Aarũmbũyirie Famĩlĩ na Agĩtũũria Wĩhokeku

1, 2. (a) Nĩ mogarũrũku marĩkũ Jusufu na famĩlĩ yake maacemanirie namo? (b) Nĩ ũhoro ũrĩkũ mũũru Jusufu aabataraga kwĩra mũtumia wake?

JUSUFU akĩigĩrĩra mũrigo igũrũ rĩa bunda. Geria kũhũũra mbica akĩĩrorera Bethilehemu kũrĩ na nduma na akĩhũũra bunda nĩguo ĩthiĩ. No mũhaka akorũo nĩ eeciragia ũhoro wa rũgendo rũraihu rũrĩa rwarĩ mbere yake. Aathiaga Misiri, kũndũ kũrĩ andũ ageni, rũthiomi rũgeni, o na ũndũire mũgeni. No gũkorũo nĩ eeyũragia ũrĩa famĩlĩ yake ĩngĩahotire kũmenyera mũtũũrĩre ũcio mwerũ.

² Ndwarĩ ũndũ mũhũthũ kwĩra Mariamu, mũtumia wake eendete, ũhoro ũrĩa aaheetwo nĩ mũraika kũgerera kĩroto. Mũthamaki Herode eendaga kũũraga mwana wao. O na kũrĩ ũguo, nĩ eeyũmĩrĩirie na akĩmwĩra. No nginya mangĩathamire Bethilehemu na ihenya. (Thoma Mathayo 2:13, 14.) Mariamu nĩ aatangĩkire mũno. No gũkorũo nĩ eeyũragia kaĩ kũngĩkorũo mũndũ ũngĩenda kũũraga mwana ũcio wake ũtaarĩ na mahĩtia. Mariamu na Jusufu matingĩataũkĩirũo nĩ ũndũ ũcio. Ĩndĩ nĩ meehokire Jehova na makĩĩhaarĩria gũthiĩ Misiri.

3. Taarĩria rũgendo rwa Jusufu na famĩlĩ yake makiuma Bethilehemu. (Rora nginya mbica.)

³ Ũtukũ andũ marĩ toro matekũmenya mũbango wa Herode, nĩrĩo Jusufu, Mariamu, na Jesu maathamire Bethilehemu. O ũrĩa gwathiaga gũgĩkĩaga marorete mwena wa itherero, no nginya Jusufu akorũo hihi nĩ eeyũragia nĩ maũndũ marĩkũ megũcemania namo. Bundi ũtarĩ hinya angĩhota kũhiũrania atĩa na mĩbango ya Herode na Shaitani? Hihi nĩ arĩhotaga kũhingĩria famĩlĩ yake mabataro? Hihi nĩ angĩahotire kũũmĩrĩria kũruta wĩra ũcio mũritũ aaheetwo nĩ Jehova Ngai wa kũrera mwana ũyũ wa mwanya? Ndwarĩ ũndũ mũhũthũ harĩ Jusufu. Tũgĩthuthuria ũrĩa aahingirie wĩra ũcio arĩ na wĩhokeku, nĩ tũkuona ũrĩa ithuothe, na makĩria ciongo cia famĩlĩ, tũngĩĩgerekania na wĩtĩkio wa Jusufu.

Nĩ Aagitĩire Famĩlĩ Yake

4, 5. (a) Ũtũũro wa Jusufu wacenjirie atĩa? (b) Mũraika omĩrĩirie Jusufu atĩa nĩguo etĩkĩre wĩra ũcio mũritũ?

