ESITERI
1 Na rĩrĩ, matukũ-inĩ ma Ahasuerusu,* o we Ahasuerusu ũrĩa waathanaga icigo-inĩ 127+ kuuma India nginya Ethiopia,* 2 matukũ-inĩ macio rĩrĩa Mũthamaki Ahasuerusu aarĩ gĩtĩ-inĩ kĩa ũnene thĩinĩ wa Shushani*+ nyũmba-inĩ ya mũthamaki,* 3 mwaka-inĩ wa gatatũ wa wathani wake, nĩ aagĩire na iruga nĩ ũndũ wa anene othe arĩa maarĩ rungu rwake o hamwe na ndungata ciake. Mbũtũ ya Perisia+ na Media,+ andũ arĩa maarĩ igweta, na anene a icigo cia bũrũri maarĩ kuo, 4 na kwa ihinda rĩa matukũ maingĩ, matukũ 180, akĩmoonia ũtonga wa ũthamaki wake mũnene o hamwe na ũrĩa ũnene wake warĩ na riri na ũgatũũgĩra. 5 Na rĩrĩa matukũ macio maathirire, mũthamaki ũcio akĩgĩa na iruga rĩa thikũ mũgwanja nĩ ũndũ wa andũ arĩa othe maarĩ Shushani* nyũmba-inĩ ya mũthamaki,* kuuma ũrĩa mũnene nginya ũrĩa mũnini, kũu nja ya mũgũnda wa nyũmba ya mũthamaki. 6 Kwagemetio na gatani, gĩtambaya kĩa mbamba, na gĩtambaya kĩa rangi wa mburuu kĩohanĩtio na mĩkwa yathondeketwo na ngora ĩrĩa njega, guoya wa ngʼondu wa rangi wa papũ icũhĩ-inĩ cia betha, itugĩ cia mahiga ma goro, na gũkaigwo itĩ cia thahabu na betha gacĩra-inĩ gaathondeketwo na mahiga ma rangi mũtune, mahiga ma goro, ruru, na mahiga mairũ ma goro.
7 Nayo ndibei yaheanagwo na ikombe cia thahabu;* o gĩkombe kĩarĩ ngũrani na kĩrĩa kĩngĩ, na ndibei ya mũthamaki yarĩ nyingĩ biũ kũringana na ũhoti wa mũthamaki. 8 Andũ maanyuaga ndibei kũringana na watho wa atĩ gũtirĩ mũndũ waringagĩrĩrio* anyue, tondũ mũthamaki nĩ eerĩte andũ arĩa maarutaga wĩra nyũmba-inĩ yake atĩ mũndũ agĩrĩire gwĩka ũrĩa ekwenda.
9 O nake Vashiti mũtumia wa mũthamaki+ nĩ aarĩ na iruga rĩa atumia nyũmba-inĩ ya Mũthamaki Ahasuerusu.
10 Mũthenya wa mũgwanja, rĩrĩa ngoro ya mũthamaki yacanjamũkĩte nĩ ũndũ wa ndibei, akĩra Mehumani, Bizatha, Haribona,+ Bigitha, Abagutha, Zetharu, na Karikasi, anene mũgwanja a kwa mũthamaki arĩa maatungataga Mũthamaki Ahasuerusu, 11 marehe Vashiti mũtumia wa mũthamaki mbere ya mũthamaki, ekĩrĩte gĩtambaya* kĩa ũnene mũtwe, nĩguo onie ikundi cia andũ na anene ũthaka wake, tondũ aarĩ mũthaka mũno. 12 No Vashiti mũtumia wa mũthamaki akĩrega biũ gũthiĩ, ngũrani na ũrĩa mũthamaki aathanĩte kũgerera anene acio a kwa mũthamaki. Nĩ ũndũ ũcio mũthamaki akĩrakara mũno, na akĩnyitwo nĩ mangʼũrĩ manene.
13 Nake mũthamaki akĩaria na andũ ogĩ arĩa mooĩ mĩtaratara ĩrĩa yarũmagĩrĩrũo* (nĩ gũkorũo nĩ na njĩra ĩyo maũndũ ma mũthamaki maatwaragwo kũrĩ arĩa othe mooĩ watho wega na gũtuanĩra ciira, 14 na arĩa maakuhĩrĩirie mũthamaki mũno maarĩ, Karishena, Shetharu, Adamatha, Tarishishi, Meresu, Marisena, na Memukani, anene mũgwanja+ a Perisia na Media, arĩa meetĩkĩrĩtio kuonana na mũthamaki na nĩo maarĩ anene mũno ũthamaki-inĩ ũcio). 15 Mũthamaki akĩũria atĩrĩ: “Kũringana na watho-rĩ, nĩ ũndũ ũrĩkũ Vashiti mũtumia wa mũthamaki agĩrĩire gwĩkwo tondũ nĩ aregete gwathĩkĩra watho wa Mũthamaki Ahasuerusu ũrĩa araheanire kũgerera kũrĩ anene a kwa mũthamaki?”
16 Nake Memukani akiuga ũũ mbere ya mũthamaki na anene: “Vashiti mũtumia wa mũthamaki ndahĩtĩirie o mũthamaki tu,+ no nĩ nginya anene othe na ikundi ciothe cia andũ a icigo ciothe cia Mũthamaki Ahasuerusu. 17 Nĩ gũkorũo ũndũ ũcio wĩkĩtwo nĩ mũtumia wa mũthamaki nĩ ũkũmenyeka nĩ atumia othe, na nĩ mekũnyarara athuri ao moige atĩrĩ, ‘Mũthamaki Ahasuerusu ooigire Vashiti atwarũo mbere yake, no ndaigana gũthiĩ.’ 18 Ũmũthĩ ũyũ atumia a anene a Perisia na Media arĩa moĩ ũrĩa mũtumia wa mũthamaki ekĩte mekũheana ũhoro ũcio kũrĩ anene acio othe a mũthamaki, na ũndũ ũcio ũtũme kũgĩe kĩnyararano kĩnene o hamwe na marakara. 19 Angĩkorũo mũthamaki nĩ ekuona arĩ wega, reke hagĩe na watho kuuma kũrĩ we, na wandĩkwo mawatho-inĩ ma Perisia na Media, marĩa matangĩgarũrũo,+ atĩ Vashiti ndakanoke rĩngĩ mbere ya Mũthamaki Ahasuerusu; nakĩo gĩtĩo gĩake gĩa gũkorũo arĩ mũtumia wa mũthamaki, mũthamaki nĩ akĩnengere mũtumia ũngĩ mwega gũkĩra Vashiti. 20 Na rĩrĩa watho ũcio wa mũthamaki ũrĩiguo kũrĩa guothe athanaga, atumia othe nĩ marĩheaga athuri ao gĩtĩo, kuuma ũrĩa mũnene nginya ũrĩa mũnini.”
21 Ũtaaro ũcio nĩ wakenirie mũthamaki o hamwe na anene, na mũthamaki agĩka ũrĩa Memukani ooigĩte. 22 Nĩ ũndũ ũcio agĩtũma marũa icigo-inĩ ciothe ũthamaki-inĩ ũcio,+ o gĩcigo na mwandĩkĩre wakĩo na o andũ na rũthiomi rwao, nĩguo mũthuri o wothe akoragwo arĩ mwathi* thĩinĩ wa nyũmba yake na akaragia na rũthiomi rwa andũ ake.
