔdʋʋ taa, Yesu yɔɔdɩ ɛsɔdaa ñɩm mbʋ pɩ-tɔm cɛyaa kpem nɛ pɩkɩlɩ tomnaɣ yɔɔ ñɩm yɔ pɩ-tɔm. Pʋwayɩ lɛ, ɛsɔzɩ toovenim tɔm tʋnɛ se: “Ðenɖe ña-ñɩm wɛɛ yɔ, peeɖe ña-laŋɩyɛ kaɣ wɛʋ ɖɔɖɔ.” (Mat. 6:19-21) Ða-laŋɩyɛ kaɣ-ɖʋ seɣtiɣ se ɖɩñɩnɩ wondu ndʋ tɩmʋ ñɩm yaa tɩ-tɔm kɩlɩ cɛyʋʋ ɖɛ-ɛsɩndaa yɔ. Ye ɖɩñakɩ pana se ɖɩwɛɛnɩ hɩɖɛ kɩbanɖɛ Ɛsɔ ɛsɩndaa yɔ, mbʋ wɩlɩɣna se ɖɩcazɩɣ ‘ñɩm ɛsɔdaa’. Yesu yɔɔdɩ ñɩm mbʋ pɩ-tɔm se nɔɔyʋ ɛɛpɩzɩɣ kpa nɛ ɛwɛɛkɩ-pʋ yaa ɛmɩlɩ-pʋ. Apostoloo Pɔɔlɩ seɣti-ɖʋ se ɖɩka “ɖɛ-ɛsa mbʋ pɩɩnaɣ yɔ pɩ-yɔɔ.” (2 Kɔr. 4:17, 18) Wazasɩ nzɩ ɖɩkaɣ hiɣu ɛjaɖɛ kɩfaɖɛ taa yɔ, sɩwɛ ñɩm mbʋ paanaɣ-pʋ yɔ pɩ-taa. Ðɩwɩlɩɣ se ɖɩwɛnɩ ɛsɩmɩyɛ ñɩm mbʋ pɩ-yɔɔ? w20.05 26 § 1-2

Tɔm ndʋ Moyizi wɩlɩ Izrayɛɛlɩ samaɣ yɔ, tɩkpazɩ ke-tisuu ɖoŋ nɛ tiseɣti-kɛ ɛzɩ tɛʋ yɔɔyʋʋ pazɩ pazɩ nɛ kɩsɩɣnɩ mbʋ pɩñɔʋnɩ tɛtɛɛ yɔ se pɩpaɣlɩ yɔ. Ɛzɩma ɖa-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se ɖɔ-tɔm wɩlʋʋ wɛ mbʋ ɖɔɖɔ? Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩwɛɣ kpaɣ ɖɩɣa nɛ ŋwolo ɖɩɣa, yaa samaɣ taa tɔm susuu taa yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩŋnɩ ɖe-Bibl yɔɔ nɛ ɖɩwɩlɩ ɛyaa Ɛsɔ hɩɖɛ, Yehowa. Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩha-wɛ takayɩsɩ kɩbanzɩ, ɖɩwɩlɩ-wɛ videowaa kɩbama nɛ ɖɛ-tɛ intɛrnɛɛtɩ lone yɔɔ wondu ndʋ tɩɖʋʋ Yehowa hɩɖɛ yɔ. Paa ɖɩwɛ tʋmɩyɛ taa, sukuli taa yaa ɖɩwɛɛ nɛ ɖiwoki ɖoli yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩñɩnɩ nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ pɩwɛɛ se ɖɩtɩŋna nɛ ɖɩyɔɔdɩ ɖɛ-Ɛsɔ kʋsɔɔlʋ nɛ mbʋ ɛkɛnaa yɔ pɩ-tɔm yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖiheyiɣ mba ɖɩkatɩɣ yɔ kaɖʋwa kɩbaŋa ŋga Yehowa wɛnɩ ɛyaa nɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ kɔ-tɔm yɔ, ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩhaɣ-wɛ waɖɛ se patɩlɩ Yehowa yɔɔ tɔm ndʋ pɩtɩla wiɖiyi patɩnɩta yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩwɛɣ nɛ ɖiheyiɣ lalaa ɖa-Caa kʋsɔɔlʋ yɔɔ toovenim tɔm yɔ, ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩɖʋʋ nesi se Yehowa hɩɖɛ yɔɔ ɛñalɩ. Ðɩwɛɛ nɛ ɖɩsɩɣnɩ ɛyaa se pana se paawɩlɩ-wɛ cɛtɩm tɔm sakɩyɛ ɛ-yɔɔ. Tɔm ndʋ ɖɩtɩŋɩɣnɩ Bibl yɔɔ nɛ ɖɩwɩlɩɣ ɛyaa yɔ, ndʋ pɩzɩɣna nɛ tɩhɛzɩ pa-laŋa nɛ pɩkpaɖɩ.—Iza. 65:13, 14. w20.06 10 § 8-9

Wɛtʋ ndʋ pɩpɔzʋʋ se ɖɩwɛɛna nɛ pɩsa nɛ ɖɩsɩnɩ mba pɔsɔɔlaa se papɩsɩ Yehowa cɔlɔ yɔ? Yʋsɩ lɔŋ weyi ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ tɔm ndʋ Yesu yɔɔdɩ pɩyalʋ weyi ɛlɩ ɖɩɣa yɔ ɛ-yɔɔ yɔ, ɩ-taa nɩɩyɩ. (Luka 15:17-24) Pɩyalʋ ɛnʋ ɛkɔm nɛ eɖiɣzina se ɛlabɩ kɩmɛlɛndʋ, nɛ ɛkpaɣ lɩmaɣza se ɛpɩsɩɣ ɖɩɣa. Yesu yɔɔdaa se Caja na ɛ-pɩyalʋ lɛ, ese nɛ ɛkatɩ-ɩ nɛ ekpibi-i nɛ taa leleŋ nɛ ɛwɩlɩ-ɩ se ɛsɔɔlɩ-ɩ. Pɩyalʋ ɛhʋyɛ kaawɛ nɛ ɖɩcɛyɩɣ-ɩ nɛ pɩlakɩ-ɩ ɛzɩ ɛtɩmʋna se patasɩ-ɩ yaʋ se pɩyalʋ yɔ. Caja na ɛ-pɩyalʋ pʋtɔdɩyɛ, nɛ pɩyalʋ heyi-i ɛzɩma ɖeyi ɖeyi pɩlakaɣ-ɩ yɔ. Nɛ caja kpɛzɩ nɩŋgbanzɩ nasɩyɩ ɖeyi ɖeyi se ɛwɩlɩ ɛ-pɩyalʋ se ɛmʋ-ɩ ɛzɩ hɔʋ taa tʋ kʋsɔɔlʋ yɔ. Pɩsa nɛ caja wɩlɩ ɛ-pɩyalʋ se ɛsɔɔlɩ-ɩ nɛ ɛ-taa labɩ leleŋ se ɛpɩsɩ ɖɩɣa lɛ, ɛlabɩ ɖʋtʋ se pala kazandʋ nɛ ɛcɛlɩ wondu kɩbandʋ se posuu ɛ-pɩyalʋ weyi ekpiɖaa yɔ. Yehowa wɛ ɛzɩ caja weyi ɛ-tɔm pɔyɔɔdɩ kɩɖaʋ ŋgʋ kɩ-taa yɔ. Ɛsɔɔlɩ ɖo-koobiya mba pɛhɛ fezuu taa yɔ nɛ ɛsɔɔlaa se papɩsɩ ɛ-cɔlɔ. Ye ɖɩmaɣzɩɣnɩ Yehowa yɔ, ɖɩpɩzɩɣ ɖɩsɩnɩ-wɛ nɛ papɩsɩ. Pɩsa nɛ ɖɩla mbʋ lɛ, pɩpɔzʋʋ se ɖɩwɛɛnɩ suuɖu, pʋtɔdɩyɛ naʋ nɛ sɔɔlɩm. w20.06 25-26 § 8-9