⁴ Makĩria ma mwaka ũmwe mũhĩtũku arĩ kwao Nazarethi, ũtũũro wa Jusufu nĩ wagarũrũkĩte thutha wa gũkorũo marĩ ndũgũ na mwarĩ wa Heli. Jusufu nĩ oĩ atĩ Mariamu nĩ eendete Jehova na ithimi ciake. No ihinda-inĩ rĩu akĩmenya atĩ Mariamu aarĩ mũritũ. Agĩĩciria gũtigana nake na njĩra ya hitho nĩgetha ndakamũconorithie.a No mũraika akĩmumĩrĩra kĩroto-inĩ akĩmũtaarĩria atĩ Mariamu aarĩ na ihu kũgerera roho mũtheru. Agĩcoka akĩmwĩra atĩ mwana ũrĩa ũgaaciarũo “nĩwe ũkahonokia andũ ake mehia-inĩ mao.” Ningĩ akĩmũũmĩrĩria ũũ: “Ndũgetigĩre kũhikia Mariamu atuĩke mũtumia waku.”—Mat. 1:18-21.

⁵ Tondũ Jusufu aarĩ mũthuri mũthingu na mwathĩki, eekire o ũrĩa mũraika aamwĩrire. Agĩĩtĩkĩra kũruta wĩra ũrĩa wanakorũo ũrĩ mũritũ mũno wa kũrera mwana ũtarĩ wake no warĩ wa bata mũno harĩ Ngai. Thutha-inĩ, agĩathĩkĩra watho wa Kaisari, agĩthiĩ na mũtumia wake Bethilehemu kwĩyandĩkithia. Mwana ũcio agĩciarĩrũo kũu.

6-8. (a) Nĩ maũndũ marĩkũ meekĩkire magĩtũma ũtũũro wa Jusufu na famĩlĩ yake ũcenjie o rĩngĩ? (b) Nĩ ũira ũrĩkũ wonanagia atĩ Shaitani nĩwe watũmĩte njata ĩyo? (Rora nginya kohoro ka magũrũ-inĩ.)

⁶ Jusufu ndaacokirie famĩlĩ yake Nazarethi. Handũ ha ũguo, maaikarire Bethilehemu, kũrĩa kwarĩ kĩndũ kiromita 10 kuuma Jerusalemu. O na gũtuĩka maarĩ athĩni, Jusufu eekire ũrĩa wothe angĩahotire nĩguo arũmbũiye Mariamu na Jesu na amagitĩre. Thutha wa kahinda kanini, makĩgĩa mũciĩ ũtaarĩ wa goro. Thutha-inĩ Jesu arĩ na kĩndũ mwaka ũmwe, ũtũũro wao ũkĩgarũrũka o rĩngĩ.

⁷ Maacereirũo nĩ gĩkundi kĩa ogĩ a njata kuuma mwena wa Irathĩro, hihi Babuloni. Maarũmĩrĩire njata ĩrĩa yamatongoririe nginya mũciĩ wa Jusufu na Mariamu magĩetha mwana ũrĩa ũngĩatuĩkire mũthamaki wa Ayahudi. Athuri acio monanirie gĩtĩo kĩnene.

⁸ Kana nĩ maamenyaga kana matiamenyaga, nĩ maaingĩrĩtie Jesu ũgwati-inĩ mũnene. Njata ĩyo monete yambĩte kũmatongoria Jerusalemu handũ ha Bethilehemu.b Meerĩte Mũthamaki Herode atĩ meethaga mwana ũrĩa ũngĩatuĩkire mũthamaki wa Ayahudi. Ũhoro ũcio nĩ watũmĩte Herode anyitwo nĩ ũiru na marakara manene.

9-11. (a) Nĩ na njĩra irĩkũ kwarĩ na mahinya mangĩ manene gũkĩra ma Herode na Shaitani? (b) Rũgendo rwa gũthiĩ Misiri rwarĩ ngũrani atĩa na ũrĩa rũtaaragĩrio nĩ ngʼano cia maheeni?

⁹ Ũndũ ũrĩa mwega nĩ atĩ nĩ kwarĩ na mahinya mangĩ manene gũkĩra ma Herode na Shaitani. Gwathiire atĩa? Rĩrĩa ageni acio maakinyire kũrĩa Jesu aarĩ makĩmuona arĩ na nyina, maamũheire iheo mategwĩtia o na kĩ. No nginya akorũo Jusufu na Mariamu nĩ monire ũrĩ ũndũ wa kũmakania magĩĩte na indo cia goro mũno ta “thahabu, na ũbumba na manemane.” Ogĩ acio a njata meendaga gũcoka kũrĩ Mũthamaki Herode makamwĩre kũrĩa monete mwana ũcio. No Jehova akĩingĩrĩra. Kũgerera kĩroto, akĩmera mahũthĩre njĩra ĩngĩ magĩcoka kwao.—Thoma Mathayo 2:1-12.