2 Na rĩrĩ, thutha wa maũndũ macio, rĩrĩa marakara ma Mũthamaki Ahasuerusu+ maathirire, akĩririkana ũndũ ũrĩa Vashiti eekĩte+ na ũrĩa aatuĩrĩirũo.+ 2 Nacio ndungata cia mũthamaki ikiuga atĩrĩ: “Nĩ gũcario airĩtu gathirange na athaka, nĩ ũndũ wa mũthamaki. 3 Mũthamaki nĩ athuure anene icigo-inĩ ciothe cia ũthamaki wake+ nĩguo marehe airĩtu arĩa othe gathirange na athaka gũkũ Shushani* nyũmba-inĩ ya mũthamaki,* mamarehe nyũmba-inĩ ya atumia.* Na maroragwo nĩ Hegai+ ndungata* ya mũthamaki o we mũrũgamĩrĩri wa atumia, na mathondekwo mathakare.* 4 Na mũirĩtu ũrĩa ũgũkenia mũthamaki mũno nĩwe ũgũtuĩka mũtumia wa mũthamaki ithenya rĩa Vashiti.”+ Ũndũ ũcio nĩ wakenirie mũthamaki, na ũguo nĩguo eekire.
5 Na rĩrĩ, kũu Shushani*+ nyũmba-inĩ ya mũthamaki,* nĩ kwarĩ Mũyahudi ũmwe wetagwo Moridekai+ mũrũ wa Jairu mũrũ wa Shimei mũrũ wa Kishu, Mũbenjamini,+ 6 ũrĩa watwarĩtwo ithamĩrio kuuma Jerusalemu marĩ na andũ arĩa maatahĩtwo hamwe na Mũthamaki Jekonia*+ wa Juda, ũrĩa Mũthamaki Nebukadineza wa Babuloni aatwarĩte ithamĩrio. 7 Nĩwe warĩ mũreri wa Hadasa,* o we wetagwo Esiteri, mwarĩ wa mũrũ wa nyina na ithe,+ tondũ ndaarĩ na ithe kana nyina. Mũirĩtu ũcio aarĩ mũthaka mũno na ningĩ aarĩ kĩĩrorerũa, na thutha wa gĩkuũ gĩa ithe na nyina, Moridekai akĩmuoya ta mwarĩ wake. 8 Rĩrĩa uuge wa mũthamaki o hamwe na watho wake wamenyithanirio na rĩrĩa airĩtu aingĩ maatwarirũo Shushani* nyũmba-inĩ ya mũthamaki* maroragwo nĩ Hegai,+ Esiteri o nake nĩ aatwarirũo nyũmba-inĩ ya mũthamaki aroragwo nĩ Hegai mũrũgamĩrĩri wa atumia.
9 Mũirĩtu ũcio nĩ aamũkenirie na agĩĩtĩkĩrĩka harĩ we,* na nĩ ũndũ ũcio akĩbanga o na ihenya ũrĩa egũthondekwo nĩguo athakare,*+ na irio iria arĩrĩaga, na akĩmũhe airĩtu mũgwanja a nyũmba ya mũthamaki. Ningĩ akĩmũthaamia hamwe na airĩtu acio maamũtungatagĩra akĩmatwara kũndũ kũrĩa kwega mũno nyũmba-inĩ ya atumia.* 10 Esiteri ndagwetire ũndũ o na ũmwe wĩgiĩ andũ ao+ kana andũ a famĩlĩ yao, tondũ Moridekai+ nĩ aamwĩrĩte ndakere mũndũ.+ 11 O mũthenya Moridekai aahĩtũkagĩra mbere ya nja ya nyũmba ya atumia* nĩguo amenye ũrĩa Esiteri ahaana na ũrĩa aathiaga na mbere.
12 O mũirĩtu aarĩ na ihinda rĩake rĩa gũthiĩ harĩ Mũthamaki Ahasuerusu thutha wa kũrĩkia ihinda rĩa mĩeri 12 ĩrĩa airĩtu acio maagĩrĩirũo kũniina, tondũ ũũ nĩguo maabatiĩ kũhingia ihinda rĩao rĩa gũthakario*—mĩeri ĩtandatũ makĩhũthĩra maguta ma manemane+ na mĩeri ĩtandatũ makĩhũthĩra maguta ma balisamu+ na maguta ma mĩthemba mĩingĩ ma ũthaka.* 13 Thutha ũcio mũirĩtu nĩ aakoragwo ehaarĩirie gũthiĩ harĩ mũthamaki, na kĩrĩa gĩothe eetagia nĩ aaheagwo akiuma nyũmba ya atumia* agĩthiĩ nyũmba ya mũthamaki. 14 Aatonyaga hwaĩ-inĩ, na rũcinĩ agacoka nyũmba ya kerĩ ya atumia,* aroragwo nĩ Shaashagazu ndungata* ya mũthamaki,+ ĩrĩa yaroraga thuriya cia mũthamaki. Ndangĩathiire rĩngĩ harĩ mũthamaki tiga tu mũthamaki akenirio nĩwe na amwĩte na rĩĩtwa.+
15 Na rĩrĩa riita rĩa Esiteri mwarĩ wa Abihaili mũrũ wa nyina na ithe wa Moridekai ũrĩa wamuoete ta mwarĩ wake,+ rĩakinyire rĩa gũthiĩ harĩ mũthamaki, Esiteri ndarĩ kĩndũ eetirie o tiga indo iria Hegai ndungata* ya mũthamaki o we mũrũgamĩrĩri wa atumia, aamũgweteire. (Hĩndĩ ĩyo yothe Esiteri nĩ eetĩkĩrĩkaga harĩ mũndũ wothe ũrĩa wamuonaga.) 16 Esiteri aatwarirũo kũrĩ Mũthamaki Ahasuerusu nyũmba-inĩ yake mweri wa ikũmi, na noguo mweri wa Tebethu,* mwaka-inĩ wa mũgwanja+ wa wathani wake. 17 Na mũthamaki akĩenda Esiteri gũkĩra atumia acio angĩ othe, na Esiteri akĩendeka nĩwe na agĩĩtĩkĩrĩka harĩ we* gũkĩra airĩtu acio angĩ gathirange. Nĩ ũndũ ũcio akĩmwĩkĩra gĩtambaya* kĩa ũnene mũtwe na akĩmũtua mũtumia wa mũthamaki+ ithenya rĩa Vashiti.+ 18 Na mũthamaki akĩgĩa na iruga inene nĩ ũndũ wa anene othe arĩa maarĩ rungu rwake o hamwe na ndungata ciake, iruga rĩa Esiteri. Agĩcoka akĩrekera* andũ icigo-inĩ ciake, na agĩikara akĩheanaga iheo kũringana na ũhoti wa mũthamaki.