Yesu yɔɔdaa se nabɛyɛ kaɣ mʋʋ toovenim “nɛ taa leleŋ,” ɛlɛ alɩwaatʋ ndʋ pakatɩɣ kala yɔ, pe-tisuu kaɣ hɛʋ. (Mat. 13:3-6, 20, 21) Pɩtɩla, pataanɩɩ pɩ-taa se mba patɩŋɩɣ Yesu wayɩ yɔ, pakaɣ katʋʋ kala. (Mat. 16:24) Yaa pɩtɩla yɔ, pamaɣzaa se ye papɩsɩ Krɩstʋ ñɩma yɔ, pɩwɩlɩɣ se paakaɣ katʋʋ kala kpa. Yaa pɩtɩla paamaɣzaa se kala wena payɩ pakatɩɣ yɔ, Ɛsɔ yeki nɛ asɩɩ tɩnaɣ kpaagbaa. Ɛlɛ, sɔnɔ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa, ɖɩkaɣ katʋʋ kala. Nabʋyʋ pɩzɩɣ nɛ pɩlɛɣzɩ ɖe-wezuu caɣʋ taa nɛ piyele nɛ taa leleŋ weyi ɖɩɩwɛna yɔ, ɩpasɩ. (Keɣa 6:7; Ekl. 9:11) Ðo-koobiya sakɩyɛ wɩlɩɣ se pa-taa tɛma se tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ petisiɣ yɔ, tɩkɛ toovenim. Ɛbɛ yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩyɔɔdɩ mbʋ? Tisuu mbʋ pɛwɛna yɔ, pɩɩhɛɣ halɩ paa koobu Krɩstʋ tʋ nɔɔyʋ ɛɖʋ-wɛ ɖɩwɩzɩyɛ yaa ɛcaɣ wezuu ŋgʋ kɩtɩmʋnɩ Krɩstʋ tʋ yɔ. (Keɣa 118:165) Alɩwaatʋ ndʋ payɩ pakatɩɣ kaɖɛ naɖɩyɛ yɔ, pe-tisuu ɛɛhɛɣ, ɛlɛ pɩkpaɣ ɖoŋ kɩkpaʋ. (Yak. 1:2-4) Pɩwɛɛ se ɖɩwɛɛnɩ tisuu sɔsɔm mbʋ. w20.07 8 § 1; 9 § 4-5

Pʋcɔ nɛ ŋpaɣzɩ Bibl kalʋʋ lɛ, pɔzɩ Yehowa se ɛsɩnɩ-ŋ nɛ ŋna ɛzɩma tɔm ndʋ ŋkaɣ kalʋʋ yɔ, tɩpɩzɩɣ nɛ tɩwazɩ-ŋ yɔ. Ye ŋñɩnɩɣ se ŋna ɛzɩma pɩwɛɛ se ŋlʋbɩnɩ kaɖɛ naɖɩyɛ yɔ, pɔzɩ Yehowa se ɛsɩnɩ-ŋ nɛ ŋna Bibl paɣtʋ kila wena apɩzɩɣ asɩnɩ-ŋ nɛ ŋkpaɣ lɩmaɣza yɔ. (Fil. 4:6, 7; Yak. 1:5) Yehowa lɩzɩ-ɖʋ lɛ, ɛha-ɖʋ waɖɛ se ɖɩnaɣ wondu ɖa-lɩmaɣza taa; nɛ pɩkɛ mbʋ pɩwɛ piti kpem yɔ. Pɩsa nɛ ŋna ña-lɩmaɣza taa ɛzɩma Bibl kɛdaɣ nakɛyɛ kaawɛɛ nɛ kɔɖɔŋ yɔ lɛ, ñaɣ pana nɛ ŋna mbʋ pɩɩwɛɛ nɛ pɩlakɩ ka-taa yɔ ña-maɣzɩm taa, nɛ ŋɖʋ ña-tɩ weyi ɛ-tɔm pakɩlɩ yɔɔdʋʋ ka-taa yɔ e-lone taa. Ñaɣ pana nɛ ŋna mbʋ ɛɛnawa yɔ, nɛ ŋwɛɛnɩ ɖɔɖɔ lɩmaɣza wena pɩtɩla ɛɛwɛna yɔ. Pʋwayɩ lɛ, maɣzɩ tɔm ndʋ ŋkalɩɣ yɔ tɩ-yɔɔ. Tɔm yɔɔ maɣzʋʋ tɔbʋʋ lɛ se ŋmaɣzɩ tɔm ndʋ ŋkalɩɣ yɔ tɩ-yɔɔ camɩyɛ nɛ ŋna ɛzɩma titukuuni-ŋ yɔ. Pɩsɩɣnɩ-ŋ se ŋna nɔɔ kʋɖʋmaɣ ŋga kɛwɛ lɩmaɣza naayɛ hɛkʋ taa yɔ nɛ ŋnɩɩ tɔm ndʋ ŋkalɩɣ yɔ tɩ-taa camɩyɛ nɛ pɩkpaɖɩ. Ye ŋkalɩɣ Bibl nɛ ŋŋmaɣzɩɣ tɔm ndʋ ŋkalɩɣ yɔ tɩ-yɔɔ yɔ, pɩwɛ ɛzɩ ŋwɛɛ nɛ ŋcɔŋnɩ pɛyɛkɛlɩ wonuu nakʋyʋ taabɩlɩ yɔɔ, ɛlɛ ŋŋkpɛndɩɣ-kʋ yɔ. Tɔm yɔɔ maɣzʋʋ sɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩtɩlɩ tɔm tɩŋa. w21.03 15 § 3-5

Apostoloo Pɔɔlɩ pɩzaɣ se ɛka ɛ-lɩmaɣza mbʋ pɩɖɛwa yɔ pɩ-yɔɔ nɛ ɛmaɣzɩ se ye ɛtaapɩsɩ Krɩstʋ tʋ kpekpeka tʋ yɔ, pataakpa-ɩ nɛ paɖʋ salaka. Ɛ-taa pɩzaɣ se pɩwɩɩnɩ Aazii egeetiye taa abalaa mba pesewa nɛ peyebi-i yɔ, nɛ ɛpɩzaɣ se eyele ɛ-taabalaa lalaa taʋ liu. Ɛlɛ, Pɔɔlɩ tɩla mbʋ paa ññɩɩ. Ɛbɛ yɔɔ ɛ-taa kaatɛma se ɛ-taabalaa kaɣ wobu pɩ-yɔɔ nɛ pɔñɔɔnɩ-ɩ kpam nɛ Yehowa kaɣ-ɩ hɛyʋʋ? Pɔɔlɩ kaanawa se piileɖiɣ lɛ, ɛkaɣ sɩbʋ; paa mbʋ yɔ ɛtɩsɔɔ se pɩcɛyɩ siŋŋ se paɖʋ Yehowa hɩɖɛ. Nɛ ewobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛmaɣzɩɣ ɛzɩma ɛpɩzɩɣ nɛ ɛkpazɩ lalaa ɖoŋ yɔ pɩ-yɔɔ. Ɛtɩŋnɩ ɛzɩma ɛlakaɣ adɩma ɖoŋ ɖoŋ yɔ pɩ-yɔɔ nɛ ɛwɩlɩ se ɛtaɣ Yehowa liu. Pɔɔlɩ tiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɛmaɣzɩɣ e-koobiya mba pesewa nɛ peyebi-i yɔ pɔ-yɔɔ. Ɛlɛ ɛyɔɔdaa se ɛɛwɛnɩ ɛsɩmɩyɛ siŋŋ ɛzɩma ɛ-taabalaa kʋsɔɔlaa kaasɩnɩ-ɩ yɔ pɩ-yɔɔ. Pɩtasɩ lɛ, Pɔɔlɩ wobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛkpɛlɩkɩɣ Ɛsɔtɔm. (2 Tim. 3:16, 17; 4:13) Kɔzɩ kɔzɩ lɛ, ɛ-taa kaatɛma kpem se Yehowa nɛ Yesu pɔsɔɔlɩ-ɩ. w21.03 18 § 17-18