¹⁰ Kahinda kanini thutha wa ogĩ acio a njata kũinũka, mũraika akĩĩra Jusufu ũũ kĩroto-inĩ: “Ũkĩra, woe gakenge gaka na nyina, mũũrĩre Misiri, mũgaikare kũu kinya hĩndĩ ĩrĩa ngakwĩra mũcoke; nĩ ũndũ Herode nĩarĩcaria gakenge gaka akoragithie.” (Mat. 2:13) O ta ũrĩa tuonire kĩambĩrĩria-inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ, Jusufu agĩathĩka ategũte mahinda. Onaga kũgitĩra mwana ũcio ũrĩ ũndũ ũrĩa wa bata makĩria na kwoguo we na famĩlĩ yake magĩtuma rũgendo rwa gũthiĩ Misiri. Tondũ Jusufu nĩ aaheetwo indo cia goro nĩ ogĩ a njata, aarĩ na ũhoti wa kũrũmbũiya famĩlĩ yake marĩ rũgendo-inĩ na maakinya Misiri.

¹¹ Mabuku mamwe ma ngʼano cia maheeni mageragia kũgemereria rũgendo rũu rwa gũthiĩ Misiri gũkĩra ũrĩa rwatariĩ. Monanagia atĩ Jesu nĩ aaringire kĩama rũgendo rũgĩkuhĩha, thũ igĩtuĩka tũgege, nayo mĩtende ĩkĩinamĩrĩra nĩgetha nyina atue matunda.c Ma nĩ atĩ, rũgendo rũu rwarĩ rũraihu na rwaiyũire mĩnoga.

12. Aciari mangĩĩruta ũndũ ũrĩkũ kuumana na Jusufu makĩrera ciana ciao thĩinĩ wa thĩ ĩno ĩiyũire maũndũ moru?

¹² Aciari no merute maũndũ maingĩ kuumana na Jusufu. Nĩ eeimire maũndũ maingĩ, o na agĩtiganĩria wĩra wake nĩgetha agitĩre famĩlĩ yake kuuma ũgwati-inĩ. Hatirĩ nganja onaga famĩlĩ yake ĩrĩ kĩheo kuuma kũrĩ Jehova. Aciari mararerera ciana thĩinĩ wa thĩ ĩiyũire mogwati na maũndũ moru marĩa Shaitani angĩhũthĩra gũcigucĩrĩria nĩguo acithũkie. Githĩ ti ũndũ mwega mũno kuona aciari makĩĩgerekania na Jusufu, makĩĩrutanĩria kũgitĩra ciana ciao kuumana na mogwati ta macio!

Nĩ Aahingagĩria Famĩlĩ Yake Mabataro

13, 14. Nĩ kĩĩ gĩatũmire Jusufu na Mariamu macoke Nazarethi magatũũre kuo?

¹³ Kwahoteka famĩlĩ ĩyo ndĩaikarire ihinda iraihu Misiri, tondũ thutha wa kahinda kanini Jusufu nĩ eerirũo nĩ mũraika atĩ Herode nĩ aakuĩte. Kwoguo Jusufu agĩcokia famĩlĩ yake bũrũri wao. Ũrathi ũmwe wa tene nĩ woigĩte atĩ Jehova nĩ angĩgeeta Mũrũwe “oime Misiri.” (Mat. 2:15) Jusufu nĩ aateithĩrĩirie kũhingia ũrathi ũcio, no hihi mangĩaikarire kũ na famĩlĩ yake?