19 Na rĩrĩa airĩtu acio gathirange+ maarehirũo hamwe riita rĩa kerĩ, Moridekai aaikarĩte kĩhingo-inĩ kĩa mũthamaki. 20 Esiteri ndarĩ ũndũ ooigire wĩgiĩ famĩlĩ yao na andũ ao,+ o ta ũrĩa Moridekai aamwĩrĩte; Esiteri aathiire o na mbere gwĩka ũrĩa Moridekai aamwĩraga, o ta ũrĩa eekaga rĩrĩa aarĩ rungu rwake.+
21 Matukũ-inĩ macio rĩrĩa Moridekai aaikaraga kĩhingo-inĩ kĩa mũthamaki, anene erĩ a kwa mũthamaki arĩa maarĩ aikaria a mĩrango, nĩo Bigithani na Tereshu, makĩrakara na makĩbanga kũũraga* Mũthamaki Ahasuerusu. 22 No Moridekai akĩmenya ũhoro ũcio, na o rĩo akĩra Esiteri mũtumia wa mũthamaki. Nake Esiteri akĩaria na mũthamaki na rĩĩtwa rĩa Moridekai.* 23 Kwoguo ũhoro ũcio ũgĩtuĩrio na ũkĩmenyeka nĩ wa ma, na arũme acio erĩ magĩcuurio mũtĩ-inĩ; na ũhoro ũcio wothe ũkĩandĩkwo mbere ya mũthamaki ibuku-inĩ rĩa maũndũ ma matukũ macio.+
3 Na rĩrĩ, thutha wa maũndũ macio Mũthamaki Ahasuerusu agĩtũũgĩria Hamani+ mũrũ wa Hamedatha Mũagagi+ na akĩmwambararia na njĩra ya kũmũhe gĩtĩ kĩa ũnene gĩkĩrĩte kĩa anene acio angĩ othe maarĩ nake.+ 2 Nacio ndungata ciothe cia mũthamaki iria ciarĩ kĩhingo-inĩ kĩa mũthamaki ciainamagĩrĩra na igaturumithia mĩtwe thĩ harĩ Hamani, nĩ gũkorũo ũguo nĩguo mũthamaki aathanĩte ũhoro-inĩ wake. No Moridekai akĩrega kũmũinamagĩrĩra kana gũturumithia mũtwe thĩ harĩ we. 3 Nĩ ũndũ ũcio ndungata cia mũthamaki iria ciarĩ kĩhingo-inĩ kĩa mũthamaki ikĩũria Moridekai atĩrĩ: “Nĩ kĩĩ kĩratũma wagarare watho wa mũthamaki?” 4 Ciamũũragia ũguo o mũthenya, ĩndĩ ndaacithikagĩrĩria. Ciacokire ikĩra Hamani ũhoro ũcio nĩguo cione kana mũtugo ũcio wa Moridekai nĩ ũngĩakirĩrĩirio;+ nĩ gũkorũo nĩ aameerĩte atĩ aarĩ Mũyahudi.+
5 Rĩrĩa Hamani oonire atĩ Moridekai nĩ aregete kũmũinamagĩrĩra na gũturumithia mũtwe thĩ harĩ we, Hamani akĩrakara mũno.+ 6 No akĩona kũũraga* Moridekai wiki ti kũiganu, nĩ gũkorũo nĩ eerĩtwo ũhoro wa rũrĩrĩ rwa Moridekai. Kwoguo Hamani akĩambĩrĩria gwetha ũrĩa ekũniina Ayahudi othe arĩa maarĩ kũrĩa guothe Ahasuerusu aathanaga, aniine rũrĩrĩ ruothe rwa Moridekai.
7 Mweri-inĩ wa mbere, na noguo mweri wa Nisani,* mwaka-inĩ wa 12+ wa Mũthamaki Ahasuerusu, magĩcuka Puri+ (ũguo nĩ kuuga Mĩtĩ) mbere ya Hamani nĩguo mamenye mũthenya na mweri ũrĩa ũndũ ũcio ũngĩekirũo, nayo ĩkĩgwĩra mweri wa 12, na noguo Adari.*+ 8 Nake Hamani akĩra Mũthamaki Ahasuerusu ũũ: “Nĩ kũrĩ na rũrĩrĩ rũmwe rwa andũ mahurunjũkĩte gatagatĩ-inĩ ga ikundi cia andũ+ icigo-inĩ ciothe iria wathanaga,+ na makoragwo na mawatho ngũrani na ma ikundi iria ingĩ ciothe cia andũ; na matiathĩkagĩra mawatho ma mũthamaki, na hatirĩ bata mũthamaki areke matũũre. 9 Angĩkorũo Mũthamaki nĩ ekuona kwagĩrĩire, nĩ kwandĩkwo watho wa atĩ maniinwo. Nĩ ngũrĩha taranda* 10,000 cia betha kũrĩ anene nĩguo ciigwo kĩgĩna-inĩ kĩa mũthamaki.”*
10 Nĩ ũndũ ũcio mũthamaki akĩruta gĩcũhĩ gĩake kĩrĩ na mũhũũri+ guoko-inĩ gwake na akĩnengera Hamani+ mũrũ wa Hamedatha Mũagagi,+ ũrĩa warĩ thũ ya Ayahudi. 11 Mũthamaki akĩra Hamani atĩrĩ: “Betha o hamwe na andũ acio nĩ ũheetwo, meke ũrĩa ũkuona kwagĩrĩire.” 12 Thutha ũcio andũ arĩa maarĩ andĩki a mũthamaki+ magĩtwo mũthenya wa 13 wa mweri wa mbere. Makĩandĩka+ mawatho mothe ma Hamani marĩa aaheire atongoria a mũthamaki, mangavana a icigo ciothe, na anene a ikundi cia andũ ngũrani, makĩandĩkĩra o gĩcigo kũringana na mwandĩkĩre wakĩo na o andũ na rũthiomi rwao. Marũa macio maandĩkĩtwo na rĩĩtwa rĩa Mũthamaki Ahasuerusu na makahũũrũo mũhũũri na gĩcũhĩ kĩrĩ na mũhũũri kĩa mũthamaki.+
13 Marũa macio magĩtwarũo icigo-inĩ ciothe cia mũthamaki nĩ andũ a gũtwara marũa, namo maaheanĩte watho wa kwananga, kũũraga, na kũniina Ayahudi othe, arĩa anini na arĩa anene, ciana hamwe na atumia, maniinwo mũthenya ũmwe, mũthenya wa 13 wa mweri wa 12, na noguo mweri wa Adari,+ na gũtaha indo ciao.+ 14 Kobĩ ya marũa macio yarĩ ĩneanwo ĩrĩ watho icigo-inĩ ciothe na ũmenyithanio kũrĩ ikundi ciothe cia andũ, nĩguo mehaarĩrie nĩ ũndũ wa mũthenya ũcio. 15 Andũ acio a gũtwara marũa maathiire o na ihenya+ kũringana na watho wa mũthamaki; watho ũcio waneanirũo Shushani,*+ nyũmba-inĩ ya mũthamaki.* Thutha ũcio Mũthamaki na Hamani magĩikara thĩ kũnyua, no andũ a itũũra rĩa Shushani* maarĩ atukanĩre.
4 Rĩrĩa Moridekai+ aamenyire ũrĩa wothe gwekĩtwo,+ agĩtembũra nguo ciake na akĩĩhumba nguo ya ikũnia na akĩĩhurĩria mũhu. Agĩcoka agĩthiĩ gatagatĩ ga itũũra akĩrĩraga anĩrĩire arĩ na ruo rũingĩ. 2 Aathiire agĩkinya o kĩhingo-inĩ kĩa mũthamaki, tondũ gũtirĩ mũndũ waagĩrĩirũo kũingĩra kĩhingo kĩa mũthamaki ehumbĩte nguo ya ikũnia. 3 Na thĩinĩ wa gĩcigo kĩrĩa gĩothe+ uuge wa mũthamaki na watho wake wakinyire, kwarĩ na kĩeha kĩnene mũno, hamwe na kwĩhinga kũrĩa,+ kĩrĩro na gũcakaya gatagatĩ-inĩ ka Ayahudi. Aingĩ ao maakomaga thĩ mehumbĩte nguo cia makũnia na mehurĩirie mũhu.+ 4 Rĩrĩa ndungata cia airĩtu cia Esiteri hamwe na arũme* arĩa maamũtungataga mookire makĩmwĩra ũhoro ũcio, mũtumia ũcio wa mũthamaki nĩ aathĩnĩkire mũno ngoro. Agĩcoka akĩneanĩra Moridekai nguo nĩguo ehumbe handũ ha nguo yake ya ikũnia, no Moridekai agĩcirega. 5 Nake Esiteri agĩta Hathaka, ũmwe wa ndungata* cia mũthamaki, ũrĩa aamũrĩte atungatage Esiteri, na akĩmwatha athiĩ orie Moridekai kĩrĩa gĩatũmaga eke ũguo na nĩ kĩĩ gĩathiaga na mbere.