Pɩnaɣ 100 ɖɛwa nɛ pɩla alɩwaatʋ natʋyʋ lɛ, cɛtɩm Krɩstʋ ñɩma sakɩyɛ sʋʋ toovenim Krɩstʋ ɛgbɛyɛ taa. Pawɩlɩ cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ wɩlɩtʋ nɛ pɛmɛsɩ toovenim tɔm ndʋ tɩwɛ Ɛsɔtɔm taa yɔ. Kpaɣnɩ alɩwaatʋ ndʋ nɛ pɩtalɩ pɩnzɩ 1800 waa ɖɩdɛnɖɛ lɛ, Ɛsɔ taatasɩ wɛnʋʋ ɛgbɛyɛ naɖɩyɛ tɛtʋ yɔɔ. Cɛtɩm Krɩstʋ ñɩma ñɩtʋ kɩdɛkɛdɩtʋ ñɔwa nɛ tihuuzi mba pɛkɛ toovenim Krɩstʋ ñɩma yɔ pɔ-yɔɔ. (Mat. 13:36-43) Ɛbɛ yɔɔ pɩcɛyaa se ɖɩtɩlɩ tɔm ndʋ? Pɩcɛyaa se ɖɩtɩlɩ-tʋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, Danɩyɛɛlɩ ñʋʋ 11 wɩlɩɣ se hayo kiŋ wiyaʋ nɛ hadɛ kiŋ wiyaʋ ɩɩpɩzɩɣ nɛ pɛkɛ awiya yaa kominawaa mba pɔtɔɔ kewiyitu kpaɣnɩ pɩnaɣ 100 nɛ piwolo pɩnaɣ 1870 yɔ. Ɛsɔ samaɣ ɛgbɛyɛ naɖɩyɛ taawɛ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa se pakaɖɩɣnɩ-ɖɩ. Paa mbʋ yɔ, pɩnaɣ 1870 wayɩ kpaagbaa lɛ, papɩzaɣ se paɖaɣnɩ tɩlʋʋ hayo kiŋ wiyaʋ nɛ hadɛ kiŋ wiyaʋ. w20.05 3 § 5

Yowɛɛlɩ kaayɔɔdaa se kudoloŋ kaɣ lɩʋ nɛ kɩwɛɛkɩ Izrayɛɛlɩ tɛtʋ. Kudoloŋ ŋgʋ ki-kela nɛ kɩ-tamasɩ wɛ ɛzɩ mʋʋzɩŋ kela nɛ ɩ-tamasɩ yɔ, nɛ kɩkaɣ wɛɛkʋʋ mbʋ payɩ kɩnaɣ yɔ. (Yow. 1:4) Pɩlakɩ pɩnzɩ sakɩyɛ yɔ, ɖɩnɩɣaɣ pɩ-taa se natʋ ndʋ tɩyɔɔdʋʋ ɛzɩma Yehowa samaɣ woki pɩ-yɔɔ nɛ kosusuu tɔm ɛzɩ kudoloŋ ŋgʋ paapɩzɩɣ se pasɩnzɩ-kʋ yɔ pɩ-tɔm na. Ðɩnɩɣaɣ pɩ-taa se tʋmɩyɛ nɖɩ, ɖɩɩwɛnɩ ɖoŋ “tɛtʋ” yaa ɛyaa mba pɛwɛ cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ ñʋndɩnaa tɛɛ yɔ pɔ-yɔɔ. Ɛlɛ ye ɖɩlabɩnɩ tʋmɩyɛ tɔm ndʋ tɩcɔ natʋ tɔm ndʋ nɛ tɩta yɔ, ɖɩnaɣ se pɩmʋnaa se ɖɩlɛɣzɩ ɛzɩma ɖɩnɩɣ tɩ-taa yɔ. Cɔnɩ tamaɣ ŋga Yehowa laba pɩlɩɩnɩ kudoloŋ yɔɔ yɔ: “Nɛ weyi ɛwɛ hayo kiŋ [kudoloŋ] yɔ, mankaɣ-ɩ ɖɔɔnʋʋ mɩ-cɔlɔ ɖooo poliŋ.” (Yow. 2:20) Ye kudoloŋ ɩsɩŋnɩ Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa mba pañaŋ paɣtʋ ndʋ Yesu ɖʋwa se posusi tɔm nɛ pala tɔmkpɛlɩkɩyaa yɔ, ɛbɛ yɔɔ Yehowa lakɩ tamaɣ se ɛɖɔɔnʋʋ-wɛ nɛ pɛɖɛɛ ɖooo poliŋ? (Ezek. 33:7-9; Mat. 28:19, 20) Pɩwɩlɩɣ kpayɩ kpayɩ se pɩtɩkɛ Ɛsɔ sɛyaa siɣsiɣ ñɩma Yehowa ɖɔɔnʋʋ, ɛlɛ nabʋyʋ yaa nɔɔyʋ weyi ɛwɩlɩɣ ɛ-samaɣ ñaŋ yɔ ɛɖɔɔnʋʋ. w20.04 3 § 3-5

Ɛbɛ pɩwɛɛ se ɖɩla ye pɩlakɩ-ɖʋ ɛzɩ Yehowa eecosuu ɖa-adɩma yɔɔ kpaagbaa yɔ? Yakubu yɔɔdaa se ‘ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩpɔzʋʋ Ɛsɔ.’ Ye ɖiwobi pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩpɔzʋʋ Yehowa lɔŋsɩnɖɛ yɔ, pɩɩkaɣ-ɩ nɩʋ. Ɛ-taa ɛɛkaɣ-ɖʋ wɩnʋʋ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩtɩmɩɣnɩ ɖa-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ se ɛha-ɖʋ lɔŋsɩnɖɛ nɛ ɖɩɖɔkɩ ɖa-tɩ takɩm taa yɔ, ɛhaɣ-ɖʋ ɖɩ faaa. (Keɣa 24:12, 13) Ɛnaɣ takɩm mbʋ pɩ-taa ɖɩwɛɛ yɔ. Ɛnɩɣ ɖe-siziŋ nɛ ɛsɔɔlɩ siŋŋ se ɛsɩnɩ-ɖʋ. Pɩtʋʋ fɛyɩ se piyeki se ɖa-taa ɛla leleŋ. Ɛlɛ, nʋmɔʋ ŋgʋ yɔɔ Yehowa tɩŋɩɣna nɛ ɛhaɣ-ɖʋ lɔŋsɩnɖɛ? Ɛtɩŋɩɣnɩ ɛ-Tɔm yɔɔ nɛ ɛhaɣ-ɖʋ lɔŋsɩnɖɛ. (Adu. 2:6) Pɩsa nɛ ɖɩwɛɛnɩ lɔŋsɩnɖɛ nɖɩ lɛ, pɩpɔzʋʋ se ɖɩkpɛlɩkɩ Ɛsɔtɔm nɛ ɛgbɛyɛ takayɩsɩ. Ɛlɛ pɩtasɩnɩ kpɛlɩkʋʋ lɛ pɩwɛɛ se ɖɩla nabʋyʋ. Pɩpɔzʋʋ se ɖɩla mbʋ Ɛsɔ pɔzʋʋ-ɖʋ yɔ. Yakubu mawa se: “Ɩpɩsɩ mba pɔɖɔŋ tɔm yɔɔ yɔ nɛ ɩtaakɛ welisiyaa ɖeke.” (Yak. 1:22) Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩɖɔŋ Ɛsɔ lɔŋ tasʋʋ yɔɔ yɔ ɖɩpɩsɩɣ laŋhɛzɩyɛ tɩnaa, ɖɩnɩɣ tɔm taa, nɛ ɖɩkɛɣ pʋtɔdɩyɛ nayaa nɛ pɩkɩlɩ. (Yak. 3:17) Wɛtʋ kɩbandʋ tʋnɛ tɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩpɩzɩ nɛ ɖɩlʋbɩnɩ paa takɩm mbʋ nɛ ɖitaalesi ɖa-taa leleŋ. w21.02 29 § 10-11