¹⁴ Jusufu nĩ eemenyagĩrĩra mũno, tondũ nĩ eetigagĩra Arikelau ũrĩa watuĩkire mũthamaki thutha wa Herode gũkua tondũ o nake aarĩ mũũragani. Thutha wa gũtaarĩrio kĩroto-inĩ, Jusufu akĩruta famĩlĩ yake Jerusalemu kũrĩa kwarĩ na mogwati maingĩ, akĩmĩinũkia Nazarethi, itũũra rĩa Galili. Kũu nĩkuo maatũũrire.—Thoma Mathayo 2:19-23.

15, 16. Wĩra wa Jusufu wahaanaga atĩa, na hihi aahũthagĩra indo irĩkũ?

¹⁵ Matiarĩ na indo nyingĩ cia kĩĩmwĩrĩ. Bibilia yonanagia atĩ Jusufu aarĩ bundi wa mbaũ na ĩhũthĩrĩte kiugo kĩronania wĩra wa gũtema mĩtĩ na gwatũra mbaũ, gũcikuua na gũciũmithia nĩguo ihũthĩrũo gwaka indo ta nyũmba, tũtarũ, ndaraca, makaari ma ngʼombe, magũrũ, icoki, o hamwe na indo iria ingĩ ihũthagĩrũo mũgũnda-inĩ. (Mat. 13:55) Warĩ wĩra mũritũ. Mabundi ma hĩndĩ ya Bibilia maarutagĩra wĩra hakuhĩ na mĩrango ya nyũmba ciao kana tũnyũmba twĩ mĩena-inĩ ya nyũmba icio.

¹⁶ Jusufu aahũthagĩra indo cia mĩthemba mĩingĩ iria hihi aaheetwo nĩ ithe. No kũhoteke aarĩ na indo ta kabirũ, gathanwa, thoo, nyundo, cetho na ingĩ ta icio.

17, 18. (a) Nĩ maũndũ marĩkũ Jesu eerutire kuuma kũrĩ ithe mũreri? (b) Nĩkĩ no nginya Jusufu angĩarutire wĩra na kĩyo makĩria?

¹⁷ Ta hũũra mbica Jesu arĩ kahĩĩ kanini akĩĩrorera ithe akĩruta wĩra. No nginya akorũo nĩ aakenaga mũno erorera ũrĩa wothe Jusufu areka, hinya mũingĩ ũrĩa onekaga arĩ naguo, na ũũgĩ wake. No kũhoteke Jusufu aambĩrĩirie kũruta Jesu tũmawĩra tũhũthũ kuuma arĩ o mũnini ta kũnyorokia mbaũ akĩhũthĩra rũa rũmithie rwa thamaki. Hihi nĩ aamũrutaga ngũrani cia mĩthemba ya mĩtĩ ĩrĩa aahũthagĩra, ĩmwe yayo ĩrĩ mĩtamaiyũ, mĩborothandi, na mĩgandi.

¹⁸ Jesu ningĩ nĩ aamenyire atĩ Jusufu ndaahũthagĩra moko make o gũtema mĩtĩ na kũmĩatũra, no nĩ aamahũthagĩra kũmahĩmbĩria na kũmomĩrĩria na njĩra ya wendo. Famĩlĩ ya Jusufu na Mariamu yathiaga o ĩkĩnenehaga tondũ nĩ maagĩire ciana ingĩ itanyihĩirie ithathatũ. (Mat. 13:55, 56) No nginya Jusufu angĩarutire wĩra na kĩyo makĩria nĩguo ahingie mabataro mao othe.

19. Jusufu aahingagia atĩa mabataro ma kĩĩroho ma famĩlĩ yake?

¹⁹ Jusufu nĩ aamenyaga atĩ wĩra ũrĩa wa bata makĩria nĩ kũrũmbũiya mabataro ma kĩĩroho ma famĩlĩ yake. Kwoguo nĩ aahũthagĩra mahinda kũruta ciana ciake ũhoro wĩgiĩ Jehova Ngai na maathani Make. Marĩ na Mariamu nĩ maatwaraga ciana ciao thunagogi-inĩ mategũtĩrĩria, kũrĩa Watho wathomagwo na kayũ na ũgataarĩrio. Jesu aakoragwo na ciũria nyingĩ thutha ũcio, na Jusufu akageria ũrĩa wothe angĩhota kũmũhe macokio. Ningĩ Jusufu nĩ aatwaraga famĩlĩ yake Jerusalemu hĩndĩ ya ciathĩ. Hĩndĩ ya Bathaka ya o mwaka, no kũhoteke Jusufu aabataraga ciumia igĩrĩ gũthiĩ rũgendo rwa kiromita 120, gũkũngũĩra gĩathĩ kĩu, na kũinũka.