6 Kwoguo Hathaka agĩthiĩ kũrĩ Moridekai kĩhaaro-inĩ kĩa mũingĩ kĩa itũũra kĩrĩa kĩarĩ mbere ya kĩhingo kĩa mũthamaki. 7 Moridekai akĩmwĩra maũndũ mothe marĩa maamũkorete na mũigana wa mbeca+ iria Hamani eeranĩire nĩ ekũrĩha ciigwo kĩgĩna-inĩ kĩa mũthamaki nĩgetha Ayahudi maniinwo.+ 8 Ningĩ akĩmũnengera kobĩ ya watho mwandĩke ũrĩa waheanĩtwo Shushani*+ nĩguo maniinwo. Aagĩrĩirũo kuonia Esiteri kobĩ ĩyo na amũtaarĩrie ũhoro wa watho ũcio na amwĩre+ athiĩ harĩ mũthamaki agathaithane nĩguo etĩkĩrĩke, na we mwene athaithanĩrĩre andũ ao harĩ mũthamaki.
9 Nake Hathaka agĩcoka na akĩra Esiteri ũrĩa Moridekai ooigĩte. 10 Esiteri akĩra Hathaka ere Moridekai ũũ:+ 11 “Ndungata ciothe cia mũthamaki o hamwe na andũ a icigo cia mũthamaki nĩ moĩ atĩ mũndũrũme kana mũtumia o wothe angĩtonya nja ĩrĩa nini ya mũthamaki+ atetĩtwo, no watho ũyũ ũmwe tu ũheanĩtwo: Agĩrĩire kũũragwo; kĩrĩa tu kĩngĩgiria oragwo nĩ angĩkorũo mũthamaki nĩ ekũmũtambũrũkĩria mũthĩgi wa thahabu.+ Na rĩu matukũ 30 nĩ mathiru kuuma rĩrĩa njĩrĩga gwĩtwo nĩ mũthamaki.”
12 Rĩrĩa Moridekai eerirũo ũrĩa Esiteri ooigĩte, 13 akĩra Esiteri ũũ: “Ndũgecirie atĩ tondũ ũrĩ thĩinĩ wa nyũmba ya mũthamaki ũrĩ na mweke wa kũhonoka gũkĩra Ayahudi arĩa angĩ othe. 14 Nĩ gũkorũo ũngĩaga kwaria ihinda-inĩ rĩrĩ, ũteithio na ũhonokio wa Ayahudi nĩ ũkuuma kũndũ kũngĩ,+ no wee na nyũmba ya thoguo nĩ mũkũniinwo. Ningĩ nũũ ũĩ kana ũtuĩkĩte mũtumia wa mũthamaki nĩ ũndũ wa ihinda ta rĩrĩ?”+
15 Nake Esiteri akĩra Moridekai atĩrĩ: 16 “Thiĩ ũcokanĩrĩrie Ayahudi othe arĩa maikaraga Shushani* na mwĩhinge+ nĩ ũndũ wakwa. Mũtikarĩe kana mũnyue ihinda rĩa thikũ ithatũ,+ ũtukũ na mũthenya. O na niĩ hamwe na airĩtu arĩa mandungatagĩra nĩ tũkwĩhinga. Nĩ ngũingĩra harĩ mũthamaki, o na akorũo nĩ mũgarũ na watho, na angĩkorũo nĩ ngũkua-rĩ, nĩ ngue.” 17 Nĩ ũndũ ũcio Moridekai agĩthiĩ na agĩka ũrĩa wothe Esiteri aamwĩrĩte eke.
5 Mũthenya wa gatatũ+ Esiteri akĩĩhumba nguo ciake cia ũthamaki na akĩrũgama nja ĩrĩa nini ya nyũmba ya mũthamaki, angʼetheire nyũmba ya mũthamaki, nake mũthamaki aaikarĩte gĩtĩ-inĩ gĩake kĩa ũnene nyũmba-inĩ ya mũthamaki angʼetheire mũromo wayo. 2 Rĩrĩa mũthamaki oonire Esiteri mũtumia wa mũthamaki arũgamĩte hau nja, Esiteri agĩĩtĩkĩrĩka nĩwe, na mũthamaki akĩmũtambũrũkĩria mũthĩgi wa thahabu+ ũrĩa aanyitĩte. Nake Esiteri agĩkuhĩrĩria na akĩhutia mũthia wa mũthĩgi ũcio.
3 Mũthamaki akĩmũũria ũũ: “Nĩ kĩĩ kĩũru Esiteri mũtumia wa mũthamaki? Ihoya rĩaku nĩ rĩrĩkũ? O na angĩkorũo nĩ nuthu ya ũthamaki wakwa, nĩ ũkũheo!” 4 Esiteri agĩcokia atĩrĩ: “Angĩkorũo mũthamaki nĩ ekuona kwagĩrĩire, mũthamaki nĩ oke marĩ hamwe na Hamani+ ũmũthĩ iruga-inĩ rĩrĩa haarĩrĩirie nĩ ũndũ wake.” 5 Nĩ ũndũ ũcio mũthamaki akĩra andũ ake atĩrĩ: “Ĩrai Hamani oke na ihenya, o ta ũguo Esiteri ahoya.” Kwoguo mũthamaki na Hamani magĩthiĩ iruga-inĩ rĩrĩa Esiteri aahaarĩirie.
6 Na rĩrĩa maanyuaga ndibei, mũthamaki akĩũria Esiteri atĩrĩ: “Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũkwenda? Nĩ ũkũheo! Ihoya rĩaku nĩ rĩrĩkũ? O na angĩkorũo nĩ nuthu ya ũthamaki wakwa, nĩ ũkũheo!”+ 7 Esiteri akiuga: “Ũrĩa ngwenda na ihoya rĩakwa nĩ atĩ, 8 Angĩkorũo nĩ njĩtĩkĩrĩkĩte harĩ mũthamaki na angĩkorũo mũthamaki nĩ ekuona kwagĩrĩire kũhingia ihoya rĩakwa na gwĩka ũndũ ũrĩa ndĩrenda-rĩ, mũthamaki na Hamani nĩ moke rũciũ iruga-inĩ rĩrĩa ngaakorũo ndĩmahaarĩrĩirie; na rũciũ nĩ ngeeka ũguo mũthamaki oiga.”
9 Mũthenya ũcio Hamani aathiire akenete na ngoro yake ĩcanjamũkĩte mũno. No rĩrĩa Hamani oonire Moridekai kĩhingo-inĩ kĩa mũthamaki na akĩona atĩ ndanarũgama na ndanainaina nĩ ũndũ wake, Hamani akĩrakara mũno nĩ ũndũ wa Moridekai.+ 10 O na kũrĩ ũguo, Hamani akĩĩgirĩrĩria na akĩinũka gwake mũciĩ. Agĩcoka agĩtũmanĩra arata ake na Zereshu+ mũtumia wake. 11 Hamani akĩĩraha nĩ ũndũ wa ũtonga wake mũingĩ, ariũ ake aingĩ,+ na nĩ ũndũ wa ũrĩa mũthamaki aamũtũũgĩrĩtie na akamwambararia igũrũ rĩa anene na ndungata cia mũthamaki.+
12 Hamani akĩongerera ũũ: “Makĩria ma ũguo-rĩ, tiga niĩ, gũtirĩ mũndũ ũngĩ Esiteri mũtumia wa mũthamaki etire athiĩ na mũthamaki iruga-inĩ rĩrĩa ekũhaarĩirie.+ O na rũciũ no njĩtĩtwo ngaakorũo hamwe nake na mũthamaki.+ 13 No maũndũ macio mothe matingĩtũma njiganĩre angĩkorũo no ndĩonaga Moridekai ũrĩa Mũyahudi aikarĩte kĩhingo-inĩ kĩa mũthamaki.” 14 Kwoguo Zereshu mũtumia wake na arata ake othe makĩmwĩra atĩrĩ: “Thondekithia mũtĩ wa ũraihu wa mĩkono 50.* Na rũcinĩ ũkeera mũthamaki atĩ Moridekai agĩrĩirũo gũcuurio mũtĩ-inĩ ũcio.+ Ũgaacoka ũthiĩ hamwe na mũthamaki ũkenere iruga.” Ũndũ ũcio ũgĩkenia Hamani, na agĩthondekithia mũtĩ ũcio.