Alɩwaatʋ ndʋ ɛgbɛyɛ taa ñɩma lalaa ɖʋʋ nesi Bibl kpɛlɩkɩyʋ nɔɔyʋ yɔ, pɩsɩɣnɩ-ɩ se ɛɖɛɛnɩ ɛsɩndaa nɛ pɩkɩlɩ nɛ pamɩyɩsɩ-ɩ lɩm. Paa tɔm susuyu weyi lɛ, ɛpɩzɩɣ ɛɖʋ nesi nɛ ɛgbɛyɛ huu. Paa ɖooye nʋmɔʋ lɩzɩyʋ nɔɔyʋ yɔɔdaa se: “Ðoŋ ɖoŋ lɛ, pɔyɔɔdʋʋ se pɩtɩkɛ ɛyʋ kʋɖʋm tɩnɩ pɩɣa. Mamaɣzɩɣ se tɔm ndʋ tɩkɛ toovenim kpɛlɩkɩyaa labʋ hɔɔlʋʋ taa ɖɔɖɔ; ɖoŋ ɖoŋ lɛ, pɩsa nɛ nɔɔyʋ kɔɔ toovenim taa lɛ, ɛgbɛyɛ taa ñɩma tɩŋa ɖʋʋnɩ nesi.” Hɔʋ taa ñɩma, taabalaa, nɛ wɩlɩyaa pa-tɩŋa paɖʋʋnɩ nesi nɛ pasɩɣnɩ pɩɣa se kɛɖɛɛnɩ ɛsɩndaa nɛ kapɩsɩ ɛyʋ sɔsɔ. Palakɩ mbʋ, alɩwaatʋ ndʋ pakpazɩɣ pɩɣa ɖoŋ nɛ patasɩɣ-kɛ lɔŋ kɩbaŋ yɔ. Mbʋ ɖɔɖɔ tɔm susuyaa pɩzɩɣ nɛ patasɩ Bibl kpɛlɩkɩyaa lɔŋ, pakpazɩ-wɛ ɖoŋ nɛ paha-wɛ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ se pɩsɩnɩ-wɛ nɛ pɛɖɛɛnɩ ɛsɩndaa nɛ pamɩyɩsɩ-wɛ lɩm. (Adu. 15:22) Alɩwaatʋ ndʋ ɛgbɛyɛ taa ñɩma lalaa sɩɣnɩ Bibl kpɛlɩkɩyʋ nɔɔyʋ yɔ, ɛbɛ yɔɔ pɩpɔzʋʋ se weyi ɛkpɛlɩkɩɣnɩ-ɩ Bibl yɔ ɛ-taa ɛla leleŋ? Ɛyaa sakɩyɛ pɩzɩɣ nɛ pasɩnɩ Bibl kpɛlɩkɩyʋ nɛ ewolo ɛsɩndaa lɛɛ lɛɛ fezuu taa. w21.03 8 § 1-3

Pɩwɛɛ se Krɩstʋ ñɩma tɩŋa, pʋ-tɔbʋʋ se piya evelisi nɛ sɔsaa ɩkpa pa-tɩ nɛ nɔɔyʋ ɛtaañɩɣ pɔ-yɔɔ nɛ pacaɣ pɩ-tɛɛ nɛ pɩ-yɔɔ wezuu. Apostoloo Yohanɛɛsɩ ñɩɣ niye se ɖɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩɖɔŋ toovenim taa nɛ alɩwaatʋ kʋɖʋmtʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, ɖɩcakɩ wezuu kɩdɛkɛdʋʋ. (1 Yoh. 1:6) Ye ɖɩsɔɔlaa se Yehowa taa ɛlabɩnɩ-ɖʋ leleŋ yɔ, pɩcɛyaa se paa ɛzɩmtaa lɛ, ɖɩtɔzɩ se ɛnaɣ mbʋ payɩ ɖɩlakɩ yɔ. Paa ɛyaa ɩɩnaɣ mbʋ ɖɩlakɩ mɛsaɣ tɛɛ yɔ, Yehowa pɩzɩɣ nɛ ɛna mbʋ payɩ ɖɩlakɩ yɔ. (Ebr. 4:13) Pɩwɛɛ se ɖikizi lɩmaɣza wena ɛjaɖɛ wɛnɩ kɩwɛɛkɩm yɔɔ yɔ. Yohanɛɛsɩ alɩwaatʋ taa, tisuu yebiyaa yɔɔdaɣ se ɛyʋ pɩzɩɣ nɛ ɛna faɖaɖa nɛ ɛla kɩwɛɛkɩm, nɛ taabalɩyɛ wɛɛ ɛ nɛ Ɛsɔ pɛ-hɛkʋ taa mbʋ. Sɔnɔ, mba pɛ-hɛkʋ taa ɖɩwɛɛ yɔ, lɩmaɣza kʋɖʋma ana pɛwɛna. Sakɩyɛ yɔɔdʋʋ se mba tisiɣ Ɛsɔ yɔɔ, ɛlɛ paatisiɣ lɩmaɣza wena Yehowa wɛnɩ kɩwɛɛkɩm yɔɔ yɔ a-yɔɔ, kɔzɩ kɔzɩ alɩwaatʋ ndʋ pitukuuni kʋzʋʋ yɔ. Yehowa yɔɔdʋʋ se kʋzʋʋ lakasɩ nasɩyɩ wɛɛ lɛ, sɩfɛyɩ ɖeu. Ɛlɛ ɛyaa mba paba ñɔyɔɔdʋʋ se ye nɔɔyʋ ɛsɔɔlaa nɛ ɛla kʋzʋʋ lakasɩ nzɩ yɔ, pɩtɩwɛɛkɩ pʋyʋ. w20.07 22 § 7-8

Ŋlʋkɩ ño-koobiya halɩñɩma yɔɔ alɩwaatʋ ndʋ pɩpɔzʋʋ se nɔɔyʋ ɛlʋ pɔ-yɔɔ yɔ? Na kɩɖaʋ kʋnɛ. Koobu halɩñɩnʋ nɔɔyʋ walʋ tɩkɛ Aseɣɖe Tʋ. Tɔm susuyaa nabɛyɛ ɖiɣzinaa se ɖoŋ ɖoŋ lɛ, koobu ɛnʋ ɛɛkɔŋ kediɣzisi alɩwaatʋ yɔɔ, nɛ kediɣzisi tɛŋ lɛ ekpeŋ kpaagbaa. Peɖiɣzinaa ɖɔɖɔ se sakɩyɛ taa lɛ, ɛɛkpɛndɩɣnɩ e-piya. Pʋyɔɔ lɛ, pakʋʋ ɛ-tɔm mbʋ pʋyɔɔ yɔ, pamaɣzɩɣ se pɩpɔzʋʋ se ɛpɔzɩ ɛ-walʋ se ɛlɛ ɛha-ɩ nʋmɔʋ nɛ ɛkpɛndɩnɩ piya kediɣzisi taa. Ɛlɛ, toovenim taa lɛ, koobu halɩñɩnʋ ɛnʋ ɛwɛɛ nɛ ɛñakɩ pana nɛ ɛlakɩ mbʋ ɛpɩzɩɣ yɔ. Ɛfɛyɩnɩ ɖoŋ sakɩyɛ ɛ-maɣmaɣ ɛ-ɖʋtʋ yɔɔ, nɛ e-piya hɔɔlʋʋ taa lɛ pɩtɩkɛ ɛnʋ sɛtɩɣnɩ tɔm. Ye ŋnɩwa se lalaa wɛɛ nɛ pakʋʋ koobu halɩñɩnʋ ɛnʋ ɛ-tɔm mbʋ, ɛbɛ ŋpɩzɩɣ nɛ ŋla? Ye ŋsam koobu halɩñɩnʋ ɛnʋ, nɛ ŋheyi lalaa mbʋ ɛwɛɛ nɛ ɛlakɩ camɩyɛ yɔ pɩ-tɔm yɔ, pɩpɩzɩɣ piyele nɛ tɔm kɩdɛkɛdɩtʋ ndʋ lalaa yɔɔdʋʋ ɛ-yɔɔ yɔ tɩsɩɩ tɩnaɣ. Ɛsʋtʋyaa nawa se Yehowa sɔɔlaa se pala koobiya halɩñɩma camɩyɛ lakasɩ. (Yak. 1:27) Pʋyɔɔ lɛ, ɛzʋtʋyaa maɣzɩɣnɩ Yesu nɛ panɩɣ tɔm taa. Papɩzɩɣ nɛ pala mbʋ, ye paaɖʋʋ paɣtʋ alɩwaatʋ ndʋ pɩkɩlɩɣ ɖeu se pala camɩyɛ lakasɩ nɛ panɩɩ tɔm taa yɔ. (Mat. 15:22-28) Alɩwaatʋ ndʋ ɛzʋtʋyaa ñakɩ pana se pɛkɛ sɩnɩyaa yɔ, pɩsɩɣnɩ po-koobiya halɩñɩma se pana se Yehowa nɛ ɛ-ɛgbɛyɛ pɔsɔɔlɩ-wɛ. w20.09 24-25 § 17-19