20. Ciongo cia famĩlĩ ingĩrũmĩrĩra atĩa kĩonereria kĩa Jusufu?

²⁰ Ciongo cia famĩlĩ cia Gĩkristiano irũmagĩrĩra kĩonereria kĩa Jusufu. Meimaga nĩ ũndũ wa ciana ciao na magekĩrĩra gũcihingĩria mabataro ma cio ma kĩĩroho gũkĩra maũndũ ma kĩĩmwĩrĩ. Mekaga ũrĩa wothe mangĩhota nĩguo matongorie ũthathaiya wa famĩlĩ na magatwara ciana ciao mĩcemanio-inĩ na irũrũngano-inĩ. O ta Jusufu, nĩ moĩ atĩ gũtirĩ ũndũ ũngĩ mwega mangĩkĩra ciana ciao gũkĩra gũciruta ũhoro wa Jehova.

“Kĩeha” Kĩingĩ

21. Ihinda rĩa Bathaka rĩakoragwo rĩhaana atĩa kũrĩ famĩlĩ ya Jusufu, na Jusufu na Mariamu maamenyire rĩ atĩ Jesu ndarĩ hamwe nao?

²¹ Jesu arĩ na mĩaka 12, Jusufu nĩ aatwarire famĩlĩ yake Jerusalemu o ta ũrĩa aamenyerete. Kwarĩ hĩndĩ ya Bathaka na famĩlĩ nyingĩ nĩ ciatwaranaga irĩ hamwe. O ũrĩa maakuhagĩrĩria Jerusalemu, aingĩ nĩ maambagĩrĩria kũina thaburi iria moĩ wega. (Thab. 120-134) Kwahoteka taũni ĩyo yakoragwo na andũ aingĩ mũno. Thutha wa Bathaka, famĩlĩ ikĩambĩrĩria rũgendo rwa kũinũka. Jusufu na Mariamu hihi nĩ ũndũ wa mĩhangʼo ya kũinũka, meeciragia atĩ Jesu aarĩ hamwe na andũ angĩ, hihi a famĩlĩ. No thutha wa gũthiĩ rũgendo rwa mũthenya mũgima, nĩ maamakire mũno mamenya atĩ Jesu ndarĩ hamwe nao.—Luk. 2:41-44.

22, 23. Jusufu na Mariamu meekire atĩa mamenya atĩ Jesu ndarĩ hamwe nao, na Mariamu oigire atĩa mamuona?

²² Marĩ na kĩeha, magĩcoka Jerusalemu makĩmwethaga. Ta hũũra mbica ũrĩa maamakire makinya Jerusalemu magĩkora gũtarĩ andũ aingĩ. Makĩambĩrĩria gũthiũrũrũka kũu makĩmwĩtaga. Hihi aarĩ kũ? Thutha wa kũmwetha thikũ ithatũ, no kũhoteke Jusufu nĩ aambĩrĩirie kuona ta aaremetwo biũ wĩra ũrĩa eehokeirũo nĩ Jehova. Marigĩrĩrio-inĩ, magĩthiĩ hekarũ-inĩ. Makĩmwetha kũu, nginya magĩkinyĩrĩra rumu ĩmwe nene yarĩ na athuri aingĩ athomu na moĩ Watho wega na Jesu aaikarĩte hamwe nao. Ta wĩcirie ũrĩa Jusufu na Mariamu maaiguire maahũmũka!—Luk. 2:45, 46.