6 Ũtukũ ũcio mũthamaki akĩũrũo nĩ toro. Nĩ ũndũ ũcio akiuga atwarĩrũo ibuku rĩrĩa rĩaandĩkĩtwo maũndũ ma matukũ macio,+ na rĩgĩthomerũo mũthamaki. 2 Magĩkora handĩkĩtwo ũrĩa Moridekai aamenyithanirie ũhoro wĩgiĩ anene erĩ a kwa mũthamaki arĩa maarĩ aikaria a mĩrango, nĩo Bigithana na Tereshu, arĩa maabangĩte kũũraga* Mũthamaki Ahasuerusu.+ 3 Mũthamaki akĩũria atĩrĩ: “Nĩ ũndũ ũrĩkũ Moridekai ekĩirũo wa kuonio gĩtĩo na ngatho nĩ ũndũ wa ũhoro ũcio?” Nacio ndungata cia mũthamaki ikĩmwĩra ũũ: “Hatirĩ ũndũ ekĩirũo.”
4 Thutha ũcio mũthamaki akĩũria: “Nũũ ũrĩ hau nja?” Hĩndĩ ĩyo Hamani aarĩ nja ĩrĩa nene+ ya nyũmba ya mũthamaki akĩenda kwaria na mũthamaki ũhoro wĩgiĩ gũcuuria Moridekai mũtĩ-inĩ ũrĩa aathondekithĩtie nĩ ũndũ wake.+ 5 Ndungata cia mũthamaki ikĩmwĩra atĩrĩ: “Nĩ Hamani+ wĩ nja.” Kwoguo mũthamaki akiuga: “Mwĩrei atonye.”
6 Rĩrĩa Hamani aatonyire, mũthamaki akĩmũũria ũũ: “Nĩ ũndũ ũrĩkũ wagĩrĩirũo gwĩkwo mũndũ ũrĩa mũthamaki angĩenda kuonia gĩtĩo?” Hamani akĩĩyũria ngoro-inĩ yake atĩrĩ: “Nũũ ũngĩ mũthamaki angĩenda kuonia gĩtĩo kũngĩra?”+ 7 Nĩ ũndũ ũcio Hamani akĩra mũthamaki atĩrĩ: “Nĩ ũndũ wa mũndũ ũrĩa mũthamaki angĩenda kuonia gĩtĩo, 8 nĩ marehe nguo ya ũnene+ ĩrĩa mũthamaki ehumbaga na mbarathi ĩrĩa mũthamaki akuuagwo nayo, ĩĩkĩrĩtwo gĩtambaya kĩgemie mũtwe. 9 Nayo nguo ĩyo na mbarathi ĩyo inengerũo ũmwe wa anene arĩa atĩĩku a mũthamaki, nao mahumbe mũndũ ũcio mũthamaki arenda kuonia gĩtĩo na mamũkuue na mbarathi ĩyo kĩhaaro-inĩ kĩa mũingĩ gĩa itũũra. Nao magĩrĩirũo gũthiĩ makiugaga atĩrĩ marĩ mbere yake: ‘Ũũ nĩguo mũndũ ũrĩa mũthamaki enda kuonia gĩtĩo ekagwo!’”+ 10 O hĩndĩ ĩyo Mũthamaki akĩra Hamani atĩrĩ: “Oya nguo ĩyo na mbarathi ĩyo na ihenya, na ũguo woiga wĩke harĩ Moridekai ũrĩa Mũyahudi ũrĩa ũikarĩte kĩhingo-inĩ kĩa mũthamaki. Ndũgatigĩrĩre ũndũ o na ũmwe woiga.”
11 Nĩ ũndũ ũcio Hamani akĩoya nguo ĩyo na mbarathi ĩyo, akĩhumba Moridekai+ na akĩmũkuua kĩhaaro-inĩ kĩa mũingĩ gĩa itũũra akiugaga atĩrĩ arĩ mbere yake: “Ũũ nĩguo mũndũ ũrĩa mũthamaki enda kuonia gĩtĩo ekagwo!” 12 Thutha ũcio Moridekai agĩcoka kĩhingo-inĩ kĩa mũthamaki, no we Hamani agĩthiĩ gwake ehĩkĩte, arĩ na kĩeha ehumbĩrĩte mũtwe. 13 Rĩrĩa Hamani aataarĩirie Zereshu mũtumia wake+ na arata ake othe maũndũ marĩa mothe maamũkorete, andũ ake arĩa ogĩ na Zereshu mũtumia wake makĩmwĩra ũũ: “Angĩkorũo Moridekai, o ũcio wambĩrĩirie gũgũtooria, nĩ wa rũciaro rwa Ayahudi,* ndũkũmũhoota; nĩ egũgũtooria biũ.”
14 O hĩndĩ ĩyo maaragia nake, anene a kwa mũthamaki magĩũka na magĩtwara Hamani na ihenya iruga-inĩ rĩrĩa Esiteri aahaarĩirie.+
7 Nĩ ũndũ ũcio mũthamaki na Hamani+ magĩthiĩ iruga-inĩ rĩa Esiteri mũtumia wa mũthamaki. 2 Na rĩrĩa maanyuaga ndibei mũthenya ũcio wa kerĩ, o rĩngĩ mũthamaki akĩũria Esiteri atĩrĩ: “Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũkwenda Esiteri mũtumia wa mũthamaki? Nĩ ũkũheo. Ihoya rĩaku nĩ rĩrĩkũ? O na angĩkorũo nĩ nuthu ya ũthamaki wakwa, nĩ ũkũhingĩrio!”+ 3 Nake Esiteri mũtumia wa mũthamaki akĩmũcokeria ũũ: “Angĩkorũo nĩ njĩtĩkĩrĩkĩte nĩwe, wee mũthamaki, na angĩkorũo mũthamaki nĩ ekuona kwagĩrĩire, ihoya rĩakwa nĩ atĩ ũhonokie muoyo* wakwa, na ũreke andũ aitũ+ matũũre muoyo. 4 Nĩ gũkorũo niĩ na andũ aitũ nĩ twendetio+ nĩguo twanangwo, tũũragwo, na tũniinwo.+ Korũo no kwendio twendetio tũtuĩke ngombo cia arũme na atumia, nĩ ingĩrakirire. No mĩtangĩko ĩno ti mĩega, nĩ gũkorũo ũndũ ũcio nĩ ũkũhutia mũthamaki.”
5 Mũthamaki Ahasuerusu akĩũria Esiteri mũtumia wa mũthamaki atĩrĩ: “Nũũ ũcio hihi, mũndũ ũcio ũbangĩte gwĩka ũndũ ta ũcio arĩ ha?” 6 Nake Esiteri akiuga ũũ: “Thũ itũ nĩ Hamani ũyũ mũũru.”