Nayʋ Danɩyɛɛlɩ pɔzaɣ Yehowa nɛ tɩ luzuu paa ɛzɩmtaa se eɖiyi-i. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Alɩwaatʋ ndʋ Yehowa tɩŋnɩ Danɩyɛɛlɩ yɔɔ nɛ ɛlɩzɩ Nabukodonozɔɔrɩ ɖoziye tɔbʋʋ yɔ, Danɩyɛɛlɩ tɩyɔɔdɩ se ɛ-maɣmaɣ e-ɖoŋ taa ɛpɩzaa nɛ ɛla mbʋ. Ɛlɛ ɛcɛlɩ Yehowa samtʋ nɛ hɩɖɛ ɖʋʋ. (Dan. 2:26-28) Lɔŋ weyi pɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ? Ye koobiya ɩsɔɔlɩ welisuu samaɣ taa tɔm ndʋ ɖɩyɔɔdʋʋ yɔ, yaa ye ɖɔ-tɔm susuu ɩlʋlʋʋ pee kɩbana yɔ, pɩwɛɛ se ɖɩtɔzɩ nɛ ɖɩcɛlɩ samtʋ tɩŋa Yehowa. Pɩwɛɛ se ɖɩtɩlɩ se ye Yehowa ɛtaasɩɣnɩ-ɖʋ yɔ, ɖɩtaapɩzɩɣ se ɖɩla pɩtɩŋa payɩ mbʋ yɔ. (Fil. 4:13) Ye ɖɩwɛnɩ wɛtʋ ndʋ yɔ, pɩwɩlɩɣ se ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩmaɣzɩɣnɩ Yesu kɩɖaʋ kɩbaŋʋ ɖɔɖɔ. Yesu taɣaɣ Yehowa liu. (Yoh. 5:19, 30) Wiɖiyi ɛtɩñaɣ pana se ɛmʋ ɛ-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ e-lone. Filiipi mba 2:6 heyiɣ-ɖʋ se Yesu ‘tɩmaɣzɩ se ɛmʋʋ Ɛsɔ lone, pʋ-tɔbʋʋ se ɛtɩñɩnɩ se ɛ nɛ Ɛsɔ pɛwɛɛ kɩmaŋ.’ Yesu kaatɩlɩ e-ɖoŋ kamaɣ nɛ ɛña lone nɖɩ ɛ-Caa wɛna yɔ. w20.08 11 § 12-13

Mba pɛwɛɛ nɛ peseɣ wezuu seya yɔ, palʋkɩnɩ kala wena lalaa ɩɩnaɣ yɔ. Ye ŋwɛnɩ ɛjandʋ natʋyʋ nɛ pɩlakɩ-ŋ ɛzɩ lalaa ɩɩnɩɣ ñɔ-tɔm taa yɔ, Mefiibosɛɛtɩ kɩɖaʋ pɩzɩɣ nɛ kɩkpazɩ-ŋ ɖoŋ. (2 Sam. 4:4) Ɛɛkɛ ɛjam, nɛ Wiyaʋ Daviid taawɛnɩ lɩmaɣza kɩbana ɛ-yɔɔ. Paa mbʋ yɔ, etiyele se pɩɖʋ-ɩ ɖɩwɩzɩyɛ. Ɛɛwɛnɩ ɛsɩmɩyɛ kɩbam mbʋ pɩtalɩ-ɩ yɔ pɩ-yɔɔ. Ɛɛsɛ Daviid camɩyɛ lakasɩ nzɩ ɛlɛ labɩ-ɩ nɛ pɩɖɛɛ yɔ sɩ-yɔɔ. (2 Sam. 9:6-10) Pʋyɔɔ alɩwaatʋ ndʋ Daviid tɩwɩlɩ Mefiibosɛɛtɩ siɣsiɣ wɛtʋ yɔ, ɛlɛ ñaɣ pana se ɛmaɣzɩ mbʋ pɩlaba yɔ pɩtɩŋa payɩ pɩ-yɔɔ. Etiyele se Daviid lakasɩ ɛɖʋ-ɩ ɖɩwɩzɩyɛ. Nɛ ɛtɩcaɣnɩ Yehowa mbʋ Daviid laba yɔ pɩ-yɔɔ. Mefiibosɛɛtɩ kam ɛ-lɩmaɣza mbʋ ɛpɩzɩɣ ɛla nɛ ɛɖʋ nesi wiyaʋ weyi Yehowa lɩzaa yɔ, pɩ-yɔɔ na. (2 Sam. 16:1-4; 19:25-31) Yehowa yeba nɛ pama Mefiibosɛɛtɩ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ tɔm Bibl taa se pɩwazɩ-ɖʋ.—Roma 15:4. w20.04 26 § 3; 30 § 18-19

Papɩzɩɣ nɛ paha ɛgbɛyɛ taa ñɩma nabɛyɛ waɖɛ se pɛkɛ Ɛsɔtɔm tiyiyaa, nʋmɔʋ lɩzɩyaa kiya yaa paa ɖooye nʋmɔʋ lɩzɩyaa. Pakpaɣ lɩmaɣzɩyɛ se posusuu tɔm nɛ pala tɔmkpɛlɩkɩyaa alɩwaatʋ tɩŋa. Sakɩyɛ taa lɛ, alɩwaatʋ tɩŋa tɔm susuyaa mba, pɛfɛyɩnɩ tomnaɣ yɔɔ wondu sakɩyɛ; paa mbʋ yɔ, Yehowa yeba nɛ pehiɣ wazasɩ sakɩyɛ pe-wezuu caɣʋ taa. (Mark. 10:29, 30) Ðɩsɔɔlɩ koobiya mba siŋŋ, nɛ ɖa-taa wɛ leleŋ se pɛwɛ ɛgbɛyɛ taa! Ɛzɩ koobiya abalɩñɩma mba pɛwɛnɩ wala yɔ, nɛ mba posusuu tɔm alɩwaatʋ tɩŋa yɔ, pe-ɖeke pɛwɛnɩnɩ lone ɛgbɛyɛ taa? Aayɩ! Paa tɔm kɩbandʋ susuyu weyi lɛ, ɛ-tɔm cɛyɩ Ɛsɔ nɛ ɛgbɛyɛ pɛ-ɛsɩndaa. (Roma 10:15; 1 Kɔr. 3:6-8) Toovenim taa lɛ, kaɖʋsɩ nzɩ sɩ-tɔm kɩlɩ cɛyʋʋ ɛgbɛyɛ ɛsɩndaa yɔ, sɩ-taa nakɛyɛ lɛ se ɖɩla ɛyaa nɛ papɩsɩ ɖa-Kɩbaɣlʋ Yesu Krɩstʋ tɔmkpɛlɩkɩyaa. (Mat. 28:19, 20; 1 Tim. 2:4) Ɛyaa mba payɩ posusuu tɔm yɔ, mba pamɩyɩsɩ-wɛ lɩm nɛ mba patɩmɩyɩsɩtɩ-wɛ lɩm yɔ, pañakɩ pana se pasɩɩ tʋmɩyɛ nɖɩ kajalaɣ lone taa.—Mat. 24:14. w20.08 21 § 7-8