²³ Jesu aathikagĩrĩria athuri acio akĩmoragia ciũria. Athuri acio nĩ maagegaga nĩ ũndũ wa ũũgĩ wake na ũrĩa aacokagia ciũria. No Mariamu na Jusufu nĩ maamakire. Bibilia yonanagia atĩ Jusufu ndaaririe. Ciugo cia Mariamu cionanagia ũrĩa erĩ maaiguaga tondũ oigire ũũ: “Mũrũ wakwa, ũtwĩkĩte ũũ nĩkĩ? Rĩu-rĩ, ithuĩ na thoguo tũgũcarĩtie twĩ na kĩeha ma.”—Luk. 2:47, 48.

24. Bibilia yonanagia atĩa ũũma wĩgiĩ gũtuĩka mũciari?

²⁴ Rũgano rũrũ rwa Bibilia rũtũteithagia gũtaũkĩrũo nĩ wĩra mũritũ wa gũtuĩka mũciari. No ũkorũo ũrĩ na mĩtangĩko o na mwana angĩkorũo arĩ mũkinyanĩru! Kũrera ciana thĩinĩ wa thĩ ĩno ĩrĩ na mogwati no kũrehe “kĩeha” kĩingĩ, no aciari no momĩrĩrio mamenya atĩ Bibilia nĩ yonanagia atĩ wĩra wao ti mũhũthũ.

25, 26. Jesu aacokeirie aciari ake atĩa, na hihi Jusufu aaiguire atĩa igũrũ rĩgiĩ ciugo icio?

²⁵ Arĩ kũu, Jesu aaiguaga arĩ hakuhĩ makĩria na Ithe wa igũrũ, Jehova, na nĩ aakenagĩra kwĩruta maũndũ maingĩ mamwĩgiĩ. Aacokeirie aciari ake na njĩra ya gĩtĩo ũũ: “Nĩkĩ gĩtũmĩte mũnjarie? Kaĩ mũtoĩ atĩ ndirĩ hingo itarĩkoragwo ndĩ nyũmba ya Baba?”—Luk. 2:49.

²⁶ No mũhaka Jusufu akorũo nĩ eeciragia ciugo icio maita maingĩ, na akaigua akenete nĩ ũndũ wa cio. Nĩ aarutĩte wĩra mũnene wa kũruta mũrũwe agĩe na mawoni ta macio kwerekera Jehova. Gũkinyĩria ihinda-inĩ rĩrĩ, hihi nĩ ũndũ wa gũtũũrania na Jusufu, Jesu nĩ aamenyaga “baba” ũrĩ wendo na ũrũmbũyanagia atariĩ atĩa.

27. Ũrĩ ithe wa ciana-rĩ, nĩ gĩtĩo kĩrĩkũ ũheetwo, na nĩkĩ nĩ wagĩrĩirũo kũririkana kĩonereria kĩa Jusufu?

²⁷ Angĩkorũo wĩ ithe wa ciana-rĩ, hihi nĩ ũĩ atĩ wĩna gĩtĩo gĩa gũciteithia kũmenya ũrĩa baba ũrĩ na wendo na ũgitagĩra ciana ciake atariĩ? Ningĩ, angĩkorũo nĩ ũrarera ciana itarĩ ciaku, ririkana kĩonereria kĩa Jusufu na wonage o mwana arĩ wa bata na wa mwanya. Teithĩrĩria ciana icio gũkuhĩrĩria Ithe wao wa igũrũ, Jehova Ngai.—Thoma Aefeso 6:4.

Aatũũrire arĩ Mwĩhokeku

28, 29. (a) Ciugo cia Luka 2:51, 52 iguũragia maũndũ marĩkũ megiĩ Jusufu? (b) Jusufu aateithĩrĩirie mũrũwe atĩa kũgĩa na ũũgĩ?

