QAYUʼAM JOʼ AJ PAABʼANEL

Jun akʼ naʼlebʼ choʼq re li chʼutam saʼ tiikil xamaan

Chalen li po Enero 2018, saʼ li chʼutam re tiikil xamaan ttzʼilmanq rix li xyaalalil li naʼlebʼ, ebʼ li jalam u ut ebʼ li bʼideo li xʼelk re tzolok re li Traducción del Nuevo Mundo de las Santas Escrituras (nwtsty), li wank saʼ jw.org, usta toj maajiʼ naʼelk saʼ li qaatinobʼaal. Relik chi yaal naq aʼin tooxtenqʼa naq tqakʼubʼ qibʼ choʼq re li chʼutam. Jwal chaabʼil wiʼ chik xbʼaan naq tooxkʼe chiʼus chixkʼatq li Jehobʼa, li Qayuwaʼ li jwal nokooxra.

XYAALALIL LI NAʼLEBʼ RE TZOLOK

Aʼin naxkʼe xtzʼaqobʼ li naʼlebʼ saʼ naabʼal li raqal li Santil Hu chirix junaq li tenamit, li xnimal ut li raatinobʼaal.

Mateo 12:20, Traducción del Nuevo Mundo, TNM

Li noqʼ re liin li yook xsibʼel: Ebʼ li xnaʼaj li xaml re xkutanobʼresinkil chaq ebʼ li ochoch yiibʼanbʼilebʼ rikʼin chʼochʼil sekʼ ut kʼebʼil chisaʼ aseeʼit re oliibʼ. Naq li aseeʼit nataqeʼk chiru li noqʼ, naloch xxamlel. Li aatin saʼ Griego li xkʼemank choʼq «noqʼ re liin li yook xsibʼel» maare naraj xyeebʼal naq li noqʼ naʼelk xsibʼel xbʼaan naq toj tiq bʼayaq usta li xxamlel yook chi chupk malaj ak chupchu. Joʼ naxye li propesiiy re Isaias 42:3, li Jesus ttoqʼobʼanq u; aʼan maajunwa tixchup xxamlel li roybʼenihom li nebʼaʼ ut yook chi rahobʼtesiik.

Mateo 26:13

Tzʼaqal yaal; relik chi yaal: Li aatin Amén saʼ Griego li isinbʼil chaq saʼ li aatin amén saʼ Hebreo naraj xyeebʼal «joʼkan taxaq» malaj «yaal tzʼaqal». Li Jesus junelik kiroksi li aatin aʼin re xkʼutbʼal junaq li yaal, junaq li yeechiʼom malaj junaq li propesiiy. Chi joʼkan kixkʼutbʼesi naq li raatin yaal ut paabʼajel. Naq li Jesus kiʼaatinak chirix aʼin kiroksi ebʼ li aatin «relik chi yaal» malaj «joʼkan taxaq» chi joʼkaʼin kaʼajwiʼ saʼ li Santil Hu natawmank. Naq wank wiibʼ sut saʼ reqaj ribʼ (joʼkan taxaq joʼkan taxaq), joʼ tzʼiibʼanbʼil saʼ li hu Juan, li aatin aʼin li kiroksi li Jesus naraj xyeebʼal «relik chi yaal» (Jn 1:51).

EBʼ LI JALAM U UT EBʼ LI BʼIDEO

Ebʼ li jalam u, ebʼ li eetalil, ebʼ li bʼideo chi maakʼaʼ xyaabʼ ut ebʼ li bʼideo li yal juchʼinbʼil ru li naxkʼut ebʼ li naʼlebʼ li wank saʼ li Santil Hu.

Betfague, li tzuul Olivo ut Jerusalen

Li chʼina bʼideo aʼin naxkʼut jun li bʼe saʼ relebʼl saqʼe re wulak Jerusalen chalen et-Tur joʼ nanawmank ru anaqwan, nakʼoxlamank naq, xweent Betfague li naxye li Santil Hu, toj saʼ jun rehebʼ li xnimal ru li tzuul Olivo. Li naʼaj Betania wank saʼ relebʼl saqʼe re Betfague, saʼ relebʼl saqʼe re li tzuul Olivo. Naq nekeʼwulak chaq Jerusalen, li Jesus ut ebʼ li xtzolom kʼaynaqebʼ chi xnumsinkil li qʼoqyink aran Betania. Saʼebʼ li qakutan li naʼaj aʼin natawmank saʼ li tenamit el-Ázariyeh (El Éizariya), li kʼabʼaʼej aʼin wank saʼ Arabe ut naraj xyeebʼal «Li xnaʼaj laj Lazaro». Naqanaw naq li Jesus kihilank saʼ rochoch li xMarta, li xMaria ut laj Lazaro (Mt 21:17; Mr 11:11; Lu 21:37; Jn 11:1). Naq li Jesus naxik Jerusalen naʼelk chaq saʼ li ochoch aʼin, maare li bʼe li kixchap chaq chanchan joʼ nakʼutunk saʼ li bʼideo. Saʼ li 9 re Nisan re li chihabʼ 33, naq li Jesus kinumeʼk saʼ li tzuul Olivo saʼ xbʼeen jun li chʼina kawaay kixchap xbʼehil Jerusalen, maare kixtiika li bʼe chalen Betfague.

Xbʼehil Betania toj Betfague
Betfague
Tzuul Olivo
Kʼicheʼ Cedron
Xtzuul li rochoch li Yos

Xbʼaqel jun li rit-oq qʼeqʼo rikʼin jun li klaʼuux

Aʼin xjalam u xbʼaqel jun li rit-oq li qʼeqʼo rikʼin jun li klaʼuux li naxbʼis 11,5 sentimetros (4,5 pulgadas) li xnajtil roq. Li tzʼaqal bʼaqel, kitawmank saʼ xqʼehil ebʼ laj Roma, kitawmank saʼ li chihabʼ 1968 saʼ jun rehebʼ li bʼekok saʼ relebʼl iqʼ re Jerusalen ut naxkʼut naq li xeʼkamsiik chaq maare xeʼklaʼuuxiik re xnatbʼalebʼ chiru oqech. Li klaʼuux aʼin chanchan tana li kiʼoksimank naq ebʼ laj puubʼ re Roma keʼxkʼe li Jesus chiru cheʼ. Li xbʼaqel li rit-oq kitawmank saʼ jun li kaaxil pek li kiʼoksimank re xkʼebʼal ebʼ li chaqi bʼaq re jun li poyanam naq ak xqʼa xtibʼel. Aʼin naxkʼut naq li kamsinbʼil chiru cheʼ naru namuqeʼk saʼ xyaalal (Mt 27:35).