Sɔnɔ evemiye mayaɣ wɩlɩɣ-ɖʋ se Yesu kaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ alɩwaatʋ kaɖɛ ñɩndʋ taa. Tɔm ndʋ Yesu yɔɔdaa yɔ, tɩkpazɩɣ-ɖʋ ɖoŋ siŋŋ. Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, kɩyakɩŋ nɩɩyɩ taa pɩwɛ-ɖʋ kaɖɛ se ɖɩɖɔkɩ ɖa-tɩ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖilesiɣ ɖɛ-ɛyʋ kʋsɔɔlʋ nɔɔyʋ yɔ, pɩtɩkɛ kɩyakɩŋ pazɩ yem ɖɩnɩɣ siziŋ, ɛlɛ pɩtɩla ɖɩnɩɣ siziŋ pɩnzɩ sakɩyɛ. Nabɛyɛ lɛ, pɩtɩla akpadɩyɩtʋ yeba nɛ panɩɣ siziŋ kɩyakɩŋ nɩɩyɩ. Lalaa lɛ, nɩɣzɛ yeki nɛ panɩɣ siziŋ kɩyakɩŋ nɩɩyɩ. Paa mbʋ yɔ, ɖihikiɣ ɖoŋ nɛ ɖiwoki pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩɖɔkʋʋ ɖa-tɩ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɖɩnawa se Yesu wɛ ɖɔ-cɔlɔ “kɩyakɩŋ tɩŋa,” pɩkpɛndɩnɩ ɖe-wezuu caɣʋ taa alɩwaatʋ kaɖɛ ñɩndʋ taa. (Mat. 11:28-30) Ɛsɔtɔm heyiɣ-ɖʋ se Yehowa tɩŋɩɣnɩ e-tiyiyaa yɔɔ nɛ ɛsɩɣnɩ-ɖʋ. (Ebr. 1:7, 14) Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Tiyiyaa ɖʋʋ-ɖʋ nesi nɛ peɖiyiɣ-ɖʋ alɩwaatʋ ndʋ ɖisusuu “Kewiyaɣ tɔm kɩbandʋ” “ajɛɛ kpeekpe nɛ cejewe kpeekpe nɛ kʋnʋmɩŋ kpeekpe nɛ samasɩ kpeekpe” taa ɛyaa yɔ.—Mat. 24:13, 14; Natʋ 14:6. w20.11 13-14 § 6-7

Ðɩsɔɔlaa se ɖe-Bibl kpɛlɩkɩyʋ ɛnɩɩ pɩ-taa se tɔm ndʋ ɛkpɛlɩkɩɣ yɔ, tɩlɩnɩ Bibl taa. (1 Tes. 2:13) Ɛbɛ pɩwɛɛ se ɖɩla nɛ ɖɩsɩnɩ-ɩ nɛ ɛnɩɩ tɔm ndʋ tɩ-taa? Seɣti ñe-Bibl kpɛlɩkɩyʋ se ɛyɔɔdɩ mbʋ ɛkpɛlɩkɩɣ yɔ pɩ-tɔm. Taalɩzɩ-ɩ Bibl masɩ tɩŋa taa paa ɛzɩmtaa, ɛlɛ pɔzɩ-ɩ se ɛlɩzɩ-ŋ sɩ-taa nasɩyɩ taa. Sɩnɩ ñe-Bibl kpɛlɩkɩyʋ nɛ ɛna ɛzɩma Ɛsɔtɔm tukuuni ɛ-maɣmaɣ yɔ. Pɔzɩ-ɩ tɔm nɛ pɩsɩnɩ-ɩ nɛ ɛyɔɔdɩ ndʋ ɛmaɣzɩɣ masɩ nzɩ ɛkalɩɣ yɔ sɩ-yɔɔ yɔ. (Luka 10:25-28) Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋpɔzɩ-ɩ se: “Ɛzɩma mayaɣ kanɛ kasɩnɩ-ŋ nɛ ŋtɩlɩ Yehowa wɛtʋ natʋyʋ?” “Ɛzɩma Bibl taa toovenim tɔm tʋnɛ tɩpɩzɩɣ nɛ tɩwazɩ-ŋ?” “Suwe ŋmaɣzɩɣ tɔm ndʋ ŋkpɛlɩkɩ lɛɛlɛɛyɔ yɔ tɩ-yɔɔ?” Pɩtɩkɛ tɔm ndʋ kpɛlɩkɩyʋ sɩma yɔ tɩ-tɔm kɩlɩnɩ cɛyʋʋ, ɛlɛ ɛzɩma ɛsɔɔlɩ-tʋ nɛ ɛɖɔŋ tɩ-yɔɔ yɔ, pɩ-tɔm kɩlɩnɩ cɛyʋʋ. Labɩnɩ Bibl tʋmɩyɛ camɩyɛ. Ye ŋsɔɔlaa se ŋwɛɛ niye tɔm wɩlʋʋ taa nɛ pɩkpaɖɩ yɔ, pɩwɛɛ se ŋluzi ña-tɩ. w20.10 15 § 5-6

Ða-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se Kewiyaɣ tɔm susuu tʋmɩyɛ kaɣ tɛm alɩwaatʋ kɩbandʋ yɔɔ. Na mbʋ pɩlabɩ Noowa alɩwaatʋ taa yɔ. Yehowa kaawɩlaa se paa ɛzɩmtaa lɛ, ɛlakɩ pɩtɩŋa alɩwaatʋ kɩbandʋ yɔɔ. Pɩnzɩ 120 mbʋ yɔ pʋcɔ nɛ Tɛʋ Sɔsɔʋ nɩɣ lɛ, Yehowa kaatɛm ɖʋʋ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-yɔɔ kɩpaɣzɩɣ nɩʋ yɔ. Pɩnzɩ sakɩyɛ pʋwayɩ, Yehowa heyi Noowa se ɛsaɣ aɖakaɣ. Pɩtɩla, pɩnzɩ 40 yaa 50 pʋcɔ nɛ Tɛʋ Sɔsɔʋ nɩɣ lɛ, Noowa kaawobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛlakɩ tʋmɩyɛ nɛ kpekpeka. Paa ɛyaa etaawelisiɣni-i yɔ, eewobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛpakɩ-wɛ pɩkɔɔ pɩsɩɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ Yehowa yɔɔdaa se alɩwaatʋ talaa se pasʋʋ aɖakaɣ taa yɔ. Nɛ alɩwaatʋ kɩbandʋ yɔɔ lɛ, ‘Yehowa ɖɩɣ taya.’ (Kiɖe 6:3; 7:1, 2, 16) Piileɖiɣ lɛ, Yehowa kaɣ yebu nɛ ɖɩtɩlɩ se ɖɩtɛm Kewiyaɣ tɔm kɩbandʋ susuu. Nɛ ɛkaɣ ɖɩzʋʋ Sataŋ ɛjaɖɛ kɩdɛkɛdɩyɛ nɛ ɛkɔnɩ ɛjaɖɛ kɩfaɖɛ. Ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa, ɛyaa mba pañaŋ Ɛsɔ yɔ pe-ɖeke pakaɣnɩ wɛʋ. Pʋcɔ nɛ pɩtalɩ mbʋ lɛ, tɛtɛ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ Noowa nɛ ɛyaa lalaa mba patiyele nɛ pe-nee hɛzɩ yɔ. Tɛtɛ nɛ ɖɩka ɖa-lɩmaɣza tɔm susuu tʋmɩyɛ yɔɔ, ɖɩwɛɛ suuɖu, nɛ ɖɩɖɔkɩ tisuu sɔsɔm mbʋ ɖɩwɛnɩ Yehowa nɛ ɛ-tamasɩ yɔɔ yɔ kpam. w20.09 13 § 18-19