Hamani akĩmaka mũno nĩ ũndũ wa mũthamaki na mũtumia wa mũthamaki. 7 Mũthamaki agĩũkĩra arakarĩte mũno akiuma hau maanyuagĩra ndibei na agĩthiĩ mũgũnda-inĩ wa nyũmba ya mũthamaki, no Hamani akĩrũgama nĩguo ethaithanĩrĩre harĩ Esiteri mũtumia wa mũthamaki nĩgetha ndakoragwo, nĩ gũkorũo nĩ oonire atĩ mũthamaki nĩ aatuĩte nĩ ekũmũherithia. 8 Mũthamaki akiuma mũgũnda-inĩ ũcio wa nyũmba ya mũthamaki, agĩcoka nyũmba ĩyo maanyuagĩra ndibei na akĩona Hamani egũithĩtie gĩtĩ-inĩ kĩrĩa Esiteri aarĩ. Mũthamaki akĩgũthũka akiuga atĩrĩ: “Kaĩ ningĩ arenda kũnyita mũtumia wa mũthamaki kĩa hinya thĩinĩ wa nyũmba yakwa mwene?” O hĩndĩ ĩyo mũthamaki aarĩkia kuuga ũguo, anene a mũthamaki makĩhumbĩra Hamani ũthiũ. 9 Nake Haribona,+ ũmwe wa anene a kwa mũthamaki, akiuga atĩrĩ: “Hamani o na nĩ arathondekithĩtie mũtĩ nĩ ũndũ wa Moridekai+ ũrĩa waheanire ũhoro ũrĩa wahonokirie mũthamaki.+ Mũtĩ ũcio ũrũgamĩtio nyũmba-inĩ ya Hamani, na ũrĩ na ũraihu wa mĩkono 50.”* Mũthamaki aigua ũguo akiuga ũũ: “Mũcuuriei mũtĩ-inĩ ũcio.” 10 Kwoguo magĩcuuria Hamani mũtĩ-inĩ ũcio aathondekithĩtie nĩ ũndũ wa Moridekai, namo marakara ma mũthamaki magĩthira.
8 Mũthenya o ro ũcio, Mũthamaki Ahasuerusu akĩhe Esiteri mũtumia wa mũthamaki nyũmba ya Hamani,+ thũ ya Ayahudi;+ nake Moridekai agĩtonya mbere ya mũthamaki, nĩ gũkorũo Esiteri nĩ aamenyithanĩtie ũrĩa meetainwo nake.+ 2 Mũthamaki agĩcoka akĩruta gĩcũhĩ gĩake kĩrĩ na mũhũũri+ kĩrĩa aatunyĩte Hamani na agĩkĩnengera Moridekai. Nake Esiteri agĩtua Moridekai mũrũgamĩrĩri wa nyũmba ya Hamani.+
3 Ningĩ, Esiteri akĩaria na mũthamaki o rĩngĩ. Akĩĩgũithia magũrũ-inĩ make akĩrĩraga na akĩmũthaitha atharũrie ũũru ũrĩa wekĩtwo nĩ Hamani Mũagagi na njama ĩrĩa aabangĩte ya gũũkĩrĩra Ayahudi.+ 4 Mũthamaki agĩtambũrũkĩria Esiteri mũthĩgi wa thahabu,+ nake Esiteri agĩũkĩra na akĩrũgama mbere ya mũthamaki. 5 Esiteri akiuga atĩrĩ: “Angĩkorũo mũthamaki nĩ ekuona arĩ wega na angĩkorũo nĩ njĩtĩkĩrĩkĩte nĩwe, na angĩkorũo mũthamaki nĩ ekuona kwagĩrĩire na ngorũo njagĩrĩire maitho-inĩ make, nĩ kwandĩkwo watho wa kũniina hinya marũa ma Hamani+ mũrũ wa Hamedatha Mũagagi,+ marĩa aandĩkire megiĩ njama ya kũniina Ayahudi icigo-inĩ ciothe cia mũthamaki. 6 Nĩ ũndũ-rĩ, ingĩhota atĩa gũkirĩrĩria kwĩrorera thĩna ũrĩa ũgũkora andũ aitũ, o na ningĩ ingĩhota atĩa gũkirĩrĩria kuona andũ a famĩlĩ itũ makĩniinwo?”
7 Nĩ ũndũ ũcio Mũthamaki Ahasuerusu akĩra Esiteri mũtumia wa mũthamaki na Moridekai ũcio Mũyahudi ũũ: “Atĩrĩrĩ, nĩ heete Esiteri nyũmba ya Hamani+ na ngacuurithia Hamani mũtĩ-inĩ,+ tondũ wa kũbanga njama ya gũtharĩkĩra* Ayahudi. 8 Rĩu no mwandĩke na rĩĩtwa rĩa mũthamaki watho ũrĩa mũkuona wagĩrĩire nĩ ũndũ wa Ayahudi na mũũhũũre mũhũũri na gĩcũhĩ kĩrĩ na mũhũũri kĩa mũthamaki, nĩ gũkorũo watho ũrĩa wandĩkĩtwo na rĩĩtwa rĩa mũthamaki na ũkahũũrũo mũhũũri na gĩcũhĩ kĩu kĩa mũthamaki ndũngĩgarũrũo.”+
9 Nĩ ũndũ ũcio andũ arĩa maarĩ andĩki a mũthamaki magĩtwo hĩndĩ ĩyo mweri-inĩ wa gatatũ, na noguo mweri wa Sivani,* mũthenya wa 23, nao makĩandĩka maũndũ mothe marĩa Moridekai aathanire kũrĩ Ayahudi, o hamwe na atongoria,+ mangavana, na anene a icigo,+ kuuma India nginya Ethiopia, icigo 127, makĩandĩkĩra o gĩcigo kũringana na mwandĩkĩre wakĩo na o andũ na rũthiomi rwao na kũrĩ Ayahudi na mwandĩkĩre wao na rũthiomi rwao.
10 Aandĩkithirie watho ũcio na rĩĩtwa rĩa Mũthamaki Ahasuerusu na akĩũhũũra mũhũũri na gĩcũhĩ kĩrĩ na mũhũũri kĩa mũthamaki+ na agĩtũma watho ũcio ũrĩ marũa kũgerera guoko kwa andũ a gũtwara marũa na mbarathi; maakuuirũo nĩ mbarathi cia gũtwara marũa iria ciathiaga ihenya, iria ciarĩithĩtio nĩ ũndũ wa wĩra wa mũthamaki. 11 Marũa-inĩ macio mũthamaki nĩ aaheanĩte rũtha kũrĩ Ayahudi arĩa maarĩ matũũra-inĩ mothe macokanĩrĩre hamwe na marũĩrĩre mĩoyo yao na manange, morage, na maniine gĩkundi o gĩothe kĩa andũ kana gĩcigo o gĩothe kĩrĩa kĩngĩokire kũmatharĩkĩra, o nginya atumia na ciana, na matahe indo ciao.+ 12 Ũndũ ũcio warĩ wĩkwo mũthenya-inĩ ũmwe icigo-inĩ ciothe cia Mũthamaki Ahasuerusu, mũthenya wa 13 wa mweri wa 12, na noguo mweri wa Adari.*+ 13 Kobĩ ya marũa macio yarĩ ĩneanwo ĩrĩ watho icigo-inĩ ciothe. Warĩ ũmenyithanio kũrĩ ikundi ciothe cia andũ, nĩguo mũthenya ũcio Ayahudi makorũo mehaarĩirie kwĩrĩhĩria kũrĩ thũ ciao.+ 14 Andũ acio a gũtwara marũa maathiire na ihenya matengʼerete makuuĩtwo nĩ mbarathi cia gũtwara marũa iria ciahũthagĩrũo wĩra-inĩ wa mũthamaki o ta ũrĩa mũthamaki ooigĩte. Watho ũcio waheanirũo nginya Shushani*+ nyũmba-inĩ ya mũthamaki.*
15 Nake Moridekai akiuma mbere ya mũthamaki ehumbĩte nguo ya ũnene ya rangi wa mburuu na rangi mwerũ, ekĩrĩte thũmbĩ nene ya thahabu na kabuuti ka ngora ĩrĩa njega ya ndigi cia rangi wa papũ.+ Nao andũ a itũũra rĩa Shushani* makiugĩrĩria makenete. 16 Ayahudi maarĩ na mwĩhoko* na gĩkeno na magacanjamũka na magatĩĩka. 17 Na icigo-inĩ ciothe na matũũra mothe, kũrĩa guothe uuge wa mũthamaki na watho wake wakinyire, Ayahudi maarĩ na gĩkeno na magacanjamũka, makahaarĩria maruga na ikũngũĩro. Nao andũ aingĩ a bũrũri ũcio nĩ meeĩtaga Ayahudi,+ tondũ nĩ maanyitĩtwo nĩ guoya nĩ ũndũ wa Ayahudi.