²⁸ Bibilia ĩtũguũragĩria o maũndũ manini ma ũtũũro wa thutha-inĩ wa Jusufu no nĩ wega tũmamenye. Tũthomaga atĩ Jesu ‘nĩ aathĩkagĩra’ aciari ake. Ningĩ Bibilia yugaga atĩ “Jesu agĩkũra, akĩũhĩgaga na akĩnenehaga, akĩendagwo nĩ Ngai o na andũ.” (Thoma Luka 2:51, 52.) Ciugo icio iguũragia maũndũ marĩkũ megiĩ Jusufu? Maigana ũna. Twĩrutaga atĩ Jusufu aathire na mbere gũtongoria mũciĩ wake tondũ mũrũwe ũcio mũkinyanĩru nĩ aatĩĩte ũnene wa ithe na aarĩ mwĩnyihia.

²⁹ Ningĩ, twĩrutaga atĩ Jesu aakũrire o akĩũhĩgaga. Hatirĩ nganja Jusufu nĩ aateithirie mũrũwe kũgĩa na ũũgĩ ũcio. Matukũ-inĩ macio, nĩ kwarĩ na thimo yatĩĩtwo mũno nĩ Ayahudi. O na ũmũthĩ ĩrĩ o kuo mabuku-inĩ. Thimo ĩyo yugaga atĩ itonga nocio ingĩgĩa na ũũgĩ no athĩni ta mabundi ma mbaũ, arĩmi, na aturi, “matingĩhota kũmenya maũndũ marĩa magĩrĩire na marĩa matagĩrĩire na gũtirĩ hĩndĩ mangĩoneka harĩa ciugo cia ngerekano irario.” Thutha-inĩ Jesu nĩ onanirie ũrĩa thimo ĩyo yarĩ ya maheeni. Arĩ kahĩĩ kanini nĩ aaiguĩte maita maingĩ mũno ithe mũmũreri ũrĩa warĩ mũthĩni, akĩrutana wega igũrũ rĩgiĩ “maũndũ marĩa magĩrĩire na marĩa matagĩrĩire” harĩ Jehova.

30. Jusufu aaigĩire ciongo cia famĩlĩ kĩonereria kĩrĩkũ?

³⁰ Ningĩ nĩ tuonaga ũira mũiganu wa ũrĩa Jusufu aateithĩrĩirie Jesu gũkũra kĩĩmwĩrĩ. Nĩ ũndũ wa ũrĩa aarũmbũyirio wega, aakũrire arĩ na ũgima mwega wa mwĩrĩ. Ningĩ nĩ aamũrutire wĩra wa moko na akĩũmenya wega. Jesu oĩkaine arĩ “mũtharamara” to mũrũ wa mũtharamara. (Mar. 6:3) Kwoguo kĩyo kĩa Jusufu gĩa kũmũruta kĩarĩ na moimĩrĩro mega. Ciongo cia famĩlĩ no ciĩgerekanie na Jusufu na njĩra ya kũrũmbũiya ciana ciao wega na gũtigĩrĩra atĩ no cihote kwĩhingĩria mabataro ma cio.

31. (a) Kwahoteka Jusufu aakuire rĩ? (Rora nginya gathandũkũ.) (b) Jusufu aatũtigĩire kĩonereria kĩrĩkũ?

³¹ Rũgano rwa Bibilia rũgĩkinyĩria hĩndĩ ĩrĩa Jesu aabatithirio arĩ na kĩndũ mĩaka 30, tũticokaga kũigua ũhoro wa Jusufu rĩngĩ. No kũhoteke Mariamu aarĩ mũtumia wa ndigwa hĩndĩ ĩrĩa Jesu aambagĩrĩria ũtungata wake. (Rora gathandũkũ “Jusufu Aakuire Rĩ?”) No Jusufu nĩ aatũtigĩire kĩonereria kĩega arĩ mũciari wagitĩire famĩlĩ yake, akĩmĩhingĩria mabataro mayo, na agĩtũũra arĩ mwĩhokeku. Mũndũ o wothe wĩtagwo baba, kĩongo kĩa famĩlĩ, kana Mũkristiano ũngĩ o wothe nĩ agĩrĩirũo kwĩgerekania na wĩtĩkio wa Jusufu.