Ye ñʋndɩnaa ɩtaawɛɛ Yehowa hɔʋ taa yɔ, wondu kaasidi kɩ-taa yem yem nɛ kɩwɛɛ laŋwɛɛkɩyɛ taa. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Nɔɔyʋ taapɩzɩɣ se ɛtɩlɩ weyi pɩwɛɛ se ɛkpaɣ kɛdɛzaɣ lɩmaɣzɩyɛ yɔ, nɛ weyi pɩwɛɛ se ɛɖɛɛ nɔɔ nɛ eyele nɛ palabɩnɩ tʋmɩyɛ lɩmaɣzɩyɛ nɖɩ yɔ. Ye ɖʋtʋ ndʋ Yehowa laba se nabɛyɛ ɩkɛ ñʋndɩnaa yɔ, tɩwɛ ɖeu yɔ, ɛbɛ yɔɔ halaa sakɩyɛ maɣzɩɣ se tɩkɔŋnɩ-wɛ kaɖɛ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, abalaa sakɩyɛ ɩɩɖɔŋ paɣtʋ ndʋ Yehowa ɖʋ hɔŋ yɔ tɩ-yɔɔ, nɛ palɩzɩɣ se pɔɖɔŋ pe-egeetiye taa sɔnzɩ yɔɔ. Pɩtasɩ lɛ, pɩtɩla palakɩ pa-halaa mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu yɔ se panɩɩ leleŋ nɩɩyɩ. Abalʋ nɔɔyʋ pɩzɩɣ nɛ ɛtɔkɩ kewiyitu ɛ-halʋ yɔɔ se pɩsa nɛ ɛlɛ ñamɩ-ɩ yaa ɛwɩlɩ lalaa se ɛtɩkɛ ɛjam. Ɛpɩzɩɣ nɛ ɛmaɣzɩ se ɛɛpɩzɩɣ nɛ ɛñɩɣ ɛ-halʋ yɔɔ se ɛsɔɔlɩ-ɩ, ɛlɛ ɛpɩzɩɣ ɛla nɛ ɛlɛ se-i sɔɔndʋ. Nɛ ɛpɩzɩɣ nɛ ɛtɩŋnɩ nʋmɔʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ nɛ ɛtɔɔ kewiyitu ɛ-halʋ yɔɔ. Abalaa mba pɛwɛnɩ lɩmaɣza ana nɛ palakɩ mbʋ yɔ, paaɖʋʋ halaa hɩɖɛ nɛ paañaŋ-wɛ ɛzɩ pɩpɔzʋʋ yɔ; nɛ pɛ-wɛtʋ ndʋ tɩkaɖɩɣnɩ Yehowa sɔɔlɩm. —Efɛz. 5:25, 28. w21.02 3 § 6-7

Alɩwaatʋ ndʋ ŋnɩɣzɩɣ kaɖɛ naɖɩyɛ yɔɔ yɔ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋtɩmnɩ Yehowa se ɛsɩnɩ-ŋ. Yehowa pɩzɩɣ nɛ ecosi ña-adɩma yɔɔ nɛ ɛha-ŋ “Ɛsɔ tɛ laŋhɛzɩyɛ nɖɩ ɖɩcɛzɩ [ɛyʋ] tɔm taa nɩʋ lɛɣtʋ tɩŋa yɔ.” (Filiipi mba 4:6, 7) Yehowa kaɣ tɩŋnʋʋ e-fezuu kiɖeɖeu yɔɔ nɛ ɛha-ŋ laŋhɛzɩyɛ nɖɩ. (Gal. 5:22) Alɩwaatʋ ndʋ ŋtɩmɩɣnɩ Yehowa yɔ, heyi-i ndʋ tɩwɛ ña-laŋɩyɛ taa yɔ. Heyi-i kaɖɛ nɖɩ ŋwɛɛ nɛ ŋkatɩɣ yɔ ɖɩ-tɔm nɛ ŋheyi-i ɛzɩma pɩlakɩ-ŋ yɔ. Ye ŋpɩzɩɣ se ŋcɔnɩ kaɖɛ nɖɩ ɖi-ɖeɖe yɔ, pɔzɩ-ɩ se ɛha-ŋ lɔŋsɩnɖɛ nɛ ŋtɩlɩ mbʋ pɩwɛɛ se ŋla yɔ nɛ ɛha-ŋ ɖoŋ ɖɔɖɔ nɛ ŋlabɩ-pʋ. Ye ŋŋpɩzɩɣ se ŋla nabʋyʋ nɛ ŋcɔnɩ kaɖɛ nɖɩ ɖi-ɖeɖe yɔ, pɔzɩ Yehowa se ɛsɩnɩ-ŋ nɛ ŋtaakɩlɩ ɖɩ-yɔɔ nɩɣzʋʋ. Ye ŋheyiɣ Yehowa kaɖɛ nɖɩ ɖeyi ɖeyi ŋkatɩɣ yɔ adɩma taa yɔ, alɩwaatʋ kaaɖɛɣ lɛ, ŋkaɣ naʋ ɛzɩma Yehowa cosi ña-adɩma yɔɔ yɔ kpayɩ kpayɩ nɛ pɩkɩlɩ. Ye eticosi ña-adɩma yɔɔ kpaagbaa yɔ, taayele tɩmʋʋ. Pɩtasɩna se Yehowa sɔɔlaa se ɖiheyi-i kaɖɛ nɖɩ ɖeyi ɖeyi ɖɩkatɩɣ yɔ lɛ, ɛsɔɔlaa se ɖɩtɩmɩɣ kaahɛzaɣ.—Luka 11:8-10. w21.01 3 § 6-7

Sɔnɔ, ɛyaa mba pɔɖɔkɩ nesi yɔ, pɛwɛ ɛgbɛyɛ taa nɛ pa-taa nabɛyɛ wɛnɩ piya. Ɛlɛ, koobiya sakɩyɛ wɛ ɖɩ-taa ɖɔɖɔ nɛ patɩɖɔkɩ nesi. Lɩmaɣza wena pɩwɛɛ se ɖɩwɛɛnɩ mba pɛkɛ aɖamɛɛ yɔ pɔ-yɔɔ? Iyele nɛ ɖɩna lɩmaɣza wena Yesu kaawɛnɩ ɛɖandʋ caɣʋ yɔɔ yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ ɛlakaɣ ɛ-Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ, ɛtaaɖɔkɩ nesi. Ɛɛcaɣ ɛɖandʋ nɛ ɛkpaɣ ɛ-alɩwaatʋ nɛ ɛlabɩnɩ ɛ-Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ nɛ ɛka ɛ-lɩmaɣza ɖɩ-yɔɔ. Yesu tɩwɩlɩ kaaʋ se pɩcɛyaa se Krɩstʋ tʋ ɛɖɔkɩ nesi yaa ɛcaɣ ɛɖandʋ. Ɛlɛ, ɛyɔɔdaa se Krɩstʋ ñɩma nabɛyɛ pɩzɩɣ nɛ palɩzɩ se paaɖɔkʋʋ nesi. (Mat. 19:12) Yesu kaawɛnɩ ñamtʋ mba pataaɖɔkɩ nesi yɔ pɔ-yɔɔ. Ɛtaamaɣzɩɣ se mba pɔɖɔkɩ nesi yɔ pakpaɖɩ aɖamɛɛ yaa se aɖamɛɛ tɛɖɩɣ nabʋyʋ. Ɛzɩ Yesu yɔ, apostoloo Pɔɔlɩ kaakɛ ɛɖanɛ alɩwaatʋ ndʋ ɛlakaɣ ɛ-Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ yɔ. Pɔɔlɩ tɩwɩlɩ kaaʋ se pɩkɛnɩ kɩwɛɛkɩm se Krɩstʋ tʋ nɔɔyʋ ɛɖɔkɩ nesi. Eeɖiɣzinaa se paa weyi ɛsɛtɩɣnɩ ɛ-tɩ tɔm hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩ-taa. w20.08 28 § 7-8