9 Mũthenya wa 13 wa mweri wa 12, na noguo mweri wa Adari,*+ rĩrĩa uuge wa mũthamaki o hamwe na watho wake warĩ ũhingio,+ mũthenya ũrĩa thũ cia Ayahudi cierĩgĩrĩire kũmatooria, gũgĩĩkĩka mũgarũ na ũrĩa kwerĩgĩrĩirũo, na Ayahudi magĩtooria arĩa maamathũire.+ 2 Ayahudi makĩũngana hamwe matũũra-inĩ mao icigo-inĩ ciothe cia Mũthamaki Ahasuerusu+ gũtharĩkĩra arĩa meendaga kũmeka ũũru, na gũtirĩ mũndũ o na ũmwe ũngĩahotire kũmetiiria, nĩ gũkorũo ikundi ciothe cia andũ nĩ ciametigagĩra.+ 3 Nao anene othe a icigo icio, atongoria,+ mangavana, o hamwe na arĩa maarũmbũyagia mawĩra ma mũthamaki nĩ maanyitaga Ayahudi mbaru, tondũ nĩ meetigagĩra Moridekai. 4 Moridekai nĩ aagĩĩte na hinya+ nyũmba-inĩ ya mũthamaki, nayo ngumo yake ĩgatherema icigo-inĩ ciothe, tondũ Moridekai nĩ aathiaga o akĩgĩaga na hinya makĩria.
5 Ayahudi makĩũraga thũ ciao ciothe na rũhiũ rwa njora, magĩciniina na magĩciananga; meekire andũ acio maamathũire ũrĩa wothe meendire.+ 6 Shushani*+ nyũmba-inĩ ya mũthamaki* Ayahudi mooragire na makĩananga andũ 500. 7 Ningĩ makĩũraga Parishandatha, Dalifoni, Asipatha, 8 Poratha, Adalia, Aridatha, 9 Parimashata, Arisai, Aridai, na Vaizatha, 10 ariũ ikũmi a Hamani mũrũ wa Hamedatha, ũrĩa warĩ thũ ya Ayahudi.+ No thutha wa kũmoraga, gũtirĩ kĩndũ maatahire.+
11 Mũthenya ũcio mũigana wa andũ arĩa mooragirũo Shushani* nyũmba-inĩ ya mũthamaki* ũkĩmenyithanio kũrĩ mũthamaki.
12 Mũthamaki akĩra Esiteri mũtumia wa mũthamaki atĩrĩ: “Gũkũ Shushani* nyũmba-inĩ ya mũthamaki* Ayahudi nĩ moragĩte na makananga andũ 500 o hamwe na ariũ ikũmi a Hamani. Nĩ atĩa magĩkĩte icigo-inĩ icio ingĩ cia mũthamaki?+ Rĩu hihi ihoya rĩaku nĩ rĩrĩkũ? Nĩ ũkũhingĩrio. Na nĩ ũndũ ũrĩkũ ũngĩ ũkwenda? Ũndũ ũcio nĩ ũgwĩkwo.” 13 Esiteri akĩmũcokeria atĩrĩ: “Angĩkorũo mũthamaki nĩ ekuona kwagĩrĩire,+ Ayahudi othe arĩa marĩ itũũra-inĩ rĩa Shushani* nĩ metĩkĩrio o na rũciũ mageeka kũringana na watho wa ũmũthĩ;+ na ũreke ariũ ikũmi a Hamani macuurio mũtĩ-inĩ.”+ 14 Kwoguo mũthamaki agĩathana atĩ ũndũ ũcio wĩkwo. Na gũkĩheanwo watho kũu Shushani,* na ariũ ikũmi a Hamani magĩcuurio.
15 Ayahudi arĩa maarĩ Shushani* makĩũngana hamwe rĩngĩ mũthenya wa 14 wa mweri wa Adari+ na makĩũraga andũ 300 itũũra-inĩ rĩa Shushani,* no gũtirĩ kĩndũ maatahire.
16 Ayahudi acio angĩ icigo-inĩ cia mũthamaki o nao makĩũngana hamwe na makĩrũĩrĩra mĩoyo yao.*+ Makĩniina thũ ciao,+ makĩũraga andũ 75,000 arĩa maamathũire; no gũtirĩ kĩndũ maatahire. 17 Ũcio warĩ mũthenya wa 13 wa mweri wa Adari, na makĩhurũka mũthenya wa 14 na makĩũtua mũthenya wa ndĩa na wa gĩkeno.
18 Ayahudi arĩa maarĩ Shushani* moonganire hamwe mũthenya wa 13+ na mũthenya wa 14,+ na makĩhurũka mũthenya wa 15 na makĩũtua mũthenya wa ndĩa na wa gĩkeno. 19 Nĩkĩo Ayahudi arĩa maaikaraga matũũra-inĩ marĩa maarĩ icigo-inĩ cia kũraihu maatuire mũthenya wa 14 wa mweri wa Adari mũthenya wa ndĩa na wa gĩkeno, mũthenya wa gũkũngũĩra,+ na wa kũheana irio harĩ mũndũ na ũrĩa ũngĩ.+
20 Moridekai+ akĩandĩka maũndũ macio na agĩtũma marũa kũrĩ Ayahudi othe, arĩa maarĩ gũkuhĩ na arĩa maarĩ kũraihu, icigo-inĩ ciothe cia Mũthamaki Ahasuerusu. 21 Akĩmeera makũngũyagĩre mũthenya wa 14 wa mweri wa Adari, o hamwe na mũthenya wa 15, o mwaka o mwaka, 22 tondũ mĩthenya ĩyo Ayahudi nĩ maahurũkire kuuma harĩ thũ ciao na mweri-inĩ ũcio kĩeha kĩao gĩgĩcenjio gĩgĩtuĩka gĩkeno, nakuo gũcakaya kwao+ gũgĩtuĩka mũthenya wa gũkũngũĩra. Maagĩrĩirũo kũmĩkũngũyagĩra ĩrĩ mĩthenya ya ndĩa na gĩkeno na ĩrĩ ihinda rĩa kũheana irio mũndũ na ũrĩa ũngĩ na kũhe athĩni iheo.
23 Ayahudi magĩgĩtĩkĩra gũthiĩ na mbere na gĩkũngũĩro kĩu maambĩrĩirie, na gwĩka ũrĩa Moridekai aamandĩkĩire mekage. 24 Nĩ gũkorũo Hamani+ mũrũ wa Hamedatha Mũagagi,+ ũrĩa warĩ thũ ya Ayahudi, nĩ aabangĩte njama ya gũũkĩrĩra Ayahudi amaniine,+ na nĩ aacukĩte Puri,+ ũguo nĩ kuuga Mĩtĩ, nĩguo amahahũre na amaniine. 25 No rĩrĩa Esiteri aathiire mbere ya mũthamaki, mũthamaki akĩheana watho ũyũ ũrĩ mwandĩke:+ “Njama ĩyo yake njũru abangĩte ya gũũkĩrĩra Ayahudi+ ĩromũcokerera mũtwe-inĩ wake mwene”; na makĩmũcuuria mũtĩ-inĩ marĩ hamwe na ariũ ake.+ 26 Nĩkĩo meetire mĩthenya ĩyo Purimu, kuumana na rĩĩtwa Puri.*+ Nĩ ũndũ ũcio, tondũ wa maũndũ mothe marĩa maandĩkĩtwo marũa-inĩ macio na ũrĩa moonire ũhoro-inĩ wĩgiĩ ũndũ ũcio na ũndũ ũrĩa wamakorete-rĩ, 27 Ayahudi nĩ meetuĩrĩire o ene o hamwe na njiarũa ciao na arĩa othe mangĩanyitanĩire nao+ atĩ nĩ marĩkũngũyagĩra mĩthenya ĩyo ĩĩrĩ mategũtĩrĩria na magekaga ũrĩa kwandĩkĩtwo ũhoro-inĩ wayo hĩndĩ ĩrĩa ĩtuĩtwo o mwaka o mwaka. 28 Mĩthenya ĩyo yarĩ ĩririkanagwo na ĩkũngũyagĩrũo njiarũa-inĩ ciothe, nĩ famĩlĩ ciothe, icigo ciothe, na matũũra mothe; na mĩthenya ĩyo ya Purimu ndĩkanathire harĩ Ayahudi, na ndĩkanatige gũkũngũĩrũo njiarũa-inĩ ciao ciothe.
29 Nake Esiteri mũtumia wa mũthamaki, mwarĩ wa Abihaili, na Moridekai ũrĩa Mũyahudi makĩandĩka na wathani wothe ũrĩa maarĩ naguo nĩgetha mekĩre mũkonde marũa ma kerĩ megiĩ Purimu. 30 Namo marũa magĩtũmwo kũrĩ Ayahudi othe arĩa maarĩ icigo-inĩ 127+ kũrĩa Ahasuerusu aathanaga,+ marĩ na ciugo cia thayũ na ũhoro wa ma 31 nĩguo mekĩre mũkonde ũhoro wa gũkũngũyagĩra mĩthenya ya Purimu mahinda marĩa maatuĩtwo, o ta ũrĩa Moridekai ũrĩa Mũyahudi na Esiteri mũtumia wa mũthamaki maameerĩte mekage+ na o ta ũrĩa meetuĩrĩire o ene mekage o hamwe na njiarũa ciao,+ na mehingage+ na makahoya.+ 32 Naguo uuge wa Esiteri nĩ wekĩrire mũkonde ũhoro ũcio wĩgiĩ Purimu,+ na ũkĩandĩkwo ibuku-inĩ.
10 Na rĩrĩ, Mũthamaki Ahasuerusu nĩ aarutithagia andũ wĩra mũritũ bũrũri-inĩ o nginya icigĩrĩra-inĩ cia iria.
2 Naguo ũhoro wothe wĩgiĩ ciĩko ciake cia hinya na ũhoti, o hamwe na ũhoro mũingĩ wĩgiĩ ũnene ũrĩa Moridekai+ aaheetwo nĩ mũthamaki-rĩ,+ githĩ ti mwandĩke ibuku-inĩ rĩa maũndũ ma matukũ+ ma athamaki a Media na Perisia?+ 3 Nĩ gũkorũo Moridekai ũrĩa Mũyahudi nĩwe warĩ wa kerĩ kuuma harĩ Mũthamaki Ahasuerusu. Aarĩ mũnene* gatagatĩ-inĩ ka Ayahudi na agatĩĩka nĩ ariũ a ithe wao othe, nĩ eekaga maũndũ ma kũguna andũ ao, na akarũmbũyia thayũ wa njiarũa ciao ciothe.
Gũtuĩkaga nowe Tashashita I, mũrũ wa Dario Ũrĩa Mũnene (Darius Hystaspis).
Kana “Kushi.”
Kana “Susa.”
Kana “kũndũ kũirigĩre.”
Kana “Susa.”
Kana “kũndũ kũirigĩre.”
Kana “ikombe cia ndibei.”
Kana “wagirĩrĩirio.”
Kana “kĩremba.”
Ũkk., “ya matukũ-inĩ macio.”
Kana “mũnene.”
Kana “Susa.”
Kana “kũndũ kũirigĩre.”
Yarĩ nyũmba yaikaragwo nĩ atumia ta a mũthamaki kana thuriya ciake.
Ũkk., “mũndũ mũhakũre.”
Kana “macocorũo.”
Kana “Susa.”
Kana “kũndũ kũirigĩre.”
Etagwo Jehoiakini thĩinĩ wa 2Ath 24:8.
Rĩĩtwa rĩu riugĩte, “Mũhandathi.”
Kana “Susa.”
Kana “kũndũ kũirigĩre.”
Kana “kwoguo akĩmuonia wendo mwĩhokeku.”
Kana “egũcocorũo.”
Yarĩ nyũmba yaikaragwo nĩ atumia ta a mũthamaki kana thuriya ciake.
Yarĩ nyũmba yaikaragwo nĩ atumia ta a mũthamaki kana thuriya ciake.
Kana “gũcocorũo kwao.”
Kana “hamwe na gũcocora airĩtu acio.”
Yarĩ nyũmba yaikaragwo nĩ atumia ta a mũthamaki kana thuriya ciake.
Yarĩ nyũmba yaikaragwo nĩ atumia ta a mũthamaki kana thuriya ciake.
Ũkk., “mũndũ mũhakũre.”
Ũkk., “mũndũ mũhakũre.”
Rora Ũhoro Muongerere B15.
Kana “akĩonio wendo mwĩhokeku.”
Kana “kĩremba.”
No kũhoteke nĩ kwehererio igooti, kũrekererio kuuma ũtungata-inĩ wa mbũtũ, kũrekererio njera, kana maũndũ macio mothe.
Ũkk., “kũigĩrĩra guoko harĩ.”
Kana “handũ-inĩ ha Moridekai.”
Ũkk., “kũigĩrĩra guoko harĩ.”
Rora Ũhoro Muongerere B15.
Rora Ũhoro Muongerere B15.
Taranda ĩmwe yaiganaine na kilo 34.2. Rora Ũhoro Muongerere B14.
Kana hihi, “Nĩ ngũrĩha taranda 10,000 kĩgĩna-inĩ kĩa mũthamaki nĩ ũndũ wa arĩa mekũruta wĩra ũcio.”
Kana “Susa.”
Kana “kũndũ kũirigĩre.”
Kana “Susa.”
Ũkk., “arũme maarĩ ahakũre.”
Ũkk., “andũ ahakũre.”
Kana “Susa.”
Kana “Susa.”
Mita ta 22.3 (fiti 73). Rora Ũhoro Muongerere B14.
Ũkk., “kũigĩrĩra guoko harĩ.”
Ũkk., “kuuma mbeũ-inĩ ya Ayahudi.”
Kĩhibirania, ne′phesh. Rora Ũthathaũri wa Ciugo.
Mita ta 22.3 (fiti 73). Rora Ũhoro Muongerere B14.
Ũkk., “tondũ nĩ aatambũrũkirie guoko gwake kwerekera.”
Rora Ũhoro Muongerere B15.
Rora Ũhoro Muongerere B15.
Kana “Susa.”
Kana “kũndũ kũirigĩre.”
Kana “Susa.”
Ũkk., “ũtheri.”
Rora Ũhoro Muongerere B15.
Kana “Susa.”
Kana “kũndũ kũirigĩre.”
Kana “Susa.”
Kana “kũndũ kũirigĩre.”
Kana “Susa.”
Kana “kũndũ kũirigĩre.”
Kana “Susa.”
Kana “Susa.”
Kana “Susa.”
Kana “Susa.”
Kana “makĩgitĩra mĩoyo yao.”
Kana “Susa.”
“Puri,” nĩ kuuga “Mĩtĩ.” Ũingĩ wa kiugo kĩu nĩ “Purimu” na kĩoimanire na gĩkũngũĩro kĩa Ayahudi kĩrĩa gĩakũngũyagĩrũo mweri-inĩ wa 12 wa karenda ĩrĩa nyamũre. Rora Ũhoro Muongerere B15.
Kana “mũtĩĩku mũno.”