Apostoloo Yohanɛɛsɩ caɣ wezuu nɛ pileɖi, nɛ ɛkatɩ wɛtʋ kɩbandʋ ndɩ ndɩ e-wezuu caɣʋ taa. Ɛkatɩ ɖɔɖɔ kala wena apɩzaɣ se ayele nɛ e-tisuu hɛɛ yɔ. Ɛlɛ ɛñaɣ pana paa ɛzɩmtaa se ɛɖɔ paɣtʋ ndʋ Yesu ɖʋwa yɔ tɩ-yɔɔ; tɩ-taa natʋyʋ lɛ se ɛsɔɔlɩ e-koobiya. Piyeba nɛ Yohanɛɛsɩ taa tɛ se Yehowa nɛ Yesu pɔsɔɔlɩ-ɩ nɛ pakaɣ-ɩ haʋ ɖoŋ nɛ ɛlʋbɩnɩ paa kaɖɛ nɖɩ. (Yoh. 14:15-17; 15:10) Sataŋ nɛ ɛ-ɛjaɖɛ patɩpɩzɩ nɛ paɖɩɣ Yohanɛɛsɩ nʋmɔʋ se ɛtaatɩŋnɩ ɛ-yɔɔdaɣ nɛ ɛ-lakasɩ yɔɔ nɛ ɛwɩlɩ e-koobiya se ɛsɔɔlɩ-wɛ. Ɛzɩ Yohanɛɛsɩ yɔ, ɖɩwɛ ɛjaɖɛ nɖɩ Sataŋ ɖiyiɣ yɔ ɖɩ-taa. Sataŋ paɖɩɣ ɛyaa kpeekpe. (1 Yoh. 3:1, 10) Paa ɛñɩnɩɣ se ɖiyele ɖo-koobiya sɔɔlʋʋ yɔ, ɛɛkaɣ pɩzʋʋ kpa ye ɖɩtɩha-ɩ nʋmɔʋ se ɛla mbʋ yɔ. Tɛtɛ nɛ ɖɩtɛ ɖa-taa se ɖɩtɩŋɩɣnɩ ndʋ ɖɩyɔɔdʋʋ nɛ mbʋ ɖɩlakɩ yɔ pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩwɩlɩ ɖo-koobiya se ɖɩsɔɔlɩ-wɛ. Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, ɖa-taa kaɣ wɛʋ leleŋ se ɖɩwɛ Yehowa hɔʋ taa, nɛ ɖɩkaɣ nɩʋ leleŋ siŋŋ ɖe-wezuu caɣʋ taa.—1 Yoh. 4:7. w21.01 13 § 18-19

Sataŋ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa, wezuu caɣʋ pɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛ-ɖʋ kaɖɛ siŋŋ nɛ halɩ nabʋyʋ taa ɖɩɩsɩŋ mbʋ ɖɩla yɔ. (2 Tim. 3:1) Ɛlɛ pɩfɛyɩ se ɖɩnɩɣzɩ yaa sɔɔndʋ ɛkpa-ɖʋ. Yehowa sɩm kala wena ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩkatɩɣ yɔ. Ɛlabɩ-ɖʋ tamaɣ se ɛɖɔkʋʋ-ɖʋ nɛ e-nesi kɩbanzɩ alɩwaatʋ ndʋ pɩpɔzʋʋ se pasɩnɩ-ɖʋ yɔ. (Izaayii 41:10, 13) Ða-taa tɛma se Yehowa kaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ, nɛ Bibl haɣ-ɖʋ ɖoŋ weyi pɩpɔzʋʋ-ɖʋ yɔ se ɖɩɖɔkɩ ɖa-tɩ paa kaɖɛ nɖɩ lɛ ɖɩ-taa. Ðɛ-tɛ videowaa nɛ dramawaa mba pakpaɣ tatasɩ yɔɔ yɔ, nɛ tɔm ñʋŋ “Imitez leur foi” weyi ɩwɛ intɛrnɛɛtɩ lone jw.org yɔɔ yɔ, ɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩna ɛzɩma Bibl taa kɛdɛsɩ kaaɖɔma yɔ. Pʋcɔ nɛ ŋcɔnɩ videowaa mba, ŋwelisi tatasɩ nzɩ yaa ŋkalɩ kɛdɛsɩ nzɩ lɛ, pɔzɩ Yehowa se ɛsɩnɩ-ŋ nɛ ŋkpɛlɩkɩ lɔŋ kɩbaŋ weyi ŋpɩzɩɣ nɛ ŋlabɩnɩ tʋmɩyɛ yɔ. Pañɩnɩ kɛdɛsɩ nzɩ sɩ-yɔɔ tɔm camɩyɛ pʋcɔ nɛ pama-sɩ. Ðʋ ña-tɩ weyi ɛ-tɔm pakɩlɩ yɔɔdʋʋ kɛdaɣ taa yɔ e-lone taa. Maɣzɩ nɛ ŋna mbʋ Yehowa sɛyaa siɣsiɣ tɩnaa mba palaba nɛ ɛzɩma ɛsɩnɩ-wɛ nɛ pawa kala wena pakataa yɔ. Pʋwayɩ lɛ, ɖɔ lɔŋ weyi ŋkpɛlɩkaa yɔ ɩ-yɔɔ. Sɛɛ Yehowa ɛzɩma ɛtɛmɩ-ŋ paɣzʋʋ sɩnʋʋ yɔ pɩ-yɔɔ. Ñɩnɩɣ nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ ŋpɩzɩɣ ŋtɩŋna nɛ ŋkpazɩ lalaa ɖoŋ nɛ ŋsɩnɩ-wɛ yɔ nɛ ŋwɩlɩ se ŋwɛnɩ ɛsɩmɩyɛ. w21.03 19 § 22-23

Ye ɩɖɔkɩ nesi, nɛ ɩsɔɔlaa se ɩwɛɛnɩ piya yɔ, ɩpɔzɩ mɩ-tɩ tɔm tʋnɛ: Ðɩkɛ ɛyaa mba pɛwɛnɩ tɩ luzuu nɛ pɔsɔɔlɩ Yehowa nɛ ɛ-Tɔm yɔ? Yehowa tisiɣ se ɛlɩzɩ-ɖʋ nɛ ɖɩcɔnɩ pɩɣa ŋga ɖɩkaɣ lʋlʋʋ, nɛ kamʋ ñɩm ɛ-ɛsɩndaa yɔ kɔ-yɔɔ? (Keɣa 126:3, 4) Ye ŋtɛm kɛʋ lʋlɩyʋ yɔ, pɔzɩ ña-tɩ tɔm tʋnɛ: ‘Mɛwɛɛ nɛ mawɩlɩɣ men-piya se pɩwɛ ɖeu se sɩla tʋmɩyɛ nɛ kpekpeka na?’ (Ekl. 3:12, 13) ‘Mɛwɛɛ nɛ mañakɩ pana se mansɩnɩ men-piya nɛ sɩfɛɛ kala wena sɩpɩzɩɣ nɛ sɩkatɩ yɔ?’ (Adu. 22:3) Ŋŋpɩzɩɣ nɛ ŋkandɩyɩ ñe-piya yɔɔ se kaɖɛ naɖɩyɛ ɛtaatalɩ-sɩ paa ññɩɩ. Ɛlɛ, ye ŋwobi pɩ-yɔɔ nɛ ŋwɩlɩɣ-sɩ nɛ sɔɔlɩm se sɩtaa Bibl taa lɔŋ tasʋʋ liu yɔ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋsɩnɩ-sɩ nɛ sɩlʋbɩnɩ wezuu caɣʋ taa kala. (Adu. 2:1-6) Kɩɖaŋ nɩɩyɩ yɔ: Ye hɔʋ taa tʋ nɔɔyʋ ɛkpaɣ lɩmaɣzɩyɛ se eyeki Yehowa sɛʋ yɔ, tɩŋnɩ Ɛsɔtɔm yɔɔ nɛ ŋwɩlɩ ñe-piya mbʋ pʋyɔɔ pɩcɛyaa se ɖɩɖɔkɩ ɖe-siɣsiɣ wɛtʋ Yehowa ɛsɩndaa yɔ. (Keɣa 30:24) Yaa ye ɛyʋ kʋsɔɔlʋ nɔɔyʋ ɛsɩba yɔ, wɩlɩ ñe-piya Bibl masɩ nzɩ sɩpɩzɩɣ sɩsɩnɩ-sɩ nɛ sɩlʋbɩnɩ wɩzasɩ nɛ sihiɣ laŋɩyɛ hɛzʋʋ yɔ.—2 Kɔr. 1:3, 4; 2 Tim. 3:16. w20.10 27 § 7